Tài liệu Quản lý dạy học môn tiếng anh thpt theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường thpt yên hưng, thị xã quảng yên, tỉnh quảng ninh.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN THỊ PHƢƠNG LAN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỰC HÀNH CỦA NGƢỜI HỌC TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG YÊN HƢNG, THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN THỊ PHƢƠNG LAN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỰC HÀNH CỦA NGƢỜI HỌC TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG YÊN HƢNG, THỊ XÃ QUẢNG YÊN, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60.14.01.14 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. TRỊNH VĂN MINH HÀ NỘI 2016 LỜI CẢM ƠN Với tất cả tình cảm và lòng chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS Trịnh Văn Minh. Thầy đã hết lòng chỉ bảo, định hướng, giúp đỡ và động viên tác giả trong quá trình thực hiện luận văn. Thầy đã truyền cho tôi nhiều kiến thức về khoa học quản lý giáo dục và cũng giúp tôi rèn luyện kỹ năng nghiên cứu khoa học. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến Trường Đại Học Giáo Dục cùng các Thầy giáo, Cô giáo trong Hội đồng khoa học, các Thầy giáo, Cô giáo trong khoa Quản lý giáo dục đã quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, dành nhiều công sức giảng dạy, hướng dẫn giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tác giả xin trân trọng cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ninh; CBQL trường THPT Yên Hưng; các tổ chuyên môn cùng giáo viên của trường THPT Yên Hưng đã tạo điều kiện, giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập nghiên cứu cũng như đã hợp tác, chia sẻ và cung cấp số liệu để tác giả hoàn thành luận văn. Mặc dù đã hết sức cố gắng để thực hiện tốt đề tài, song khó tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự thông cảm và đóng góp ý kiến của Quý Thầy giáo, Cô giáo, các bạn đồng nghiệp và những người cùng quan tâm tới những vấn đề được trình bày trong luận văn. Hà Nội, tháng 11 năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Phương Lan i DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CBQL : Cán bộ quản lý CNTT : Công nghệ thông tin CSVC : Cơ sở vật chất GV : Giáo viên HĐDH : Hoạt động dạy học HS : Học sinh NV : Nhân viên QLDH : Quản lý dạy học PTDH : phương tiện dạy học SKKN : Sáng kiến kinh nghiệm ii MỤC LỤC Lời cảm ơn.............................................................................................................. i Danh mục chữ viết tắt ........................................................................................... ii Mục lục ................................................................................................................. iii Danh mục bảng.................................................................................................... vii MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT DỘNG DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG THPT THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỰC HÀNH CỦA NGƢỜI HỌC. ..................................................................................................................... 8 1.1 Tổng quan các vấn đề. ..................................................................................... 8 1.2. Những khái niệm cơ bản : .............................................................................. 9 1.2.1. Quản lý: ....................................................................................................... 9 1.2.2. Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường. .................................................. 10 1.2.3 Hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT. .......... 13 1.3. Vị trí vai trò của môn tiếng Anh trong trường THPT. ................................. 17 1.4. Năng lực thực hành Tiếng Anh .................................................................... 18 1.4.1. Năng lực: ................................................................................................... 18 1.4.2 Năng lực thực hành (giao tiếp) ngoại ngữ ................................................. 18 1.5. Hoạt động dạy học tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học. ..................................................................................................... 20 1.5.1. Mục tiêu của việc dạy học:........................................................................ 20 1.5.2. Nội dung dạy học: ..................................................................................... 21 1.5.3. Hình thức dạy học: .................................................................................... 25 1.5.4. Phương pháp dạy học ngoại ngữ. .............................................................. 26 1.5.5. Môi trường dạy học. .................................................................................. 27 1.5.6. Hoạt động kiểm tra đánh giá. .................................................................... 28 1.6. Quản lý hoạt động dạy Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học. ............................................................................................ 30 iii 1.6.1 Quản lý mục tiêu của việc dạy học ............................................................ 30 1.6.2. Quản lý nội dung dạy học. ........................................................................ 31 1.6.3. Quản lý phương pháp dạy học. ................................................................. 33 1.6.4. Quản lý môi trường dạy học. .................................................................... 34 1.6.5. Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá. ....................................................... 40 1.7. Những yếu tố tác động tới quản lý DH môn tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực của người học ở trường THPT. .................................................... 42 1.7.1. Những yếu tố thuận lợi.............................................................................. 42 1.7.2. Những yếu tố khó khăn. ............................................................................ 42 Tiểu kết chương 1................................................................................................ 44 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỰC HÀNH CỦA NGƢỜI HỌC Ở TRƢỜNG THPT YÊN HƢNG THỊ XÃ QUẢNG YÊN TỈNH QUẢNG NINH................................................................................................................... 45 2.1. Khái quát về Thị xã Quảng yên, Quảng Ninh. ............................................. 45 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên Thị xã Quảng yên, Quảng Ninh. ................................ 45 2.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội ............................................................................ 45 2.1.3. Đặc điểm giáo dục THPT thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh ............... 47 2.2. Khảo sát thực trạng hoạt động dạy tiếng anh và quản lý dạy học tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh ................................................. 51 2.2.1. Giới thiệu khảo sát ................................................................................... 51 2.2.2. . Thực trạng hoạt động dạy học tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh ......................................................................................................... 54 2.2.3. Thực trạng mục tiêu dạy học ..................................................................... 61 2.2.4. Thực trạng nội dung dạy học. ................................................................... 62 2.2.5. Thực trạng hình thức dạy học. .................................................................. 63 2.2.6. Thực trạng phương pháp dạy học. ........................................................... 63 iv 2.2.7. Thực trạng môi trường dạy học................................................................ 64 2.2.8. Thực trạng hoạt động kiểm tra đánh giá. ................................................. 65 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy tiếng anh THPT theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.............................................................................. 66 2.3.1. Đội ngũ cán bộ quản lý hoạt động dạy tiếng Anh tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ....................................................... 66 2.3.2. Thực trạng quản lý mục tiêu dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ........................................................................................ 69 2.3.3. Quản lý nội dung dạy theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.... 70 2.3.4. Thực trạng quản lý hình thức dạy theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ........................................................................................................ 71 2.3.5. Thực trạng quản lý phương pháp dạy theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ........................................................................................................ 72 2.3.6. Thực trạng quản lý môi trường dạy theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ........................................................................................................ 73 2.3.6. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.................................................................... 75 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành tại các trường THPT trên địa bàn Thị xã Quảng Yên........................................................................................................... 76 2.4.1. Những thành quả đạt được ........................................................................ 76 2.4.2. Hạn chế ...................................................................................................... 77 2.4.3 Nguyên nhân của hạn chế. ........................................................................ 79 v Tiểu kết chương 2................................................................................................ 81 CHƢƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TIẾNG ANH THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỰC HÀNH Ở CÁC TRƢỜNG THPT THỊ XÃ QUẢNG YÊN TỈNH QUẢNG NINH. ...................................................... 83 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ................................................................ 83 3.1.1. Đảm bảo tính hệ thống cấu trúc ................................................................ 83 3.1.2. Đảm bảo mục tiêu ..................................................................................... 83 3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn .............................................................................. 84 3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả .............................................................................. 84 3.2. Những biện pháp quản lý nhằm nâng cao hoạt động dạy học Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành ở các trường THPT thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ................................................................................................. 84 3.2.1. Biện pháp nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, học sinh về sự cần thiết tăng cường năng lực thực hành môn Tiếng Anh ở các trường THPT. ....... 85 3.2.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên- lực lượng đóng vai trò quyết định trong việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học............................................ 89 3.2.3. Tạo điều kiện về thời gian cho Giáo viên tự bồi dưỡng chuyên môn....... 93 3.2.4. Tổ chức công tác kiểm tra đánh giá giáo viên .......................................... 95 3.2.5. Biện pháp đầu tư và quản lý sử dụng có hiệu quả CSVC, thiết bị phương tiện dạy học tiếng Anh. ....................................................................................... 99 3.3. Kết quả khảo cứu về tính cấp thiết, khả thi của các biện pháp nhưng để làm được việc này cần phải thực hiện. ..................................................................... 101 3.4. Biểu đồ mối quan hệ giữa những biện pháp đề xuất.................................. 103 Tiểu kết chương 3.............................................................................................. 106 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 107 1. Kết luận ......................................................................................................... 107 2. Khuyến nghị .................................................................................................. 108 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 110 PHỤ LỤC ......................................................................................................... 113 vi DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Hiện trạng phân bổ dân số, lao động năm 2015 ................................. 46 Bảng 2.2: Quy mô mạng lưới trường THPT thị xã Quảng Yên ......................... 47 Bảng 2.3: Qui mô số lớp, số học sinh năm học 2014-2015 ................................ 48 Bảng 2.4: Kết quả thi tốt nghiệp THPT năm 2013-2014 .................................... 48 Bảng 2.5: Kết quả thi đỗ Đại học, cao đẳng năm 2013-2014 ............................. 49 Bảng 2.6: Kết quả thi học sinh giỏi cấp tỉnh năm học 2013-2014 ...................... 49 Bảng 2.7: Đội ngũ CBQL.................................................................................... 50 Bảng 2.8: Đội ngũ giáo viên ............................................................................... 50 Bảng 2.9: Ý kiến đánh giá của GV về mức độ thực hiện hoạt động giảng dạy.. 54 Bảng 2.10: Ý kiến đánh giá của GV về mức độ thực hiện hoạt động giảng dạy theo thang điểm. .................................................................................................. 55 Bảng 2.11: Ý kiến của HS đánh giá về mức độ thực hiện hoạt động giảng dạy của GV................................................................................................................. 58 Bảng 2.12: Ý kiến của HS đánh giá về mức độ thực hiện hoạt động giảng dạy của GV theo thang điểm ...................................................................................... 59 Bảng 2.13: Đội ngũ cán bộ quản lý tại trường THPT Yên Hưng ....................... 67 Bảng 2.14: Kết quả khảo sát tình hình quản lý hoạt động dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ....................................................... 68 Bảng 2.15: Kết quả khảo sát tình hình quản lý mục tiêu dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.................................................................... 69 Bảng 2.1.6: Kết quả khảo sát tình hình quản lý nội dung dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.................................................................... 70 Bảng 2.17: Kết quả khảo sát tình hình quản lý hình thức dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.................................................................... 71 vii Bảng 2.18: Kết quả khảo sát tình hình quản lý phương pháp dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ....................................................... 72 Bảng 2.19: Kết quả khảo sát tình hình quản lý môi trường dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ....................................................... 73 Bảng 2.20: Kết quả khảo sát tình hình quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá dạy tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. ......................... 75 Bảng 3.1: Kết quả khảo sát tính cần thiết và khả thi của các giải pháp quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ........................................................................................................... 102 viii DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Sơ đồ mô hình quản lý nhà trường theo mục tiêu giáo dục.............. 13 Sơ đồ 1.2: QL các thành tố của quá trình DH ..................................................... 15 ix MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Đất nước ta đang bước vào giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế ngày càng mạnh mẽ. Nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế là con người, là nguồn lực người Việt Nam được phát triển về số lượng và chất lượng trên cơ sở mặt bằng dân trí được nâng cao. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII (01/2016) tiếp tục khẳng định "GD&ĐT có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam. Phát triển giáo dục đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho GD&ĐT là đầu tư cho phát triển." (Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI. Tr.77). Việt Nam là thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), trong xu thế đổi mới, hội nhập và mở cửa, nước ta đã và đang tăng cường mối quan hệ hợp tác với nhiều nước trên thế giới trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, quốc phòng, an ninh, khoa học-kỹ thuật, du lịch... Do vậy, cần đào tạo đội ngũ nhân lực có đủ khả năng đáp ứng những yêu cầu mới của xã hội và thị trường lao động như năng lực hành động, tính năng động, sáng tạo và năng lực giải quyết các vấn đề phức hợp, đặc biệt là các vấn đề mang tính quốc tế. Do đó nguồn nhân lực mới không chỉ giỏi chuyên môn mà cần phải thông thạo ngoại ngữ. Xác định tầm quan trọng này, Nghị quyết Đại hội Đảng Việt Nam lần thứ XI về chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2011-2020 chỉ rõ: "Đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học ở tất cả các cấp, bậc học. Tích cực chuẩn bị để từ sau năm 2015 thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới. Mở rộng và nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ". (Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI. Tr.131-132. Trong hệ thống giáo dục quốc dân, Tiếng Anh đã trở thành môn học quan trọng được xã hội quan tâm. Tuy nhiên chất lượng dạy học nói chung 1 và môn Tiếng Anh nói riêng đang là vấn đề nổi cộm hiện nay. Trong bối cảnh đó, ngành giáo dục và đào tạo Việt Nam đang đứng trước những thách thức và vận hội mới; đòi hỏi phải có những đổi mới căn bản trong hệ thống giáo dục. Mục 2, điều 4 trong luật giáo dục nước ta có nêu rõ “ Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên”. Trong những năm qua, chất lượng dạy học của giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn Thị xã Quảng Yên cơ bản đáp ứng được yêu cầu nội dung chương trình giảng dạy. Song trong thực tế hiện nay, hiệu quả việc dạy học Tiếng Anh vẫn còn là một vấn đề cần phải tiếp tục suy nghĩ. Nói chung kết quả dạy và học tiếng anh cũng ít được đề cập trên các phương tiện thông tin đại chúng. Do vậy, mặc dù đã có thời gian được học ngoại ngữ tương đối dài (6-7 năm), nhưng hầu hết học sinh lớp 12 của nước ta còn kém xa học sinh các nước trong khu vực về trình độ nghe và nói. Thực trạng đó đã được thể hiện rất rõ trong kỳ thi tốt nghiệp PTTH năm 2015, kết quả thi môn tiếng Anh trong cả nước có hơn 80% thí sinh đạt từ điểm 5 trở xuống. Kết quả này đã trở thành một “sự kiện” đáng buồn cho sự nghiệp giáo dục của nước ta. Điều đó cho thấy rằng, đã thế kỷ 21 rồi mà con em chúng ta vẫn ở trạng thái “mù mờ” tiếng Anh. Trong khi đất nước ta lại đang ở trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng. Nếu không xác định đúng về ngoại ngữ và cải thiện trình độ ngoại ngữ thì không thể quan hệ lâu dài với đối tác nước ngoài được. Tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế, là công cụ để mọi người khám phá thế giới, tiếp cận tri thức nhân loại và là nhân tố quan trọng đối với các nước đang phát triển như Việt Nam chúng ta. Đổi mới phương pháp dạy và học là một trong những nhiệm vụ quan trọng của đổi mới giáo dục để phù hợp với mục tiêu, nội dung, chương trình. Thời gian qua, công tác đổi mới PPDH đã được triển khai sâu rộng và đã đạt 2 được nhiều thành quả đáng kể. Dạy học theo định hướng năng lực, kích thích sự sáng tạo và khả năng tư duy độc lập của học sinh. Cách dạy học ở ta cho đến nay vẫn mang tính hàn lâm chủ yếu theo mô hình thụ động: Thầy thuyết giảng; học sinh lắng nghe, ghi nhớ để đến giờ kiểm tra thì trả lời lại gần như nguyên vẹn những gì thầy giảng. Bên cạnh đó một số GV sử dụng máy tính máy chiếu đa năng với liều lượng không phù hợp coi như đó đã là đổi mới PPDH mà quên mất rằng, đó chỉ là phương tiện hỗ trợ cho việc giảng dạy. Để kích thích sự sáng tạo và khả năng tư duy độc lập của học sinh đòi hỏi một sự thay đổi bắt đầu từ quan niệm của người dạy. Mỗi thầy cô giáo tùy vào điều kiện cụ thể của mình mà tạo ra cho học sinh một môi trường học tập thực sự cởi mở, năng động, dân chủ tạo điều kiện tối đa để học sinh tự do sáng tạo, tự do tư duy, tự do thể hiện quan điểm, chính kiến của mình. Trong quá trình ấy, người thầy từ chỗ là nhân vật trung tâm bắt buộc học sinh phải tuân thủ theo lời mình trở thành người tư vấn, hướng dẫn, khơi gợi đam mê; còn học sinh từ chỗ thụ động, phụ thuộc vào thầy cô giáo trở thành nhân vật trung tâm, tự do suy tư, sáng tạo, hình thành cho mình một năng lực riêng để có thể ứng phó với mọi tình huống trong xã hội. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết, từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, cơ chế, chính sách, điều kiện bảo đảm thực hiện; đổi mới từ sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đến hoạt động quản trị của các cơ sở giáo dục - đào tạo và việc tham gia của gia đình, cộng đồng, xã hội và bản thân người học; đổi mới ở tất cả các bậc học, ngành học. Trong quá trình đổi mới, cần kế thừa, phát huy những thành tựu, phát triển những nhân tố mới, tiếp thu có chọn lọc những kinh nghiệm của thế giới; kiên quyết chấn chỉnh những nhận thức, việc làm lệch lạc. Đổi mới phải bảo đảm tính hệ thống, tầm nhìn dài hạn, phù hợp với từng loại đối tượng và cấp học; các giải pháp phải đồng bộ, khả thi, có trọng tâm, trọng điểm, lộ trình, bước đi phù hợp. 3 Phát triển giáo dục và đào ta ̣o phải gắn với nhu cầ u phát triển kinh tế xã hội và bảo vê ̣ Tổ quố c ; với tiến bộ khoa học và công nghệ ; phù hợp quy luật khách quan. Chuyển phát triển giáo dục và đào tạo từ chủ yếu theo số lượng sang chú trọng chất lượng và hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu số lượng. Đổi mới hệ thống giáo dục theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các bậc học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục, đào tạo. Chuẩn hoá, hiện đại hoá giáo dục và đào tạo. Nghị quyết số 88/2014/QH13 về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hòa đức, trí, thể, mỹ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh. Khẳng định một lần nữa tầm quan trọng của đổi mới giáo dục và đào tạo, từ Trung ương đến địa phương đã và đang vào cuộc một cách mạnh mẽ. Xuất phát từ những yêu cầu cả về mặt lý luận và thực tiễn trên, với tư cách là giáo viên và là cán bộ quản lí bộ môn chúng tôi băn khoăn về chất lượng hoạt động dạy học môn Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học Để đi tìm câu trả lời trên, tôi chọn đề tài: " Quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh THPT theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học” 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học môn Tiếng anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học của trường THPT Yên Hưng, Thị xã Quảng Yên, Tỉnh Quảng Ninh. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 4 Để đạt được mục đích nghiên cứu đề ra như trên, đề tài sẽ tập trung vào các nhiệm vụ sau: 3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động dạy học Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành ở trường THPT Yên Hưng ,thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. 3.2. Khảo sát thực trạng hoạt động DH Tiếng Anh và thực trạng công tác quản lý hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành ở trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh và phân tích nguyên nhân của thực trạng; 3.3. Trên cơ sở phân tích thực trạng và nguyên nhân, đề xuất một số biện pháp quản lý khả thi nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động DH Tiếng Anh trường THPT Yên Hưng, Thị xã Quảng Yên tỉnh Quảng Ninh. 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động dạy học Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ở trường THPT. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ở trường THPT Yên Hưng Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh 4.3. Phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh THPT theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ở trường THPT Yên Hưng Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh từ năm 2010 đến năm 2015. Tuy nhiên để có được các giải pháp quản lí hiệu quả, đề tài sẽ dành một phần quan trọng nghiên cứu thực trạng hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ở các trường THPT nói chung và môn Tiếng Anh nói riêng ở trường THPT Yên Hưng Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh 6. Câu hỏi nghiên cứu 5 Câu hỏi được đặt ra cho nghiên cứu là: Hoạt động dạy học Tiếng Anh THPT theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học đã được thực hiện như thế nào? Để nâng cao hiệu quả hoạt động DH Tiếng anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học thì người quản lý cần phải áp dụng những biện pháp nào? 7. Giả thuyết khoa học - Quản lý hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành ở trường THPT Yên Hưng Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh đã và đang được thực hiện nhưng chưa mang lại hiệu quả, chất lượng như mong muốn. Các biện pháp quản lý chưa phù hợp. - Việc nâng cao nhận thức quản lý hoạt động DH và áp dụng một số biện pháp quản lý phù hợp từ lập kế hoạch, tổ chức chỉ đạo và kiểm tra đánh giá sẽ góp phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động DH môn Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành hiện nay ở các trường THPT thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh nói riêng và các trường THPT nói chung. 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 8.1. Ý nghĩa lý luận: Tổng kết lý luận về công tác quản lý hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học hiện nay ở trường THPT Yên Hưng thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh, chỉ ra những thành công và mặt hạn chế, cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng một số phương pháp quản lý hiệu qủa cho hoạt động này. 8.2. Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng cho công tác quản lý hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ở trường THPT trong cả nước. 9. Phƣơng pháp nghiên cứu 9.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận Thu thập các tài liệu liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu, đặc biệt về quản lí các hoạt động chuyên môn nhà trường; phân tích, phân loại, xác định 6 các khái niệm cơ bản; đọc sách, tham khảo các công trình nghiên cứu có liên quan để hình thành cơ sở lý luận cho đề tài. 9.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Điều tra bằng bảng hỏi: Phiếu trưng cầu gồm các câu hỏi đóng/mở về vấn đề hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành, quản lý hoạt động DH nói chung và môn Tiếng Anh nói riêng. Đối tượng khảo sát sẽ là giáo viên, cán bộ quản lí nhà trường từ bộ môn đến ban giám hiệu. 9.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm để đánh giá chất lượng Dựa trên các số liệu thống kê được chất lượng học lực của học sinh về bộ môn Tiếng Anh qua từng năm học gần đây; thực trạng quản lý hoạt động giảng dạy bộ môn Tiếng Anh của cán bộ quản lý qua các nguồn số liệu, nhằm đưa ra những nhận định, phân tích, đánh giá thực trạng và giải pháp quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học Tiếng Anh ở các nhà trường. 10. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn dự kiến được trình bày theo 3 chương: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ở trường THPT Yên Hưng. Chƣơng 2: Thực trạng công tác quản lý hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ở trường THPT Yên Hưng thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Chƣơng 3: Các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động DH Tiếng Anh theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học ở trường THPT Yên Hưng Thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. 7 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT DỘNG DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG THPT THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỰC HÀNH CỦA NGƢỜI HỌC. 1.1 Tổng quan các vấn đề. Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của xu hướng toàn cầu hóa thì vai trò của Tiếng anh ngày càng được khẳng định vị thế. Trong bậc học THPT, việc dạy và học môn Tiếng Anh như thế nào nhằm đảm bảo mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế đang là vấn đề cấp thiết và là nhiệm vụ trọng tâm của các nhà trường. Đảng và nhà nước ta coi giáo dục là “Quốc sách hàng đầu”, “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài’ (25). Điều này được cụ thể hóa trong chiến lược phát triển giáo dục 2011 – 2020. Đứng trước nhiệm vụ đổi mới GD&ĐT, các nhà nghiên cứu giáo dục nỗ lực vào cuộc tạo ra bước chuyển biến trong đổi mới nội dung, chương trình giáo dục. Tiếng Anh là một môn học nằm trong chương trình giáo dục, không thể tách rời với các môn học khác nên phần lớn các biện pháp quản lý dạy học nói chung đều có thể áp dụng được khi nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh. Một số giáo trình tài liệu của các tác giả liên quan đề tài như : Nguyễn Đức Chính, Đặng Quốc Bảo (2004), Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2003), Nguyễn Công Bằng, Cao Duy Bình đều tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động của giáo viên và học sinh nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Ngoài ra có thể kể đến các công trình khác như : Quản lý và kiểm định chất lượng đào tạo nhân lực theo ISO & TQM (Trần Khánh Đức, 2004); Đại cương khoa học quản lý giáo dục, Bài giảng cho cao học quản lý giáo dục (Nguyễn Trọng Hậu, 2009) ; Đại cương khoa học quản lý (Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc, 2010) ; Những vấn đề về lãnh đạo – quản lý và sự vận dụng vào điều hành nhà trường, Bài giảng cho học viên cao học quản lý giáo dục (Đặng Quốc bảo, 2010). Những kinh nghiệm dạy học ngoại ngữ ở một số nước trên thế 8 giới và khu vực được đề cập khá chi tiết trong “Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 – 2020’ của Bộ GD&DT. Bên cạnh đó có nhiều đề tài luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục đã nghiên cứu về các biện pháp quản lý hoạt động dạy học Tiếng Anh trong nhà trường THPT: “Biện pháp quản lí hoạt động dạy học tiếng Anh đối với các trường Trung học phổ thông huyện Thường Tín, Hà Tây” (Nguyễn Thị Thuý Phương - 2007); “Một số giải pháp quản lý công tác đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ở các trường trung học phổ thông huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” (Nguyễn Tất Thiện-2012); Các công trình nghiên cứu trên đây đều đạt được những thành tựu nhất định về lý luận và thực tiễn. Tuy nhiên việc áp dụng các kết quả nghiên cứu trên còn phụ thuộc vào rất nhiều vào điều kiện thực tiễn của nhà trường. Đối với trường THPT Yên Hưng thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh việc nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh THPT theo định hướng phát triển năng lực thực hành của người học chưa có ai thực hiện. Khi tác giả tiến hành nghiên cứu đề tài này sẽ kế thừa những kết quả các công trình nghiên cứu đã đề cập và tiếp tục đề xuất một số giải pháp khả thi mới nhằm góp phần thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT tại trường THPT Yên Hưng, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. 1.2. Những khái niệm cơ bản : 1.2.1. Quản lý: Ngày nay thuật ngữ quản lý đã trở nên phổ biến nhưng chưa có một định nghĩa thống nhất. Có người cho quản lý là hoạt động nhằm đảm bảo sự hoàn thành công việc qua sự nỗ lực của người khác. Cũng có người cho quản lý là một hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được mục tiêu đề ra . Tuy nhiên, theo nghĩa rộng, quản lý là hoạt động có mục đích của con người, cho đến nay nhiều người cho rằng quản lý chính là các hoạt động do một hoặc nhiều người điều phối hành động của những người khác nhằm thu được kết quả mong muốn. Theo PGS.TS Đặng Quốc 9