Tài liệu Quản lý hoạt động thực hiện chương trình giáo dục mầm non theo hướng lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên ở các trường mầm non quận 3, thành phố hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Lan Anh QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON THEO HƯỚNG LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON QUẬN 3, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh -2015 Lời cam đoan Tôi xin cam đoan, luận văn này là công trình nghiên cứu do cá nhân tôi thực hiện Các tài liệu được sử dụng trong luận văn đều được trích dẫn đầy đủ, chính xác và được ghi trong phần danh mục tài liệu tham khảo. Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trên tạp chí khoa học dưới bất cứ hình thức nào Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình Người thực hiện Nguyễn Thị Lan Anh Lời cảm ơn Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ và động viên rất quý báu của thầy cô, gia đình, bạn bè và anh chị em đồng nghiệp. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền, người đã tận tụy giúp đỡ, hướng dẫn tận tình cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin gửi lới cảm ơn sâu sắc đến các Quý Thầy/ Cô Khoa Khoa học Giáo dục, trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình dìu dắt, truyền dạy kiến thức cho tôi trong thời gian qua. Xin cảm ơn thầy cô Ban giám hiệu, các phòng ban, các khoa – trường Đại học Sư phạm TP.HCM đã tạo điều kiện thuận lợi trong thời gian tôi học tập tại trường. Trân trọng cảm ơn Phòng Giáo dục Đào tạo quận 3, quý BGH, các thầy/ cô tại các trường Mầm non Quận 3 đã tạo điều kiện để tôi có kết quả khảo sát thực tế tại quận. Dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp, song luận văn sẽ không thể tránh khỏi thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của Quý thầy cô, anh chị em đồng nghiệp và các bạn! TP.HCM, tháng 9 năm 2015 Tác giả Nguyễn Thị Lan Anh DANH MỤC VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết đầy đủ STT Viết tắt 1 Cán bộ quản lý CBQL 2 Điểm trung bình ĐTB 3 Độ lệch chuẩn ĐLC 4 Cao đẳng mầm non CĐMN 5 Cơ sở vật chất CSVC 6 Chăm sóc giáo dục CSGD 7 Chương trình giáo dục CTGD 8 Đại học mầm non ĐHMN 9 Giáo dục và Đào tạo GD&ĐT 10 Giáo dục mầm non GDMN 11 Giáo viên mầm non GVMN 12 Hiệu Trưởng 13 Lấy trẻ làm trung tâm 14 Mầm non 15 Thành phố Hồ Chí Minh 16 Thiết bị giáo dục TBGD 17 Tổ trưởng chuyên môn TTCM 18 Trung cấp mầm non TCMN HT LTLTT MN TP HCM DANH MỤC CÁC BẢNG STT Kí hiệu 1 Bảng 2.1 2 Bảng 2.2 3 Bảng 2.3 4 Bảng 2.4 5 Bảng 2.5 Tên bảng Quy mô trường, lớp mầm non và số lượng trẻ (năm học 2014 – 2015) Số liệu đội ngũ CBQL - GV mầm non quận 3 (năm học 2014 – 2015) Mẫu đối tượng khảo sát thực trạng Cơ cấu trình độ và thâm niên công tác của mẫu nghiên cứu Nhận thức của CBQL và GV về chương trình giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Trang 44 45 49 50 52 Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện và 6 Bảng 2.6 kết quả thực hiện các nguyên tắc của chương trình 54 GDMN lấy trẻ làm trung tâm 7 Bảng 2.7 8 Bảng 2.8 Số năm thực hiện chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm Đánh giá của CBQL và GV về kết quả thực hiện chương trình GDMN lấy trẻ làm trung tâm 56 57 Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện và 9 Bảng 2.9 hiệu quả thực hiện công tác lập kế hoạch thực hiện 59 chương trình GDMN lấy trẻ làm trung tâm Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện và 10 Bảng 2.10 hiệu quả thực hiện chương trình GDMN lấy trẻ làm 61 trung tâm 11 Bảng 2.11 Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện và hiệu quả thực hiện công tác kiểm tra, đánh giá thực 65 hiện chương trình GDMN lấy trẻ làm trung tâm. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ đảm bảo các 12 Bảng 2.12 điều kiện tổ chức thực hiện chương trình GDMN 68 theo hướng LTLTT 13 Bảng 2.13 Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý việc thực hiện chương trình GDMN theo hướng LTLTT 70 Mức độ cần thiết của biện pháp: Nâng cao nhận 14 Bảng 3.1 thức của cán bộ quản lý và giáo viên về thực hiện 88 chương trình GDMN theo hướng LTLTT Mức độ khả thi của biện pháp nâng cao nhận thức 15 Bảng 3.2 của cán bộ quản lý và giáo viên về thực hiện chương trình giáo dục mầm non theo hướng lấy trẻ 90 làm trung tâm. Mức độ cần thiết của biện pháp tăng cường tổ chức 16 Bảng 3.3 bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ 93 cho giáo viên Mức độ khả thi của biện pháp tăng cường tổ chức 17 Bảng 3.4 bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ 94 cho giáo viên Mức độ cần thiết của biện pháp tăng cường kiểm 18 Bảng 3.5 tra, đánh giá việc thực hiện chương trình GDMN 96 non theo hướng LTLTT Mức độ khả thi của biện pháp tăng cường kiểm 19 Bảng 3.6 tra, đánh giá việc thực hiện chương trình GDMN 98 theo hướng LTLTT 20 Bảng 3.7 Mức độ cần thiết của biện pháp tăng cường và khai thác hiệu quả các điều kiện cơ sở vật chất trang thiết 101 bị, đồ dùng đồ chơi thực hiện chương trình GDMN theo hướng LTLTT Mức độ khả thi của biện pháp tăng cường và 21 Bảng 3.8 khai thác hiệu quả các điều kiện cơ sở vật chất trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi thực hiện chương trình GDMN theo hướng LTLTT 103 Mục lục Trang phụ bìa Trang Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình vẽ, đồ thị MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1 1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................. 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ...................................................................... 3 4. Giả thuyết khoa học............................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 3 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 4 8. Cấu trúc luận văn................................................................................................... 7 9. Đóng góp của đề tài ............................................. Error! Bookmark not defined. Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ GIÁO VIÊN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON THEO HƯỚNG LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM .......................................................................................................... 8 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................................. 8 1.1.1. Lịch sử nghiên cứu ngoài nước ..................................................................... 8 1.1.2. Lịch sử nghiên cứu trong nước ..................................................................... 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................. 11 1.2.1. Khái niệm về chương trình giáo dục ........................................................... 11 1.2.2. Khái niệm lấy người học làm trung tâm ..................................................... 13 1.2.3. Khái niệm về quản lý, quản lý giáo dục và quản lý trường mầm non ........ 15 1.2.4. Quản lý thực hiện chương trình giáo dục trong trường mầm non .............. 19 1.3. Lý luận về thực hiện chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm . 21 1.3.1. Định hướng đổi mới xây dựng chương trình giáo dục mầm non ............... 21 1.3.2. Quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm .................................................. 24 1.3.3 Các khó khăn khi thực hiện chương trình GDMN theo hướng LTLTT ...... 29 1.4. Lý luận về quản lý hoạt động thực hiện chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm .................................................................................................. 30 1.4.1. Vai trò, nhiệm vụ của hiệu trưởng trường mầm non .................................. 30 1.4.2. Các chức năng quản lý ................................................................................ 31 1.4.3. Chức năng quản lý thực hiện chương trình GDMN theo hướng lấy trẻ làm trung tâm .............................................................................................. 34 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. .................................... 38 1.5.1 Yếu tố khách quan ....................................................................................... 38 1.5.2. Yếu tố chủ quan........................................................................................... 39 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ GIÁO VIÊN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON THEO HƯỚNG LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM Ở QUẬN 3 TP. HỒ CHÍ MINH ................................................................ 41 2.1. Tổng quan giáo dục mầm non ở quận 3, TP. HCM ......................................... 41 2.1.1. Bối cảnh giáo dục tại Quận 3 TP HCM ...................................................... 41 2.1.2. Quy mô, cơ cấu trường lớp, đội ngũ CBQL, GVMN ở quận 3 .................. 42 2.1.3. Chất lượng giáo dục mầm non tại Q. 3 ....................................................... 43 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ........................................................................ 47 2.2.1 Mẫu nghiên cứu ............................................................................................ 47 2.2.2. Công cụ nghiên cứu khảo ............................................................................ 49 2.2.3 Cách xử lý kết quả ........................................................................................ 49 2.3. Thực trạng thực hiện chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm . 50 2.3.1. Thực trạng nhận thức của CBQL và GV về chương trình ......................... 50 2.3.2. Thực trạng thực hiện các nguyên tắc của chương trình. ............................. 52 2.3.3. Thực trạng số năm thực hiện chương trình GDMN .................................... 54 2.3.4. Đánh giá chung về kết quả thực hiện chương trình .................................... 54 2.3.4. Nguyên nhân của thực trạng ....................................................................... 55 2.4. Thực trạng quản lý thực hiện chương trình GDMN lấy trẻ làm trung tâm..... 56 2.4.1 Thực trạng công tác lập kế hoạch ................................................................ 56 2.4.2. Thực trạng công tác tổ chức-chỉ đạo ........................................................... 59 2.4.3. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá ....................................................... 62 2.4.4. Thực trạng quản lý đảm bảo các điều kiện tổ chức thực hiện chương trình GDMN lấy trẻ làm trung tâm ............................................................. 65 2.5. Nguyên nhân của thực trạng .......................................................................... 67 Chương 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON THEO HƯỚNG LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM CỦA GIÁO VIÊN Ở MỘT SỐ TRƯỜNG MẦM NON QUẬN 3, TP.HỒ CHÍ MINH............................................................................................ 73 3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ................................................................................... 73 3.1.1. Cơ sở pháp lý............................................................................................... 73 3.1.2. Cơ sở lý luận ............................................................................................... 74 3.1.3. Cơ sở thực tiễn ............................................................................................ 75 3.2. Một số biện pháp đề xuất ................................................................................. 75 3.3. Khảo nghiệm ý kiến về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp......... 85 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................ 104 1. Kết luận ............................................................................................................. 104 2. Kiến nghị ........................................................................................................... 105 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 108 PHỤ LỤC