Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Phương hướng và một số biện pháp nâng cao hiệu quả của công tác quản lý vốn sản ...

Tài liệu Phương hướng và một số biện pháp nâng cao hiệu quả của công tác quản lý vốn sản xuất kinh doanh công ty 20 - tổng cục hậu cần

.PDF
81
145
63

Mô tả:

LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B Lêi më ®Çu Kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, lîi nhuËn môc tiªu hµng ®Çu cña mét doanh nghiÖp. §Ó ®¹t ®−îc lîi nhuËn tèi ®a mµ vÉn ®¶m b¶o s¶n phÈm chÊt l−îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý doanh nghiÖp v÷ng vµng trong c¹nh tranh th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh trong ®ã qu¶n lý vµ sö dông vèn lµ mét bé phËn rÊt quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tíi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ hµng ho¸, lµ mét trong hai yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn s¶n xuÊt vµ l−u th«ng hµng ho¸. Vèn cßn lµ ch×a kho¸. Lµ ®iÒu kiÖn hµng ®Çu cña mäi qóa tr×nh ph¸t triÓn chÝnh v× vËy c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Ó cã thÓ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× ph¶i cã mét luîng vèn nhÊt ®Þnh. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm vèn cè ®Þnh vµ vèn l−u ®éng, d−íi h×nh th¸i hiÖn vËt nã biÓu hiÖn lµ tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l−u ®éng. C«ng ty 20 Tæng côc hËu cÇn ®I tr¶i qua chÆng ®−êng h¬n 40 n¨m tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Trong suèt thêi kú ®ã, do tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n nªn C«ng ty ®I cã nhiÒu x¸o trén. Cho ®Õn nay c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh ®I ®−îc æn ®Þnh vµ lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu yÕu tè khã kh¨n, trong ®ã vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cã ¶nh h−ëng lín ®Õn ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. ChÝnh v× nªn em ®I chän ®Ò tµi "Ph−¬ng h−íng vµ mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty 20 - Tæng côc hËu cÇn" ®Ó lµm ®Ò tµi cho m×nh. Víi ®Ò tµi trªn, chuyªn ®Ò ®−îc chia lµm ba phÇn: PhÇn I: N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B PhÇn II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty 20. PhÇn III: Mét sè ph−¬ng h−íng vµ biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty 20. Chuyªn ®Ò hoµn thµnh ®−îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« TS Lª ThÞ Anh V©n cïng toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn C«ng ty 20! Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B PhÇn i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng I- Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i vèn trong doanh nghiÖp: 1- Kh¸i niÖm vµ chu tr×nh vËn ®éng cña vèn trong doanh nghiÖp 1-1/ Kh¸i niÖm vÒ vèn trong s¶n xuÊt Vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ trong lÜnh vùc tµi chÝnh, nã g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. Vèn lµ tiÒn huy ®éng vµo s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých sinh lîi, hay nãi c¸ch kh¸c, tiÒn chØ lµ vèn khi ®−îc ®−a vµo trong s¶n xuÊt l−u th«ng. Vai trß vèn s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp thùc hiÖn yªu cÇu cña c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh, tøc lµ qu¸n triÖt quan ®iÓm tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn trªn c¬ së tù chñ kinh tÕ vµ tµi chÝnh. Yªu cÇu tiÕt kiÖm nãi nªn tÝnh hîp lý, tÝnh ®óng møc trong viÖc sö dông vèn víi mét l−îng vèn nhÊt ®Þnh víi môc ®Ých ®¹t ®−îc mét møc lîi nhuËn hoÆc doanh thu cao h¬n. HiÖu qu¶ kinh tÕ cuèi cïng thÓ hiÖn ë sè lîi nhuËn thu ®−îc. §iÒu ®ã phô thuéc vµo vÊn ®Ò s¶n xuÊt vèn cã hîp lý hay kh«ng, cã tiÕt kiÖm chi phÝ vµ t¨ng dù tr÷ hay kh«ng ®Ó ®¹t ®−îc môc ®Ých n©ng cao sè vßng quay cña vèn. §èi víi mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nguån gèc viÖc h×nh thµnh vèn lµ kh¸c nhau vµ së h÷u còng kh¸c nhau. §èi víi doanh nghiÖp nhµ n−íc th× vèn s¶n xuÊt lµ do nhµ n−íc cÊp vµ giao quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh cho doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. §èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nhau nh− doanh nghiÖp t− nh©n, doanh nghiÖp tËp thÓ, doanh nghiÖp t− b¶n th× nguån vèn ®−îc huy ®éng tõ c¸c nguån vèn kh¸c nhau. XÐt vÒ h×nh th¸i vËt chÊt cña vèn s¶n xuÊt gåm hai yÕu tè c¬ b¶n cña qóa tr×nh s¶n xuÊt lµ t− liÖu lao ®éng vµ ®èi t−îng lao ®éng. 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B 1-2/ Chu tr×nh vËn ®éng cña vèn trong doanh nghiÖp : Trong doanh nghiÖp vèn vËn ®éng theo quy tr×nh cña qóa tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nh− sau: S¬ ®å 1: Quy tr×nh vËn ®éng cña vèn trong doanh nghiÖp C«ng cô lao ®éng vµ Mua TiÒn søc lao ®éng B¸n Nguyªn vËt s¶n xuÊt hµng liÖu chÕ biÕn ho¸ TiÒn 2- Ph©n lo¹i vèn trong doanh nghiÖp: Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vèn trong doanh nghiÖp. Dùa vµo vµo nh÷ng c¨n cø kh¸c nhau chóng ta cã nh÷ng ph©n lo¹i sau: C¨n cø vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn, vèn ®−îc chia thµnh vèn h÷u h×nh vµ vèn v« h×nh. -/ Vèn h÷u h×nh gåm tiÒn, c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ vµ nh÷ng tµi s¶n biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt kh¸c nh− quyÒn sö dông ®Êt ®ai, nhµ m¸y. -/ Vèn v« h×nh gåm nh÷ng gi¸ trÞ tµi s¶n v« h×nh nh− uy tÝn kinh doanh, nhIn hiÖu, b¶n quyÒn, s¸ng chÕ ph¸t minh. ViÖc nhËn thøc ®óng ®¾n ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng h×nh thøc tån t¹i cña vèn sÏ gióp Ých cho viÖc qu¶n lý, khai th¸c triÖt ®Ó vèn còng nh− gióp cho viÖc ph¸t triÓn nh÷ng tiÒm n¨ng vÒ vèn ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn vèn v« h×nh v× ®©y lµ lîi thÕ riªng cã, vèn v« h×nh ®−îc sö dông tèt sÏ lµ mét lîi thÕ c¹nh tranh trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®ång thêi gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña vèn, lµm c¬ së gãp vèn kinh doanh, kªu gäi hîp t¸c ®Çu t−. * C¨n cø vµo thêi h¹n lu©n chuyÓn, vèn ®−îc chia thµnh, vèn ng¾n h¹n, vèn trung h¹n, vèn dµi h¹n. -/ Vèn ng¾n h¹n: lµ vèn cã thêi h¹n lu©n chuyÓn d−íi 1n¨m. -/ Vèn trung h¹n: lµ vèn cã thêi h¹n lu©n chuyÓn tõ 1®Õn 5n¨m. -/ Vèn dµi h¹n: lµ vèn cã thêi h¹n lu©n chuyÓn lín h¬n 5n¨m. 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B * C¨n cø vµo ph−¬ng thøc lu©n chuyÓn gi¸ trÞ, vèn ®−îc chia thµnh vèn cè ®Þnh, vèn l−u ®éng. Chóng ta sÏ ®i s©u vµo nghiªn cøu c¸ch ph©n lo¹i nµy ë c¸c phÇn sau. 2-1/ Vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp 2-1-1/ Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vèn cè ®Þnh Vèn cè ®Þnh lµ mét bé phËn cña nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh, lµm h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh ®ang ph¸t huy t¸c dông trong s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Vèn cè ®Þnh d÷ mét vai trß hÕt søc quan träng trong qóa tr×nh h×nh thµnh s¶n xuÊt, nã quyÕt ®Þnh tr×nh ®é kü thuËt cña c«ng nghÖ sö dông trong doanh nghiÖp tr×nh ®é c¬ së h¹ tÇng cña doanh nghiÖp, do ®ã lµ c¬ së cho viÖc ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt më réng vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Tuú theo ®Æc ®iÓm kinh tÕ mçi nghµnh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña tõng doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ mçi doanh nghiÖp cÇn cã kÕ ho¹ch ®óng ®¾n cho viÖc ®Çu t− mua s¾m trang thiÕt bÞ m¸y mãc vµ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao trong viÖc sö dông vèn cè ®Þnh cho s¶n xuÊt. Theo quy ®Þnh hiÖn nay th× nh÷ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ lín h¬n 5 triÖu ®ång vµ thêi gian sö dông lín h¬n mét n¨m th× ®−îc xÕp vµo lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng chuyÓn mét lÇn toµn bé gi¸ trÞ cña nã vµo s¶n phÈm mµ ®ãng gãp trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt. 2-1-2/ C¬ cÊu vèn cè ®Þnh : ViÖc nghiªn cøu c¬ cÊu vèn cè ®Þnh cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong qóa tr×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn cè ®Þnh. Khi nghiªn cøu c¬ cÊu vèn cè ®Þnh ph¶i nghiªn cøu trªn hai gi¸c ®é lµ néi dung kÕ ho¹ch vµ tû träng tõng lo¹i. VÊn ®Ò c¬ b¶n lµ ph¶i x©y dùng ®−îc mét c¬ cÊu hîp lý phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña doanh nghiÖp, vÒ mÆt kinh tÕ kü thuËt tr×nh ®é qu¶n lý c¸c nguån vèn trong doanh nghiÖp. CÇn nhËn thøc c¬ cÊu vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp chØ lµ mét yÕu tè ®éng vµ thay ®æi theo kh«ng gian vµ thêi gian. Nhµ qu¶n lý vèn ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc c¬ cÊu hîp lý trong tõng thêi kú. HiÖn nay vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp ®−îc biÓu hiÖn b»ng h×nh th¸i gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng vµo s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B - Nhµ x−ëng, vËt kiÕn tróc ®Ó phôc vô s¶n xuÊt . - ThiÕt bÞ ®éng lùc vµ hÖ thèng truyÒn dÉn. - M¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt . - Dông cô lµm viÖc ®o l−êng vµ thÝ nghiÖm - ThiÕt bÞ vµ ph−¬ng tiÖn vËn t¶i, dông cô qu¶n lý. - C¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c. Trong c¬ cÊu vèn cè ®Þnh cÇn ®Æc biÖt chó ý tíi mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn m¸y mãc thiÕt bÞ vµ phÇn nhµ x−ëng phôc vô s¶n xuÊt. 2-1-3/ C«ng t¸c qu¶n lý vèn trong doanh nghiÖp. Qu¶n lý vèn cè ®Þnh lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c tµi chÝnh doanh nghiÖp. Trong qóa tr×nh kinh doanh, sù vËn ®éng cña vèn cè ®Þnh g¾n liÒn víi h×nh th¸i biÓu hiÖn vËt chÊt cña nã. V× vËy ph¶i nghiªn cøu nh÷ng tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp th× míi cã thÓ qu¶n lý tèt tµi s¶n cè ®Þnh. Cã c¸c h×nh thøc qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh sau: KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ lËp kÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: - Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh: Trong qóa tr×nh sö dông còng nh− khi kh«ng sö dông th× tµi s¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn d−íi hai h×nh thøc lµ hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh. Hao mßn h÷u h×nh lµ sù hao mßn vÒ vËt chÊt , sù tæn thÊt dÇn vÒ chÊt l−îng, lµm gi¶m gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh. Hao mßn h÷u h×nh lµ tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m dÇn gi¸ trÞ cïng víi gi¸ trÞ cña nã chuyÓn dÇn vµo s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Khi kh«ng ®−îc sö dông , n»m ngoµi qóa tr×nh s¶n xuÊt th× hao mßn h÷u h×nh lµ tµi s¶n cè ®Þnh thÓ hiÖn ë chç tµi s¶n cè ®Þnh mÊt dÇn gi¸ trÞ sö dông do t¸c ®éng cña c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi hao mßn h÷u h×nh: Gåm 3 nhãm nh©n tè sau: - Nhãm nh©n tè thuéc chÊt l−îng tµi s¶n cè ®Þnh; vËt liÖu chÕ t¹o, c«ng nghÖ chÕ t¹o, chÊt l−îng x©y dùng vµ l¾p ®Æt tµi s¶n cè ®Þnh ®ã. - Nhãm nh©n tè trong qóa tr×nh sö dông: Thêi gian vµ c−êng ®é sö dông trong s¶n xuÊt, tay nghÒ c«ng nh©n, chÕ ®é b¶o d−ìng söa ch÷a. 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B - Nhãm nh©n tè thuéc ®iÒu kiÖn tù nhiªn; ®é Èm, nhiÖt ®é ...... Hao mßn v« h×nh tµi s¶n cè ®Þnh: Lµ viÖc tµi s¶n cè ®Þnh bÞ gi¶m gi¸ trÞ do n¨ng suÊt lao ®éng xI héi t¨ng lªn. Ng−êi ta s¶n xuÊt ra lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh cã chÊt l−îng nh− cò, thËm chÝ tèt h¬n víi gi¸ thµnh h¹ h¬n. Tµi s¶n cè ®Þnh bÞ gi¶m gi¸ do kü thuËt ngµy cµng tiÕn bé h¬n. Trong qóa tr×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cÇn nghiªn cøu ®Ó t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p, nh»m gi¶m tèi ®a tæn thÊt do hao mßn v« h×nh g©y ra nh−: n©ng cao tr×nh ®é sö dông tµi s¶n cè ®Þnh c¶ vÒ thêi gian vµ c−êng ®é ®Èy nhanh viÖc c¶i tiÕn vµ hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ, tæ chøc tèt c«ng t¸c b¶o qu¶n vµ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ. - KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: trong qóa tr×nh tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt h×nh th¸i vËt chÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng thay ®æi nh−ng gi¸ trÞ hao mßn dÇn vµ chuyÓn tõng phÇn vµo s¶n phÈm. PhÇn gi¸ trÞ nµy thu håi d−íi h×nh thøc khÊu hao vµ h¹ch to¸n dÇn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. B¶n chÊt kinh tÕ cña khÊu hao tµi s¶n tµi s¶n cè ®Þnh trong qóa tr×nh sö dông lµ sù mÊt dÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh, phÇn gi¸ trÞ nµy ®−îc bï ®¾p b»ng sù chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm. KhÊu hao ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸ch chuyÓn gi¸ trÞ vµo s¶n phÈm mét c¸ch cã kÕ ho¹ch theo ®Þnh møc ®I quy ®Þnh trong suèt thêi gian tµi s¶n cè ®Þnh ®−îc sö dông ®ång thêi lËp quü khÊu hao ®Ó bï ®¾p phÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn. C«ng t¸c khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cã ¶nh h−ëng lín ®Õn vÊn ®Ò ph¸t triÓn vµ b¶o toµn vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Tõ ngµy 1/1/1995 c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc ®−îc phÐp d÷ l¹i toµn bé khÊu hao trÝch ®−îc ®Ó ®Çu t− thay thÕ ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh chø kh«ng ph¶i trÝch nép 1 phÇn quü khÊu hao vµo ng©n s¸ch nhµ n−íc nh− tr−íc n÷a. ViÖc khÊu hao söa ch÷a lín ®Ó söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh ®−îc tiÕn hµnh mét c¸ch cã hÖ thèng nh»m duy tr× kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh trong suèt thêi gian sö dông nã. Doanh nghiÖp tiÕn hµnh trÝch khÊu hao söa ch÷a lín. KhÊu hao ®−îc trÝch theo tû lÖ khÊu hao ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc . Tû lÖ khÊu hao lµ tû lÖ gi÷a sè tiÒn trÝch khÊu hao hµng n¨m so víi nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. ViÖc x¸c ®Þnh tû lÖ khÊu hao hîp lý cã mét ý nghÜa hÕt søc quan träng. NÕu tû lÖ khÊu hao thÊp th× doanh nghiÖp sÏ kh«ng bï ®¾p ®−îc tæn thÊt thùc tÕ do hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh g©y ra, doanh nghiÖp kh«ng b¶o toµn 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B ®−îc vèn. NÕu tû lÖ khÊu hao qu¸ cao th× gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp sÏ t¨ng cao mét c¸ch gi¶ t¹o do vËy sÏ ¶nh h−ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, muèn ®æi míi thiÕt bÞ, doanh nghiÖp ph¶i tÝch luü trong thêi gian dµi tõ 8 ®Õn 12 n¨m. Sau thêi gian nµy khÊu hao cña doanh nghiÖp th−êng bÞ gi¶m do ¶nh h−ëng cña l¹m ph¸t vµ doanh nghiÖp sÏ kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó t¸i ®Çu t− tµi s¶n cè ®Þnh. MÆt kh¸c, ph−¬ngph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh mµ doanh nghiÖp ®ang ¸p dông hiÖn nay cã nh−îc ®iÓm lµ ch−a t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh ®Ó cã thÓ ®æi míi thiÕt bÞ vµ øng dông kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt. - LËp kÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: KÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét bé phËn quan träng cña kÕ ho¹ch tµi chÝnh doanh nghiÖp. KÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶n ¸nh c¸c chØ tiªu vÒ gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh nh−: Tæng nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu kú, t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh trong kú, gi¸ trÞ tæng tµi s¶n cè ®Þnh cÇn tÝnh khÊu hao trong kú vµ tû lÖ khÊu hao, ph−¬ng h−íng sö dông quü khÊu hao. Theo quy ®Þnh sè 517/TTg ngµy 21/10/1995, kÕ ho¹ch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh gåm: -Tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng ph¶i tÝnh khÊu hao c¬ b¶n vµ khÊu hao söa ch÷a lín (®Êt ®ai). - Tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng thªm trong n¨m kÕ ho¹ch. Tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng trong th¸ng th× th¸ng sau míi tÝnh khÊu hao. VÝ dô: Mét «t« mua vµo gi÷a th¸ng 6 vµ ®−a vµo sö dông ngay th× tÝnh khÊu hao tõ th¸ng 7. - Tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m ®i trong n¨m kÕ ho¹ch. Tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m ®i trong th¸ng th× th¸ng sau míi tÝnh khÊu hao. VÝ dô: Mét thiÕt bÞ thanh lý vµo gi÷a th¸ng 1 th× th¸ng 1 vÉn tÝnh khÊu hao thiÕt bÞ nµy vµ th«i tÝnh khÊu hao vµo th¸ng 2. - Tæng nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i tÝnh khÊu hao trong n¨m: ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B Tæng nguyªn gi¸ b×nh NguyÔn gi¸ qu©n tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n tµi ph¶i tÝnh khÊu hao trong kú = s¶n cè ®Þnh + ®Çu kú NguyÔn gi¸ NguyÔn gi¸ b×nh qu©n b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng trong kú - tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m trong kú B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cè ®Þnh: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo ph−¬ng thøc h¹ch to¸n kinh doanh. §Ó ®¶m b¶o qóa tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®−îc tiÕn hµnh nhÞp nhµng th× doanh nghiÖp doanh nghiÖp ph¶i b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®−îc vèn. Ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, c¸c doanh nghiÖp kh«ng tr¸nh khái bÞ nh÷ng t¸c ®éng cña nh÷ng thay ®æi trªn nh− l¹m ph¸t quan hÖ cung cÇu.... ®Æc biÖt l¹m ph¸t lµm cho søc mua ®ång tiÒn gi¶m ®i, gi¸ trÞ vèn cña doanh nghiÖp thÊp h¬n so víi thùc tÕ. Ngoµi ra, vèn cè ®Þnh cßn bÞ thÊt tho¸t do yÕu kÐm vÒ qu¶n lý dÉn tíi h− háng, mÊt m¸t tµi s¶n cè ®Þnh. Do vËy vèn cè ®Þnh bÞ gi¶m ®i. B¶o toµn vèn cã hai mÆt lµ b¶o toµn vÒ mÆt hiÖn vËt vµ b¶o toµn vÒ mÆt gi¸ trÞ. - B¶o toµn vèn cè ®Þnh vÒ mÆt hiÖn vËt lµ trong qóa tr×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ kh«ng ®Ó tµi s¶n cè ®Þnh bÞ mÊt m¸t h− háng kh«ng sö dông sai môc ®Ých hoÆc mua b¸n tµi s¶n cè ®Þnh bÞ háng chªnh lÖch gi¸. - B¶o toµn vèn cè ®Þnh vÒ mÆt gi¸ trÞ: trong ®iÒu kiÖn cã sù biÕn ®éng vÒ gi¸, c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh cña nhµ n−íc vÒ viÖc ®iÒu chØnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh, vèn cè ®Þnh theo c¸c hÖ sè tÝnh l¹i do c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh nh»m b¶o ®¶m gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh. Sè vèn cè ®Þnh doanh nghiÖp ph¶i b¶o toµn cuèi kú ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp Sè vèn cè ®Þnh ph¶i b¶o toµn Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B Sè vèn cè ®Þnh ®−îc = giao trong kú - KhÊu HÖ sè ®iÒu hao c¬ chuyÓn gi¸ b¶n trÞ phÇn trÝch x trong kú vèn cè ®Þnh T¨ng gi¶m vèn + cè ®Þnh trong kú 2-2/ Vèn l−u ®éng trong doanh nghiÖp 2.2.1/Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vèn l−u ®éng: Vèn l−u ®éng lµ mét bé phËn vèn s¶n xuÊt kinh doanh dïng ®Ó ®Çu t− vµo tµi s¶n l−u ®éng vµ vèn l−u ®éng ®Ó ®¶m b¶o cho qóa tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®−îc tiÕn hµnh b×nh th−êng. Vèn l−u ®éng tham gia trùc tiÐp vµo qóa tr×nh s¶n xuÊt, qua mçi chu kú l−u ®éng vèn l−u ®éng chuyÓn qua nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau nh− tiÒn tÖ, nguyªn vËt liÖu s¶n phÈm dë dang vµ trë l¹i h×nh th¸i tiÒn tÖ sau khi s¶n phÈm ®−îc tiªu thô. Kh¸c víi vèn cè ®Þnh, vèn l−u ®éng chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ vµo s¶n phÈm sau mçi chu kú s¶n xuÊt. Qóa tr×nh vËn ®éng cña vèn l−u ®éng thÓ hiÖn d−íi hai h×nh th¸i: - VÒ mÆt hiÖn vËt, vèn l−u ®éng gåm nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm vµ s¶n phÈm dë dang, thµnh phÈm, c«ng cô lao ®éng. - VÒ mÆt gi¸ trÞ, vèn l−u ®éng biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm, c«ng cô vµ c¸c lo¹i tµi s¶n l−u ®éng kh¸c nh− gi¸ trÞ t¨ng thªm do viÖc sö dông l−u ®éng ( gi¸ trÞ thÆng dë dang) vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn trong qóa tr×nh l−u th«ng. Sù l−u cña vèn l−u ®éng vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt ®−îc biÓu hiÖn b»ng c«ng thøc sau: TiÒn - NVLchi phÝ lao ®éng - s¶n xuÊt - hµng ho¸ vµ dÞch vô - tiÒn Trong qóa tr×nh vËn ®éng, vèn l−u ®éng biÓn ®æi tõ h×nh th¸i nµy sang h×nh th¸i kh¸c vµ sau ®ã trë vÒ h×nh th¸i ban ®Çu. Mét vßng khÐp kÝn lµ mét chu kú vËn ®éng cña vèn l−u ®éng do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn ta ph¶i xem xÐt ®é dµi vËn ®éng cña vèn l−u ®éng. NÕu ®é dµi vËn ®éng cña vèn l−u ®éng ng¾n th× hiÖu qu¶ sö dông vèn l−u ®éng cña doanh nghiÖp sÏ cao h¬n. 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B 2-2-2/ C¬ cÊu cña vèn l−u ®éng: C¬ cÊu vèn l−u ®éng lµ tû lÖ gi÷a c¸c bé phËn cÊu thµnh vèn l−u ®éng vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn Êy. Tû lÖ gi÷a c¸c bé phËn trong tæng vµ sè vèn l−u ®éng hîp lý. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¬ cÊu cña vèn l−u ®éng cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l−u ®éng. ViÖc x¸c ®Þnh ®−îc c¬ cÊu vèn l−u ®éng hîp lý sÏ ®¶m b¶o cho viÖc ®¸p øng yªu cÇu vÒ vèn l−u ®éng ë tõng bé phËn tõng kh©u mét c¸ch tèt nhÊt do ®ã sÏ ®¶m b¶o viÖc sö dông hîp lý vèn l−u ®éng. C¨n cø vµo qóa tr×nh tuÇn hoµn l−u chuyÓn, vèn l−u ®éng ®−îc chia lµm ba lo¹i: - Vèn l−u ®éng trong kh©u dù tr÷: Lµ vèn l−u ®éng ®−îc dïng ®Ó mua nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô .... dù tr÷ cho s¶n xuÊt. - Vèn l−u ®éng trong s¶n xuÊt: Lµ vèn l−u ®éng trùc tiÕp phôc vô s¶n xuÊt, lµ h×nh th¸i gi¸ trÞ cña s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm. - Vèn l−u ®éng trong kh©u l−u th«ng: Lµ bé phËn vèn l−u ®éng phôc vô cho giai ®o¹n tiªu thô s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ thµnh phÈm trong kho, hµng göi b¸n.... C¨n cø nguån huy ®éng, vèn l−u ®éng ®−îc chia nh− sau: - Vèn l−u ®éng do ng©n s¸ch cÊp: Lµ vèn l−u ®éng doanh nghiÖp ®−îc nhµ n−íc giao quyÒn sö dông. - Vèn l−u ®éng tù bæ sung: Lµ vèn l−u ®éng mµ doanh nghiÖp tù bæ sung tõ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. - Vèn liªn doanh: Lµ vèn mµ doanh nghiÖp liªn doanh víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c, b»ng tiÒn mÆt hay b»ng hiÖn vËt. - Vèn tÝn dông: Lµ vèn vay cña ng©n hµng, b¹n hµng ... - Vèn vay tõ c¸c nguån kh¸c. C¨n cø vµo sù ph©n lo¹i vèn l−u ®éng ta cã thÓ x¸c ®Þnh sè vèn l−u ®éng cÇn thiÕt ë c¸c kh©u, tõ ®ã cã thÓ lËp kÕ ho¹ch huy ®éng vèn tõ c¸c nguån kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn l−u ®éng. 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B 2-2-3/ Néi dung c«ng t¸c qu¶n lý vèn l−u ®éng: - Mét lµ: X©y dùng møc vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho kú kÕ ho¹ch th−êng xuyªn cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cã thÓ x©y dùng ®−îc. C«ng t¸c x©y dùng vèn l−u ®éng ®Þnh møc ®−îc tiÕn hµnh cho c¶ ba kh©u: dù tr÷ , s¶n xuÊt, l−u th«ng. Vèn l−u ®éng ®Þnh møc qóa thõa hoÆc qóa thiÕu ®Òu lµm cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng khã kh¨n: Qóa thö g©y ra hiÖn t−îng øa ®äng vèn, qóa thiÕu kh«ng ®¸p øng nhu cÇu cña doanh nghiÖp. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, vèn l−u ®éng ®Þnh møc ®−îc nhµ n−íc cÊp cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc mét lÇn. Trong qóa tr×nh sö dông doanh nghiÖp ph¶i th−êng xuyªn duy tr× ho¹t ®éng b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn ®Ó ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng b×nh th−êng. §Ó x¸c ®Þnh vèn l−u ®éng ®Þnh møc kú kÕ ho¹ch, ta ph¶i x¸c ®Þnh vèn l−u ®éng ®Þnh møc ë c¸c kh©u dù tr÷, s¶n xuÊt l−u th«ng cho tõng lo¹i (nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu....) sau ®ã céng l¹i thµnh vèn l−u ®éng ®Þnh møc trong kú kÕ ho¹ch. Vèn l−u ®éng ®Þnh møc ë kh©u dù tr÷ : ViÖc x¸c ®Þnh vèn l−u ®éng ®Þnh møc ë kh©u dù tr÷ cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi kÕ ho¹ch thu mua nguyªn vËt liÖu vµ dù tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Vèn l−u ®éng ®Þnh møc ë kh©u dù tr÷ ®−îc tÝnh to¸n vµo møc lu©n chuyÓn kÕ ho¹ch hµng ngµy vµ ®Þnh møc sè ngµy dù tr÷. Møc lu©n chuyÓn hµng ngµy ®−îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy møc lu©n chuyÓn c¶ n¨m chia cho 360. §Þnh møc sè ngµy dù tr÷ ®−îc tÝn nh− sau: §èi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu th× ®Þnh møc sè ngµy dù tr÷ ®−îc c¬ quan cÊp trªn quy ®Þnh: §èi nguyªn vËt liÖu mua trong n−íc, ta cã thÓ ¸p dông c«ng thøc sau: Sè ngµy §Þnh c¸ch møc sè ngµy dù tr÷ = nhau gi÷a hai lÇn mua Sè ngµy HÖ sè thu x mua + xen kÏ 12 Sè ngµy chØnh vËn lý chuyÓn + chuÈn bÞ Sè ngµy + b¶o hiÓm LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B Vèn l−u ®éng ®Þnh møc ë kh©u s¶n xuÊt: Vèn l−u ®éng ®Þnh møc ë kh©u s¶n xuÊt ®−îc x¸c ®Þnh riªng cho s¶n phÈm dë dang b¸n thµnh phÈm tù chÕ vµ chi phÝ chê ph©n bæ. Vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho s¶n phÈm dë dang ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Møc lu©n Vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho s¶n phÈm dë HÖ sè chuyÓn cña thµnh phÈm = theo gi¸ : 360 x thµnh c«ng dang Chu kú thµnh phÈm dë s¶n xuÊt s¶n x phÈm dang x−ëng Vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho b¸n thµnh phÈm tù chÕ ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Møc lu©n Vèn l−u chuyÓn cña ®éng ®Þnh møc cho b¸n thµnh phÈm thµnh phÈm = theo gi¸ 360 : thµnh c«ng tù chÕ HÖ sè §Þnh møc x sè ngµy thµnh x dù tr÷ phÈm tù chÕ x−ëng Vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho chi phÝ chê ph©n bæ ®−îc tÝnh nh− sau: Vèn l−u ®éng Sè ®Çu n¨m ®Þnh møc chi phÝ chê ph©n bæ = cña chi phÝ chê ph©n bæ Chi phÝ chê + ph©n bæ ph¸t sinh trong n¨m Sè phaØ - ph©n bæ trong n¨m Vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho kh©u l−u th«ng: Vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho kh©u tiªu thô bao gåm vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho thµnh phÈm vµ hµng ho¸ mua ngoµi phcô vô cho c«ng t¸c tiªu thô. Vèn l−u ®éng ®Þnh møc cho thµnh phÈm ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp ∑ gi¸ thµnh c«ng §Þnh møc vèn l−u ®éng cho thµnh phÈm Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B §Þnh møc sè x−ëng cña toµn = : bé s¶n phÈm 360 x hµng ho¸ ngµy dù tr÷ thµnh phÈm §èi víi hµng ho¸ mua ngoµi phôc vô cho kh©u tiªu thô: ∑ gi¸ trÞ §Þnh møc vèn l−u ®éng cho hµng ho¸ mua ngoµi phôc vô cho tiªu thô §Þnh møc sè hµng ho¸ = mua c¶ n¨m phôc vô tiªu ngµy dù tr÷ : 360 x hµng ho¸ mua thô ngoµi Trong ba bé phËn trªn th× vèn l−u ®éng trong kh©u s¶n xuÊt cã vai trß quan träng nhÊt trong c¬ cÊu vèn l−u ®éng. Do vËy doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý tèt vèn l−u ®éng ë kh©u nµy vµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l−u ®éng ë kh©u s¶n xuÊt. Hai lµ: LËp kÕ ho¹ch nguån vèn l−u ®éng ®Þnh møc. Vèn l−u ®éng cña doanh nghiÖp ®−îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh− tõ ng©n s¸ch, vèn chiÕm dông. Vèn l−u ®éng ®Þnh møc møc n¨m kÕ ho¹ch ®−îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ vèn l−u ®éng n¨m tr−íc vµ nhu cÇu vÒ vèn trong n¨m kÕ ho¹ch. NÕu n¨m tr−íc doanh nghiÖp cã mét sè vèn l−u ®éng tù cã nhÊt®Þnh th× n¨m kÕ ho¹ch chØ cÇn lËp kÕ ho¹ch nguån vèn l−u ®éng nh»m tÝnh ra møc thõa thiÕu so víi nhu cÇu vèn l−u ®éng n¨m kÕ ho¹ch. Sè vèn l−u ®éng tù cã cÇn thiÕt cho n¨m kÕ ho¹ch ®−îc bï ®¾p b»ng sè vèn tù cã chuyÓn tõ n¨m tr−íc sang. Bai lµ: B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn l−u ®éng. Do vèn l−u ®éng chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ mét lÇn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ h×nh th¸i vËt chÊt cña vèn l−u ®éng th−êng xuyªn thay ®æi nªn doanh nghiÖp ph¶i chó träng c«ng t¸c b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn l−u ®éng vÒ mÆt gi¸ trÞ. B¶o toµn gi¸ trÞ vèn l−u ®éng thùc chÊt lµ d÷ ®−îc gi¸ trÞ thùc tÕ hay lµ b¶o toµn søc mua cña vèn, thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng mua s¾m vËt t− cho kh©u dù tr÷ vµ tµi s¶n l−u ®éng nãi chung, duy tr× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B doanh nghiÖp. Trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i th−êng xuyªn h¹ch to¸n ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt t− hµng ho¸ nh»m tÝnh ®óng tÝnh ®ñ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã thÓ b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. Néi dung c¬ b¶n cña c«ng t¸c ph¸t triÓn vµ b¶o toµn vèn. - C¸c doanh nghiÖp ph¶i b¶o toµn vèn l−u ®éng ngay trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së møc t¨ng gi¶m gi¸ tµi s¶n l−u ®éng thùc tÕ cña doanh nghiÖp. - Doanh nghiÖp ph¶i ®Þnh kú x¸c ®Þnh møc chªnh lÖch tån kho c¸c kh©u ®Ó cã kÕ ho¹ch bæ sung vèn l−u ®éng cho c¸c kh©u thiÕu. Sè vèn l−u ®éng ph¶i b¶o toµn hµng n¨m cña doanh nghiÖp ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Sè vèn ®−îc Sè vèn l−u ®éng ph¶i b¶o toµn ®Õn cuèi n¨m b¸o c¸o HÖ sè tr−ît gi¸ vèn l−u giao cÇn ph¶i = b¶o toµn ®Çu x n¨m ®éng cña doanh nghiÖp trong n¨m II- Kh¸i niÖm vµ sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong c¸c doanh nghiÖp: 1- C¸c kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh tÕ : 1-1/ C¸c kh¸i niÖm. Tõ tr−íc ®Õn nay, c¸c nhµ kinh tÕ ®I ®−a ra nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp. - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ møc ®é h÷u Ých cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra tøc lµ gi¸ trÞ cña nã hoÆc doanh thu lµ lîi nhuËn thu ®−îc trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ ph¶n ¸nh qua nhÞp ®é t¨ng lªn cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ. C¸ch hiÓu nµy lµ phiÕm diÖn chØ ®øng trªn møc ®é biÕn ®éng thêi gian. - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ møc ®é tiÕt kiÖm chi phÝ vµ t¨ng kÕt qu¶. §©y chØ lµ biÓu hiÖn cña b¶n chÊt chø kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ. 15 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ chØ tiªu ®−îc x¸c ®Þnh b»ng tû lÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ.§Þnh nghÜa nh− vËy chØ nãi vÒ c¸ch x¸c lËp c¸c chØ tiªu, chø kh«ng to¸t lªn ý niÖm cña vÊn ®Ò. - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ møc t¨ng kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh trªn mçi lao ®éng hay møc danh lîi cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh. Quan ®iÓm nµy muèn quy hiÖu qu¶ vÒ mét chØ tiªu tæng hîp cô thÓ nµo ®ã. Bëi vËy cÇn mét kh¸i niÖm bao qu¸t h¬n. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ theo chiÒu s©u ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c c¸c nguån lùc vµ tr×nh ®é chi phÝ c¸c nhuån lùc ®ã trong qóa tr×nh s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh. Nã lµ th−íc ®o ngµy cµng trë nªn quan träng cña sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ lµ chç dùa c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®−îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch so s¸nh kÕt qu¶ ®Çu ra víi chi phÝ ®Çu vµo. §Þnh møc vèn l−u ®éng cho thµnh phÈm = Tæng chi phÝ ®Çu vµo Tæng kÕt qu¶ ®Çu ra HiÖu qu¶ sö dông vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ thÓ hiÖn tr×nh ®é sö dông vèn cña doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c vµ sö dông c¸c nguån vèn trong doanh nghiÖp nh»m ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh víi chi phÝ thÊp nhÊt. 1-2/ B¶n chÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ: B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng xI héi vµ tiÕt kiÖm lao ®éng xI héi. §©y lµ hai mÆt cã liªn quan mËt thiÕt cña vÊn ®Ò hiÖu qu¶ kinh tÕ, g¾n liÒn víi hai quy luËt t−¬ng øng nÒn s¶n xuÊt xI héi lµ quy luËt t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ quy luËt tiÕt kiÖm thêi gian. ChÝnh viÖc khan hiÕm nguån lùc vµ viÖc sö dông chóng cã tÝnh c¹nh tranh nh»m tho¶ mIn nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña xI héi ®Æt ra yªu cÇu ph¶i khai th¸c tËn dông vµ triÖt ®Ó c¸c nguån lùc. §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu kinh doanh c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chó träng c¸c ®iÒu kiÖn néi t¹i, ph¸t huy n¨ng lùc cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm chi phÝ. V× vËy yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¶i ®¹t kÕt qu¶ tèi ®a víi chi phÝ tèi thiÓu hay nãi chÝnh x¸c h¬n lµ ®¹t ®−îc kÕt qu¶ tèi ®a víi chi phÝ nhÊt ®Þnh hay ng−îc l¹i ®¹t kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh víi chi phÝ tèi 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B thiÓu. Chi phÝ ë ®©y ®−îc theo nghÜa réng: Chi phÝ t¹o ra nguån lùc vµ chi phÝ sö dông nguån lùc; ®ång thêi bao gåm c¶ chi phÝ c¬ héi. 2/ Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ mét trong c¸c biÖn ph¸p quan träng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn tøc lµ ®ång lo¹t c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m chi phÝ vÒ vèn cña ho¹t ®éng kinh doanh mµ vÉn ®¹t ®−îc kÕt qu¶ tèt nhÊt. Møc lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp ®¹t ®−îc tÝnh to¸n dùa trªn tæng chi phÝ vµ tæng doanh thu theo c«ng thøc. Lîi nhuËn = Tæng doanh thu - Tæng chi phÝ Do chi phÝ vÒ vèn cña doanh nghiÖp còng ®−îc coi nh− lµ mét lo¹i chi phÝ cña doanh nghiÖp nªn viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m chi phÝ cho doanh nghiÖp v× vËy gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Khi viÖc sö dông vèn ®−îc n©ng cao th× lîi nhuËn cña doanh nghiÖp sÏ t¨ng lªn. Doanh nghiÖp sÏ cã uy tÝn trªn thÞ tr−êng tµi chÝnh do ®ã viÖc huy ®éng vµ sö dông vèn trong t−¬ng lai cña doanh nghiÖp sÏ thuËn lîi vµ dÔ dµng h¬n. Doanh nghiÖp sÏ cã nhiÒu lîi thÕ h¬n trong c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm. Do ®ã doanh nghiÖp l¹i cã thÓ ®¹t ®−îc mét møc hiÖu qu¶ sö dông vèn cao h¬n. MÆt kh¸c, do yªu cÇu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ c¸c biÖn ph¸p ¸p dông ®Ó cã hiÖu qu¶ sö dông vèn cao h¬n th× ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, ®Æc biÖt nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý vèn sÏ rÌn luyÖn ®Ó cã tr×nh ®é cao h¬n nh»m ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu cao h¬n. III- C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn : 1- C¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp. §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é sö dông vèn cña doanh nghiÖp ng−êi ta xem xÐt c¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp. C¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp chØ ra tû träng vèn mµ doanh nghiÖp ®Çu t− vµo tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l−u ®éng lµ bao nhiªu trong tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp. C¬ cÊu cã ¶nh h−ëng lín tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn v× c¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp cµng hîp lý bao nhiªu th× hiÖu qu¶ sö dông cµng hîp lý bÊy nhiªu. C¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp hîp lý tøc lµ 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B doanh nghiÖp ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vÒ vèn ë c¸c kh©u cña doanh nghiÖp, kh«ng cã hiÖn t−îng thiÕu vèn hay thõa vèn. 1-1/ Tû träng tµi s¶n cè ®Þnh : Tû träng tµi s¶n cè ®Þnh = Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña doanh nghiÖp ChØ sè nµy cho biÕt tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp th× cã bao nhiªu phÇn lµ tµi s¶n cè ®Þnh. Møc tµi s¶n cè ®Þnh hîp lý cho tõng doanh nghiÖp phô thuéc vµo nghµnh nghÒ mµ doanh nghiÖp ®ã tham gia vµo s¶n xuÊt. 1-2/ Tû träng tµi s¶n l−u ®éng : Tû träng tµi s¶n l−u ®éng Tæng tµi s¶n l−u ®éng = Tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp ChØ sè nµy chØ ra tû träng cña tµi s¶n l−u ®éng trong tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp. 1-3/ Vßng quay cña vèn: Vßng quay cña vèn Tæng doanh thu thuÇn = Sè vßng quay cña vèn l−u ®éng Tæng sè vèn = Tæng doanh thu thuÇn Tæng sè vèn l−u ®éng ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tèc ®é chu chuyÓn cña vèn doanh nghiÖp. Tèc ®é chu chuyÓn vèn doanh nghiÖp cµng cao th× hiÖu qu¶ sö dông vèn doanh nghiÖp cµng cao do chØ tiªu doanh thu cña doanh nghiÖp lµ cao. Ng−îc l¹i sÏ lµ cã vèn ®Ó nÕu nh− c¸c chØ tiªu vÒ vßng quay cña vèn cña doanh nghiÖp gi¶m ®i so víi kú tr−íc. 2/ C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh: 2-1/ Søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh : ChØ tiªu nµy cho biÕt cø mét ®ång nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n ®−îc huy ®éng trong s¶n xuÊt th× t¹o ra bao nhiªu ®ång gi¸ trÞ s¶n l−îng cña doanh nghiÖp.ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B Søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh Gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng = Nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh Gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng ta cã thÓ thay thÕ b»ng doanh thu hay gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. 2-2/ Søc sinh lêi cña cña tµi s¶n cè ®Þnh : ChØ tiªu nµy cho biÕt cø mét ®ång nguyªn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh dïng trong s¶n xuÊt t¹o ra mÊy ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. Søc sinh lêi cña tµi Tæng lîi nhuËn = s¶n cè ®Þnh Nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh 2-3/ SuÊt hao phÝ tµi s¶n cè ®Þnh : ChØ tiªu nµy cho biÕt cø ®Ó t¹o ra mét ®ång gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng th× ph¶i cã bao nhiªu ®ång nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. ChØ tiªu nµy cµng nhá cµng tèt vµ chøng tá trong kú doanh nghiÖp ®I sö dông tiÕt kiÖm tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. SuÊt hao phÝ tµi s¶n cè ®Þnh = Nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh Gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng Ngoµi ra chóng ta cßn nªn tham kh¶o c¸c chØ tiªu hÖ sè sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp vÒ c«ng suÊt (H1) vµ hÖ sè sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ vÒ thêi gian vµ hÖ sè ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh ( H3) khi ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu sö dông vèn cè ®Þnh. H1 = C«ng suÊt thùc tÕ cña m¸y mãc thiÕt bÞ C«ng suÊt thiÕt kÕ cña m¸y mãc thiÕt bÞ HÖ sè nµy ph¶n ¸nh n¨ng lùc ho¹t ®éng thùc tÕ cña m¸y mãc trong doanh nghiÖp so víi c«ng suÊt thiÕt kÕ cña chóng. HÖ sè nµy cµng cao chøng tá r»ng c«ng ty cã nh÷ng lç lùc ®¸ng kÓ trong viÖc sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ, tËn dông tèt c«ng suÊt m¸y mãc, gi¶m ®−îc hao mßn v« h×nh ®èi víi doanh nghiÖp. H2 = Thêi gian sö dông m¸y mãc thùc tÕ Tæng thêi gian sö dông m¸y mãc theo kÕ ho¹ch 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp Lª ThÞ Lµnh - QLKT 39B HÖ sè nµy cµng lín cµng tèt, nã chØ ra ®−îc møc ho¹t ®éng tèt cña m¸y mãc. Khi chØ sè nµy cµng cao chøng tá trong kú m¸y mãc cña doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt, Ýt bÞ h− háng lªn cã thÓ ho¹t ®éng trong phÇn lín thêi gian. H3 = Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh míi trong kú Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh HÖ sè nµy ph¶n ¸nh tû träng cña nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh mua míi trong kú trong tæng sè tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. 3-C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn l−u ®éng cña doanh nghiÖp. 3-1/ Søc s¶n xuÊt cña vèn l−u ®éng. ChØ tiªu nµy cho biÕt c− mét ®ång vèn l−u ®éng dïng trong s¶n xuÊt th× t¹o ra mÊy ®ång gi¸ trÞ s¶n l−îng. ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. Søc s¶n xuÊt cña vèn l−u ®éng Gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng = Tæng vèn l−u ®éng 3-2/ Søc sinh lêi cña vèn l−u ®éng ChØ tiªu nµy cho biÕt cø mét ®ång vèn l−u ®éng dïng trong s¶n xuÊt t¹o ra mÊy ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. Søc sinh lêi cña vèn l−u ®éng = Tæng lîi nhuËn Tæng vèn l−u ®éng 3-3/ SuÊt hao phÝ vèn l−u ®éng ChØ tiªu nµy cho biÕt ®Ó t¹o ra mét ®ång gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng th× ph¶i huy ®éng bao nhiªu ®ång vèn l−u ®éng. ChØ tiªu nµy cµng nhá cµng tèt. SuÊt hao phÝ vèn l−u ®éng = Vèn l−u ®éng b×nh qu©n n¨m = Tæng vèn l−u ®éng b×nh qu©n Tæng doanh thu thuÇn T1/2+T2+T3+...T11+T12+T`1/2 12 Víi Ti lµ vèn l−u ®éng b×nh qu©n th¸ng thø i trong n¨m T1` lµ sè vèn b×nh qu©n th¸ng 1 n¨m sau 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan