Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi Më ®Çu
Trong tr-êng häc c«ng t¸c qu¶n lý häc tËp cña sinh viªn ®ãng mét vai trß
hÕt søc quan träng, nã ph¶n ¸nh chÊt l-îng d¹y vµ häc ë c¸c tr-êng ®ã lµ qu¸
tr×nh theo dâi vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lao ®éng cña thÇy vµ trß. NÕu ®¸nh gi¸ ®óng
®ã sÏ gióp cho Ban gi¸m hiÖu chØ ®¹o mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ kÝch thÝch ®-îc
phong trµo thi ®ua d¹y, thi ®ua häc, ng-îc l¹i nÕu ®¸nh gi¸ kh«ng ®óng nã sÏ
¶nh h-ëng tiªu cùc ®Õn chÊt l-îng gi¶ng d¹y cña thÇy vµ kÕt qu¶ häc tËp cña trß.
HiÖn nay, ë c¸c tr-êng bé phËn qu¶n lý ®iÓm vµ qu¶n lý hå s¬, ph¶i xö lý mét
l-îng kh¸ lín ®èng sæ s¸ch giÊy tê vµ c«ng viÖc tÝnh to¸n ®iÓm cña sinh viªn
nh-ng ®Òu lµm b»ng ph-¬ng ph¸p thñ c«ng ®¬n thuÇn v× vËy nã chiÕm rÊt lín
thêi gian vµ c«ng søc cña ®éi ngò nµy. MÆc dï c«ng søc bá ra lín nh-ng hiÖu
qu¶ c«ng viÖc l¹i kh«ng cao vµ sai sãt lín. Do vËy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng
c«ng b»ng trong ®¸nh gi¸ gi÷a c¸c häc sinh víi nhau vµ ¶nh h-ëng tiªu cùc ®Õn
chÊt l-îng häc tËp cña häc sinh vµ chÊt l-îng gi¶ng dËy cña nhµ tr-êng. §Ó h¹n
chÕ nh÷ng thiÕu sãt trªn, phÇn mÒn qu¶n lý häc tËp nµy gióp bé phËn qu¶n lý
kh¾c phôc, gi¶i quyÕt c«ng viÖc mét c¸ch thuËn lîi, nhanh chãng vµ tr¸nh ®-îc
c¸c sai sãt trong qu¸ tr×nh xö lý ®iÓm cña häc sinh gãp mét phÇn bÐ nhá vµo viÖc
øng dông tin häc vµo tr-êng häc phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ tr-êng.
§-îc sù h-íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Th¸i Hµ Em ®· chän
®Ò tµi "Qu¶n lý häc tËp cña häc sinh " lµm néi dung nghiªn cøu cña ®Ò ¸n thùc
tËp cña m×nh.
1
Ch-¬ng I
T×m hiÓu ®Ò tµi qu¶n lý häc tËp
1- tÇm quan träng cña tin häc trong qu¶n lý
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi th× c«ng nghÖ th«ng tin ®· vµ ®ang triÓn khai
c¸c øng dông trªn ®Þa bµn toµn quèc, dÇn tiÕn tíi tin häc ho¸ tÊt c¶ c¸c ho¹t
®éng trong mäi lÜnh vùc cña c¸c ngµnh nghÒ. M¸y tÝnh thùc sù lµ c«ng cô ®¸ng
tin cËy kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong mäi ho¹t ®éng cña x· héi trong thêi ®¹i
th«ng tin hiÖn nay. ChÝnh v× vËy viÖc qu¶n lý häc tËp ë c¸c tr-êng ph¶i ®-îc tin
häc ho¸ toµn bé, kh«ng cßn ph¶i lµm theo lèi thñ c«ng ®Ó qu¶n lý sæ s¸ch, giÊy
tê chËm ch¹p trong viÖc khai th¸c th«ng tin vµ chiÕm nhiÒu thêi gian l-u tr÷.
2- Môc ®Ých cña viÖc x©y dùng ®Ò tµi nµy lµ:
- Gi¶m bít thêi gian ghi chÐp, kh«ng g©y nhÇm lÉn, thiÕu chÝnh x¸c.
- Thùc hiÖn t×m kiÕm, söa d÷ liÖu rÊt thuËn tiÖn
- TËn dông tèi ®a kh¶ n¨ng tÝnh ®· cã
- Mäi c«ng viÖc cËp nhËt, ®iÒu chØnh, t×m kiÕm, tra cøu ®Òu ®-îc thùc hiÖn
nhanh chãng, chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm thêi gian
- C«ng viÖc cña c¸n bé kh«ng cßn vÊt v¶ mµ hiÖu xuÊt c«ng viÖc l¹i cao.
3- ph¹m vi ®Ò tµI :
Do thêi gian h¹n hÑp mµ khèi l-îng c«ng viÖc rÊt lín nªn ®Ò tµi nµy kh«ng thÓ
gi¶i quyÕt ®-îc toµn bé yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý häc tËp. Trong ph¹m vi ®Ò
tµi nµy chØ gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu sau :
a. CËp nhËt th«ng tin :
- CËp nhËt th«ng tin vÒ sinh viªn
- CËp nhËt th«ng tin vÒ m«n häc
- CËp nhËt ®iÓm .
b. L-u th«ng tin :
- L-u th«ng tin vÒ häc sinh : m· häc sinh, tªn häc sinh, ngµy sinh, ph©n vµo líp
- L-u th«ng tin vÒ m«n häc : m· m«n häc , tªn m«n häc , sè häc tr×nh ,…
- L-u th«ng tin vÒ ®iÓm
- L-u th«ng tin vÒ líp häc- n¨m häc : MSLH, tªn líp häc, n¨m häc.
c. T×m kiÕm th«ng tin :
- T×m kiÕm theo m· häc sinh .
d. B¸o c¸o thèng kª :
- In b¶ng ®Óm
2
- In danh s¸ch häc sinh thi l¹i
4- T×m hiÓu nghiÖp vô bµI to¸n :
1. C¸ch tÝnh ®iÓm vµ tiªu chuÈn xÕp lo¹i trung b×nh vÒ häc lùc
C¸ch tÝnh ®iÓm:
+ §iÓm trung b×nh häc kú (§TBHK)
§TBHK =
(§TB m«n * Sè häc tr×nh)
Sè häc tr×nh
3
+ §iÓm trung b×nh toµn kho¸ (§TBTK):
§TBTK =
(§TBHK / Sè häc kú) + §iÓm thi TN
2
C¸c ®iÓm trung b×nh chØ lÊy ®Õn 1 3ch÷ sè thËp ph©n
2. Sö dông kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i
Sö dông kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i xÐt cho häc sinh cã ph¶i thi l¹i hay
kh«ng.
Tr-êng hîp ph¶i thi l¹i
- KÕt qu¶ ®iÓm thi hÕt m«n d-íi 5 ®iÓm. Häc sinh ph¶i ®¨ng ký m«n thi l¹ii
cho nhµ tr-êng chËm nhÊt 7 ngµy tr-íc khi tæ chøc thi l¹i.
3
Ch-¬ng II
Ph©n tÝch Vµ THIÕT KÕ HÖ THèNG
A. Ph©n tÝch hÖ thèng vÒ chøc n¨ng
HÖ thèng qu¶n lý häc tËp cña sinh viªn ®-îc ph©n thµnh 4chøc n¨ng:
Chøc n¨ng cËp nhËt häc sinh
Chøc n¨ng cËp nhËt danh môc m«n häc
Chøc n¨ng cËp nhËt ®iÓm
Chøc n¨ng b¸o c¸o thèng kª
1- Chøc n¨ng cËp nhËt häc sinh : Chøc n¨ng nµy gåm 5 chøc n¨ng con.
- Chøc n¨ng nhËp häc sinh :lµ chøc n¨ng cho phÐp nhËp m· häc sinh, tªn häc
sinh ,ngµy sinh ,líp cña c¸c häc sinh. Chøc n¨ng nµy cßn cho phÐp ta nhËp thªm
nh÷ng sinh viªn míi . Ng-êi sö dông cã thÓ chän lùa ®Ó nhËp theo tõng líp hay
tõng kho¸.
- Chøc n¨ng chØnh söa: Khi nh÷ng th«ng tin vÒ sinh viªn v× mét lý do nµo ®ã
trong qu¸ tr×nh häc tËp cã thÓ bÞ thay ®æi ng-êi thùc hiÖn sÏ sö dông chøc n¨ng
nµy ®Ó cËp nhËt nh÷ng th«ng tin míi nhÊt vÒ hä. Th«ng tin hiÖn lªn bao gåm
toµn bé c¸c môc nh- trong chøc n¨ng nhËp d÷ liÖu, nh÷ng th«ng tin nµy cho
phÐp thay ®æi, cËp nhËt míi. Nh÷ng th«ng tin míi sÏ ®-îc ghi l¹i vµ tra cøu vÒ
sau.Chøc n¨ng chØnh söa ®-îc thiÕt kÕ ë c¸c form nhËp, ®Ó tiÖn cho viÖc söa
nh÷ng th«ng tin mµ ng-êi sö dông cÇn thay ®æi.
- Chøc n¨ng xem : chøc n¨ng nµy sÏ hiÖn toµn bé nh÷ng th«ng tin vÒ häc sinh .
- Chøc n¨ng xo¸ :Chøc n¨ng nµy sÏ xo¸ tªn häc sinh khái danh s¸ch häc sinh.
- Chøc n¨ng t×m kiÕm : chøc n¨ng nµy sÏ thùc hiÖn viÖc t×m kiÕm khi biÕt m· häc
sinh.
2- Chøc n¨ng cËp nhËt danh môc m«n häc: Chøc n¨ng nµy gåm 4 chøc
n¨ng con
- Chøc n¨ng nhËp m«n häc : ta cã thÓ nhËp m· m«n häc , tªn m«n häc ,
sè häc tr×nh , n¨m häc .
- Chøc n¨ng xem : chøc n¨ng nµy sÏ hiÖn toµn bé nh÷ng th«ng tin vÒ m«n häc .
- Chøc n¨ng xo¸ : Chøc n¨ng nµy sÏ xo¸ m«n häc khái danh môc m«n
häc.
4
- Chøc n¨ng söa : chøc n¨ng nµy ®Ó cËp nhËt nh÷ng thay ®æi liªn quan ®Õn m«n
häc.
3- Chøc n¨ng cËp nhËt ®iÓm: Chøc n¨ng nµy cËp nhËt ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin
vÒ ®iÓm cña tõng bé m«n vµ ®iÓm tæng kÕt. Chøc n¨ng nµy gåm c¸c chøc n¨ng
con:
- Chøc n¨ng cËp nhËt ®iÓm thi:Chøc n¨ng nµy ®Ó nhËp , xem, söa , xo¸ ®iÓm
cña tõng m«n häc.
- Chøc n¨ng cËp nhËt ®iÓm thi l¹i: sau khi häc sinh ®· thi l¹i th× chøc n¨ng
nµy sÏ cËp nhËt ®iÓm .
4-Chøc n¨ng b¸o c¸o thèng kª: Chøc n¨ng nµy gåm c¸c chøc n¨ng con sau:
- Chøc n¨ng in b¶ng ®iÓm trung b×nh häc kú :sau khi ®· cã ®iÓm cña tÊt
c¶ c¸c m«n häc th× hÖ thèng sÏ tÝnh ®iÓm trung b×nh sau ®ã sÏ in ra.
- Chøc n¨ng in b¶ng ®iÓm toµn kho¸ : Chøc n¨ng nµy sÏ in ra ®iÓm cña toµn
kho¸ häc.
- Chøc n¨ng in b¶ng kÕt qu¶ häc tËp c¸ nh©n : Chøc n¨ng nµy sÏ in ra b¶ng
®iÓm chi tiÕt cña tõng häc sinh.
- Chøc n¨ng in danh s¸ch häc sinh thi l¹i: Nh÷ng häc sinh cã ®Óm thi d-íi 5
sÏ ®-îc in ra.
Tõ viÖc ph©n tÝch trªn ta cã biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng sau:
Qu¶n lý häc tËp
CËp nhËt häc
sinh
CËp nhËt danh
môc m«n häc
CËp nhËt ®iÓm
B¸o c¸o thèng
kª
NhËp
NhËp
CËp nhËt ®iÓm lÇn 1
§iÓm TB häc kú
Söa
Xem
CËp nhËt ®iÓm thi l¹i
§iÓm TB toµn kho¸
Xo¸
Söa
B¶ng KQHT c¸ nh©n
T×m kiÕm
Xo¸
Danh s¸ch HS thi l¹i
Xem
5
1 - BiÓu §å Luång D÷ LiÖu
1.1- BiÓu §å Luång D÷ LiÖu Khung C¶nh
C¸c th«ng tin qu¶n lý ®i tõ häc sinh vµ gi¸o viªn , luång th«ng tin tõ häc sinh,
gi¸o viªn lªn phßng ®µo t¹o.T¹i ®©y c¸c th«ng tin ®-îc xö lý tæng hîp b¸o c¸o
vÒ n¬i qu¶n lý hÖ thèng vµ th«ng tin . Riªng th«ng tin vÒ häc sinh , bÊt cø häc
sinh nµo vµo häc ®Òu ph¶i cung cÊp cho phßng ®µo t¹o mét sè chi tiÕt nh- : hä
tªn , ngµy sinh,…phßng ®µo t¹o tæ chøc l-u, göi c¸c th«ng tin nµy vÒ c¸c ban n¬i
häc sinh ®ã häc.
C¨n cø vµo ®Çu vµo , ®Çu ra ta cã s¬ ®å sau:
Gi¸o viªn
Häc sinh
KÕt
qu¶
häc
tËp
Lý
lÞch
HÖ Thèng
Qu¶n Lý
Häc TËp
Danh
môc
m«n
häc
KÕt
qu¶
häc
tËp
Phßng ®µo t¹o
6
S¬ ®å trªn cho ta thÊy môc ®Ých cña viÖc lËp ra mét hÖ thèng qu¶n lý
häc tËp lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt.
1.2 - BiÓu §å Luång D÷ LiÖu Møc §Ønh
Cô thÓ ho¸ c¸c chøc n¨ng ta x©y dùng luång d÷ liÖu møc ®Ønh cña hÖ thèng .
Khi häc sinh vµo häc th× chøc n¨ng cËp nhËt häc sinh sÏ l-u th«ng tin vÒ häc
sinh vµo kho d÷ liÖu hå s¬ häc sinh . Phßng ®µo t¹o göi danh môc m«n häc cho
bé phËn cËp nhËt danh môc m«n häc vµ danh môc m«n häc sÏ ®-îc ®-a vµo kho
d÷ liÖu danh môc m«n häc. Bé phËn cËp nhËt ®Óm thi sÏ ®äc th«ng tin tõ kho hå
s¬ häc sinh vµ danh môc m«n häc ®Ó l-u vµo kho ®Óm thi. Chøc n¨ng b¸o c¸o
thèng kª sÏ ®äc th«ng tin tõ kho ®Óm thi vµ kho danh môc m«n häc ®Ó in ra danh
s¸ch c¸c häc sinh ph¶i thi l¹i vµ in ra ®iÓm .
Häc sinh
Phßng ®µo t¹o
Danh môc
m«n häc
Lý
lÞch
KÕt
qu¶
häc
tËp
CËp nhËt
häc sinh
Yªu
cÇu
CËp nhËt
danh môc
m«n häc
Danh môc m«n
Phßng ®µo t¹o
B¸o c¸o
thèng kª
Hå s¬ häc sinh
§iÓm thi
CËp nhËt
®iÓm
Gi¸o viªn
DS ®iÓm c¸c m«n häc
Kho d÷ liÖu hå s¬ häc sinh lÊy trong s¬ yÕu lý lÞch
Kho d÷ liÖu danh môc m«n häc lÊy trong danh môc m«n häc
Kho d÷ liÖu ®Óm thi lÊy tõ danh s¸ch ®Óm c¸c m«n häc
7
1.3 BiÓu ®å ph©n r· møc d-íi ®Ønh:
1.3.1 BiÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng cËp nhËt häc sin
Yªu cÇu söa
Häc sinh
HS
míi
vµo
líp
Lý
lÞch
Söa
NhËp
míi
Xem
Hå s¬ häc sinh
Xo¸
T×m
kiÕm
Yªu
cÇu
xo¸
Phßng ®µo t¹o
Kho d÷ liÖu hå s¬ häc sinh lÊy trong s¬ yÕu lý lÞch
8
1.3.2 BiÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng cËp nhËt danh môc m«n häc:
Phßng ®µo t¹o
Danh môc
m«n häc
Xo¸
NhËp
míi
Danh môc m«n häc
Xem
9
Söa
1.3.3 BiÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng cËp nhËt ®iÓm:
Hå s¬ häc sinh
CËp nhËt
®iÓm lÇn 1
DS ®iÓm c¸c
m«n häc
Danh môc m«n häc
§iÓm thi
CËp nhËt
®iÓm thi
l¹i
§iÓm thi l¹i
Gi¸o viªn
§iÓm thi l¹i
Kho d÷ liÖu hå s¬ häc sinh lÊy trong s¬ yÕu lý lÞch
Kho d÷ liÖu danh môc m«n häc lÊy trong danh môc m«n häc
Kho d÷ liÖu ®iÓm thi lÊy tõ danh s¸ch ®Óm c¸c m«n häc
Kho d÷ liÖu ®iÓm thi l¹i lÊy tõ danh s¸ch ®iÓm thi l¹i c¸c m«n
häc
10
1.3.4 BiÓu ®å ph©n r· chøc n¨ng b¸o c¸o thèng kª:
Phßng ®µo t¹o
Yªu
cÇu
Kq
häc
tËp
Hå s¬ häc sinh
Kq
häc
tËp
§iÓm TB
häc kú
Yªu
cÇu
§iÓm TB
toµn kho¸
§iÓm thi
Danh s¸ch
thi l¹i
B¶ng KQ
häc tËp
c¸ nh©n
Kq
häc
tËp
Yªu
cÇu
Hå s¬ häc sinh
Häc sinh
Kho d÷ liÖu hå s¬ häc sinh lÊy trong s¬ yÕu lý lÞch
Kho d÷ liÖu danh môc m«n häc lÊy trong danh môc m«n häc
Kho d÷ liÖu ®iÓm thi lÊy tõ danh s¸ch ®Óm c¸c m«n häc
11
B. Ph©n tÝch hÖ thèng vÒ d÷ liÖu
1. M« h×nh thùc thÓ liªn kÕt
Häc sinh
Líp häc
MSHS
MSLH
MSMH
MSLH
Tªn líp
Tªn m«n
Tªn hs
N¨m häc
SHT
M«n häc
Ngµy sinh
Häc kú
N¨m häc
§iÓm thi
KÕt qu¶
häc tËp
MSHS
MSHS
MSLH
MSLH
MSMH
§TBHK1
§iÓm thi
§TBHK2
§TBCN
12
Trong m« h×nh trªn ta cã:
+ Liªn kÕt gi÷a líp häc vµ häc sinh lµ liªn kÕt 1-N v× mçi líp häc gåm
nhiÒu häc sinh cßn mçi häc sinh th× chØ häc mét líp
+ Liªn kÕt gi÷a häc sinh vµ ®Óm thi lµ liªn kÕt 1-N v× mçi mét häc sinh cã
nhiÒu ®Óm thi
+ Liªn kÕt gi÷a líp häc vµ kÕt qu¶ häc tËp lµ liªn kÕt 1-N v× mét líp häc cã
nhiÒu kÕt qu¶ häc tËp kh¸c nhau
+ Liªn kÕt gi÷a häc sinh vµ kÕt qu¶ häc tËp lµ liªn kÕt 1-N v× cã nhiÒu kÕt
qu¶ häc tËp cña häc sinh
+ Liªn kÕt gi÷a m«n häc vµ kÕt qu¶ häc tËp lµ liªn kÕt 1-N v× mét m«n häc
cã nhiÒu kÕt qu¶ häc tËp
+ Liªn kÕt gi÷a m«n häc vµ ®iÓm thi lµ liªn kÕt 1-N v× mçi mét m«n cã
nhiÒu ®iÓm thi .
2. ChuÈn ho¸ d÷ liÖu
M« h×nh liªn kÕt nh÷ng kh¸i niÖm chuÈn ho¸ cña nã sÏ cung cÊp mét lý thuyÕt
chÆt chÏ vÒ viÖc x©y dùng c¬ së d÷ liÖu. ChuÈn ho¸ sÏ ®-îc dïng ®Ó bæ sung,
cñng cè c¸c m« h×nh thùc thÓ liªn kÕt vµ b¶o ®¶m r»ng mäi thùc thÓ kÕt hîp víi
c¸c thuéc tÝnh ®óng ®¾n cña nã, nh»m tr¸nh sai sãt tr-íc khi chuyÓn m« h×nh
sang c¸c b¶ng vËt lý.
NÕu m« h×nh ®-îc triÓn khai cÈn thËn th× c¸c b¶ng trong thiÕt kÕ sÏ ë d¹ng
chuÈn hoÆc gÇn víi d¹ng chuÈn. Trong tr-êng hîp ®ã c«ng viÖc chuÈn ho¸ chØ
®¬n gi¶n lµ viÖc kiÓm tra l¹i c¸c c«ng viÖc tr-íc ®ã. Ng-îc l¹i nÕu cã lçi trong
m« h×nh liªn kÕt th× viÖc chuÈn ho¸ sÏ ph¸t hiÖn chóng tr-íc khi ®i vµo cµi ®Æt
vµ thi hµnh m« h×nh.
ViÖc kiÓm tra chuÈn ho¸ lµ giai ®o¹n cuçi cïng cña thiÕt kÕ vµ ph©n tÝch
logÝc. Mét m« h×nh cã thÓ chuyÓn thµnh ®Æc t¶ vËt lý mµ nã cã thÓ ®-îc thùc
hiÖn bëi viÖc sö dông hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu nµo ®ã.
Mçi thùc thÓ trong m« h×nh trë thµnh mét b¶ng. Mçi dßng trong b¶ng t-¬ng
øng víi thÓ hiÖn cña mét thùc thÓ. C¸c dßng cã thÓ theo mét thø tù bÊt kú. C¸c
cét cña b¶ng t-¬ng øng víi c¸c thuéc tÝnh cña thùc thÓ. Mét cét chøa tÊt c¶ c¸c
d÷ liÖu vÒ mét thuéc tÝnh ®¬n.
13
VÝ dô:
Hä vµ tªn
M·
häc
sinh
Hs0101
Hs0106
Hs0103
Hs0105
Hs0109
NguyÔn Tó Anh
TrÇn Tïng Linh
TrÇn V¨n L-¬ng
Lª V¨n Thµnh
Ph¹m Nh- NguyÖt
Ngµy
sinh
1985
1985
1985
1985
1984
Líp
T2003A2
T2003A2
T2003A1
T2003A3
T2003A1
C. ThiÕt kÕ hÖ thèng
ThiÕt kÕ c¸c tÖp c¬ së d÷ liÖu
a) Häc sinh(hocsinh.mdb)
ý nghÜa:thÓ hiÖn cho häc sinh
Tªn tr-¬ng
MSMH
TEN HS
MSLH
Ngaysinh
KiÓu d÷ liÖu
Text
Text
Text
Date/time
KÝch cì
8
25
4
dd/mm/yyyy
ý nghÜa
M· sè häc sinh
Hä vµ tªn
M· sè líp häc
Ngµy sinh
b) Líp häc(lophoc.mdb)
ý nghÜa:thÓ hiÖn cho líp häc
Tªn tr-¬ng
MSLH
TENLOP
HOCKY
NAMHOC
KiÓu d÷ liÖu
Text
Text
Text
Text
KÝch cì
4
8
2
9
14
ý nghÜa
M· sè líp häc
Tªn líp
Häc kú
N¨m häc (yyyy - yyyy)
c) §I£M THI(DIEMTHI.mdb)
ý nghÜa:thÓ hiÖn cho ®iÓm thi
Tªn tr-¬ng
MSHS
MSMH
MSLH
DIEMTHI
KiÓu d÷ liÖu
Text
Text
Text
Number
KÝch cì
8
5
5
Sing
ý nghÜa
M· sè häc sinh
M· sè m«n häc
M· sè líp häc
§iÓm thi
d) KQHT(KQHT.mdb)
ý nghÜa: ThÓ hiÖn cho kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh
Tªn tr-¬ng
KiÓu d÷ liÖu
KÝch cì
ý nghÜa
MSLH
Text
5
M· sè líp häc
MSHS
Text
8
M· sè häc sinh
§TBHK1
Number
Sing
Trung b×nh c¸c m«n häc kú
1
§TBHK2
Number
Sing
Trung b×nh c¸c m«n häc kú
2
§TBCN
Number
Sing
§iÓm trung b×nh m«n cña
c¶ n¨m
Hocluc
Text
Sing
Häc lùc c¶ n¨m
e) M«n häc(monhoc.mdb)
ý nghÜa:ThÓ hiÖn cho m«n häc
Tªn tr-êng
MSMH
TENMON
SHT
KiÓu d÷ liÖu
Text
Text
Number
KÝch cì
5
30
Byte
15
ý nghÜa
M· sè m«n häc
Tªn m«n
Sè häc tr×nh
Ch-¬ng III
C«ng cô lËp tr×nh
cµi ®Æt vµ h-íng dÉn sö dông ch-¬ng tr×nh
I - Ng«n ng÷ Visual Basic
1 - Giíi thiÖu vÒ ng«n ng÷ VisualBasic
Khi tung ra VisualBasic 1.0 BillGates, chñ tÞch kiªm Tæng gi¸m ®èc
Microsoft ®± m« t° mét ®ã l¯ s°n phÈm “®²ng nÓ”. Tr°i qua gÇn 10 n¨m v¯ 6
phiªn b¶n, VisualBasic nh mét “c«ng cô dÔ v¯ m³nh ®Ó ph²t triÓn c²c øng dông
Windows trong Basic ”. §iÒu ®ã h×nh nh cha ®ñ ®Ó chøng thùc nh÷ng ph«
ch-¬ng trªn cho ®Õn khi b¹n thùc sù thÊy r»ng, hiÖn nay ®ang cã hµng chôc triÖu
ng-êi sö dông vµ ph¸t triÓn øng dông MS Windows.
VisualBasic ®· nhanh m¹nh h¬n vµ dÔ sö dông h¬n VisualBasic 1.0,
VisualBasic 3.0 t¨ng thªm c¸c c¸ch thøc ®¬n gi¶n ®Ó ®iÒu khiÓn nh÷ng c¬ së d÷
liÖu m¹nh nhÊt s¾n cã. VisualBasic 4.0 hç trî sù ph¸t triÓn 32 Bit vµ b¾t ®Çu tiÕn
tr×nh chuyÓn VisualBasic thµnh 1 ng«n ng÷ lËp tr×nh h-íng ®èi tùng ®Çy ®ñ.
VisualBasic thªm kh¶ n¨ng t¹o tËp tin thi hµnh (.exe) thùc sù vµ cã kh¶ n¨ng lËp
c¸c ®iªï khiÓn riªng cho b¹n.
Phiªn b¶n 6.0 míi nhÊt cña VisualBasic kÕ tôc truyÒn thèng nµy: nh÷ng
øng dông Windows 95/98 vµ Windows NT giê ®©y ®-îc ph¸t triÓn chØ cÇn rÊt Ýt
thêi gian so víi tr-íc ®©y. C¸c lçi lËp tr×nh (mèi rèi - bugs) kh«ng cßn th-êng
xuyªn xÈy ra n÷a vµ nÕu cã còng dÔ ph¸t hiÖn vµ söa ch÷a h¬n. Nãi ®¬n gi¶n lµ
víi VisualBasic, viÖc lËp tr×nh d-íi Windows trë nªn hiÖu qu¶ h¬n mµ cßn lý thó
h¬n.
§Æc biÖt VisualBasic cho phÐp bæ sung c¸c menu, hép v¨n b¶n, nót lÖnh,
nót tuú chän, c¸c hép kiÓm tra, c¸c hép danh s¸ch, thanh cuén vµ c¸c hép tËp tin,
th- môc cho c¸c cña sæ trèng. Ng-êi dïng cã thÓ dïng c¸c l-íi (Gird) ®Ó qu¶n lý
d÷ liÖu trªn b¶ng. Chóng ta cã thÓ truyÒn th«ng víi c¸c øng dông Windows kh¸c
vµ cã thÓ lµ quan träng nhÊt cã ph-¬ng ph¸t dÔ dµng ®Ó ng-êi dïng ®iÒu khiÓn
vµ truy cËp c¸c c¬ së d÷ liÖu (nh÷ng thµnh phÇn ®ã ®-îc VisualBasic gäi lµ c¸c
®iÒu khiÓn Control)
Cã thÓ cã nhiÒu cöa sæ trªn mµn h×nh. C¸c cöa sæ nµy cã toµn quyÒn truy
cËp clipboard vµo c¸c th«ng tin trong hÇu hÕt c¸c øng dông Windows kh¸c.
Chóng ta cã thÓ dïng VisualBasic ®Ó truyÒn th«ng víi c¸c øng dông kh¸c ®ang
ch¹y d-íi Windows.
16
a. Tæ chøc cña Mirosoft Visual Basis
- Project: Lµ s¶n phÈm lËp tr×nh trong m«i tr-êng Microsoft ®-îc tæ chøc
thµnh mét Project bao gåm:
- MDI form: Mét Project cã thÓ cã mét mµn h×nh lµm theo chÕ ®é Multi
Document Interfaccce.
Form: C¸c mµn h×nh lµm viÖc cña Project.
- Form: C¸c mµn h×nh lµm viÖc cña Project.
- Module: §-îc sö dông ®Ó khai b¸o c¸c Sub, Function, Type, Constant
tæng qu¸t trong Proect.
-
Class Module: khai b¸o ®èi t-îng trong Project.
- Controls:
C¸c ®èi t-îng ®-îc sö dông trong form Präject lµ c¸c th- viÖn kiÓu
VBX hoÆc OCX. Mçi ®èi t-îng ®-îc ®Æc tr-ng Properties vµ c¸c Events.
C¸c ®èi t-îng cña Microsoft Visual Basic cã thÓ ph©n chia thµnh c¸c nhãm
sau:
- C¸c control chuÈn cña hÖ ®iÒu hµnh Windows.
- C¸c ®èi t-îng do Microsoft cung cÊp ( Data control, Rich Text
Control...).
- C¸c ®èi t-îng do h·ng phÇn mÒm thø ba hç trî.
b. LËp tr×nh trªn Mirosoft Visual Basis
Mirosoft Visual Basis hç trî sö dông Query trong ch-¬ng tr×nh cña m×nh.
Do vËy viÖc xö lÝ d÷ liÖu cã nhiÒu thuËn lîi, ®Æc biÖt CSDL cña Access. Trong
khi viÕt ch-¬ng tr×nh cã mét sè vÊn ®Ò quan träng cÇn chó ý ®ã lµ lçi vµ xö lÝ lçi.
C«ng cô gì rèi: Khi ch¹y thö ch-¬ng tr×nh cã thÓ sö dông c«ng cô gì rèi
kh¸ m¹nh cña Mirosoft Visual Basis ( Debug ). C«ng cô nµy cho phÐp hiÖu chØnh
phÇn c©u lÖnh ngay trong khi thùc hiÖn ch-¬ng t×nh ®èi víi c¸c l«Ü kh«ng quan
träng.
§Ó thiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu cã thÓ sö dông mét trong c¸c c«ng cô sau:
Sö dông phiªn b¶n Micosofft Access t-¬ng øng víi phiªn b¶n cña cu¶
Mirosoft Visual Basis.
Sö dông ch-¬ng tr×nh DataManager ®-îc cung cÊp kÌm theo Visual Basic
- ThiÕt kÕ b¸o c¸o: §Ó thiÕt kÕ mÉu biÓu b¸o c¸o cã thÓ sö dông mét trong
c¸c c«ng cô sau:
17
- Sö dông phiªn b¶n DataEnviroment t-¬ng øng trong Microsoft Visual
Basic
- Sö dông DataReport ®-îc cung cÊp kÌm theo.
c. Lý Do Chän VisualBasic :
BÊt kÓ lµm mét viÖc g× chóng ta còng ®Òu b¾t ®Çu tõ nh÷ng c¸i hiÖn cã mµ
®i lªn, kh«ng ph¶i trë vÒ con sè kh«ng råi míi b¾t ®Çu.
Chóng ta tõng lµm viÖc trªn m¸y tÝnh, vµ Ýt nhÊt lµ thao t¸c trªn Windows,
t¹o ra nh÷ng v¨n b¶n trªn word, vËy chóng ta thÊy nh÷ng g×? cã ph¶i ®ã lµ nh÷ng
giao diÖn mµn h×nh (mµn h×nh t-¬ng t¸c víi ng-êi sö dông) gåm c¸c dÉy thùc ®¬n
(Menu), hép tho¹i (dialog box), c¸c nót lùa chän (Option button), c¸c nót kiÓm tra
(Check button), c¸c nót lÖnh (OK) (Cancel) nÕu ph¶i häc viªn lËp tr×nh tõ ®Çu, cã
thÓ nãi ch-a ch¾c chóng ta ®· t¹o ra nh÷ng ®Ò môc trªn sau 1 ®Õn 2 n¨m häc.
Nh-ng víi VisualBasic b¹n ®· cã thÓ t¹o ra ®-îc tÊt c¶ chóng, mµ chØ trong 1 ®Õn
3 th¸ng mµ th«i. Nãi c¸ch kh¸c tÊt c¶ nh÷ng g× chóng ta thÊy phÇn mÒm trong
Windows chóng ta cã thÓ t¹o ra tõ VisualBasic. Tuy nhiªn kh«ng nãi ®Õn mÆt tr¸i
cña Visualbasic, th× còng kh«ng thËt kh¸ch quan khoa häc. VisualBasic tuú thuéc
hoµn toµn vµo Windows, chóng ta kh«ng thÓ ch¹y c¸c øng dông cña VisualBasic
trªn mét øng dông kh¸c mµ kh«ng ph¶i lµ Windows.
2 - Visual Basic & Microsoft Access
Visual Basic lµ ng«n ng÷ lËp tr×nh h-íng ®èi t-îng, nã gi¶i quyÕt ®-îc
mäi bµi to¸n. Visual Basic còng gi¶i quyÕt ®-îc c¸c bµi to¸n qu¶n lý nh- Access
hay Foxpro, ®ã lµ nh÷ng ®Æc tr-ng riªng cña Visual Basic mµ c¸c ng«n ng÷ kh¸c
kh«ng cã. §Ó ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña Visual Basic vµ Access chóng ta ph¶i
hiÓu thËt râ c¬ chÕ xö lý d÷ liÖu ( Jet Engine), Jet Engine cho phÐp lµm viÖc víi
nhiÒu d¹ng thøc d÷ liÖu kh¸c nhau vµ cung cÊp giao diÖn lËp tr×nh h-íng ®èi
t-îng ®Ó lµm viÖc víi CSDL. Jet Engine lµ thµnh phÇn cèt lâi cña hÖ qu¶n trÞ
CSDL Access do ®ã ®Ó cã thÓ trë thµnh mét nhµ lËp tr×nh chuyªn nghiÖp víi
Visual Basic th× ®Çu tiªn cÇn nghin cøu lµ jet Engine.
Visual Basic 6.0 cho phÐp ng-êi lËp tr×nh nhóng c¸c ®èi t-îng hay sö
dông c¸c hµm trong th- viÖn DLL mét c¸ch dÔ dµng. VB 6.0 dïng ADO Control
thay Data Control cña VB 5.0, c«ng cô c¶i tiÕn truy nhËp tíi CSDL theo ®Þnh
h-íng m¹ng vµ phæ qu¸t h¬n ®Ó cã thÓ truy nhËp ®Õn nhiÒu d¹ng d÷ liÖu cña c¸c
h·ng kh¸c nhau cung cÊp. VB 6.0 cã ®iÒu khiÓn ActiveX phong phó h¬n c¸c
phiªn b¶n kh¸c, c¸c ®iÒu khiÓn míi cña VB 6.0 ADO Data, Coolbar, Datalist.
18
DataCombo, DataRepeater, DataTimePicker, FlatSrollbar, HierarchicalFlexGrid,
Inagecombo, MonthView thay cho mét sè ®iÒu khiÓn cña VB5.0.
3 - Mèi liªn hÖ gi÷a Access vµ Visual basic
Microsoft cã 2 hÖ qu¶n trÞ CSDL (Visual Foxpro vµ Access). Access do
Microsoft ph¸t triÓn tõ ®Çu vµ trë thµnh mét trong nh÷ng s¶n phÈm thµnh c«ng
nhÊt. Visual Basic dïng kÕt nèi Database Engine cña Access ®Ó xö lý d÷ liÖu,
Visual Basic kh«ng ph¶i lµ mét hÖ qu¶n trÞ CSDL mµ lµ mét ng«n ng÷ v¹n n¨ng.
Víi Visual Basic, ta cã thÓ ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i øng dông kh¸c nhau.
Nã bao gåm c¶ tr×nh biªn dÞch, cho phÐp nhµ ph¸t triÓn sinh ra c¸c tËp tin
.EXE ch¹y ®éc lËp (cÇn cã thªm c¸c th- viÖn .DLL, VBX, OCX). Cßn Access
hoµn toµn lµ mét hÖ qu¶n trÞ CSDL. Access kh«ng cã tr×nh biªn dÞch nh- Visual
Basic. Tuy nhiªn Microsoft cung cÊp thªm bé Access Runtime ®Ó ch¹y c¸c øng
dông mµ kh«ng cÇn cµi ®Æt Access.
C¸ch thiÕt kÕ trùc quan (Visual) vµ c¸ch lËp tr×nh h-íng sù kiÖn ®-îc ¸p
dông trong Access vµ Visual Basic. Access tá ra m¹nh h¬n kho cho phÐp qu¶n lý
c¸c sù kiÖn tinh tÕ h¬n, ch¼ng h¹n nh- TextBox control. Access cho phÐp ph¸t
triÓn c¸c ch-¬ng tr×nh cËp nhËt d÷ liÖu th«ng minh h¬n do kiÓm so¸t ®-îc sè liÖu
nhËp mét c¸ch tinh tÕ.
Ban ®Çu Access ®¬n gi¶n lµ mét hÖ qu¶n trÞ CSDL quan hÖ (Relation
Database Management System) dïng trong v¨n phßng (n»m trong bé Microsoft
office Professional cïng víi Word Exel, Power Point) do ®ã Microsoft ®Æc biÖt
chó träng ®Õn ng-êi sö dông cuèi (End user) h¬n lµ nhµ ph¸t triÓn. §iÒu nµy lµm
cho c«ng cô hç trî thiÕt lÕ (giao diÖn thiÕt kÕ, c¸c Wizard cho phÐp tù ®éng ho¸
c¸c qu¸ tr×nh thñ c«ng trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ form, table, query) cña Access tá
ra m¹nh h¬n h¼n Visual Basic.
Ch¼ng h¹n, nhiÒu lËp tr×nh viªn kinh nghiÖm khi viÕt c¸c c©u lÖnh SQL
trong Visual Basic th-êng dïng kÌm bé thiÕt kÕ query trong Access ®Ó sinh ra
c©u lÖnh SQL mét c¸ch dÔ dµng.
Access Basic cã nh÷ng kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh so víi Visual Basic. ChØ ®Õn
phiªn b¶n 7.0 th× Visual Basic 4.0 ®Õn 6.0 vµ Access míi dïng chung ng«n ng÷
lËp tr×nh mµ Microsoft gäi lµ VBA – Visual Basic for Application.
Ta thÊy Access vµ Visual Basic kh¸c nhau ë c¸ch t¹o ra c¸c øng dông víi
c¸c c«ng cô thiÕt kÕ kh¸c nhau nh-ng thµnh phÇn xö lý CSDL th× cã nhiÒu ®iÓm
t-¬ng ®ång v× chóng sö dông Jet Engine.
19
Visual Basic cho phÐp biªn dÞch c¸c øng dông thµnh tËp tin .EXE. trong
khi Access ta ph¶i ph©n phèi lu«n c¶ tµi nguyªn thiÕt kÕ. Kh¸i niÖm CSDL
trong Access bao gåm c¶ phÇn dø liÖu (c¸c b¶ng) vµ phÇn øng dông (query,
form, table, report, macro, module), trong khi ®èi víi c¸c hÖ kh¸c, CSDL chØ bao
gåm phÇn d÷ liÖu. ChiÕn l-îc b¶o mËt tµi nguyªn thiÕt kÕ ph¶i ®-îc ®Æt lªn hµng
®Çu khi chon Access lµm c«ng cô ph¸t triÓn øng dông.
Ii - cµi ®Æt vµ h-íng dÉn sö dông ch-¬ng tr×nh
1. Cµi ®Æt ch-¬ng tr×nh
Ch-¬ng tr×nh ®-îc viÕt trªn ng«n ng÷ Visual Basic, v× ®©y lµ ng«n ng÷ xö
lý d÷ liÖu ®-îc sö dông phæ biÕn nhÊt trªn c¸c m¸y tÝnh hiÖn nay, phï hîp víi
cÊu h×nh m¸y tÝnh, kh¶ n¨ng thao t¸c m¸y tÝnh còng nh- tr×nh ®é sö dông
ch-¬ng tr×nh øng dông cña ng-êi qu¶n lý.
HÖ thèng qu¶n lý häc tËp yªu cÇu ph¶i cã m¸y tÝnh sö dông hÖ ®iÒu hµnh
Window 95 trë lªn, trªn ®ã cµi ®Æt hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu Visual Basic
Ch-¬ng tr×nh øng dông gãi gän trong file Dataqlht.mdb, ®-îc sö dông víi
Visual Basic. C¸c chøc n¨ng lµm viÖc ®-îc thÓ hiÖn trªn thanh menu chÝnh cña
ch-¬ng tr×nh.
2 - H-íng dÉn sö dông ch-¬ng tr×nh:
a. Menu ChÝnh
Khi thùc hiÖn ch-¬g tr×nh, ch-¬ng tr×nh sÏ thiÕt lËp m«i tr-êng lµm viÖc.
Sau ®©y lµ mµn h×nh chÝnh cña ch-¬ng tr×nh gåm cã c¸c menu:
Menu CËp nhËt häc sinh
Menu CËp nhËt danh môc m«n häc
Menu CËp nhËt ®iÓm
Menu B¸o c¸o thèng kª
20