Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Quản lý chi phí nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại công ty cổ phần l...

Tài liệu Quản lý chi phí nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại công ty cổ phần lilama 69 1

.PDF
129
107
65

Mô tả:

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ QUẾ QUẢN LÝ CHI PHÍ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69-1 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN, 2013 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ QUẾ QUẢN LÝ CHI PHÍ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69-1 Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế Mã số: 60.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRẦN ĐÌNH THAO THÁI NGUYÊN, 2013 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân, đƣợc thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của TS. Trần Đình Thao. Các số liệu, những kết luận nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận văn này trung thực và chƣa từng đƣợc công bố dƣới bất kỳ hình thức nào. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Học viên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn TS.Trần Đình Thao, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn tôi hoàn thành luận văn. Với những lời chỉ dẫn, những tài liệu, sự tận tình hƣớng dẫn và những lời động viên của thầy đã giúp tôi vƣợt qua nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện luận văn này. Tôi cũng xin cảm ơn quý thầy cô giảng dạy chƣơng trình cao học “Thạc sỹ quản lý kinh tế K8” đã truyền dạy những kiến thức quý báu, những kiến thức này rất hữu ích và giúp tôi nhiều khi nghiên cứu và thực hiện đề cƣơng nghiên cứu. Xin cảm ơn các Quý thầy, cô công tác tại khoa sau Đại học đã tạo điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình tôi tham gia khóa học. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn thầy, cô - Trƣờng Đại học kinh tế và quản trị kinh doanh Thái Nguyên và Ban Giám hiệu trƣờng đã hỗ trợ trong quá trình tôi thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn. Học viên Nguyễn Thị Quế Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT, CHỮ VIẾT TẮT ................................. vii DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ ix DANH MỤC SƠ ĐỒ ........................................................................................ x MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3 2.1 Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................... 3 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 3 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3 3.1 Đối tƣợng nghiên cứu.................................................................................. 3 3.2 Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 3 4. Những đóng góp chủ yếu của luận văn ......................................................... 4 5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP ........................................................................................................... 5 1.1 Cơ sở lý luận chung về chi phí sản xuất ..................................................... 5 1.1.1 Khái niệm và bản chất của chi phí sản xuất kinh doanh .......................... 5 1.1.2 Phân loại chi phí sản xuất ........................................................................ 7 1.3.1 Giá thành sản phẩm ............................................................................... 11 1.1.4 Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất kinh doanh và giá thành sản phẩm ....... 18 1.1.5 Các nhân tố chủ yếu ảnh hƣởng đến chi phí sản xuất kinh doanh và giá thành sản phẩm................................................................................ 19 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn iv 1.1.6 Các biện pháp làm giảm chi phí sản xuất kinh doanh, hạ giá thành sản phẩm ............................................................................................... 21 1.2 Lý luận về công tác quản lý, quản lý chi phí, hiệu quả của quản lý ........ 22 1.2.1 Khái niệm về quản lý ............................................................................. 22 1.2.2 Khái niệm về quản lý, kiểm soát chi phí ................................................ 23 1.2.3 Hiệu quả quản lý .................................................................................... 25 1.3 Cơ sở thực tiễn về quản lý chi phí tại Công ty cổ phần Lilama 10........... 26 Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU SỬ DỤNG TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI PHÍ ............................................................... 31 2.1 Các câu hỏi mà đề tài cần giải quyết ......................................................... 31 2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 31 2.2.1 Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết ....................................... 31 2.2.2 Phƣơng pháp phân loại, hệ thống hóa lý thuyết ..................................... 31 2.2.3 Phƣơng pháp chọn điểm nghiên cứu ...................................................... 32 2.2.4 Phƣơng pháp thu thập số liệu ................................................................. 33 2.2.5 Phƣơng pháp phân tích thông tin ........................................................... 33 2.2.6 Một số phƣơng pháp khác nhƣ phƣơng pháp quan sát, nghiên cứu tài liệu,..... 34 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu đánh giá tình hình quản lý chi phí tại Công ty cổ phần Lilama 69 -1................................................................. 34 2.3.1 Nhóm các chỉ tiêu phản ánh mức phí, mức tiết kiệm chi phí và giá thành sản phẩm........................................................................................ 34 2.3.2 Nhóm các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh ................... 36 2.3.3 Nhóm các chỉ tiêu định tính ................................................................... 37 Chƣơng 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI PHÍ VÀ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69-1 ......... 39 3.1 Khái quát về công ty cổ phần lilama 69 - 1 .............................................. 39 3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Công ty cổ phần Lilama 69-1 ............ 39 3.1.2 Ngành nghề kinh doanh, lĩnh vực hoạt động ......................................... 41 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn v 3.1.3 Đặc điểm, sơ đồ bộ máy của Công ty .................................................... 42 3.1.4 Tình hình về vốn, lao động tại Công ty ................................................. 43 3.1.5 Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Lilama 69-1 giai đoạn 2010-2012....................................................................................... 46 3.2 Thực trạng quản lý chi phí và hiệu quả sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần Lilama 69 - 1 ........................................................................... 49 3.2.1 Tổ chức thực hiện lập dự toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm....... 49 3.2.2 Quản lý khoản mục chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ................. 53 3.2.3 Kết quả thanh tra, kiểm tra, kiểm toán ................................................... 72 3.2.4 Hiệu quả sản xuất kinh doanh ................................................................ 75 3.3 Đánh giá thực trạng quản lý chi phí tại Công ty cổ phần LiLama 69-1 ... 79 3.3.1 Thành tựu ............................................................................................... 79 3.3.2 Hạn chế ................................................................................................... 79 3.3.3 Nguyên nhân của hạn chế ...................................................................... 83 Chƣơng 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI PHÍ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN LILAMA 69-1 ..................... 87 4.1 Mục tiêu, phƣơng hƣớng đối với công tác quản lý chi phí tại Công ty cổ phần Lilama 69 -1 ................................................................................ 87 4.1.1 Định hƣớng phát triển hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Lilama 69 - 1 trong thời gian tới ............................................................. 87 4.1.2 Mục tiêu, phƣơng hƣớng đối với công tác quản lý chi phí tại Công ty Cổ phần Lilama 69 -1.............................................................................. 88 4.2 Các giải pháp chủ yếu để quản lý tốt chi phí, hạ giá thành sản phẩm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh .................................................... 91 4.2.1 Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực .................................................... 91 4.2.2 Hoàn thiện chính sách chi phí tiền lƣơng............................................... 92 4.2.3 Tăng cƣờng biện pháp quản lý chi phí nguyên vật liệu ......................... 93 4.2.4 Chủ động nguồn cung nguyên vật liệu .................................................. 95 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn vi 4.2.5 Tiết kiệm chi phí sản xuất chung ........................................................... 97 4.2.6 Đảm bảo và rút ngắn tiến độ thi công, nâng cao chất lƣợng công trình, áp dụng linh hoạt các giải pháp thu hồi vốn để giảm chi phí tài chính ...... 97 4.2.7 Áp dụng tối đa nguyên tắc khoán để tiết kiệm chi phí .......................... 99 4.2.8 Quản lý chi phí máy thi công ............................................................... 100 4.2.9 Phát huy vai trò của tài chính trong kiểm tra, giám sát việc sử dụng chi phí .................................................................................................. 101 4.3 Một số kiến nghị...................................................................................... 102 4.3.1 Đối với cơ quản quản lý Nhà nƣớc ...................................................... 102 4.3.2 Đối với ban lãnh đạo Công ty .............................................................. 104 KẾT LUẬN .................................................................................................. 106 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 109 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 111 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn vii DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT, CHỮ VIẾT TẮT BH &CCDV : Bán hàng và cung cấp dịch vụ BCKQHĐKD : Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh BĐS : Bất động sản CP NCTT : Chi phí nhân công trực tiếp CPBH : Chi phí bán hàng CP SXC : Chi phí sản xuất chung CP MTC : Chi phí máy thi công CP NVL TT : Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp CPSX : Chi phí sản xuất DN : Doanh nghiệp DTT : Doanh thu thuần GTSP : Giá thành sản phẩm HĐKD : Hoạt động kinh doanh HĐTC : Hoạt động tài chính HĐQT : Hội đồng quản trị LN : Lợi nhuận L10 : Công ty cổ phần Lilama 10 L61 : Công ty cổ phần Lilama 69-1 LNST : Lợi nhuận sau thuế LNKT : Lợi nhuận kế toán NVL : Nguyên vật liệu SXC : Sản xuất chung SXKD : Sản xuất kinh doanh TSCĐ : Tài sản cố định Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn viii Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn ix DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Bảng so sánh kết quả và hiệu quả................................................... 25 Bảng 1.2: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần Lilama 10 .... 28 Bảng 3.1: Tình hình nguồn vốn của Công ty giai đoạn 2010 - 2012 .............. 44 Bảng 3.2: Bảng thống kê lao động Công ty cổ phần Lilama 69-1.................. 45 Bảng 3.3: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần Lilama 691 giai đoạn 2010-2012 .................................................................... 47 Bảng 3.4: Bảng thống kê chi CPSX, giá thành thực tế và dự toán CPSX, GTSP tại công ty từ 2010-2012 ...................................................... 50 Bảng 3.5: Kết quả so sánh chi phí, giá thành thực tế với dự toán chi phí, giá thành từ 2010-2012 ................................................................... 51 Bảng 3.6: Kết cấu chi phí sản xuất của Công ty Cổ phần LiLama 69 - 1 từ năm 2010 - 2012 ......................................................................... 57 Bảng 3.7: So sánh CPSX và giá thành tại Công ty cổ phần Lilama 69-1 giai đoạn 2010-2012 ....................................................................... 64 Bảng 3.8: Bảng phân tích tỷ suất chi phí, giá thành của Công ty Cổ phần LiLama 69 -1................................................................................... 68 Bảng 3.9: Bảng phân mức hạ giá thành Công ty Cổ phần LiLama 69 -1 ....... 70 Bảng 3.10: Kết quả kiểm toán hoạt động SXKD năm 2012 ........................... 74 Bảng 3.11: Hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty .................................. 75 Bảng 3.12: Trích kết quả điều tra khảo sát ý kiến về công tác quản lý chi phí trong Công ty CP Lilama 69-1.................................................. 80 Bảng 3.13: Trích kết quả điều tra khảo sát ý kiến về công tác quản lý chi phí trong Công ty CP Lilama 69-1.................................................. 82 Bảng 4.1: Chỉ tiêu kế hoạch Công ty Lilama 69-1 giai đoạn 2013-2015 ....... 88 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn x DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1: Quy trình kiểm soát chi phí ........................................................... 24 Sơ đồ 3.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức của Công ty Lilama 69-1 ........................... 43 Biểu đồ 3.1: Đồ thị biểu diễn tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty cổ phần Lilama 69-1 ..................................................... 48 Biểu đồ 3.2: Kết cấu chi phí sản xuất của Công ty Cổ phần LiLama 69-1 2010 - 2012 ................................................................................. 59 Biểu đồ 3.3: Chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí tài chính của Công ty Cổ phần LiLama 69-1 2010 - 2012 ......... 62 Biểu đồ 3.4: Biểu đồ tỷ trọng các loại chi phí trong giá thành sản phẩm qua các năm 2010 -2012 ............................................................. 65 Biểu đồ 3.5: Biểu đồ CPSX và giá thành xây lắp của Công ty Lilama 691 giai đoạn 2010 - 2012 .............................................................. 67 Biểu đồ 3.6: Tốc độ tăng trƣởng của tổng mức phí và doanh thu .................. 68 Biểu đồ 3.7: Mối quan hệ giữa giá thành xây lắp với giá xây dựng khác ...... 70 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong nền kinh tế thị trƣờng cạnh tranh khốc liệt, quản trị tài chính là công cụ quan trọng phục vụ cho việc quản lý kinh tế cả về mặt vi mô và vĩ mô. Muốn có đƣợc lợi nhuận trong cơ chế thị trƣờng đòi hỏi các doanh nghiệp sản xuất phải thƣờng xuyên quan tâm đến chi phí sản xuất. Mặt khác, nền kinh tế thế giới và trong nƣớc đang trong giai đoạn khó khăn, nhiều doanh nghiệp đã có những chính sách riêng cho mình để vƣợt qua khó khăn, tồn tại và phát triển. Do đó công tác quản lý chi phí là công việc trọng tâm và luôn đƣợc xoay quanh trƣớc các quyết định quản trị tài chính. Doanh nghiệp là một tổ chức kinh doanh. Khác với các tổ chức không vì lợi nhuận nhƣ cơ quan Nhà nƣớc, các tổ chức xã hội, tôn giáo,.... Doanh nghiệp đƣợc thành lập với mục đích thu đƣợc lợi nhuận. Dù cung cấp những sản phẩm hay dịch vụ khác nhau, song hoạt động chủ yếu của các doanh nghiệp là chuyển hoá các dạng khác nhau của nguồn lực kinh tế thành các dạng khác có giá trị hơn để đáp ứng nhu cầu của ngƣời tiêu dùng. Vấn đề tiêu hao các nguồn lực kinh tế ban đầu của các doanh nghiệp trong kế toán đó đƣợc xem là chi phí. Nhƣ vậy, chi phí là khoản tiêu hao của các nguồn lực đã sử dụng cho một mục đích, biểu hiện bằng tiền. Việc doanh nghiệp có tồn tại hay không phụ thuộc vào việc doanh nghiệp có bảo đảm bù đắp đƣợc chi phí bỏ ra trong quá trình sản xuất kinh doanh hay không. Điều đó có nghĩa là doanh nghiệp phải tính toán hợp lý chi phí sản xuất và thực hiện quá trình sản xuất theo đúng sự tính toán ấy. Chi phí là chỉ tiêu chất lƣợng quan trọng phản ánh hiệu quả hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Chi phí sản xuất sản phẩm thấp hay cao, giảm hay tăng phản ánh kết quả của việc quản lý, sử dụng vật tƣ lao động tiền vốn. Việc phấn đấu Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn 2 tiết kiệm chi phí sản xuất là mục tiêu quan trọng không những của mọi doanh nghiệp mà còn là vấn đề quan tâm của toàn xã hội. Vì vậy, công tác quản lý chi phí sản xuất là một khâu quan trong đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời chính xác về kết quả hoạt động sản xuất, đáp ứng nhu cầu trong việc ra quyết định quản lý, là yếu tố đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp nói riêng, tăng trƣởng và phát triển nền kinh tế nói chung. Đối với nhà quản lý thì các chi phí là mối quan tâm hàng đầu, bởi vì lợi nhuận thu đƣợc nhiều hay ít chịu ảnh hƣởng trực tiếp của những chi phí đã chi ra. Quản lý và kiểm soát chi phí là hoạt động thiết yếu cho bất kỳ doanh nghiệp nào. Hiểu đƣợc các loại chi phí, các nhân tố ảnh hƣởng đến chi phí, chúng ta có thể kiểm soát đƣợc chi phí, từ đó có thể tiết kiệm chi phí, vấn đề chi tiêu sẽ hiệu quả hơn, và sau cùng là tăng lợi nhuận hoạt động của doanh nghiệp. Do đó, quản lý chi phí là vấn đề quan trọng và mang tính sống còn đối với doanh nghiệp. Công ty cổ phần Lilama 69-1 là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng cơ bản và thƣơng mại dịch vụ khác. Sản phẩm chủ yếu của Công ty là các công trình nhà máy nhiệt điện, thủy điện, lọc hóa dầu,.... Công ty cũng là một doanh nghiệp hoạt động theo luật doanh nghiệp, vì mục tiêu lợi nhuận. Hiện nay, trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế, môi trƣờng cạnh tranh khốc liệt, ngày càng đòi hỏi Công ty phải có nghệ thuật quản lý tốt, nhất là quản lý tốt chi phí nhằm tiết kiệm đƣợc chi phí, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao hiệu quả cạnh tranh, đứng vững và ngày càng phát triển. Xuất phát từ sự cần thiết về vấn đề quản lý chi phí trong doanh nghiệp, tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu “Quản lý chi phí nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần Lilama 69-1” nhằm nâng cao hiệu quả chi tiêu, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động chung của doanh nghiệp. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn 3 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở phân tích tình hình quản lý chi phí tại Công ty cổ phần Lilama 69-1, đề xuất các giải pháp quản lý nhằm giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại đơn vị. 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Từ các mục tiêu nghiên cứu ở trên xác định đƣợc nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản nhƣ sau: - Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi phí và hiệu quả sản xuất kinh doanh. - Đánh giá tình hình quản lý chi phí sản xuất, phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý chi phí và hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Lilama 69-1. - Đề xuất các giải pháp quản lý nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu - Các khoản mục chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. - Các vấn đề liên quan đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty. 3.2 Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Nghiên cứu tiến hành tại Công ty cổ phần Lilama 691và các bộ phận trực thuộc Công ty. - Về thời gian: Phân tích, đánh giá sử dụng số liệu của các năm 2010, 2011, 2012. - Về nội dung: Thực trạng quản lý chi phí tại doanh nghiệp, các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý chi phí và các giải pháp quản lý chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn 4 4. Những đóng góp chủ yếu của luận văn - Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi phí và hiệu quả sản xuất kinh doanh. - Đánh giá thực trạng công tác tập hợp, quản lý chi phí và phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý chi phí và hiệu quả sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần Lilama 69-1. - Đề xuất các giải pháp tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và phụ lục, luận văn gồm 4 chƣơng: Chương 1: Những lý luận chung về chi phí sản xuất kinh doanh và công tác quản lý chi phí sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng quản lý chi phí và hiệu quả sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần Lilama 69-1 Chương 4: Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý chi phí nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh tại Công ty cổ phần Lilama 69-1 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn 5 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP 1.1 Cơ sở lý luận chung về chi phí sản xuất 1.1.1 Khái niệm và bản chất của chi phí sản xuất kinh doanh Theo các nhà nghiên cứu kinh tế thế giới: “Mọi hoạt động của con ngƣời mà tạo ra thu nhập là hoạt động sản xuất, nền sản xuất của một quốc gia bao gồm các ngành sản xuất ra sản phẩm vật chất và các ngành sản xuất sản phẩm dịch vụ”. “Trong quá trình đó doanh nghiệp phải bỏ ra các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá cho kinh doanh của mình, chi phí bỏ ra cho hoạt động sản xuất kinh doanh đƣợc gọi là chi phí sản xuất” (Phan Ngọc Thúy, 2010). “Các chi phí mà doanh nghiệp chi ra cấu thành nên giá trị của sản phẩm, lao vụ dịch vụ để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Giá trị sản phẩm gồm ba bộ phận là: C, V, m. Trong đó: - C: Là toàn bộ giá trị tƣ liệu sản xuất đã tiêu hao trong quá trình tạo ra sản phẩm dịch vụ nhƣ: Khấu hao tài sản cố định, chi phí nguyên vật liệu, công cụ, năng lƣợng... Bộ phận này đƣợc gọi là hao phí vật chất. - V: Là chi phí tiền lƣơng, tiền công phải trả cho ngƣời lao động tham gia quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm, dịch vụ, đƣợc gọi là hao phí lao động cần thiết. - m: Là giá trị mới do lao động sống tạo ra trong quá trình hoạt động sản xuất ra giá trị sản phẩm, dịch vụ. ” (C. Mác và Ph. Ăngghen, Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1993, tr 224). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn 6 Nhƣ vậy, để có thể đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải bỏ ra các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá cho kinh doanh của mình, chi phí bỏ ra cho hoạt động sản xuất kinh doanh đƣợc gọi là chi phí sản xuất. Về vật chất đó là tiêu hao về vật tƣ, nguyên nhiên vật liệu, khấu hao TSCĐ,... Còn đối với lao động đƣợc thể hiện thông qua tiền lƣơng, phụ cấp cho ngƣời lao động và các khoản trích theo lƣơng,... Tóm lại để thực hiện các mục tiêu của kinh doanh, doanh nghiệp phải bỏ ra những chi phí trong quá trình sản xuất kinh doanh. Chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền toàn bộ các hao phí về vật chất và lao động mà doanh nghiệp bỏ ra để sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ nhất định. Nhƣ vậy, bản chất của chi phí trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp luôn đƣợc xác định là những hao phí về lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác mà doanh nghiệp phải chi ra gắn liền với mục đích kinh doanh trong một thời kỳ nhất định. Chi phí này bao gồm chi phí phí cho việc sản xuất sản phẩm, chi phí tổ chức tiêu thụ sản phẩm và những khoản tiền thuế gián thu nộp cho Nhà nƣớc theo luật thuế quy định. Tuy nhiên, các doanh nghiệp thuộc các ngành kinh tế - kỹ thuật khác nhau thì nội dung, cơ cấu chi phí sẽ không giống nhau. Điều quan trọng đối với tất cả các doanh nghiệp là phải luôn quan tâm đến việc quản lý chi phí, tiết kiệm chi phí, bởi vì nếu không hợp lý, không đúng với thực tế đều gây ra những trở ngại trong quản lý và làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp. Muốn tiết kiệm chi phí, doanh nghiệp phải tính toán trƣớc mọi chi phí sản xuất kinh doanh kỳ kế hoạch, phải xây dựng đƣợc ý thức thƣờng xuyên tiết kiệm để đạt đƣợc mục tiêu kinh doanh mà doanh nghiệp đề ra. Cần phân biệt rõ các loại chi phí trong hoạt động sản xuất kinh doanh để tăng cƣờng công tác kiểm tra, giám sát đối với từng loại chi phí đó. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn 7 Nhƣ vậy, có thể rút ra khái niệm: “Chi phí sản xuất kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về vật chất và lao động mà doanh nghiệp bỏ ra để thực hiện sản xuất, tiêu thụ sản phẩm trong một thời kỳ nhất định”. (PGS. TS Nguyễn Đình Kiệm, tr.187, 2008). Về bản chất các chi phí sản xuất chính là sự chuyển dịch giá trị của các yếu tố nguồn lực sản xuất vào sản phẩm, hàng hóa đƣợc tạo ra. Chi phí sản xuất phát sinh thƣờng xuyên và gắn liền với hoạt động sản xuất của DN, nó là nhân tố cơ bản để xác định giá thành sản phẩm và cơ sở để xác định giá bán sản phẩm hợp lý. Ngoài ra mức tiêu hao các chi phí sản xuất có ảnh hƣởng quyết định đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của DN. Tiết kiệm chi phí sản xuất là con đƣờng cơ bản nhất để hạ giá thành sản phẩm, nâng cao lợi nhuận của DN. Cũng nhƣ các doanh nghiệp khác, các doanh nghiệp xây lắp trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp phải huy động và sử dụng các nguồn tài lực, vật lực (lao động, vật tƣ, tiền vốn...) để thực hiện công việc sản xuất kinh doanh của mình từ công việc mua sắm các yếu tố đầu vào cho sản xuất, và tiêu thụ sản phẩm. Nhƣ vậy, trên góc độ doanh nghiệp chi phí kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp bỏ ra trong một thời gian nhất định. Trong nền kinh tế thị trƣờng đòi hỏi các doanh nghiệp phải quản lý chặt chẽ các khoản chi phí tìm ra các biện pháp để tiết kiệm chi phí hạ giá thành sản phẩm. Để quản lý sản xuất kinh doanh một cách chặt chẽ, quản lý thực hiện các định mức kinh tế - kĩ thuật tính toán đƣợc kết quả tiết kiệm chi phí ở từng khoản mục chi phí cần thiết phải phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo những tiêu thức nhất định. 1.1.2 Phân loại chi phí sản xuất Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn 8 1.1.2.1 Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung và tính chất kinh tế của chi phí (theo yếu tố chi phí) Theo cách phân loại này, ngƣời ta dựa vào công dụng kinh tế của chi phí phát sinh lần đầu (còn gọi là dựa vào hình thái nguyên thuỷ của chi phí phát sinh) chỉ căn cứ vào tính chất kinh tế của các khoản chi phí. Do đó những chi phí giống nhau đƣợc xếp vào một yếu tố: Chi phí nguyên liệu, vật liệu: Là giá trị toàn bộ nguyên vật liệu, nhiên liệu, động lực mà doanh nghiệp đã sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong một kỳ nhất định. Chi phí tiền lƣơng và các khoản phụ cấp có tính chất tiền lƣơng: Là toàn bộ tiền lƣơng, tiền công, chi phí có tính chất tiền lƣơng trả cho ngƣời tham gia vào quá trình sản xuất sản xuất sản phẩm. Chi phí bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn. Chi phí khấu hao tài sản cố định: Trong quá trình sử dụng, tài sản cố định bị hao mòn. Một bộ phận tƣơng ứng với giá trị hao mòn đó chuyển dịch dần vào giá thành sản phẩm gọi là khấu hao tài sản cố định. Thông thƣờng, các doanh nghiệp trích khấu hao hàng năm theo phƣơng pháp tuyến tính cố định. Mức trích khấu hao hàng năm đƣợc tính bằng cách lầy nguyên giá của từng loại tài sản cố định chia cho số năm sử dụng ƣớc tính của tài sản cố định đó. Sau đó cộng lại để xác định mức trích khấu hao của toàn doanh nghiệp trong năm Chi phí dịch vụ mua ngoài: Là các chi phí đã trả cho các tổ chức cá nhân doanh nghiệp về các dịch vụ thực hiện theo yêu cầu của doanh nghiệp nhƣ tiền điện, nƣớc, điện thoại, tƣ vấn, kiểm toán... và các dịch vụ khác. Chi phí khác bằng tiền: Là các khoản chi phí gồm thuế môn bài, thế sử dụng đất, chi tiếp tân giao dịch, chi phí tiếp tân, chi phí dự thầu, chi phí bàn giao Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan