Tài liệu Quản lý hoạt động học tập của sinh viên trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp bắc giang

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM –––––––––––––––––––– ĐỖ MINH TUẤN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2013 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá –––––––––––––––––––– nhân, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS. TS Phan Thanh Long. Các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trongĐỖ bất MINH kỳ một TUẤN công trình nào khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2013 Học viên QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP BẮC GIANG Đỗ Minh Tuấn Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƢỜI HƢỚNG DẤN KHOA HỌC: PGS.TS PHAN THANH LONG THÁI NGUYÊN - 2013 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào khác. Tài liệu tham khảo và nội dung trích dẫn đảm bảo sự đúng đắn, chính xác, trung thực và tuân thủ các quy định về quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2013 Tác giả luận văn Đỗ Minh Tuấn i Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ LỜI CẢM ƠN Trong thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này, tác giả được sự hướng dẫn tận tình của quý thầy giáo, cô giáo; được sự quan tâm tạo điều kiện của cơ quan; sự động viên, giúp đỡ nhiệt tình của đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Với lòng kính trọng và tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến lãnh đạo; các phòng, khoa chuyên môn; quý thầy, cô giáo và Hội đồng khoa học Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên. Đặc biệt, tôi xin cảm ơn PGS. TS Phan Thanh Long, người hướng dẫn đề tài khoa học, đã tận tình trợ giúp tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Ban Giám hiệu; các thầy, cô là trưởng, phó các phòng, khoa, tổ bộ môn; giáo viên và SV của Trường Cao Đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc giang giang đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong việc cung cấp số liệu, trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài. Xin bày tỏ tình cảm chân thành, lòng biết ơn đến gia đình, đồng nghiệp, bạn bè đã giúp đỡ, động viên, khích lệ tôi trong quá trình hoàn thành luận văn. Mặc dù, tác giả đã có nhiều cố gắng hoàn thành đề tài này nhưng không tránh khỏi những thiếu sót. Với mong muốn đề tài được góp phần vào sự phát triển giáo dục đào tạo của Trường Cao Đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc giang, vì vậy tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô và đồng nghiệp. Xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 10 năm 2013 Tác giả Đỗ Minh Tuấn ii Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ MỤC LỤC Lời cam đoan ........................................................................................................ i Lời cảm ơn ........................................................................................................... ii Mục lục ...............................................................................................................iii Danh mục các chữ viết tắt .................................................................................. iv Danh mục các bảng .............................................................................................. v Danh mục các biểu đồ, sơ đồ .............................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 4 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 4 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu..................................................................... 5 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 6 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG, ĐẠI HỌC ................................. 7 1.1. Tổng quan về nghiên cứu vấn đề .................................................................. 7 1.1.1. Trong nước ................................................................................................ 7 1.1.2. Ngoài nước ................................................................................................ 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................ 10 1.2.1. Quản lý và chức năng quản lý ................................................................. 10 1.2.1.1. Quản lý.................................................................................................. 10 1.2.1.2. Các chức năng quản lý.......................................................................... 11 1.2.2. Quản lý nhà trường .................................................................................. 13 1.2.3. Hoạt động học tập và quản lý hoạt động học tập .................................... 14 1.2.3.1. Đặc điểm hoạt động học tập của sinh viên trường đại học, cao đẳng. . 14 iii Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 1.2.3.2. Quản lý hoạt động học tập của sinh viên.............................................. 15 1.3. Quản lý hoạt động học tập của sinh viên trường cao đẳng kỹ thuật .......... 16 1.3.1. Mục tiêu, nội dung, phương pháp và thời gian đào tạo của trường cao đẳng kỹ thuật theo Luật Giáo dục 2005 và Luật Giáo dục sửa đổi năm 2010 .. 16 1.3.1.1. Mục tiêu đào tạo ................................................................................... 16 1.3.1.2. Nội dung đào tạo................................................................................... 17 1.3.1.3. Phương pháp đào tạo của trường cao đẳng kỹ thuật ............................ 17 1.3.1.4. Thời gian đào tạo của trường cao đẳng kỹ thuật .................................. 18 1.3.2. Đặc điểm chung của các trường cao đẳng kỹ thuật ................................. 18 1.3.2.1. Kết quả lao động tập thể của cán bộ giảng viên, giáo viên, công nhân viên trong nhà trường cao đẳng kỹ thuật là một loại sản phẩm đặc biệt ........... 18 1.3.2.2. Nội dung đào tạo trong các trường cao đẳng kỹ thuật phải toàn diện và đầy đủ................................................................................................................. 19 1.1.2.3. Hoạt động đào tạo trong các trường cao đẳng kỹ thuật phải quán triệt đầy đủ nguyên lý giáo dục của Đảng................................................................. 19 1.3.3. Hoạt động học tập của sinh viên trong trường cao đẳng kỹ thuật ........... 20 1.3.4. Quản lý hoạt động học tập của học sinh, sinh viên các trường cao đẳng kỹ thuật .............................................................................................................. 26 1.3.4.1. Nội dung quản lý hoạt động học tập của sinh viên .............................. 26 1.3.4.2. Quản lý hoạt động học tập của sinh viên theo chức năng quản lý ...... 28 Kết luận chương 1.............................................................................................. 32 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG KĨ THUẬT CÔNG NGHIỆP BẮC GIANG ...................................................................... 33 2.1. Giới thiệu khái quát về Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang ..... 33 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển nhà trường ........................................ 33 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của nhà trường ....................... 33 2.1.3. Ngành nghề, quy mô, cơ cấu đào tạo ...................................................... 34 iv Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 2.1.3.1. Hệ cao đẳng, thời gian đào tạo 3 ........................................................ 34 2.1.3.2. Hệ trung cấp chuyên nghiệp, thời gian đào tạo 2 năm ........................ 34 2.1.3.3. Hệ Cao đẳng nghề, trung cấp nghề, thời gian đào tạo 2 đến 2,5 năm . 34 2.1.3.4. Hệ đào tạo cấp chứng chỉ: đào tạo các khóa học ngắn hạn theo nhu cầu của người học..................................................................................................... 34 2.2. Thực trạng hoạt động học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang ..................................................................................... 35 2.2.1. Nhận thức của sinh viên về vai trò và tầm quan trọng của hoạt động học tập ... 35 2.2.2. Thực trạng việc xây dựng kế hoạch học tập của sinh viên...................... 36 2.2.3. Đánh giá về hoạt động học tập của sinh viên ......................................... 37 2.3. Thực trạng công tác quản lý hoạt động học tập của sinh viên ở Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang ............................................................. 39 2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và sinh viên về tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động học tập của sinh viên ............................................. 40 2.3.2. Nhận thức về mục đích quản lý hoạt động học tập của sinh viên ......... 41 2.3.3. Thực trạng về điều kiện đảm bảo cho hoạt động học tập của sinh viên.. 41 2.3.4. Thực trạng biện pháp quản lý hoạt động học tập của sinh viên .............. 43 Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP BẮC GIANG ............... 46 3.1. Những căn cứ đề xuất biện pháp ................................................................ 46 3.1.1. Các văn kiện Đại hội của Đảng và chiến lược giáo dục, dạy nghề giai đoạn 2010 - 2020 ............................................................................................... 46 3.1.2. Các văn bản của Đảng bộ Thành phố Bắc giang và nhà trường giai đoạn 2010 – 2020 ....................................................................................................... 49 3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 51 3.2.1. Biện pháp phải được xây dựng trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động học tập và quản lý của Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang................ 51 v Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 3.2.2. Biện pháp phải phù hợp với hoàn cảnh của trường và đặc điểm của sinh viên trường cao đẳng kỹ thuật, nghĩa là các biện pháp phải có tính khả thi ................... 51 3.3. Những biện pháp quản lý hoạt động học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang ............................................................. 52 3.3.1. Biện pháp 1 .............................................................................................. 52 3.3.1.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 52 3.3.1.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 52 3.3.2. Biện pháp 2 .............................................................................................. 53 3.3.2.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 53 3.3.2.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 53 3.3.2.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 53 3.3.3. Biện pháp 3 .............................................................................................. 54 3.3.3.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 54 3.3.3.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 55 3.3.3.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 55 3.3.4. Biện pháp 4 .............................................................................................. 57 3.3.4.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 57 3.3.4.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 57 3.3.4.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 57 3.3.5. Biện pháp 5 .............................................................................................. 58 3.3.5.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 58 3.2.5.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 59 3.3.5.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 59 3.3.6. Biện pháp 6 .............................................................................................. 62 3.3.6.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 62 3.3.6.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 62 3.3.6.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 63 3.3.7. Biện pháp 7 .............................................................................................. 65 vi Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 3.3.7.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 65 3.3.7.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 65 3.3.7.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 66 3.4. Mối liên hệ giữa các biện pháp ................................................................... 67 3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 68 Kết luận chương 3.............................................................................................. 73 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 74 1. Kết luận .......................................................................................................... 74 2. Kiến nghị ....................................................................................................... 76 2.1. Đối với lãnh đạo nhà trường ....................................................................... 76 2.2. Đối với lãnh đạo các khoa .......................................................................... 77 2.3. Đối với giảng viên ...................................................................................... 77 2.4. Đối với sinh viên ........................................................................................ 78 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 80 PHỤ LỤC ......................................................................................................... 83 vii Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CNH- HĐH : CNKT : THPT : CĐ : CNV : CĐN : CSVC : TBDH : GV : SV : HSSV : CĐKTCN : HĐHT : ND : TBC : CBQL : QL : PHSV : GD- ĐT : THCS : TCCN : ĐNGV : NCKH : GVCN : BP : CSLL : PP : Công nghiệp hoá- hiện đại hoá Công nhân viên Sinh viên Tru iv Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Số lượng HSSV giai đoạn 2008 - 2012 ............................................ 34 Bảng 2.2: Nhận thức của SV về vai trò, tầm quan trọng của HĐHT ................ 35 Bảng 2.3: Kết quả đánh giá việc xây dựng kế hoạch học tập của sinh viên ..... 36 Bảng 2.4: Đánh giá về hoạt động học tập của sinh viên. .................................. 37 Bảng 2.5: Tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động học tập của sinh viên .. 40 Bảng 2.6: Nhận thức về mục đích quản lý hoạt động học tập của sinh viên .... 41 Bảng 2.7: Thực trạng các điều kiện đảm bảo cho hoạt động học tập của sinh viên..... 42 Bảng 2.8: Đánh giá của CBQL về mức độ thực hiện các nội dung quản lý hoạt động học tập của sinh viên ................................................................ 43 quản lý hoạt động học tập của sinh viên ........................................................ 44 Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp . 70 v Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1. Sơ đồ khái niệm quản lý ............................................................................ 11 Sơ đồ 1.2. Chu trình quản lí......................................................................................... 13 Biểu đồ 3.2: Mối tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý........................................................................................................................... 71 vi Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Về lý luận Hoạt động học tập của sinh viên ở các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề là một trong những vấn đề đang được ngành giáo dục - đào tạo và xã hội quan tâm, vì các em là nguồn nhân lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nghị quyết Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định: “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam. Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư cho phát triển” [15]. Giáo dục và đào tạo góp phần quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực, Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề ra quan điểm: “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục và đào tạo, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục,... Đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học” [15]. Đào tạo nghề là một nhu cầu bức thiết và là yếu tố quyết định tới cơ cấu của nền sản xuất trong giai đoạn CNH- HĐH đất nước. Vị trí của đào tạo nghề được xác định tại Điều 4, Khoản c của Luật Giáo dục ban hành ngày 27/6/2005 mà trong đó giáo dục nghề nghiệp là một bộ phận cấu thành hữu cơ trong hệ thống giáo dục quốc dân. 1 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Trong cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ CNH, HĐH của Đảng ta, con người được coi vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển kinh tế xã hội. Để có được thế hệ con người Việt nam mới đáp ứng những yêu cầu của sự nghiệp đổi mới trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập chúng ta cần có một chiến lược giáo dục thực sự khoa học. Chất lượng giáo dục và đào tạo vừa phụ thuộc vào hoạt động dạy của thầy nhưng cũng vừa phụ thuộc vào hoạt động học của trò, trong đó hoạt động học của trò đóng vai trò quyết định trực tiếp. Vì chỉ khi sinh viên tích cực chủ động tiến hành các hoạt đông nhận thức dưới sự tổ chức, điều khiển của thầy thì hoạt động dạy học mới hoàn thành mục đích, nhiệm vụ của mình. Ngay từ xa xưa cha ông ta đã quan niệm về việc dạy học “ không thầy đố mày làm nên” và học tập “đi một ngày đàng học một sàng khôn”. Điều đó khẳng định vai trò tích cực của hoạt động học tập. Điều 5 của Luật Giáo dục (2005) quy định “phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên”; “ đảm bảo thời gian tự học, tự nghiên cứu cho sinh viên, phát triển phong trào tự học, tự đào tạo”; tạo ra năng lực tự học sáng tạo của mỗi sinh viên. Đối với sinh viên các trường cao đẳng học tập càng có ý nghĩa quan trọng, bởi vì nó không chỉ có ý nghĩa bên trong quyết định chất lượng học tập, rèn luyện của họ mà nó còn tạo cho họ có khả năng giải quyết công việc một cách độc lập sáng tạo trong quá trình công tác sau này. Như vậy có thể nói rằng trong hoạt động học tập của sinh viên thì khâu tự học là một vấn đề cốt lõi trong quá trình giảng dạy, giáo dục ở nhà trường, đại học, cao đẳng và dạy nghề. Vì thế, tập thể sư phạm nhà trường cần phải chú ý đặc biệt tới việc tự học của sinh viên. Chúng ta đang bắt tay vào xây dựng một xã hội học tập; trong đó, mỗi người chúng ta cần phải học tập suốt đời. Vì vậy các em sinh viên càng cần phải biết tự học, để có thể tiếp thu ngày càng sâu 2 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ những kiến thức học trong nhà trường và cả sau này khi ra trường các em còn phải thường xuyên tự học. Mặc khác, trường đại học, cao đẳng và dạy nghề là môi trường hoàn toàn khác so với trường phổ thông, việc sinh viên tự học, tự nghiên cứu dựa trên những kiến thức đã được thầy cô giảng dạy và định hướng trên lớp là chủ yếu. Điều đó cũng có nghĩa là việc tự học, tự nghiên cứu của sinh viên sẽ giúp cho chuyên môn của các em càng sâu rộng, vững chắc hơn. Hiện nay, hầu hết các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề trên toàn quốc đang xây dựng mục tiêu chuyển hình thức đào tạo từ lấy nội dung làm trung tâm sang lấy sinh viên làm trung tâm. Do đó, việc tự học của sinh viên lại càng trở nên cần thiết hơn cả, giúp cho người học chủ động hơn, làm chủ được quá trình học cũng như thời gian học của mình. 1.2. Về thực tiễn Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang là một trường mới được lên hệ cao đẳng từ tháng 10/2009 (tiền thân là Trường Trung cấp Kỹ thuật Công nghiệp, đào tạo chủ yếu là hệ trung cấp và CNKT). Nên trong thực tế kinh nghiệm dạy học cho sinh viên hệ cao đẳng là vấn đề rất mới. Việc hướng dẫn và quản lý hoạt động tự học, tự nghiên cứu cho sinh viên đã được nhà trường đặt ra, song sự chuyển biến trong cách học của sinh viên còn chậm. Mặc dù nhà trường có nhiều sách tham khảo, sách hướng dẫn ôn tập và tự học nhưng sinh viên vẫn chưa quen và chưa quan tâm đúng mức đến việc rèn luyện kỹ năng tự học, tự củng cố, trau dồi kiến thức, các em vẫn chưa tin vào khả năng tự học của bản thân, vẫn chưa tin vào kết quả tự học mà vẫn ỷ lại vào hoạt động giảng dạy của thầy cô. Nguyên nhân của tình trạng này một phần lớn là do công tác quản lý dạy - học ở nhà trường chưa được quan tâm đúng mức. Hiện nay lượng sinh viên vào trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang học các ngành ngày càng đông. Nhà trường đã là một địa chỉ đáng tin cậy của Thành phố Bắc Giang và cả nước. Để nhà trường không ngừng phát 3 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ triển và phấn đấu trở thành trường Đại học trong tương lai thì công tác quản lý hoạt động học tập của sinh viên cần phải được đổi mới triệt để nhằm tạo cho sinh viên năng lực tự học, tự nghiên cứu. Đó là những đòi hỏi bức bách từ thực tế của nhà trường nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục. Vì những lẽ trên, tôi chọn đề tài : “Quản lý hoạt động học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng để đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động học tập của sinh viên cho Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình quản lý hoạt động học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang 3.2. Đối tượng nghiên cứu Những biện pháp quản lý hoạt động học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang. 4. Giả thuyết khoa học Hoạt động học tập của sinh viên là một mặt của quá trình dạy học trong nhà trường, song trên thực tế, nhiều sinh viên còn thụ động, ỷ lại, trông chờ vào sự giúp đỡ của thầy, cô và bạn bè, tính độc lập, tính tích cực và khả năng tự học còn rất yếu. Nếu tìm những biện pháp quản lý hữu hiệu, đồng bộ thì sẽ đẩy mạnh được việc học tập của sinh viên, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lí hoạt động học tập của sinh viên ở các trường đại học, cao đẳng. 4 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 5.2. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động học tập của sinh viên ở Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang. 5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động học tập của sinh viên cho Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang có nhiều chuyên ngành và nhiều khoa trong đó mỗi khoa lại có ba hệ được đào tạo: hệ trung cấp nghề, hệ trung cấp chuyên nghiệp và hệ cao đẳng. Do thời gian có hạn, đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động học tập của sinh viên các hệ thuộc khoa Cơ khí Động lực từ năm học 2010 - 2011 đến năm học 2011 - 2012. Các nghiên cứu điều tra thăm dò ý kiến giáo viên, cán bộ công nhân viên được thực hiện trong toàn Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang nhưng điều tra về hoạt động học tập thì chỉ được thực hiện ở sinh viên các khóa từ năm học 2010 - 2011; 2011 - 2012 của khoa Cơ khí Động lực, ở những địa bàn nhất định (lớp học, phòng thí nghiệm, xưởng thực tập), tùy theo nội dung giảng dạy (dạy lý thuyết, hướng dẫn thực hành, thực tập tay nghề). 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Các phương pháp nghiên cứu lí thuyết Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa... các tài liệu, các văn bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu như: sách tài liệu về giáo dục, về quản lý giáo dục, về các quá trình dạy và học, tự học, tự nghiên cứu, các văn bản về chủ trương, đường lối, nghị quyết, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các văn bản của ngành về dạy và học, quản lý học tập của sinh viên nhằm xây dựng cơ sở lý luận đề tài. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Điều tra bằng phiếu hỏi Mục đích: Thu thập ý kiến về hoạt động học tập của sinh viên, và việc quản lý hoạt động này của nhà trường. 5 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Các phiếu điều tra dành cho các đối tượng cán bộ quản lý, giáo viên, các phòng, ban chức năng liên quan, các em sinh viên đang học thuộc Khoa Cơ khí Động lực từ các năm học 2010 - 2011, 2011 - 2012 về hoạt động học, quản lí hoạt động học tập và những biện pháp được đề xuất. 7.2.2. Phương pháp quan sát Quan sát hoạt động học tập và các biện pháp quản lí hoạt động học tập của sinh viên hệ cao đẳng do nhà trường đang tiến hành hiện nay. 7.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm 7.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động 7.2.5. Phương pháp chuyên gia 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động học tập của sinh viên trường cao đẳng, đại học Chƣơng 2: Thực trạng các biện pháp quản lý hoạt động học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang. Chƣơng 3: Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động học tập của sinh viên trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp Bắc Giang. Kết luận và kiến nghị 6 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG, ĐẠI HỌC 1.1 . Tổng quan về nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Trong nước Ngay sau khi cách mạng tháng 8 năm 1945 thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ thiên tài và kính yêu của dân tộc Việt Nam đã rất quan tâm đến việc học tập, rèn luyện và tự học. Bác đã động viên toàn dân: “Phải tự nguyện, tự giác xem công việc học tập là nhiệm vụ của người cách mạng, phải cố gắng hoàn thành cho được do đó mà tích cực, tự động hoàn thành kế hoạch học tập” [29]. Người còn chỉ rõ: “Về việc học phải lấy tự học làm cốt”[30]. Như vậy vấn đề học tập của học sinh đã được Bác Hồ quan tâm rất sớm và sau đó được nhiều nhà giáo dục nghiên cứu và vẫn còn là vấn đề nóng bỏng cho các nhà nghiên cứu về giáo dục hiện tại và tương lai. Quá trình học tập là quá trình thu thập và xử lý thông tin để tự biến đổi mình, làm phong phú tri thức cho bản thân. Trong điều kiện ngày nay, thông tin là tài nguyên của sự học, trí tuệ con người trở thành tài nguyên quý giá nhất của một quốc gia, dân tộc. Mặt bằng dân trí cao, cùng với những đỉnh cao của trí tuệ là điều kiện tiên quyết để một quốc gia, dân tộc thắng lợi trong cuộc cạnh tranh khốc liệt mang tính toàn cầu hiện nay. Dù ở bất kỳ xã hội nào, học tập cũng luôn là hoạt động cơ bản của con người như Lê nin đã dạy “Học! Học nữa! Học mãi!”. Vì vậy, nâng cao chất lượng học tập của học sinh là mục đích, là nhiệm vụ chủ yếu của các nhà trường hiện nay. Quản lý hoạt động dạy và học như thế nào để nâng cao chất lượng đào tạo là vấn đề đang được các nhà giáo dục và quản lý giáo dục quan tâm. Đã có nhiều đề tài nghiên cứu, nhiều hội thảo, nhiều ý kiến chuyên gia đề cập đến vấn đề quản lý hoạt động học tập của người học ở nhiều khía cạnh khác nhau. Sau đây là một vài ví dụ: 7 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Đối với giáo dục phổ thông, với quan điểm lấy người học làm trung tâm, tác giả Nguyễn Kỳ trong tài liệu của mình đã đưa ra: ”Mô hình dạy học tích cực”, ông cho rằng chỉ có bằng cách này mới có thể thúc đẩy học sinh tự giác học tập [25]. Đối với lĩnh vực giáo dục đại học, tác giả Nguyễn Cảnh Toàn đã đi sâu vào nghiên cứu năng lực tự học của sinh viên trong nhiều năm, ông khẳng định chỉ có phát triển năng lực tự học của sinh viên thì mới giúp họ khám phá ra cái mới trong khoa học và trong sản xuất [ 35],[36]. Đối với lĩnh vực dạy nghề, tác giả Đặng Danh Ánh trong các công trình nghiên cứu của mình cho rằng, hoạt động học tập của học sinh học nghề luôn luôn gắn kết với quá trình sản xuất kinh doanh, hoạt động này có tính chất học tập- sản xuất. Để hoạt động học tập đạt hiệu quả cao cần phải áp dụng phương pháp dạy học mới - dạy học nêu vấn đề, vì qua thực nghiệm tác giả nhận thấy phương pháp học tập truyền thống tạo ra lớp học sinh thực hiện máy móc các động tác sản xuất nên năng xuất lao động thấp, còn dạy học nêu vấn đề sẽ tạo ra thế hệ học sinh có tư duy kỹ thuật sáng tạo, năng lực tự giải quyết tốt các tình huống khó khăn trong sản xuất, vì thế năng xuất lao động cao [1],[2]. Cũng trong lĩnh vực dạy nghề, nếu tác giả Nguyễn Viết Sự xây dựng các tình huống có vấn đề cho môn hóa kỹ thuật thì tác giả Nguyễn Lộc xây dựng các bài toán nêu vấn đề và các bài giảng nêu vấn đề cho môn cơ kỹ thuật, còn tình huống có vấn đề trong môn điện kỹ thuật, rađiô kỹ thuật do tác giả Đặng Danh Ánh đảm nhận. Công trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn Cảnh Hồ lại bàn về công tác quản lý trường nghề - một vấn đề rộng hơn nhiều so với hoạt động học tập của sinh viên [21]. Trong quá trình phát triển nguồn nhân lực con người. Đảng và Nhà nước ta đã đưa giáo dục và đào tạo trở thành quốc sách nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã hội. Tóm lại có nhiều yếu tố nâng cao chất lượng hoạt động học tập của sinh viên, nhưng việc đổi mới cách dạy và cách học có vai trò rất quan trọng. 8