BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
NGUYỄN NGỌC THÀNH
QU¶N Lý HO¹T ®éng NGHI£N CøU KHOA HäC CñA GI¸O
VI£N ë TR-êng trung cÊp nghÒ giao th«ng c«ng
chÝnh hµ néi ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi gi¸o dôc
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
HÀ NỘI, 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
NGUYỄN NGỌC THÀNH
QU¶N Lý HO¹T ®éng NGHI£N CøU KHOA HäC CñA GI¸O
VI£N ë TR-êng trung cÊp nghÒ giao th«ng c«ng
chÝnh hµ néi ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi gi¸o dôc
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học
PGS,TS. NGUYỄN XUÂN THỨC
HÀ NỘI, 2016
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trường Đại học sư
phạm Hà Nội 2 - Những người đã truyền đạt cho tôi nhiều kiến thức và tạo
điều kiện giúp tôi thực hiện bản Luận văn này.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS. Nguyễn Xuân Thức đã dành
nhiều thời gian để xem xét và tận tình chỉ bảo, hướng dẫn tôi trong suốt quá
trình thực hiện Đề tài này.
Chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp đã động viên và giúp tôi trong
quá trình học tập và hoàn thành luận văn./.
Hà Nội, Ngày 30 tháng 6 năm 2016
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Ngọc Thành
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của bản thân tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, xuất phát từ tình hình
thực tế tại Trường trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội.
Hà Nội, Ngày 30 tháng 6 năm 2016
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Ngọc Thành
MỤC LỤC
Trang bìa phụ
Lời cảm ơn
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt sử dụng trong luận văn
Danh mục bảng biểu
Danh mục sơ đồ, biểu đồ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................... 6
3. Khách thể nghiên cứu và đối tƣợng nghiên cứu .................................. 6
4. Giả thuyết khoa học ................................................................................ 6
5. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ............................................................. 7
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu của đề tài .............................................. 7
7. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu .................................. 8
8. Cấu trúc của luận văn ........................................................................... 10
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN
CỨU KHOA HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ ĐÁP ỨNG YÊU
CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ......................................................................... 11
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ........................................................... 11
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về hoạt động nghiên cứu khoa học .... 11
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa
học ........................................................................................................... 12
1.2. Quản lý ................................................................................................ 19
1.2.1. Khái niệm ...................................................................................... 19
1.2.2. Các chức năng cơ bản của quản lý ................................................ 21
1.3. Nghiên cứu khoa học ở trƣờng trung cấp nghề .............................. 23
1.3.1. Khái niệm về nghiên cứu khoa học ở trường trung cấp nghề ....... 23
1.3.2. Bản chất của hoạt động nghiên cứu khoa học ở trường trung cấp
nghề ......................................................................................................... 25
1.3.3. Các loại hình nghiên cứu khoa học ở trường trung cấp nghề ....... 26
1.3.4. Đặc điểm nghiên cứu khoa học ở trường trung cấp nghề ............. 27
1.4. Đổi mới giáo dục và yêu cầu đặt ra đối với hoạt động nghiên cứu
khoa học và quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ............................ 30
1.4.1. Đổi mới giáo dục hiện nay ............................................................ 30
1.4.2. Yêu cầu đặt ra đối với hoạt động nghiên cứu khoa học và quản lý
hoạt động nghiên cứu khoa học trong nhà trường .................................. 33
1.5. Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục trong trƣờng trung cấp nghề .................................................... 36
1.5.1. Lập kế hoạch nghiên cứu khoa học............................................... 37
1.5.2. Tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học ...................................... 37
1.5.3. Chỉ đạo hoạt động nghiên cứu khoa học ....................................... 39
1.5.4. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch nghiên cứu khoa học ............... 41
1.6. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học
trong nhà trƣờng trung cấp nghề ............................................................ 43
1.6.1. Các yếu tố thuộc về nhà quản lý (lãnh đạo các cấp trong nhà
trường) ..................................................................................................... 43
1.6.2. Các yếu tố thuộc về giáo viên ....................................................... 44
1.6.3. Các yếu tố thuộc về môi trường tổ chức hoạt động nghiên cứu
khoa học .................................................................................................. 45
Kết luận chƣơng 1 ......................................................................................... 46
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA
HỌC VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA
GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ GIAO THÔNG CÔNG
CHÍNH HÀ NỘI ............................................................................................ 47
2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng nghiên cứu khoa học và quản lý hoạt
động nghiên cứu khoa học ........................................................................ 47
2.1.1. Mục đích khảo sát ......................................................................... 47
2.1.2. Nội dung khảo sát.......................................................................... 47
2.1.3. Phương pháp khảo sát ................................................................... 47
2.1.4. Tiêu chuẩn và thang đánh giá ....................................................... 48
2.1.5. Mẫu khảo sát và địa bàn khảo sát ................................................. 49
2.2. Thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học ở trƣờng trung cấp
nghề giao thông công chính Hà Nội ......................................................... 54
2.2.1. Nhận thức về tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học ............... 54
2.2.2. Mức độ thực hiện các loại hình nghiên cứu khoa học .................. 56
2.2.3. Đánh giá tiềm lực nghiên cứu khoa học ....................................... 58
2.2.4. Đánh giá số lượng và chất lượng nghiên cứu khoa học của cán bộ
giáo viên trường Trung cấp nghề giao thông Công chính Hà Nội.......... 59
2.2.5. Đánh giá kỹ năng nghiên cứu khoa học của đội ngũ giáo viên .... 61
2.2.6. Đánh giá kĩ năng viết bài báo khoa học của giáo viên
................................................................................................................. 62
2.2.7. Đánh giá kĩ năng tổ chức seminar của giáo viên .......................... 64
2.2.8. Đánh giá kỹ năng hướng dẫn bài tập khoá luận tốt nghiệp của giáo
viên .......................................................................................................... 65
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học tại trƣờng
trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội ....................................... 66
2.3.1. Tầm quan trọng của biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa
học của giáo viên ..................................................................................... 66
2.3.2. Biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học tại trường trung
cấp nghề giao thông công chính Hà Nội ................................................. 69
2.3.3. Tổng hợp đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp nghiên cứu
khoa học của giáo viên ............................................................................ 78
2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động nghiên
cứu khoa học của giáo viên trƣờng trung cấp nghề giao thông công
chính Hà Nội .............................................................................................. 80
2.4.1. Các yếu tố thuộc về nhà quản lý ( Lãnh đạo các cấp trong nhà
trường) ..................................................................................................... 80
2.4.2. Các yếu tố thuộc về giáo viên ....................................................... 81
2.4.3. Các yếu tố thuộc về môi trường tổ chức hoạt động nghiên cứu
khoa học .................................................................................................. 83
2.5. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của
giáo viên trƣờng trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội .......... 87
2.5.1. Thành công .................................................................................... 87
2.5.2. Hạn chế trong công tác quản lý hoạt động NCKH của giáo viên . 89
2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................. 90
Kết luận chƣơng 2 ......................................................................................... 92
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ
GIAO THÔNG CÔNG CHÍNH HÀ NỘI ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI
MỚI GIÁO DỤC ........................................................................................... 94
3.1. Các nguyên tắc xây dựng hệ thống biện pháp quản lý hoạt động
nghiên cứu khoa học tại trƣờng trung cấp nghề giao thông công chính
Hà Nội ......................................................................................................... 94
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả và khả thi ............................... 94
3.1.2. Nguyên tắc kết hợp hài hoà các lợi ích ......................................... 94
3.1.3. Nguyên tắc chuyên môn hóa ......................................................... 95
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và tính kế thừa ...................... 95
3.2. Các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả hoạt
động nghiên cứu khoa học tại trƣờng trung cấp nghề giao thông công
chính Hà Nội .............................................................................................. 96
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về tầm
quan trọng của hoạt động nghiên cứu khoa học đối với chất lượng đào tạo
trong nhà trường ....................................................................................... 96
3.2.2. Tổ chức nâng cao năng lực về nghiên cứu khoa học của giáo viên,
chú trọng và khuyến khích các đề tài mang tính ứng dụng cao vào thực tiễn
................................................................................................................. 97
3.2.3. Hoàn thiện về mặt tổ chức và nâng cao vai trò của các bộ phận
quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên trong trường ...... 99
3.2.4. Tổ chức phối hợp chặt chẽ giữa Ban giám hiệu, các bộ phận và các
tổ chức trong nhà trường về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học.. 102
3.2.5. Chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức nghiên cứu khoa học........... 104
3.2.6. Tăng cường công tác ứng dụng và phổ biến các kết quả công trình
nghiên cứu khoa học vào thực tiễn ....................................................... 106
3.2.7. Chỉ đạo hỗ trợ tài liệu, kinh phí, chính sách, động viên, thời gian
cho nghiên cứu khoa học của giáo viên ................................................ 107
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ..................................................... 110
3.4. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của biện pháp quản lý............ 110
3.4.1. Các bước khảo sát ....................................................................... 110
3.4.2. Kết quả khảo sát tính cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động
nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáo viên............................................. 111
3.4.3. Kết quả khảo nghiệm về nhận thức tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáo viên ............ 113
3.4.4. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáo viên ............ 115
Kết luận chƣơng 3 ....................................................................................... 118
Kết luận và khuyến nghị ............................................................................. 119
Tài liệu tham khảo ...................................................................................... 123
Danh mục bài viết của tác giả liên quan tới đề tài luận văn
Phụ lục
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG
TRONG LUẬN VĂN
TT
Chữ viết tắt
Giải nghĩa
1
TC
Trung cấp
2
QLGD
Quản lý giáo dục
3
CBQL
Cán bộ quản lý
4
NCKH
Nghiên cứu khoa học
5
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
6
GV
Giáo viên
7
KHCN
Khoa học công nghệ
8
CSVC
Cơ sở vật chất
9
TT
Thông tư
10
ĐMGD
Đổi mới giáo dục
11
NQCP
Nghị quyết Chính Phủ
12
CBKH
Cán bộ khoa học
13
ĐNGV
Đội ngũ giáo viên
14
BC
Báo cáo
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Mẫu khách thể khảo sát .................................................................. 49
Bảng 2.2. Tầm quan trọng của NCKH trong hoạt động đào tạo của nhà trường
......................................................................................................................... 55
Bảng 2.3. Mức độ thực hiện các loại hình NCKH của cán bộ, giáo viên ....... 56
Bảng 2.4.Đánh giá tiềm lực nghiên cứu khoa học của trường trung cấp nghề
giao thông công chính Hà Nội ........................................................................ 58
Bảng 2.5.Đánh giá số lượng và chất lượng nghiên cứu khoa học của cán bộ
giáo viên trường trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội .................... 60
Bảng 2.6. Đánh giá kĩ năng làm đề tài khoa học của giáo viên ...................... 61
Bảng 2.7. Đánh giá kĩ năng viết bài báo khoa học của giáo viên ................... 62
Bảng 2.8. Đánh giá kĩ năng tổ chức seminar của giáo viên ............................ 64
Bảng 2.9. Đánh giá kĩ năng hướng dẫn bài tập khóa luận tốt nghiệp ............. 65
của giáo viên.................................................................................................... 65
Bảng 2.10. Đánh giá tầm quan trọng của biện pháp quản lí hoạt động nghiên
cứu khoa học của giáo viên ............................................................................. 66
Bảng 2.11. Đánh giá mức độ thực hiện việc lập kế hoạch nghiên cứu khoa học
của giáo viên.................................................................................................... 69
Bảng 2.12. Đánh giá mức độ thực hiện việc tổ chức hoạt động nghiên cứu
khoa học của giáo viên .................................................................................... 71
Bảng 2.13. Đánh giá thực trạng chỉ đạo hoạt động nghiên cứu khoa học ...... 74
của giáo viên.................................................................................................... 74
Bảng 2.14. Đánh giá về kiểm tra đánh giá hoạt động nghiên cứu khoa học .. 76
của giáo viên.................................................................................................... 76
Bảng 2.15.Bảng tổng hợp đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp nghiên
cứu khoa học của giáo viên ............................................................................. 78
Bảng 2.16. Đánh giá thực trạng các yếu tố thuộc về nhà quản lí ảnh hưởng
đến hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên ......................................... 80
Bảng 2.17. Đánh giá thực trạng các yếu tố thuộc về giáo viên ảnh hưởng đến
hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên ................................................ 81
Bảng 2.18. Đánh giá thực trạng các yếu tố thuộc về môi trường quản lí NCKH
ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên ....................... 83
Bảng 2.19. Bảng tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu khoa
học của giáo viên. ............................................................................................. 86
Bảng 2.20. Những hạn chế trong công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học
của giáo viên. .................................................................................................... 89
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm về nhận thức tính cần thiết của các biện pháp
quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáo viên ........................ 111
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm về nhận thức tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáo viên ........................ 113
Bảng 3.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản
lý hoạt động nghiên cứu khoa học của cán bộ, giáo viên ............................. 115
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Các chức năng quản lý ................................................................... 21
Sơ đồ 2.1. Tổ chức của nhà trường ................................................................. 53
Biểu đồ 2.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học trong ........................ 56
hoạt động đào tạo của nhà trường. .................................................................. 56
Biểu đồ 2.2. Đánh giá tầm quan trọng của biện pháp quản lí hoạt động nghiên
cứu khoa học của giáo viên ............................................................................. 68
Biểu đồ 2.3. Đánh giá mức độ thực hiện việc lập kế hoạch nghiên cứu khoa
học của giáo viên ............................................................................................. 71
Biểu đồ 2.4. Đánh giá mức độ thực hiện việc tổ chức hoạt động nghiên cứu
khoa học của giáo viên .................................................................................... 73
Biểu đồ 2.5. Đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp nghiên cứu khoa học
của giáo viên.................................................................................................... 79
Biểu đồ 2.6. Các yếu tố thuộc về môi trường quản lí NCKH ảnh hưởng đến
hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên ................................................ 85
Biểu đồ 2.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động nghiên cứu khoa học ............ 86
của giáo viên..................................................................................................... 86
Biểu đồ 3.1. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
....................................................................................................................... 118
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Hoạt động nghiên cứu khoa học và quản lý hoạt động nghiên cứu
khoa học có vai trò to lớn đối với việc nâng cao chất lượng hoạt động nghiên
cứu khoa học trong nhà trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và
trung cấp nghề, hoạt động nghiên cứu khoa học ở đại học rất quan trọng có ý
nghĩa sống còn. Giáo dục nước ta đặt ra mục tiêu đến năm 2020, sẽ có trường
thuộc tốp 200 đại học tốt nhất thế giới. Một trong những chuẩn của đẳng cấp
quốc tế là phải có thành tích nghiên cứu khoa học rất tốt, thế nhưng ở các
trường hiện nay vẫn còn tình trạng quá ít giảng viên tâm huyết với công việc
nghiên cứu khoa học, có một bộ phận giảng viên vẫn có hoạt động nghiên cứu
khoa học hàng năm nhưng hầu như chỉ mang tính chất đối phó, không mang
tính ứng dụng cao. Dù đã được báo động rất nhiều nhưng đây vẫn là điểm yếu
tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp. Theo quyết định 64 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo, giảng viên mỗi năm phải đảm bảo 900 giờ giảng dạy, 500 giờ
NCKH; PGS và giảng viên chính là 900 giờ giảng dạy, 600 giờ NCKH; GS
và giảng viên cao cấp là 900 giờ giảng dạy, 700 giờ NCKH. NCKH được xem
là nhiệm vụ bắt buộc và là một tiêu chí đánh giá lao động của giảng viên. Tuy
nhiên, công việc này của giảng viên hiện đang rất ít được chú trọng, chưa thật
sự phát triển mạnh mẽ, chưa diễn ra đồng đều và gần như chỉ tập trung vào
một số ít giảng viên. Có nhiều lý do để có thể giải thích cho việc này là: kinh
phí NCKH được cấp không theo những tiêu chí rõ ràng minh bạch, năng lực
nghiên cứu của giảng viên và nghiên cứu viên còn nhiều hạn chế, lương bổng
thấp cũng khiến giảng viên không chú tâm nghiên cứu. Theo con số thống kê
trên báo cáo tổng quan – Bộ Giáo dục của hơn 300 trường đại học, cao đẳng
và trung cấp chuyên nghiệp trên cả nước, từ năm 2010-2015 cả nước có 648
đề tài cấp Nhà nước; 10.823 đề tài cấp bộ; 18.505 đề tài cấp trường, với tổng
2
kinh phí thực hiện là hơn 236 tỷ đồng. Nghĩa là trong một năm, trung bình
một trường chỉ thực hiện được khoảng hai đề tài cấp Nhà nước, 8 đề tài cấp
bộ và 12 đề tài cấp trường. Chúng ta đều biết rằng hoạt động nghiên cứu khoa
học là rất quan trọng, mang lại những ý nghĩa thiết thực trong công cuộc đổi
mới giáo dục của các trường Đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp
trên cả nước. Ngoài số lượng đề tài nghiên cứu ở các trường đại học, cao đẳng
và trung cấp chuyên nghiệp tại Việt Nam còn rất thấp so với các nước trong
khu vực, thậm chí có lĩnh vực tổng số đề tài nghiên cứu của cả nước không
bằng số lượng đề tài nghiên cứu trong cùng lĩnh vực của một trường đại học
nước ngoài thì việc khan hiếm bài báo khoa học quốc tế là điều khó tránh,
trong khi đó bài báo được đăng tải trên tạp chí khoa học quốc tế có uy tín có
thể nói là kết quả cao nhất trong các hoạt động NCKH của giảng viên. Tuy
nhiên, phần lớn các trường đại học Việt Nam lại không có vinh dự này.
Bằng nhiều hình thức khác nhau như viết tiểu luận, báo cáo điều tra,
các bài báo nghiên cứu, đề tài nghiên cứu khoa học sẽ rèn luyện cho đội ngũ
giảng viên, giáo viên khả năng tư duy sáng tạo, khả năng phê phán, bác bỏ
hay chứng minh một cách khoa học những quan điểm, rèn luyện kỹ năng phân
tích, tổng hợp kiến thức tư duy lôgic, xây dựng tinh thần hợp tác, giúp đỡ
nhau trong hoạt động nghiên cứu khoa học. Trên cơ sở đó, nghiên cứu khoa
học sẽ tạo ra những bước đi ban đầu để giảng viên, giáo viên tiếp cận với
những vấn đề mà khoa học và cuộc sống đang đặt ra, gắn lý luận với thực
tiễn, tạo điều kiện tiên phong cho công cuộc đổi mới giáo dục.
1.2. Thực tiễn công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ở
trường trung cấp nghề Giao thông công chính Hà Nội đứng trước yêu cầu đổi
mới giáo dục còn có những bất cập cần phải tháo gỡ để nâng cao chất lượng
hoạt động nghiên cứu khoa học trong nhà trường với mục đích phục vụ cho
thực tiễn đào tạo nghề của nhà trường.
3
Trong bối cảnh giao lưu và hội nhập của nước ta như hiện nay, để khoa
học công nghệ đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, các nhà nghiên
cứu, những người làm công tác khoa học, nhất là giảng viên, giáo viên tại các
trường đại họ, cao đẳng và trung cấp phải là lực lượng nòng cốt trong việc
nghiên cứu và ứng dụng các kết quả nghiên cứu đó vào hoạt động giảng dạy
và mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của
khoa học, mỗi trường luôn muốn tự làm mới mình, muốn không bị lạc hậu
trước xu thế phát triển ngày càng sâu và rộng của quá trình hội nhập, muốn
luôn đổi mới, sáng tạo và đảm bảo chất lượng đào tạo cần phải coi trọng hoạt
động nghiên cứu khoa học trong suốt quá trình đào tạo của mình.... Để làm
được điều đó thì mỗi nhà giáo phải thực hiện cùng lúc hai nhiệm vụ song
hành là giảng dạy và nghiên cứu khoa học, thực hiện mục tiêu lâu dài “mỗi
trường học là một viện nghiên cứu”.
Nhận thức được vai trò của hoạt động nghiên cứu khoa học của đội ngũ
giáo viên, trong những năm gần đây lãnh đạo trường Trung cấp nghề giao
thông công chính Hà Nội luôn có sự quan tâm đúng mức cho hoạt động
nghiên cứu và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động nghiên cứu khoa học của
trường. Cả những đề tài cấp trường và có thêm những đề tài cấp thành phố
chất lượng ngày càng cao. Có nhiều kết quả nghiên cứu được áp dụng có hiệu
quả vào công tác giảng dạy tại trường và các lĩnh vực khác của cuộc sống.
Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của đất nước như hiện nay, đánh giá
một cách khách quan thì đội ngũ cán bộ khoa học nói chung, lực lượng giáo
viên tại trường Trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội nói riêng chưa
đáp ứng được yêu cầu (cả về số lượng và chất lượng) để áp ứng đòi hỏi ngày
càng cao của đổi mới giáo dục hiện nay. Để hoạt động nghiên cứu khoa học
chuyển biến sâu về mặt chất lượng thì cần phải có bước chuyển mình mạnh
4
mẽ hơn nữa không những chỉ trong nhận thức, mà phải được chuyển hóa bằng
hành động từ mỗi cá nhân và đơn vị trong toàn trường.
Số lượng giáo viên tham gia (và được tham gia) nghiên cứu không
nhiều, một tỷ lệ khá lớn trong số đó chưa thật nhiệt tình và say mê nghiên
cứu; vì thế, nhiều công trình nghiên cứu, dù ở những cấp cao như đề tài cấp
Bộ… vẫn còn hạn chế về chất lượng nghiên cứu với hàm lượng khoa học
thấp.
Sự gắn kết giữa nghiên cứu và giảng dạy còn thấp. Nhiều giáo viên
theo đuổi hướng nghiên cứu khác xa với môn học do mình đảm nhiệm nên
mục tiêu “bổ sung cho nội dung giảng dạy” sau khi nghiên cứu không đem lại
kết quả. Đa số các nghiên cứu chưa hướng tới phục vụ trực tiếp cho địa
phương nơi trường đang tọa lạc: Những năm gần đây, tuy đã có những công
trình của một số các trường trên địa bàn Thủ đô đã hướng đến giải quyết
những vấn đề “nổi cộm”, “cấp thiết” của thành phố và có những đóng góp
nhất định, nhưng số lượng đề tài còn chưa tương xứng với tiềm năng của các
nhà khoa học. Thực tế cho thấy, Thành phố vẫn còn nhiều vấn đề cấp thiết
chưa được giải quyết, trong khi đó, phần lớn các nghiên cứu đều có đối tượng,
phạm vi nghiên cứu rộng hơn hoặc ở bên ngoài Hà Nội. Điều đó không những
không mang lại lợi ích cho Thủ đô mà nhiều khi, do khoảng cách quá xa, điều
kiện đi lại không thuận lợi và nguốn kinh phí có hạn, nên số liệu cũng như
giải pháp đưa ra thiếu tính thực tế, dẫn tới kém giá trị và tính khả thi không
cao.
1.3. Thực tiễn trong lĩnh vực quản lý giáo dục ở trường trung cấp nghề
đã có nhiều công trình nghiên cứu đi theo các hướng khác nhau như quản lý
đào tạo nghề, quản lý dạy nghề, quản lý thực hành nghề, quản lý hoạt động
giáo dục đạo đức cho học sinh... nhưng nghiên cứu về quản lý hoạt động
5
nghiên cứu khoa học của giáo viên trong nhà trường trung cấp nghề giao
thông công chính Hà Nội còn chưa được ai nghiên cứu.
Có khá nhiều bài viết được đăng trên báo và tạp chí về chủ đề nghiên
cứu khoa học, các công trình nghiên cứu đi theo các hướng khác nhau như
quản lý đào tạo nghề, quản lý dạy nghề…Có thể kể đến đề tài “Hoạt động
nghiên cứu khoa học của đội ngũ giảng viên”, Nguyễn Sỹ Hưng. Theo tác
giả, “công tác nghiên cứu khoa học của giảng viên là phương pháp có hiệu
quả nhất trong việc đào tạo ra những chuyên gia có chất lượng cao”. Tác giả
Nguyễn Cảnh Toàn trong đề tài “Tự giáo dục, tự học, tự nghiên cứu” cũng đã
nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học đối với đội ngũ
giảng viên, giáo viên. Tác giả Phan Huy Lê trong bài viết “Bồi dưỡng phương
pháp nghiên cứu khoa học cho đội ngũ giảng viên” đã đề xuất các phương
pháp nghiên cứu khoa học cho giảng viên đó là đi sâu vào thực tế, kết hợp
thực tế với các đề tài mình đang nghiên cứu.
Ngoài ra còn có một số đề tài khác như:“Công tác nghiên cứu khoa học
với việc nâng cao chất lượng đào tạo” của Hà Thế Ngữ - Giảng viên Đại học
sư phạm Hà Nội; “Đưa kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn đơn vị
trường học” của giảng viên Huỳnh Văn Sơn – Đại học báo chí tuyên truyền.
Tác giả cho rằng việc đưa kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tiễn trường
học là một vấn đề quan trọng. Giải quyết đúng đắn vấn đề này sẽ thúc đẩy sự
phát triển của giáo dục, đem lại những tiến bộ vững chắc cho công tác giáo
dục và dạy học.
...
Tuy nhiên, trong khuôn khổ giới hạn của một luận văn thạc sĩ hay một
bài báo khoa học chưa có một công trình nghiên cứu nào nghiên cứu quản lý
hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên ở trường Trung cấp nghề giao
thông công chính Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
6
Xuất phát từ các lí do trên, đề tài “Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa
học của giáo viên ở trường trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” được lựa chọn nghiên cứu nhằm mục đích
nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học trong nhà trường phục vụ
cho công tác đào tạo ở trường trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và phân tích thực trạng hoạt động nghiên
cứu khoa học và quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên ở
trường trung cấp nghề, đề xuất biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên ở trường trung cấp nghề giao
thông công chính Hà Nội.
3. Khách thể nghiên cứu và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động nghiên cứu khoa học ở trường trung cấp nghề đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên trường trung cấp
nghề giao thông công chính Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
4. Giả thuyết khoa học
Thực tế quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ở trường trung cấp
nghề giao thông công chính Hà Nội trong thời gian qua đã đạt được kết quả
nhất định. Nhưng đứng trước yêu cầu đổi mới giáo dục giai đoạn hiện nay thì
còn những bất cập. Đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý hoạt động
nghiên cứu khoa học phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục, với điều kiện và
hoàn cảnh cụ thể hiện nay của nhà trường thì sẽ nâng cao được chất lượng
7
hoạt động nghiên cứu khoa học và nâng cao được chất lượng đào tạo trong
nhà trường.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
5.1.Xác định cơ sở lý luận về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
5.2. Khảo sát thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học và quản lý hoạt
động nghiên cứu khoa học ở trường trung cấp nghề giao thông công chính Hà
Nội.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ở
trường trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục.
Khảo nghiệm về nhận thức tính cần thiết và mức độ khả thi của biện
pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học ở trường trung cấp nghề giao
thông công chính Hà Nội.
6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu của đề tài
6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu
- Một số biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của Hiệu
trưởng trường trung cấp nghề giao thông công chính Hà Nội đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục.
- Hoạt động nghiên cứu khoa học trong trường trung cấp nghề giao thông
công chính Hà Nội gồm có hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên và của
học sinh nhưng đề tài chỉ nghiên cứu quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của
giáo viên.
- Đề tài tiếp cận nghiên cứu quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học theo
tiếp cận chức năng quản lý.
6.2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu
- Xem thêm -