Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
LêI NãI §ÇU
Kinh tÕ thÞ trêng lµ viÖc tæ chøc nÒn kinh tÕ x· héi dùa trªn c¬ së mét
nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. ThÞ trêng lu«n më ra c¸c c¬ héi kinh doanh míi, nhng
®ång thêi còng chøa ®ùng nh÷ng nguy c¬ ®e do¹ cho c¸c doanh nghiÖp. §Ó cã
thÓ ®øng v÷ng tríc qui luËt c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña c¬ chÕ thÞ trêng ®ßi
hái c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i vËn ®éng, t×m tßi mét híng ®i cho phï hîp.
ViÖc ®øng v÷ng nµy chØ cã thÓ kh¼ng ®Þnh b»ng c¸ch ho¹t ®éng kinh doanh cã
hiÖu qu¶.
HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, lµ mét chØ tiªu chÊt lîng
tæng hîp. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ qu¸ tr×nh so s¸nh gi÷a chi
phÝ bá ra vµ kÕt qu¶ thu vÒ víi môc ®Ých ®· ®îc ®Æt ra vµ dùa trªn c¬ së gi¶i
quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ nµy: s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh thÕ
nµo? vµ s¶n xuÊt cho ai? Do ®ã viÖc nghiªn cøu vµ xem xÐt vÊn ®Ò n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp trong
qu¸ tr×nh kinh doanh hiÖn nay. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®ang lµ
mét bµi to¸n khã ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn, ®©y lµ mét
vÊn ®Ò cã ý nghÜa quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ®é nh¹y bÐn, linh ho¹t cao trong qóa
tr×nh kinh doanh cña m×nh. V× vËy, qua qu¸ tr×nh thùc tËp ë C«ng ty TNHH Hng Hµ, víi nh÷ng kiÕn thøc ®· tÝch luü ®îc cïng víi sù nhËn thøc ®îc tÇm
quan träng cña vÊn ®Ò nµy cho nªn em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi "Mét sè biÖn
ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty TNHH Hng Hµ" lµm
®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh.
Thùc ra ®©y lµ mét vÊn ®Ò cã néi dung rÊt réng v× vËy trong chuyªn ®Ò
nµy em chØ ®i vµo thùc tr¹ng thùc hiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng
ty vµ ®a ra mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Néi dung chuyªn ®Ò bao gåm c¸c phÇn sau:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp
Ch¬ng II Ph©n tÝch thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty TNHH Hng Hµ.
Ch¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë
C«ng ty TNHH Hng Hµ.
Chuyªn ®Ò nµy ®îc hoµn thµnh díi sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o
GS.TS PHAM H¦U HUY. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì quÝ b¸u ®ã.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh
cña doanh nghiÖp
I. Quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh vµ sù cÇn thiÕt cña
viÖc n©ng cao hqkd ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
1. C¸c quan ®iÓm vµ b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c
doanh nghiÖp
1.1. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶
Ngµy nay, khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× ngêi ta vÉn cha cã ®îc mét
kh¸i niÖm thèng nhÊt. Bëi v× ë mçi mét lÜnh vùc kh¸c nhau, xem xÐt trªn c¸c
gãc ®é kh¸c nhau th× ngêi ta cã nh÷ng c¸ch nh×n nhËn kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò
hiÖu qu¶. Nh vËy, ë mçi lÜnh vùc kh¸c nhau th× ngêi ta cã nh÷ng kh¸i niÖm
kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶, vµ th«ng thêng khi nãi ®Õn hiÖu qu¶ cña mét lÜnh vùc
nµo ®ã th× ngêi ta g¾n ngay tªn cña lÜnh vùc ®ã liÒn ngay sau hiÖu qu¶. §Ó
hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× chóng ta xem xÐt c¸c vÊn ®Ò hiÖu qu¶ ë trªn
c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. T¬ng øng víi c¸c lÜnh vùc nµy lµ 3
ph¹m trï hiÖu qu¶: hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x· héi.
* HiÖu qu¶ kinh tÕ
HiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc ®Ó ®¹t ®îc c¸c
môc tiªu kinh tÕ cña mét thêi kú nµo ®ã. NÕu ®øng trªn ph¹m vi tõng yÕu tè
riªng lÎ th× chóng ta cã ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh tÕ, vµ xem xÐt vÊn ®Ò hiÖu qu¶
trong ph¹m vi c¸c doanh nghiÖp th× hiÖu qu¶ kinh tÕ chÝnh lµ hiÖu qu¶ kinh
doanh cña mét doanh nghiÖp. HiÓu theo môc ®Ých cuèi cïng th× hiÖu qu¶ kinh
tÕ lµ hÖ sè gi÷a kÕt qu¶ thu vÒ vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ ®ã. Trong
®ã kÕt qu¶ thu vÒ chØ lµ kÕt qu¶ ph¶n ¶nh nh÷ng kÕt qu¶ kinh tÕ tæng hîp nh
lµ: doanh thu, lîi nhuËn, gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp... nÕu ta xÐt theo tõng
yÕu tè riªng lÎ th× hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ sö dông c¸c yÕu tè
®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nã ph¶n ¶nh kÕt qu¶ kinh tÕ thu ®îc
tõ viÖc sö dông c¸c yÕu tè tham gia vµo qu¸ tr×nh kinh doanh.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Còng gièng nh mét sè chi tiÕt kh¸c hiÖu qu¶ lµ mét chØ tiªu chÊt lîng
tæng hîp ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®ång
thêi lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. S¶n xuÊt hµng
ho¸ cã ph¸t triÓn hay kh«ng lµ nhê ®¹t hiÖu qu¶ cao hay thÊp. Nãi mét c¸ch
kh¸c, chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶n ¸nh vÒ mÆt ®Þnh lîng vµ ®Þnh tÝnh trong
sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
Nh×n ë tÇm vi m« cña tõng doanh nghiÖp riªng lÎ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®îc
biÓu hiÖn qua ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét chØ
tiªu ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c mÆt cña c¶ mét qu¸ tr×nh kinh doanh cña mét doanh
nghiÖp. Cô thÓ lµ:
HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh nh÷ng lîi Ých ®¹t ®îc
tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn c¬ së so s¸nh lîi Ých thu ®îc víi chi phÝ bá ra trong suèt qóa tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. Díi
gi¸c ®é nµy th× chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh mét c¸ch cô thÓ
b»ng c¸c ph¬ng ph¸p ®Þnh lîng thµnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ cô thÓ vµ tõ ®ã cã
thÓ tÝnh to¸n so s¸nh ®îc, lóc nµy ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m
trï cô thÓ nã ®ång nhÊt vµ lµ biÓu hiÖn trùc tiÕp cña lîi nhuËn, doanh thu...
Ngoµi ra nã cßn biÓu hiÖn møc ®é ph¸t triÓn doanh nghiÖp theo chiÒu s©u,
ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c c¸c nguån lùc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m thùc
hiÖn ®îc môc tiªu kinh doanh. Lóc nµy th× ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh lµ
mét ph¹m trï trõu tîng vµ nã ph¶i ®îc ®Þnh tÝnh thµnh møc ®é quan träng
hoÆc vai trß cña nã trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. Nãi mét c¸ch kh¸c, ta
cã thÓ hiÓu hiÖu qu¶ kinh doanh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng
qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Lóc nµy hiÖu qu¶ kinh doanh thèng nhÊt víi hiÖu
qu¶ qu¶n lý doanh nghiÖp. Díi gãc ®é nµy th× hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh
tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng kÕt hîp c¸c yÕu tè ®Çu vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Trong thùc tÕ hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp ®¹t ®îc trong
c¸c trêng hîp sau:
- KÕt qu¶ t¨ng, chi phÝ gi¶m
- KÕt qña t¨ng, chi phÝ gi¶m nhng tèc ®é t¨ng cña chi phÝ nhá h¬n tèc ®é
t¨ng cña kÕt qu¶.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Nãi tãm l¹i ë tÇm vÜ m« hiÖu qña kinh doanh ph¶n ¸nh ®ång thêi c¸c mÆt
cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh: kÕt qu¶ kinh doanh, tr×nh ®é s¶n xuÊt tæ
chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý, tr×nh ®é sö dông cña yÕu tè ®Çu vµo.. ®ång thêi nã
yªu cÇu sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp theo chiÒu s©u. Nã lµ thíc ®o ngµy
cµng trë nªn quan träng cña sù t¨ng trëng kinh tÕv µ lµ chç dùa c¬ b¶n ®Ó
®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp trong thêi kú. Sù
ph¸t triÓn tÊt yÕu ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh, ®©y lµ môc tiªu c¬ b¶n nhÊt cña doanh nghiÖp.
* HiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ
HiÖu qu¶ x· héi lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc s¶n
xuÊt x· héi nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu x· héi nhÊt ®Þnh. NÕu ®øng trªn ph¹m
vi toµn x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n th× hiÖu qña x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ
lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh ¶nh hëng cña ho¹t ®éng kinh doanh ®èi víi viÖc gi¶i
quyÕt nh÷ng yªu cÇu vµ môc tiªu chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi. Bëi
vËy hai lo¹i hiÖu qu¶ nµy ®Òu cã vÞ trÝ quan träng trong viÖc ph¸t triÓn ®Çu níc
mét c¸ch toµn diÖn vµ bÒn v÷ng. §©y lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn
cña nÒn kinh tÕ x· héi ë c¸c mÆt: tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt, tr×nh ®é qu¶n lý,
møc sèng b×nh qu©n ... thùc tÕ ë c¸c níc t b¶n chñ nghÜa ®· cho thÊy c¸c
doanh nghiÖp t b¶n chØ ch¹y theo hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ kh«ng ®Æt vÊn ®Ò hiÖu
qu¶ chÝnh trÞ x· héi ®i kÌm vµ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng: thÊt nghiÖp, khñng ho¶ng cã
tÝnh chu kú, « nhiÔm m«i trêng, chªnh lÖch giµu nghÌo qu¸ lín... ChÝnh v× vËy
§¶ng vµ Nhµ níc ta ®· cã nh÷ng ®êng lèi, chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó ®ång thêi t¨ng
hiÖu qu¶ kinh tÕ kÌm víi t¨ng hiÖu qu¶ chÝnh trÞ x· héi. Tuy nhiªn, chóng ta
kh«ng thÓ chó träng mét c¸ch th¸i qu¸ ®Õn hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x·
héi mét bµi häc rÊt lín tõ thêi kú chÕ ®é bao cÊp ®Ó l¹i ®· cho chóng ta thÊy
râ ®îc ®iÒu ®ã.
1.2. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh
HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh mÆt chÊt lîng cña c¸c ho¹t
®éng kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt (lao
®éng, m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn liÖu, tiÒn vèn) trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c¸c
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cu¶ doanh nghiÖp.B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh
doanh lµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi. §©y
lµ hai mÆt cã mèi quan hÖ mËt thiÕt cña vÊn ®Ò hiÖu qu¶ kinh doanh. ChÝnh
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
viÖc khan hiÕm nguån lùc vµ viÖc sö dông chóng cã tÝnh chÊt c¹nh tranh nh»m
tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x· h«Þ, ®Æt ra yªu cÇu ph¶i khai th¸c,
tËn dông triÖt ®Ó vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu kinh doanh,
c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chó träng c¸c ®iÒu kiÖn néi t¹i, ph¸t huy n¨ng lùc,
hiÖu lùc cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm mäi chi phÝ.
V× vËy, yªu cÇu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¶i ®¹t kÕt
qu¶ tèi ®a víi chi phÝ tèi thiÓu, hay lµ ph¶i ®¹t kÕt qu¶ tèi ®a víi chi phÝ nhÊt
®Þnh hoÆc ngîc l¹i ®¹t kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh víi chi phÝ tèi thiÓu. Chi phÝ ë ®©y ®îc hiÓu theo nghÜa réng lµ chi phÝ t¹o ra nguån lùc vµ chi phÝ sö dông nguån
lùc, ®ång thêi ph¶i bao gåm c¶ chi phÝ c¬ héi. Chi phÝ c¬ héi lµ chi phÝ cña sù
lùa chän tèt nhÊt ®· bÞ bá qua, hay lµ chi phÝ cña sù hy sinh c«ng viÖc kinh
doanh kh¸c ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh nµy. Chi phÝ c¬ héi ph¶i ®îc bæ
sung vµo chi phÝ kÕ to¸n vµ ph¶i lo¹i ra khái lîi nhuËn kÕ to¸n ®Ó thÊy râ lîi
Ých kinh tÕ thùc. C¸ch tÝnh nh vËy sÏ khuyÕn khÝch c¸c nhµ kinh doanh lùa
chän ph¬ng ¸n kinh doanh tèt nhÊt, c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n.
2.tÝnh tÊt yÕu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh
nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng
Trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n g¾n m×nh víi thÞ
trêng, nhÊt lµ trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay ®Æt c¸c doanh nghiÖp trong sù
c¹nh tranh gay g¾t lÉn nhau. Do ®ã ®Ó tån t¹i ®îc trong c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh
tranh hiÖn nay ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶
h¬n.
C¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi lµ mét ph¹m trï khan hiÕm: cµng ngµy
ngêi ta cµng sö dông nhiÒu c¸c nhu cÇu kh¸c nhau cña con ngêi. Trong khi
c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi ngµy cµng gi¶m th× nhu cÇu cña con ngêi l¹i
ngµu cµng ®a d¹ng. §iÒu nµy ph¶n ¸nh qui luËt khan hiÕm. Qui luËt khan
hiÕm b¾t buéc mäi doanh nghiÖp ph¶i tr¶ lêi chÝnh x¸c ba c©u hái: s¶n xuÊt
c¸i g×? s¶n xuÊt nh thÕ nµo? s¶n xuÊt cho ai? V× thÞ trêng chØ chÊp nhËn c¸c
nµo s¶n xuÊt ®óng lo¹i s¶n phÈm víi sè lîng vµ chÊt lîng phï hîp. §Ó thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng tríc hÕt chóng ta ph¶i nghiªn cøu c¬ chÕ thÞ
trêng vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ThÞ trêng lµ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸. Nã tån t¹i mét c¸ch
kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo mét ý kiÕn chñ quan nµo. Bëi v× thÞ trêng ra
®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸.
Ngoµi ra thÞ trêng cßn cã mét vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu tiÕt vµ lu
th«ng hµng ho¸. Th«ng qua ®ã c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhËn biÕt ®îc sù ph©n
phèi c¸c nguån lùc th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ trªn thÞ trêng. Trªn thÞ trêng
lu«n tån t¹i c¸c qui luËt vËn ®éng cña hµng ho¸, gi¸ c¶, tiÒn tÖ... Nh c¸c qui
luËt gi¸ trÞ, qui luËt thÆng d, qui luËt gi¸ c¶, qui luËt c¹nh tranh... C¸c qui luËt
nµy t¹o thµnh hÖ thèng thèng nhÊt vµ hÖ thèng nµy chÝnh lµ c¬ chÕ thÞ trêng.
Nh vËy c¬ chÕ thÞ trêng ®îc h×nh thµnh bëi sù t¸c ®éng tæng hîp trong s¶n
xuÊt vµ trong lu th«ng hµng ho¸ trªn thÞ trêng. Th«ng qua c¸c quan hÖ mua
b¸n hµng ho¸, dÞch vô trªn thÞ trêng nã t¸c ®éng ®Õn viÖc ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt,
tiªu dïng, ®Çu t vµ tõ ®ã lµm thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm, c¬ cÊu ngµnh. Nãi
c¸ch kh¸c c¬ chÕ thÞ trêng ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh ph©n phèi l¹i c¸c nguån lùc
trong s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¸p øng nhu cÇu x· héi mét c¸ch tèi u nhÊt.
Tãm l¹i, víi sù vËn ®éng ®a d¹ng, phøc t¹p cña c¬ chÕ thÞ trêng dÉn ®Õn
sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp, gãp phÇn thóc ®Èy sù tiÕn bé cña
c¸c doanh nghiÖp c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Tuy nhiªn ®Ó t¹o ra ®îc sù
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh
cho m×nh mét ph¬ng thøc ho¹t ®éng riªng, x©y dùng c¸c chiÕn lîc, c¸c ph¬ng
¸n kinh doanh mét c¸ch phï hîp vµ cã hiÖu qu¶.
Nh vËy trong c¬ chÕ thÞ trêng viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh v« cïng
quan träng, nã ®îc thÓ hiÖn th«ng qua:
Thø nhÊt: n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ c¬ së c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o sù
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®îc x¸c
®Þnh bëi sù cã mÆt cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, mµ hiÖu qu¶ kinh doanh
l¹i lµ nh©n tè trùc tiÕp ®¶m b¶o sù tån t¹i nµy, ®ång thêi môc tiªu cña doanh
nghiÖp lµ lu«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c. Do ®ã viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi tÊt c¶ c¸c
doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay. Do yªu cÇu cña sù
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp ®ßi hái nguån thu nhËp cña doanh
nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng t¨ng lªn. Nhng trong ®iÒu kiÖn nguån vèn vµ c¸c
yÕu tè kü thuËt còng nh c¸c yÕu tè kh¸c cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chØ thay ®æi
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
trong khu«n khæ nhÊt ®Þnh th× ®Ó t¨ng lîi nhuËn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp
ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh vËy, hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn
hÕt søc quan träng trong viÖc ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp.
Mét c¸ch nh×n kh¸c lµ sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh bëi sù
t¹o ra hµng ho¸, cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña x·
héi, ®ång thêi t¹o ra sù tÝch luü cho x· héi. §Ó thùc hiÖn ®îc nh vËy th× mçi
doanh nghiÖp ®Òu ph¶i v¬n lªn ®Ó ®¶m b¶o thu nhËp ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra
vµ cã l·i trong qóa tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh. Cã nh vËy míi ®¸p øng ®îc
nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ. Vµ nh vËy chóng ta buéc ph¶i n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh mét c¸ch liªn tôc trong mäi kh©u cña qu¸ tr×nh ho¹t
®éng kinh doanh nh lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu. Tuy nhiªn, sù tån t¹i míi chØ lµ
yªu cÇu mang tÝnh chÊt gi¶n ®¬n cßn sù ph¸t triÓn vµ më réng cña doanh
nghiÖp míi lµ yªu cÇu quan träng. Bëi v× sù tån t¹i cña doanh nghiÖp lu«n
lu«n ph¶i ®i kÌm víi sù ph¸t triÓn më réng cña doanh nghiÖp, ®ßi hái ph¶i cã
sù tÝch luü ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng theo ®óng qui luËt
ph¸t triÓn. Nh vËy ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng doanh nghiÖp môc tiªu lóc nµy
kh«ng cßn lµ ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra ®Ó ph¸t triÓn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n
®¬n mµ ph¶i ®¶m b¶o cã tÝch luü ®¸p øng nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt më réng, phï
hîp víi qui luËt kh¸ch quan vµ mét lÇn n÷a n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®îc
nhÊn m¹nh.
Thø hai, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ nh©n tè thóc ®Èy sù c¹nh tranh
vµ tiÕn bé trong kinh doanh. ChÝnh viÖc thóc ®Èyc¹nh tranh yªu cÇu c¸c doanh
nghiÖp ph¶i tù t×m tßi, ®Çu t t¹o nªn sù tiÕn bé trong kinh doanh. ChÊp nhËn
c¬ chÕ thÞ trêng lµ chÊp nhËn sù c¹nh tranh. Trong khi thÞ trêng ngµy cµng
ph¸t triÓn th× c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng gay g¾t vµ khèc liÖt
h¬n. Sù c¹nh tranh lóc nµy kh«ng cßn lµ c¹nh tranh vÒ mÆt hµng mµ c¹nh
tranh c¶ vÒ chÊt lîng, gi¸ c¶ vµ c¸c yÕu tè kh¸c. Trong khi môc tiªu chung cña
c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ ph¸t triÓn th× c¹nh tranh lµ yÕu tè lµm c¸c doanh
nghiÖp m¹nh lªn nhng ngîc l¹i còng cã thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng tån t¹i
®îc trªn thÞ trêng. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu lµ tån t¹i vµ ph¸t triÓn më réng th×
doanh nghiÖp ph¶i chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Do ®ã doanh
nghiÖp ph¶i cã hµng ho¸ dÞch vô chÊt lîng tèt, gi¸ c¶ hîp lý. MÆt kh¸c hiÖu
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
qu¶ kinh doanh lµ ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m gi¸ thµnh t¨ng khèi lîng hµng ho¸
b¸n, chÊt lîng kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn n©ng cao...
Thø ba, môc tiªu bao trïm, l©u dµi cña doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ lîi
nhuËn. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh mäi ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cung cÊp cho thÞ trêng. Muèn vËy,
doanh nghiÖp ph¶i sö dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi nhÊt ®Þnh. Doanh
nghiÖp cµng tiÕt kiÖm sö dông c¸c nguån lùc nµy bao nhiªu sÏ cµng cã c¬ héi
®Ó thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn bÊy nhiªu. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï ph¶n
¸nh tÝnh t¬ng ®èi cña viÖc sö dông tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc x· héi nªn lµ ®IÒu
kiÖn ®Ó thùc hiÖn môc tiªu bao trïm, l©u dµi cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ kinh
doanh cµng cao cµng ph¶n ¸nh doanh nghiÖp ®· sö dông tiÕt kiÖm c¸c nguån
lùc s¶n xuÊt.V× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®ßi hái kh¸ch quan ®Ó
doanh nghiÖp thùc hiÖn môc tiªu bao trïm, l©u dµi lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn.
ChÝnh sù n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ con ®êng n©ng cao søc c¹nh tranh
vµ kh¶ n¨ng tån t¹i, ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp.
II. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh cña c¸c doanh nghiÖp
N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp lµ yªu cÇu quan
träng vµ lµ môc tiªu hµng ®Çu trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh
nghiÖp. ChÝnh v× vËy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ viÖc n©ng cao
hiÖu qu¶ cña tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong qóa tr×nh kinh doanh. Ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp chÞu sù t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè ¶nh hëng
kh¸c nhau. §Ó ®¹t ®îc hiÖu qña n©ng cao ®ßi hái ph¶i cã c¸c quyÕt ®Þnh chiÕn
lîc vµ quyÕt s¸ch ®óng trong qóa tr×nh lùa chän c¸c c¬ héi hÊp dÉn còng nh tæ
chøc, qu¶n lý vµ ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng kinh doanh cÇn ph¶i nghiªn cøu mét
c¸ch toµn diÖn vµ hÖ thèng c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶
kinh doanh.
C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cã thÓ ®îc chia thµnh hai
nhãm ®ã lµ nhãm c¸c nh©n tè ¶nh hëng bªn ngoµi doanh nghiÖp vµ nhãm c¸c
nh©n tè ¶nh hëng bªn trong doanh nghiÖp. Môc tiªu cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu
c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh nh»m môc ®Ých lùa chän môc
®Ých c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh phï hîp. Tuy nhiªn viÖc nghiªn cøu c¸c nh©n tè
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cÇn ph¶i ®îc thùc hiÖn liªn tôc trong suèt
qóa tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.
1. Nhãm c¸c nh©n tè thuéc m«i trêng bªn ngoµi
1.1. C¸c nh©n tè ¶nh hëng thuéc m«i trêng kinh doanh
Nh©n tè m«i trêng kinh doanh bao gåm nhiÒu nh©n tè nh lµ: §èi thñ
c¹nh tranh, thÞ trêng, c¬ cÊu ngµnh, tËp qu¸n, møc thu nhËp b×nh qu©n cña d©n
c...
* §èi thñ c¹nh tranh
Bao gåm c¸c ®èi thñ c¹nh tranh s¬ cÊp (cïng tiªu thô c¸c s¶n phÈm ®ång
nhÊt) vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh thø cÊp (s¶n xuÊt vµ tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm
cã kh¶ n¨ng thay thÕ). NÕu doanh nghiÖp cã ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh th× viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh sÏ trë nªn khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu. Bëi v× doanh
nghiÖp lóc nµy chØ cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh b»ng c¸ch n©ng cao
chÊt lîng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó ®Èy m¹nh tèc ®é tiªu thô, t¨ng doanh
thu t¨ng vßng quay cña vèn, yªu cÇu doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc l¹i bé m¸y
ho¹t ®éng phï hîp tèi u h¬n, hiÖu qu¶ h¬n ®Ó t¹o cho doanh nghiÖp cã kh¶
n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng, chñ lo¹i, mÉu m·... Nh vËy ®èi thñ c¹nh
tranh cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c
doanh nghiÖp ®ång thêi t¹o ra sù tiÕn bé trong kinh doanh, t¹o ra ®éng lùc
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ViÖc xuÊt hiÖn cµng nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh th×
viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ cµng khã kh¨n vµ sÏ
bÞ gi¶m mét c¸ch t¬ng ®èi.
* ThÞ trêng
Nh©n tè thÞ trêng ë ®©y bao gåm c¶ thÞ trêng ®Çu vµo vµ thÞ trêng ®Çu ra
cña doanh nghiÖp. Nã lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh qóa tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña
doanh nghiÖp. §èi víi thÞ trêng ®Çu vµo: cung cÊp c¸c yÕu tè cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt nh nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ... Cho nªn nã t¸c ®éng trùc tiÕp
®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm, tÝnh liªn tôc vµ hiÖu qu¶ cña qóa tr×nh s¶n xuÊt. Cßn
®èi víi thÞ trêng ®Çu ra quyÕt ®Þnh doanh thu cña doanh nghiÖp trªn c¬ së
chÊp nhËn hµng ho¸, dÞch vô cña doanh nghiÖp, thÞ trêng ®Çu ra sÏ quyÕt ®Þnh
tèc ®é tiªu thô, t¹o vßng quay vèn nhanh hay chËm tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn hiÖu
qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
* TËp qu¸n d©n c vµ møc ®é thu nhËp b×nh qu©n d©n c
§©y lµ mét nh©n tè quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
Nã quyÕt ®Þnh møc ®é chÊt lîng, sè lîng, chñng lo¹i, gam hµng... Doanh
nghiÖp cÇn ph¶i n¾m b¾t vµ nghiªn cøu lµm sao phï hîp víi søc mua, thãi
quen tiªu dïng, møc thu nhËp b×nh qu©n cña tÇng líp d©n c. Nh÷ng yÕu tè nµy
t¸c ®éng mét c¸ch gi¸n tiÕp lªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh c«ng t¸c marketing
vµ cuèi cïng lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
* Mèi quan hÖ vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng
§©y chÝnh lµ tiÒm lùc v« h×nh cña doanh nghiÖp t¹o nªn søc m¹nh cña
doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, nã t¸c ®éng rÊt lín tíi sù
thµnh b¹i cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Sù t¸c ®éng nµy lµ sù t¸c
®éng phi lîng ho¸ bëi v× chóng ta kh«ng thÓ tÝnh to¸n, ®Þnh lîng ®îc. Mét
h×nh ¶nh, uy tÝn tèt vÒ doanh nghiÖp liªn quan ®Õn hµng ho¸, dÞch vô chÊt lîng
s¶n phÈm, gi¸ c¶... lµ c¬ së t¹o ra sù quan t©m cña kh¸ch hµng ®Õn s¶n phÈm
cña doanh nghiÖp mÆt kh¸c t¹o cho doanh nghiÖp mét u thÕ lín trong viÖc t¹o
nguån vèn, hay mèi quan hÖ víi b¹n hµng... Víi mèi quan hÖ réng sÏ t¹o cho
doanh nghiÖp nhiÒu c¬ héi, nhiÒu ®Çu mèi vµ tõ ®ã doanh nghiÖp lùa chän
nh÷ng c¬ héi, ph¬ng ¸n kinh doanh tèt nhÊt cho m×nh.
Ngoµi ra m«i trêng kinh doanh cßn cã c¸c nh©n tè kh¸c nh hµng ho¸ thay
thÕ, hµng ho¸ phô thuéc doanh nghiÖp, m«i trêng c¹nh tranh... nã t¸c ®éng
trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh
nghiÖp. V× vËy doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn nã ®Ó cã nh÷ng
c¸ch øng xö víi thÞ trêng trong tõng doanh nghiÖp tõng thêi ®iÓm cô thÓ.
1.2. Nh©n tè m«i trêng tù nhiªn
M«i trêng tù nhiªn bao gåm c¸c nh©n tè nh thêi tiÕt, khÝ hËu, mïa vô, tµi
nguyªn thiªn nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lý...
* Nh©n tè thêi tiÕt, khÝ hËu, mïa vô
C¸c nh©n tè nµy ¶nh hëng rÊt lín ®Õn qui tr×nh c«ng nghÖ, tiÕn ®é thùc
hiÖn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh
doanh c¸c mÆt hµng mang tÝnh chÊt mïa vô nh n«ng, l©m, thñy s¶n, ®å may
mÆc, giµy dÐp... Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu vµ mïa vô nhÊt ®Þnh
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
th× doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch cô thÓ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®ã. Vµ nh
vËy khi c¸c yÕu tè nµy kh«ng æn ®Þnh sÏ lµm cho chÝnh s¸ch ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp kh«ng æn ®Þnh vµ chÝnh lµ nh©n tè ®Çu tiªn lµm mÊt
æn ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
* Nh©n tè tµi nguyªn thiªn nhiªn
Nh©n tè nµy chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong
lÜnh vùc khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn. Mét khu vùc cã nhiÒu tµi nguyªn
thiªn nhiªn, víi tr÷ lîng lín vµ cã chÊt lîng tèt sÏ ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp khai th¸c. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt n»m
trong khu vùc nµy mµ cã nhu cÇu ®Õn lo¹i tµi nguyªn, nguyªn vËt liÖu nµy
còng ¶nh hëng ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
* Nh©n tè vÞ trÝ ®Þa lý
§©y lµ nh©n tè kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp mµ cßn t¸c ®éng ®Õn c¸c mÆt kh¸c trong ho¹t ®éng
kinh doanh cña doanh nghiÖp nh: Giao dÞch, vËn chuyÓn, s¶n xuÊt... c¸c nh©n
tè nµy t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh th«ng qua sù t¸c ®éng lªn c¸c chi phÝ
t¬ng øng.
1.3. M«i trêng chÝnh trÞ - ph¸p luËt
C¸c yÕu tè thuéc m«i trêng chÝnh trÞ - ph¸p luËt chi phèi m¹nh mÏ ®Õn
ho¹t ®äng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ ®îc x¸c ®Þnh lµ
mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp. Sù thay ®æi cña m«i trêng chÝnh trÞ cã thÓ ¶nh hëng cã lîi cho mét
nhãm doanh nghiÖp nµy nhng l¹i k×m h·m sù ph¸t triÓn nhãm doanh nghiÖp
kh¸c hoÆc ngîc l¹i. HÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn, kh«ng thiªn vÞ lµ mét
trong nh÷ng tiÒn ®Ò ngoµi kinh tÕ cña kinh doanh. Møc ®é hoµn thiÖn, sù thay
®æi vµ thùc thi ph¸p luËt trong nÒn kinh tÕ cã ¶nh hëng lín ®Õn viÖc ho¹ch
®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp. M«i trêng
nµy nã t¸c ®éng trùc tiÐp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bëi v×
m«i trêng ph¸p luËt ¶nh hëng ®Õn mÆt hµng s¶n xuÊt, ngµnh nghÒ, ph¬ng thøc
kinh doanh ... cña doanh nghiÖp. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn t¸c ®éng ®Õn chi
phÝ cña doanh nghiÖp còng nh lµ chi phÝ lu th«ng, chi phÝ vËn chuyÓn, møc ®é
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
vÒ thuÕ... ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK cßn bÞ ¶nh hëng bëi
chÝnh s¸ch th¬ng m¹i quèc tÕ, h¹n ng¹ch do nhµ níc giao cho, luËt b¶o hé
cho c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng kinh doanh. Tãm l¹i m«i trêng
chÝnh trÞ - luËt ph¸p cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
th«ng qua hÖ thèng c«ng cô luËt ph¸p, céng cô vÜ m«...
1.4. C¸c yÕu tè thuéc c¬ së h¹ tÇng
C¸c yÕu tè thuéc c¬ së h¹ tÇng nh hÖ thèng ®êng giao th«ng, hÖ thèng
th«ng tin liªn l¹c, ®iÖn, níc,...®Òu lµ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn
hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kinh doanh ë khu vùc
cã hÖ thèng giao th«ng thuËn lîi, ®iÖn, níc ®Çy ®ñ, d©n c ®«ng ®óc vµ cã tr×ng
®é d©n trÝ cao sÏ cã nhiÒu ®IÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng tèc
®é tiªu thô s¶n phÈm, t¨ng doanh thu, gi¶m chi phÝ kinh doanh,.. vµ do ®ã
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. Ngîc l¹i, ë nhiÒu vïng n«ng th«n,
miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o cã c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, kh«ng thuËn lîi cho
viÖc cho mäi ho¹t ®éng nh vËn chuyÓn, mua b¸n hµng ho¸,.. c¸c doanh nghiÖp
ho¹t ®éng víi hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng cao. ThËm chÝ cã nhiÒu vïng s¶n
phÈm lµm ra mÆc dï rÊt cã gi¸ trÞ nhng kh«ng cã hÖ thèng giao th«ng thuËn
lîi vÉn kh«ng thÓ tiªu thô ®îc dÉn ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp.
Tr×nh ®é d©n trÝ t¸c ®éng rÊt lín ®Õn chÊt lîng cña lùc lîng lao ®éng x·
héi nªn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn nguån nh©n lùc cña mçi doanh nghiÖp. ChÊt lîng cña ®éi ngò lao ®éng l¹i lµ nh©n tè bªn trong ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn
hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
2. C¸c nh©n tè thuéc m«i trêng bªn trong
C¸c nh©n tè chñ quan trong doanh nghiÖp chÝnh lµ thÓ hiÖn tiÒm lùc cña
mét doanh nghiÖp. C¬ héi, chiÕn lîc kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña
doanh nghiÖp lu«n phô thuéc chÆt chÏ vµo c¸c yªó tè ph¶n ¸nh tiÒm lùc cña
mét doanh nghiÖp cô thÓ. TiÒm lùc cña mét doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ bÊt
biÕn cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh lªn hay yÕu ®i, cã thÓ thay ®æi toµn bé hay bé
phËn. ChÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i chó
ý tíi c¸c nh©n tè nµy nh»m n©ng cao hiÖu qña kinh doanh cña doanh nghiÖp
h¬n n÷a.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2.1. Nh©n tè vèn
§©y lµ mét nh©n tè tæng hîp ph¶n ¸nh søc m¹nh cña doanh nghiÖp th«ng
qua khèi lîng (nguån) vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo kinh doanh,
kh¶ n¨ng ph©n phèi, ®Çu t cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, kh¶ n¨ng qu¶n lý cã
hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn kinh doanh.
YÕu tè vèn lµ yÕu tè chñ chèt quyÕt ®Þnh ®Õn qui m« cña doanh nghiÖp
vµ quy m« cã c¬ héi cã thÓ khai th¸c. Nã ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp vµ lµ sù ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kinh
doanh.
2.2. Nh©n tè con ngêi
Trong s¶n xuÊt kinh doanh con ngêi lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu ®Ó
®¶m b¶o thµnh c«ng. M¸y mãc dï tèi t©n ®Õn ®©u còng do con ngêi chÕ t¹o
ra, dï cã hiÖn ®¹i ®Õn ®©u còng ph¶I phï hîp víi tr×nh ®é tæ chøc, tr×nh ®é kü
thuËt, tr×nh ®é sö dông m¸y mãc cña ngêi lao ®éng. Lùc lîng lao ®éng cã thÓ
s¸ng t¹o ra c«ng nghÖ, kü thuËt míi vµ ®a chóng vµo sö dông t¹o ra tiÒm n¨ng
lín cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Còng chÝnh lùc lîng lao ®èng
s¸ng t¹o ra s¶n phÈm míi víi kiÓu d¸ng phï hîp víi cÇu cña ngêi tiªu dïng,
lµm cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã thÓ b¸n ®îc t¹o c¬ së ®Ó n©ng coa
hiÖu qu¶ kinh doanh. Lùc lîng lao ®éng t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao
®éng, tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc kh¸c nªn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
2.3. Nh©n tè tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ
Tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cho phÐp doanh nghiÖp chñ ®éng
n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸, n¨ng suÊt lao ®éng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
C¸c yÕu tè nµy t¸c ®éng hÇu hÕt ®Õn c¸c mÆt vÒ s¶n phÈm nh: ®Æc ®iÓm s¶n
phÈm, gi¸ c¶ s¶n phÈm, søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Nhê vËy doanh nghiÖp
cã thÓ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, t¨ng vßng quay cña vèn lu ®éng,
t¨ng lîi nhuËn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp.
Ngîc l¹i víi tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp th× kh«ng nh÷ng gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña doanh nghiÖp mµ cßn gi¶m lîi nhuËn, k×m h·m sù ph¸t triÓn. Nãi
tãm l¹i, nh©n tè tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ cho phÐp doanh nghiÖp n©ng cao
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
n¨ng suÊt chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nhê ®ã mµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh, t¨ng vßng quay cña vèn, t¨ng lîi nhuËn tõ ®ã t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh.
2.4. Nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp
Nh©n tè nµy ®ãng vai trß quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp chó träng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh
cho doanh nghiÖp mét híng ®i ®óng ®¾n trong mét m«i trêng kinh doanh ngµy
cµng biÕn ®éng. ChÊt lîng cña chiÕn lîc kinh doanh lµ nh©n tè ®Çu tiªn vµ
quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét doanh nghiÖp.
§éi ngò c¸c nhµ qu¶n trÞ mµ ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp l·nh ®¹o
doanh nghiÖp b»ng phÈm chÊt vµ tµi n¨ng cña m×nh cã vai trß quan träng bËc
nhÊt, ¶nh hëng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh ®¹t cña mét doanh
nghiÖp. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Òu phô
thuéc rÊt lín vµo tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n trÞ còng nh
c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp, viÖc x¸c ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm
vô, quyÒn h¹n cña tõng bé phËn, c¸ nh©n vµ thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c
bé phËn trong c¬ cÊu tæ chøc ®ã.
2.5. HÖ thèng trao ®æi vµ xö lý th«ng tin
Th«ng tin ®îc coi lµ mét hµng ho¸, lµ ®èi tîng kinh doanh vµ nÒn kinh tÕ
thÞ trêng hiÖn nay ®îc coi lµ nÒn kinh tÕ th«ng tin ho¸. §Ó ®¹t ®îc thµnh c«ng
khi kinh doanh trong ®IÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng gay g¾t, c¸c
doanh nghiÖp cÇn nhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c vÒ cung cÇu thÞ trêng hµng ho¸,
vÒ c«ng nghÖ kü thuËt, vÒ ngêi mua, vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh...Ngoµi ra,
doanh nghiÖp cßn rÊt cÇn ®Õn c¸c th«ng tin vÒ kinh nghiÖm thµnh c«ng hay
thÊt b¹i cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong níc vµ quèc tÕ, cÇn biÕt c¸c th«ng
tin vÒ c¸c thay ®æi trong c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ níc vµ c¸c níc kh¸c
cã liªn quan.
Trong kinh doanh biÕt m×nh, biÕt ngêi vµ nhÊt lµ hiÓu râ ®îc c¸c ®èi thñ
c¹nh tranh th× míi cã ®èi s¸ch giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh, cã chÝnh s¸ch
ph¸t triÓn mèi quan hÖ hîp t¸c, hç trî lÉn nhau. Kinh nghiÖm thµnh c«ng cña
nhiÒu doanh nghiÖp n¾m ®îc c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµ biÕt sö lý sö dông c¸c
th«ng tin ®ã kÞp thêi lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh
doanh cã hiÖu qu¶ cao. Nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®îc cung cÊp kÞp thêi sÏ lµ
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph¬ng híng kinh doanh, x©y dùng
chiÕn lîc kinh doanh dµi h¹n.
III. c¸c Ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp
1. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n trong ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh
Trong thùc tiÔn kh«ng ph¶i ai còng hiÓu biÕt vµ quan niÖm gièng nhau vÒ
hiÖu qu¶ kinh doanh vµ chÝnh ®iÒu nµy ®· lµm triÖt tiªu nh÷ng cè g¾ng, nç lùc
cña hä mÆc dï ai còng muèng lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh vËy khi ®Ò
cËp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh chóng ta ph¶i xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ
mÆt thêi gian vµ kh«ng gian trong mèi quan hÖ víi hiÖu qu¶ chung cña toµn
bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, hiÖu qu¶ ®ã bao gåm c¶ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶
x· héi.
a. VÒ mÆt thêi gian
Sù toµn diÖn cña hiÖu qu¶ ®¹t ®îc trong tõng giai ®o¹n kh«ng ®îc lµm
gi¶m hiÖu qu¶ khi xÐt trong thêi kú dµi, hoÆc hiÖu qu¶ cña chu kú s¶n xuÊt tríc kh«ng ®îc lµm h¹ thÊp hiÖu qu¶ chu kú sau. Trong thùc tÕ kh«ng Ýt nh÷ng
trêng hîp chØ thÊy lîi Ých tríc m¾t, thiÕu xem xÐt toµn diÖn vµ l©u dµi nh÷ng
ph¹m vi nµy dÔ x¶y ra trong viÖc nhËp vÒ mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ cò kü l¹c
hËu... HoÆc xuÊt å ¹t c¸c lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn. ViÖc gi¶m mét c¸ch tuú
tiÖn, thiÕu c©n nh¾c toµn diÖn vµ l©u dµi c¸c chi phÝ c¶i t¹o m«i trêng tù nhiªn,
®¶m b¶o c©n b»ng sinh th¸i, b¶o dìng vµ hiÖn ®¹i ho¸, ®æi míi TSC§, n©ng
cao toµn diÖn tr×nh ®é chÊt lîng ngêi lao ®éng... Nhê ®ã lµm mèi t¬ng quan
thu chi gi¶m ®i vµ cho r»ng nh thÕ lµ cã "hiÖu qu¶" kh«ng thÓ coi lµ hiÖu qu¶
chÝnh ®¸ng vµ toµn diÖn ®îc.
b. VÒ mÆt kh«ng gian
Cã hiÖu qu¶ kinh tÕ hay kh«ng cßn tuú thuéc vµo chç hiÖu qu¶ cña ho¹t
®éng kinh tÕ cô thÓ nµo ®ã, cã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña
c¶ hÖ thèng mµ nã liªn quan tøc lµ gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ nµy víi c¸c ngµnh
kinh tÕ kh¸c, gi÷a tõng bé phËn víi toµn bé hÖ thèng, gi÷a hiÖu qu¶ kinh tÕ
víi viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ngoµi kinh tÕ.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Nh vËy, víi nç lùc ®îc tÝnh tõ gi¶i ph¸p kinh tÕ - tæ chøc - kü thuËt nµo
®ã dù ®Þnh ¸p dông vµo thùc tiÔn ®Òu ph¶i ®îc ®Æt vµo sù xem xÐt toµn diÖn.
Khi hiÖu qu¶ Êy kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ chung cña nÒn kinh tÕ
quèc d©n th× míi ®îc coi lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ.
c. VÒ mÆt ®Þnh lîng
HiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶i ®îc thÓ hiÖn qua mèi t¬ng quan gi÷a thu chi theo
híng t¨ng thu gi¶m chi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ tiÕt kiÖm ®Õn møc tèi ®a chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cã Ých.
d. VÒ mÆt ®Þnh tÝnh
§øng trªn gãc ®é nÒn kinh tÕ quèc d©n, hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ doanh
nghiÖp ®¹t ®îc ph¶i g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ cña toµn x· héi. Giµnh ®îc hiÖu
qu¶ cao cho doanh nghiÖp cha ph¶i lµ ®ñ mµ cßn ®ßi hái mang l¹i hiÖu qu¶
cho x· héi. Trong nhiÒu trêng hîp, hiÖu qu¶ toµn x· héi l¹i lµ mÆt cã tÝnh
quyÕt ®Þnh khi lùa chän mét gi¶i ph¸p kinh tÕ, dï xÐt vÒ mÆt kinh tÕ nã cha
hoµn toµn ®îc tho¶ m·n.
Trong bÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
cña ho¹t ®éng Êy kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®îc mµ cßn
®¸nh gi¸ chÊt lîng cña kÕt qu¶ Êy. Cã nh vËy th× hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh míi ®îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn h¬n.
Cô thÓ khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh chóng ta cÇn ph¶i qu¸n triÖt mét
sè quan ®iÓm trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh.
Thø nhÊt: B¶o ®¶m sù kÕt hîp hµi hoµ c¸c lo¹i lîi Ých x· héi, lîi Ých tËp
thÓ, lîi Ých ngêi lao ®éng, lîi Ých tríc m¾t, lîi Ých l©u dµi... Quan ®iÓm nµy ®ßi
hái viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc tho¶ m·n mét
c¸ch thÝch ®¸ng nhu cÇu cña c¸c chñ thÓ trong mèi quan hÖ m¾t xÝch phô
thuéc lÉn nhau. Trong ®ã quan träng nhÊt lµ x¸c ®Þnh ®îc h¹t nh©n cña viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®· tõ ®ã tho¶ m·n lîi Ých cña chñ thÓ nµy t¹o
®éng lùc, ®iÒu kiÖn ®Ó tho¶ m·n lîi Ých cña chñ thÓ tiÕp theo vµ cø thÕ cho ®Õn
®èi tîng vµ môc ®Ých cuèi cïng. Nãi tãm l¹i theo quan ®iÓm nµy th× quy tr×nh
tho¶ m·n lîi Ých gi÷a c¸c chñ thÓ ph¶i ®¶m b¶o tõ thÊp ®Õn cao. Tõ ®ã míi cã
thÓ ®iÒu chØnh kÕt hîp mét c¸ch hµi hoµ gi÷a lîi Ých c¸c chñ thÓ.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Thø hai : lµ b¶o ®¶m tÝnh toµn diÖn vµ hÖ thèng trong viÖc n©ng cao hiÖu
qu¶ kinh doanh. Theo quan ®iÓm nµy th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh
ph¶i lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c bé phËn trong
doanh nghiÖp víi hiÖu qu¶ toµn doanh nghiÖp. Chóng ta kh«ng v× hiÖu qu¶
chung mµ lµm mÊt hiÖu qu¶ bé phËn. Vµ ngîc l¹i, còng kh«ng v× hiÖu qu¶
kinh doanh bé phËn mµ lµm mÊt hiÖu qu¶ chung toµn bé doanh nghiÖp. Xem
xÐt quan ®iÓm nµy trªn lÜnh vùc réng h¬n th× quan ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc ®¶m b¶o yªu cÇu n©ng cao
hiÖu qu¶ cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, cña ngµnh, cña ®Þa ph¬ng, cña c¬ së.
Trong tõng ®¬n vÞ c¬ së khi xem xÐt ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i coi
träng toµn bé c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh kinh doanh. §ång thêi ph¶i xem xÐt ®Çy
®ñ c¸c mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i cña c¸c tæ chøc, c¸c lÜnh vùc trong mét
hÖ thèng theo mét môc tiªu ®· x¸c ®Þnh.
Thø ba: lµ ph¶i b¶o ®¶m tÝnh thùc tiÔn cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh. Quan ®iÓm nµy ®ßi hái khi ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh biÖn ph¸p n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña
ngµnh, cña ®Þa ph¬ng vµ cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú.
Thø t: lµ ®¶m b¶o thèng nhÊt gi÷a nhiÖm vô chÝnh trÞ, x· héi víi nhiÖm
vô kinh tÕ trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Tríc hÕt ta ph¶i nhËn thÊy
r»ng sù æn ®Þnh cña mét quèc gia lµ mét nh©n tè quan träng trong viÖc n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Trong khi ®ã chÝnh sù æn ®Þnh ®ã l¹i ®îc quyÕt ®Þnh
bëi møc ®é tho¶ m·n lîi Ých cña quèc gia. Do vËy, theo quan ®iÓm nµy ®ßi hái
viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i ®îc xuÊt ph¸t tõ môc tiªu chiÕn lîc
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Cô thÓ lµ, nã ®îc thÓ hiÖn ë viÖc thùc
hiÖn c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh hoÆc ®¬n hµng cña nhµ níc giao cho doanh nghiÖp
hoÆc c¸c hîp ®ång kinh tÕ mµ doanh nghiÖp ký kÕt víi nhµ níc. Bëi v× ®ã lµ
nhu cÇu ®iÒu kiÖn ®· ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Thø n¨m lµ: §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i c¨n cø vµo c¶ mÆt hiÖn
vËt lÉn gi¸ trÞ cña hµng ho¸. Theo quan ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc tÝnh to¸n vµ
®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ph¶i ®ång thêi chó träng c¶ hai mÆt hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. ë
®©y mÆt hiÖn vËt thÓ hiÖn ë sè lîng s¶n phÈm vµ chÊt lîng s¶n phÈm, cßn mÆt
gi¸ trÞ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hµng ho¸ s¶n phÈm, cña kÕt qu¶ vµ chi phÝ bá
ra. Nh vËy, c¨n cø vµo kÕt qu¶ cuèi cïng c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ mÆt gi¸ trÞ lµ
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
mét ®ßi hái tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng.
2. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c
doanh nghiÖp
Khi xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp, cÇn ph¶i dùa
vµo mét hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i coi c¸c tiªu chuÈn lµ
môc tiªu phÊn ®Êu. Cã thÓ hiÓu tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµ giíi h¹n, lµ mèc x¸c
®Þnh ranh giíi cã hay kh«ng cã hiÖu qu¶. NÕu theo ph¬ng ph¸p so s¸nh toµn
ngµnh cã thÓ lÊy gi¸ trÞ b×nh qu©n ®¹t ®îc cña ngµnh lµm tiªu chuÈn hiÖu qu¶.
NÕu kh«ng cã sè liÖu cña toµn ngµnh th× so s¸nh víi c¸c chØ tiªu cña n¨m tríc.
Còng cã thÓ nãi r»ng, c¸c doanh nghiÖp cã ®¹t ®îc c¸c chØ tiªu nµy míi cã thÓ
®¹t ®îc c¸c chØ tiªu vÒ kinh tÕ. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh
doanh cña doanh nghiÖp bao gåm:
2.1. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña doanh
nghiÖp
- ChØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng:
N¨ng suÊt lao ®éng
=
=
Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú
Tæng sè lao ®éng trong kú
- ChØ tiªu lîi nhuËn b×nh qu©n cho 1 lao ®éng:
=
ChØ tiªu nµy cho thÊy víi mçi lao ®éng trong kú t¹o ra ®îc bao nhiªu
®ång lîi nhuËn trong kú. Dùa vµo chØ tiªu nµy ®Ó so s¸nh møc t¨ng hiÖu qu¶
cña mçi lao ®éng trong kú.
2.2. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh
- HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh:
HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh =
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn cè ®Þnh t¹o ra ®îc bao nhiªu
®ång lîi nhuËn, thÓ hiÖn tr×nh ®é sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, kh¶ n¨ng sinh lîi
cña tµi s¶n cè ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- HÖ sè sö dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ
HÖ sè sö dông c«ng
suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ =
2.3. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng
- Søc s¶n xuÊt cña vèn lu ®éng:
Søc s¶n xuÊt cña vèn lu ®éng =
ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn lu ®éng t¹o ra bao nhiªu ®ång
doanh thu trong kú. NÕu chØ tiªu nµy qua c¸c kú t¨ng chøng tá hiÖu qu¶ sö
dông ®ång vèn lu ®éng t¨ng.
- HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng:
HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng =
ChØ tiªu nµy cho ta biÕt víi mét ®ång vèn lu ®éng sÏ t¹o ra bao nhiªu
®ång lîi nhuËn trong kú. ChØ sè nµy cµng cao cµng tèt. Chøng tá hiÖu qu¶ cao
trong viÖc sö dông vèn lu ®éng.
- Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn: trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nguån
vèn lu ®éng thêng xuyªn vËn ®éng kh«ng ngõng, nã tån t¹i ë c¸c d¹ng kh¸c
nhau. Cã khi lµ tiÒn, cã khi lµ hµng ho¸, vËt t, b¸n thµnh phÈm... ®¶m b¶o cho
qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc. Do ®ã viÖc ®Èy nhanh tèc ®é chu
chuyÓn vèn lu ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc ¸ch t¾c, ®×nh trÖ cña vèn, gi¶i
quyÕt nhanh nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
vèn trong doanh nghiÖp ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé
doanh nghiÖp. Th«ng thêng ngêi ta sö dông c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ tèc ®é
lu©n chuyÓn vèn trong doanh nghiÖp.
20
.DOC 
62 
78 
94 
