Tài liệu Ql chiến lược trong dn vừa và nhỏ tại vn

Lêi nãi ®Çu Sau cuéc ®¹i khñng ho¶ng gi÷a thËp niªn 80, n¨m 1986 lµ mét mèc lÞch sö ®Çy ý nghÜa ®èi víi ViÖt Nam, ®¸nh dÊu sù chuyÓn m×nh tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng víi sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Sù thay ®æi nµy t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn tÊt c¶ doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®· qu¸ quen víi nh÷ng chØ tiªu s¶n xuÊt. Nã gièng nh mét sù thay ®æi kh¾c nghiÖt cña m«i trêng sèng. V× vËy kh«ng tr¸nh khái mét lo¹t c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç vµ ph¸ s¶n. Kinh tÕ thÞ trêng lµ sù "chän läc tù nhiªn". Doanh nghiÖp thÝch øng ®îc víi nh÷ng biÕn ®éng ®ã th× sÏ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Mét ®iÒu mµ c¸c chñ doanh nghiÖp lu«n ghi nhí lµ doanh nghiÖp cña hä tån t¹i ®îc dùa trªn nhu cÇu cña thÞ trêng. ThÞ trêng th× v« cïng biÕn ®éng, do ®ã cÇn ph¶i cã mét c«ng cô øng phã víi sù biÕn ®éng nµy. C«ng cô nµy ph¶i dù ®o¸n ®îc nh÷ng thay ®æi cña thÞ trêng c¶ theo chiÒu híng tÝch cùc, c¶ theo chiÒu híng tiªu cùc. §ã chÝnh lµ chiÕn lîc kinh doanh - mét c«ng cô h÷u hiÖu cung cÊp cho nhµ qu¶n lý nh÷ng th«ng tin tæng hîp vÒ m«i trêng kinh doanh còng nh néi lùc cña doanh nghiÖp. §©y lµ c¨n cø cho nhµ qu¶n lý t×m ra nh÷ng c¬ héi, nh÷ng ®e do¹ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §ång thêi chØ râ nh÷ng mÆt m¹nh mÆt yÕu cña chÝnh doanh nghiÖp m×nh nh»m t×m ra mét ®êng ®i ®óng ®¾n vµ khoa häc. Mét c«ng cô quan träng nh vËy nhng tiÕc thay hiÖn nay cha ®îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m mét c¸ch thÝch ®¸ng, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Cã nhiÒu lý do dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn : Ho¹t ®éng qu¶n lý hiÖn nay chñ yÕu dùa trªn kinh nghiÖm. NhËn thøc cha ®Çy ®ñ vÒ chiÕn lîc kinh doanh. Chi phi cho qu¶n lý chiÕn lîc. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc ®· khã nhng tæ chøc thùc hiÖn cßn khã h¬n. Do c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn ®Êt níc, nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy cã ¶nh hëng lín ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ. V× vËy viÖc t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy lµ cÇn thiÕt. Tõ lÝ do trªn em ®· m¹nh d¹n thùc hiÖn ®Ò tµi "Qu¶n lý chiÕn lîc trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam hiÖn nay " víi hy väng lµm râ h¬n ho¹t ®éng hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp nµy vµ kh¶ n¨ng øng dông c¸c c«ng nghÖ míi trong qu¶n lý ®Æc biÖt lµ qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh. Néi dung cña ®Ò ¸n nµy bao gåm : PhÇn I : LÝ luËn chung vÒ chiÕn lîc kinh doanh vµ qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh. PhÇn II : Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c qu¶n lý chiÕn lîc ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam hiÖn nay. PhÇn III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc qu¶n chiÕn lîc kinh doanh . SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang1 PhÇn I. Lý luËn chung vÒ chiÕn lîc vµ qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp. Kh¸i qu¸t chung vÒ chiÕn lîc kinh doanh. 1. C¸c c¸ch tiÕp cËn chiÕn lîc. NÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn m¹nh mÏ kÓ tõ khi Chñ NghÜa T B¶n ra ®êi, nã ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆt v« cïng quan träng trong lÞch sö ph¸t triÓn cña loµi ngêi. Lóc míi xuÊt hiÖn, sù ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu dùa trªn kinh nghiÖm nhng tõ thËp niªn 60 trë l¹i ®· cã sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lý thuyÕt qu¶n trÞ hiÖn ®¹i. §ã lµ sù tÊt yÕu ph¶i vËn dông khoa häc trong qu¶n lý. Do sù ph¸t triÓn theo nhiÒu híng kh¸c nhau cña nhiÒu trêng ph¸i nªn còng cã c¸c c¸ch tiÕp cËn chiÕn lîc kh¸c nhau. Thùc ra "chiÕn lîc" lµ thuËt ng÷ ®îc dïng trong qu©n sù tríc tiªn, nã chØ sù mu lîc, s¸ch lîc chØ huy qu©n ®éi chiÕn ®Êu. Trong qu©n sù lµ giµnh chiÕn th¾ng, trong kinh tÕ lµ ph¶i thµnh c«ng. Nh vËy trong qu©n sù hay trong kinh tÕ ®Òu ph¶i ®Æt ra nh÷ng môc tiªu lín, môc tiªu sèng cßn. Vµ ®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ®ã c¸c nhµ qu©n sù, nhµ qu¶n lý còng ph¶i t×m ra c¸c gi¶i ph¸p, c¸c c«ng cô dùa trªn môc tiªu vµ néi lùc. "BiÕt ngêi biÕt ta tr¨m trËn tr¨m th¾ng". ThuËt ng÷ chiÕn lîc ®· ®îc sö dông trong qu¶n lý do vai trß quan träng cña nã ®èi víi viÖc t×m ra c¸ch qu¶n lý phï hîp vµ hiÖu qu¶ nhÊt. Cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ chiÕn lîc. Cã thÓ kÓ ®Õn mét sè quan niÖm sau:  Theo Michael Porter th×: "chiÕn lîc lµ nghÖ thuËt t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh".  Alain Thretar l¹i cho r»ng: "chiÕn lîc kinh doanh lµ nghÖ thuËt mµ doanh nghiÖp dïng ®Ó chèng l¹i sù c¹nh tranh vµ dµnh th¾ng lîi".  Genral Aileret l¹i ®a ra quan niÖm: "chiÕn lîc lµ viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng con ®êng vµ nh÷ng ph¬ng tiÖn ®Ó ®¹t tíi c¸c môc tiªu ®· ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch".  Theo William J. Glueck, trong cuèn "Business Policy and Strategic Management" «ng ®· kh¼ng ®Þnh: "chiÕn lîc kinh doanh lµ mét lo¹i khoa häc mang tÝnh toµn diÖn, tÝnh phèi hîp vµ tÝnh thèng nhÊt ®îc thiÕt kÕ nh»m ®¶m b¶o c¸c môc tiªu c¬ b¶n cña ®¬n vÞ kinh doanh sÏ ®îc thùc hiÖn tèt ®Ñp".  T¸c gi¶ cuèn "ChiÕn lîcę ®a ra quan niÖm mang ®Çy tÝnh to¸n häc: ĘchiÕn l îc cña doanh nghiÖp lµ sù ph¸c ho¹ nh÷ng quü ®¹o tiÕn triÓn ®ñ v÷ng vµ l©u dµi, chung quanh quü ®¹o ®ã cã thÓ s¾p ®Æt nh÷ng quyÕt ®Þnh vµ nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh x¸c cña doanh nghiÖpę.  Trong khi ®ã G. D. Smith, D. Birtell l¹i cho r»ng: "chiÕn lîc ®îc ®Þnh ra nh lµ khoa häc tæng qu¸t dÉn d¾t hoÆc híng dÉn c«ng ty ®i ®Õn môc tiªu mong muèn, c¸c khoa häc nµy t¹o c¬ së cho c¸c chÝnh s¸ch vµ c¸c thñ ph¸p t¸c nghiÖp".  Theo quan niÖm cña Alfred Chandle th×: "chiÕn lîc kinh doanh bao hµm viÖc Ên ®Þnh c¸c môc tiªu c¬ b¶n cña ®¬n vÞ kinh doanh, ®ång thêi lùa chän c¸ch thøc hay tiÕn tr×nh hµnh ®éng vµ ph©n bæ c¸c nguån lùc thiÕt yÕu ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã". Së dÜ cã nhiÒu c¸ch tiÕp cËn nh vËy lµ do c¸c trêng ph¸i nh×n nhËn chiÕn lîc ë c¸c híng kh¸c nhau, vÞ trÝ kh¸c nhau nhng ®Òu thÓ hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò mµ chiÕn lîc kinh doanh bao hµm vµ ph¶n ¸nh: * Môc tiªu chiÕn lîc. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang2 * Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ môc tiªu, doanh nghiÖp t×m ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu. HiÖn nay ë níc ta quan niÖm ®ang ®îc sö dông réng r·i lµ: "chiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ tæng hîp c¸c môc tiªu dµi h¹n, c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p lín vÒ s¶n xuÊt kinh doanh, vÒ tµi chÝnh vµ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt nh©n tè con ngêi nh»m ®a ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¸t triÓn lªn mét tr¹ng th¸i míi cao h¬n vÒ chÊt". 2. C¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña chiÕn lîc kinh doanh. ChiÕn lîc mang tÝnh ®Þnh híng, chiÕn lîc x¸c ®Þnh môc tiªu vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn doanh nghiÖp trong thêi gian dµi (5 n¨m, 10 n¨m...) mäi ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn ph©n hÖ trong doanh nghiÖp cïng híng tíi môc tiªu cña chiÕn lîc, thÓ hiÖn chñ tr¬ng ®êng lèi ph¸t triÓn doanh nghiÖp. Mäi quyÕt ®Þnh quan träng trong qu¸ tr×nh x©y dùng, tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÓm tra, ®¸nh gi¸ vµ ®iÒu chØnh chiÕn lîc ®Òu ph¶i ®îc tËp trung vÒ ban l·nh ®¹o cao nhÊt cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®¶m b¶o sù ®óng ®¾n, chÝnh x¸c cña c¸c quyÕt ®Þnh dµi h¹n, cho thÊy tÇm quan träng cña chiÕn lîc. ChiÕn lîc kinh doanh lu«n ®îc x©y dùng dùa trªn c¬ së lîi thÕ so s¸nh so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng. §iÒu nµy ®ßi hái qu¸ tr×nh ph©n tÝch tiÒm lùc cña doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, t×m ra ®iÓm m¹nh ®Ých thùc cña doanh nghiÖp. Nã ph¶i cã gi¸ trÞ trªn thÞ trêng, ®iÓm m¹nh nµy ph¶i vît tréi so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. ChiÕn lîc ph¶i thÝch nghi ®îc víi nh÷ng biÕn ®éng cña m«i trêng, chiÕn lîc lu«n lu«n cã sù kiÓm tra ®iÒu chØnh nh»m huy ®éng tèi ®a vµ kÕt hîp tèi u nguån lùc vÒ vËt chÊt còng nh nh©n tè con ngêi. 3. Ph©n lo¹i chiÕn lîc kinh doanh. Do sù ®a d¹ng trong ngµnh nghÒ kinh doanh, chiÕn lîc còng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó.  C¨n cø vµo ph¹m vi chiÕn lîc gåm hai lo¹i chÝnh sau: chiÕn lîc tæng qu¸t vµ chiÕn lîc bé phËn. ChiÕn lîc tæng qu¸t: §©y lµ chiÕn lîc quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp, ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt, bao qu¸t nhÊt vµ cã ý nghÜa l©u dµi. Nã bao gåm: + ChiÕn lîc t¨ng trëng (tËp trung) + ChiÕn lîc liªn doanh liªn kÕt + ChiÕn lîc híng ngo¹i .... SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang3 ChiÕn lîc bé phËn: §©y lµ chiÕn lîc ®îc x©y dùng cho c¸c bé phËn, ph©n hÖ cña doanh nghiÖp. Nã dùa trªn c¬ së cña chiÕn lîc tæng qu¸t, nã lµ sù ph©n nhá chiÕn lîc tæng qu¸t, lµ nh÷ng chiÕn lîc hç trî cho chiÕn lîc tæng qu¸t (nã liªn quan ®Õn c¸c phßng ban chøc n¨ng cña doanh nghiÖp). Bao gåm: + ChiÕn lîc thÞ trêng. + ChiÕn lîc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn. + ChiÕn lîc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. + ChiÕn lîc vÒ tµi chÝnh. + ChiÕn lîc s¶n phÈm. + ChiÕn lîc marketing. + ChiÕn lîc c¹nh tranh. + ChiÕn lîc gi¸ c¶. + ChiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghÖ.  C¨n cø vµo c¸ch tiÕp cËn thÞ trêng chia chiÕn lîc lµm bèn lo¹i sau: ChiÕn lîc nh©n tè then chèt: lµ chiÕn lîc tËp trung mäi nguån lùc, mäi sù nç lùc cña doanh nghiÖp cho nh÷ng nh©n tè then chèt cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChiÕn lîc lîi thÕ so s¸nh: lµ chiÕn lîc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña chÝnh doanh nghiÖp m×nh còng nh cña ®èi thñ c¹nh tranh; tõ ®ã t×m ra nh÷ng mÆt m¹nh lÊy ®ã lµm lîi thÕ cho c¹nh tranh ®ång thêi kh¾c phôc h¹n chÕ mÆt yÕu kÐm. ChiÕn lîc ngêi t×m kiÕm: lµ chiÕn lîc mang ý nghÜa ngêi ®i tríc c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, t×m kiÕm kh¸m ph¸ nh÷ng c«ng nghÖ míi, coi c«ng nghÖ lµ yÕu tè c¹nh tranh quan träng nhÊt vµ chÊp nhËn m¹o hiÓm. ChiÕn lîc ph¸t triÓn toµn diÖn: chiÕn lîc nµy kh«ng nh»m vµo mét yÕu tè then chèt nµo mµ khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng cã thÓ mäi nh©n tè bao quanh nh©n tè then chèt nh»m t¹o ra mét thÕ m¹nh tæng hîp. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang4 4. Néi dung chñ yÕu cña chiÕn lîc kinh doanh. ChiÕn lîc kinh doanh lµ c«ng cô mµ doanh nghiÖp sö dông ®Ó v¹ch ra híng ®i, v¹ch ra quü ®¹o t¬ng ®èi dµi vÒ mÆt thêi gian, lµ c«ng cô dù b¸o nh÷ng bíc ®i trong t¬ng lai cña doanh nghiÖp trong sù thay ®æi cña m«i trêng. Nh vËy vÒ néi dung chiÕn lîc kinh doanh ph¶i thÓ hiÖn hai mÆt sau: + Ph¶i ®a ra ®îc nh÷ng môc tiªu lín, môc tiªu dµi h¹n ®îc ®¶m b¶o thùc hiÖn b»ng c¸c gi¶i ph¸p, c«ng cô h÷u hiÖu. + Ph¶i ®Þnh híng râ rµng cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChiÕn lîc ®îc x©y dùng dùa trªn nhiÒu c¨n cø kh¸c nhau, môc ®Ých kh¸c nhau nhng ®Òu cã hai phÇn: chiÕn lîc tæng qu¸t vµ chiÕn lîc bé phËn.  Néi dung cña chiÕn lîc tæng qu¸t. Néi dung cña chiÕn lîc tæng qu¸t chøa ®ùng nh÷ng môc tiªu chung cña toµn doanh nghiÖp. Môc tiªu cña chiÕn lîc tæng qu¸t lµ ®iÓm ®Õn cña c¸c môc tiªu nhá, môc tiªu cña c¸c bé phËn, ph©n hÖ trong doanh nghiÖp. Trong mét doanh nghiÖp thêng cã nh÷ng môc tiªu t¨ng trëng, ph¸t triÓn, chñng lo¹i s¶n phÈm.... Tuy nhiªn c¸c doanh nghiÖp thêng tËp trung vµo ba môc tiªu chÝnh sau: + Kh¶ n¨ng sinh lîi: Môc tiªu cuèi cïng, ®éng lùc cho c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo thÞ trêng lµ lîi nhuËn (kh«ng nh÷ng lµ lîi nhuËn vÒ kinh tÕ mµ cßn lµ lîi Ých x· héi ®èi víi c¸c tæ chøc x· héi). Do ®ã ®iÒu ®Çu tiªn, tríc khi thµnh lËp doanh nghiÖp, chñ doanh nghiÖp ph¶i tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng sinh lîi cña doanh nghiÖp m×nh qu¶n lý. Lîi nhuËn, trªn gi¸c ®é kinh tÕ, lµ sù chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu vµ tæng chi phÝ. Nh vËy ®Ó cã ®îc lîi nhuËn lín nhÊt th× sÏ cã hai môc tiªu kh¸c lµ tèi ®a ho¸ doanh thu vµ tèi thiÓu ho¸ chi phÝ, tuy nhiªn gi÷a doanh thu vµ chi phÝ l¹i cã mèi quan hÖ rÊt mËt thiÕt, cã thÓ lµ cïng chiÒu (t¨ng chi phÝ míi t¨ng doanh thu). Trong chiÕn lîc kinh doanh môc tiªu lîi nhuËn ®îc cô thÓ b»ng c¸c môc tiªu sau: lîi nhuËn rßng, tû suÊt lîi nhuËn, tèc ®é t¨ng cña lîi nhuËn, tû lÖ lîi nhuËn trªn mét ®¬n vÞ doanh thu.... + Uy tÝn, thÕ, lùc cña doanh nghiÖp: §©y lµ tµi s¶n v« h×nh cña doanh nghiÖp sau mét thêi gian ho¹t ®éng. Mét doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ sÏ lµm t¨ng uy tÝn víi kh¸c hµng, t¨ng thÕ, lùc trªn thÞ trêng so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Nã ®îc ®o b»ng thÞ phÇn cña doanh nghiÖp, b»ng tû träng hµng ho¸ - dÞch vô cña doanh nghiÖp so víi toµn ngµnh. §ång thêi nã còng thÓ hiÖn tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh, c¸c mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi ®èi thñ c¹nh tranh vµ víi c¸c tæ chøc cã liªn quan, møc ®é phô thuéc cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c tæ chøc nµy còng nh sù phô thuéc cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®èi víi doanh nghiÖp. + An toµn trong kinh doanh: Doanh nghiÖp lu«n ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng t×nh huèng xÊu nhÊt cã thÓ x¶y ra nh»m cã nh÷ng gi¶i ph¸p dù phßng kh¾c phôc hËu qu¶. Bëi v× m«i trêng lu«n lu«n biÕn ®æi, thµnh c«ng lu«n lu«n chøa ®ùng nh÷ng tiÒm Èn cña rñi ro. "Rñi ro cµng cao lîi nhuËn cµng lín". §óng vËy, doanh nghiÖp ph¶i c©n nh¾c thËt kü lìng gi÷a kh¶ n¨ng sinh lîi vµ møc ®é rñi ro cho phï hîp. Tuy nhiªn ®iÒu nµy kh«ng c¶n trë viÖc thùc hiÖn c¸c ý tëng t¸o b¹o, nhng ®iÒu cèt yÕu lµ ph¶i suy xÐt kü lìng ®êng ®i níc bíc vµ cã sù chuÈn bÞ cho rñi ro v× rñi ro lµ khã lêng. ChiÕn lîc ph¶i ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn l©u dµi, kh«ng ph¶i chØ trong ngµy mét ngµy hai.  Néi dung cña c¸c chiÕn lîc bé phËn: cô thÓ ho¸ cña chiÕn lîc tæng qu¸t. + ChiÕn lîc vÒ con ngêi: Qu¸ tr×nh qu¶n lý chiÕn lîc bao gåm x©y dùng, tæ chøc thùc hiÖn chiÕn lîc. ViÖc x©y dùng sÏ do nh÷ng chuyªn gia, nh÷ng nhµ ph©n tÝch thùc hiÖn. Mét chiÕn lîc ®îc x©y dùng mét c¸ch hiÖu qu¶ c«ng phu nhng thùc thi l¹i kh«ng tèt sÏ ®em l¹i kÕt qu¶ kh«ng cao. Do ®ã chóng ta kh«ng thÓ xem nhÑ viÖc tæ chøc thùc thi chiÕn lîc. ViÖc thùc thi l¹i do ®éi ngò c¸n bé c«ng SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang5 nh©n viªn cña doanh nghiÖp thùc hiÖn, do ®ã chiÕn lîc cã ®em l¹i kÕt qu¶ kh¶ quan hay kh«ng lµ phô thuéc vµo kh«ng chØ nh÷ng nhµ qu¶n lý mµ nã cßn phô thuéc vµo toµn bé ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. Do ®ã trong qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh th× chiÕn lîc con ngêi lµ x¬ng sèng xuyªn suèt toµn bé qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc thùc thi. C«ng t¸c thùc hiÖn chiÕn lîc con ngêi ph¶i chó ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau: * Chó träng c«ng t¸c ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho ®éi ngò lao ®éng. * X©y dùng mét hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý cã hiÖu qu¶, t¹o ra sù th«ng suèt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc. * Cã chÕ ®é thëng ph¹t ®óng ®¾n t¹o nªn tinh thÇn h¨ng say lµm viÖc ®ång thêi gi÷ ®îc kû c¬ng lµm viÖc, lµm viÖc cã tr¸ch nhiÖm cao. * Gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh tuyÓn dông lao ®éng, lùa chän ®îc nh÷ng ngêi cã n¨ng lùc, thÝch hîp víi c«ng viÖc. Trong nÒn kinh tÕ tri thøc ngµy nay vai trß cña con ngêi ®îc coi lµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh nhÊt trong mäi nguån lùc. + ChiÕn lîc thÞ trêng: ChiÕn lîc thÞ trêng nh»m x¸c ®Þnh c¸c ®o¹n thÞ trêng cho c¸c lo¹i s¶n phÈm dÞch vô cña doanh nghiÖp vµ ®o¹n thÞ trêng nµo lµ thÞ trêng môc tiªu cña doanh nghiÖp, ®©u lµ thÞ trêng tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp. ChiÕn lîc thÞ trêng bao gåm c¶ thÞ trêng ®Çu ra - s¶n phÈm - dÞch vô doanh nghiÖp cung cÊp vµ thÞ trêng ®Çu vµo - c«ng nghÖ, nguyªn vËt liÖu cung cÊp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. ChiÕn lîc thÞ trêng cã thÓ theo híng ph¸t triÓn thÞ trêng néi ®Þa còng nh ph¸t triÓn ra thÞ trêng ngoµi. * Th©m nhËp vµo thÞ trêng néi ®Þa cã hai con ®êng: t¨ng thÞ phÇn trong thÞ trêng hiÖn t¹i so víi ®èi thñ c¹nh tranh vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng míi ë thÞ trêng míi. * Ph¸t triÓn ra thÞ trêng níc ngoµi: x¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c c¸c lo¹i s¶n phÈm dÞch vô cã lîi thÕ so s¸nh, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao ®Ó tung ra thÞ trêng níc ngoµi. Còng cã thÓ tiÕn hµnh liªn doanh, liªn kÕt. §©y lµ thÞ trêng hÊp dÉn nhng ®Çy thö th¸ch cho c¸c doanh nghiÖp do ®©y lµ thÞ trêng cã yªu cÇu cao vÒ chÊt lîng còng nh mÉu m· s¶n phÈm. + ChiÕn lîc huy ®éng vµ sö dông vèn: M«i trêng lu«n lu«n biÕn ®éng, ®Ó ®¶m b¶o nguån lùc më réng quy m«, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã chiÕn lîc ®óng ®¾n nh»m huy ®éng vèn nhanh chãng, ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt lµ nhu cÇu nhËp c«ng nghÖ cao ®ßi hái nhiÒu vèn ban ®Çu. Doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh huy ®éng theo c¸c híng sau: vay vèn ng©n hµng, liªn doanh, liªn kÕt, cæ phÇn ho¸.... Song song víi qu¸ tr×nh huy ®éng vèn doanh nghiÖp ph¶i sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, tiÕt kiÖm nhÊt. + ChiÕn lîc marketing hçn hîp: ChiÕn lîc marketing kh«ng thÓ thiÕu trong chiÕn lîc kinh doanh, chiÕn lîc marketing nh»m giíi thiÖu vµ ®a s¶n phÈm dÞch vô ®Õn ngêi tiªu dïng. ChiÕn lîc marketing hçn hîp sÏ ph¶i lµm kh¸ch hµng tõ cha biÕt s¶n phÈm dÞch vô cña doanh nghiÖp ®Õn biÕt, thÝch sö dông, vµ tiÕn ®Õn mua s¶n phÈm dÞch vô cña doanh nghiÖp, nã gîi më nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. Nã bao gåm c¸c chiÕn lîc nhá sau: * ChiÕn lîc s¶n phÈm. * ChiÕn lîc gi¸. * ChiÕn lîc ph©n phèi. * ChiÕn lîc giao tiÕp khuyÕch tr¬ng. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang6 + ChiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghÖ: Ngµy nay vai trß cña c«ng nghÖ ngµy cµng ®îc kh¼ng ®Þnh lµ bËc nhÊt, lµ lîi thÕ c¹nh tranh m¹nh mÏ nhÊt. C«ng nghÖ ë ®©y kh«ng chØ lµ m¸y mãc mµ cßn lµ c«ng nghÖ qu¶n lý. Nhng c«ng nghÖ cµng cao ®ßi hái lîng vèn cµng lín, tr×nh ®é cao. Do ®ã ®Ó thùc hiÖn tèt chiÕn lîc c«ng nghÖ cÇn thùc hiÖn tèt chiÕn lîc huy ®éng vèn vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn con ngêi. Trªn ®©y lµ nh÷ng chiÕn lîc phæ biÕn nhÊt mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i thùc hiÖn. Tuú vµo ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh thùc hiÖn nh÷ng chiÕn lîc cÇn thiÕt, phï hîp ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp. 5. Vai trß cña chiÕn lîc kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp vµ sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh. T¹i sao trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn ngêi ta l¹i rÊt quan t©m ®Õn chiÕn lîc kinh doanh? Doanh nghiÖp chØ cã hai con ®êng khi tham gia thÞ trêng: hoÆc ®øng v÷ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn hoÆc lµ ch÷ng l¹i vµ suy tho¸i, ph¸ s¶n. C¬ chÕ thÞ trêng lµ sù c¹nh tranh ¸c liÖt kh«ng mang tÝnh nh©n nhîng, doanh nghiÖp nµo thÝch øng ®îc, tu©n theo c¸c quy luËt cña thÞ trêng sÏ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. M«i trêng lu«n lu«n biÕn ®éng, vËy lµm thÕ nµo ®Ó ®øng v÷ng ®îc trong nªn kinh tÕ thÞ trêng ®Çy sù thay ®æi nµy? §ã chÝnh lµ lý do t¹i sao doanh nghiÖp l¹i cÇn ph¶i ho¹ch ®Þnh mét chiÕn l îc kinh doanh kü lìng nh»m thÝch øng víi m«i trêng, ®èi phã l¹i sù thay ®æi cña m«i trêng, tËp trung mäi nguån lùc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ®· ®Æt ra. ChiÕn lîc gi÷ vai trß ®Þnh híng cho mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, chiÕn lîc kinh doanh cho doanh nghiÖp thÊy râ môc ®Ých cÇn ®¹t ®îc vµ lµm c¸ch nµo ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã. Mäi quyÕt ®Þnh cña cÊp l·nh ®¹o doanh nghiÖp sÏ theo nh÷ng rµng buéc nhÊt ®Þnh. ChiÕn lîc thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thÝch nghi víi m«i trêng: mét trong nh÷ng bé phËn quan träng nhÊt cña ph©n tÝch chiÕn lîc lµ nghiªn cøu vµ dù b¸o thÞ trêng. ThÞ trêng biÕn ®éng nhng ®· ®îc ph©n tÝch, nghiªn cøu kü lìng sÏ lµm h¹n chÕ tèi thiÓu nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra ®ång thêi chØ ra ® îc nh÷ng thuËn lîi, nh÷ng c¬ héi. Doanh nghiÖp sÏ tËn dông nh÷ng lîi thÕ nµy ®Ó cã nh÷ng bíc ®i thÝch hîp, chíp lÊy thêi c¬ ph¸t triÓn, gi¶m thiÓu vµ tr¸nh rñi ro. ChiÕn lîc kinh doanh gióp c¸c doanh nghiÖp khai th¸c vµ sö dông tèi ®a c¸c nguån lùc, tiÒm n¨ng cña m×nh. ChiÕn lîc sÏ chØ ra nªn sö dông nguån lùc nµo vµo thêi ®iÓm nµo, ph©n bæ vµo kh©u nµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cã thÓ. Tõ ®ã ph¸t huy ®îc tiÒm lùc cña doanh nghiÖp. T¹o ra sù chñ ®éng cho doanh nghiÖp trong c¸c mèi quan hÖ víi c¸c lùc lîng thÞ trêng. Do dù b¸o ®îc nh÷ng sù thay ®æi cña thÞ trêng doanh nghiÖp sÏ chñ ®éng thÝch øng víi m«i trêng, kh«ng bÞ ngì ngµng khi sù viÖc bÊt ngê x¶y ra. Doanh nghiÖp chuÈn bÞ ®ãn ®Çu nh÷ng c¬ héi vµ x©y dùng kÕ ho¹ch ®èi phã víi nh÷ng t×nh huèng xÊu. II. Qu¸ tr×nh qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh. Kh¸i niÖm qu¸ tr×nh qu¶n lý chiÕn lîc: lµ qu¸ tr×nh nghiªn cøu m«i trêng bªn ngoµI còng nh c¸c nguån lùc vµ kh¶ n¨ng bªn trong, x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu riªng cña tæ chøc, ho¹ch ®Þnh, thùc hiÖn vµ kiÓm tra c¸c quyÕt ®Þnh, nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra. Qu¸ tr×nh qu¶n lý chiÕn lîc bao gåm hai qu¸ tr×nh sau: x©y dùng chiÕn lîc vµ tæ chøc thùc thi chiÕn lîc kinh doanh. A. Qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc. 1. Kh¸i niÖm: SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang7 Ho¹ch ®Þnh lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p nh»m v¹ch ra c¸c môc tiªu ®ång thêi ph¶i chØ ra ® îc c¸ch thøc, c«ng cô ®¹t ®îc môc tiªu trªn. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang8 2. Vai trß cña ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh trong qu¶n lý chiÕn lîc. Cã thÓ nãi ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc lµ ®iÒu kiÖn cÇn, lµ giai ®o¹n cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh qu¶n lý chiÕn lîc bëi ba lý do sau: + Thø nhÊt, ho¹ch ®Þnh lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu dùa trªn sù ph©n tÝch, dù b¸o chÆt chÏ sù thay ®æi cña m«i trêng còng nh thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp v× vËy ho¹ch ®Þnh gièng nh sù më ®êng, lµ c¬ së lµ tiÒn ®å cho giai ®o¹n sau cña qu¸ tr×nh qu¶n lý chiÕn lîc. Nã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p vµ c¸c c«ng cô cô thÓ ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu ®Æt ra. + Thø hai, ho¹ch ®Þnh lµ c¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn, s¶n phÈm cña ho¹ch ®Þnh lµ mét hÖ thèng môc tiªu, do ®ã ®Ó biÕt viÖc tæ chøc thùc thi diÔn ra nh thÕ nµo, ngêi ta sÏ so s¸nh kÕt qu¶ ®¹t ®îc víi môc tiªu nh»m bæ sung, ®iÒu chØnh sai sãt kÞp thêi. + Thø ba, chiÕn lîc kinh doanh kh¼ng ®Þnh sø mÖnh cña doanh nghiÖp, mét chiÕn lîc kinh doanh ®îc ho¹ch ®Þnh tèt, phï hîp vµ ®¸p øng ®îc yªu cÇu thùc tiÔn, gi¶i quyÕt ®óng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra sÏ lµ c¬ së cho sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp. Ba lý do chñ yÕu trªn cho ta thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh, x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn lîc lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng nhÊt cña qu¶n lý doanh nghiÖp. Trªn ®©y lµ nh÷ng lý luËn chung vÒ chiÕn lîc kinh doanh, díi ®©y chóng ta nghiªn cøu lµm thÕ nµo ®Ó qu¶n lý chiÕn lîc kinh doanh. 3. Nh÷ng c¨n cø ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc. §Ó tr¶ lêi c©u hái chóng ta dùa vµo c¸i g× ®Ó x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh? Môc tiªu chóng ta ®Æt ra c¨n cø tõ ®©u? Môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn, muèn thu ®îc lîi nhuËn, doanh nghiÖp ph¶i tung ra nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô mµ thÞ trêng ®ang khan hiÕm, ®ang cã nhu cÇu cao. VÒ mÆt c¬ b¶n th× ®ã lµ sù ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng dùa trªn tiÒm lùc cña doanh nghiÖp. DÜ nhiªn cßn nhiÒu yÕu tè kh¸c t¸c ®éng lªn nhng vÒ c¨n b¶n, nh÷ng c¨n cø ®Ó ho¹ch ®Þnh lµ m«i trêng (kh¸ch hµng, ®èi thñ c¹nh tranh, nhµ níc, nhµ cung cÊp....) vµ tiÒm lùc cña doanh nghiÖp. Hai yÕu tè kh¸ch hµng vµ ®èi thñ c¹nh tranh thêng thay ®æi m¹nh nªn ®îc c¸c doanh nghiÖp chó träng khi x©y dùng chiÕn lîc. + Kh¸ch hµng: Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®Òu dùa vµo nhu cÇu cña kh¸ch hµng, doanh nghiÖp nµo ®¸p øng tèt (chÊt lîng, mÉu m·, gi¸ c¶) sÏ ®øng v÷ng trªn th¬ng trêng, ngîc l¹i sÏ lµ sù thÊt b¹i. Do ®ã nã ¶nh hëng xuyªn suèt qu¸ tr×nh qu¶n lý chiÕn lîc tõ ho¹ch ®Þnh ®Õn tæ chøc thùc thi. Doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh cho m×nh mét thÞ trêng môc tiªu, thÞ trêng ®ã doanh nghiÖp sÏ ®¸p øng tèt nhÊt, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh m¹nh mÏ nhÊt, vµ thÞ trêng ®ã ph¶i ®ñ lín ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn vÒ l©u dµi. + §èi thñ c¹nh tranh: §i cïng víi viÖc x¸c ®Þnh kh¸ch hµng môc tiªu trªn ®o¹n thÞ trêng cña doanh nghiÖp còng lµ x¸c ®Þnh c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn ®o¹n thÞ trêng ®ã. Doanh nghiÖp ph¶i t×m ra lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh trªn c¬ së so s¸nh víi ®èi thñ c¹nh tranh. Mét u thÕ rÊt quan träng mµ doanh nghiÖp lu«n ph¶i xÐt ®Õn lµ: danh tiÕng, uy tÝn cña doanh nghiÖp. Cã nh÷ng lóc gi¸ c¸ vµ chÊt lîng cha h¼n ®· quyÕt ®Þnh nhu cÇu. Muèn cã danh tiÕng uy tÝn th× ngoµi chÊt lîng s¶n phÈm cßn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng, lµm hµi lßng kh¸ch hµng. Ngoµi ra doanh nghiÖp còng kh«ng thÓ kh«ng xem xÐt ®Õn n¨ng lùc s¶n xuÊt, hÖ thèng c¬ së vËt chÊt cña ®èi thñ c¹nh tranh. §Æc biÖt khi xÐt ®Õn ®èi thñ c¹nh tranh, doanh nghiÖp ph¶i dù b¸o kh¶ n¨ng sÏ cã nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ chiÕm lÜnh thÞ trêng ®Ó cã kÕ ho¹ch ®èi phã. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang9 + TiÒm lùc cña doanh nghiÖp: ChiÕn lîc kinh doanh ph¶i c¨n cø vµo thùc lùc cña doanh nghiÖp, tr¸nh nh÷ng chiÕn lîc ngoµi kh¶ n¨ng thùc hiÖn do ®Æt môc tiªu qóa cao, mµ víi kh¶ n¨ng tæ chøc còng nh nguån lùc kh«ng thÓ ®¹t ®îc, sÏ dÉn ®Õn sù thÊt b¹i cña chiÕn lîc. ChiÕn lîc ph¶i khai th¸c ®îc tèi ®a nguån lùc cña doanh nghiÖp vµ sö dông nã vµo c¸c lÜnh vùc, chøc n¨ng cã tÇm quan träng quyÕt ®Þnh ®èi víi doanh nghiÖp, nãi c¸ch kh¸c víi doanh nghiÖp biÕt ®Çu t vµo kh©u xung yÕu, yÕu tè then chèt t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh m¹nh mÏ. Nhµ ho¹ch ®Þnh ph¶i biÕt ph¸t huy tèi ®a mÆt m¹nh cña doanh nghiÖp còng nh h¹n chÕ kh¾c phôc ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, ®ång thêi khoÐt s©u vµo ®iÓm yÕu cña ®èi thñ c¹nh tranh t¹o ra u thÕ trªn th¬ng trêng. 4. Qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc. 4.1.X¸c ®Þnh sø mÖnh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp tån t¹i ®Ó lµm g×? Bao giê trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc chøc n¨ng cña doanh nghiÖp nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt còng nh t×nh tr¹ng lÖch híng. Mäi môc tiªu ®Æt ra ph¶i nh»m thùc hiÖn sø mÖnh cña doanh nghiÖp. 4.2. Nghiªn cøu vµ dù b¸o. Qu¸ tr×nh bao gåm nghiªn cøu dù b¸o m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch néi bé. Môc ®Ých cña nghiªn cøu vµ dù b¸o lµ: ph©n tÝch m«i trêng kinh doanh nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng c¬ héi (opportunities) vµ nh÷ng mèi ®e do¹ (threats) tõ m«i trêng bªn ngoµi. C¬ héi lµ nh÷ng yÕu tè thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp. Mèi ®e däa lµ nh÷ng yÕu tè bÊt lîi ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. ViÖc ph©n tÝch m«i trêng thêng dùa vµo sù ph©n tÝch hiÖn tr¹ng, qu¸ khø nh»m dù b¸o sù biÕn ®éng trong t¬ng lai. Môc ®Ých cña ph©n tÝch néi bé doanh nghiÖp lµ x¸c ®Þnh nh÷ng ®iÓm m¹nh (strengths) vµ ®iÓm yÕu (weaknesses) cña doanh nghiÖp. §iÓm m¹nh lµ nh÷ng ®iÓm doanh nghiÖp lµm tèt h¬n doanh nghiÖp kh¸c, lµ nh÷ng lîi thÕ vît tréi so víi ®èi thñ c¹nh tranh, cã thÓ dùa vµo ®ã ®Ó doanh nghiÖp triÓn khai chiÕn lîc kinh doanh. §iÓm yÕu lµ nh÷ng mÆt h¹n chÕ, nh÷ng ®iÓm dÔ bÞ ®èi thñ c¹nh tranh khai th¸c. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng chiÕn lîc cÇn ph¶i ®iÒu chØnh nh÷ng ®iÓm yÕu nµy ®Ó h¹n chÕ sù ¶nh hëng cña chóng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang10 C¸c yÕu tè cña m«i trêng kinh doanh : Kinh tÕ Ngêi cung øng §TCT tiÒm Èn Doanh nghiÖp trong ngµnh ChÝnh trÞ kü thuËt Kh¸ch hµng M«i trêng ngµnh Kü thuËt c«ng nghÖ s¶n phÈm thay thÕ V¨n ho¸ x· héi 4.1.1. Nghiªn cøu vµ dù b¸o m«i trêng kinh doanh: M«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp M«i trêng vÜ bao gåm m«i trêng kinh doanh quèc tÕ,m«m«i trêng vÜ m« vµ m«i trêng ngµnh. M«i trêng kinh doanh quèc tÕ : M«i trêng quèc tÕ Trong thùc tÕ doanh nghiÖp cã thÓ tham gia hoÆc kh«ng tham gia kinh doanh trªn thÞ trêng quèc tÕ. Song do xu thÕ héi nhËp, toµn cÇu ho¸ nªn m«i trêng kinh doanh quèc tÕ còng ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Sù t¸c ®éng nµy sÏ ngµy cµng m¹nh mét khi ViÖt Nam tham gia vµo AFTA, WTO. Lóc ®ã doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®èi ®Çu víi nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh quèc tÕ nÆng ký, kh«ng cßn sù b¶o vÖ cña hµnh rµo thuÕ quan. Nhng cã thÓ nãi ®©y còng lµ c¬ héi cho doanh nghiÖp VN tung s¶n phÈm ra thÞ trêng thÕ giíi. M«i trêng vÜ m«: C¸c yÕu tè kinh tÕ cña m«i tr êng vÜ m«: lµ c¸c yÕu tè kinh tÕ cã ¶nh hëng trùc tiÕp nhÊt ®Õn doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè nµy t¬ng ®èi réng nªn c¸c doanh nghiÖp cÇn chän läc ®Ó nhËn biÕt c¸c t¸c ®éng cô thÓ nhÊt. C¸c yÕu tè kinh tÕ chñ yÕu t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm: Thø nhÊt, tû lÖ l·i suÊt: Kh«ng mét doanh nghiÖp nµo khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng ph¶i vay vèn. Do ®ã tû lÖ l·i suÊt ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chi phÝ cña doanh nghiÖp. §ång thêi nã còng ¶nh hëng lín ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t cña doanh nghiÖp, khi doanh nghiÖp muèn triÓn khai mét chiÕn lîc më réng quy m« b»ng mét nguån vèn cã tû lÖ vèn vay cao. Víi dù b¸o tû lÖ l·i suÊt thÊp Ýt biÕn ®éng th× chiÕn lîc sÏ ®îc triÓn khai. Ngîc l¹i chiÕn lîc sÏ thùc hiÖn nÕu trong qu¸ tr×nh ho¹nh ®Þnh dù b¸o l·i suÊt sÏ t¨ng cao. Thø hai, tû lÖ l¹m ph¸t: Trong mét nÒn kinh tÕ t¨ng trëng æn ®Þnh, tû lÖ l¹m ph¸t thÊp, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn nhanh. Trong thêi kú cã l¹m ph¸t cao, gi¸ c¶, l·i suÊt....Trë nªn kh«ng thÓ lêng tríc ®îc. Sù giao ®éng lµ qu¸ lín. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh víi tû lÖ rñi ro cao, bëi v× nh÷ng kho¶n lîi nhuËn thùc kh«ng tÝnh to¸n chÝnh x¸c ®îc ®iÒu nµy g©y ra hiÖn tîng tho¸i lui ®Çu t. Thø ba, chÝnh s¸ch kinh tÕ: Ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thuËn lîi hay kh«ng còng nhê mét phÇn rÊt lín vµo hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ níc. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh, chÝnh s¸ch thuÕ...¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¸c doanh nghiÖp. C¸c chÝnh s¸ch cµng s©u s¸t tíi SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang11 c¸c doanh nghiÖp, sù hç trî cho c¸c doanh nghiÖp cµng cao. C¸c chÝnh s¸ch nµy ph¶i ®¸p øng nhanh, kÞp thêi nh÷ng thay ®æi cña nÒn kinh tÕ. Thø t, chu kú kinh doanh: Doanh nghiÖp sÏ rÊt thuËn lîi trong giai ®o¹n nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhng trong thêi kú suy tho¸i doanh nghiÖp sÏ ph¶i thu hÑp quy m«, h¹n chÕ ®Çu t lµm cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp chØ cßn lµ ho¹t ®éng ®èi phã víi thÞ trêng. Ngoµi ra cßn nhiÒu yÕu tè kh¸c nh thÊt nghiÖp, tû lÖ t¨ng trëng, quan hÖ ®èi ngo¹i... C¸c yÕu tè chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p: C¸c yÕu tè chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p lµ nÒn t¶ng quy ®Þnh c¸c yÕu tè kh¸c cña m«i tr¬ng kinh doanh. Chóng cã thÓ t¹o ra nh÷ng c¬ héi, lîi thÕ mµ còng cã thÓ ®em l¹i nh÷ng h¹n chÕ thËm chÝ rñi ro cho doanh nghiÖp. Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, sù thèng nhÊt, hoµn chØnh vÒ luËt ph¸p t¹o ra sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cho doanh nghiÖp. Ngîc l¹i, sù biÕn ®éng m¹nh vÒ chÝnh trÞ, sù mÊt hiÖu lùc trong mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt mµ doanh nghiÖp kh«ng dù ®o¸n tríc ®îc sÏ t¹o ra nhiÒu mÆt h¹n chÕ cho doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè v¨n ho¸ x· héi: VÒ mÆt l©u dµi ®©y lµ nh©n tè ¶nh hëng réng lín vµ s©u s¾c nhÊt ®Õn m«i trêng kinh doanh. Sù biÕn ®æi c¸c yÕu tè v¨n ho¸ x· héi thêng chËm nªn khã nhËn biÕt. Sù thay ®æi vÒ lèi sèng, quan niÖm vÒ tiªu dïng, tr×nh ®é d©n trÝ, c¬ cÊu d©n sè, chuÈn mùc x· héi...sÏ lµm ®¶o lén nhiÒu lo¹i hµng ho¸ dÞch vô. Mét vÝ dô ®¬n gi¶n vÒ c¸c trµo lu theo mèt Hµn Quèc ®· cho chóng ta thÊy nh÷ng ¶nh hëng s©u s¾c cña yÕu tè v¨n ho¸. C¸c yÕu tè kü thuËt c«ng nghÖ: Cã thÓ nãi kü thuËt - c«ng nghÖ lµ mét lîi thÕ c¹nh tranh m¹nh mÏ nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay vµ trong t¬ng lai. C«ng nghÖ thay ®æi cã thÓ lµm cho c¸c s¶n phÈm hiÖn ®ang s¶n xuÊt trë nªn lçi thêi trong kho¶ng thêi gian ng¾n. Sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ lµm ng¾n ®i vßng ®êi cña s¶n phÈm. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp ph¶i chó träng ph¸t triÓn s¶n phÈm ®ång nghÜa víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ, c¶i tiÕn c«ng nghÖ. Nh vËy c«ng nghÖ cã thÓ ®em l¹i sù thuËn lîi còng nh sù ®e do¹ cho doanh nghiÖp. ViÖt Nam kh«ng muèn bÞ tôt hËu sÏ ph¶i chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Nhng chuyÓn giao c«ng nghÖ nµo vÉn cßn lµ bµi to¸n nan gi¶i cho c¸c nhµ chøc tr¸ch, c¸c doanh nghiÖp nh»m kÕt hîp hµi hoµ ba nh©n tè cña chuyÓn giao c«ng nghÖ: Thø nhÊt lµ vÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh. Thø hai lµ vÊn ®Ò vÒ con ngêi cô thÓ lµ kh¶ n¨ng vÒ tr×nh ®é. Thø ba lµ vÊn ®Ò vÒ kh¶ n¨ng øng dông cña c«ng nghÖ ®ã ®èi víi doanh nghiÖp vµ cao h¬n n÷a lµ víi ®Êt níc. M«i trêng vi m« (m«i trêng ngµnh): Michael E. Porter, trêng ®¹i häc qu¶n trÞ kinh doanh Harvard ®· ®a ra nh÷ng vÊn ®Ò cèt lâi nhÊt ®Ó gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý sö dông ph©n tÝch m«i trêng ngµnh. §ã lµ m« h×nh n¨m lùc lîng thÞ trêng: _ Møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng trong ngµnh. _ Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ tiÒm Èn. _ Møc ®é c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ. _ Søc Ðp vÒ gi¸ cña ngêi mua. _ Søc Ðp cña nhµ cung øng. Cêng ®é t¸c ®éng cña n¨m lùc lîng nµy thêng thay ®æi trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau, ®ßi hái nhµ qu¶n lý ph¶i ®a ra c¸c ®èi s¸ch phï hîp. Sù c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng trong ngµnh. Cã thÓ nãi ®èi thñ c¹nh tranh cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong ph©n tÝch chiÕn lîc kinh doanh. §èi thñ c¹nh tranh t¸c ®éng trùc tiÕp mäi kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp sÏ SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang12 ph¶i n¾m v÷ng ®iÓm m¹nh vµ mÆt h¹n chÕ cña ®èi thñ c¹nh tranh nh»m ®a ra c¸c gi¶I ph¸p h÷u hiÖu trong c¹nh tranh. Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh thêng chÞu ¶nh hëng cña ba nh©n tè: c¬ cÊu c¹nh tranh ngµnh, møc ®é cÇu vµ trë ng¹i khi ra khái ngµnh. VÒ c¬ cÊu c¹nh tranh ngµnh: §ã lµ sù ph©n bè vÒ quy m« vµ sè lîng cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh cã quy m« lín hay nhá, ph©n t¸n hay tËp trung? VÒ møc ®é cña cÇu: Trong ngµnh mµ nhu cÇu ®ang t¨ng th× doanh nghiÖp cã nhiÒu c¬ héi më réng quy m« ®ång thêi còng cã kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn thªm c¸c ®èi thñ c¹nh tranh míi. VÒ trë ng¹i khi ra khái ngµnh: NÕu doanh nghiÖp ®ang kinh doanh trong ngµnh mµ nhu cÇu ®ang cã xu híng gi¶m, trë ng¹i ra khái ngµnh lín, th× doanh nghiÖp cã nguy c¬ bÞ trãi chÆt. NÕu doanh nghiÖp muèn ra khái ngµnh cã thÓ buéc ph¶I bá ®i toµn bé tµi s¶n ®· ®Èu t, ®ång thêi sÏ ph¶I g¸nh chÞu nh÷ng kho¶n chi phÝ lín nh tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n khi cha hÕt hîp ®ång.... Kh¶ n¨ng c¹nh cña ®èi thñ tiÒm Èn: §èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng nh¶y vµo ngµnh trong t¬ng lai. §èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn cã thÓ lµm gi¶m lîi nhuËn cña doanh nghiÖp do sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t h¬n khi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh míi ®a vµo khai th¸c n¨ng lùc s¶n xuÊt míi. Do ®ã doanh nghiÖp cÇn duy tr× hµng rµo hîp ph¸p nh»m b¶o vÖ vÞ thÕ dùa trªn ba yÕu tè c¨n b¶n: thø nhÊt lµ sù a chuéng s¶n phÈm (t¹o ra mét th¬ng hiÖu quen thuéc, a dïng víi kh¸ch hµng), thø hai lµ u thÕ vÒ chi phÝ thÊp (®©y lµ khã kh¨n cho c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm Èn khi ra nhËp vµo thÞ trêng ngµnh, lîi thÕ nµy b¾t nguån tõ ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt tèt do kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch luü kinh nghiÖm l©u dµi, sù ho¹t ®éng æn ®Þnh cña doanh nghiÖp,c¸c mèi quan hÖ trªn thÞ trêng....), thø ba lµ tÝnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt lín doanh nghiÖp s¶n xuÊt víi quy m« lín, gãp phÇn gi¶m chi phÝ trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Møc ®é c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ: Sù biÕn ®éng vÒ gi¸ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp sÏ cho thÊy ngay sù biÕn ®éng vÒ cÇu cña s¶n phÈm thay thÕ. Khi doanh nghiÖp t¨ng gi¸ th× ngêi tiªu dïng sÏ cã khuynh híng mua c¸c s¶n phÈm thay thÕ. Nh vËy c¸c s¶n phÈm thay thÕ ®· h¹n chÕ møc gi¸ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Do ®ã nã còng gi¸n tiÕp h¹n chÕ møc lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp sÏ ph¶i t¹o ra sù kh¸c biÖt lín, t¹o ra nh÷ng ®Æc tÝnh míi mµ s¶n phÈm thay thÕ kh«ng cã th× míi cã c¬ héi n©ng gi¸ t¨ng lîi nhuËn. Doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh tiÒm Èn cña s¶n phÈm thay thÕ. VÝ dô sù ra ®êi cña ®Çu DVD ®· t¹o ra mét sù biÕn ®éng m¹nh mÏ vÒ cÇu trªn thÞ trêng ®Çu CD vµ VCD. Søc Ðp vÒ gi¸ cña ngêi mua: Sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp phô thuéc rÊt lín vµo nhu cÇu cña thÞ trêng - chÝnh lµ kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng ®· chÊp nhËn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp vÒ c¬ b¶n doanh nghiÖp ®· thµnh c«ng bíc ®Çu. Ngµy nay, lÜnh vùc nµo còng vËy, cã nhiÒu doanh nghiÖp cung cÊp c¸c s¶n phÈm ®¸p øng mét nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Do ®ã kh¸ch hµng cµng cã c¬ héi lùa chän h¬n, ®ång thêi c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao h¬n míi cã kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch hµng. Doanh nghiÖp ph¶i chó träng ®Õn chÊt lîng, mÉu m· cña s¶n phÈm, dÞch vô hËu m·i nh»m lµm t¨ng uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, t¹o cho kh¸ch hµng c¶m gi¸c sù t¨ng vÒ gi¸ chËm h¬n sù t¨ng lªn vÒ chÊt lîng. Tõ ®ã kh¸ch hµng coi gi¸ t¨ng vÉn cßn n»m trong kh¶ n¨ng chÊp nhËn ®îc v× t©m lý coi gi¸ lµ sù thÓ hiÖn cña chÊt lîng. Søc Ðp tõ phÝa ngêi cung cÊp: SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang13 Ngêi cung cÊp ngîc l¹i víi kh¸ch hµng, v× lîi nhuËn, cã xu híng t¨ng gi¸ ®Çu vµo cña doanh nghiÖp lµm chi phÝ cña doanh nghiÖp t¨ng lªn. Doanh nghiÖp ph¶i tr¸nh t×nh tr¹ng chØ cã mét nhµ cung cÊp, dÔ dÉn ®Õn ®éc quyÒn, mµ ph¶i quan hÖ víi nhiÒu nhµ cung cÊp. Thêng xuyªn cËp nhËt th«ng tin vÒ sè lîng, chÊt lîng, kh¶ n¨ng cung cÊp nh»m lùa chän nh÷ng nhµ cung cÊp hîp lý nhÊt, gi¶m thiÓu chi phÝ cho doanh nghiÖp. Søc Ðp nµy sÏ gia t¨ng trong c¸c trêng hîp sau: Mét sè doanh nghiÖp ®éc quyÒn cung cÊp. Kh«ng cã ®Çu vµo thay thÕ. Nguån cung øng trë nªn khã kh¨n. 4.2.2. Ph©n tÝch néi bé doanh nghiÖp: Môc ®Ých cña ph©n tÝch doanh nghiÖp lµ nh¨m t×m ra ®IÓm yÕu ®IÓm m¹nh. §iÓm m¹nh lµ nh÷ng lîi thÕ mµ doanh nghiÖp cã ®îc. §iÓm yÕu lµ nh÷ng khã kh¨n h¹n chÕ ®èi víi doanh nghiÖp. ChiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng trªn c¬ së tËn dông nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu. Khi ph©n tÝch doanh nghiÖp cÇn chó ý nh÷ng ®iÓm sau: ph©n tÝch nguån lùc (tµi chÝnh vµ nguån nh©n lùc), kh¶ n¨ng qu¶n lý cña doanh nghiÖp, hÖ thèng marketing cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, hÖ thèng th«ng tin..... Ph©n tÝch nguån lùc cña doanh nghiÖp: Nguån lùc cña doanh nghiÖp bao gåm hai nh©n tè c¬ b¶n lµ nguån lùc vÒ tµi chÝnh vµ nguån lùc vÒ con ngêi. Vèn lµ yÕu tè ®Çu tiªn cÇn cho mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. VÊn ®Ò ®Çu tiªn khi ph©n tÝch hÖ thèng lµ xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. TiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn nhiÒu ý tëng t¸o b¹o m¹o hiÓm, cã nhiÒu c¬ héi thu ®îc lîi nhuËn cao. TiÒm lùc tµi chÝnh g¾n bã mËt thiÕt víi c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn chiÕn lîc kinh doanh. Cã tiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh nhiÒu chiÕn lîc cïng mét lóc, cã thÓ tiÕn hµnh gi¶m gi¸ dµnh thÞ phÇn, ®Çu t vµ t¸i ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc míi hay më réng s¶n xu©t kinh doanh, thùc hiÖn chiÕn lîc quy m« lín, ®Èy nhanh ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn dÉn ®Çu trong ®æi míi s¶n phÈm..... Nguån lùc tµi chÝnh lµ rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. Nguån lùc thø hai còng kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ nguån nh©n lùc. Doanh nghiÖp ®· cã vèn nhng ®Ó ®ång vèn ®ã cã hiÖu qu¶ th× l¹i phô thuéc vµo nguån nh©n lùc, nh÷ng ngêi sö dông ®ång vèn cña doanh nghiÖp. Nguån nh©n lùc cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay - thêi ®¹i cña nÒn kinh tÕ tri thøc. Mét chiÕn l îc ®îc ho¹ch ®Þnh mét c¸ch kü lìng nhng ®éi ngò thùc hiÖn Ýt kinh nghiÖm kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é th× chiÕn lîc ®ã coi nh thÊt b¹i hoµn toµn. ViÖc ®¸nh gi¸ ph©n tÝch nguån nh©n lùc ph¶i xem xÐt trªn c¸c mÆt: tr×nh ®é, kinh nghiÖm, tinh thÇn th¸i ®é lµm viÖc, ý thøc tr¸ch nhiÖm, vµ ®Æc biÖt ngµy nay ngêi ta quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng hîp t¸c hoµ ®ång trong m«i trêng lµm viÖc. Kh¶ n¨ng tæ chøc qu¶n lý cña doanh nghiÖp: Doanh nghiÖp cã mét c¬ cÊu tæ chøc phï hîp sÏ tèi thiÓu ho¸ ®îc chi phÝ vÒ nguån lùc, ®Æc biÖt lµ sù t¬ng ®ång víi yªu cÇu vÒ c¬ cÊu thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc. Kh¶ n¨ng qu¶n lý tèt sÏ triÓn khai c¸c chiÕn lîc mét c¸ch dÔ dµng, thu l¹i kÕt qu¶ cao. Qu¶n lý ngµy nay còng cÇn ph¶i cã c«ng nghÖ cña qu¶n lý, qu¶n lý ®ßi hái ph¶i cã nghÖ thuËt qu¶n lý. Cïng mét doanh nghiÖp, cïng mét c¬ cÊu nhng nhµ qu¶n lý nµo biÕt tËn dông, khai th¸c tèi ®a mÆt m¹nh cña hÖ thèng sÏ giµnh th¾ng lîi. HÖ thèng marketing cña doanh nghiÖp: SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang14 HÖ thèng marketing cã vai trß lµ cÇu nèi gi÷a kh¸ch hµng vµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, hÖ thèng nµy ph¶i ®a ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ nh÷ng u viÖt cña s¶n phÈm ®Õn víi kh¸ch hµng, lµm hµi lßng kh¸ch hµng. HÖ thèng nµy ph¶i liªn tôc thu thËp th«ng tin ph¶n håi tõ kh¸ch hµng nh»m hoµn thiÖn h¬n s¶n phÈm vµ ®a ra c¸c lo¹i s¶n phÈm míi, ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu míi, nh÷ng nhu cÇu tiÒm Èn. HÖ thèng marketing còng tham gia vµo qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ cña s¶n phÈm, lËp c¸c kÕ ho¹ch, c¸c ch¬ng tr×nh më réng thÞ trêng, t×m kiÕm kh¸ch hµng míi. Khi ph©n tÝch hÖ thèng nµy doanh nghiÖp ph¶i chó ý ®Õn kh¶ n¨ng th«ng tin vÒ thÞ trêng, kªnh ph©n phèi, dÞch vô sau s¶n phÈm, xóc tiÕn b¸n hµng cña doanh nghiÖp. Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn: Khi xÐt ®Õn vÊn ®Ò nµy doanh nghiÖp ph¶i tù ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh còng nh nh©n lùc cho lÜnh vùc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn. Chøc n¨ng nµy thêng chØ cã ë c¸c doanh nghiÖp t¬ng ®èi lín bëi v× kinh phÝ cho ho¹t ®éng nµy kh¸ cao, kÕt qu¶ thu ®îc ph¶i qua nhiÒu lÇn thö nghiÖm. Nhng chÊt lîng cña nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn cã thÓ gióp doanh nghiÖp gi÷ v÷ng vÞ trÝ ®Çu ngµnh, ngîc l¹i sÏ lµm doanh nghiÖp bÞ tôt hËu trong lÜnh vùc ph¸t triÓn s¶n phÈm míi, chÊt lîng s¶n phÈm, kiÓu d¸ng... vµ ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Sù trao ®æi thÞ trêng gi÷a c¸c bé phËn chøc n¨ng trong doanh nghiÖp víi nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn lµ hÕt søc quan träng. Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp: Khi ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc ph¶i xÐt ®Õn kh¶ n¨ng ho¹t ®éng tèi ®a cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Kh«ng thÓ ®Æt môc tiªu vît qu¸ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¶i chó ý ®Õn bè trÝ d©y chuyÒn, vÞ trÝ cña con ngêi cho tõng cung ®o¹n, kh©u s¶n xuÊt, ho¹t ®éng cung cÊp ®Çu vµo, ®Æc biÖt lµ kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. §Ó thùc hiÖn chiÕn lîc th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng thay ®æi g× cho phï hîp? Th«ng tin HÖ thèng th«ng tin nh»m liªn kÕt mäi ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp, gióp nhµ qu¶n lý ra quyÕt ®Þnh mét c¸ch nhanh chãng vµ kÞp thêi. Khi thùc hiÖn mét chiÕn lîc ®ßi hái mét sè yÕu tè kü thuËt tõ hÖ thèng th«ng tin. Doanh nghiÖp cã d¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu nµy kh«ng? NÕu kh«ng ph¶i kh¾c phôc thÕ nao? Ngoµi s¸u yÕu tè chñ yÕu trªn doanh nghiÖp cßn ph¶i chó träng ®Õn c¸c mèi quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, ng©n hµng.... 4.3. X¸c ®Þnh môc tiªu cho doanh nghiÖp. Môc tiªu cña chiÕn lîc kinh doanh lµ c¸c kÕt qu¶ mµ doanh nghiÖp cÇn ®¹t ®îc trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. 4.3.1. TÇm quan träng cña môc tiªu. X¸c ®Þnh môc tiªu lµ bíc quan träng nhÊt trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng môc tiªu chiÕn lîc sÏ lµ c¨n cø ®Þnh híng chØ ®¹o cho c¸c bíc tiÕp theo cña toµn bé qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh. Môc tiªu qu¸ cao sÏ kh«ng thÓ ®¹t ®îc g©y ra t×nh tr¹ng mÊt lßng tin, ch¸n n¶n cña c«ng nh©n viªn vµo ®éi ngò l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp. Ngîc l¹i môc tiªu qu¸ thÊp sÏ kh«ng t¹o ra ®éng lùc m¹nh mÏ vµ lµm l·ng phÝ nguån lùc cña doanh nghiÖp. §Ó x¸c ®Þnh môc tiªu hîp lý nhµ ho¹ch ®Þnh ph¶i c¨n cø vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô cña doanh nghiÖp m×nh. §Æc biÖt ph¶i dùa trªn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch m«i trêng vµ ph©n tÝch néi bé doanh nghiÖp. 4.3.2. HÖ thèng môc tiªu cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp thêng theo ®uæi nhiÒu môc tiªu, trong ®ã nh÷ng môc tiªu chÝnh thêng lµ: SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang15  Lîi nhuËn: Lîi nhuËn lu«n ®îc coi lµ môc tiªu c¬ b¶n nhÊt, nã nh lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®Ó ®¹t tíi c¸c môc tiªu kh¸c. Môc tiªu lîi nhuËn cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo chØ tiªu tuyÖt ®èi nh tæng lîi nhuËn, hoÆc theo chØ tiªu t¬ng ®èi nh tèc ®é t¨ng lîi nhuËn, tû suÊt lîi nhuËn. Môc tiªu nµy thêng ph¶n ¸nh râ nhÊt sù thµnh ®¹t cña doanh nghiÖp.  Môc tiªu t¨ng trëng: T¨ng trëng ®îc coi lµ môc tiªu ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng hîp, toµn diÖn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Môc tiªu t¨ng trëng cã thÓ lµ: T¨ng trëng vÒ thÞ trêng. T¨ng trëng vÒ thÞ phÇn. T¨ng trëng vÒ tæng s¶n lîng. T¨ng trëng vÒ quy m« doanh nghiÖp  Môc tiªu tho¶ m·n ngµy cµng cao c¸c nhu cÇu vÒ kh¸ch hµng: §©y ®îc coi lµ môc tiªu chñ yÕu bëi v× nã chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn hai môc tiªu trªn. Kh¸ch hµng ph¶i ®îc tho¶ m·n ë møc cao nhÊt, kh¶ n¨ng th¾ng lîi trong c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cµng cao. VÞ thÕ cña doanh nghiÖp ngµy cµng cñng cè do doanh nghiÖp ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®Ých thùc cña hä. §Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng, doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn quan t©m tíi chÊt lîng s¶n phÈm, l¾ng nghe ý kiÕn tõ kh¸ch hµng ®Ó hoµn thiÖn s¶n phÈm, ph¸t triÓn s¶n phÈm. Kh«ng nh÷ng vÒ s¶n phÈm, doanh nghiÖp cßn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c b¸n hµng, t¨ng cêng dÞch vô sau s¶n phÈm v...v... 4.3.3. Nh÷ng c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn lîc. Khi x¸c ®Þnh môc tiªu doanh nghiÖp cÇn ph¶i dùa trªn c¸c c¨n cø sau: C¨n cø vµo tiÒm lùc tµi chÝnh, con ngêi cña doanh nghiÖp. C¨n cø vµo cÊu tróc, c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp. C¨n cø vµo c¸c ®èi tîng h÷u quan cña doanh nghiÖp: chñ së h÷u, kh¸ch hµng, l·nh ®¹o c«ng ty, nhµ níc, c¸n bé c«ng nh©n viªn v...v... C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 4.3.4. C¸c nguyªn t¾c khi x¸c ®Þnh môc tiªu:  Môc tiªu ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi: Môc tiªu kh«ng chØ lµ sù mong muèn, mµ nã cßn ph¶I cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®îc, nÕu kh«ng sÏ trë thµnh phiªu lu, h·o huyÒn. Mét nhµ qu¶n lý giái sÏ ®Æt ra c¸c môc tiªu mµ doanh nghiÖp b»ng nç lùc cña m×nh sÏ ®¹t ®îc. Môc tiªu vît ngoµi kh¶ n¨ng sÏ ph¶n t¸c dông, t¹o ra sù lo ©u, n¶n chÝ trong ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp.  Môc tiªu ph¶i cã tÝnh cô thÓ: Môc tiªu ph¶i ®îc x¸c ®Þnh râ rµng trong tõng thêi kú, ph¶i ®a ra c¸c môc tiªu cô thÓ lîng ho¸ ®îc. Kh«ng thÓ ®a ra môc tiªu t¨ng trëng Ęmét bícę.  Môc tiªu ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt: Th«ng thêng mét doanh nghiÖp theo ®uæi nhiÒu môc tiªu v× vËy doanh nghiÖp ph¶i cã hÖ thèng môc tiªu thèng nhÊt, bæ trî cho nhau, tr¸nh t×nh tr¹ng môc tiªu nµy lµm c¶n trë viÖc thùc hiÖn môc tiªu kh¸c. Môc tiªu nhá ph¶i nh»m thùc hiÖn môc tiªu lín, môc tiªu ng¾n h¹n ph¶i nh»m ®¹t ®îc môc tiªu dµi h¹n.  Môc tiªu ph¶i ®¶m b¶o tÝnh linh ho¹t: M«i trêng lu«n biÕn ®éng cã thÓ ®em l¹i sù thuËn lîi còng nh khã kh¨n. Do ®ã hÖ thèng môc tiªu cÇn ®îc xem xÐt thêng xuyªn. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ ph¶i ®iÒu chØnh cho phï hîp, ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cho môc tiªu. Kh«ng thÓ gi÷ môc tiªu trong giai ®o¹n ph¸t triÓn cho giai ®o¹n suy tho¸i. 4.4. X©y dùng c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang16 §Ó hoµn thµnh mét bµi to¸n cã thÓ cã nhiÒu c¸ch gi¶i kh¸c nhau, x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc còng gièng nh viÖc t×m kiÕm c¸c c¸ch ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp. C¨n cø vµo giai ®o¹n nghiªn cøu vµ dù b¸o bªn trong vµ bªn ngoµi, doanh nghiÖp t×m ra c¸c ®IÓm m¹nh ®iÓm yÕu, c¸c c¬ héi vµ sù ®e do¹. Tõ ®ã x©y dùng nªn c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc thÝch hîp. Cã cµng nhiÒu ph¬ng ¸n th× kh¶ n¨ng lùa chän sÏ cao nhng trong trêng hîp cô thÓ chØ nªn x©y dùng mét sè ph¬ng ¸n kh¶ quan nhÊt nh»m gi¶m chi phÝ cho doanh nghiÖp. Mçi ph¬ng ¸n chiÕn lîc ph¶i ®¶m b¶o hai yÕu tè c¬ b¶n ®ã lµ: C¸c gi¶i ph¸p: chóng ta ph¶I lµm g× vµ lµm nh thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu?: C¸c c«ng cô: chóng ta sÏ sö dông c«ng cô g× ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu? X©y dùng hÖ thèng c¸c ph¬ng ¸n thùc chÊt lµ viÖc x©y dùng hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p vµ c«ng cô. 4.4.1. C¬ së x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc.  C¬ së ®Çu tiªn ®Ó x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc lµ môc tiªu cña chiÕn lîc.  Kh¶ n¨ng nguån lùc cña doanh nghiÖp (tµi chÝnh, con ngêi, c¬ së vËt chÊt, thêi gian v...v...)  Sö dông c¸c m« h×nh lý thuyÕt nh ma trËn BCG, SWOT v...v...  Kinh nghiÖm x©y dùng chiÕn lîc cña ®èi thñ c¹nh tranh, cña lÇn tríc, c¸c ®èi t¸c kh¸c v...v... 4.4.2. Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p vµ c«ng cô.  C¸c gi¶i ph¸p vµ c«ng cô ph¶i b¸m s¸t theo môc tiªu. Mäi c«ng cô vµ gi¶i ph¸p ®Òu chØ nh»m mét môc ®Ých lµ thùc hiÖn môc tiªu.  Gi¶i ph¸p vµ c«ng cô ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thùc tiÔn: hîp lý vµ hiÖn thùc: kh«ng thÓ ®a ra c¸c gi¶i ph¸p mµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn ®îc còng kh«ng ®a ra c¸c c«ng cô mµ doanh nghiÖp kh«ng thÓ cã.  Gi¶i ph¸p vµ c«ng cô ph¶i mang tÝnh hÖ thèng. Kh«ng ®îc phÐp ®a ra c¸c gi¶i ph¸p vµ c«ng cô cã t¸c ®éng h¹n chÕ lÉn nhau, ngîc chiÒu nhau. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang17 4.4.3. Sö dông m« h×nh SWOT ®Ó x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc. Ph©n tÝch m«i trêng. Ph©n tÝch doanh nghiÖp. Nh÷ng ®iÓm m¹nh (S) (LiÖt kª c¸c ®iÓm m¹nh) 1. 2. Nh÷ng ®iÓm yÕu (W) (LiÖt kª c¸c ®iÓm yÕu) 1. 2. Nh÷ng c¬ héi (O) (LiÖt kª c¸c c¬ héi) 1. 2. C¸c chiÕn lîc S-O 1. Ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh nh»m tËn dông c¸c c¬ héi. 2. .. C¸c chiÕn lîc W-O 1.Kh¾c phôc nh÷ng yÕu ®iÓm b»ng c¸ch tËn dông c¸c c¬ héi. 2. .. Nh÷ng nguy c¬ (T) (LiÖt kª c¸c nguy c¬) 1. 2. C¸c chiÕn lîc S-T 1. Dïng nh÷ng u thÕ cña m×nh h¹n chÕ nh÷ng nguy c¬. 2. .. C¸c chiÕn lîc W-T 1. H¹n chÕ ®iÓm yÕu, tr¸nh mèi ®e do¹ tõ m«i trêng. 2. .. Tõ c¸c kÕt qu¶ thu ®îc qua ph©n tÝch ma trËn gióp nµh qu¶n lý ®a ra ®îc c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc cã thÓ thay thÕ cho nhau. 4.5. Lùa chän c¸c ph¬ng ¸n tèi u. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc lµ mét sè ph¬ng ¸n chiÕn lîc cha ®îc ®¸nh gi¸ lùa chän ®a vµo tæ chøc thùc hiÖn. Nhng doanh nghiÖp chØ thùc hiÖn mét hoÆc mét sè chiÕn lîc ®îc xem lµ tèi u nhÊt. §Ó ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n chiÕn lîc doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®a ra mét sè hÖ chØ tiªu ®Ó lùa chän bao gåm: hiÖu qu¶ (t¬ng ®èi, tuyÖt ®èi), tæng chi phÝ, thêi gian, v...v... Nãi chung quy tr×nh lùa chän chiÕn lîc bao gåm c¸c bíc nh sau: 4.5.1. NhËn biÕt chiÕn lîc hiÖn t¹i doanh nghiÖp: C¸c kiÓu chiÕn lîc nµo doanh nghiÖp ®ang theo ®uæi? VÞ thÕ cña doanh nghiÖp ®ang ë ®©u? 4.5.2. Ph©n tÝch c¬ cÊu vèn ®Çu t: §©y lµ bíc ph©n tÝch nguån tµi trî cho thùc hiÖn chiÕn lîc. 4.5.3. Lùa chän chiÕn lîc: Bíc nµy cÇn chó ý ®Õn: Lîi thÕ cña doanh nghiÖp so víi ®èi thñ c¹nh tranh. Môc tiªu nµo ®îc u tiªn nhÊt trong hÖ thèng môc tiªu cña doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. N¨ng lùc cña doanh nghiÖp (tµi lùc, vËt lùc). Ph¶n øng cña ®èi thñ c¹nh tranh vµ kh¸ch hµng. Quan ®iÓm cña c¸c nhµ l·nh ®¹o. 4.5.4. §¸nh gi¸ l¹i chiÕn lîc ®· lùa chän: ChiÕn lîc cã ph¸t huy ®îc lîi thÕ cña doanh nghiÖp hay kh«ng? C¸c rñi ro x¶y ra khi thùc hiÖn vµ kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña doanh nghiÖp? 4.6. Th«ng qua vµ quyÕt ®Þnh chiÕn lîc. §©y lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc. Sau khi lùa chäng chiÕn lîc, c¸c chuyªn gia sÏ tr×nh bµy c¸c ph¬ng ¸n tèt nhÊt lªn ban l·nh ®¹o doanh nghiÖp. Ngêi cã thÈm quyÒn sÏ xem xÐt l¹i sù ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia vµ quyÕt ®Þnh ph¬ng ¸n chiÕn lîc tèi u. ChiÕn lîc ®îc th«ng qua b»ng mét v¨n b¶n. Lóc nµy sÏ kÕt thóc qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang18 Qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh lµ qu¸ tr×nh rÊt quan träng trong qu¶n lý chiÕn lîc, v× vËy doanh nghiÖp ph¶i chó träng h¬n nh»m ®a ra ®îc c¸c b¶n chiÕn lîc ngµy cµng tèt h¬n. B. Qu¸ tr×nh tæ chøc thùc thi chiÕn lîc. 1. Kh¸i niÖm: Qu¸ tr×nh tæ chøc thùc thi chiÕn lîc lµ qu¸ tr×nh ®a c¸c b¶n chiÕn lîc vµo ho¹t ®éng trong thùc tiÔn, biÕn c¸c b¶n chiÕn lîc trªn giÊy thµnh nh÷ng kÕt qu¶ trong thùc tÕ th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng cã tæ chøc chÆt chÏ, nh»m thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp. 2. Vai trß cña tæ chøc thùc thi trong qu¶n lý chiÕn lîc. Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p song cã thÓ nãi tæ chøc thùc thi cßn phøc t¹p h¬n, bëi v× qu¸ tr×nh nµy lµ qu¸ tr×nh x¶y ra trong ho¹t ®éng thùc tiÔn. Ho¹ch ®Þnh chØ lµ ®iÒu kiÖn cÇn trong qu¶n lý chiÕn lîc, tæ chøc thùc thi míi lµ ®iÒu kiÖn ®ñ, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi sù thµnh b¹i cña chiÕn lîc.  Dï chÝnh s¸ch ®îc ho¹ch ®Þnh mét c¸ch kü lìng ®Õn ®©u, c«ng phu ®Õn ®©u ®i n÷a nhng viÖc tæ chøc thùc thi kh«ng tèt, kh«ng hiÖu qu¶ th× môc tiªu sÏ khã mµ ®¹t ®îc, nÕu kh«ng cã ®IÒu chØnh kÞp thêi, sù thÊt b¹i cña chiÕn lîc lµ khã tr¸nh khái.  Trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc thi chiÕn lîc sÏ n¶y sinh nhiÒu yÕu tè bÊt lîi mµ trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh ®· kh«ng lêng hÕt ®îc. Do ®ã ho¹t ®éng kiÓm tra ®¸nh gi¸ ®IÒu chØnh l¹i chiÕn lîc cho phï hîp víi thùc tiÔn lµ v« cïng cÇn thiÕt.  Mét chiÕn lîc thµnh c«ng hay thÊt b¹i chØ cã thÓ nãi ®îc sau khi ®· tæ chøc thùc thi. 3. Qu¸ tr×nh tæ chøc thùc thi chiÕn lîc. 3.1. ChuÈn bÞ triÓn khai chiÕn lîc. 3.1.1. Xem xÐt l¹i môc tiªu vµ chiÕn lîc. Môc ®Ých cña bíc nµy lµ nh»m ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng nh÷ng ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng t¸c thùc thi ph¶I n¾m b¾t chÝnh x¸c néi dung chiÕn lîc, lý do t¹i sao l¹i theo ®uæi vµ môc tiªu t¬ng øng lµ g×? ViÖc xem xÐt l¹i nh lµ mét bíc ®¸nh gi¸ cuèi cïng vÒ nh÷ng môc tiªu vµ chiÕn lîc ®Ò ra. 3.1.2. X©y dùng h×nh thøc c¬ cÊu ®Ó triÓn khai chiÕn lîc.  C¬ cÊu tæ chøc. Muèn thùc hiÖn tèt chiÕn lîc doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh mét c¬ cÊu tæ chøc phï hîp. Doanh nghiÖp ph¶i chØ râ ai lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc thi chiÕn lîc, bé phËn nµo chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn chiÕn lîc? Tæ chøc ®µo t¹o, t¸i ®µo t¹o nÕu cÇn. Cã rÊt nhiÒu m« h×nh c¬ cÊu mµ nhµ qu¶n lý cã thÓ lùa chän cho phï hîp víi doanh nghiÖp vµ víi yªu cÇu thùc thi chiÕn lîc. Thø nhÊt, tæ chøc bé m¸y theo chøc n¨ng nhiÖm vô. Doanh nghiÖp cã c¸c bé phËn ®îc ph©n chia theo chøc n¨ng, c¸c bé phËn nµy chuyªn tr¸ch vÒ s¶n xuÊt, marketing, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, tµi chÝnh, v.v chuyªn m«n ho¸ cao, nhng doanh nghiÖp sÏ ph¶i chó träng ®Õn c«ng t¸c phèi hîp gi÷a c¸c phßng ban ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. Thø hai, tæ chøc theo khu vùc. C¬ cÊu nµy sÏ cã c¸c bé phËn chuyªn tr¸ch ë c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau. Do ®Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ, vÒ v¨n ho¸ x· hét ë mçi vïng kh¸c nhau nªn s¶n phÈm dÞch vô cung øng ë mçi vïng cÇn cã sù thay ®æi phï hîp víi phong tôc tËp qu¸n lèi sèng. Thø ba, m« h×nh tæ chøc theo ma trËn. Theo m« h×nh nµy doanh nghiÖp sÏ tæ chøc mét bé phËn chuyªn tr¸ch riªng ®Ó tiÕn hµnh triÓn khai chiÕn lîc nhng ®ång thêi hä vÉn ph¶I thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ë c¸c phßng ban. Do ®ã hä võa SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang19 chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thùc thi võa chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc chuyªn m«n. M« h×nh nµy sÏ tËn dông ®îc nguån lùc nhng qu¶n lý sÏ phøc t¹p vµ kh«ng cßn tu©n theo chÕ ®é mét thñ trëng. Mét sè m« h×nh kh¸c nh c¬ cÊu trùc tuyÕn chøc n¨ng, tæ chøc theo c¸c ®¬n vÞ chiÕn lîc, m« h×nh hçn hîp v... v...  X©y dùng c¸c kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp. §Ó thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu lín doanh nghiÖp cÇn ph¶I ph©n thµnh c¸c môc tiªu nhá h¬n, mçi môc tiªu nµy ®¶m b¶o thùc hiÖn b»ng c¸c ch¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch. Doanh nghiÖp sÏ tiÕn hµnh x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ marketing, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, chÝnh s¸ch tµi chÝnh, chÝnh s¸ch vÒ l¬ng, thëng, chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi c«ng nh©n viªn, v.v...  C¬ cÊu vÒ tµi chÝnh. Th«ng thêng doanh nghiÖp theo ®uæi nhiÒu môc tiªu, nhiÒu chiÕn lîc, do ®ã c¬ cÊu vèn ph¶i phï hîp cho tõng chiÕn lîc trong nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Doanh nghiÖp ph¶i cã kÕ ho¹ch sö dông nguån vèn mét c¸ch phï hîp. Mét sai lÇm thêng m¾c ph¶I lµ c¸c doanh nghiÖp ®· kh«ng cung cÊp c¸c nguån lùc t¬ng xøng víi c¸c chiÕn lîc cô thÓ nhÊt ®Þnh. Sù cè g¾ng nöa vêi trong viÖc thùc hiÖn thêng kh«ng dÉn ®Õn sù thµnh c«ng ngay c¶ khi chiÕn lîc ®Ò ra lµ ®óng ®¾n vµ mäi c«ng t¸c kh¸c ®Òu tèt. 3.2. ChØ ®¹o thùc hiÖn chiÕn lîc. Giai ®o¹n nµy chiÕn lîc kinh doanh sÏ ®îc th«ng b¸o chÝnh thøc thùc hiÖn trong toµn doanh nghiÖp, c¸c ch¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch hç trî chiÕn lîc còng ®îc thùc hiÖn. 3.2.1. ChØ ®¹o c¸c qu¶n trÞ viªn, c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp. §· ®Æt ra môc tiªu, ngêi qu¶n lý ph¶i ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ gi¶i ph¸p vµ c«ng cô cho tõng bé phËn cña doanh nghiÖp thùc hiÖn nhiÖm vô. Mçi con ngêi, mçi bé phËn ë vÞ trÝ nhÊt ®Þnh sÏ ph¶i thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu cña m×nh. Ho¹t ®éng kiÓm tra sÏ ®îc tiÕn hµnh kü lìng h¬n. TÝch cùc thu thËp c¸c th«ng tin ph¶n håi nh»m kh¾c phôc nh÷ng sai sãt, ®iÒu chØnh chiÕn lîc kÞp thêi phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ. Giai ®o¹n nµy doanh nghiÖp cÇn t¨ng cêng chÝnh s¸ch khen thëng nh»m t¨ng cêng ®é, n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó hoµn thµnh c¸c ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp. 3.2.2. Phèi hîp ho¹t ®éng. C¸c bé phËn trong doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau v× vËy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng sÏ kh«ng cao nÕu doanh nghiÖp kh«ng quan t©m ®Õn viÖc phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c bé phËn chuyªn tr¸ch kh¸c nhau. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô bé phËn nµy cÇn sù hç trî cña c¸c bé phËn kh¸c. §Æc biÖt trong giai ®o¹n nµy lµ sù vËn hµnh c¸c quü chi cho ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn. Bé phËn tµi chÝnh sÏ ph¶i cung cÊp tiÒn nhanh chãng vµ kÞp thêi cho c¸c bé phËn kh¸c, kh«ng nh÷ng c¸c kho¶n tiÒn ®· ®îc dù ®Þnh tríc mµ cßn c¸c kho¶n tiÒn kh¸c sÏ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc. Sù rôt rÌ chê lÖnh cña cÊp trªn sÏ lµm mÊt nhiÒu c¬ héi cña doanh nghiÖp. §ång thêi doanh nghiÖp còng ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c mèi quan hÖ c¸ nh©n nh»m bè trÝ nh©n lùc hîp lý. SÏ khã hoµn thµnh c«ng viÖc mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qu¶ nÕu giao nhiÖm vô cho mét nhãm ngêi vèn kh«ng a nhau. §©y lµ lý do tÕ nhÞ nhng l¹i ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. V× vËy trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông doanh nghiÖp ph¶I chó ý xem xÐt ®Õn kh¶ n¨ng hoµ nhËp cña nh©n viªn t¬ng lai (c¶ vÒ kh¶ n¨ng hoµ nhËp víi c«ng viÖc míi vµ c¶ vÒ kh¶ n¨ng hoµ nhËp víi ®ång nghiÖp). 3.3. KiÓm tra, ®¸nh gi¸, vµ ®iÒu chØnh chiÕn lîc. Ho¹t ®éng nµy sÏ ®îc thùc hiÖn ®ång thêi víi tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh tæ chøc thùc thi. 3.3.1. Gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc. SV - Mai V¨n C«ng- QLKT - 40B Trang20