Tài liệu Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học trên địa bàn thành phố thủ dầu một tỉnh bình dương

UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ THỊ PHƢƠNG AN QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƢƠNG, 2018 UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ THỊ PHƢƠNG AN QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ LAN HƢƠNG BÌNH DƢƠNG, 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi và đƣợc sự hƣớng dẫn khoa học của TS. Vũ Lan Hƣơng. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố theo đúng quy định. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Các kết quả này chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác. Ngƣời cam đoan Lê Thị Phƣơng An i LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của nhiều tổ chức và cá nhân. Tôi xin trân trọng cảm ơn: - Trường Đại học Thủ Dầu Một tỉnh Bình Dương, Phòng Sau Đại học Trường Đại học Thủ Dầu Một đã tạo điều kiện cho tôi học tập và nghiên cứu khoa học. - TS. Vũ Lan Hương, trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. - Quý Thầy, Cô đã giảng dạy và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. - Phòng Giáo dục & Đào tạo Thành phố Thủ Dầu Một, cán bộ quản lí và giáo viên các trường Tiểu học trong Thành phố Thủ Dầu Một đã cung cấp tài liệu và có những ý kiến quý báu để tôi thực hiện luận văn này. - Bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã góp ý và tạo điều kiện tốt nhất để tôi hoàn thành luận văn. Dù đã rất cố gắng, song luận văn vẫn còn nhiều thiếu sót. Kính mong quý Thầy, Cô và Hội đồng chấm luận văn góp ý để luận văn được hoàn thiện hơn. Trân trọng cảm ơn ! Tác giả Lê Thị Phương An ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii MỤC LỤC .......................................................................................................... iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... viii DANH MỤC BẢNG .......................................................................................... ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ .......................................................................................x TÓM TẮT .......................................................................................................... xi MỞ ĐẦU ..............................................................................................................1 1. Lí do chọn đề tài ........................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................2 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ...........................................................3 4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................3 6. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................3 7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu .........................................4 8. Ý nghĩa của đề tài ......................................................................................6 9. Bố cục luận văn .........................................................................................6 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC ......................................................8 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề .......................................................8 1.1.1.Các nghiên cứu nƣớc ngoài..................................................................8 1.1.2.Các nghiên cứu trong nƣớc ................................................................13 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài .............................................................16 1.2.1.Quản lí ...............................................................................................16 1.2.2.Quản lí giáo dục .................................................................................17 1.2.3.Trải nghiệm........................................................................................18 1.2.4.Hoạt động trải nghiệm .......................................................................19 1.2.5.Quản lí hoạt động trải nghiệm............................................................20 1.3. Hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học..............................20 iii 1.3.1.Vị trí của HĐTN trong chƣơng trình giáo dục phổ thông ..................20 1.3.2. Vai trò của HĐTN trong chƣơng trình giáo dục phổ thông ...............21 1.3.3. Mục tiêu HĐTN ................................................................................22 1.3.4. Nội dung HĐTN ...............................................................................22 1.3.5. Phƣơng pháp và hình thức tổ chức HĐTN ........................................23 1.3.6. Kiểm tra, đánh giá HĐTN .................................................................27 1.4. Lý luận về quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học ....28 1.4.1. Lập kế hoạch tổ chức HĐTN cho HS ...............................................28 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch tổ chức HĐTN cho HS .........................30 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch tổ chức HĐTN cho HS..........................30 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch tổ chức HDTN cho HS.........31 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học .................................................................................................32 1.5.1.Các yếu tố chủ quan ...........................................................................32 1.5.2.Các yếu tố khách quan .......................................................................33 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1....................................................................................35 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG .........................................................36 2.1. Khái quát về giáo dục Thành phố Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dƣơng .........36 2.1.1. Khái quát chung ................................................................................36 2.1.2. Quy mô, cơ cấu, chất lƣợng giáo dục Tiểu học TP. Thủ Dầu Một ....38 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng hoạt động trải nghiệm của học sinh ở các trƣờng tiểu học TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng .......................................39 2.2.1 Mẫu khảo sát ......................................................................................39 2.2.2. Nội dung và cách thức khảo sát ........................................................40 2.2.3. Quy ƣớc xử lý số liệu ........................................................................41 2.3. Thực trạng hoạt động trải nghiệm ở các trƣờng tiểu học Thành Phố Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dƣơng .............................................................................41 iv 2.3.2. Thực trạng nhận thức về mức độ cần thiết và mức độ đạt đƣợc của các mục tiêu tổ chức HĐTN cho HS ...........................................................43 2.3.3. Thực trạng về mức độ thực hiện các hình thức tổ chức HĐTN cho học sinh.......................................................................................................45 2.3.4. Thực trạng về hình thức kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm cho học sinh ...................................................................................47 2.3.5. Thực trạng về hình thức tham gia các HĐTN của HS .......................49 2.3.6. Lí do thúc đẩy HS tham gia các HĐTN ở nhà trƣờng .......................50 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trƣờng tiểu học ở Thành phố Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dƣơng ..........................................52 2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trƣờng tiểu học .....................................................................................52 2.4.2. Thực trạng về tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh.......................................................................................................54 2.4.3. Thực trạng về chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh.......................................................................................................56 2.4.4. Thực trạng quản lí kiểm tra, đánh giá việc thực hiện hoạt động trải nghiệm ........................................................................................................58 2.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ............61 2.6. Đánh giá chung và nguyên nhân của thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở các trƣờng tiểu học thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ..............................................................................................................64 2.6.1. Ƣu điểm ............................................................................................64 2.6.2. Hạn chế .............................................................................................65 2.6.3. Nguyên nhân thực trạng ...................................................................66 2.5.3. Những vấn đề cần giải quyết:............................................................67 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2....................................................................................68 v Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO HỌC SINH TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG .........................................................69 3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ............................................................................69 3.1.1. Cơ sở pháp lí .....................................................................................69 3.1.2. Cơ sở lí luận ......................................................................................69 3.1.3. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................69 3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................70 3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu ......................................................................70 3.2.2. Đảm bảo tính đồng bộ .......................................................................70 3.2.3. Đảm bảo tính thực tiễn và tính khả thi ..............................................71 3.2.4. Đảm bảo tính hiệu quả .....................................................................71 3.3. Đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động trải nghiệm tại các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ............................71 3.3.1. Nâng cao nhận thức của CBQL, GV, cha mẹ HS, HS và các lực lƣợng giáo dục về tầm quan trọng của HĐTN cho HS ở trƣờng tiểu học ...71 3.3.2. Tăng cƣờng chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch HĐTN ........................73 3.3.3. Nâng cao vai trò chủ thể của HS trong thực hiện HĐTN ..................75 3.3.4. Quản lí việc thực hiện nội dung, phƣơng pháp và hình thức tổ chức, đảm bảo các điều kiện, phƣơng tiện phù hợp với mục tiêu và yêu cầu đặc thù của HĐTN ............................................................................................77 3.3.5. Phối hợp các lực lƣợng trong và ngoài nhà trƣờng để nâng cao HĐTN cho HS tiểu học...........................................................................................79 3.3.6. Đổi mới các hình thức tổ chức HĐTN ..............................................83 3.3.7. Quản lí công tác kiểm tra, đánh giá HĐTN kết hợp với thi đua, khen thƣởng kịp thời ...........................................................................................85 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................87 3.5. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp .............88 3.5.1. Mục tiêu khảo sát ..............................................................................88 3.5.2. Đối tƣợng và phƣơng pháp khảo sát .................................................88 vi 3.5.3. Nội dung khảo sát .............................................................................89 3.5.4. Kết quả khảo sát................................................................................90 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3....................................................................................94 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...........................................................................95 1.Kết luận .........................................................................................................95 2.Kiến nghị ......................................................................................................96 2.1.Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Dƣơng ...............................96 2.2. Đối với CBQL các trƣờng Tiểu học TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng .........................................................................................................97 2.3. Đối với giáo viên và học sinh ..............................................................97 2.4. Đối với Phụ huynh học sinh .................................................................98 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT 1. BCH : Ban chấp hành 2. BGH : Ban giám hiệu 3. CBQL : Cán bộ quản lý 4. CBCNVC : Cán bộ công nhân viên chức 5. CSVC : Cơ sở vật chất 6. ĐLC : Độ lệch chuẩn 7. ĐTB : Điểm trung bình 8. ĐTC : Độ tin cậy 9. GD & ĐT : Giáo dục và đào tạo 10.GDNGLL : Giáo dục ngoài giờ lên lớp 11. GV : Giáo viên 12. GVCN : Giáo viên chủ nhiệm 13. GVBM : Giáo viên bộ môn 14. HS : Học sinh 15. HĐTN : Hoạt động trải nghiệm 16. SGK : Sách giáo khoa viii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Kết quả đánh giá học lực của HS trong các năm gần đây ....................38 Bảng 2.2. Kết quả đánh giá năng lực, phẩm chất HS trong các năm gần đây ......38 Bảng 2.3. Số liệu về đối tƣợng nghiên cứu ..........................................................39 Bảng 2.4. Trình độ, thâm niên công tác ...............................................................39 Bảng 2.5. Nhận thức của CBQL, GV và HS về tầm quan trọng của HĐTN.......41 Bảng 2.6. Nhận thức về mức độ cần thiết của các mục tiêu tổ chức HĐTN ........43 Bảng 2.7. Nhận thức về mức độ đạt đƣợc của các mục tiêu tổ chức HĐTN........44 Bảng 2.8. Thực trạng về mức độ thực hiện các hình thức tổ chức HĐTN ...........45 Bảng 2.9. Hình thức kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm cho HS ...47 Bảng 2.10. Thực trạng về hình thức tham gia các HĐTN ...................................49 Bảng 2.11. Lí do thúc đẩy HS tham gia các HĐTN.............................................50 Bảng 2.12. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoat động trải nghiệm ......................52 Bảng 2.13. Thực trạng về tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động trải nghiệm .....55 Bảng 2.14. Thực trạng về chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt động trải nghiệm .....57 Bảng 2.15. Thực trạng kiểm tra, đánh giá việc thực hiện HĐTN ........................59 Bảng 2.16. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động trải nghiệm cho HS ....61 Bảng 3.1. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết của các biện pháp quản lí HĐTN ..89 Bảng 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp quản lí HĐTN ..........91 Bảng 3.3. Sự tƣơng quan giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp93 ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết của các biện pháp .....................90 Biểu đồ 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp ..............................92 x TÓM TẮT 1. Tên đề tài Quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng Tiểu học trên địa bàn Thành phố Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dƣơng. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa lí luận về quản lí hoạt động trải nghiệm và khảo sát thực trạng quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng, đề tài đề xuất các biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt động giáo dục tại các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 3. Phƣơng pháp nghiên cứu 3.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận Phƣơng pháp này dùng để phân tích và tổng hợp sách báo và các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài; phân loại và hệ thống hoá những nội dung lý luận nói trên làm cơ sở lý luận về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trƣờng tiểu học. 3.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn 3.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi - Mục đích điều tra: ngƣời nghiên cứu sử dụng phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi để thu thập số liệu, dữ liệu về thực trạng hoạt động trải nghiệm và công tác quản lý hoạt động trải nghiệm dƣới sự điều hành lãnh đạo của hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. - Nội dung điều tra: Thu thập thông tin về thực trạng công tác quản lý hoạt động trải nghiệm. Chúng tôi cũng dùng bảng hỏi để khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng mà đề tài đề xuất. - Cách thức điều tra: Xây dựng 2 mẫu phiếu hỏi dành cho các đối tƣợng: Mẫu 1: Phiếu khảo sát dành cho cán bộ quản lý và giáo viên các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. xi Mẫu 2: Phiếu khảo sát dành cho học sinh các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 3.2.2. Phương pháp phỏng vấn Mục đích phỏng vấn: nhằm kh ng định những vấn đề đƣợc trả lời trong phiếu điều tra và thu thập thêm thông tin cho những vấn đề c n chƣa đƣợc trả lời rõ ràng trong số liệu điều tra viết. Đây là phƣơng pháp bổ trợ cho phƣơng pháp điều tra bằng phiếu hỏi. 3.2.3. Phương pháp phân tích hồ sơ, tài liệu, sản phẩm hoạt động (các hồ sơ quản lý, các nội quy, quy định, các kế hoạch, các báo cáo...) Thu thập thông tin về hoạt động trải nghiệm và quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 3.3. Phƣơng pháp xử lí số liệu bằng thống kê toán học Ngƣời nghiên cứu sử dụng phần mềm xử lý thống kê SPSS for Windows, phiên bản 20.0 để xử lý các thông tin thu thập đƣợc trong quá trình nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. Các chỉ số đƣợc chúng tôi sử dụng là: Điểm trung bình, Độ lệch chuẩn, Độ tin cậy. Ngoài ra chúng tôi c n sử dụng phƣơng pháp tƣơng quan nhị biến để tìm hiểu sự liên quan giữa hai biến với nhau. 4. Kết quả nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận khoa học về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học, khảo sát phân tích kết quả thực tế ở các trƣờng tiểu học TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh các trƣờng trong giai đoạn hiện nay. Hệ thống các biện pháp đề xuất đều có tính cần thiết và khả thi cao. Các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh mà đề tài đề xuất trên cơ sở thừa kế các nghiên cứu trƣớc đó, đồng thời xuất phát từ thực tiễn quản lý nhà trƣờng ở các trƣờng tiểu học trên địa bàn Thành phố Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dƣơng sẽ có tác dụng thiết thực đối với việc nâng cao chất lƣợng giáo xii dục của nhà trƣờng. Các biện pháp nói trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên các biện pháp này đƣợc sử dụng có hiệu quả nhất khi đƣợc khai thác triệt để thế mạnh riêng phù hợp với điều kiện thực tế của từng trƣờng. Dựa vào đặc điểm, điều kiện từng địa phƣơng, từng trƣờng mà Hiệu trƣởng có thể tham khảo và lựa chọn những biện pháp phù hợp cho công tác quản lý của mình nhất. 5. Kết luận chủ yếu của đề tài Hoạt động trải nghiệm là hình thức tổ chức dạy học và dạy học có sức hấp dẫn đặc biệt với học sinh. Có thể nói đây là một hoạt động có tác dụng rất lớn trong việc mở rộng, củng cố, nâng cao kiến thức cho học sinh, hình thành và phát triển cho các em kiến thức, kĩ năng, thái độ cần thiết. Quản lí HĐTN đƣợc tiến hành theo các chức năng của hoạt động quản lí đồng thời cần đảm bảo tính hiệu quả thiết thực, thu hút học sinh tham gia, phát huy đƣợc những yếu tố ảnh hƣởng tích cực, khắc phục những yếu tố ảnh hƣởng chƣa tốt. Luận văn nghiên cứu có hệ thống cơ sở lí luận của công tác quản lí HĐTN cho học sinh trƣờng tiểu học với tính đa dạng và phong phú, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Đặc biệt trong điều kiện đổi mới Chƣơng trình, sách giáo khoa sau năm 2017 hiện nay. Thực trạng quản lí HĐTN cho học sinh ở các trƣờng tiểu học thành phố Thủ Dầu Một hiện nay tuy có nhiều điểm tích cực trong việc tổ chức thực hiện và đạt hiệu quả khá cao, góp phần quan trọng trong giáo dục toàn diện cho học sinh. Song những kết quả ấy vẫn c n bộc lộ những tồn tại trong công tác quản lí và tổ chức thực hiện cần sớm đƣợc khắc phục. Có nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan ảnh hƣởng tới thực trạng công tác quản lí HĐTN của nhà quản lí, trong đó nguyên nhân chủ quan chiếm ƣu thế. Nguyên nhân chủ quan có ảnh hƣởng nhiều nhất là: Nhà quản lí nắm vững nguyên tắc và phƣơng pháp tổ chức HĐTN. Nguyên nhân khách quan có ảnh hƣởng nhiều nhất là: Cơ sở vật chất thiếu thốn, kinh phí hạn hẹp. Sau khi nghiên cứu lí luận và thực trạng, tác giả đã đƣa ra 7 biện pháp nhằm quản lí tốt hơn hoạt động này. Các biện pháp đề xuất đƣợc khảo nghiệm về mức xiii độ cần thiết và tính khả thi, kết quả khảo nghiệm cho thấy 7 biện pháp đề xuất đều đƣợc đánh giá là cần thiết và khả thi các biện pháp đề xuất bao gồm: Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của CBQL, GV, cha mẹ HS, HS và các lực lƣợng giáo dục về tầm quan trọng của HĐTN cho HS ở trƣờng tiểu học. Biện pháp 2: Tăng cƣờng chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch HĐTN Biện pháp 3: Nâng cao vai tr chủ thể của HS trong thực hiện HĐTN Biện pháp 4: Quản lí việc thực hiện nội dung, phƣơng pháp và hình thức tổ chức, đảm bảo các điều kiện, phƣơng tiện phù hợp với mục tiêu và yêu cầu đặc thù của HĐTN Biện pháp 5: Phối hợp các lực lƣợng trong và ngoài nhà trƣờng để nâng cao HĐTN cho HS tiểu học Biện pháp 6: Đổi mới các hình thức tổ chức HĐTN Biện pháp 7: Quản lí công tác kiểm tra, đánh giá HĐTN kết hợp với thi đua, khen thƣởng kịp thời Các biện pháp trên phải đƣợc tiến hành song song, không nên xem nhẹ biện pháp nào, từ đó mới có thể đạt hiệu quả nhƣ mong muốn. Điều kiện để thực hiện có hiệu quả các biện pháp quản lí HĐTN là: Hiệu trƣởng phải nâng cao nhận thức của GV và HS trong tổ chức thực hiện chƣơng trình HĐTN; tăng cƣờng CSVC, nguồn tài chính cho tổ chức HĐTN; phải phối hợp tốt với các lực lƣợng giáo dục; phải tăng cƣờng các biện pháp kiểm tra giám sát HĐTN... Đó là những điều kiện quan trọng quyết định để mục tiêu cuối cùng là đạt hiệu quả cao nhất trong tổ chức thực hiện. xiv MỞ ĐẦU 1.Lí do chọn đề tài Ngày nay, học qua trải nghiệm đang đƣợc triển khai hầu hết ở các quốc gia trên thế giới. Ở Việt Nam, một trong những quan điểm đổi mới giáo dục và đào tạo đƣợc nêu trong Nghị quyết Hội nghị số 29/NQ/TW ngày 4/11/2013 của Trung ƣơng 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã nhấn mạnh : “Chuyển quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lí luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.” Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chƣơng trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông đã đề cập: “Mục tiêu giáo dục phổ thông là tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh”. Theo Quyết định số 404/QĐ-TTg của Thủ tƣớng Chính phủ về đổi mới chƣơng trình, SGK giáo dục phổ thông, Bộ GD & ĐT đã hoàn thành việc xây dựng Chƣơng trình giáo dục phổ thông, gồm Chƣơng trình tổng thể và các chƣơng trình môn học, hoạt động giáo dục. Thực hiện Nghị quyết số 51/2017/QH14, Bộ GD & ĐT đã tham mƣu Thủ tƣớng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 16/CT-TTg về việc đẩy mạnh thực hiện đổi mới chƣơng trình, SGK giáo dục phổ thông; rà soát, điều chỉnh kế hoạch thực hiện đổi mới chƣơng trình, SGK giáo khoa phổ thông theo các Nghị quyết của Quốc hội. Trong nội dung Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể năm 2017 đã nêu lên 5 phẩm chất chủ yếu cần hình thành, phát triển ở học sinh là: Yêu nước, Nhân ái, Chăm chỉ, Trung thực, Trách nhiệm; và 10 năng lực cốt lõi gồm: Năng lực tự chủ và tự học, Năng lực giao tiếp và hợp tác, Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, Năng lực ngôn ngữ, Năng lực tính toán, Năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội, Năng lực công nghệ, Năng lực tin học, Năng lực thẩm mỹ, Năng lực thể chất. Điều đó cho thấy, việc đổi mới hình thức, phƣơng pháp dạy học theo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể năm 2017 đặc biệt nhấn mạnh hình thức học tập trải nghiệm và cũng trong dự thảo mới nhất này, hoạt động trải 1 nghiệm trở thành hoạt động giáo dục bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12 chứ không c n là “hoạt động đƣợc thực hiện thƣờng xuyên” nhƣ ở dự thảo cũ. Thực tế cho thấy trong những năm qua, giáo dục phổ thông nói chung và giáo dục Tiểu học nói riêng chủ yếu quan tâm đến hoạt động dạy học, ít quan tâm đến hoạt động trải nghiệm của học sinh nên cũng chƣa đầu tƣ cả về trí tuệ, thời gian và nguồn lực. Vì vậy dẫn tới tình trạng học sinh giỏi lí thuyết nhƣng hạn chế về kĩ năng thực hành, kĩ năng sống, năng lực thích ứng chƣa cao. Nhà trƣờng và gia đình cần tạo nhiều môi trƣờng khác nhau để học sinh đƣợc trải nghiệm nhiều nhất, khơi dậy những ý tƣởng sáng tạo của các em. Qua các hoạt động trải nghiệm thực tế đó sẽ tạo điều kiện cho các em tích cực hơn trong việc nghiên cứu, tìm ra những cái mới, sáng tạo hơn dựa trên những kiến thức đã học trong nhà trƣờng và những gì đã trải qua trong cuộc sống. Từ đó hình thành ý thức, phẩm chất, kĩ năng sống và năng lực cho học sinh. Thành phố Thủ Dầu Một hiện đang là trung tâm về kinh tế, giáo dục của tỉnh Bình Dƣơng. Các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố đang đƣợc đầu tƣ và tạo điều kiện về mọi mặt để nâng cao hiệu quả giáo dục. Trong đó, Ph ng Giáo dục và Đào tạo luôn quan tâm và khuyến khích các trƣờng đẩy mạnh các hoạt động trải nghiệm cho học sinh nhằm giúp các em phát triển toàn diện đúng với yêu cầu của chƣơng trình giáo dục mới. Tuy nhiên, kết quả mà các hoạt động trải nghiệm mang lại c n nhiều hạn chế về mặt nội dung, hình thức tổ chức, hình thức kiểm tra đánh giá và việc quản lí hoạt động này ở nhà trƣờng dẫn đến chất lƣợng giáo dục toàn diện cho học sinh vì thế cũng không cao. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm trong chƣơng trình giáo dục phổ thông, đặc biệt là giáo dục ở bậc tiểu học, chúng tôi đã chọn đề tài “Quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương” nhằm đề ra một số biện pháp quản lí việc thực hiện hoạt động trải nghiệm hiệu quả hơn. 2.Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa lí luận về quản lí hoạt động trải nghiệm và khảo sát thực trạng quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học trên địa 2 bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng, đề tài đề xuất các biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt động giáo dục tại các trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 3.Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu: Hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học - Đối tƣợng nghiên cứu: Quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng 4.Giả thuyết khoa học Hoạt động trải nghiệm đóng vai tr quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển toàn diện. Những hoạt động và biện pháp quản lí hoạt động trải nghiệm ở các trƣờng tiểu học hiện nay chƣa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Nếu có biện pháp quản lí HĐTN đồng bộ, huy động đƣợc sức mạnh của tập thể giáo viên, cha mẹ HS, các tổ chức xã hội,… sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng quản lí HĐTN tại các cơ sở giáo dục tiểu học nói riêng và giáo dục phổ thông nói chung. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lí luận về hoạt động trải nghiệm và quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. 5.3. Đề xuất biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trường tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. 6.Phạm vi nghiên cứu 6.1. Phạm vi về nội dung: Quản lí hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng bao gồm các nội dung: quản lí mục tiêu, quản lí nội dung, quản lí các hình thức và phƣơng pháp tổ chức, quản lí việc kiểm tra đánh giá kết quả của hoạt động. 6.2. Phạm vi về không gian: 3 Thành phố Thủ Dầu Một hiện đang là đô thị nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và là trung tâm hành chính, tổng hợp của tỉnh Bình Dƣơng. Cùng với việc chú trọng đầu tƣ và phát triển kinh tế, xã hội thì giáo dục cũng là một trong những mũi nhọn đang đƣợc quan tâm. Chính vì vậy, chúng tôi đã thực hiện khảo sát tại 5 trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một cho việc nghiên cứu đề tài. 6.3. Phạm vi về thời gian: Đề tài khảo sát việc quản lí các hoạt động trải nghiệm trong bối cảnh hiện nay đặc biệt từ năm 2015 vì đây là thời điểm Bộ GD&ĐT ban hành Dự thảo chƣơng trình giáo dục phổ thông tổng thể. 7.Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 7.1Phương pháp luận 7.1.1.Quan điểm hệ thống – cấu trúc Quan điểm hệ thống – cấu trúc nghiên cứu hiện tƣợng một cách toàn diện, trên nhiều mặt, dựa vào việc phân tích đối tƣợng thành các bộ phận. Xác định mối quan hệ hữu cơ giữa các yếu tố của hệ thống để tìm quy luật phát triển. Qua cách tiếp cận quan điểm này, ngƣời nghiên cứu tìm hiểu đƣợc mối liên hệ chặt chẽ giữa quản lý hoạt động trải nghiệm với các hoạt động sƣ phạm khác ở nhà trƣờng. Thông qua việc nghiên cứu, quan điểm hệ thống – cấu trúc giúp ngƣời nghiên cứu tìm hiểu chính xác thực trạng công tác quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 7.1.2Quan điểm lịch sử - lôgic Tìm hiểu sự hình thành và phát triển của công tác quản lý hoạt động trải nghiệm nói chung, quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh trƣờng tiểu học nói riêng trên thế giới, tại Việt Nam và trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. Quan điểm này giúp ngƣời nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian và điều kiện hoàn cảnh cụ thể, để điều tra thu thập số liệu chính xác, đúng với mục đích nghiên cứu đề tài, trình bày công trình nghiên cứu theo một trình tự hợp lý. 4