Häc viÖn chÝnh trÞ - hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh
b¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu
®Ò tµi khoa häc cÊp bé n¨m 2009
M· sè: B09-20
ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng
Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn
C¬ quan chñ tr× : ViÖn Hå ChÝ Minh
Chñ nhiÖm ®Ò tµi : PGS.TS ph¹m hång ch−¬ng
Th− ký ®Ò tµi : CN. TrÇn ThÞ NhuÇn
8098
Hµ Néi - 2010
1
Danh s¸ch céng t¸C VI£N
1. pgs.ts Ph¹m Ngäc Anh, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
2. PGS. TS NguyÔn Kh¸nh BËt, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
3. TS.Ph¹m V¨n BÝnh, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
4. TS §µo Träng C¶ng , Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
5. PGS.TS Ph¹m Hång Ch−¬ng, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
6. PGS. TS Thµnh Duy, ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam
7. TS NguyÔn ThÞ Kim Dung, Häc ViÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
8. TS. TrÇn V¨n H¶i, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
9. ThS Ph¹m ThÞ H»ng, Häc viÖn Thanh, thiÕu niªn ViÖt Nam
10. Th.S TrÇn ThÞ HuyÒn, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
11. ThS Ng« ThÞ Kh¸nh, Häc viÖn Thanh, thiÕu niªn ViÖt Nam
12. ThS An ThÞ Mai, Häc viÖn Thanh, thiÕu niªn ViÖt Nam
13. TS TrÇn ThÞ Quy Nh¬n, Häc viÖn Thµnh thiÕu niªn ViÖt Nam
14. CN TrÇn ThÞ NhuÇn, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
15. PGS.TS Bïi §×nh Phong, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
16. TS §Æng V¨n Th¸i, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
17. PGS.TS Vò V¨n ThuÊn, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
18. PGS.TS Lª V¨n TÝch, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh.
19. PGS. TS TrÞnh §×nh Tïng, §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi
20. PGS. TS Hoµng Trang, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
21. TS. TrÇn Minh Tr−ëng, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
22. ThS NguyÔn ThÞ L−¬ng Uyªn, Häc viÖn CT-HC quèc gia Hå ChÝ Minh
2
Môc lôc
Trang
5
Më ®Çu
Ch−¬ng 1: Ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho
21
thanh, thiÕu niªn - Mét sè vÊn ®Ò lý luËn
I
Quan niÖm vÒ gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, 25
thiÕu niªn
1.
T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ thanh, thiÕu niªn vµ viÖc gi¸o dôc 26
thanh, thiÕu niªn trë thµnh “thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau“
2
Thùc tr¹ng thanh, thiÕu niªn ViÖt Nam trong bèi c¶nh hiÖn nay
48
3
MÊy vÊn ®Ò lý luËn ®Æt ra cho viÖc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh 58
cho thanh, thiÕu niªn trong bèi c¶nh hiÖn nay
II
NhËn thøc chung vÒ ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ 65
Minh cho thanh, thiÕu niªn
1
Kh¸i niÖm ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh
65
2
Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ 68
Minh cho thanh, thiÕu niªn
3
Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå 78
ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn.
Ch−¬ng II: vÒ thùc hiÖn ph−¬ng
thøc
gi¸o
dôc 83
t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn
trong nh÷ng n¨m ®æi míi ë n−íc ta
I
§iÒu kiÖn lÞch sö h×nh thµnh ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng 83
Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn
1
Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng tíi viÖc gi¸o dôc thanh, thiÕu niªn.
83
2
T×nh h×nh vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi thanh, thiÕu niªn.
87
3
Chñ tr−¬ng cña §¶ng trong viÖc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh 91
®èi víi thanh, thiÕu niªn
3
II
T×nh h×nh thùc hiÖn ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ 96
Minh cho thanh niªn
1
Nh÷ng ph−¬ng ph¸p vµ h×nh thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh 96
trong thêi gian qua
2
KÕt qu¶ thùc hiÖn ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh 104
cho thanh, thiÕu niªn
3
Nh÷ng nhËn xÐt rót ra
Ch−¬ng III: §æi míi Ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ
122
134
Minh cho thanh, thiÕu niªn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
I
Nh÷ng ®ßi hái kh¸ch quan cña viÖc x©y dùng ph−¬ng thøc 134
gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn.
1
Nh÷ng vËn ®éng míi cña t×nh h×nh quèc tÕ vµ trong n−íc.
134
2
VÒ t×nh h×nh cña thanh, thiÕu niªn hiÖn nay.
149
3
Quan ®iÓm cña §¶ng ®èi víi c«ng t¸c thanh, thiÕu niªn vµ gi¸o 157
dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn hiÖn nay.
II
Néi dung ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho 163
thanh, thiÕu niªn hiÖn nay
1
Nguyªn t¾c x©y dùng ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh 165
cho thanh, thiÕu niªn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
2
Ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn 169
hiÖn nay.
KÕt luËn
194
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
197
4
më ®Çu
1- TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi:
1.1- T− t−ëng c¸ch m¹ng cã trë thµnh hiÖn thùc hay kh«ng, kh«ng chØ
phô thuéc vµo néi dung khoa häc cña nã mµ cßn bÞ chi phèi bëi ph−¬ng thøc
truyÒn b¸ t− t−ëng ®ã vµo cuéc sèng.
ThÊm nhuÇn t− t−ëng Hå ChÝ Minh, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n
ta ®· lµm nªn nh÷ng chiÕn th¾ng kú diÖu trong c¸ch m¹ng gi¶i phãng vµ ngµy
nay ®ang tiÕp tôc giµnh ®−îc nhiÒu thµnh tùu trong sù nghiÖp x©y dùng chñ
nghÜa x· héi ë n−íc ta. §ã lµ th¾ng lîi cña niÒm tin khoa häc ®· trë thµnh
hµnh ®éng c¸ch m¹ng tÝch cùc cña c¸c thÕ hÖ ng−êi ViÖt Nam, trong ®ã cã
thanh, thiÕu niªn, ®−îc gi¸o dôc b»ng t− t−ëng Hå ChÝ Minh. Lµm cho t−
t−ëng Hå ChÝ Minh trë thµnh niÒm tin khoa häc vµ biÕn thµnh hµnh ®éng c¸ch
m¹ng cña nh©n d©n, cña mäi thÕ hÖ thanh, thiÕu niªn ®Ó ®em l¹i th¾ng lîi
trong c¸ch m¹ng lµ do §¶ng ta ®· sö dông nh÷ng ph−¬ng thøc gi¸o dôc t−
t−ëng Hå ChÝ Minh khoa häc, phï hîp víi ®èi t−îng vµ ®iÒu kiÖn lÞch sö nªn
®· ®¸p øng c¸c yªu cÇu, nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng n−íc ta ë mçi thêi k×.
Ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ mét nh©n tè ®−a tíi thµnh c«ng
cña t− t−ëng c¸ch m¹ng Hå ChÝ Minh trong thêi gian qua.
1.2- Tuy nhiªn, ngµy nay, nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan, chñ quan cã
nh÷ng vËn ®éng vµ biÕn ®æi s©u s¾c ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn ph−¬ng thøc vµ hiÖu
qu¶ gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn.
Cã thÓ thÊy, tr−íc hÕt lµ yªu cÇu míi cña nhiÖm vô gi¸o dôc t− t−ëng Hå
ChÝ Minh vµo thanh, thiÕu niªn kh«ng chØ dõng l¹i trªn ý nghÜa chung lµ “båi
d−ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau” mµ ph¶i ®¹t ®Õn tÇm møc khoa häc cao
h¬n, s©u s¾c h¬n, ®ã lµ lµm cho t− t−ëng Hå ChÝ Minh ph¶i trë thµnh “nÒn t¶ng
t− t−ëng, kim chØ nam cho hµnh ®éng” cña líp líp thanh, thiÕu niªn- nh÷ng
ng−êi kÕ tôc sù nghiÖp cña §¶ng, ®−a ngän cê Hå ChÝ Minh tíi ®Ých th¾ng lîi.
MÆt kh¸c, do nh÷ng néi dung t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®· ®−îc nghiªn cøu ®Çy
5
®ñ vµ thÊu ®¸o h¬n tr−íc ®©y còng ®ßi hái ph¶i ®æi míi ph−¬ng thøc gi¸o dôc
cho thanh, thiÕu niªn ®Ó phï hîp víi néi dung ®ã.
B−íc sang thÕ kû XXI, xu h−íng hoµ b×nh, hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia,
c¸c khu vùc vµ trªn toµn thÕ giíi, xu h−íng toµn cÇu ho¸ kinh tÕ quèc tÕ diÔn
ra rÊt nhanh chãng nh−ng cuéc ®Êu tranh giai cÊp, ®Êu tranh t− t−ëng kh«ng v×
vËy cã xu h−íng gi¶m ®i mµ cßn diÔn ra gay g¾t h¬n d−íi nhiÒu h×nh thøc vµ
lµm cho t×nh h×nh thÕ giíi hµng ngµy, hµng giê cã nh÷ng diÔn biÕn rÊt phøc
t¹p. T×nh h×nh ®ã ®· t¸c ®éng ngµy cµng trùc tiÕp ®èi víi thÕ hÖ thanh, thiÕu
niªn trªn c¶ hai mÆt s¸ng vµ tèi. Lîi dông sù sôp ®æ cña hÖ thèng x· héi chñ
nghÜa, chñ nghÜa ®Õ quèc ®· t¨ng c−êng viÖc chèng ph¸ trªn mÆt trËn t− t−ëng,
xuyªn t¹c, b«i nhä hßng lµm mÊt niÒm tin cña thÕ hÖ trÎ ®èi víi chÕ ®é x· héi
chñ nghÜa, ®èi víi ®¶ng vµ c¸c l·nh tô céng s¶n. B»ng nhiÒu ph−¬ng thøc, thñ
®o¹n th©m ®éc, th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng hiÖn ®¹i, c¸c thÕ lùc
®Õ quèc m−u toan lµm mÊt vai trß chñ ®¹o cña thanh, thiÕu niªn trong viÖc kÕ
tôc sù nghiÖp cña §¶ng. §©y thùc sù lµ mét mÆt trËn ®Êu tranh phøc t¹p,
kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ néi dung tuyªn truyÒn, gi¸o dôc mµ cßn lµ c¶ b»ng
ph−¬ng thøc gi¸o dôc víi nh÷ng ph−¬ng ph¸p, h×nh thøc vµ biÖn ph¸p míi ®Ó
®Êu tranh giµnh tr¸i tim vµ khèi ãc cña thanh, thiÕu niªn. §ã lµ mét ®ßi hái cña
sù nghiÖp c¸ch m¹ng n−íc ta.
MÆt kh¸c, nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr−êng
®−îc x©y dùng ë n−íc ta trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ, bªn c¹nh mÆt tÝch
cùc ®· béc lé râ mÆt tr¸i hµng ngµy hµng giê t¸c ®éng trùc tiÕp tíi thÕ hÖ trÎ.
Lîi nhuËn vµ ®ång tiÒn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng lµ m¶nh ®Êt mµu mì ®Ó
chñ nghÜa c¸ nh©n n¶y në vµ ph¸t triÓn. TÖ quan liªu, tham nhòng, phai nh¹t lÝ
t−ëng, niÒm tin ®æ vì trong mét bé phËn kh«ng nhá c¸n bé, ®¶ng viªn ®· t¸c
®éng m¹nh tíi thanh, thiÕu niªn. Trong sù t¸c ®éng tiªu cùc ®a chiÒu ®ã,
nh÷ng ph−¬ng ph¸p, h×nh thøc vµ biÖn ph¸p gi¸o dôc ®èi víi thanh, thiÕu niªn
®−îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ tr−íc ®©y trong mét nÒn kinh tÕ thuÇn nhÊt kh«ng
6
cßn thÝch hîp tr−íc nh÷ng sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi kh«ng ngõng cña nh÷ng
®iÒu kiÖn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi trong c¬ chÕ thÞ tr−êng.
Cïng víi nh÷ng biÕn ®æi trªn, sù ph¸t triÓn bïng næ cña cña kÜ thuËt
truyÒn th«ng ®· lµm phong phó vµ ®a d¹ng c¸c h×nh thøc thøc th«ng tin. Mét
mÆt, nã lµm t¨ng kh¶ n¨ng t¹o ra nhiÒu ph−¬ng ph¸p, h×nh thøc vµ biÖn ph¸p
trong gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh, nh−ng mÆt kh¸c, nh÷ng tiÕn bé cña
khoa häc - c«ng nghÖ ®ã l¹i cã søc cuèn hót vµ thËm chÝ lÊn ¸t sù chó ý cña
thanh, thiÕu niªn ®èi víi viÖc gi¸o dôc lÝ t−ëng, ®¹o ®øc. Bëi vËy, cã nh÷ng
ph−¬ng thøc cã thÓ ph¸t huy lîi thÕ vµ kh¾c chÕ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña
sù ph¸t triÓn kü thuËt trong gi¸o dôc, tuyªn truyÒn lµ yªu cÇu cña thùc tÕ hiÖn
nay.
1.3- Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng t¸c gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh
®−îc §¶ng, Nhµ n−íc vµ c¸c c¬ quan h÷u quan rÊt quan t©m vµ b−íc ®Çu ®¹t
®−îc kÕt qu¶ ®¸ng ghi nhËn. KÓ tõ sau §¹i héi IX, §¶ng vµ Nhµ n−íc ta chñ
tr−¬ng ®Èy m¹nh viÖc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh c¶ vÒ
chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Thùc hiÖn ChØ thÞ 23 (3-2003) cña Ban BÝ th− Trung
−¬ng §¶ng, c«ng t¸c nµy trë thµnh mét sinh ho¹t chÝnh trÞ lín cña tÊt c¶ c¸c
cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph−¬ng trong toµn quèc. C¸c cuéc thi t×m hiÓu vÒ cuéc
®êi sù nghiÖp vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh, thi tuyªn truyÒn viªn t− t−ëng Hå ChÝ
Minh vµ tõ n¨m häc 2003-2004 ®Õn nay, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ®· chÝnh
thøc ®−a t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ m«n häc chÝnh kho¸ cho tÊt c¶ c¸c tr−êng
§¹i häc vµ Cao ®¼ng trong toµn quèc lµ mét b−íc tiÕn míi trong viÖc t×m tßi
ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh. Tõ ®Çu n¨m 2006, cuéc vËn ®éng
“Häc tËp vµ lµm theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh” do §¶ng ta ph¸t ®éng
còng cã ý nghÜa to lín trong trong lé tr×nh gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®èi
víi x· héi nãi chung vµ thanh, thiÕu niªn nãi riªng. §iÒu ®ã ®· nãi lªn viÖc t×m
tßi ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®· ®−îc §¶ng ta chó ý gi¶i
quyÕt trªn thùc tiÔn vµ ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ khÝch lÖ.
7
Tuy nhiªn, nh÷ng kÕt qu¶ ®ã ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu nhiÖm vô cña
thùc tiÔn c¸ch m¹ng. Nh÷ng hiÖn t−îng phai nh¹t lÝ t−ëng, suy gi¶m ®¹o ®øc
trong mét bé phËn kh«ng nhá thanh, thiªu niªn còng mét phÇn lµ do t− t−ëng
Hå ChÝ Minh chËm ®i vµo thhÕ hÖ trÎ. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña t×nh
h×nh ®ã lµ vÊn ®Ò ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh,
thiÕu niªn cßn cã nh÷ng bÊt cËp. Bëi vËy, viÖc nghiªn cøu, t×m ra ph−¬ng thøc
víi nh÷ng ph−¬ng ph¸p, h×nh thøc, biÖn ph¸p, gi¶i ph¸p míi phï hîp ®Ó c«ng
t¸c gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn ®¹t hiÖu qu¶ cao
nhÊt cã ý nghÜa thiÕt thùc ®èi víi th¾ng lîi cña c«ng cuéc ®æi míi còng nh−
toµn bé sù nghiÖp c¸ch m¹ng XHCN d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ta hiÖn nay
vµtrong t−¬ng lai.
Tãm l¹i, tr−íc nh÷ng biÕn ®æi toµn diÖn cña t×nh thÕ giíi, trong n−íc,
tr−íc nh÷ng ®ßi hái tr−íc m¾t vµ l©u dµi cña nhiÖm vô c¸ch m¹ng ®èi víi
thanh, thiÕu niªn, tr−íc nh÷ng yªu cÇu míi vÒ môc tiªu gi¸o dôc víi viÖc
ngµy cµng hoµn thiÖn néi dung t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµ tr−íc sù vËn ®éng
míi cña ®èi t−îng ®−îc gi¸o dôc lµ thanh, thiÕu niªn, yªu cÇu kh¸ch quan lµ
ph¶i x©y dùng ph−¬ng thøc gi¸o dôc cho phï hîp víi nh÷ng biÕn ®æi ®ã nh»m
®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu
niªn. ViÖc x©y dùng ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh,
thiÕu niªn cßn lµ tiÕp tôc thùc hiÖn yªu cÇu ngµy cµng cao cña nhiÖm vô båi
d−ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau, lµ t×m ph−¬ng thøc khoa häc cho viÖc
x¸c lËp vÞ trÝ nÒn t¶ng t− t−ëng, kim chØ nam cho hµnh ®éng cña t− t−ëng Hå
ChÝ Minh, theo chñ tr−¬ng cña §¶ng, ®èi víi thanh, thiÕu niªn ë n−íc ta.
Do vËy, chóng t«i chän vÊn ®Ò “Ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng ChÝ Minh
cho thanh, thiÕu niªn” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh.
2. T×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õ ®Ò tµi
C«ng t¸c nghiªn cøu ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho
thanh, thiÕu niªn ®· sím ®−îc §¶ng, Nhµ n−íc, c¸c tæ chøc vµ c¸c nhµ
nghiªn cøu khoa häc quan t©m vµ thùc hiÖn. §Æc biÖt, tõ §¹i héi VII cña
§¶ng (1991), trªn c¬ së kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c-Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ
Minh lµ nÒn t¶ng t− t−ëng, kim chØ nam cho hµnh ®éng cña §¶ng, nhiÖm vô
8
®−a t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµo cuéc sèng ®−îc ®Èy m¹nh th× viÖc nghiªn cøu
ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho c¸c tÇng líp nh©n d©n, ®Æc
biÖt lµ cho thanh, thiÕu niªn ®−îc thóc ®Èy ngµy cµng m¹nh mÏ h¬n. §iÒu ®ã
®−îc thÓ hiÖn theo c¸c h−íng nh− sau:
2.1- Trong c¸c v¨n kiÖn chÝnh thèng cña §¶ng, Nhµ n−íc.
- Thùc hiÖn quan ®iÓm chØ ®¹o cña §¹i héi VII, §¶ng ta ®· ra NghÞ
quyÕt 01-NQ/TW (1992) vÒ c«ng t¸c lý luËn trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ
NghÞ quyÕt 09-NQ/TW, ngµy 18-2-1995 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ mét sè ®Þnh
h−íng lín trong c«ng t¸c t− t−ëng hiÖn nay nhÊn m¹nh vai trß nÒn t¶ng cña t−
t−ëng Hå ChÝ Minh. §Æc biÖt, trong NghÞ quyÕt 01-NQ/TW (1992), Bé ChÝnh
trÞ ®Æt ra yªu cÇu “®æi míi ch−¬ng tr×nh, néi dung, ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc chñ
nghÜa M¸c-Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh, lµm cho chñ nghÜa M¸c-Lªnin, t−
t−ëng Hå ChÝ Minh trë thµnh hÖ thèng t− t−ëng chØ ®¹o trong ®êi sèng tinh
thÇn x· héi ta, n©ng cao gi¸c ngé lý t−ëng vµ niÒm tin cho ®¶ng viªn, ®oµn
viªn thanh niªn vµ nh©n d©n”.
- Trong V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII (7-1996) vÒ
®Þnh h−íng ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, §¶ng ta nhÊn m¹nh ph¶i “t¨ng
c−êng gi¸o dôc c«ng d©n, gi¸o dôc lßng yªu n−íc, chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t−
t−ëng Hå ChÝ Minh, gi¸o dôc ®¹o ®øc vµ nh©n v¨n” vµ NghÞ quyÕt Héi nghÞ
lÇn thø hai BCH Trung −¬ng §¶ng khãa VIII (12-1996) vÒ §Þnh h−íng chiÕn
l−îc ph¸t triÓn gi¸o dôc-®µo t¹o trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa
vµ nhiÖm vô ®Õn n¨m 2000 chØ râ viÖc ®−a t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµo gi¶ng
d¹y trong nhµ tr−êng nh− mét m«n häc vµ “t¨ng c−êng gi¸o dôc c«ng d©n,
gi¸o dôc t− t−ëng, ®¹o ®øc, lßng yªu n−íc, chñ nghÜa M¸c-Lªnin, ®−a viÖc
gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµo nhµ tr−êng phï hîp víi løa tuæi vµ víi
tõng bËc häc”.
- V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX (4-2001), tiÕp tôc
kh¼ng ®Þnh néi dung cña c¸c nghÞ quyÕt trªn vµ nhÊn m¹nh néi dung gi¸o dôc
“ch¨m lo båi d−ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau”.
9
- Th¸ng 6-2002, Thñ t−íng chÝnh phñ ra QuyÕt ®Þnh sè 494/Q§-TTg
phª duyÖt ®Ò ¸n Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ gi¶ng
d¹y, häc tËp c¸c bé m«n khoa häc M¸c-Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong
c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng, m«n chÝnh trÞ trong tr−êng trung häc chuyªn
nghiÖp vµ d¹y nghÒ. §Ò ¸n chØ râ c«ng t¸c gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ
m«n häc b¾t buéc trong ch−¬ng tr×nh häc, theo ®ã quy ®Þnh viÖc biªn so¹n bé
gi¸o tr×nh quèc gia t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ c¬ së ®Ó biªn so¹n c¸c ch−¬ng
tr×nh, gi¸o tr×nh phï hîp víi môc tiªu, yªu cÇu, néi dung, ph−¬ng ph¸p tæ
chøc ®µo t¹o ë c¸c tr−êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng kh¸c nhau. §èi víi c¸c tr−êng
líp ®µo t¹o cö nh©n chuyªn ngµnh t− t−ëng Hå ChÝ Minh th× sö dông trùc tiÕp
gi¸o tr×nh quèc gia t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®Ó d¹y vµ häc tËp, ®ång thêi quy
®Þnh râ viÖc chØ ®¹o, qu¶n lý gi¶ng d¹y bé m«n t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµ ®µo
t¹o, båi d−ìng, chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi ®éi ngò gi¶ng viªn, gi¸o viªn bé
m«n t− t−ëng Hå ChÝ Minh.
- Th¸ng 3-2003, Ban BÝ th− ra ChØ thÞ 23-CT/TW vÒ ®Èy m¹nh nghiªn
cøu, tuyªn truyÒn, gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong giai ®o¹n míi, chØ râ
néi dung tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, nhiÖm vô cña c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o
dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh, nhÊn m¹nh c«ng t¸c gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ
Minh trong nhµ tr−êng b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c ho¹t
®éng v¨n hãa, v¨n nghÖ, coi träng viÖc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ®èi víi c¸n bé,
l·nh ®¹o c¸c cÊp, ®éi ngò ®¶ng viªn, thanh, thiÕu niªn vµ chØ ra c¸c ho¹t ®éng
phèi hîp cô thÓ cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh trong khi tæ chøc thùc hiÖn.
- Trªn c¬ së quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o
cã C«ng v¨n sè 39990/CV-BGD§T (5-2003) vÒ kÕ ho¹ch tæ chøc triÓn khai
ChØ thÞ 23 h−íng dÉn m«n häc T− t−ëng Hå ChÝ Minh trong c¸c tr−êng ®¹i
häc, cao ®¼ng. TiÕp ®ã, lµ QuyÕt ®Þnh sè 35/2003Q§-BGD§T (7-2003) vÒ
viÖc ban hµnh ®Ò c−¬ng m«n häc t− t−ëng Hå ChÝ Minh tr×nh ®é ®¹i häc, cao
®¼ng vµ C«ng v¨n sè 6766/CVBGD§T (8-2003) vÒ h−íng dÉn gi¶ng d¹y m«n
häc t− t−ëng Hå ChÝ Minh, quy ®Þnh cô thÓ néi dung m«n t− t−ëng Hå ChÝ
Minh (gåm 6 bµi). Th«ng t− liªn bé sè 42/2003TTLBGD§T-BTC (8-2003)
Liªn Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o vµ Bé Tµi chÝnh h−íng dÉn Mét sè biÖn ph¸p
10
n©ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ gi¶ng d¹y, häc tËp c¸c m«n khoa häc M¸cLªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng, m«n chÝnh
trÞ trong c¸c tr−êng trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ. LÊy ®èi t−îng lµ
sinh viªn, häc viªn tÊt c¶ c¸c tr−êng thuéc hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n, Th«ng
t− quy ®Þnh râ nh÷ng néi dung vÒ ch−¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh, triÓn khai c«ng t¸c
chØ ®¹o, qu¶n lý gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ Minh. Trªn c¬ së NghÞ quyÕt
14/2005/NQ-CP (11-2005) cña ChÝnh phñ vÒ ®æi míi c¬ b¶n vµ toµn diÖn
gi¸o dôc §¹i häc ViÖt Nam giai ®o¹n 2006-2020” vµ NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn
thø 5 BCH Trung −¬ng §¶ng kho¸ X, Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ra QuyÕt ®Þnh
sè 2194/Q§-BGD§T vÒ viÖc x©y dùng ®Ò tµi “§æi míi kÕt cÊu néi dung
ch−¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh c¸c m«n häc M¸c-Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh tr×nh
®é ®¹i häc vµ cao ®¼ng” x¸c ®Þnh gi÷ nguyªn thêi l−îng gi¶ng d¹y cña m«n
häc nh−ng cã ®æi míi trong néi dung gi¸o tr×nh.
- Thùc hiÖn ChØ thÞ 23, Ban BÝ th− TW §oµn TNCS Hå ChÝ Minh triÓn
khai KÕ ho¹ch sè 24-KH/T¦§TN (3-2003) vÒ thùc hiÖn cuéc vËn ®éng “Tuæi
trÎ ViÖt Nam sèng, chiÕn ®Êu, lao ®éng vµ häc tËp, hµnh ®éng theo g−¬ng
B¸c Hå vÜ ®¹i” vµ KÕ ho¹ch sè 25-KH/T¦§TN (7-2003) tæ chøc sinh ho¹t
chÝnh trÞ “Tuæi trÎ víi t− t−ëng Hå ChÝ Minh”; tiÕp ®ã lµ H−íng dÉn sè
31/HD-T¦§TN (6-2004) vÒ viÖc tæ chøc Héi thi “§éi tuyªn truyÒn thanh
niªn vÒ t− t−ëng Hå ChÝ Minh”. Bªn c¹nh ®ã, trong c¸c tæ chøc Héi sinh viªn
c¸c cÊp tæ chøc c¸c cuéc thi “T− t−ëng Hå ChÝ Minh-Hµnh trang sinh viªn
ViÖt Nam thÕ kû XXI”; Olympic c¸c m«n khoa häc M¸c-Lªnin, t− t−ëng Hå
ChÝ Minh;
- ChØ thÞ sè 06-CT/T¦ cña Bé ChÝnh trÞ (11-2006) vÒ tæ chøc cuéc vËn
®éng “Häc tËp vµ lµm theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh”. ChØ thÞ nªu râ
môc ®Ých, yªu cÇu, néi dung tæ chøc nghiªn cøu, häc tËp vµ lµm theo t− t−ëng
®¹o ®øc Hå ChÝ Minh trong c¸c t¸c phÈm N©ng cao ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, quÐt
s¹ch chñ nghÜa c¸ nh©n, Di chóc vµ tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh; b¾t ®Çu
tæ chøc thùc hiÖn tõ ngµy 3-2-2007 ®Õn 3-2-2011.
- §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc §oµn TNCS Hå ChÝ Minh lÇn thø VIII
(2002), IX (2007) x¸c ®Þnh môc tiªu cña c«ng t¸c §oµn vµ phong trµo thanh,
11
thiÕu niªn lµ “T¨ng c−êng båi d−ìng lý t−ëng, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, b¶n lÜnh
chÝnh trÞ cho thanh, thiÕu niªn, ch¨m lo quyÒn, lîi Ých chÝnh ®¸ng cña thanh
niªn”, ®Æc biÖt lµ §¹i héi §oµn lÇn thø IX (nhiÖm kú 2007-2012) ®Ò ra mét
trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng c¬ b¶n vÒ gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ
“triÓn khai thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ cuéc vËn ®éng Tuæi trÎ ViÖt Nam häc tËp vµ
lµm theo lêi B¸c, t¹o sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ vÒ ®¹o ®øc, lèi sèng, nh»m
h×nh thµnh nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam”.
2.2- Nghiªn cøu t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc vµ vËn dông t−
t−ëng Hå ChÝ Minh vµo c«ng t¸c gi¸o dôc trong sù nghiÖp ®æi míi cã mét sè
c«ng tr×nh nghiªn cøu, bµi viÕt tiªu biÓu nh−:
N¨m 1985, NXB Thanh niªn xuÊt b¶n cuèn s¸ch B¸c Hå víi sù nghiÖp
båi d−ìng thÕ hÖ trÎ gåm 16 b¶n b¸o c¸o khoa häc (®−îc tËp tîp tõ 100 b¸o
c¸o t¹i Héi th¶o khoa häc do ViÖn B¶o tµng Hå ChÝ Minh vµ Trung −¬ng
§oµn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh ®ång tæ chøc) chØ râ nh÷ng quan
®iÓm chiÕn l−îc cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ b−íc ®Çu nªu lªn nh÷ng gi¶i
ph¸p gãp phÇn c¶i tiÕn vµ n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c, gi¸o dôc vµ båi
d−ìng thÕ hÖ trÎ trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi.
- S¸ch Nghiªn cøu, gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong thêi kú ®æi
míi do TS.NguyÔn V¨n S¸u chñ biªn (2005) lµ kÕt qu¶ cña mét ®Ò tµi khoa
häc tæng kÕt c«ng t¸c nghiªn cøu, gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh (chñ yÕu lµ
ë c¸c tr−êng thuéc hÖ thèng Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh; trong
c¸c Häc viÖn, nhµ tr−êng thuéc lùc l−îng vò trang nh©n d©n, mét sè tr−êng
®¹i häc vµ tr−êng ®oµn thÓ) vµ trªn c¬ së ®ã nªu ra ph−¬ng h−íng, gi¶i ph¸p
®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu, gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong thêi kú
míi.
- S¸ch §−a t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµo cuéc sèng do PGS.TS. Lª V¨n
TÝch chñ biªn (2006) còng lµ kÕt qu¶ cña ®Ò tµi khoa häc. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò
chiÕn l−îc vÒ x©y dùng con ng−êi ViÖt Nam trong thêi kú CNH, H§H ®Êt
n−íc, trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc, gi¸o dôc tuyªn truyÒn
t− t−ëng Hå ChÝ Minh (qua 5 nhãm ®èi t−îng: c«ng nh©n, n«ng d©n, lùc
l−îng vò trang, thanh niªn, häc sinh sinh viªn) c¸c t¸c gi¶ ®· nªu lªn c¬ së lý
12
luËn cña viÖc x©y dùng ph−¬ng ph¸p vµ chØ ra c¸c h×nh thøc, biÖn ph¸p ®−a t−
t−ëng Hå ChÝ Minh vµo cuéc sèng, trong ®ã cã ®èi t−îng lµ thanh niªn, häc
sinh sinh viªn.
- C¸c c«ng tr×nh kh¸c nh−: Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc cña GS.TS. Phan
Ngäc Liªn (2007) vµ T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc cña §Æng Quèc B¶o
(2008) lµ hai c«ng tr×nh chuyªn s©u tr×nh bµy t− t−ëng cña Ng−êi qua c¸c bµi
viÕt, nãi vµ tËp hîp mét sè bµi viÕt nghiªn cøu vÒ t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ
gi¸o dôc cña mét sè nhµ nghiªn cøu gi¸o dôc.
2.3- Nghiªn cøu gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn,
®Æc biÖt lµ cho thanh niªn cã mét sè ®Ò tµi khoa häc, c«ng tr×nh s¸ch, bµi viÕt
sau:
- Thanh, thiÕu niªn häc sinh víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i
hãa ®Êt n−íc cña NguyÔn Ph−¬ng Hång (1997); T×m hiÓu t− t−ëng Hå ChÝ
Minh vÒ gi¸o dôc thanh niªn cña NguyÔn V¨n Tïng (1999); Nh÷ng vÊn ®Ò
nghiªn cøu thanh thiÕu nhi trong thêi kú ®æi míi (Kû yÕu Héi th¶o khoa häc
cña ViÖn Nghiªn cøu Thanh niªn-1999); Gi¸o dôc, rÌn luyÖn thanh niªn theo
t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµ quan ®iÓm cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam do
NguyÔn H÷u §øc lµm chñ biªn (2000); T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc
thanh niªn cña §oµn Nam §µn (2002); Thanh niªn häc tËp vµ lµm theo t−
t−ëng Hå ChÝ Minh cña D−¬ng Tù §am (2003); “Gi¸o dôc thanh niªn vÒ t−
t−ëng, v¨n hãa Hå ChÝ Minh” cña D−¬ng Tù §am, T¹p chÝ T− t−ëng V¨n hãa,
(Sè 3-2004); T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ vai trß cña thanh niªn trong c¸ch
m¹ng ViÖt Nam cña TrÇn Qui Nh¬n (2004); 6 bµi häc lý luËn chÝnh trÞ cho
®oµn viªn thanh niªn cña Trung −¬ng §oµn TNCS Hå ChÝ Minh (2004); VÒ
gi¸o dôc thanh niªn cña Hå ChÝ Minh do §µo DËu tuyÓn chän (2004); C¬ së
lý luËn cña chiÕn l−îc ph¸t triÓn thanh niªn cña Chu Xu©n ViÖt (2005); Tæng
quan t×nh h×nh thanh niªn, c«ng t¸c §oµn vµ phong trµo thanh thiÕu nhi nöa
nhiÖm kú §¹i héi §oµn toµn quèc lÇn thø VIII (2002-2005) do NguyÔn Huy
Léc lµm chñ biªn (2006); T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ thanh niªn vµ c«ng t¸c
thanh niªn (2006) vµ T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ tæ chøc vµ gi¸o dôc thanh
niªn cña V¨n Tïng (2008).
13
Bªn c¹nh ®ã, cã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh bµi viÕt vËn dông t− t−ëng Hå ChÝ
Minh nh»m gi¸o dôc truyÒn thèng ®¹o ®øc, lý t−ëng c¸ch m¹ng cho thanh,
thiÕu niªn trong giai ®o¹n míi, cã thÓ nªu mét sè c«ng tr×nh sau: Gi¸o dôc
®¹o ®øc cho thanh niªn häc sinh theo t− t−ëng Hå ChÝ Minh ë n−íc ta hiÖn
nay cña TrÇn Minh §oµn-LuËn ¸n TS TriÕt häc, Häc viÖn CTQG Hå ChÝ
Minh (2002); T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc lý t−ëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn vµ viÖc vËn dông trong thùc tiÔn c¸ch m¹ng hiÖn nay (Kû yÕu ®Ò
tµi khoa häc cÊp bé-Chñ nhiÖm ®Ò tµi: TS. TrÇn V¨n H¶i-2007); VËn dông t−
t−ëng Hå ChÝ Minh trong gi¸o dôc truyÒn thèng d©n téc cho thÕ hÖ trÎ (trong
cuèn: Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc, 2007, tr.621-630) cña NguyÔn ThÞ C«i; “Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh víi vËn ®éng gi¸o dôc ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn”
cña Th¸i B×nh D−¬ng, T¹p chÝ Gi¸o dôc lý luËn (Sè 9-2005); Häc Hå Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh-chóng ta häc g×? cña Ph¹m V¨n §ång (2008).
Ngoµi ra, xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm gi¸o dôc cho thanh, thiÕu niªn bªn
c¹nh viÖc d¹y tri thøc, ph¶i chó träng gi¸o dôc ®¹o ®øc theo t− t−ëng Hå ChÝ
Minh. VÒ ®Ò tµi nµy, cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu nh−: Chñ tÞch Hå ChÝ
Minh víi vÊn ®Ò ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña PGS.TS Lª V¨n TÝch (1986); Bµi
viÕt “Gi¸o dôc rÌn luyÖn ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho thanh niªn theo t− t−ëng Hå
ChÝ Minh” cña §inh Ngäc Quý, T¹p chÝ Thanh niªn (sè 17-2006)…§Æc biÖt,
h−ëng øng cuéc vËn ®éng “Häc tËp vµ lµm theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ
Minh” do §¶ng ph¸t ®éng, cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®Ò tµi nµy,
trong sè ®ã, næi bËt vµ ®¸ng chó ý cã tµi liÖu Häc tËp vµ lµm theo tÊm g−¬ng
®¹o ®øc Hå ChÝ Minh cña Ban T− t−ëng-V¨n hãa Trung −¬ng (2007).
2.4- VÒ vÊn ®Ò gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho häc sinh, sinh viªn,
häc viªn trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n
§èi víi häc sinh THCS, THPT: néi dung t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®−îc
lång ghÐp trong néi dung m«n häc LÞch sö, trong s¸ch LÞch sö, s¸ch Gi¸o dôc
c«ng d©n (tõ líp 6 ®Õn líp 12) - sö dông cho n¨m häc 2003-2004, 2004-2005,
2005-2006 vµ 2006-2007 cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, NXB Gi¸o dôc.
§èi víi sinh viªn, häc viªn: gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh th«ng qua
néi dung cña Gi¸o tr×nh t− t−ëng Hå ChÝ Minh (dïng trong c¸c tr−êng ®¹i
14
häc vµ cao ®¼ng) cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o do PGS.TS. M¹ch Quang
Th¾ng lµm chñ biªn (2005, 2006), ®−îc biªn so¹n dùa trªn gi¸o tr×nh chuÈn
quèc gia: Gi¸o tr×nh T− t−ëng Hå ChÝ Minh do Héi ®ång Trung −¬ng chØ ®¹o
biªn so¹n gi¸o tr×nh c¸c bé m«n khoa häc M¸c-Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh,
NXB CTQG, 2003, nh»m phôc vô c«ng t¸c gi¶ng d¹y, häc tËp trong hÖ thèng
c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng vµ Gi¸o tr×nh chÝnh trÞ (dïng trong c¸c tr−êng
trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ) cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, NXB
Gi¸o dôc, 2005, 2006. Trong c¸c gi¸o tr×nh, bªn c¹nh viÖc tr×nh bµy hÖ thèng
néi dung t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ mét sè vÊn ®Ò vÒ vËn dông vµ ph¸t triÓn t−
t−ëng Hå ChÝ Minh trong thêi kú míi.
Ngoµi ra, c¸c s¸ch gi¸o tr×nh, c¸c chuyªn ®Ò häc tËp t− t−ëng Hå ChÝ
Minh ®−îc c¸c tr−êng, c¸ nh©n tù biªn so¹n nh»m phôc vô c«ng t¸c gi¶ng d¹y
vµ häc tËp t− t−ëng Hå ChÝ Minh: T− t−ëng Hå ChÝ Minh: Gi¸o tr×nh ®µo t¹o
bËc ®¹i häc trong c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi cña Lª Ph−íc Th¶o, NguyÔn §×nh
LÔ (1996); Gi¸o tr×nh T− t−ëng Hå ChÝ Minh do GS. §Æng Xu©n Kú lµm chñ
biªn (2003, 2007); T− t−ëng Hå ChÝ Minh-TËp bµi gi¶ng cña tr−êng §¹i häc
KHXH&NV-§HQG Hµ Néi (2001); Gi¸o tr×nh ChÝnh trÞ. Dïng trong c¸c
tr−êng trung cÊp chuyªn nghiÖp hÖ tuyÓn sinh tèt nghiÖp THPT do Lª ThÕ
L¹ng lµm chñ biªn (2008); Nh÷ng bµi gi¶ng vÒ t− t−ëng Hå ChÝ Minh. S¸ch
dïng cho hÖ ®µo t¹o tõ xa do NguyÔn Kh¸nh BËt lµm chñ biªn, §¹i häc S−
ph¹m, 2008…
VÒ gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh, sinh viªn, häc viªn, ®¸ng chó ý cã
mét sè bµi viÕt “Sinh viªn víi viÖc häc tËp t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ mèi quan
hÖ ®øc vµ tµi” cña PGS.TS. NguyÔn Kh¸nh BËt, T¹p chÝ §¹i häc vµ Gi¸o dôc
chuyªn nghiÖp (Sè 5-1996); “T− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ ®¹o ®øc víi viÖc gi¸o
dôc ®µo t¹o cho sinh viªn trong t×nh h×nh hiÖn nay” cña Bïi §×nh Phong, T¹p
chÝ Khoa häc §¹i häc Quèc gia, (Sè 2-2003)…
2.5- VÊn ®Ò gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn cã
c¸c c«ng tr×nh, bµi viÕt sau:
- Gi¸o tr×nh ®µo t¹o, båi d−ìng gi¸o viªn t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho
ngµnh gi¸o dôc-®µo t¹o: Gi¸o tr×nh T− t−ëng Hå ChÝ Minh (c¸c hÖ lý luËn
15
trung cÊp, cao cÊp, cö nh©n khoa häc chÝnh trÞ) cña Häc viÖn ChÝnh trÞ-Hµnh
chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh (2004, 2006, 2007).
- Sö dông tµi liÖu Hå ChÝ Minh trong nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y lÞch sö,
Chuyªn kh¶o cña tr−êng §H S− ph¹m Hµ Néi, 2002.
- T− t−ëng tù häc Hå ChÝ Minh vµ biÖn ph¸p n©ng cao viÖc tù häc cho
sinh viªn ®¹i häc s− ph¹m cña Vò V¨n Nam, LuËn ¸n TiÕn sÜ, §¹i häc S−
ph¹m Hµ Néi, 2008.
- C¸c bµi viÕt: “VÒ nghiªn cøu, gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ Minh” cña
Bïi §×nh Phong, T¹p chÝ C«ng t¸c t− t−ëng vµ v¨n hãa (Sè 5-1995); “Mét sè
ý kiÕn vÒ ®µo t¹o, båi d−ìng ®éi ngò gi¸o viªn gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ
Minh” cña NguyÔn Kh¸nh BËt, T¹p chÝ §¹i häc vµ Gi¸o dôc chuyªn nghiÖp
(sè 3-2000); “MÊy ý kiÕn vÒ viÖc gi¶ng d¹y Bé m«n T− t−ëng Hå ChÝ Minh
trong c¸c tr−êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng” cña NguyÔn Th¸i B×nh, T¹p chÝ Gi¸o
dôc (Sè 78-2004); “Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ
Minh”, T¹p chÝ Ph¸t triÓn gi¸o dôc (Sè 4-2004); “N©ng cao hiÖu qu¶ giê th¶o
luËn c¸c m«n khoa häc M¸c-Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong tr−êng ®¹i
häc vµ cao ®¼ng” cña NguyÔn ThÞ HiÒn, T¹p chÝ Gi¸o dôc, (Sè 87-2004);
“Gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho tuæi trÎ. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p” cña
D−¬ng Quèc H−ng, T¹p chÝ Gi¸o dôc lý luËn (Sè 3 (34)-2004); “MÊy ý kiÕn
vÒ d¹y t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong tr−êng ®¹i häc”, T¹p chÝ Gi¸o dôc (Sè 782004); “NhËn thøc vµ qu¸n triÖt t− t−ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc trong häc
tËp, nghiªn cøu-Mét nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Ó n©ng cao chÊt l−îng
gi¸o dôc” cña Nghiªm §×nh Vú, T¹p chÝ Gi¸o dôc (Sè76-2004); “Nghiªn cøu,
tuyªn truyÒn gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong gi¸o dôc hiÖn nay” cña
NguyÔn ViÕt Th«ng, T¹p chÝ Céng s¶n (Sè 12-2004); “C¸c h×nh thøc tuyªn
truyÒn gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh”, T¹p chÝ LÞch sö §¶ng, (Sè 5-2004);
“MÊy vÊn ®Ò vÒ ®èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh”
cña Hoµng ChÝ B¶o, T¹p chÝ T− t−ëng v¨n hãa, (Sè 2-2005); “Mét sè yªu cÇu
®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc c¸c m«n lý luËn” cña §inh Xu©n Khuª, T¹p
chÝ Ph¸t triÓn gi¸o dôc (Sè 7-2005); “Häc, lµm, sèng-3 trong 1 vµ x©y dùng
x· héi häc tËp theo t− t−ëng Hå ChÝ Minh” cña NguyÔn Kú, T¹p chÝ Ph¸t
16
triÓn gi¸o dôc, (Sè 6-2005); “MÊy suy nghÜ vÒ nghiªn cøu, gi¶ng d¹y vµ häc
tËp t− t−ëng Hå ChÝ Minh” cña Lª ThÕ L¹ng, T¹p chÝ LÞch sö §¶ng, (Sè 22005); “N©ng cao chÊt l−îng d¹y häc t− t−ëng Hå ChÝ Minh” cña §Æng ThÞ
BÝch Liªn, T¹p chÝ Gi¸o dôc, (Sè 108-2005); “Gi¸o dôc lý luËn M¸c-Lªnin, t−
t−ëng Hå ChÝ Minh trong tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng vµ trung häc chuyªn
nghiÖp” cña NguyÔn M¹nh TiÕn, T¹p chÝ X©y dùng §¶ng (Sè 11-2005); “VÒ
®æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc t− t−ëng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh” cña
Vò V¨n HËu, T¹p chÝ T− t−ëng v¨n hãa (Sè 6-2006); “D¹y vµ häc t− t−ëng
Hå ChÝ Minh t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng” cña Thuû Anh, T¹p chÝ X©y
dùng §¶ng, (Sè 7- 2006); “VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµo x©y dùng
ph−¬ng ph¸p d¹y häc cña ng−êi thÇy”, T¹p chÝ Gi¸o dôc lý luËn, (Sè 1+22007); “VËn dông t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong c«ng t¸c x©y dùng ®éi ngò
nhµ gi¸o ViÖt Nam thêi kú c«ng nghiÖp hãa-hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc (Giai ®o¹n
2003-2010)” cña §Æng Huúnh Mai (trong cuèn: Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc,
NXB Tõ ®iÓn B¸ch khoa, Hµ Néi, 2007); “Tµi liÖu vÒ Hå ChÝ Minh víi viÖc
x©y dùng c©u hái, bµi tËp kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp lÞch sö ë tr−êng
THPT” cña TrÇn Quèc TuÊn, T¹p chÝ Gi¸o dôc, (Sè 194, Kú 2-7/2008).
HÇu hÕt, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu, bµi viÕt trªn ®Òu kh¼ng ®Þnh tÇm
quan träng cña viÖc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn,
cung cÊp cho thÕ hÖ trÎ c¬ së khoa häc nhËn thøc x· héi, båi d−ìng t− t−ëng
chÝnh trÞ, nh©n c¸ch sèng ®óng ®¾n, h−íng tíi ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ nh©n
c¸ch ®óng d¾n h−íng tíi sù ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ nh©n c¸ch. VÊn ®Ò quan
träng h¬n lµ, tõ viÖc nªu vµ ph©n tÝch thùc tr¹ng gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ
Minh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Æc biÖt lµ thùc tr¹ng gi¸o dôc t− t−ëng Hå
ChÝ Minh trong hÖ thèng tr−êng häc - n¬i mµ tØ lÖ thanh, thiÕu niªn chiÕm ®a
sè vµ còng lµ m«i tr−êng quan träng nhÊt trong gi¸o dôc, ®µo t¹o thÕ hÖ c¸ch
m¹ng cho ®êi sau - c¸c bµi viÕt ®· ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò nh−: kiÕn nghÞ vÒ
®µo t¹o, båi d−ìng ®éi ngò gi¸o viªn gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ Minh, vÊn ®Ò
x©y dùng néi dung ch−¬ng tr×nh, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y t− t−ëng Hå ChÝ
Minh, chÊt l−îng gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y vÒ t− t−ëng Hå ChÝ Minh hoÆc x©y
dùng néi dung cô thÓ gi¸o dôc vÒ t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong c¸c tr−êng phæ
th«ng...
17
Qua kh¶o s¸t mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu cã néi dung liªn quan ®Õn
®Ò tµi trªn ®©y, cã thÓ thÊy, cho ®Õn nay vÉn ch−a cã mét c«ng tr×nh nghiªn
cøu chuyªn s©u vÒ vÊn ®Ò ®æi míi ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ
Minh cho thanh, thiÕu niªn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c gi¸o dôc t−
t−ëng Hå ChÝ Minh trong t×nh h×nh hiÖn nay. Tuy nhiªn, c¸c c«ng tr×nh
nghiªn cøu trªn ®· cung cÊp nhiÒu t− liÖu, ®Ò xuÊt nhiÒu gîi ý khoa häc vµ lµ
c¬ së quan träng ®Ó t¸c gi¶ tham kh¶o, kÕ thõa vµ ph¸t triÓn, ®i s©u nghiªn
cøu ®Ò tµi.
3. Môc tiªu cña ®Ò tµi.
Trªn c¬ së nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ ph−¬ng thøc gi¸o dôc t−
t−ëng Hå ChÝ Minh, nghiªn cøu vÒ sù vËn ®éng cña c¸c ®iÒu kiÖn lÞch sö vµ
con ng−êi ë n−íc ta còng nh− thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc t−
t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn thêi gian gÇn ®©y, ®Ò tµi chØ râ
nh÷ng c¨n cø, nguyªn t¾c, néi dung vµ ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ ®Ó ®æi míi
ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn nh»m kh¾c
phôc nh÷ng yÕu kÐm vµ n©ng cao chÊt l−îng trong c«ng t¸c gi¸o dôc t− t−ëng
Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn n−íc ta.
4. Néi dung nghiªn cøu:
Më §Çu
Ch−¬ng I
Ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh
cho thanh, thiÕu niªn - mét sè vÊn ®Ò lý luËn
I. Quan niÖm vÒ gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu
niªn
II. NhËn thøc chung vÒ ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh
cho thanh, thiÕu niªn
Ch−¬ng II
vÒ Thùc tr¹ng ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng
18
Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn trong nh÷ng n¨m
®æi míi ë n−íc ta
I- §iÒu kiÖn kÞch sö h×nh thµnh ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå
ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn.
II- T×nh h×nh thùc hiÖn ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ
Minh cho thanh, thiÕu niªn
Ch−¬ng III
ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh
cho thanh, thiÕu niªn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
ë n−íc ta trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay
I. Nh÷ng ®ßi hái kh¸ch quan cña viÖc ®æi míi ph−¬ng thøc gi¸o
dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh, thiÕu niªn.
II. Néi dung ph−¬ng thøc gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho
thanh, thiÕu niªn.
KÕt luËn
5. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu:
- N¾m ch¾c nh÷ng quan ®iÓm cã ý nghÜa ph−¬ng ph¸p luËn trong di
s¶n lÝ luËn M¸c - Lªnin, Hå ChÝ Minh vµ §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vÒ ph−¬ng
thøc gi¸o dôc ®èi víi víi thanh, thiÕu niªn.
- Sö dông tæng hîp c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu, ®Æc biÖt lµ ph−¬ng
ph¸p l« gÝc kÕt hîp víi lÞch sö, ph©n tÝch, tæng hîp, ®iÒu tra x· héi häc vµ tæng
kÕt thùc tiÔn nh»m lµm s¸ng tá c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra trong môc tiªu.
6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi:
- Tõ nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n cña §¶ng vµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ
gi¸o dôc t− t−ëng, gãp phÇn lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ ph−¬ng thøc gi¸o
dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh trong nhiÖm vô båi d−ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho
®êi sau, ®Æc biÖt lµ ®èi víi thanh, thiÕu niªn n−íc ta.
19
- Gãp phÇn chØ ra nh÷ng nguyªn t¾c vµ néi dung ®æi míi ph−¬ng thøc
gi¸o dôc nh»m n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho thanh,
thiÕu niªn ë n−íc ta trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay.
20
- Xem thêm -