Tài liệu Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn ngữ văn theo tiếp cận năng lực tại các trường thpt thành phố việt trì tỉnh phú thọ (lv02032)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 TRẦN KIM CHUNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH MÔN NGỮ VĂN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG THPT THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 TRẦN KIM CHUNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH MÔN NGỮ VĂN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG THPT THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ TỈNH PHÚ THỌ Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Bùi Minh Đức HÀ NỘI - 2016 i LỜI CẢM ƠN Tác giả luận văn trân trọng cảm ơn các nhà khoa học, các giảng viên trong và ngoài Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 và PGS.TS. Bùi Minh Đức đã trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu, triển khai đề tài luận văn. Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn sự quan tâm của Lãnh đạo và cán bộ, công chức cơ quan Sở Giáo dục và Đào tạo Phú Thọ; lãnh đạo, cán bộ quản lý và giáo viên các trường THPT trên địa bàn thành phố Việt Trì và đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành luận văn. Tác giả luận văn Trần Kim Chung ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tác giả luận văn Trần Kim Chung iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... i LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................ ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii PHỤ LỤC ...................................................................................................... viii BẢNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN ..................... ix DANH MỤC CÁC BẢNG .............................................................................. x DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ.......................................................... xi MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài .......................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................... 5 3. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................. 5 5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................ 5 6. Giả thuyết khoa học .................................................................................... 6 7. Cấu trúc của luận văn ................................................................................. 6 Chương 1 .......................................................................................................... 8 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ .................. 8 KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH MÔN NGỮ VĂN THEO ........... 8 TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ............................................................................................................ 8 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ................................................................. 8 1.1.1. Tổng quan những nghiên cứu về năng lực .......................................... 8 1.1.2. Tổng quan những nghiên cứu về hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Ngữ văn tại các trường phổ thông .................................................. 12 iv 1.1.3. Tổng quan các nghiên cứu về quản lý sự thay đổi trong ĐGKQHT của HS THPT theo tiếp cận năng lực ......................................... 15 1.2. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý trường học ............................... 16 1.3. Đánh giá, kết quả học tập của học sinh và đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ............................................ 18 1.3.1. Đánh giá ............................................................................................... 18 1.3.2. Kết quả học tập của học sinh và đánh giá kết quả học tập của học sinh .................................................................................................................. 20 1.4. Năng lực và tiếp cận năng lực trong giáo dục ..................................... 22 1.4.1. Khái niệm năng lực .............................................................................. 22 1.4.2. Tiếp cận năng lực trong giáo dục........................................................ 23 1.5. Một số vấn đề lý luận về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở trường THPT ........................................ 25 1.5.1. Vai trò của hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ở trường THPT ................................................................. 25 1.5.2. Các hình thức và phương pháp đánh giá kết quả học tập của học sinh THPT theo tiếp cận năng lực ................................................................ 27 1.5.3. Quy trình đánh giá kết quả học tập của học sinh THPT theo tiếp cận năng lực ........................................................................................................... 29 1.6. Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh THPT theo tiếp cận năng lực ................................................................................... 30 1.6.1. Quan điểm chỉ đạo về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực ..................................................................... 33 1.6.2. Nội dung quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực .................................................... 35 1.6.3. Kiểm tra, đánh giá hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Ngữ văn của học sinh theo tiếp cận năng lực....................................................... 38 v 1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh THPT theo tiếp cận năng lực ................................................. 38 Kết luận chương 1 ......................................................................................... 40 Chương 2 ........................................................................................................ 41 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ ........................... 41 KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN NGỮ VĂN CỦA HỌC SINH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .......................................................................................................... 41 THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ TỈNH PHÚ THỌ ............................................... 41 2.1. Khái quát về sự phát triển giáo dục Trung học phổ thông thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ........................................................................... 41 2.2. Thực trạng quản lý hoạt động đánh kết quả học tập môn Ngữ văn ở các trường THPT thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ...................... 43 2.2.1. Mục tiêu, nội dung và phương pháp khảo sát .................................... 43 2.3. Kết quả khảo sát ..................................................................................... 46 2.3.1. Thực trạng nhận thức về hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Ngữ văn của học sinh tại các trường THPT trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ............................................................................ 46 2.3.2. Thực trạng đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở các trường THPT thành phố Việt Trì .................. 51 2.3.3. Thực trạng việc thực hiện các nguyên tắc trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực học sinh .................................................................................................................. 53 2.3.4. Thực trạng công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn tại các trường THPT trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ ............................................................... 62 Kết luận chương 2 ......................................................................................... 75 vi Chương 3 ........................................................................................................ 77 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ...................................................... 77 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH MÔN NGỮ VĂN ................................................................................................................ 77 THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG THPT .................. 77 TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ TỈNH PHÚ THỌ ................. 77 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................... 77 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ..................................................... 77 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ....................................................... 78 3.1.3. Nguyên tắc kế thừa và phát triển ........................................................ 78 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ..................................................... 78 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở các trường THPT thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ .............................................................. 78 3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của CBQL, GV môn Ngữ văn về tầm quan trọng và yêu cầu của hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở trường THPT .............................................................................................................. 78 3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo đổi mới quy trình ĐGKQHT môn Ngữ văn ......... 81 3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng ĐGKQHT và tập huấn kỹ năng xây dựng cấu trúc đề, viết câu hỏi đánh giá ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở các trường THPT .......................... 85 3.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức xây dựng kế hoạch và quy trình ĐGKQHT môn Ngữ văn của HS theo tiếp cận năng lực ............................................... 89 3.2.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn ...... 98 vii 3.2.6. Biện pháp 6: Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để thực hiện tốt hoạt động ĐGKQHT môn Ngữ văn ................................................................................................................. 100 3.3. Khảo nghiệm các biện pháp quản lý đã đề xuất ............................... 101 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ...................................................................... 101 3.3.2. Quá trình khảo nghiệm ...................................................................... 101 3.3.3. Kết quả khảo nghiệm ......................................................................... 101 Tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của CBQL, GV môn Ngữ văn về tầm quan trọng và yêu cầu của hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở trường THPT .................................. 102 Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng ĐGKQHT và tập huấn kỹ năng xây dựng cấu trúc đề, viết câu hỏi đánh giá ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở các trường THPT .................................................................. 102 Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để thực hiện tốt hoạt động ĐGKQHT môn Ngữ văn ........................ 102 Tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của CBQL, GV môn Ngữ văn về tầm quan trọng và yêu cầu của hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở trường THPT .................................. 105 Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng ĐGKQHT và tập huấn kỹ năng xây dựng cấu trúc đề, viết câu hỏi đánh giá ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở các trường THPT ........................................................................... 105 Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để thực hiện tốt hoạt động ĐGKQHT môn Ngữ văn............................. 105 Kết luận chương 3 ....................................................................................... 107 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 108 viii Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của CBQL, GV môn Ngữ văn về tầm quan trọng và yêu cầu của hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở trường THPT .... 109 Biện pháp 3: Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng ĐGKQHT và tập huấn kỹ năng xây dựng cấu trúc đề, viết câu hỏi đánh giá ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở các trường THPT ............................................ 109 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 112 Tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của CBQL, GV môn Ngữ văn về tầm quan trọng và yêu cầu của hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở trường THPT .................................... 10 Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng ĐGKQHT và tập huấn kỹ năng xây dựng cấu trúc đề, viết câu hỏi đánh giá ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở các trường THPT .................................................................... 10 Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để thực hiện tốt hoạt động ĐGKQHT môn Ngữ văn .......................... 10 PHỤ LỤC ix BẢNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN STT Nghĩa của từ Từ viết tắt 1. CBQL Cán bộ quản lý 2. CNH, HĐH Công nghiệp hoá, hiện đại hoá 3. CTGD Chương trình giáo dục 4. CNXH Chủ nghĩa xã hội 5. CSVC Cơ sở vật chất 6. ĐG Đánh giá 7. ĐGKQHT Đánh giá kết quả học tập 8. GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo 9. GV Giáo viên 10. GDPT Giáo dục phổ thông 11. HS Học sinh 12. KQHT Kết quả học tập 13. KT, ĐG Kiểm tra, đánh giá 14. QLGD Quản lý giáo dục 15. QLNT Quản lý nhà trường 16. THPT Trung học phổ thông x DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Số trường lớp, số học sinh THPT công lập trên địa bàn thành phố Việt Trì ..................................................................................................... 41 Bảng 2.2: Chất lượng giáo dục THPT công lập trên địa bàn thành phố Việt Trì từ 2012-2013 đến 2014 - 2015................................................................. 42 Bảng 2.3: Chất lượng GD THPT toàn tỉnh từ 2012 - 2013 đến 2014 - 2015 ........... 43 Bảng 2.4: Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về mục đích của hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn ............. 46 Bảng 2.5: Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về ý nghĩa của hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Ngữ văn .................................. 48 Bảng 2.6: Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về yêu cầu của hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Ngữ văn .................................. 49 Bảng 2.7: Mục tiêu đánh giá của giáo viên ............................................................... 51 Bảng 2.8: Thực trạng thực hiện các nguyên tắc đánh giá kết quả học tập môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực ............................................................... 54 Bảng 2.9: Kĩ năng/ kiến thức được kiểm tra ............................................................. 55 Bảng 2.10: Mối quan hệ giữa hình thức kiểm tra và kĩ năng/kiến thức của HS ....... 57 Bảng 2.11: Thực trạng về ảnh hưởng của các hình thức đánh giá đến hoạt động dạy của giáo viên ..................................................................................... 59 Bảng 2.12: Đánh giá chung của cán bộ quản lý, giáo viên Ngữ văn và học sinh về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực tại các trường THPT trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ .............................................................................. 61 Bảng 2.13: Công tác việc lập kế hoạch, ra đề thi, kiểm tra....................................... 64 Bảng 2.14: Thực trạng công tác tổ chức thi, kiểm tra ............................................... 66 Bảng 2.15: Thực trạng công tác chấm bài, công bố kết quả ..................................... 67 Bảng 2.16: Thực trạng công tác quản lý hồ sơ thanh tra, kiểm tra, đánh giá, xử lý vi phạm quy chế thi ............................................................................. 69 Bảng 2.17: Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn ............................................. 73 Bảng 3.1. Kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học sinh ...................................... 91 Bảng 3.2: Mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý .................. 102 xi DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Các chức năng quản lý ............................................................................. 17 Biểu đồ 3.1: Tỷ lệ % mức độ cần thiết của các biện pháp ...................................... 103 Biểu đồ 3.2: Tỷ lệ % tính khả thi của các biện pháp............................................... 103 1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế, nguồn lực con người Việt Nam càng trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành công trên con đường phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ người Việt Nam mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Sau gần 30 năm đổi mới, sự nghiệp giáo dục đã có những phát triển, đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ trong việc mở rộng quy mô, tăng cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi người và chuẩn bị nguồn nhân lực cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; Chiến lược phát triển Giáo dục Việt Nam 20112020 đã khẳng định: “Những thành tựu của giáo dục nước ta đã khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước”. Tuy vậy, sự phát triển giáo dục của nước ta còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với vị trí giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đội ngũ Nhà giáo và Cán bộ QLGD chưa đáp ứng được nhiệm vụ giáo dục trong thời kỳ mới; chất lượng GD&ĐT nhìn chung còn thấp. Hiện nay đất nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế toàn diện, sâu sắc, nhằm đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Để đáp ứng được công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và coi trọng phát triển giáo dục. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI tiếp tục chỉ rõ: "Phát triển GD&ĐT (GD&ĐT) cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho GD&ĐT là đầu tư phát triển. Đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT theo nhu cầu phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Tháng 11/2013, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về “Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Trong đó, mục tiêu 2 của đổi mới giáo dục lần này được xác định rõ: Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân... Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệm, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập. Đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới GDPT (GDPT) nói riêng đang là vấn đề cấp bách được toàn ngành GD&ĐT quan tâm, đặc biệt là vấn đề đánh giá HS ở các cấp học, bậc học. 1.2. Vừa qua, với việc ban hành Nghị quyết 88/QH-NQ, Quốc Hội đã nhất trí thông qua đề án đổi mới Chương trình GDPT do Bộ GD&ĐT trình. Một trong những điểm quan trọng của Đề án là chuyển từ chú trọng kiểm tra kết quả ghi nhớ kiến thức cuối kỳ, cuối năm sang coi trọng kết hợp kết quả đánh giá; coi trọng đánh giá để giúp đỡ HS về phương pháp học tập, động viên sự cố gắng, hứng thú học tập của các em trong quá trình dạy học. Việc đánh giá không chỉ là việc xem HS học được cái gì mà quan trọng hơn là biết HS học như thế nào, có biết vận dụng không. 1.3. Hoạt động đánh giá là bộ phận không thể tách rời của quá trình dạy học bởi đối với người giáo viên (GV). Muốn biết quá trình dạy học có hiệu quả hay không, người GV phải thu thập thông tin phản hồi từ HS để đánh giá và qua đó điều chỉnh phương pháp dạy, kỹ thuật dạy của mình và giúp HS điều chỉnh các phương pháp học. Như vậy, có thể nói đánh giá là động lực để thúc đẩy sự đổi mới quá trình dạy và học. Hiện nay nhiều GV và có cả các cán bộ QLGD chưa thấu hiểu triết lý đánh giá, chủ yếu mới chỉ tập trung vào ĐGKQHT, để xếp loại HS…Việc kiểm tra chủ yếu chú ý đến yêu cầu tái hiện kiến thức và đánh giá qua điểm số đã dẫn đến tình trạng GV và HS duy trì dạy học theo lối "đọc- chép" thuần túy, HS học tập thiên về ghi nhớ, ít quan tâm vận dụng kiến thức. Nhiều GV chưa vận dụng đúng quy trình biên soạn đề kiểm tra nên bài kiểm tra nặng tính chủ quan của người dạy. Hoạt động đánh giá ngay trong quá trình tổ chức hoạt động dạy học trên lớp chưa được quan tâm thực hiện một cách khoa học và hiệu quả. Các hoạt động đánh giá định kỳ, đánh giá thường xuyên... tổ chức chưa thật sự đồng bộ hiệu quả. Tình trạng HS quay cóp tài 3 liệu, đặc biệt là chép bài của nhau trong khi thi, kiểm tra còn diễn ra phổ biến, kể cả trong các kì đánh giá diện rộng. Việc đánh giá kết quả giáo dục trong chương trình hiện hành chưa triển khai đúng và đầy đủ về nội hàm và ý nghĩa của hoạt động đánh giá chất lượng giáo dục, còn phiến diện, lạc hậu, chưa hướng tới mục tiêu phát triển hài hoà phẩm chất và năng lực của HS. Việc thi, kiểm tra và đánh giá hiện nay chỉ chú trọng yêu cầu ghi nhớ kiến thức, chưa coi trọng vận dụng kiến thức, kỹ năng để giải quyết các vấn đề thực tiễn; nặng về đo lường định kỳ kết quả học tập (thông qua cho điểm); chưa hướng dẫn HS tự nhận xét, rút kinh nghiệm để kịp thời điều chỉnh hoạt động dạy và học. Việc phối hợp giữa đánh giá của người dạy với tự đánh giá của người học; đánh giá của nhà trường với đánh giá của gia đình và của xã hội còn hạn chế. 1.4. Việc tổ chức kiểm tra, đánh giá ở môn Ngữ văn THPT những năm gần đây đã cho thấy những ưu điểm và hạn chế khá rõ nét. Có thể khẳng định, các công cụ, hình thức kiểm tra, đánh giá ở môn học này đã trở nên phong phú và đa dạng hơn trước. Nếu trước đây, việc kiểm tra, đánh giá chủ yếu diễn ra dưới hình thức tự luận thì ngày nay, bên cạnh tự luận, nhiều GV đã đưa vào cách thức kiểm tra, đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan với nhiều dạng thức khác nhau. Ngay trong cách thức kiểm tra, đánh giá bằng tự luận (bài viết), nhiểu hình thức mới cũng đã xuất hiện như tự luận theo hướng mở, tự luận có giới hạn cho các đề nghị luận xã hội, tự luận theo một trong những định hướng cho trước, mỗi định hướng là một phương diện của nội dung bài học và một kiểu/ dạng bài văn (biểu cảm, thuyết minh, nghị luận…). Bên cạnh cách thức kiểm tra viết, những hoạt động kiểm tra miệng, vấn đáp, thuyết trình, làm bài tập theo hình thức dự án… cũng đã được nhiều GV sử dụng. Đặc biệt, cùng với sự đa dạng về công cụ và hình thức kiểm tra, đánh giá, nhiều GV đã có những định hướng rõ ràng theo những cấp độ cụ thể về kiến thức, kĩ năng của HS. Tuy nhiên, việc kiểm tra, đánh giá ở môn học Ngữ văn vẫn chủ yếu hướng tới những nội dung thuộc các bài học trong SGK, ít kiểm tra, đánh giá khả năng vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào giải quyết những trường hợp tương tự bên ngoài 4 chương trình và trong thực tiễn đời sống. Mặt khác, tính chất tích hợp trong kiểm tra, đánh giá còn chưa cao, chưa có nhiều đề thi yêu cầu HS phải thể hiện khả năng hiểu biết và vận dụng kiến thức về Tiếng Việt và Làm văn trong tương quan với đọc hiểu văn học mà phần lớn vẫn là những đề kiểm tra năng lực cảm thụ văn học, nhớ kiến thức văn học của HS. Chưa hết, quy trình kiểm tra, đánh giá chưa được coi trọng, nhất là khâu xác định mục đích, nội dung kiểm tra, đánh giá, hệ thống các tiêu chí kiểm tra, đánh giá, các phương diện cụ thể của năng lực Ngữ văn cần kiểm tra, đánh giá… Việc xây dựng các đề kiểm tra, đánh giá chủ yếu được tiến hành trên cơ sở thống nhất giữa các GV trong tổ/nhóm chuyên môn về các bài (tác phẩm) mà ít có những trao đổi chi tiết, cụ thể về mục tiêu, nội dung, phương pháp đánh giá, nhất là khâu xây dựng ma trận đề. Từ thực tiễn nêu trên, việc đổi mới kiểm tra, đánh giá trong môn Ngữ văn là rất cần thiết. Căn cứ vào định hướng chung của đổi mới giáo dục phổ thông lần này, hoạt động kiểm tra, đánh giá sẽ được xác định theo quan điểm tiếp cận năng lực, nghĩa là thay vì chỉ tập trung kiểm tra, đánh giá việc ghi nhớ kiến thức của học sinh sẽ chuyển sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học vào giải quyết các vấn đề đặt ra của thực tiễn cuộc sống. 1.5. Những năm qua, các trường THPT trên địa bàn thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ đã có nhiều nỗ lực trong việc tổ chức quản lý nâng cao chất lượng các hoạt động dạy học và đặc biệt là quản lý hoạt động đánh giá góp phần đưa công tác quản lý nhà trường từng bước đi vào ổn định, đáp ứng xu thế phát triển giáo dục chung của cả nước. Tuy nhiên, trước những yêu cầu mới của sự phát triển giáo dục, việc quản lý hoạt động đánh giá ở các trường THPT trên địa bàn thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ vẫn còn nhiều bất cập ngay trong từng khâu thực hiện chức năng quản lý: Kế hoạch - tổ chức - chỉ đạo - kiểm tra..., cũng như vai trò chủ thể quản lý của người Hiệu trưởng nhà trường. Thực trạng quản lý và cung cách quản lý hoạt động đánh giá ở các trường THPT nhìn chung chưa thích ứng được với sự thay đổi của xã hội và yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 5 Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực tại các trường THPT thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ”. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực tại các trường THPT thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng dạy học môn Ngữ văn 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lí luận về quản lý hoạt động ĐGKQHT của HS THPT Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn tại các trường THPT thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn THPT theo tiếp cận năng lực. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động ĐGKQHT của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực tại trường THPT thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài giới hạn nghiên cứu công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS môn Ngữ văn ở các trường THPT thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ. Số liệu thống kê sử dụng trong đề tài được lấy trong các năm học từ (20142015, 2015-2016). 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp phân tích, tổng hợp lý thuyết: Hệ thống hóa các văn bản, tài liệu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu nhằm xây dựng khung lí thuyết cho lãnh đạo quản lý đánh giá kết quả học tập của HS THPT theo tiếp cận năng lực. 6 - Phương pháp điều tra thực tiễn: Dùng phiếu hỏi để trưng cầu ý kiến khảo sát đánh giá kết quả học tập của HS theo hướng tiếp cận năng lực của Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, Tổ trưởng tổ chuyên môn đang công tác tại các trường THPT trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Phỏng vấn trực tiếp Lãnh đạo, trưởng phòng, phó trưởng phòng và chuyên viên một số phòng chuyên môn Sở GD&ĐT. - Phương pháp chuyên gia: Trao đổi, tọa đàm, xin ý kiến đánh giá của các chuyên gia, các nhà quản lý có trình độ, nhiều kinh nghiệm về công tác QLGD: Lãnh đạo Sở; Trưởng phòng, Phó trưởng phòng: Giáo dục trung học, Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục,... Trên cơ sở phân tích, đánh giá đó kết hợp với thực trạng nghiên cứu rút ra kết luận hợp lý nhất cho vấn đề nghiên cứu đề tài. 6. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS môn Ngữ văn ở các trường THPT thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ còn nhiều hạn chế; trong lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo… Nếu đề xuất được những biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS môn Ngữ văn theo tiếp cận năng lực có tính thực tiễn và khả thi sẽ tạo chuyển biến mạnh đến hoạt động kiểm tra, đánh giá ở môn Ngữ văn từ đánh giá theo tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lưc, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở môn Ngữ văn. 7. Cấu trúc của luận văn Ngoài mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn bao gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn ngữ văn theo tiếp cận năng lực ở các trường Trung học phổ thông. Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn theo hướng tiếp cận năng lực tại các trường Trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ. 7 Chương 3. Một số biện pháp quản lý quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh môn Ngữ văn theo hướng tiếp cận năng lực tại các trường Trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ.