Tài liệu Quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi tại huyện bắc tân uyên, tỉnh bình dương

UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGÔ THỊ TUYẾT ANH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI PHÁT TRIỂN TÌNH CẢM XÃ HỘI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI TẠI HUYỆN BẮC TÂN UYÊN, TỈNH BÌNH DƢƠNG UẬN V N THẠC S CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 BÌNH DƢƠNG – 2018 UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGÔ THỊ TUYẾT ANH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI PHÁT TRIỂN TÌNH CẢM XÃ HỘI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI TẠI HUYỆN BẮC TÂN UYÊN, TỈNH BÌNH DƢƠNG UẬN V N THẠC S CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HOÀNG MAI KHANH BÌNH DƢƠNG – 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi, các số liệu, tƣ liệu đƣợc sử dụng nghiên cứu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đƣợc thu thập từ thực tiễn. Những kết quả nghiên cứu luận văn chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một công trình nào khác. Tác giả luận văn Ngô Thị Tuyết Anh i LỜI CẢM ƠN Đề cƣơng luận văn Thạc sĩ chuyên ngành quản lý giáo dục về đề tài “Quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi tại huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương” đã đƣợc thực hiện với sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều tổ chức và cá nhân. Trƣớc hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến giáo viên hƣớng dẫn khoa học: TS. Hoàng Mai Khanh. Cô đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ, góp ý để tôi có thể hoàn thành đƣợc đề cƣơng nghiên cứu một cách tốt nhất. Với tình cảm chân thành, tôi xin gửi lời cảm ơn đến quý Thầy, Cô giáo thuộc khoa Quản lý giáo dục và phòng Sau Đại học Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một đã tạo các điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành đề cƣơng luận văn thạc sĩ này. Mặc dù bản thân đã cố gắng hoàn thành tốt đề cƣơng luận văn thạc sĩ nhƣng những thiếu sót là điều không thể tránh khỏi. Kính mong sự đóng góp ý kiến và những chỉ dẫn vô cùng quý báu của quý Thầy, Cô. Một lần nữa, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất! ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii MỤC LỤC .......................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................... ix DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................. xi DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ............................................... xiii TÓM TẮT ........................................................................................................ xiv MỞ ĐẦU ..............................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ...............................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu .........................................................................................4 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ...................................................................4 3.1. Khách thể nghiên cứu.................................................................................4 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu.................................................................................4 4. Giả thuyết khoa học ...........................................................................................4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................4 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu ........................................................................5 7. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................................5 7.1. Nhóm Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận .....................................................5 7.2. Nhóm Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn ..................................................5 7.2.1 Phương pháp nghiên cứu tài liệu .........................................................5 7.2.2 Phương pháp quan sát .........................................................................6 7.2.3 Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi ..................................................6 7.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động ...................................6 7.2.5 Phương pháp phỏng vấn ......................................................................7 7.3. Phƣơng pháp xử lý dữ liệu .........................................................................7 8. Cấu trúc của luận văn ........................................................................................8 CHƢƠNG 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI PHÁT TRIỂN TÌNH CẢM XÃ HỘI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI TRONG TRƢỜNG MẦM NON ........................................................................9 iii 1.1 Tổng quan nghiên cứu của đề tài.................................................................9 1.1.1 Nghiên cứu ở nƣớc ngoài .....................................................................9 1.1.2. Nghiên cứu ở trong nƣớc ..................................................................12 1.2 Một số khái niệm cơ bản ...........................................................................14 1.2.1 Quản lý và quản lý hoạt động giáo dục ..............................................14 1.2.1.1 Khái niệm về quản lý ..................................................................14 1.2.1.2 Khái niệm về quản lý giáo dục....................................................18 1.2.2 Khái niệm về quản lý hoạt động vui chơi cho trẻ 5-6 tuổi .................21 1.3. Hoạt động vui chơi của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trƣờng mầm non ............22 1.3.1 Khái quát về hoạt động vui chơi cho trẻ ............................................22 1.3.1.1 Khái niệm về hoạt động vui chơi ................................................22 1.3.1.2. Mục tiêu của hoạt động vui chơi ở trường mầm non .................24 1.3.1.3 Đặc điểm hoạt động vui chơi cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non26 1.3.1.4. Phân loại trò chơi trong hoạt động vui chơi của trẻ ..................27 1.3.1.5. Nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo .....................................................................................30 1.3.2 Đặc điểm phát triển tâm sinh lý trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi .......................32 1.4. Giáo dục phát triển tình cảm xã hội cho trẻ mầm non ..............................34 1.4.1. Mục tiêu giáo dục phát triển tình cảm xã hội ....................................34 1.4.2. Nội dung giáo dục phát triển tình cảm xã hội cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ..............................................................................................................35 1.5. Quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ mẫu giáo 56 tuổi ...............................................................................................................36 1.5.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ ................................................................................................................38 1.5.2. Tổ chức thực hiện hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ ................................................................................................................41 1.5.3 Chỉ đạo, điều khiển hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ ................................................................................................................43 iv 1.5.4 Kiểm tra đánh giá hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ ................................................................................................................44 1.6 Các yếu tố ảnh hƣởng tới hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trƣờng mầm non ..............................................................................................47 1.6.1. Chủ quan ...........................................................................................47 1.6.2. Khách quan .......................................................................................47 Tiểu kết chƣơng 1 ..............................................................................................48 CHƢƠNG 2.THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI PHÁT TRIỂN TÌNH CẢM XÃ HỘI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI TRONG TRƢỜNG MẦM NON TẠI HUYỆN BẮC TÂN UYÊN, TỈNH BÌNH DƢƠNG ..................................................................................................50 2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu ..............................................................50 2.1.1. Điều kiện tự nhiên của huyện Bắc Tân Uyên ....................................50 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Bắc Tân Uyên .........................50 2.1.3. Khái quát tình hình giáo dục và đào tạo của huyện Bắc Tân Uyên ...51 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi trong trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dƣơng ............................................................................52 2.2.1. Mục đích nghiên cứu ........................................................................52 2.2.2. Nội dung nghiên cứu .........................................................................52 2.2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................53 2.2.3.1. Đối với phương pháp điều tra bằng bảng hỏi ............................53 2.2.3.2. Đối với phương pháp phỏng vấn ...............................................55 2.2.4. Phƣơng pháp xử lý số liệu ................................................................55 2.2.4.1. Xây dựng thang đo .....................................................................55 2.2.4.2. Quy ước xử lý thông tin phiếu khảo sát .....................................56 2.3. Thực trạng HĐVC PTTCXH ở các trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dƣơng ...................................................................................58 2.3.1. Thực trạng đội ngũ CBQL và GV lớp lá tại 10 trƣờng khảo sát .......58 2.3.1.1. Thông tin đặc điểm đội ngũ cán bộ quản lý ...............................58 v 2.3.1.2. Thông tin đặc điểm đội ngũ giáo viên ........................................58 2.3.1.3. Thông tin về số lượng học sinh ..................................................59 2.3.2. Thực trạng nhận thức của đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý về tầm quan trọng của HĐVC PTTCXH ................................................................61 2.3.3. Mức độ thực hiện nhiệm vụ của GV trong phân loại trò chơi và đánh giá kết quả đạt đƣợc qua HĐVC .................................................................62 2.3.4. Mức độ thực hiện và kết quả đạt đƣợc của nội dung giáo dục phát triển tình cảm xã hội và phƣơng pháp giáo dục trong hoạt động vui chơi ở trƣờng mầm non .........................................................................................65 2.4. Thực trạng công tác quản lý HĐVC PTTCXH ở các trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dƣơng .................................................................67 2.4.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý về sự cần thiết của công tác quản lý HĐVC PTTCXH ở trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dƣơng .........................................................................................................68 2.4.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch quản lý HĐVC PTTCXH ở trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dƣơng ........................................69 2.4.3. Thực trạng thực tổ chức thực hiện hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ tại huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dƣơng ..........................71 2.4.4. Thực trạng công tác chỉ đạo, điều khiển hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ở trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dƣơng 73 2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá HĐVC PTTCXH ở trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dƣơng ........................................................75 2.4.6. Nhận định chung về quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội các trƣờng mầm non huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dƣơng ..............77 2.4.6.1. Ưu điểm .....................................................................................77 2.4.6.2. Hạn chế .....................................................................................77 2.4.6.3. Nguyên nhân ..............................................................................78 2.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý HĐVC PTTCXH tại huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dƣơng ...................................................................................79 Tiểu kết chƣơng 2 ..............................................................................................80 vi CHƢƠNG 3.BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI PHÁT TRIỂN TÌNH CẢM XÃ HỘI Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON TẠI HUYỆN BẮC TÂN UYÊN, TỈNH BÌNH DƢƠNG ........................................................82 3.1 Cơ sở đề xuất các biện pháp ......................................................................82 3.1.1. Cơ sở lý luận .....................................................................................82 3.1.2. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................83 3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ............................................................83 3.2.1. Đảm bảo tính kế thừa ........................................................................83 3.2.2. Đảm bảo tính hệ thống- cấu trúc .......................................................84 3.2.3. Đảm bảo tính thực tiễn ......................................................................84 3.2.4. Đảm bảo tính khả thi .........................................................................84 3.3. Các biện pháp quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội tại huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dƣơng .................................................................85 3.3.1. Cải tiến hoạt động lập kế hoạch hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội...................................................................................................85 3.2.2. Cải tiến hoạt động tổ chức hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ...............................................................................................................87 3.2.3. Cải tiến hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ...........................................................................................91 3.2.4. Cải tiến hoạt động kiểm tra, đánh giá trong quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội....................................................................96 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...............................................................99 3.5. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ở các trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dƣơng. ....................................................99 3.5.1. Mục tiêu khảo nghiệm ......................................................................99 3.5.2. Đối tƣợng khảo nghiệm ..................................................................100 3.5.3. Phƣơng pháp khảo nghiệm..............................................................100 3.5.4. Nội dung khảo nghiệm ....................................................................100 3.5.5. Kết quả khảo nghiệm ......................................................................101 vii Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................104 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .........................................................................107 1. Kết luận ........................................................................................................107 2. Kiến nghị ......................................................................................................110 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo ............................................................110 2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo .......................................................110 2.3. Đối với lãnh đạo trƣờng mầm non công lập ...........................................111 2.4. Đối với giáo viên trƣờng mầm non ........................................................111 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC viii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT VIẾT ĐẦY ĐỦ VIẾT TẮT 1 BGH Ban giám hiệu 2 CBQL Cán bộ quản lý 3 CĐ Cao đẳng 4 CLGD Chất lƣợng giáo dục 5 CMHS Cha mẹ học sinh 6 CMHS Cha mẹ học sinh 7 CNTT Công nghệ thông tin 8 CSVC Cơ sở vật chất 9 CT Cần thiết 10 CV Chuyên viên 11 ĐDĐC Đồ dùng đồ chơi 12 ĐH Đại học 13 ĐLC Độ lệch chuẩn 14 ĐVTCĐ Đóng vai theo chủ đề 15 GD Giáo dục 16 GD & ĐT Giáo dục và đào tạo 17 GV Giáo viên 18 GVCN Giáo viên chủ nhiệm 19 GVMN Giáo viên mầm non 20 HĐVC Hoạt động vui chơi 21 HĐVC PTTCXH 22 HS Học sinh 23 HT Hiệu trƣởng 24 KCT Khá cần thiết 25 KNGT Kỹ năng giao tiếp 26 KT-XH Kinh tế xã hội Hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ix 27 MEDIAN Số trung vị 28 MG Mẫu giáo 29 MN Mầm non 30 MODE Số yếu vị 31 PTTCXH Phát triển tình cảm xã hội 32 QL Quản lý 33 QL HĐVC PTTCXH 34 QLGD Quản lý Giáo dục 35 RCT Rất cần thiết 36 TC Trung cấp 37 TCXH Tình cảm xã hội 38 THCS Trung học cơ sở 39 THPT Trung học phổ thông 40 TP Thành phố 41 TTB Trị trung bình 42 T-TEST Kiểm định trung bình 43 UBND Ủy ban nhân dân 44 XHCN Xã hội chủ nghĩa Quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội x DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Cơ cấu đội ngũ CBQL theo chức vụ của mẫu khảo sát .......................53 Bảng 2.2. Cơ cấu đội ngũ GV của mẫu khảo sát .................................................54 Bảng 2.3. Thang đo trị trung bình và mức ý nghĩa ..............................................56 Bảng 2.4: Tổng quan về trình độ chuyên môn, tuổi, thâm niên công tác của CBQL .........................................................................................................58 Bảng 2.5: Tổng quan về trình độ chuyên môn, tuổi, thâm niên công tác của GV 59 Bảng 2.6. Số liệu về số lớp lá và số HS lớp lá .....................................................60 Bảng 2.7. Ý kiến của GV, CBQL về mức độ quan trọng HĐVC PTTCXH ở trƣờng mầm non .........................................................................................61 Bảng 2.8: Mức độ thực hiện nhiệm vụ của GV trong phân loại trò chơi .............62 Bảng 2.9: Kết quả đạt đƣợc thông qua HĐVC theo đánh giá của CBQL và GV .64 Bảng 2.10: Ý kiến của GV về mức độ thực hiện và kết quả đạt đƣợc của GV về nội dung giáo dục phát triển tình cảm xã hội ở trƣờng mầm non ................65 Bảng 2.11. Ý kiến của GV về mức độ thực hiện, kết quả đạt đƣợc của các phƣơng pháp giáo dục trong HĐVC ...........................................................66 Bảng 2.12. Đánh giá của CBQL về sự cần thiết của công tác quản lý HĐVC PTTCXH ....................................................................................................68 Bảng 2.13. Đánh giá của CBQL về mức độ thực hiện và kết quả đạt đƣợc của công tác chuẩn bị cho việc xây dựng kế hoạch HĐVC PTTCXH ...............69 Bảng 2.14. Đánh giá của CBQL về mức độ thực hiện và kết quả đạt đƣợc của các loại kế hoạch HĐVC PTTCXH ở trƣờng mầm non ....................................70 Bảng 2.15. Đánh giá của CBQL, GV về mức độ thực hiện và kết quả đạt đƣợc của tổ chức thực hiện HĐVC PTTCXH......................................................71 Bảng 2.16: Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về mức độ triển khai và kết quả đạt đƣợc của công tác lãnh đạo, chỉ đạo đội ngũ GV thực hiện kế hoạch .........73 Bảng 2.17. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện và kết quả đạt đƣợc của việc xây dựng, ban hành các tiêu chí, quy định về công tác kiểm tra, đánh giá HĐVC PTTCXH ..........................................................................75 xi Bảng 2.18. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện và kết quả đạt đƣợc của việc kiểm tra đánh giá HĐVC PTTCXH ..............................................76 Bảng 2.19. Đánh giá của CBQL về các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả QL HĐVC PTTCXH ........................................................................................79 Bảng 3.1. Tính cấp thiết và tính khả thi của các nhóm biện pháp ......................101 xii DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Hình 1.1: Chủ thể, đối tƣợng và công cụ quản lý ................................................21 Sơ đồ 1.1: Xây dựng kế hoạch hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ ........................................................................................................................40 Sơ đồ 1.2: Tổ chức hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ...........42 Sơ đồ 1.3: Chỉ đạo hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ ...........44 Sơ đồ 1.4: Kiểm tra hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội cho trẻ..........46 Biểu đồ 3.1: So sánh TTB giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất....................................................................................................................103 xiii TÓM TẮT Đề tài nhằm khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ở một số trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, từ đó đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ở các trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên. Đề tài sử dụng kết hợp hai phƣơng pháp nghiên cứu, đó là phƣơng pháp nghiên cứu lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn. Luận văn đã thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu và đạt đƣợc những quả sau: - Góp phần làm rõ cơ sở lý luận của hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội và quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ở các trƣờng mầm non. Trong đề tài nghiên cứu, chúng tôi nghiên cứu hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội trên cơ sở các nội dung bao gồm: phân loại trò chơi; nội dung hoạt động vui chơi; phƣơng pháp giáo dục trong hoạt động vui chơi; nội dung giáo dục phát triển tình cảm xã hội; các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội; nghiên cứu quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội theo hƣớng tiếp cận chức năng quản lý bao gồm: + Đối với chức năng lập kế hoạch: Hiệu trƣởng chƣa thực hiện tốt việc lập kế hoạch tích hợp phát triển tình cảm xã hội cho trẻ vào các hoạt động vui chơi. + Đối với chức năng tổ chức: Hiệu trƣởng chƣa thực hiện tốt: tổ chức thực hiện nâng cao nhận thức của GV về hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội; phân công phân nhiệm rõ ràng cho các cá nhân, bộ phận phụ trách công tác quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội . + Đối với chức năng lãnh đạo, chỉ đạo: Hiệu trƣởng chƣa thực hiện tốt việc chỉ đạo công tác tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn liên quan đến hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội, nâng cao nhận thức, trình độ GV trong hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội, chỉ đạo thực hiện phân loại trò chơi, phƣơng pháp giáo dục trong hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội. + Đối với chức năng kiểm tra đánh giá: Hiệu trƣởng chƣa thực hiện tốt hoạt động xây dựng và ban hành các quy định về hình thức khen thƣởng, kỷ luật xiv liên quan đến hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội; kiểm tra, dự giờ định kỳ thƣờng xuyên GV trong việc thực hiện tích hợp phát triển tình cảm xã hội cho trẻ vào các hoạt động vui chơi, tổ chức các góc chơi cho trẻ. - Từ nghiên cứu lý luận và kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội và quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội ở một số trƣờng mầm non tại huyện Bắc Tân Uyên, đề tài đã đề xuất 4 nhóm biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội, đó là: Cải tiến hoạt động lập kế hoạch hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội: Lập kế hoạch tích hợp phát triển tình cảm xã hội cho trẻ vào các hoạt động vui chơi. Cải tiến hoạt động tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội: Tổ chức thực hiện nâng cao nhận thức của GV về hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội; Phân công, phân nhiệm rõ ràng, đồng đều cho các cá nhân, bộ phận phụ trách công tác quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội Cải tiến hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội: Lãnh đạo, chỉ đạo công tác tập huấn, bồi dƣỡng nâng cao nhận thức về hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội; Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện phân loại trò chơi, phƣơng pháp giáo dục trong hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội. Cải tiến hoạt động kiểm tra, đánh giá trong quản lý hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội: Xây dựng và ban hành các quy định về hình thức khen thƣởng, kỷ luật liên quan đến hoạt động vui chơi phát triển tình cảm xã hội; Kiểm tra, dự giờ định kỳ, thƣờng xuyên GV trong việc thực hiện tích hợp phát triển tình cảm xã hội cho trẻ vào các hoạt động vui chơi, tổ chức các góc trò chơi của trẻ. Nhƣ vậy, với kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn trình bày ở trên, chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu và giả thuyết khoa học đã đƣợc chứng minh, kết quả nghiên cứu phù hợp với giả thuyết khoa học. xv MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên – nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Có vai trò đặc biệt quan trọng, không chỉ là nền móng hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu về nhân cách con ngƣời mới với một nền tảng nhân cách vừa khỏe khoắn, vừa mềm mại, đầy sức sống cả về vật chất và tinh thần, mà còn giúp trẻ phát triển toàn diện một cách hài hòa cân đối tạo điều kiện, tạo tiền đề cho những bƣớc phát triển sau này của trẻ. Điều 22 luật giáo dục 2005 đã chỉ rõ: “Mục tiêu giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp một”[34] đã khẳng định vị trí vai trò cũng nhƣ mục tiêu rất đặc biệt quan trọng của bậc giáo dục mầm non trong toàn bộ sự nghiệp giáo dục con ngƣời. Giáo dục mầm non chỉ phát triển tốt khi trong xã hội, mọi ngƣời nhận thức đƣợc đúng đắn vị trí vai trò, mục tiêu và tự giác thực hiện: Từ việc tiến hành công tác giáo dục khoa học có mục đích ngay ở lứa tuổi mầm non, để tạo dựng nền tảng ban đầu vững chắc, đúng đắn cho quá trình phát triển sau này của con ngƣời đến các tổ chức giáo dục phải có những điều kiện tối thiểu để thực sự phát huy vai trò của mình, thực sự tác động vào sự tăng trƣởng và phát triển của trẻ tạo nên ảnh hƣởng có tính chất thuyết phục đối với xã hội. Bậc học mầm non, đặc biệt là lứa tuổi mẫu giáo, trẻ muốn đƣợc hành động nhƣ ngƣời lớn, muốn hòa nhập vào các mối quan hệ đa dạng, phức tạp mà trên thực tế trẻ còn non nớt chƣa đủ sức làm ngƣời lớn. Để giải quyết mâu thuẫn giữa ƣớc muốn đƣợc làm ngƣời lớn và khả năng thực tế của trẻ là không thể làm ngƣời lớn đƣợc, trẻ giả vờ chơi làm ngƣời lớn, tái tạo những hành động cũng nhƣ quan hệ và thái độ giữa ngƣời lớn với nhau và cứ nhƣ thế hoạt động vui chơi là trung tâm là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mẫu giáo. Nhờ hoạt động vui chơi trẻ học cách giao tiếp ứng xử, thiết lập mối quan hệ với mọi ngƣời, bạn bè. Trong khi chơi, ngôn ngữ trẻ phát triển, biết hợp tác cùng nhau, tính tự lập cũng ngày càng phát triển, trẻ học cách nhận xét đánh giá lẫn nhau và sau đó biết tự nhận xét đánh giá mình. Hoạt động vui chơi không chỉ giống nhƣ niềm vui sƣớng, sự 1 hứng thú để trẻ ngày ngày đƣợc phát triển mà còn là phƣơng tiện giáo dục và phát riển toàn diện cho trẻ đồng thời là hình thức tổ chức cuộc sống của trẻ mẫu giáo ở trƣờng mầm non và trẻ chỉ là một chủ thể tích cực hoạt động, tự khẳng định vị trí và vai trò của mình, lớn lên thành ngƣời nhờ vào hoạt động vui chơi, hoạt động vui chơi là phƣơng thức nhận biết thế giới, là con đƣờng để dẫn dắt trẻ đi tìm chân lý. Chính vì vậy mới có câu: “ Học bằng chơi, chơi mà học” Tuy nhiên, hoạt động vui chơi của trẻ có thể phát huy đƣợc vai trò chủ đạo trong quá trình giáo dục trẻ ở trƣờng mầm non hay không, có hiệu quả hay không phụ thuộc rất lớn vào việc lựa chọn trò chơi của giáo viên có đáp ứng đƣợc nhu cầu chơi, khả năng chơi…của trẻ cũng nhƣ về năng lực tổ chức hoạt động vui chơi của giáo viên, điều kiện không gian thời gian đồ chơi đồ dùng mà đặc biệt hơn hết là năng lực quản lý tổ chức hoạt động vui chơi của nhà trƣờng. Vì vậy, việc xây dựng đội ngũ giáo viên cho bậc học mầm non có năng lực tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ với hiệu quả cao là nhiệm vụ đặt ra cấp bách trong quá trình đổi mới và phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo nƣớc nhà. Công tác bồi dƣỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên cũng nhƣ tổ chức thực hiện hoạt động vui chơi cho trẻ mẫu giáo đƣợc tiến hành nhiều năm qua ở các trƣờng mầm non Trong những năm gần đây toàn ngành giáo dục mầm non đã nhận đƣợc nhiều chính sách quan tâm của Đảng và Nhà nƣớc, tuy nhiên nhiều bất cập vẫn còn tồn tại, nhiều trƣờng, đội ngũ giáo viên chƣa đồng bộ, các điều kiện đảm bảo cơ sở vật chất còn thiếu (Đặc biệt là cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động vui chơi), nội dung chƣơng trình có đổi mới song còn chậm. Nhiều giáo viên vẫn còn nặng nề của phƣơng pháp giáo dục cũ, nặng về diễn giải, ít tạo cơ hội cho trẻ đƣợc hoạt động, trải nghiệm trong khi chơi. Giáo viên thiếu khả năng quan sát và đánh giá trẻ theo yêu cầu của chƣơng trình mới. Trong những năm gần đây, năng lực tổ chức hoạt động vui chơi của đội ngũ giáo viên ngày càng đƣợc nâng lên, bƣớc đầu đáp ứng yêu cầu đổi mới về nội dung, chƣơng trình, phƣơng pháp giáo dục mầm non. Tuy nhiên trƣớc yêu cầu phát triển mạnh mẽ của hệ thống giáo 2 dục quốc dân nói chung, giáo dục mầm non nói riêng, công tác quản lý hoạt động vui chơi chƣa tƣơng xứng. Công tác quản lý hoạt động này ở các trƣờng không liên tục, thiếu những cơ sở lý luận vững chắc nên còn hạn chế và khó khăn đặc biệt là với lứa tuổi mẫu giáo 5- 6 tuổi. Quản lý hoạt động vui chơi một trong những hoạt động quan trọng, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục trẻ mà nhà quản lý chính là những ngƣời trực tiếp tiến hành xây dựng kế hoạch và điều khiển hoạt động này. Tuy nhiên với thực trạng hiện nay đa số cán bộ quản lý các trƣờng mầm non trƣởng thành từ giáo viên mầm non có thành tích và thâm niên công tác. Do đó còn hạn chế trong trình độ chuyên môn, năng lực quản lý, chƣa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển của ngành. Một vấn đề đƣợc đặt ra là nhà quản lý cần có những biện pháp nhƣ thế nào để từng bƣớc quản lý có hiệu quả hoạt động vui chơi cho trẻ. Bắc Tân Uyên, là một trong những huyện mới thành lập, diện tích rộng, dân số phân bố không đồng đều. Từ đó cũng ảnh hƣởng không nhỏ đến chất lƣợng giáo dục ở địa phƣơng. Không nằm ngoài thực trạng chung của cả hệ thống giáo dục quốc gia, địa phƣơng cũng gặp nhiều bất cập trong giáo dục mầm non, đó là tình trạng thiếu lớp, thiếu giáo viên, cơ sở vật chất còn hạn chế, chất lƣợng giáo viên đáng báo động, đội ngũ cán bộ quản lý trình độ năng lực chƣa cao, chƣa đồng bộ trong khâu bồi dƣỡng, sử dụng, kiểm tra đánh giá giáo viên trong các hoạt động, đặc biệt là hoạt động vui chơi cho trẻ. Đã có nhiều luận văn nghiên cứu đề tài quản lý hoạt động vui chơi cho trẻ, tuy nhiên đi sâu chi tiết tìm hiểu về phát triển tình cảm xã hội thì chƣa tác giả nào nghiên cứu. Phát triển tình cảm và quan hệ xã hội không những cung cấp cho trẻ một số hiểu biết về hiện tƣợng xã hội xung quanh mà qua đó giáo dục và hình thành ở trẻ tình cảm, thái độ tích cực đối với cộng đồng và môi trƣờng xung quanh, giáo dục ở trẻ sự tự tin vào khả năng, năng lực của bản thân, phát triển ở trẻ tính tự lực, biết hành động theo chính sáng kiến của bản thân, biết chịu trách nhiệm về những việc mình làm. Hình thành ở trẻ khả năng đánh giá và tự đánh giá tƣơng đối phù hợp, hình thành ở trẻ nếp sống và hành vi văn hóa biết gần gũi, bảo vệ thành quả lao động của ngƣời khác và môi trƣờng sống, phát triển ở trẻ 3