Tài liệu Quản lý chất lượng công trình xây dựng tại công ty vinaconex 2

T LỜI MỞ ĐẦU rong những năm gần đây, khi nước ta bắt đầu hội nhập kinh tế quốc tế, diện mạo đất nước ngày càng không ngừng đổi mới. đó là việc đời sống kinh tế của người dân ngày càng được cải thiện, nền kinh tế ngày càng tăng trưởng và phát triển. Tất nhiên cùng với sự phát triển và nâng cao không ngừng của các ngành nghề kinh tế, các lĩnh vực khác của đời sống, bộ mặt đất nước ngày càng thay đổi. Đó là sự mọc lên của các công trình công nghiệp và dân dụng nhằm đáp ứng yêu cần của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tất nhiên rằng cùng với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, sự phát triển không ngừng, đó là sự cạnh tranh giữa các công ty trong ngành xây dựng trong nước với nhau và giữa các công ty nước ngoài, liên doanh. Một trong những yếu tố cạnh tranh của các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng không chỉ là quy mô, tính chất công trình mà còn là chất lượng công trình xây dựng. Đây là một nhân tố rất quan trọng, quyết định đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng. Bởi lẽ công trình xây dựng có dặc điểm là nguyên chiếc, đơn nhất, cố định không thể di dời và vốn có hạn, do đó tầm quan trọng của công tác quản lý chất lượng công trình là vô cùng to lớn. trên thực tế hiện nay, đã xảy ra không ít sự cố liên quan tới chất lượng công trình xây dựng mà hậu quả của chúng là vô cùng to lớn, không thể lường hết được, chẳng hạn như vụ sập vữa trần khu Trung Hòa _ Nhân Chính, vụ rút ruột công trình nhà A2, nào là vụ sập tường công viên Hoàng Quốc Việt (tỉnh Bắc Ninh), cho đến sự cố gần đây nhất là vụ sập cầu Cần Thơ với 54 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương, gây thiệt hại không nho cho nhà nước và xã hội. Do đó vấn đề đặt ra ở đây là công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng. Điều đó cho thấy chất lượng công trình, sản phẩm xây dựng cần tiếp tục được quan tâm, đẩy mạnh trong mọi khâu của quá trình đầu tư xây dựng công trình. Những doanh nghiệp còn chưa thực sự quan tâm, chưa biết đến lợi ích cơ bản, lâu dài mà cuộc vận động mang lại trong việc hỗ trợ tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, nâng cao thương hiệu sản phẩm, uy tín của doanh nghiệp trên thị trường cần có chuyển biến về nhận thức, xây dựng chiến lược phát triển doanh nghiệp trong đó có chiến lược về nâng cao chất lượng sản phẩm, coi sự thỏa mãn của khách hàng là sự tồn tại của doanh nghiệp. Vinaconex 2 là một trong những doanh nghiệp đang được khẳng định uy tín qua các công trình xây dựng. Tuy nhiên hiện nay, công ty đang có một số tồn tại trong công tác quản lý chất lượng bên cạnh những đã hoàn thành và có chất lượng cao. Vậy em chọn đè tài quản lý chất lượng công trình xây dựng tại công ty Vinaconex 2 để tìm hiểu nghiên cứu về công tác quản lý chất lượng tại công ty, cũng như đề xuất ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện, nâng cao công tác quản lý chất lượng trong công ty, cũng như khắc phục những bất cập còn tồn tại. Bài viết gồm 3 phần : I. Chất lượng và quản trị chất lượng các công trình xây dựng 1. Chất lượng và quản trị chất lượng 2. Chất lượng và quản trị chất lượng các công trình xây dựng. 3. Các yêú tố ảnh hưởng đến chất lượng và quản trị chất lượng công trình xây dựng. II. Thực trạng chất lượng và quản trị chất lượng công trình xây dựng tại công ty Vinaconex 2. 1. Tổng quan về Vinaconex 2. 2. Thực trạng chất lượng và quản trị chất lượng công trình xây dựng của công ty Vinaconex 2. 2.1 Thực trạng 2.2 Tồn tại 2.3 Nguyên nhân của các tồn tại III. Một số đề xuất nhằm tăng cường chất lượng công trình xây dựng của công ty. 1. Xây dựng hoàn thiện và thực hiện hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001: 2000. 2. Tăng cường công tác đào tạo và tuyển dụng về quản lý chất lượng trong công ty. 3. Thực hiện tốt nguyên tắc “định hướng khách hàng”. 4. Quán triệt nguyên tắc “làm đúng ngay từ đầu”. 5. Tăng cường các hành động khắc phục, phòng ngừa và cải tiến. 6. Tăng cường công tác trao đổi thông tin nội bộ giữa các bộ phận, các đội thi công xây dựng. 7. Đầu tư có chiều sâu vào máy móc thiết bị, công nghệ. I. CHẤT LƯỢNG VÀ QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG CÔNG CÁC CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG. 1. Chất lượng và quản trị chất lượng. 1.1. Khái niệm về chất lượng và các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm. 1.1.1. Quan niệm về chất lượng. Quan niệm về chất lượng được nhìn nhận trên nhiều góc độ khác nhau. Nếu xuất phát từ bản thân sản phẩm : Chất lượng là tập hợp những tính chất của bản thân sản phẩm để chế định tính thich hợp của nó nhằm thỏa mãn những nhu cầu xác định phù hợp với công dụng của nó. Xuất phát từ phía nhà sản xuất : Chất lượng là sựu hoàn hảo và phù hợp của một sản phẩm với một tập hợp các yêu cầu tiêu chuẩn hay các quy cách đã được xác định trước. Xuất phát từ phía thị trường : Từ phía khách hàng: Chất lượng là sự phù hợp với mục đích sử dụng của khách hàng. Về mặt giá trị : Chất lượng được hiểu là đại lượng đo bằng tỷ số giữa lợi ích thu được từ việc tiêu dùng sản phẩm với chi phí bỏ ra để đạt được lợi ích đó. Về mặt cạnh tranh : Chất lượng có nghĩa là cung cấp những thuộc tính mà mang lại lợi thế cạnh tranh nhằm phân biệt sản phẩm đó với sản phẩm khác cung loại trên thị trường. Theo tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế ( ISO) : Chất lượng là mức độ thỏa mãn của một tập hợp các thuộc tính đối với các yêu cầu đã nêu ra hay tiềm ẩn. 1.1.2. Các thuộc tính của chất lượng : Chất lượng bao gồm 8 thuộc tính. Thuộc tính kỹ thuật : Nó phản ánh công dụng chức năng của sản phẩm hàng hóa dịch vụ. Các thuộc tính này xác định chức năng tác dụng chủ yếu và nó được quy định bởi các chỉ tiêu như kết cấu vật chất, thành phần cấu tạo, các đặc tính về cơ lý hóa. Thuộc tính về tuổi thọ: đây là yếu tố đặc trưng cho tính chất của sản phẩm có giữ được khả năng làm việc bình thường hay không trong một điều kiện thực hiện nghiêm túc chế độ bảo hành, bảo dưỡng theo qui định thiết kế. Tuổi thọ của sản phẩm là cơ sở quan trọng giúp cho khách hàng quyết định lựa chonnj mua hàng, làm tăng uy tín của sản phẩm và làm cho sản phẩm đó có khả năng cạnh tranh cao hơn. Độ tin cậy : Đây được coi là một yếu tố quan trọng nhất phản ánh chất lượng của sản phẩm hàng hóa dịch vụ. Đây chính là cơ sở cho các doanh nghiệp có khả năng duy trì và phát triển sản phẩm của mình. Độ an toàn : Những chỉ tiêu an toàn trong khai thác vận hành sản phẩm hàng hóa là những chỉ tiêu cực kỳ quan trọng, đậc biệt là những chỉ tiêu an toàn tới sức khỏe của khách hàng là yếu tố bắt buộc phải có trong mỗi sản phẩm với điều kiện tiêu dùng hiện nay. Mức độ gây ô nhiễm : cũng giống như độ an toàn và nó được coi như là một yêu cầu bắt buộc mà các nhà sản xuất phải tuân thurkhi đưa sản phẩm của mình ra thị trường. Tính tiện dụng : Phản ánh những đòi hỏi về tính sẵn có, dễ vận chuyển, bảo quản và sử dụng, đồng thời có khả năng thay theerskhi những bộ phận bị hỏng hóc. Tính kinh tế : Đây là yếu tố rất quan trọng đối với những sản phẩm mà khi sử dụng có tiêu hao nhiên liệu và năng lượng. Tiết kiệm nhiên liệu và năng lượng ngày nay đã trở thành một trong những yếu tố phản ánh chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Tính thẩm mỹ : Nó là đặc trưng cho sự truyền cảm, sự hợp lý về hình thức , kiểu dáng. Hay nói cách khác những sản phẩm ngày nay phải đảm bảo sự hoàn thiện về kích thước, kiểu dáng và tính cân đối. Tính vô hình : Ngoài những thuộc tính hữu hình ra, thì chất lượng còn có những thuộc tinh vô hình khác và những thuộc tính này lại có ý nghĩa quan trọng đối với khách hàng khi đánh giá chất lượng sản phẩm hàng hóa dịch vụ. Đây là căn cứ tạo ra sự khác biệt, thể hiện tính chuyên nghiệp. 1.1.3. Các yêu cầu và đặc điểm của chất lượng : a. Các yêu cầu : Chất lượng phải chính là kết quả của sự phối hợp thống nhất giữa lao động với các yếu tố kỹ thuật, kinh tế và các yếu tố văn hóa xã hội ( bởi chất lượng là sự kết hợp nhuần nhuyễn của bốn yếu tố ). Chất lượng phải phản ánh được khả năng đáp ứng được các yêu cầu về chức năng kỹ thuật , phải phản ánh giá trị sử dụng mà sản phẩm có thể đạt được. Các thuộc tính chất lượng phải là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố, nhiều bộ phận hợp thành. Chất lượng không chỉ phản ánh trình độ kỹ thuật của sản phẩm , mà còn phản ánh trình độ, điều kiện phát triển kinh tế xã hội của mỗi nước, mỗi khu vực trong từng thời kỳ. Chất lượng được hình thành trong tất cả mọi hoạt động, mọi quá trình. Vì vậy, phải xem xét nó một cách chặt chẽ giữa các quá trình trước trong và sau sản xuất. Chất lượng cần phải được xem xét chặt chẽ giữa các yếu tố tác động trực tiếp, gián tiếp, bên trong và bên ngoài. 1.1.4. Dặc điểm của chất lượng : Chất lượng ở đây là một phạm trù kinh tế kỹ thuật và xã hội . Chất lượng có tính tương đối và thay đổi theo thời gian, không gian. Chất lượng sản phẩm tùy thuộc vào từng loại thị trường cụ thể. Nó có thể được đánh giá cao ở thị trường này, nhưng không được đánh giá cao ở thị trường khác, có thể phù hợp với đối tượng này, nhưng không phù hợp với đối tượng khác. Chất lượng có thể được đo lường và đánh giá thông qua các tiêu chuẩn cụ thể. Chất lượng phải được đánh giá và đo lường thông qua các tiêu chuẩn cụ thể. Chất lượng phải được đánh giá trên cả hai mặt khách quan và chủ quan. Tính chủ quan thể hiện thông qua chất lượng trong sự phù hợp hay còn gọi là chất lượng thiết kế. Tính khách quan thể hiện thông qua chất lượng trong sự tuân thủ thiiết kế. Chất lượng chỉ thể hiện đúng trong những điều kiện tiêu dùng cụ thể, không có chất lượng cho mọi đối tượng khách hàng trong mọi điều kiện tiêu dùng cụ thể. 1.1.5. Vai trò của chất lượng. Chất lượng sẽ tạo ra sức hấp dẫn, thu hút khách hàng và tạo nên lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp. Chất lượng giúp cho doanh nghiệp tăng uy tín, hình ảnh và danh tiếng của mình nhờ đó nó có tác động rất lớn tới quyết định lựa chọn mua hàng của khách hàng. Chất lượng là cơ sở cho việc duy trì và mở rộng thị trường, tạo sự phát triển lâu dài và bền vững cho các doanh nghiệp. Nâng cao chất lượng có nghĩa tương đương với việc nâng cao năng suất lao động, giảm thiểu chi phí, đồng thời làm giảm thiểu mức độ gây ô nhiễm môi trường. Trong điều kiện ngày nay, nâng cao chất lượng là cơ sở quan trọng cho việc giao lưu trao đổi thương mại và hội nhập quốc tế. 1.2. Quản lý chất lượng. 1.2.1. Khái niệm quản lý chất lượng Quản lý chất lượng là tập hợp những hoạt động chức năng quản lý chung nhằm xác định chính sách chất lượng, mục đích chất lượng và thực hiện chúng bằng những phương tiện như lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, đảm bảo chất lượng và cải tiến chất lượng trong khuôn khổ một hệ thống. 1.2.2. Vai trò của quản lý chất lượng. Quản lý chất lượng giữ một vị trí then chốt đối với sự phát triển kinh tế, đời sông của người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đối với nền kinh tế quốc dân thì đảm bảo có nâng cao chất lượng sẽ tiết kiệm được lao động xã hội, làm tăng trưởng và phát triển kinh tế. Đối với khách hàng : khi có hoạt động quản lý chất lượng, khách hàng sẽ được thụ hưởng những sản phẩm hàng hóa dịch vụ có chất lượng tốt hơn với chi phí thấp hơn. Đối với doanh nghiệp : Quản lý chất lượng là cơ sở để tạo niềm tin cho khách hàng; giúp doanh nghiệp có khả năng duy trì và mở rộng thị trường làm tăng năng suất giảm chi phí. Trong cơ chế thị trường, cơ cấu sản phẩm, chất lượng sản phaamr hay giá cả và thời gian giao hàng là yếu tố quyết định rất lớn đến sự tồn atij và phát triển của các doanh nghiệp mà các yếu tố này phụ thuộc rất lớn vào hoạt động quản lý chất lượng. Chất lượng sản phẩm và qủan lý chất lượng là vấn đề sống còn của các doanh nghiệp trong điều kiện hiện nay. Tầm quan trọng của quản lý chất lượng ngày càng được nâng cao, do đó chúng ta phải không ngừng nâng cao trình độ quản lý chất lượng, dặc biệt là trong các tổ chức. 1.2.3. Nguyên tắc của quản lý chất lượng  Định hướng bởi khách hàng Trong cơ chế thị trường, khách hàng là người đặt ra các yêu cầu đối với sản phẩm như chất lượng, kiểu cách, giá cả và các dịch vụ đi kèm. Do đó, để tồn tại và phát triển các doanh nghiệp phải biết tập trung định hướng các sản phẩm dịch vụ của mình theo khách hàng. Quản lý chất lượng phải hướng tới khách hàng và đáp ứng tốt nhất nhu cầu khách hàng thông qua các hoạt động điều tra nghiên cứu nhu cầu, đồng thời lấy việc phục vụ đáp ứng tốt nhất nhu cầu khách hàng làm mục tiêu phát triển. Khách hàng ngày nay có vị trí rất quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp. Chính vì vậy, hoạt động của doanh nghiệp ngày nay đều phải hướng theo khách hàng, lấy việc thỏa mãn khách hàng là mục tiêu số một.  Coi trọng con người Con người giữ vị trí quan trọng hàng đầu trong quá trình hình thành đảm bảo và nâng cao chất lượng. Vì vậy, trong công tác quanr lý chất lượng cần áp dụng những biện pháp thích hợp để có thể huy động hết khả năng của mọi người mọi cấp vào công việc. Lãnh đạo doanh nghiệp phải là người xác định được chính sách & chiến lược phát triển cho doanh nghiệp, đồng thời phải thiết lập được sự thống nhất đồng bộ giữa mục đích , chính sách của doanh nghiệp, người lao động & của xã hội trong đó đặt lợi ích của người lao động lên trên hết. Phải có sự thống nhất giữa lãnh đạo với cán bộ quản lý trung gian và công nhân viên của doanh nghiệp để mang lại kết quả, hiệu quả mong muốn. Công nhân phải được trao quyền để thực hiện các yêu cầu về chất lượng. Tôn trọng con người se tạo ra sức mạnh tổng hợp.  Quản lý chất lượng phải toàn diện và đồng bộ Chất lượng là tổng hợp của tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội & nó liên quan đên mọi lĩnh vực. Quản lý chất lượng phải đòi hỏi đảm bảo tính đồng bộ trong các mặt hoạt động vì nó là kết quả của những nỗ lực chung của từng bộ phận, từng người. Quản lý chất lượng phải toàn diện và đồng bộ vì nó giúp cho các hoạt động của doanh nghiệp ăn khớp với nhau, từ đó tạo ra sự thống nhất trong các hoạt động. Quản lý chất lượng toàn diện và đồng bộ mới giúp cho việc phát hiện các vấn đề chất lượng một cách nhanh chóng, kịp thời để từ đó có những biện pháp điều chỉnh.  Quản lý chất lượng phải đồng thời với đảm bảo và cải tiến. Đảm bảo và cải tiến là hai vấn đề có liên quan mật thiết với nhau. Đảm bảo bao hàm việc duy trì mức chất lượng thỏa mãn khách hàng, còn cải tiến sẽ giúp cho các sản phẩm hàng hóa dịch vụ có chát lượng vượt mong đợi của khách hàng. Đảm bảo và cải tiến là sự phát triển liên tục không ngừng trong công tác quản lý chất lượng, nếu chỉ giải quyết phiến diện một vấn đề thì sẽ không bao giờ đạt được kết quả như mong muốn.  Quản lý chất lượng phải thực hiện theo quá trình Quản lý chất lượng theo quá trình là tiến hành các hoạt động quản lý ở mọi khâu liên quan đến hình thành chất lượng, đó là từ khâu nghiên cứu nhu cầu khách hàng cho đến dịch vụ sau bán. Quản lý chất lượng theo quá trình sẽ ghiup doanh nghiệp có khả năng hạn chế những sai hỏng do các khâu, các công đoạn đều được kiểm soát một cách chặt chẽ. Quản lý chất lượng sẽ giúp doanh nghiệp ngăn chặn những sản phẩm chất lượng kém tới taykhách hàng. Đây chính là cơ sở để nâng cao khả năng cạnh tranh, giảm chi phí. Lấy phương châm phòng ngừa làm phương tiện cơ bản đề hạn chế và ngăn chặn và hạn chế những nguyên nhân gây ra chất lượng kém cho chất lượng sản phẩm hàng hóa dịch vụ. Quản lý chất lượng theo quá trình sẽ khắc phục được rất nhiều hạn chế cyar phương pháp quản lý chất lượng theo mục tiêu.  Quản lý chất lượng phải tuân thủ nguyên tắc kiểm tra Trong quản lý chất lượng, kiểm tra nhằm mục đích hạn chế và ngăn chặn những sai sót, đồng thời tìm biện pháp khắc phục phòng ngừa, cải tiến. Kiểm tra là một biện pháp sử dụng tổng hợp các phương tiện kỹ thuật để nhằm giải quyết hiệu quả các vấn đề chất lượng. 2. Chất lượng và quản lý chất lượng công trình xây dựng. 2.1. Công trình xây dựng và quy trình xây dựng một công trình xây dựng. 2.1.1.Công trrình xây dựng Là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt nước và phần trên mặt nước, được xây dựng theo thiết kế. Công trình xây dựng bao gồm : công trình xây dựng công cộng, nhà ở, công trình công nghiệp, giao thông, thủy lợi, năng lượng và các công trình khác. Theo Luật xây dựng 2.1.2.Quy trình xây dựng tổng quát Để hoàn thành một công trình xây dựng hoàn chỉnh và đưa vào sử dụng phải trải qua rất nhiều bước công việc xây dựng. Các bước này được quy định như sau : Bước 1 : thu thập thông tin về nhu cầu xây dựng. Việc thu thập thông tin về nhu cầu xây dựng có thể qua các phương tiện thông tin đại chúng, từ đề nghị của chủ đầu tư. Bước 2 : Khảo sát xem xét năng lực. Các giám đốc và phòng kế hoạch dự án của các công ty xây dựng có trách nhiệm xem xét năng lực của công ty mình có đáp ứng nhu cầu của chủ đầu tư hay không. Nếu đáp ứng sẽ chuyển sang bước công việc tiếp theo. Bước 3 : Lập hồ sơ dự thầu. Các phòng ban chức năng có trách nhiệm lập hồ sơ dự thầu để tham gia đấu thầu. Bước 4 : Tham dự đấu thầu Nhà thầu sẽ gửi hồ sơ dự thầu đến chủ đầu tư. Nếu trúng thầu, nhà thầu xây dựng sẽ dược nhận công văn trúng thầu từ chủ đầu tư với giá dự thầu trong hồ sơ của nhà thầu. Bước 5 : Thương thảo, ký hợp đồng trong công văn trúng thầu mà chủ đầu tư gửi có quy định thời gian và địa điểm thương thảo, kí hợp đồng. theo đó nhà thầu sẽ thương thảo với chủ đầu tư. Nhà thầu gửi hồ sơ dự thầu đến chủ đầu tư phải nộp 1% giá trị được nêu ra trong hồ sơ mời thầu làm bảo lãnh dự thầu. Nếu công trình trúng thầu hay không, chủ đầu tư sẽ trả lại số tiền ấy. Thương thảo ký hợp đồng : giám đốc của nhà thầu sẽ cử cán bộ đến đàm phán trực tiếp hoặc cử cán bộ đến đàm phán các điều khoản trách nhiệm, thnah toán... Ở giai đoạn này, nhà thầu phải nộp bảo lãnh thực hiện hợp đồng thông thường khoảng 10% giá trị hợp đồng. Bước 6 : Sau khi ký hợp đồng, giám đốc công ty giao công trình cho các đội xí nghiệp hoặc các đội xây dựng trong công ty để thi công. Nhà thầu có thể được phép thuê thầu phụ để thi công một phần các hạng mục công trình ( nhưng danh sách nhà thầu phụ phải được chủ đầu tư cho phép ). Bước 7 : Lập phương án biện pháp thi công Đơn vị trong công ty nhận thi công công trình sẽ phải lập biện pháp thi công ( phải phù hợp với tiến đọ và các vấn đề khác trong hồ sơ dự thầu ). Bước 8 : Nhập vật tư, thiết bị, nhân lực. đơn vị thi công tiến hành tập kết thiết bị thi công, nhân lực thi công đến công trường để tiến hành thi công. Sau đó căn cứ vào tiến độ thi công và nhu cầu nguyên vật liệu để tiến hành tập kết vật tư. Trong vấn đề tập kết vật liệu, không được tập kết nhiều quá và cũng không được tập kết quá ít (hay thiếu ). Phải mua vật liệu sao cho đảm bảo các giai đoạn tiếp theo. Nguyên vật liệu phải đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng và phải được sự đồng ý của chủ đầu tư. Ví dụ như : Thép phải mang đi thí nghiệm trước khi đưa vào sử dụng công trình. Bước 9 : Thực hiện xây lắp Trong quá trình thi công, phải đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường, tiếp đó biện pháp thi công phải đảm bảo yêu cầu kỹ thuật hiện hành và phải được chủ đầu tư nghiệm thu từng phần, từng công tác. Bước 10 : Nghiệm thu. Chủ đầu tư, đơn vị tư vấn giám sát và đơn vị thi công tiến hành nghiệm thu từng phần của công việc, từng giai đoạn của công việc. Nếu các hạng mục của công việc chưa đảm bảo, nhà thầu phải tiến hành làm lại sao cho đảm bảo yêu cầu kỹ thuật về chất lượng. Bước 11 : Lập hồ sơ hoàn công và hồ sơ quyết toán công trình. 2.2. Chất lượng và quản lý chất lượng công trình xây dựng. 2.2.1. Quan niệm hiện đại về chất lượng công trình xây dựng. Thông thường xét từ góc độ bản thân sản phẩm xây dựng, chất lượng công trình được đánh giá bởi các đặc tính cơ bản như : công năng, độ tiện dụng ; tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, độ bền vưnng, tin cậy , tinhd thẩm mỹ, an toàn trong khai thác sử dụng, tính kinih tế; và dặc biệt đảm bảo về tính thời gian ( thời gian phục vụ của công trình ). Rộng hơn, chất lượng công trình xây dựng còn có thể và cần được hiểu không chỉ từ góc độ bản thân sản phẩm xây dựng và người hưởng thụ sản phẩm xây dựng mà còn cả trong quá trình hình thành sản phẩm xây dựng đó với các vấn đề liên quan khác. Một số vấn đề cơ bản đó là : Chất lượng công trình xây dựng cần được quan tâm ngay từ khi hình thành ý tưởng về xây dựng công trình, từ khâu quy hoạch, lập dự án, đến khảo sát thiết kế, thi công... cho đến giai đoạn khai thác, sử dụng và dỡ bơ công trình sau khi đã hết thời hạn phục vụ. Chất lượng công trình xây dựng thể hiện ở chất lượng quy hoạch xây dựng, chất lượng dự án đầu tư xây dựng công trình, chất lượng khảo sát, chất lượng các bản vẽ thiết kế... Chất lượng công trình tổng thể phải được hình thành từ chất lượng của nguyên vật liệu, cấu kiện, chất lượng của công việc xây dựng riêng lẻ, của các bộ phận, hạng mục công trình. Các tiêu chuẩn kỹ thuật không chỉ thể hiện ở các kết quả thí nghiệm, kiểm định nguyên vật liệu, cấu kiện, máy móc thiết bị mà còn ở quá trình hình thành và thục hiện các bước công nghệ thi công, chất lượng các công việc của đội ngũ công nhân, kỹ sư lao động trong quá trình thực hiện các hoạt động xây dựng. Vấn đề an toàn không chỉ là trong khâu khai thác sử dụng đối với người thụ hưởng công trình mà còn cả trong giai đoạn thi công xây dựng đối với đội ngũ công nhân kỹ sư xây dựng. Tính thời gian không chỉ thể hiện ở thời hạn công trình đã xây dựng có thể phục vụ mà còn ở thời hạn phai xây dựng và hoàn thành, đưa công trình vào khai thác sử dụng. Tính kinh tế không chỉ thể hiện ở số tiền quyết toán công trình chủ đầu tư phải chi trả mà còn thể hiện ở góc độ đảm bảo lợi nhuận cho cho các nhà đầu tư thực hiện các hoạt động và dịch vụ xây dựng như lập dự án, khảo sát thiết kế, thi công xây dựng... Vấn đề môi trường cần chú ý ở đây không chỉ từ góc độ tác động của dự án tới các yếu tố môi trường mà cả tác động theo chiều ngược lại, tức là tác động của các yếu tố môi trường tới quá trình hình thành dự án. 2.3. Quản lý chất lượng công trình xây dựng 2.3.1. Thực chất quản lý chất lượng công trình xây dựng Quản lý chất lượng công trình xây dựng là tập hợp các hoạt động từ đó đề ra các yêu cầu, quy định và thực hiện các yêu càu và quy định đó bằng các biện pháp như kiểm soát chất lượng, đảm bảo chất lượng, cải tiến chất lượng trong khuôn khổ một hệ thống. Hoạt động quản lý chất lượng công trình xây dựng chủ yếu là công tác giám sát và tự giám sát của chủ đầu tư và các chủ thể khác. 2.3.2. Vai trò của quản lý chất lượng công trình xây dựng Công tác quản lý chất lượng các công trình xây dựng có vai trò to lớn đối với nhà thầu, chủ đầu tư và các doanh nghiệp xây dựng nói chung, vai trò đó được thể hiện cụ thể là : Đối với nhà thầu, việc đảm bảo và nâng cao chất lượng công trình xây dựng sẽ tiết kiệm nguyên vật liệu, nhân công, máy móc thiết bị, tăng năng suất lao động. Nâng cao chất lượng công trình xây dựng là tư liệu sản xuất có ý nghĩa quan trọng tới tăng năng suất lao động, thực hiện tiấn bộ khoa học công nghệ đối với nhà thầu. Đối với chủ đầu tư, đảm bảo và nâng cao chất lượng sẽ thoả mãn được các yêu cầu của chủ đầu tư, tiết kiệm được vốn và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Đảm bảo và nâng cao chất lượng tạo lòng tin, sự ủng hộ của chủ đầu tư với nhà thầu, góp phần phát triển mối quan hệ hợp tác lâu dài. Quản lý chất lượng công trình xây dựng là yếu tố quan trọng, quyết định sức cạnh tranh của các doanh nghiệp xây dựng. Hàng năm, vốn đầu tư dành cho xây dựng rất lớn, chiếm từ 20-25% GDP. Vì vậy quản lý chất lượng công trình xây dựng rất cần được quan tâm. Thời gian qua, còn có những công trình chất lượng kém, bị bớt xén, rút ruột khiến dư luận bất bình. Do vậy, vấn đề cần thiết đặt ra đó là làm sao để công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng có hiệu quả. 2.3.3 Nội dung hoạt động quản lý chất lượng công trình xây dựng theo các giai đoạn của dự án. Quản lý chất lượng công trình là nhiệm vụ của tất cả các chủ thể tham gia vào quá trình hình thành nên sản phẩm xây dựng bao gồm : Chủ đầu tư, nhà thầu, các tổ chức và cá nhân liên quan trong công tác khảo sát, thiết kế, thi công xây dựng, bảo hành và bảo trì, quản lý và sử dụng công trình. Theo nghị định 209/NĐ- CP ngày 16/12/2004 về quản lý chất lượng công trình xây dựng, xuyên suốt các giai đoạn từ khâu khảo sát, thiết kế đến thi công và khai thác công trình. Nếu tạm gác vấn đề quy hoạch sang mọt bên thì theo hình 1, hoạt động quản lý chất lượng công trình xây dựng chủ yếu là công tác giám sát của chủ đầu tư và các chủ thể khác. Có thể gọi chung công tác giám sát là giám sát xây dựng. nội dung công tác giám sát và tự giám sát của các chủ thể có thể thay đổi tuỳ theo nội dung của hoạt động xây dựng mà nó phục vụ. Có thể tóm tắt về nội dung và chủ thể giám sát theo các giai đoạn của dự án xây dựng là : Hoạt động xây dựng Các khảo sát chuẩn, quy Khảo sát Hoạt động quản lý chất lượng - tự giám sát của nhà thầu - giám sát của chủ đầu tư - thẩm tra thiết kế của chủ đầu tư chuẩn xây dựng Thiết kế - tự giám sát của nhà thầu xây dựng Thi công xây dựng - giám sát và nghiệm thu của chủ chủ đầu tư - giám sát tác giả của nhà thiết kế Khai thác công trình - bảo hành công trình - bảo trì công nhân Hình 1. Quản lý chất lượng theo các giai đoạn của dự án đầu tư xây dựng công trình Trong giai đoạn khảo sát ngoài sự giám sát của chủ đầu tư, nhà thầu khảo sát xây dựng phải có bộ phận chuyên trách tự giám sát công tác khảo sát. Trong quá trình thiết kế, nhà thầu thiết kế xây dựng công trình chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư và pháp luật về chất lượng thiết kế xây dựng công trình. Chủ đầu tư nhiệm thu sản phẩm thiết kế và chịu trách nhiệm về các bản vẽ thiết kế giao cho nhà thầu. Trong giai đoạn thi công xây dựng công trình có các hoạt động quản lý chất lượng và tự giám sát của nhà thầu thi công xây dựng; giám sát thi công xây dựng công trình và nghiệm thu công trình xây dựng của chủ đầu tư; giám sát tác giả của nhà thầu thiết kế xây dựng công trình. Trong giai đoạn bảo hành chủ đầu tư, chủ sở hữu hoặc chủ quản lý sử dụng công trình có trách nhiệm kiểm tra tình trạng công trình xây dựng, phát hiện hư hỏng để yêu cầu sửa chữa, thay thế, giám sát và nghiệm thu công việc khắc phục sửa chữa đó. Ngoài ra còn có giám sát của nhân dân về chất lượng công trình xây dựng. Có thể nói quản lý chất lượng cần được coi trọng trong tất cả các giai đoạn từ giai đoạn khảo sát thiết kế thi công cho đến giai đoạn bảo hành của công trình xây dựng. 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đến quản lý chất lượng công trình xây dựng: Cũng như các lĩnh vực khác của sản xuất kinh doanh và dịch vụ, chất lượng và công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng có nhiều nhân tố ảnh hưởng. Có thể phân loại các nhân tố đó theo nhiều tiêu chí khác nhau. Nhưng trong bài nay chỉ đề cập tới việc phân loại các yếu tố nahr hưởng theo tiêu chí chủ quan và khách quan. Theo chủ quan (là những yếu tố doanh nghiệp có thể kiểm soát được và chung xuất phát từ phía bản thân doanh nghiệp): Đơn vị thi công : đơn vị này thi công xây dựng trên công trường, là người biến sản phẩm xây dựng từ trên bản vẽ thiết kế thành sản phẩm hiện thực. Do vậy đơn vị thi công đóng vai trò khá quan trọng, ảnh hưởng tới chất lượng công trình cũng như công tác quản lý chất lượng. Do vậy bên cạnh những kỹ năng nghề nghiệp mà mỗi cá nhân đơn vị có được (kỹ năng chuyên môn), mỗi cá nhân cũng như toàn đội đều phải được bồi dưỡng, đào tạo nhận thức về chất lượng và tầm quan trọng của công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng để họ có ý thức thực hiện nghiêm chỉnh. Đồng thời hướng mọi hoạt động mà họ thực hiện đều phải vì mục tiêu chất lượng. Chất lượng nguyên vật liệu : Nguyên vật liệu là một bộ phận quan trọng, một phần hình thành nên công trình, có thể ví như phần da và thịt, xương của công trình. nguyên vật liệu là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng tới chất lượng công trình. Vậy nguyên vật liệu với chất lượng như thế nào thì được coi là đảm bảo? Với tình trạng nguyên vật liệu như hiện nay, chẳng hạn như : xi măng, cát, đá, ngoài loại tốt, luôn luôn có một lượng hàng giả, hàng nhái với chất lượng không đảm bảo hay nói đúng hơn là kém chất lượng, nếu có sử dụng loại này se gây ảnh hưởng xấu tới chất lượng công trình xây dựng, thậm chí nặng hơn là ảnh hưởng tới tính mạng con người (khi công trình đã hoàn công và được đưa vào sử dụng). Do vậy, trong quá trình thi công công trình, nếu không được phát hiện kịp thời, sẽ bị một số công nhân ý thức kem, vì mục đích trục lợi trộn lẫn vào trong quá trình thi công. Cũng vậy, đối với sắt, thép (phần khung công trình), bên cạnh những hàng tốt, chất lượng cao, có thương hiệu nổi tiếng, còn trôi nổi, tràn ngập trên thị trường không ít hàng nhái kém chất lượng. Và một thực trạng nữa, các mẫu thí nghiệm đưa vào công trình, thường là đơn vị thi công giao cho một bộ phận làm, nhưng họ không thí nghiệm mà chứng nhận luôn, do đó không đảm bảo. Chẳng hạn như nước trộn trong bê tông cốt thép không đảm bảo ảnh hưởng đến công tác trộn đổ bê tông không đảm bảo. Ý thức của công nhân trong công tác xây dựng Như đã được đề cập đến ở phần trên, ý thức công nhân trong công tác xây dựng rất quan trọng. Ví dụ như : công nhân không có ý thức, chuyên môn kém, trộn tỷ lệ kết phối không đúng tỷ lệ xây dựng sẽ dẫn đến những hậu quả không lường. Sập vữa trần do xi măng không đủ nên không kết dính được. Biện pháp kỹ thuật thi công : Các quy trình phải tuân thủ quy phạm thi công, nếu không sẽ ảnh hưởng tới chất lượng công trình, các cấu kiện chịu lực sẽ không được đảm bảo. Ví dụ như các cấu kiện thi công công trình đặc biệt đúng trình tự, nếu thi công khác đi, các cấu kiện sẽ không được đảm bảo dẫn đến công trình có có một vài phần chịu lực kém so với thiết kế. Những yếu tố khách quan : Thời tiết : khắc nghiệt, mưa dài, ảnh hưởng chất lượng, tiến độ công trình, công nhân phải làm việc đôi khi đốt cháy giai đoạn, các khoảng dừng kỹ thuật không được như ý muốn (cốp pha cần bao nhiêu ngày, đổ trần bao nhiêu ngày) ảnh hưởng tới chất lượng. Địa chất công trình : nếu như địa chất phức tạp,ảnh hưởng tới công tác khảo sát dẫn đến nhà thầu, chủ đầu tư , thiết kế phải bàn bạc lại, mất thời gian do thay đổi, xử lý các phương án nền móng công trình--> ảnh hưởng đến tiến độ chung của công trình. Đối với các công trình yêu cầu tiến độ thì đây là một điều bất lợi. Bởi lẽ công việc xử lý nền móng phải tốn một thời gian dài. II. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG VÀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG 1. Tổng quan về công ty Vinaconex 2 1.1 Tóm tắt quá trình hình thành và phát triển 1.1.1 Giới thiệu về Vinaconex 2 Tên chính thức: Công ty cổ phần xây dựng số 2 Tên giao dịch quốc tế: Viet Nam Construction Joint Stock Company N0 2 Tên viết tắt: Vinaconex N0 2 ( VINACONEX N0 2 ) Địa chỉ: Số 52 đường Lạc Long Quân, Phường Bưởi, Quận Tây Hồ – TP. Hà Nội Điện thoại: (04) 7534256/ 8361013/7562039/ Fax: 04 8361012 1.1.2: Cơ cấu sở hữu (đến thời điểm 20/10/2006): 1.1.3: Tóm tắt quá trình hình thành và phát triển: Công ty được thành lập năm 1970 với tên gọi ban đầu là “ Công ty xây dựng Xuân Hoà “, sản phẩm của công ty không chỉ tập trung ở khu vực Xuân Hoà mà lan rộng ra các khu vực phụ cận. Thực hiện phương châm vừa sản xuất, kinh doanh, vừa xây dựng cơ sở vật chất, tăng cường đội ngũ quản lý kỹ thuật và công nhân. Đến nay, qua nhiều lần cải tiến tổ chức, công ty đã có cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ đáp ứng nhu cầu hoạt động sản xuất kinh doanh. Ngày 17/3/1984 thực hiện quyết định số QĐ 342/BXD-TCCB hợp nhất công ty xây dựng số 20, liên hợp xây dựng nhà ở Vĩnh Phú (nhà máy bê tông tấm lớn Đạo Tú) đổi tên thành liên hợp nhà ở tấm lớn số 2 với nhiệm vụ là tham gia xây dựng nhà ở tại thủ đô Hà Nội bằng phương pháp lắp ghép tấm lơn, sản phẩm của nhà máy bê tông Đạo Tú. Tháng 12 năm 1989 Bộ xây dựng ra quyết định đổi tên xí nghiệp liên hợp xây dựng nhà ở tấm lớn số 2 thành xí nghiệp liên hợp xây dựng số 2 là doanh nghiệp xây dựng hạng 1 trực thuộc Bộ xây dựng với gần 2000 cán bộ công nhân viên và 7 đơn vị thành viên với nhiệm vụ là hoàn thiện những khu nhà đã lắp ghép ở Thanh Xuân và Nghĩa Đô, tham gia xây dựng nhiều công trình công nghiệp, dân dụng ở các tỉnh phía Bắc. Thực hiện quyết định số 90/TTg của Thủ tướng chính phủ về việc tiếp tục sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước. Ngày 15/4/1995 Bộ trưởng bộ xây dựng có quyết định số 275/BXD – TCLĐ về việc chuyển xí nghiệp xây dựng số 2 trực thuộc Tổng công ty Xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam. Ngày 9/6/1995 Bộ trưởng bộ xây dựng có quyết định số 618/BXD – TCLĐ về việc đổi tên thành liên hợp xây dựng số 2 thuộc Tổng công ty xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam thành công ty xây dựng số 2 gồm 3 xí nghiệp, gồm 3 chi nhánh tại các tỉnh Cao Bằng, Sơn La, Lào Cai. Ngày 29/09/2003 Bộ xây dựng có quyết định số 1284/QĐ - BXD chuyển đổi công ty hoạt động theo mô hình công ty cổ phần với tên gọi là công ty cổ phần xây dựng số 2 Ngày 27/10/2003 công ty chính thức đi vào hoạt động theo hình thức công ty cổ phần theo giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0103003086 do sở kế hoạch và đầu tư thành phố Hà Nội cấp. Các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng của công ty đã đạt được năm : 2003 và 2004: Bộ xây dựng tặng bằng khen “tập thể lao động xuất sắc “ 2005: Công ty nhận cờ thi đua xuất sắc ngành xây dựng, tập thể lao động xuất sắc. Về cá nhân: Ông Vũ Quý Hà- Giám đốc công ty được tặng danh hiệu “ nhà doanh nghiệp giỏi Hà Nội năm 2006 “. 1.1.4: Sơ đồ tổ chức Sơ đồ tổ chức của Công ty cổ phần Xây dựng số 2 ĐẠI HỘI ĐỒNG CỔ ĐÔNG BAN KIỂM SOÁT HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ GIÁM ĐỐC CÔNG TY CÁC PHÓ GIÁM ĐỐC CÔNG TY PHÒNG ĐT&QL DA PHÒNG KTTC – CĐIỆN CÁC ĐỘI CÔNG TRÌNH PHÒNG TC - HC CÁC ĐỘI XÂY DỰNG 1.2: Lĩnh vực kinh doanh: PHÒNG TC KT CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT VLXD PHÒNG KD NHÀ CÁC BAN QLDA CÁC CƠ SỞ DỊCH VỤ XKLĐ CHI NHÁNH SỐ 1 Xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông đường bộ các cấp, cầu cống, thuỷ lợi, bưu điện, nền móng, các công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị và khu công nghiệp, các công trình đường dây, trạm biến thế 110KV; thi công san đắp nền móng, xử lý nền đất yếu: các công trình xây dựng cấp thoát nước, lắp đặt đường ống công nghệ và áp lực, điện lực; Xây dựng phát triển nhà, kinh doanh bất động sản; Sửa chữa, thay thế, lắp đặt máy móc thiết bị, các loại kết cấu bê tông, kết cấu thép, các hệ thống kỹ thuật công trình (thang máy, điều hoà, thông gió, phòng cháy, cấp thoát nước). Sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng ( cát, đá, sỏi, gạch, ngói, xi măng, cấu kiện bê tông, bê tông thương phẩm và các loại vật liệu xây dựng khác dùng trong xây dựng, trang trí nội thất ). Tư vấn đầu tư: thực hiện các dự án đầu tư xây dựng, lập dự án, tư vấn đấu thầu, tư vấn giám sát, quản lý dự án; Kinh doanh xuất nhập khẩu vật tư, máy móc thiết bị, phụ tùng, tư liệu sản xuất, tư liệu tiêu dùng, nguyên liệu sản xuất, dây chuyền công nghệ, máy móc thiết bị, tự động hoá, vật liệu xây dựng, phương tiện vận tải; Đại lý cho các hãng trong và ngoài nước kinh doanh các mặt hàng phục vụ cho sản xuất và tiêu dùng. 1.3: Hoạt động kinh doanh 1.3.1: Sản phẩm dịch vụ chủ yếu hiện nay của công ty Xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông đường bộ các cấp ...; Xây dựng phát triển nhà, kinh doanh bất động sản; Trang trí nội ngoại thất; Sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng Kinh doanh xuất nhập khẩu vật tư, máy móc, thiết bị, phụ tùng, tư liệu sản xuất... Tư vấn thiết kế, tư vấn đầu tư, giám sát thi công.