Tài liệu Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC HOÀNG NGỌC DƢƠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60 14 01 14 Người hướng dẫn khoa học: TS. Sái Công Hồng HÀ NỘI - 2016 LỜI CẢM ƠN Em xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến TS. Sái Công Hồng, ngƣời đã tận tụy hƣớng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ, động viên, chia sẻ với em những khó khăn vừa qua. Em xin đƣợc gửi lời cảm ơn tới các thầy cô khoa Quản lý giáo dục, Trƣờng Đại học Giáo dục đã tạo điều kiện thuận lợi cho em trong toàn bộ khóa học và quá trình nghiên cứu. Em xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo Trƣờng Cao Đẳng kỹ thuật Công nghiệp đã giúp đỡ em hoàn thành luận văn này. Đặc biệt, tôi xin cảm ơn gia đình, ngƣời thân, những ngƣời bạn luôn động viên, giúp đỡ, tạo điều kiện về vật chất và tinh thần để tôi hoàn thành tốt nhất luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhƣng do còn hạn chế về điều kiện nghiên cứu cũng nhƣ kiến thức về khoa học giáo dục, sự hạn hẹp về thời gian nên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 09 năm 2016 Người viết Hoàng Ngọc Dƣơng i DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Ý nghĩa CBQL Cán bộ quản lý ĐG Đánh giá ĐGKQHT Đánh giá kết quả học tập ĐH Đại học CĐKTCN Cao đẳng kỹ thuật công nghiệp GV Giáo viên GD Giáo dục GD–ĐT Giáo dục – Đào tạo KQHT Kết quả học tập NQ Nghị quyết QL Quản lý QLĐGKQHT Quản lý đánh giá kết quả học tập QLGD Quản lý giáo dục SL Số lƣợng SV Sinh viên TƢ Trung ƣơng ii MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn....................................................................................................................i Danh mục chữ viết tắt ................................................................................................ ii Mục lục ...................................................................................................................... iii Danh mục bảng ......................................................................................................... vi Danh mục biểu đồ ..................................................................................................... vii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 4 3. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 4 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .............................................................. 4 5. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 4 6. Câu hỏi nghiên cứu ....................................................................................... 5 7. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 5 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 5 9. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................... 6 10. Cấu trúc của luận văn ............................................................................... 6 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG CAO DẲNGĐẠI HỌC ................................................................................... 7 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 7 1.2. Các khái niệm cơ bản ............................................................................... 10 1.2.1. Quản lý .............................................................................................. 10 1.2.2. Quản lý giáo dục ............................................................................... 10 1.2.3. Kết quả học tập ................................................................................. 13 1.2.4. Đánh giá trong giáo dục .................................................................... 14 1.2.5. Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập ..................................... 19 1.3. Đánh giá kết quả học tập của sinh viên.................................................... 21 iii 1.3.1. Đánh giá kết quả học tập của sinh viên............................................. 21 1.3.2. Đổi mới đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học ..................................................................... 24 1.4. Quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên trƣờng Cao đẳng........... 28 1.4.1. Quản lý xây dựng kế hoạch đánh giá ................................................ 28 1.4.2. Quản lý tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá ................................... 28 1.4.3. Quản lý chỉ đạo thực hiện hoạt động đánh giá ................................. 28 1.4.4. Quản lý kiểm tra kết quả thực hiện hoạt động đánh giá ................... 29 1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên .......................................................................................................... 29 1.5.1. Các yếu tố khách quan ...................................................................... 29 1.5.2. Các yếu tố chủ quan .......................................................................... 30 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.................................................................................. 30 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP ............................................................................. 32 2.1. Khái quát về Trƣờng Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp ................................ 32 2.2. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trƣờng Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp ........................................................ 34 2.2.1. Thực trạng hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên trƣờng Cao Đẳng Kỹ thuật Công nghiệp .................................................... 35 2.2.2. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trƣờng Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiêp ............................................ 42 2.3. Đánh giá chung về thực trạng ....................................................................... 55 2.3.1. Những ƣu điểm ................................................................................. 55 2.3.2.Những tồn tại...................................................................................... 56 2.3.3. Những nguyên nhân của tồn tại ........................................................ 57 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................... 61 iv CHƢƠNG 3: QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP ............................................................................................ 62 3.1. Nguyên tắc đề xuất các hoạt động ........................................................... 62 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ................................................... 62 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ .................................................... 62 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ..................................................... 62 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...................................................... 63 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện................................................... 63 3.1.6. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.................................................... 63 3.2. Các hoạt động quản lý .............................................................................. 63 3.2.1. Biện pháp 1: Quản lý tổ chức kiểm tra, đánh giá thƣờng xuyên các mặt hoạt động của SV trong quá trình học tập ..................................... 63 3.2.2. Biện pháp 2:Quản lý tổ chức nâng cao nhận thức cho CBQL, GV, SV nhìn nhận rõ tầm quan trọng của hoạt động ĐGKQHT trong việc nâng cao chất lƣợng đào tạo trƣớc yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện GD-ĐT ................................................................................................ 65 3.2.3. Biện pháp 3: Quản lý hoạt động đổi mới nội dung, cách thức đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên trách về đánh giá, chuẩn hóa năng lực đánh giá của đội ngũ GV ..................................................................................... 69 3.2.4. Biện pháp 4: Quản lý hoạt động cải tiến quy trình ĐGKQHT thông qua kỳ thi kết thúc học phần tại trƣờng Cao đẳng kỹ thuật Công nghiệp Bắc giang ......................................................................................... 71 3.2.5. Biện pháp 5: Quản lý hình thức thi, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của SV từng chuyên ngành theo tiếp cận năng lực thể hiện qua các mức độ : Kiến thức, kĩ năng (hiểu và áp dụng), thể hiện và hành động thực tế .......................................................................................................... 77 v 3.2.6. Biện pháp6: Quản lý ứng dụng Công nghệ thông tin trong quản lý ĐGKQHT ................................................................................................ 79 3.2.7. Mối liên hệ giữa các hoạt động ......................................................... 82 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các hoạt động ................. 82 3.3.1. Về tính cấp thiết của các hoạt động .................................................. 82 3.3.2. Về tính khả thi của các hoạt động ..................................................... 85 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ............................................................................... 88 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 99 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 102 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 105 vi DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên về ý nghĩa của hoạt động ĐGKQHT trong quá trình đào tạo............................. 35 Bảng 2.2. Về vai trò của hoạt động ĐGKQHT trong quá trình đào tạo qua ý kiến của cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên ........................... 38 Bảng 2.3. Thực trạng về đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của sinh viên theo định hƣớng phát triển phẩm chất và năng lực. ................... 40 Bảng 2.4. Công tác lập kế hoạch ĐGKQHT ................................................... 43 Bảng 2.5. Công tác tổ chức thực hiện ĐGKQHT ............................................ 45 Bảng 2.6. Công tác chỉ đạo ĐGKQHT .......................................................... 48 Bảng 2.7. Công tác kiểm tra hoạt động ĐGKQHT ...................................... 50 Bảng 2.8. Thực trạng quản lý đổi mới ĐGKQHT của SV ............................... 52 Bảng 2.9. Nguyên nhân tác động tới công tác ĐGKQHT của SV .................... 58 Bảng 3.1. Kết quả khảo nghỉệm mức độ cấp thiết ........................................... 83 Bảng 3.2. Kết quả khảo nghỉệm mức độ khả thi.............................................. 85 Bảng 3.3 Tổng hợp về mức độ cần thiết và khả thi của các hoạt động ..... 86 vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ - HÌNH Biểu đồ 2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, Giảng viên và sinh viên về ý nghĩa của hoạt động ĐGKQHT ........................................... 36 Biểu đồ 3.1. Kết quả khảo nghiệm mức độ cấp thiết .................................. 84 Biểu đồ 3.2. Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi ..................................... 86 Biểu đồ 3.3. Tổng hợp về mức độ cần thiết và khả thi của các hoạt động . 87 viii MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong tiến trình thực hiện công cuộc cải cách giáo dục nƣớc nhà, hội nhập giáo dục khu vực và thế giới, việc nâng cấp chất lƣợng đào tạo và đào tạo là chủ đề đƣợc bàn luận rộng rãi trên các diễn đàn khoa học, trong các hội thảo chuyên môn; là vấn đề sống còn của ngành giáo dục. Giải pháp trọng tâm nhằm tạo sự chuyển biến rõ nét và cơ bản về chất lƣợng và hiệu quả giáo dục đƣợc đề cập trong Chiến lƣợc phát triển giáo dục 2011-2020 “Tập trung vào chất lượng giáo dục”, “Xây dựng hệ thống kiểm định độc lập về chất lượng giáo dục”. Hiện nay nền giáo dục Cao đẳng, Đại học của nƣớc ta còn mang nặng tính hàm lâm, chƣa tạo đƣợc sự khát khao trong học tập để có thể cho ra trƣờng những công dân đáp ứng nhu cầu của thế kỷ XXI. Thời gian qua, việc đánh giá kết quả học tập một khâu trọng yếu đƣợc tiến hành thông qua các hình thức truyền thống chủ yếu đòi hỏi sinh viên ghi nhớ và miêu tả lại những sự kiện riêng rẽ, việc yêu cầu sinh viên vận dụng những kiến thức đã học và những kỹ năng tổng hợp, vào cuộc sống còn quá nhiều hạn chế. Kết quả là nguồn nhân lực đƣợc đào tạo trong bối cảnh nhƣ vậy khó có khả năng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong kỷ nguyên hội nhập kinh tế thế giới. Mặt khác tình trạng tiêu cực trong kiểm tra, thi cử ngày càng trở nên trầm trọng hơn do nhận thức yếu kém của một số bộ phận giáo viên, sinh viên học sinh. Ngày 8/9/2006 Chính phủ đã ra Chỉ thị số 33/2006/CT-TTg về chống tiêu cực trong thi cử và khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục và gần đây là cuộc vận động “hai không” của ngành về giáo dục Cao đẳng, Đại học. Việc đổi mới đánh giá kết quả học tập có vai trò quan trọng trong tiến trình đổi mới nên giáo dục nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục đào tạo đã đƣợc khẳng định nhƣ một chiến lƣợc, một chính sách quốc gia về giáo dục. Nghị quyết số 29/NQ-TƢ (khóa 11) về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục vào đào tạo, với tinh thần cơ bản xuyên suốt là phải chuyển một nền giáo dục từ tiếp cận truyền thụ kiến thức là chủ yếu sang tiếp cận phát triển phẩm chất và năng lực người học (chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực). 1 Khi thay đổi tiếp cận hƣớng tới mục tiêu tạo năng lực cho ngƣời học thì đào tạo, quản lý đào tạo trong đó có kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh, sinh viên phải đƣợc thay đổi theo. Nghị quyết số 29/NQ-TƢ đã chỉ ra rất rõ mục tiêu của GD-ĐT của từng bậc học cấp học - Đối với giáo dục nghề nghiê ̣p tập trung đào tạo nhân lực có kiế n thƣ́c, kỹ năng và trách nhiệm nghề nghiệp . Hình thành hệ thống giáo dục nghề nghiê ̣p với nhiều phƣơng thức và trình độ đào tạo kỹ năng nghề nghiệp theo hƣớng ứng dụng, thực hành, bảo đảm đáp ứng nhu cầu nhân lực kỹ thuật công nghệ của thị trƣờng lao động trong nƣớc và quốc tế. - Đối với giáo dục đại học tập trung đào tạo nhân lực trình đô ̣ cao , bồ i dƣỡng nhân tài , phát triển phẩm chất và năng lực tƣ̣ ho ̣c, tƣ̣ làm giàu tri thƣ́c , sáng tạo của ngƣời học . Hoàn thiện ma ̣ng lƣới các cơ sở giáo du ̣c đa ̣i ho ̣c , cơ cấ u ngành nghề và trình độ đào tạo phù hợp với quy hoạch phát triển nhân lƣ̣c quốc gia; trong đó, có mô ̣t số trƣờng và ngành đào ta ̣o ngang tầ m khu vƣ̣c và quố c tế . Đa dạng hóa các cơ sở đào tạo phù hơ ̣p với nhu cầ u phát tri ển công nghệ và các lĩnh vực, ngành nghề; yêu cầu xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. Về việc đánh giá kết quả học tập nghị quyết nêu rõ: Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan Việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo cần từng bƣớc theo các tiêu chí tiên tiến đƣợc xã hội và cộng đồng giáo dục thế giới tin cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học; đánh giá của ngƣời dạy với tự đánh giá của ngƣời học; đánh giá của nhà trƣờng với đánh giá của gia đình và của xã hội. Đổi mới phƣơng thức thi và công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông theo hƣớng giảm áp lực và tốn kém cho xã hội mà vẫn bảo đảm độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh, làm cơ sở cho việc tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học. Đổi mới phƣơng thức đánh giá và công nhận tốt nghiệp giáo dục nghề nghiê ̣p trên cơ s ở kiến thức, năng lƣ̣c th ực hành, ý thức kỷ luâ ̣t và đ ạo đức 2 nghề nghiê ̣p. Có cơ chế để tổ chức và cá nhân sử dụng lao động tham gia vào việc đánh giá chất lƣợng của cơ sở đào tạo. Đổi mới phƣơng thức tuyển sinh Đại học, Cao đẳng theo hƣớng kế t hơ ̣p sử dụng kế t quả ho ̣c tâ ̣p ở phổ thông và yêu cầ u của ngành đào ta ̣o . Đánh giá kế t quả đào ta ̣o đa ̣i ho ̣c theo hƣớng chú tro ̣ng năng lƣ̣c phân tích , sáng tạo, tự cập nhật, đổi mới kiến thức; đạo đức nghề nghiê ̣p ; năng lƣ̣c nghiên cƣ́u và ứng dụng khoa học và công nghệ ; năng lƣ̣c thƣ̣c hành , năng lƣ̣c tổ chƣ́c và thích nghi với môi trƣờng làm việc . Giao quyền tự chủ tuyển sinh cho các cơ sở giáo dục Đại học. Thực hiện đánh giá chất lƣợng giáo dục, đào ta ̣o ở cấp độ quốc gia, địa phƣơng, từng cơ sở giáo dục, đào tạo và đánh giá theo chƣơng trình của quốc tế để làm căn cứ đề xuất chính sách, giải pháp cải thiê ̣n chất lƣợng giáo dục, đào tạo. Hoàn thiện hệ thống kiểm định chất lƣợng giáo dục. Định kỳ kiểm định chất lƣợng các cơ sở giáo dục, đào tạo và các chƣơng trình đào tạo; công khai kết quả kiểm định. Đổi mới cách tuyển dụng, sử dụng lao động đã qua đào tạo theo hƣớng chú trọng năng lực, chất lƣợng, hiệu quả công việc thực tế, không quá nặng về bằng cấp, trƣớc hết là trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị. Coi sự chấp nhận của thị trƣờng lao động đối với ngƣời học là tiêu chí quan trọng để đánh giá uy tín, chất lƣợng của cơ sở giáo dục đại học, nghề nghiệp và là căn cứ để định hƣớng phát triển các cơ sở giáo dục, đào tạo và ngành nghề đào tạo. Thực hiện theo nghị quyết số 29/NQ-TƢ Trƣờng Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp đã có nhiều những cố gắng rất đáng trân trọng, ghi nhận về việc tổ chức quá trình đào tạo của nhà trƣờng, trong việc tổ chức và đánh giá kết quả học tập của sinh viên. Tuy nhiên việc thực hiện đánh giá kết quả và quản lý hoạt động ĐGKQHT theo xu hƣớng đổi mới giáo dục hiện nay còn rất gặp nhiều khó khăn, vì vậy rất cần sự quan tâm, tìm hiểu và nghiên cứu để tìm ra những biện pháp khắc phục phù hợp cho nhà trƣờng. Từ những lí do trên, tôi đã lựa chọn đề tài: “ Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp’’. Đề tài đề xuất một số biê ̣n pháp quản lý ĐGKQHT của SV cho Trƣờng Cao đẳng Kỹ 3 thuật Công nghiệp, nhằm nâng cao hiệu quả đối với công tác này, tƣ̀ đó góp phầ n vào việc nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà trƣ ờng và các cơ sở đào tạo, cũng nhƣ góp phần thực hiện nghị quyết số 29/NQ-TƢ Đảng và nhà nƣớc ta trong thời mới. 2. Mục tiêu nghiên cứu Qua viê ̣c nghiên cƣ́u lý luâ ̣n và thƣ̣c tiễn v ề đánh giá, quản lý công tác đánh giá kết quả học tập của sinh viên đề xuất một số biê ̣n pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của SV cho Trƣờng Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp, nhằm nâng cao hiệu quả đối với công tác này , tƣ̀ đó góp phầ n vào viê ̣c nâng cao chấ t lƣơ ̣ng giáo du ̣c toàn diê ̣n cho ho ̣c sinh trong nhà trƣ ờng và các cơ sở đào tạo. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu đề ra nhƣ trên, đề tài sẽ tập trung vào các nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa lý luận về đánh giá kết quả học tập của sinh viên. - Nghiên cứu thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trƣờng Cao đẳng kỹ thuật Công nghiệp. - Đề xuất một số biện pháp quản lý, đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trƣờng Cao đẳng Kỹ thuật Công nghiệp. 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Nghiên cứu thực tế công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở Trƣờng Cao đẳng kỹ thuật Công nghiệp. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Từ thực trạng nghiên cứu các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trƣờng Cao đẳng kỹ thuật Công nghiệp, 5. Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng và đƣa ra biện pháp quản lý hoạt 4 động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trƣờng Cao đẳng kỹ thuật công nghiệp. Khảo sát 30 CBQL, 50 GV và 300 sinh viên của Trƣờng Cao đẳng kỹ thuật công nghiệp. 6. Câu hỏi nghiên cứu Vai trò của công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của SV Trƣờng cao đẳng kỹ thuật Công nghiệp nhƣ thế nào? 7. Giả thuyết khoa học - Quản lý hoạt động đánh giá KQHT của SV và quản lý hoạt động này ở trƣờng Cao Đẳng Kỹ thuật Công nghiệp đã và đang đƣợc thực hiện nhƣng còn thiếu sự đồng bộ, chƣa có đƣợc nhiều sự quan tâm và định hƣớng chỉ đạo của đội ngũ những nhà quản lý. - Việc nâng cao nhận thức về đổi mới quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá và quản lý hoạt động học tập của SV và áp dụng một số biện pháp quản lý phù hợp từ lập kế hoạch, tổ chức chỉ đạo và kiểm tra đánh giá sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng hoạt động đổi mới chất lƣợng đào tạo hiện nay ở trƣờng Cao Đẳng Kỹ thuật Công nghiệp nói riêng và các trƣờng Cao Đẳng nói chung. 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 8.1. Ý nghĩa lý luận Nghiên cứu về công tác quản lý hoạt động đánh, quản lý kết quả học tập của SV hiện nay ở các trƣờng Cao Đẳng chỉ ra những thành công và mặt hạn chế, cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng một số biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của SV nhằm nâng cao hiệu quả chất lƣợng cho hoạt động này. 8.2.Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu có thể đƣợc áp dụng cho công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của SV ở các trƣờng Cao đẳng trong cả nƣớc, Trƣớc hết là ở Trƣờng Cao Đẳng kỹ thuật Công nghiệp. 5 9. Phƣơng pháp nghiên cứu 9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát những vấn đề lý luận cơ bản làm cơ sở nghiên cứu thực tiễn các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của SV Trƣờng Cao Đẳng Kỹ thuật Công nghiệp. 9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát: Quan sát giờ học, tính tích cực của SV trong giờ học; Quan sát hoạt động liên quan đến hoạt động đánh giá kết quả học tập của GV và SV. - Phương pháp điều tra viết bằng phiếu câu hỏi: Thu thập thông tin, lấy ý kiến CBQL, GV, SV bằng phiếu hỏi để đánh giá thực trạng hoạt động ĐGKQHT - Phương pháp phỏng vấn: Trao đổi với GV, SV về cách thức đánh giá kết quả học tập, những khó khăn vƣớng mắc… 9.3. Phương pháp sử lý số liệu Sử dụng một số công thức thống kê toán học để phân tích, xử lý các số liệu thu đƣợc nhằm làm tăng độ tin cậy của kết quả nghiên cứu . 10. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn dự kiến đƣợc trình bày theo 3 chƣơng: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên ở trƣờng Cao đẳng Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Trƣờng Cao đẳng kỹ thuật công nghiệp Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của sinh viên Cao Đẳng Kỹ thuật Công nghiệp. 6 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG ĐẠI HỌC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Trong lịch sử phát triển của hoạt động giáo dục nói chung và hoạt động dạy học nói riêng, vấn đề đánh giá kết quả của ngƣời học đƣợc coi nhƣ là một khâu quan trọng của quá trình dạy học. Quản lý hoạt động dạy học thông qua việc quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của ngƣời học nhằm tác động trực tiếp đến ngƣời dậy để họ thực hiện đầy đủ và khoa học quá trình đánh giá trên cơ sở công bằng khách quan nhằm thúc đẩy quá trình học tập của sinh viên và dạy học của giáo vỉên ngày càng tiến bộ đáp ứng đầy đủ, vững chắc các yêu cầu do mục tiêu giáo dục đã đề ra. Việc quản lý đánh giá kết quả học tập đƣợc đề cập đến nhiều trong các sách báo, tài liệu về quản lý giáo dục trong và ngoài nƣớc. Công trình nghiên cứu đƣợc nhiều ngƣời biết đến là công trình của tác giả ngƣời Mỹ B.S. Bloom (1956) [7]. Công trình đƣa ra một hệ thống phân loại mục tiêu giáo dục, xây dựng nên các cấp độ của mục tiêu giáo dục, thƣờng đƣợc gọi là cách phân loại Bloom và một công cụ đánh giá có hiệu quả giúp xác định đƣợc kết quả học tập ở mọi cấp độ để đƣa ra một nhận định chính xác về năng lực của ngƣời đƣợc đánh giá về chuyên môn liên quan. Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về lý thuyết đánh giá trong giáo dục, đặc biệt phát triển mạnh ở Hoa Kỳ và Anh. Các ấn phẩm liên quan đến nó đã đƣợc phát hành rộng rãi và có hiệu đính tái bản hàng năm và đƣợc nhiều nƣớc trên thế giới đón nhận để sử dụng và tham khảo. Đã có khá nhiều công trình khoa học nghiên cứu về kiểm tra và đánh giá kết quả học tập nhƣ công trình của James H. Mcmillan, xuất bản lần 2 năm 2001 của Viện đại học Quốc gia Virginia, của giáo sƣ Patrick Griffin thuộc trung tâm nghiên cứu và đánh giá của trƣờng đại học Melbourne, GS.danh dự của trƣờng đại học Hamburg- ông Neville Postlethwait, và các tác giả khác,....Các công trình nghiên cứu trên làm cơ sở lí luận cho việc tiến hành xây dựng và sử dụng các bài kiểm 7 tra – đánh giá KQHT ở từng lĩnh vực hay môn học cụ thể. Ở Việt Nam, khoa học về đánh giá trong giáo dục trƣớc đây trong tình trạng khá lạc hậu và chậm phát triển, đến nay ngành khoa học này vẫn còn khá mới và non trẻ ở nhiều trƣờng đại học. Trƣớc năm 1975 ở Miền Nam có vài gƣời đƣợc đào tạo về khoa học này từ các nƣớc phƣơng tây, trong đó có giáo sƣ Dƣơng Thiệu Tống. Ông đã đƣa test vào ngành giáo dục để thực hiện nhƣng không thành công. Sau đó tác giả chỉ áp dụng ngân hàng câu hỏi vào việc thi kiểm tra đánh giá và đặc biệt áp dụng vào việc thi tuyến sinh Đại học. Trƣờng Đại học áp dụng mô hình thi trắc nghiệm đầu tiên ở nƣớc ta là trƣờng Đại học Đà Lạt. Từ năm 1990 trở lại đây việc kiểm tra – đánh giá KQHT của ngƣời học, sinh viên đƣợc Bộ Giáo dục và Đào tạo chú trọng phát triển và thƣờng xuyên thay đổi các phƣơng pháp kiểm tra – đánh giá nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học. Một số nhà giáo dục trong nƣớc cũng đã bắt đầu quan tâm đến hoạt động kiểm tra – đánh giá KQHT của sinh viên và có những bài viết, nghiên cứu về lĩnh vực này nhƣ: - Phƣơng pháp kiểm tra – đánh giá KQHT của sinh viên khoa tiếng nƣớc ngoài, trƣờng CĐSP Nam Định do tác giả Nguyễn Thị Minh Cảnh viết. Bài viết này tác giả nhấn mạnh kiểm tra – đánh giá KQHT của sinh viên là một khâu quan trọng trong quá trình đào tạo. Cùng với việc đổi mới phƣơng pháp dạy-học thì việc nghiên cứu đổi mới phƣơng pháp kiểm tra – đánh giá KQHT của ngƣời học, sinh viên để phù hợp với đổi mới phƣơng pháp dạy và học là việc làm không thể thiếu và đặc biệt quan trọng trong xu thế đổi mới giáo dục và đáp ứng yêu cầu của xã hội hiện nay. - Trong nghiên cứu của tác giả Trần Thị Thìn đã làm rõ vấn đề: “Kết hợp đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập và đổi mới phƣơng pháp, hình thức dạy học tạo động lực thúc đẩy sinh viên tích cực học tập” [16, tr.148] thông qua kết quả đo nghiệm. Tác giả Thìn đã đƣa ra các số liệu chứng minh rằng việc kết hợp đổi mới kiểm tra – đánh giá KQHT và đổi mới phƣơng pháp giảng dạy nhằm tạo động lực học mạnh mẽ, bền vững từ đó giúp sinh viên tự giác, tích cực chủ động trong học tập,... - Tác giả Trịnh Khắc Thẩm với bài viết “Đổi mới phƣơng pháp dạy – học 8 và kiểm tra, đánh giá- Giải pháp hàng đầu để nâng cao chất lƣợng đào tạo”. Bài viết này đã chỉ ra đƣợc việc đổi mới phƣơng pháp dạy – học là một đòi hỏi khách quan và cấp bách. Song song với việc đổi mới phƣơng pháp dạy học phải gắn liền với việc đổi mới phƣơng pháp tổ chức thi, kiểm tra – đánh giá KQHT về tri thức, kĩ năng và kĩ xảo của ngƣời học. Sau cùng tác giả đã đƣa ra các giải pháp điều kiện và lộ trình đảm bảo cho việc triển khai kế hoạch đổi mới phƣơng pháp dạy học và thi, kiểm tra – đánh giá KQHT của sinh viên ở trƣờng Cao đẳng Lao động- Xã hội. - Tác giả Trần Thị Bích Liễu đã phân tích và đƣa ra 5 tiêu chí “đánh giá đúng” trong bài viết “Để đánh giá KQHT của sinh viên một cách có chất lƣợng”. Tiếp theo tác giả liệt kê 5 yếu kém của kiểm tra – đánh giá KQHT ở đại học rồi phân tích các nguyên nhân đó và cuối cùng đƣa ra 3 kết luận về việc làm thế nào để kiểm tra – đánh giá KQHT của sinh viên một cách có chất lƣợng. - Tác giả Hoàng Bá Thịnh đã đề cập đến vấn đề: Từ sự khác biệt điểm thi môn xã hội học đại cƣơng: Nghĩ về đánh giá kết quả học tập của sinh viên. Thông qua kết quả khảo sát của mình, tác giả đã chỉ ra rằng có những ý kiến khác nhau về kiểm tra – đánh giá KQHT của sinh viên, trong khi còn nhiều quan điểm chƣa thống nhất về cách đánh giá thì có một thực tế là có sự khác biệt về điểm đánh giá trong cùng một môn học giữa các giảng viên. Qua đó tác giả đƣa ra kết luận khoa học: “Cần thiết phải có quan điểm, nhận thức và phƣơng pháp khoa học trong việc đánh giá KQHT của sinh viên. Nếu không, giáo dục đại học Việt Nam khó tránh khỏi việc tạo ra những sản phẩm chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu của sự nghiệp phát triển đất nƣớc trong bối cảnh toàn cầu hóa” [16,tr.241] - Tác giả Nguyễn Quý Thanh đã bàn về Một số dạng hành vi học tập đặc trƣng của sinh viên. Nói cách khác các dạng hành vi này có ảnh hƣởng không nhỏ đến KQHT của ngƣời học. Vì vậy, giảng viên cần quan tâm đến các hành vi đặc trƣng này trong quá trình dạy học và đánh giá KQHT của sinh viên. Cũng trong thời gian này có nhiều công trình nghiên cứu của các tác giả nhƣ của Nguyễn Phƣơng Nga, Nguyễn Đức Chính chủ biên, Lê Đức Ngọc, Phạm Xuân Thanh, và một số tác giả khác,....nghiên cứu về đề tài đánh giá trong giáo dục. Đến nay, Bộ GD&ĐT đã chú trọng hơn vào chất lƣợng đào tạo ở các bậc học. Song song với việc đổi mới phƣơng pháp giảng dạy và học tập thì chủ 9 trƣơng của Bộ là cần phải đổi mới quá trình kiểm tra – đánh giá KQHT cho ngƣời học nhằm đảm bảo tính khách quan, công bằng và đánh giá chính xác năng lực của ngƣời học. Chính vì vậy, đã có các cuộc điều tra khảo sát ở các cấp khác nhau về kiểm tra – đánh giá KQHT cho ngƣời học, sinh viên. Tùy theo mục tiêu của các đợt kiểm tra – đánh giá KQHT mà có các điều chỉnh phù hợp. 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Quản lý Khoa học quản lý xuất hiện cùng với sự phát triển của xã hội loài ngƣời. Nó là phạm trù tồn tại khách quan, ra đời một cách tất yếu do nhu cầu của mọi chế độ xã hội, mọi thời đại. Ngày nay, thuật ngữ quản lý đã trở nên phổ biến, nhƣng chƣa có một định nghĩa thống nhất. Khái niệm quản lý phụ thuộc với loại hình và lĩnh vực nghiên cứu. Các nhà khoa học trên thế giới và trong nƣớc đã đƣa ra nhiều quan điểm khác nhau. Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều khiển, hƣớng dẫn các quá trình xã hội, hành vi, hoạt động của con ngƣời nhằm đạt đƣợc mục đích, đúng với ý chí của nhà quản lý, phù hợp vói quy luật khách quan. 1.2.2. Quản lý giáo dục Quản lý gỉáo dục, theo P.V.Khudominxki [39] (Liên Xô cũ) là tác động có hệ thống, có kế hoạch, có ý thức của các chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau đến các khâu của hệ thống (từ Bộ GD&ĐT đến nhà trƣờng) nhằm mục đích đảm bảo việc giáo dục Cộng sản chủ nghĩa cho thế hệ trẻ, bảo đảm phát triển toàn diện và hài hòa của họ. Ở Việt Nam, theo Phạm Minh Hạc: “Quản lý giáo dục là quản lý trƣờng học, thực hiện đƣờng lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đƣa nhà trƣờng vận hành theo nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và từng học sinh” [12]. Tác giả Đặng Quốc Bảo định nghĩa: “QLGD theo nghĩa tổng quát là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lƣợng xã hội nhằm đẩy mạnh công tác giáo dục thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội”[5]. QLGD chính là một quá trình tác động có định hƣớng của nhà QLGD (chủ 10 thể) trong việc vận hành những nguyên lý, phƣơng pháp chung nhất của khoa học quản lý vào lĩnh vực giáo dục nhằm đạt đƣợc những mục tiêu giáo dục đề ra. Thực chất đó là những tác động khoa học đến nhà trƣờng làm cho nhà trƣờng tổ chức một cách khoa học, có kế hoạch quá trình dạy học - giáo dục theo mục tiêu đào tạo. Đối tƣợng QLGD bao gồm các hoạt động giáo dục, nguồn lực của giáo dục, các hoạt động có liên quan đến việc thực hiện chức năng của giáo dục,... Đó chính là những đối tƣợng chịu sự tác động của CBQL (chủ thể) để thực hiện và biển đổi phù hợp với ý chí của chủ thể quản lý đã đề ra. Trong quá trình quản lý, chủ thể quản lý thực hiện các chức năng quản lý nhƣ: Lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra. Cũng có thể gọi đây là chu trình quản lý đƣợc sơ đồ hóa nhƣ sau: Tổ chức Chỉ đạo 1/ Tiếp nhận nguồn dự trữ 1/ Nắm quyền chỉ huy 1/ Đánh giá trạng thái 2/ Đƣa kế hoạch tới ngƣời thực hiện 2/ Động viên khuyến khích 3/ Thiết lập cấu 3/ Giám sát, 2/ Phát hiện lệch lạc và nguyên nhân 3/ Trình duyệt trúc tổ chức bộ máy điều chỉnh, 3/ Điều chỉnh cấp trên 4/ Xác lập cơ chế phối hợp, công tác, giám sát can thiệp uốn nắn Kế hoạch hóa 1/ Soạn thảo kế hoạch 2/ Duyệt nội bộ Kiểm tra 5/ Nâng cao trình độ cải tiến đời sống cán bộ Thông tin quản lý Hình 1.2. Chu trình quản lý Chức năng lập kế hoạch: Là chức năng hạt nhân quan trọng của quá 11