Tài liệu PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM 1938-1945 NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI

Chuyªn ®Ò Phong trµo gi¶i phãng d©n téc vµ tæng khëi nghÜa th¸ng t¸m (1939-1945). Níc viÖt nam d©n chñ céng hoµ ra ®êi A. Néi dung kiÕn thøc I.T×nh h×nh ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m 1939-1945. 1. T×nh h×nh chÝnh trÞ. - Th¸ng 9/1939, ph¸t xÝt §øc tÊn c«ng Ba Lan. 3/9/1939, Anh, Ph¸p tuyªn chiÕn víi §øc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ. - Th¸ng 6/1940, Ph¸p ®Çu hµng §øc. ë §«ng D¬ng ®« ®èc §¬cu thùc hiÖn mét lo¹t c¸c chÝnh s¸ch v¬ vÐt søc ngêi, søc cña §«ng D¬ng vµo chiÕn tranh. - Th¸ng 9/1940, NhËt B¶n vît biªn giíi ViÖt- Trung vµo miÒn B¾c ViÖt Nam. Qu©n Ph¸p nhanh chãng ®Çu hµng. Tõ ®ã, NhËt, Ph¸p c©u kÕt víi nhau bãc lét nh©n d©n §«ng D¬ng khiÕn ®êi sèng cña nh©n d©n §«ng D¬ng v« cïng cùc khæ. - Th¸ng 6/1941, ph¸t xÝt §øc tÊn c«ng Liªn X«, cuéc chiÕn ®Êu cña nh©n d©n Liªn X« ®· cæ vò m¹nh mÏ phong trµo c¸ch m¹ng ViÖt Nam. 2) T×nh h×nh kinh tÕ, x· héi. * T×nh h×nh kinh tÕ: - §Çu 1939, toµn quyÒn Cat¬ru ra lÖnh tæng ®éng viªn nh»m cung cÊp cho mÉu quèc tiÒm lùc kinh tÕ tèi ®a cña §«ng D¬ngvÒ qu©n sù, nh©n lùc, c¸c s¶n phÈm vµ nguyªn liÖu. Sau ®ã, thùc d©n Ph¸p ®· thi hµnh chÝnh s¸ch “kinh tÕ chØ huy” ®Ó v¬ vÐt bãc lét nh©n d©n ViÖt Nam. - Khi NhÊt B¶n vµo §«ng D¬ng, chóng ®· ra søc bãc lét nh©n d©n ta b»ng nhiÒu chÝnh s¸ch: + Cíp ®o¹t ruéng ®Êt cña n«ng d©n, b¾t n«ng d©n næ lóa ®Ó trång §ay, trång ThÇu DÇu, phôc vô cho nhu cÇu chiÕn tranh. + C¸c c«ng ti cña NhËt ®Çu t vµo phôc vô cho nhu cÇu qu©n sù nh khai th¸c M¨ng gan, s¾t ë Th¸i Nguyªn, ApatÝt ë lµo Cai, Cr«m ë Thanh Ho¸. + NhËt B¶n yªu cÇu Ph¸p xuÊt khÈu c¸c nguyªn liÖu chiÕn lîc sang NhËt nh; Than, S¾t, Xim¨ng. ChÝnh s¸ch v¬ vÐt, bãc lét cña NhËt, Ph¸p ®· ®Èy nh©n d©n ta ®Õn cïng cùc. HËu qu¶ lµ cuèi n¨m 1944 ®Çu 1945cã kho¶ng 2 ®ång bµo bÞ chÕt ®ãi. *T×nh h×nh x· héi: TÊt c¶ c¸c tÇng líp x· héi níc ta (trõ bän tay sai ®Õ quèc, ®¹i ®Þa chñ vµ t s¶n m¹i b¶n) ®Òu bÞ ¶nh hëng bëi chÝnh s¸ch bãc lét cña thùc d©n Ph¸p, NhËt : - C«ng nh©n bÞ bãc lét nÆng nÒ, ph¶i lµm viÖc tõ 10 ®Õn 12 /1 ngµy, tiÒn l¬ng rÎ m¹t. - N«ng d©n chÞu su cao, thuÕ nÆng, ph¶i ®i phu, ®i lÝnh, bÞ cìng bøc nhæ lóa trång đay, trång thÇu dÇu, ®êi sống cùc khæ, bÞ bÇn cïng ho¸. - TiÓu t s¶n trÝ thøc, viªn chøc, mÊt viÖc lµm hoÆc bÞ gi¶m l¬ng, tiÓu chñ ph¶i ngõng s¶n xuÊt. - T s¶n d©n téc võa bÞ chÝnh s¸ch kinh tÕ chØ huy lµm cho ph¸ s¶n, võa bÞ thiÖt h¹i v× søc mua cña nh©n d©n gi¶m sót. - §Þa chñ võa vµ nhá bÞ thiÖt h¹i, bÞ ph¸ s¶n v× chiÕn tranh ph¶i nép thãc t¹, nép thuÕ cao. Nh vËy, nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ cña Ph¸p vµ NhËt ®· ¶nh hëng tíi mäi tÇng líp trong x· héi, khiÕn ®êi sèng cña nh©n d©n ta v« cïng cùc khæ, m©u thuÉn gi÷a nh©n d©n ta víi Ph¸p lªn ®Õn ®Ønh cao, yªu cÇu gi¶i phãng d©n téc trë nªn cÊp thiÕt. II Phong trµo gi¶i phãng d©n téc tõ th¸ng 9/1939 ®Õn th¸ng 3/1945. 1.Héi nghÞ Ban chÊp hµnh trung ¬ng §CS§D th¸ng 11/1939. * Ngµy 6/11/1939, héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng ®îc triÖu tËp t¹i Bµ §iÓm (Hooc M«n- Gia §Þnh), do tæng bÝ th NguyÔn V¨n Cõ chñ tr×. * Néi dung héi nghÞ: - Héi nghÞ ph©n tÝch tÝnh chÊt cña cuéc CTTG II, nhËn ®Þnh vÒ t×nh h×nh thÕ giíi vµ §«ng D ¬ng. - Héi nghÞ x¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn lîc tríc m¾t cña c¸ch m¹ng §«ng D¬ng lµ ®¸nh ®æ ®Õ quèc vµ tay sai, gi¶i phãng d©n téc §«ng D¬ng lµm cho §«ng D¬ng hoµn toµn ®éc lËp. - Héi nghÞ chñ tr¬ng t¹m g¸c khÈu hiÖu c¸ch m¹ng ruéng ®Êt vµ ®Ò ra khÈu hiÖu tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Õ quèc vµ ®Þa chñ ph¶n béi quyÒn lîi d©n téc, chèng ®Þa t« cao chèng cho vay nÆng l·i. 1 - KhÈu hiÖu lËp chÝnh quyÒn X« ViÕt c«ng, n«ng, binh ®îc thay thÕ b»ng khÈu hiÖu lËp chÝnh quyÒn d©n chñ céng hoµ. - VÒ ph¬ng ph¸p c¸ch m¹ng: ChuyÓn tõ ®Êu tranh ®ßi quyÒn d©n sinh, d©n chñ sang ®Êu tranh trùc tiÕp ®¸nh ®æ chÝnh quyÒn ®Õ quèc vµ tay sai, tõ ho¹t ®éng hîp ph¸p nöa hîp Ph¸p sang ho¹t ®éng bÝ mËt bÊt hîp Ph¸p. - §¶ng chñ tr¬ng thµnh lËp MÆt trËn thèng nhÊt d©n téc ph¶n ®Õ §«ng D¬ng (gäi t¾t lµ mÆt trËn ph¶n ®Õ §«ng D¬ng) thay cho mÆt trËn d©n chñ §«ng D¬ng. * ý nghÜa: - NghÞ quyÕt héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng th¸ng 11/1939 ®¸nh dÊu bíc chuyÓn biÕn quan träng , ®Æt nhiÖm vô gi¶i phãng d©n téc lªn hµng ®Çu. - Sù chuyÓn híng nµy thÓ hiÖn sù nh¹y bÐn vÒ chÝnh trÞ vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o cña §¶ng. 2. NguyÔn ¸i Quèc vÒ níc trùc tiÕp l·nh ®¹o c¸ch m¹ng. Héi nghÞ lÇn thø VIII Ban chÊp hµnh trung ¬ng §CS§D. * Hoµn c¶nh: - ThÕ giíi: + Cuéc CTTG II bíc sang n¨m thø ba vµ ngµy cµng trë nªn quyÕt liÖt. + Th¸ng 6/1941, Ph¸t xÝt §øc tÊn c«ng Liªn X«, nh©n d©n Liªn X« bíc vµo cuéc chiÕn tranh ¸i quèc vÜ ®¹i. Tõ ®©y, trªn thÕ giíi h×nh thµnh hai trËn tuyÕn, mét bªn lµ c¸c lùc lîng d©n chñ do Liªn X« ®øng ®Çu, mét bªn lµ khèi ph¸t xÝt §øc, Italia, NhËt. Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ta lµ mét bé phËn cña lùc lîng d©n chñ chèng ph¸t xÝt. - Trong níc: + Th¸ng 9/1940, ph¸p xÝt NhËt tÊn c«ng x©m lîc ViÖt Nam, thùc d©n Ph¸p nhanh chãng ®Çu hµng NhËt, c©u kÕt víi NhËt bãc lét nh©n d©n §«ng D¬ng ®Ó phôc vô cho cuéc chiÕn tranh x©m lîc. Nh©n d©n §«ng D¬ng ph¶i chÞu c¶nh mét cæ ®«i trßng ®êi sèng v« cïng cùc khæ. + M©u thuÉn d©n téc §«ng D¬ng víi ®Õ quèc, ph¸t xÝt NhËt Ph¸p trë nªn s©u s¾c. NhiÒu cuéc næi dËy ®· næ ra, tiªu biÓu lµ: Khëi nghÜa B¾c S¬n, Nam Kú, Binh biÕn §« L¬ng. + Ngµy 28/1/1941, sau 30 n¨m b«n ba ho¹t ®éng ë níc ngoµi, NAQ vÒ níc trùc tiÕp l·nh ®¹o c¸ch m¹ng. + Tõ ngµy 10 ®Õn ngµy 15/9/1941. Héi nghÞ Ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng lÇn thø VIII ®ùîc triÖu tËp t¹i P¸c Bã- Cao B»ng do NAQ chñ tr×. *Néi dung. - Héi nghÞ x¸c ®Þnh nhiÖm vô chñ yÕu tríc m¾t cña c¸ch m¹ng lµ gi¶i phãng d©n téc. Héi nghÞ kh¼ng ®Þnh “ trong lóc nµy nÕu kh«ng gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò d©n téc gi¶i phãng, kh«ng ®ßi ®îc ®éc lËp tù do cho toµn thÓ d©n téc th× ch¼ng nh÷ng quèc gia d©n téc cßn chÞu m·i kiÕp ngùa ch©u mµ quyÒn lîi cña bé phËn giai cÊp ®Õn v¹n n¨m còng kh«ng ®ßi l¹i ®îc”. - TiÕp tôc thùc hiÖn chñ tr¬ng t¹m g¸c khÈu hiÖu ruéng ®Êt, nªu kh¶u hiÖu gi¶m t«, gi¶m tøc, chia l¹i ruéng ®Êt c«ng tiÕn tíi thùc hiÖn ngêi cµy cã ruéng. - Héi nghÞ chØ râ sau khi ®¸nh ®uæi ®Õ quèc Ph¸p NhËt, sÏ thµnh lËp chÝnh phñ nh©n d©n cña níc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ. - Héi nghÞ quyÕt ®Þnh thµnh lËp ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh gäi t¾t lµ ViÖt Minh thay cho mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt ph¶n ®Õ §«ng D¬ng. Thay tªn c¸c Héi ph¶n ®Õ thµnh Héi cøu quèc. - Héi nghÞ chñ tr¬ng gióp ®ì thµnh lËp mÆt trËn ë c¸c níc Lµo, Cam puchia. - X¸c ®Þnh h×nh th¸i cña uéc khëi nghܶ¬ níc ta lµ ®i tõ khëi nghÜa tõng phÇn tiÕn lªn tæng khëi nghÜa vµ kÕt luËn: ChuÈn bÞ khëi nghÜa lµ nhiÖm vô trung tam cña toµn §¶ng, toµn d©n trong giai ®o¹n hiÖn t¹i. - Héi nghÞ bÇu ban chÊp hµnh trung ¬ng míi, bÇu ®ång chÝ Trêng Trinh lµm tæng bÝ th. * ý nghÜa: - Héi nghÞ lÇn thø VIII cña Ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng ®· hoµn chØnh chñ tr¬ng chuyÓn híng chØ ®¹o chiÕn lîc ®Ò ®Ò ra tõ héi nghÞ th¸ng 11/1939, nh»m gi¶i quyÕt môc tiªu sè 1 cña c¸ch m¹ng lµ ®éc lËp d©n téc vµ ®Ò ra nhiÒu chñ tr¬ng s¸ng t¹o thùc hiÖn môc tiªu Êy. - Chñ tr¬ng cña héi nghÞ trung ¬ng VIII ®· ®éng viªn toµn §¶ng, toµn d©n ta tÝch cùc chuÈn bÞ tiÕn tíi tæng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn th¸ng 8- 1945. 3. ChuÈn bÞ tiÕn tíi khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn. 2 a) x©y dùng lùc lîng cho khëi nghÜa vò trang: C¸ch m¹ng muèn thµnh c«ng ngoµi viÖc v¹ch ®êng lèi ®óng cßn ph¶i tæ chøc lùc lîng thùc hiÖn. Lùc lîng c¸ch m¹ng bao gåm lùc lîng chÝnh trÞ cña quÇn chóng vµ lùc lîng vò trang nh©n d©n. * Lùc lîng chÝnh trÞ: - Ngµy 19/5/1941, ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh ( gäi t¾t lµ viÖt minh) ra ®êi. Ngay sau ®ã, tuyªn ng«n, ch¬ng tr×nh, ®iÒu lÖ ViÖt Minh ®îc c«ng bè chÝnh thøc. - Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1940 §¶ng ®· tÝch cùc vËn ®éng quÇn chóng tham gia ViÖt Minh. Cô thÓ: + Cao B»ng lµ n¬i thÝ ®iÓm cuéc v©n ®éng x©y dùng c¸c héi cøu quèc trong mÆt trËn ViÖt Minh. + §Õn 1942, kh¾p c¸c ch©u ë Cao B»ng ®Òu cã Héi cøu quèc, trong ®ã cã ba ch©u hoµn toµn. sau ®ã, Uû ban ViÖt Minh tØnh Cao B»ng vµ uû ban ViÖt Minh l©m thêi tØnh Cao- B¾c- L¹ng ®îc thµnh lËp. + ë nhiÒu tØnh miÒn B¾c, mét sè tØnh miÒn trung nh Hµ Néi, H¶i Phßng.. hÇu hÕt c¸c Héi ph¶n ®Õ ®Òu chuyÓn thµnh c¸c Héi cøu quèc, ®ång thêi nhiÒu Héi cøu quèc míi ®îc thµnh lËp. + N¨m 1943, Ban ViÖt Minh liªn tØnh Cao- B¾c - L¹ng lËp ra 19 ban xung phong nam tiÕn ®Ó liªn l¹c víi c¨n cø ®Þa B¾c S¬n – Vâ Nhai vµ ph¸t triÓn lùc lîng xuèng c¸c tØnh miÒn xu«i. + §¶ng cßn tranh thñ tËp hîp réng r·i c¸c tÇng líp kh¸c nh: Sinh viªn, häc sinh, trÝ thøc, t s¶n d©n téc vµo mÆt trËn cøu níc. Cô thÓ: . N¨m 1943 §¶ng ®Ò ra b¶n ®Ò c¬ng v¨n ho¸ ViÖt Nam. . N¨m 1944, §¶ng d©n chñ viÖt Nam vµ Héi v¨n ho¸ cøu quèc ®îc thµnh lËp, ®øng trong mÆt trËn ViÖt Minh. + §¶ng t¨ng cêng c«ng t¸c vËn ®éng bÝnh lÝnh ngêi viÖt trong qu©n ®éi Ph¸p, nh÷ng ngo¹i kiÒu ë §«ng D¬ng chãng ph¸t xÝt. + B¸o chÝ cña §¶ng vµ cña mÆt trËn ViÖt Minh nh: ViÖt Nam ®éc lËp, Gi¶i phãng, Cê gi¶i phãng, ChÆt xiÒng ... ®· gãp phÇn vµo viÖc tuyªn truyÒn ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ®Êu tranh chèng thñ ®o¹n v¨n ho¸ cña ®Þch. *X©y dùng lùc lîng vò trang: Cïng víi viÖc x©y dùng lùc lîng chÝnh trÞ c«ng t¸c x©y xùng lùc lîng vò trang c¸ch m¹ng ®îc §¶ng ®Æc biÖt coi träng. - H¹t nh©n ®Çu tiªn cña lùc lîng vò trang lµ ®éi du kÝch B¾c S¬n, ho¹t ®éng ë c¨n cø B¾c S¬n- Vâ Nhai. - Sang n¨m 1941, nh÷ng ®éi du kÝch nµy lín m¹nh lªn vµ thèng nhÊt thµnh ®éi cøu quèc qu©n I. - Tõ th¸ng 7/1941 dÕn th¸ng 2/1942, cøu quèc qu©n ph¸t ®éng chiÕn tranh du kÝch 8 th¸ng ®Ó ®èi phã víi sù v©y quýet cña ®Þch, sau ®ã ph©n t¸n thµnh nhiÒu bé phËn ®Ó chÊn chØnh lùc lîng, x©y dùng lùc lîng chÝnh trÞ trong quÇn chóng t¹i c¸c tØnh Th¸i Nguyªn, Tuyªn Quang, L¹ng S¬n. - Ngµy 15/9/1941, trung ®«i cøu quèc qu©n II ra ®êi. - Cuèi 1941, NguyÔn ¸i Quèc quyÕt ®Þnh thµnh lËp ®éi tù vÖ vò trang ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc x©y dùng lùc lîng vò trang nh©n d©n vµ thóc ®Èy cë së chÝnh trÞ ph¸t triÓn. - §Çu 1943, khi CTTG chuyÓn biÕn theo chiÒu híng cã lîi cho c¸ch m¹ng, §¶ng ®· häp Ban thêng vô trung ¬ng ë Vâng La ( §«ng Anh- Phóc Yªn). Sau héi nghÞ c«ng cuéc chuÈn bÞ khëi nghÜa diÔn ra khÈn tr¬ng, lùc lîng vò trang ngµy cµng ph¸t triÓn. Cô thÓ: - ë c¨n cø B¾c S¬n- Vâ Nhai, cøu quèc qu©n ho¹t ®éng m¹nh, tuyªn truyÒn vò trang, g©y dùng c¬ së chÝnh trÞ, më réng c¨n cø. - Th¸ng 2/1944, trung ®éi cøu quèc qu©n III ra ®êi. - Ngµy 22/12/1944, NguyÔn ¸i Quèc chØ thÞ thµnh lËp ®éi ViÖt Nam tuyªn truyÒn gi¶i phãng qu©n t¹i Cao B»ng gåm 34 chiÕn sü do Vâ Nguyªn Gi¸p chØ huy. Ngay sau khi thµnh lËp, ®éi ®· ®¸nh th¾ng liªn tiÕp hai trËn ë Phay Kh¾t vµ Nµ NgÇn. - Th¸ng 3/1945, ®éi Du kÝch Ba T¬ ®îc thµnh lËp. §©y lµ h¹t nh©n vò trang ®Çu tiªn cña c¸ch m¹ng miÒn Trung. - Gi÷a th¸ng 4/1945, Héi nghÞ qu©n sù c¸ch m¹ng B¾c Kú häp, quyÕt ®Þnh thèng nhÊt lùc l îng vò trang c¸ch m¹ng, ph¸t triÓn lùc lîng tù vÖ chiÕn ®Êu. 3 - Th¸ng 5/1945, ®éi VNTTGPQ vµ Cøu quèc qu©n thèng nhÊt thµnh ViÖt Nam gi¶i phãng qu©n, tiÒn th©n cña qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam sau nµy. - Ngµy 16/8/1945, ®éi ViÖt Nam gi¶i phãng qu©n, díi sù chØ huy cña ®ång chÝ Vâ Nguyªn Gi¸p xuÊt qu©n tiÕn ®¸nh NhËt ë Th¸i Nguyªn, më cuéc tæng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn. Nh vËy, trªn c¬ së ®éi du kÝch B¾c S¬n, lùc lîng vò trang c¸ch m¹ng ®îc thµnh lËp vµ ph¸t triÓn m¹nh, trë thµnh lùc lîng ®i ®Çu trong phong trµo c¸ch m¹ng vµ tæng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn gãp phÇn quan träng vµo th¾ng lîi c¸ch m¹ng th¸ng 8/ 1945. *X©y dùng c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ng: C¨n cø ®Þa cã ý nghÜa rÊt quan träng víi c¸ch m¹ng v×: Nã lµ chç ®øng ch©n cña c¸ch m¹ng, lµ n¬i cung cÊp ngêi vµ cña cho c¸ch m¹ng, lµ n¬i xuÊt ph¸t ®Ó ®¸nh ®Þch vµ rót lui ®Ó b¶o vÖ m×nh. C¨n cø ®Þa lµ nh©n tè thêng xuyªn quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng. NhËn thøc râ nh vËy, nªn §¶ng vµ HCT rÊt coi träng c«ng t¸c x©y dùng c¨n cø ®Þa. - Sau khëi nghÜa B¾c S¬n thÊt b¹i (1940), t¹i héi nghÞ trung ¬ng th¸ng 11/1940, §¶ng ta chñ tr¬ng x©y dùng B¾c S¬n – Vâ Nhai thµnh c¨n cø ®Þa B¾c S¬n- Vâ Nhai, ho¹t ®éng chñ yÕu vÒ qu©n sù. §©y lµ c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ng ®Çu tiªn ë ViÖt Nam. - §Çu 1941, sau khi vÒ níc, NguyÔn ¸i Quèc chñ tr¬ng x©y dùng Cao B»ng thµnh c¨n cø ®Þa Cao B»ng, ho¹t ®éng chñ yÕu vÒ chÝnh trÞ, vËn ®éng quÇn chóng lµm c¸ch m¹ng. §©y lµ c¨n c ®Þa c¸ch m¹ng thø hai ë ViÖt Nam. - Hai c¨n cø ®Þa B¾c S¬n – Vâ Nhai vµ Cao B»ng kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ më réng. §Õn 1943 ®· cïng phèi hîp ho¹t ®éng ®Ó h×nh thµnh c¨n cø ®Þa Cao- B¾c - L¹ng. - Ngµy 4/6/ 1945, theo chØ thÞ cña HCM, khu gi¶i phãng chÝnh thøc ®îc thµnh lËp, gäi lµ khu gi¶i phãng ViÖt B¾c gåm hÇu hÕt c¸c tØnh Cao B»ng, B¾c C¹n, L¹ng S¬n, Hµ Giang, Tuyªn Quang, Th¸i Nguyªn vµ mét sè vïng thuéc c¸c tØnh l©n cËn nh: B¾c Giang, Phó Thä, Yªn B¸i, VÜnh Yªn, T©n Trµo ®îc chän lµm thñ ®« khu gi¶i phãng. Uû ban chØ huy l©m thêi khu gi¶i phãng ®îc thµnh lËp. Khu gi¶i phãng ViÖt B¾c lµ h×nh ¶nh thu nhá cña níc ViÖt Nam míi. III. Cao trµo kh¸ng NhËt cøu níc vµ tæng khëi nghÜa th¸ng t¸m 1945. I-Khëi nghÜa vò trang giµnh chÝnh quyÒn – cao trµo kh¸ng NhËt cøu n íc ( khëi nghÜa tõng phÇn tõ th¸ng 3 ®Õn gi÷a th¸ng 8/1945) 1. Hoµn c¶nh: * ThÕ giíi: - §Çu 1945, cuéc CTTG II ®ang ®i ®Õn håi kÕt, Hång qu©n Liªn X« tiÕn ®¸nh BÐcLin- Sµo huyÖt cña ph¸t xÝt §øc, hµng lo¹t c¸c níc ë Ch©u ¢u ®îc gi¶i phãng. - T¹i mÆt trËn Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng, qu©n NhËt ®ang bÞ qu©n ®ång minh gi¸ng nh÷ng ®ßn nÆng nÒ. * Trong níc. - Ngµy 9/3/1945, NhËt ®¶o chÝnh Ph¸p vµ ®éc chiÕm §«ng D¬ng. Sau khi ®éc chiÕm NhËt dùng lªn chÝnh phñ TrÇn Träng Kim vµ ®a B¶o §¹i lªn lµm quèc trëng, t¨ng cêng v¬ vÐt, bãc lét, ®µn ¸p d· man nh÷ng ngêi c¸ch m¹ng. - Tríc t×nh h×nh ®ã, ngµy 12/3/1945, Ban thêng vô trung ¬ng §¶ng ra chØ thÞ “ NhËt Ph¸p b¾n nhau vµ hµnh ®éng cña chóng ta”. B¶n chØ thÞ nhËn ®Þnh: + Cuéc ®¶o chÝnh ®· t¹o nªn sù khñng ho¶ng chÝnh trÞ s©u s¾c, nhng nh÷ng ®iÒu kiÖn cña tæng khëi nghÜa cha chÝn muåi. + KÎ thï chÝnh cña nh©n d©n §«ng D¬ng lµ ph¸t xÝt NhËt. + KhÈu hiÖu: “ §¸nh ®uæi NhËt- Ph¸p”, ®îc thay b»ng khÈu hiÖu “ ®¸nh ®uæi ph¸t xÝt NhËt”. + H×nh thøc ®Êu tranh lµ: Tõ bÊt hîp t¸c, b·i c«ng, b·i thÞ ®Õn biÓu t×nh thÞ uy, vò trang du kÝch vµ s½n sµng chuyÓn qua tæng khëi nghÜa khi cã ®iÒu kiÖn. + Héi nghÞ quyÕt ®Þnh: Ph¸t ®éng mét cao trµo cøu níc m¹nh mÏ lµm tiÒn ®Ò cho tæng khëi nghÜa. 2) DiÔn biÕn. - Cao trµo kh¸ng NhËt cøu níc ®îc ph¸t ®éng tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 8/1945, diÔn ra m¹nh mÏ vµ trë thµnh mét cao réng lín thu hót hµng triÖu quÇn chóng tham gia ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng 4 th«n víi nhiÒu h×nh thøc ®Êu tranh phong phó: Khëi nghÜa tõng phÇn, chiÕn tranh du kÝch côc bé, khëi nghÜa cña quÇn chóng ë n«ng th«n, ®Êu tranh chÝnh trÞ ë thµnh thÞ. - T¹i khu c¨n cø Cao- B¾c- L¹ng, ®éi VNTTGPQ vµ cøu quèc qu©n phèi hîp víi lùc lîng chÝnh trÞ cña quÇn chóng gi¶i phãng hµng lo¹t c¸c x·, ch©u, huyÖn. T¹i ®©y, chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ®îc thµnh lËp, c¸c ®éi cøu quèc ®îc cñng cè vµ ph¸t triÓn. - ë B¾c kú vµ B¾c trung Kú, khÈu hiÖu” ph¸ kho thãc gi¶i quyÕt n¹n ®ãi” cña §¶ng ®· ®¸p øng nguyÖn väng cÊp b¸ch nhÊt cña n«ng d©n t¹o thµnh phong trµo ®Êu tranh m¹nh mÏ, diÔn ra m¹nh ë c¸c tØnh; Nam §Þnh, H¶i D¬ng, Hng yªn, NghÖ An, B¾c Ninh.. cã n¬i quÇn chóng ®· giµnh ®îc chuÝnh quyÒn. - Ngµy 11/3/1945, ë Qu¶ng Ng·i, tï chÝnh trÞ ë nhµ lao- Ba T¬ næi dËy, l·nh ®¹o quÇn chóng khëi nghÜa, thµnh lËp chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng, tæ chøc ®éi du kÝch Ba T¬. - Cïng trong thêi gian nµy c¸c §¶ng viªn, c¸n bé c¸ch m¹ng bÞ giam trong c¸c nhµ tï: NghÜa Lé, S¬n La, Ho¶ Lß, Bu«n Ma ThuËt ®· ®Êu tranh ®ßi tù do hoÆc næi dËy ph¸ nhµ giam, vît ngôc ra ngoµi ho¹t ®éng. §©y lµ nguån bæ xung c¸n bé quan träng, lµ nh©n tè thóc ®Èy phong trµo khëi nghÜa vµ tæng khëi nghÜa vÒ sau. - ë Nam Kú, phong trµo ViÖt Minh ho¹t ®éng m¹nh mÏ ë MÜ Tho, HËu Giang. - Tõ ngµy 15 ®Õn ngµy 20/4/ 1945. Ban thêng vô trung ¬ng §¶ng triÖu tËp héi nghÞ qu©n sù c¸ch m¹ng B¾c Kú. Héi nghÞ quyÕt ®Þnh: + Thèng nhÊt c¸c lùc lîng vò trang c¸ch m¹ng, ph¸t triÓn h¬n n÷a lùc lîng vò trang vµ n÷a vò trang. + Më trêng ®µo t¹o cÊp tèc c¸n bé qu©n sù vµ chÝnh trÞ. + TÝch cùc ph¸t triÓn chiÕn tranh du kÝch. + X©y dùng chiÕn khu chuÈn bÞ cho tæng khëi nghÜa khi thêi c¬ ®Õn. + Thµnh lËp uû ban qu©n sù c¸ch m¹ng B¾c Kú cã nhiÖm vô chØ huy c¸c chiÕn khu ë B¾c Kú vµ gióp ®ì c¶ níc vÒ mÆt qu©n sù. - Ngµy 16/4/1945, Tæng bé ViÖt Minh ra chØ thÞ thµnh lËp uû ban d©n téc gi¶i phãng viÖt Nam vµ uû ban d©n téc gi¶i phãng c¸c cÊp. - Ngµy 15/5/1945, cøu quèc qu©n vµ ViÖt Nam tuyªn truyÒn gi¶i phãng qu©n thèng nhÊt thµnh ViÖt Nam gi¶i phãng qu©n. - Ngµy 4/6/ 1945, theo chØ thÞ cña HCM, khu gi¶i phãng chÝnh thøc ®îc thµnh lËp, gäi lµ khu gi¶i phãng ViÖt B¾c gåm hÇu hÕt c¸c tØnh Cao B»ng, B¾c C¹n, L¹ng S¬n, Hµ Giang, Tuyªn Quang, Th¸i Nguyªn vµ mét sè vïng thuéc c¸c tØnh l©n cËn nh: B¾c Giang, Phó Thä, Yªn B¸i, VÜnh Yªn. T©n Trµo ®îc chän lµm thñ ®« khu gi¶i phãng. Uû ban chØ huy l©m thêi khu gi¶i phãng ®îc thµnh lËp. Khu gi¶i phãng ViÖt B¾c lµ h×nh ¶nh thu nhá cña níc ViÖt Nam míi. * ý nghÜa: - Cao trµo kh¸ng NhËt cøu níc (khëi nghÜa vò trang giµnh chÝnh quyÒn tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 8/1945) lµ bíc nh¶y vät cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. §©y lµ thêi kú khëi nghÜa tõng phÇn, lµm tiÒn ®Ò cho Tæng khëi nghÜa. - Qua cao trµo lùc lîng c¸ch m¹ng ph¸t triÓn nhanh chãng, chiÕn khu ®îc më réng, t¹o thêi c¬ cho Tæng khëi nghÜa nhanh chãng chÝn muåi. - Cao trµo lµ sù chuÈn bÞ toµn diÖn vµ trùc tiÕp cho Tæng khëi nghÜa, lµ cuéc tËp dît toµn diÖn vµ cuèi cïng cho Tæng khëi nghÜa. IV. Tæng khëi nghÜa th¸ng 8- 1945. 1.Hoµn c¶nh: * ThÕ giíi: - §Çu th¸ng 8/1945, CTTG II s¾p ®Õn håi kÕt, qu©n §øc ®· ®Çu hµng ®ång minh. ë Ch©u ¸, Th¸i B×nh D¬ng qu©n ®ång minh tiÕn c«ng m¹nh mÏ vµo c¸c vÞ trÝ cña qu©n ®éi NhËt B¶n. - Ngµy 8/8/1945, Liªn X« tuyªn chiÕn víi NhËt B¶n, ngµy 9/8, qu©n ®éi Liªn X« tæng c«ng kÝch ®¹o c«ng Quan §«ng cña NhËt B¶n ë §«ng B¾c Trung Quèc. - Ngµy 14/8/1945, tríc t×nh thÕ ®ã héi ®ång tèi cao chiÕn tranh vµ néi c¸c NhËt B¶n häp víi sù tham gia cña NhËt Hoµng ®· th«ng qua quyÕt ®Þnh ®Çu hµng. - Ngµy 15/8/1945, NhËt Hoµng tuyªn bè ®Çu hµng kh«ng ®iÒu kiÖn c¸c lùc lîng ®ång minh. * Trong níc: 5 - Ph¸t xÝt NhËt ®Çu hµng ®ång minh v« ®iÒu kiÖn khiÕn qu©n NhËt ë §«ng D¬ng rÖu r·, chÝnh phñ th©n NhËt TrÇn Träng Kim hoang m¹ng cùc ®é. §©y lµ ®iÒu kiÖn kh¸ch quan v« cïng thuËn lîi ®èi víi c¸ch m¹ng níc ta. - §Õn th¸ng 8/1945, toµn §¶ng, toµn d©n ta ®· s½ng sµng hµnh ®éng, kiªn quyÕt hi sinh phÊn ®Êu giµnh ®éc lËp tù do. Cô thÓ: + §¶ng cã sù chuÈn bÞ ®Çy ®ñ vÒ ®êng lèi vµ ph¬ng ph¸p c¸ch m¹ng. Tõ héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng th¸ng 5/1941, ®· hoµn chØnh chñ tr¬ng chuyÓn híng chØ ®¹o chiÕn lîc c¸ch m¹ng gi¬ng cao ngän cê gi¶i phãng d©n téc lªn hµng ®Çu vµ x¸c ®Þnh cô thÓ vÒ ph¬ng ph¸p c¸ch m¹ng. + Lùc lîng c¸ch m¹ng bao gåm lùc lîng chÝnh trÞ, lùc lîng vò trang ®îc chuÈn bÞ chu ®ao vµ ®îc rÌn luyÖn qua nhiÒu phong trµo c¸ch m¹ng kÓ tõ khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi, ®Æc biÖt lµ cao trµo kh¸ng NhËt cøu níc. + TÇng líp trung gian khi cã NhËt ®¶o chÝnh Ph¸p míi chØ hoang mang, dao ®éng, ®Õn lóc nµy ®· thÊy râ b¶n chÊt cña ph¸t xÝt NhËt, ch¸n ng¸n nh÷ng chÝnh s¸ch cña NhËt nªn ®· ng¶ h¼n vÒ ph¸i c¸ch m¹ng. + H¬n n÷a lóc nµy qu©n ®ång minh cha kÞp kÐo vµo níc ta. *LÖnh tæng khëi nghÜa: - Ngµy 13/8/1945, trung ¬ng §¶ng vµ tæng bé ViÖt Minh lËp tøc thµnh lËp uû ban khëi nghÜa toµn quèc. Uû ban khëi nghÜa toµn quèc ban bè qu©n lÖnh sè 1, chÝnh thøc ph¸t ®éng tæng khëi nghÜa trong c¶ níc. - Tõ ngµy 14 ®Õn ngµy 15/8, héi nghÞ toµn quèc cña §¶ng häp ë T©n trµo. Héi nghÞ ®· th«ng qua kÕ hoach l·nh ®¹o toµn d©n tæng khëi nghÜa vµ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vÒ chÝnh s¸ch ®èi néi, ®èi ngo¹i sau khi giµnh chÝnh quyÒn. - Tõ ngµy 16 ®Õn 17/8/45, ®¹i héi Quèc d©n ®îc triÖu tËp ë T©n Trµo. §¹i héi t¸n thµnh chñ tr¬ng tæng khëi nghÜa cña §¶ng, th«ng qua 10 chÝnh s¸ch cña mÆt trËn ViÖt Minh, cö ra UBDTGPVN do Hå ChÝ Minh lµm chñ tÞch. 2. DiÔn biÕn khëi nghÜa: - Tõ ngµy 14/8/1945, mét sè cÊp bé §¶ng vµ tæ chøc ViÖt Minh, tuy cha nhËn ®îc lÖnh tæng khëi nghÜa nhng c¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ cña ®Þa ph¬ng vµ vËn dông chØ thÞ “ NhËt- Ph¸p b¾n nhau vµ hµnh ®éng cña chóng ta”, ®· ph¸t ®éng nh©n d©n khëi nghÜa. - ChiÒu 16/8/1945, theo lÖnh cña uû ban khëi nghÜa, mét ®¬n vÞ gi¶i phãng qu©n do Vâ Nguyªn Gi¸p chØ huy, xuÊt ph¸t tõ T©n Trµo tiÕn vÒ gi¶i phãng thÞ x· Th¸i Nguyªn. - Ngµy 18/8/1945, nh©n d©n B¾c Giang, Hµ TÜnh, Qu¶ng Nam giµnh ®îc chÝnh quyÒn ë tØnh lÞ. §©y lµ c¸c ®Þa ph¬ng giµnh ®îc chÝnh quyÒn sím nhÊt trong c¶ níc. - ë Hµ Néi, chiÒu 17/8/45, quÇn chóng ë néi, ngo¹i thµnh tæ chøc mÝt tinh ë nhµ h¸t lín , sau ®ã xÕp thµnh ®éi ngò , ®i tõ nhµ h¸t lín qua c¸c trung t©m. - Ngµy 19/8/45, hµng v¹n quÇn chóng ë néi ngäai thµnh xuèng ®êng biÓu d¬ng lùc lîng. QuÇn chóng c¸ch m¹ng cã sù hç trî cña c¸c ®éi tù vÖ chiÕn ®Êu lÇn lît chiÕm phñ kh©m sai, së c¶nh s¸t trung ¬ng, së bu ®iÖn, tr¹i b¶o an ninh. Tèi ngµy 19/8, cuéc khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn ë Hµ Néi th¾ng lîi. - Ngµy 23/8/45, hµng v¹n quÇn chóng ë néi, ngo¹i thµnh HuÕ kÐo vÒ biÓu t×nh thÞ uy chiÕm c¸c c«ng së. ChÝnh quyÒn vÒ tay nh©n d©n. - Ngµy 28/8/1945, c¸c ®¬n vÞ “xung phong c«ng ®oµn”, “ thanh niªn tiÒn phong”, c«ng nh©n, n«ng d©n c¸c tØnh ë Gia §Þnh, Biªn Hoµ, MÜ Tho kÐo vÒ thµnh phè Sµi Gßn. QuÇn chóng chiÕm së mËt th¸m, së c¶nh s¸t, bu ®iÖn, giµnh chÝnh quyÒn ë Sµi Gßn. - Ngµy 28/8/45, §ång Nai Thîng, Hµ Tiªn lµ nh÷ng ®Þa ph¬ng giµnh chÝnh quyÒn muén nhÊt. - ChiÒu 30/8/45, tríc cuéc mÝt tinh lín cã hµng v¹n quÇn chóng tham gia, vua B¶o §¹i tuyªn bè tho¸i vÞ, chÕ ®é phong kiÕn ViÖt Nam hoµn toµn sôp ®æ. * NhËn xÐt: - Tæng khëi nghÜa th¸ng 8/ 1945, diÔn ra vµ thµnh c«ng nhanh chãng (chØ trong vßng 14 ngµy tõ 15/8/45 ®Õn 28/8/45), Ýt ®æ m¸u, th¾ng lîi hoµn toµn vµ triÖt ®Ó. - Tæng khëi nghÜa cã tÝnh nh©n d©n s©u s¾c, trong cuéc khëi nghÜa nµy lùc lîng chÝnh trÞ hµng triÖu ngêi, ®ãng vai trß chñ yÕu giµnh chÝnh quyÒn, cã lùc luîng vò trang hç trî lµm nßng cèt. - Cuéc khëi nghÜa ®· næ ra ë c¶ thµnh thÞ, n«ng th«n, rõng nói, kh¾p ba miÒn B¾c, Trung , Nam. 6 3- Níc ViÖt Nam d©n chñ Céng hoµ, ý nghÜa lÞch sö . a.Níc ViÖt Nam d©n chñ Céng hoµ ra ®êi. - Ngµy 15/8/45, NhËt B¶n tuyªn bè ®Çu hµng ®ång minh v« ®iÒu kiÖn, qu©n nhËt ë §«ng D¬ng bÞ tª liÖt, chÝnh phñ TrÇn träng Kim hoang mang cùc ®é. Thêi c¬ cho tæng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn ®· ®Õn. - Tríc t×nh h×nh ®ã, ngay tõ 13/8 , trung ¬ng §¶ng vµ tæng bé ViÖt Minh lËp tøc thµnh lËp uû ban khëi nghÜa toµn quèc, ph¸t lÖnh tèng khëi nghÜa. - Tõ ngµy 14 ®Õn ngµy 15/8, héi nghÞ toµn quèc cña §¶ng häp ë T©n trµo. Héi nghÞ ®· th«ng qua kÕ ho¹ch l·nh ®¹o toµn d©n tæng khëi nghÜa vµ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò quan träng vÒ chÝnh s¸ch ®èi néi, ®èi ngo¹i sau khi giµnh chÝnh quyÒn. - Tõ ngµy 16 ®Õn 17/8/45, ®¹i héi quèc d©n ®îc triÖu tËp ë T©n Trµo. §¹i héi t¸n thµnh chñ tr¬ng tæng khëi nghÜa cña §¶ng, th«ng qua 10 chÝnh s¸ch cña mÆt trËn ViÖt Minh, cö ra UBDTGPVN do Hå ChÝ Minh lµm chñ tÞch. - Díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ HCT, nh©n d©n ta ®· næi dËy tæng khëi nghÜa tõ ngµy 14/8/1945 ®Õn ngµy 19/8 thñ ®« Hµ Néi ®îc gi¶i phãng, ngµy 23/8 HuÕ gi¶i phãng, ngµy 25/8, Sµi Gßn gi¶i phãng , ngay 28/8/45, hai ®Þa ph¬ng cuèi cïng trong c¶ níc giµnh ®îc chÝnh quyÒn lµ Hµ Tiªn vµ §ång Nai Thîng. Nh vËy chØ trong vßng 14 ngµy, tæng khëi nghÜa ®· th¾ng lîi hoµn toµn, lËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn h¬n 1000 n¨m, ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n Ph¸p gÇn 100 n¨m, ph¸t xÝt NhËt 5 n¨m, chÝnh quyÒn vÒ tay nh©n d©n. - Ngµy 25/8/45, chñ tÞch Hå ChÝ Minh cïng trung ¬ng §¶ng vµ uû ban d©n téc gi¶i phãng ViÖt Nam tõ T©n Trµo vÒ ®Õn Hµ Néi. - Ngµy 28/8/45,Theo ®Ò nghÞ cña Hå Chñ TÞch, UBDTGPVN c¶i tæ thµnh chÝnh phñ l©m thêi níc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ. Hå ChÝ Minh so¹n th¶o b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp, chu¶n bÞ mäi c«ng viÖc ®Ó ra m¾t quèc d©n. - Ngµy 2/9/45, t¹i qu¶ng trêng Ba §×nh, tríc cuéc mÝt ting lín cña hµng v¹n nh©n d©n thñ ®« vµ c¸c vïng lËn c©n, chñ tich HCM thay mÆt chÝnh phñ l©m thêi ®äc tuyªn ng«n ®éc lËp, tuyªn bè tríc toµn thÓ quèc d©n vµ thÕ giíi sù ra ®êi cña níc VNDCCH. b) ý nghÜa lich sö cña sù ra ®êi níc VNDCCH. - Níc VNDCCH ra ®êi lµ mét biÕn cè vÜ ®¹i cña lÞch sö d©n téc, ®©y lµ mét sù phñ ®Þnh chÕ ®é ¸p bøc bãc lét cña ®Õ quèc, phong kiÕn lËp nªn níc VNDCCH – nhµ níc do nh©n d©n lao ®éng lµm chñ. - §a níc ta bíc vµo kû nguyªn míi, kû nguyªn ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi. - Níc VNDCCH ra ®êi – nhµ nø¬c c«ng n«ng ®Çu tiªn ë §NA ®· cæ vò m¹nh mÏ phong trµo gi¶i phãng d©n téc cña nh©n d©n c¸c níc thuéc ®Þa vµ nöa thuéc ®Þa trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ ë ¸, Phi, MÜlatinh. 4. Nguyªn nh©n th¾ng lîi, ý nghÜa lÞch sö, bµi häc kinh nghiÖm cña c¸ch m¹ng th¸ng 8 – 1945. a.Nguyªn nh©n d©n th¾ng lîi. * Nguyªn nh©n kh¸ch quan: ChiÕn th¾ng cña phe ®ång minh trong cuéc CTTG II, lµm suy yÕu lùc lîng ph¸t xÝt §øc, NhËt, cæ vò tinh thÇn, cñng cè niÒm tin vµ t¹o thêi c¬ ®Ó nh©n d©n ta ®øng lªn tæng khëi nghÜa. * Nguyªn nh©n chñ quan. - Nh©n d©n ta ®· kÕ thõa vµ ph¸t huy ®Õn cao ®é truyÒn thèng yªu níc, tinh thÇn ®oµn kÕt, ®Êu tranh bÊt khuÊt, kiªn cêng, bÒn bØ cña d©n téc. - Sù l·nh ®¹o ®óng ®¾n cña §¶ng ®øng ®Çu lµ HCT víi ®êng lèi c¸ch m¹ng ®óng ®¾n dùa trªn c¬ së M¸c- Lªnin, ®îc vËn dông s¸ng t¹o vµo hoµn c¶nh ViÖt Nam. - Qu¸ tr×nh chuÈn bÞ l©u dµi, kü lìng suèt 15 n¨m, qua c¸c phong trµo c¸ch m¹ng 1930-1935, 1936-1939, ®· ®óc rót ®îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm qua nh÷ng thµnh c«ng vµ thÊt b¹i. §Æc biÖt lµ trong qu¸ tr×nh x©y dùng lùc lîng chÝnh trÞ, lùc lîng vò trang, c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ng thêi kú v©n ®éng gi¶i phãng d©n téc 1939- 1945 vµ sù chuyÓn híng chØ ®¹o thÝch hîp. - X¸c ®Þnh vµ chíp thêi c¬ kÞp thêi, kiªn quyÕt ®Êu tranh v× ®éc lËp d©n téc. b. ý nghÜa lÞch sö. * Trong níc: - C¸ch m¹ng th¸ng T¸m th¾ng lîi më ra mét bíc ngoÆt lín trong lÞch sö d©n téc, ®· ph¸ tan xiÒng xÝch n« lÖ cña thùc d©n Ph¸p h¬n 80 n¨m, ¸ch thèng trÞ cña ph¸t xÝt NhËt gÇn 5 n¨m, 7 lËt nhµo ngai vµng phong kiÕn tån t¹i ngãt chôc thÕ kû, lËp nªn níc VNDCCH – do nh©n d©n lao ®éng lµm chñ. - C¸ch mn¹g th¸ng T¸m thµnh c«ng ®· më ra kû nguyªn míi cho lÞch sö d©n téc, ®ã lµ kû nguyªn ®éc lËp tù do, kû nguyªn nh©n d©n lao ®éng n¾m chÝnh quyÒn, lµm chñ ®Êt níc, lµm chñ v©n mÖnh d©n téc, kû nguyªn gi¶i phãng d©n téc g¾n liÒn víi gi¶i phãng giai cÊp, gi¶i phãng x· héi. - C¸ch m¹ng th¸ng t¸m thµnh c«ng, §CS§D trë thµnh mét §¶ng cÇm quyÒn, chuÈn bÞ nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho nh÷ng th¾ng lîi tiÕp theo. * ThÕ giíi: - Th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng th¸ng T¸m - 1945 ®· gãp phÇn vµo chiÕn th¾ng chñ nghÜa ph¸t xÝt trong CTTGII, gãp phÇn lµm suy yÕu chñ nghÜa ®Õ quèc, lµm tan r· hÖ thèng thuéc ®Þa cña chóng. - Th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng th¸ng T¸m cã t¸c ®éng m¹nh, cæ vò m¹nh mÏ c¸c d©n téc thuéc ®Þa ®Êu tranh tù gi¶i phãng, “cã ¶nh hëng trùc tiÕp vµ rÊt to lín ®Õn hai d©n téc b¹n lµ Miªn vµ Lµo” c) Bµi häc kinh nghiÖm. - §¶ng vËn dông s¸ng t¹o chñ nghÜa Mac- Lªnin vµo thùc tiÔn ViÖt Nam, n¾m b¾t diÔn biÕn t×nh h×nh thÕ giíi vµ c¸ch m¹ng trong níc ®Ó thay ®æi chñ tr¬ng cho phï hîp: Gi¶i quyÕt ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a hai nhiÖm vô d©n téc vµ d©n chñ, ®Ò cao vÊn ®Ò d©n téc, ®Æt nhiÖm vô gi¶i phãng d©n téc lªn hµng ®Çu. - §¶ng tËp hîp, tæ chøc ®oµn kÕt lùc lîng c¸ch m¹ng trong mét mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt réng r·i – mÆt trËn ViÖt Minh. - Trong chØ ®¹o khëi nghÜa §¶ng linh ho¹t kÕt hîp ®Êu tranh chÝnh trÞ víi ®Êu tranh vò trang, kÕt hîp chiÕn tranh du kÝch, ®Êu tranh chÝnh trÞ vµ khëi nghÜa tõng phÇn, khëi nghÜa ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ tiÕn tíi tæng khëi nghÜa. - §¶ng lu«n kÕt hîp gi÷a ®Êu tranh víi x©y dùng ®Ó ngµy cµng v÷ng m¹nh. - §¶ng biÕt x¸c ®Þnh vµ chíp thêi c¬, quyÕt t©m hµnh ®éng khi cã thêi c¬. b. hÖ thèng ®Ò thi 8 Câu 1: Tại sao trong 3 năm liên tiếp 1939, 1940, 1941, BCHTW Đảng đều triệu tập Hội nghị? Vấn đề quan trọng nhất được các Hội nghị đề cập tới là gì? *ĐVĐ: Thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945 là do nhiều yếu tố, trong đã vai trò lãnh đạo đúng đắn của Đảng là một trong những yếu tố quan trọng. Sự đúng đắn, sáng suốt của Đảng được thể hiện rất rõ trong việc chuyển hướng đấu tranh trước những biến đổi của tình hình thế giới và trong nước. Trong 3 năm liên tiếp 1939, 1940 và 1941, BCHTW Đảng đều triệu tập hội nghị để đề ra và hoàn chỉnh sự chuyển hướng đấu tranh. * GQVĐ: 1. Năm 1939: BCHTW triệu tập HN 11/1939, căn cứ vào tình thay đổi trên thế giới và trong nước - Thế giới: + 1/9/39: Đức tấn công ba Lan. 3/9/39, Anh, Pháp tuyên chiến với Đức, chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ. + Chính phủ Pháp thi hành chính sách thù địch đối với các lực lượng tiến bộ trong nước và phong trào cách mạng ở các thuộc địa trong đó có Đông Dương. - Việt Nam: toàn quyền Ca-tơ-ru ra lệnh tổng động viên nhằm cung cấp cho mẫu quốc tiềm lực tối đa của Đông Dương để phục vụ cho chiến tranh. + Pháp thi hành chính sách “Kinh tế chỉ huy”, tăng thuế cũ, đặt thuế mới, giảm lương, giảm giờ làm, kiểm soát gắt gao... Tình hình trên làm cho tất cả các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam đều cực khổ và có mâu thuẫn sâu sắc với thực dân Pháp. * Trước những thay đổi trên của tình hình thế giới và trong nước, từ 6 đến 8/11/1939, HNBCHTW Đảng được triệu tập tại tại Bà Điểm, Hooc môn- gia Định do Nguyễn Văn Cừ chủ trì. - HN ®· ph©n tÝch t×nh h×nh TG vµ trong níc, nªu râ tÝnh chÊt cña cuéc CTTGII, nh÷ng chÝnh s¸ch cña TDP, th¸i ®é cña c¸c giai cÊp ë VN lóc ®ã vµ v¹ch ra ®êng lèi chÝnh trÞ, nhiÖm vô cña CM§D trong t×nh h×nh míi. - HN ®· X§ kÎ thï nguy hiÓm, trùc tiÕp cña CM§D lµ TDP ®ang thùc hiÖn ph¸t xÝt ho¸ thuéc ®Þa vµ mu toan tho¶ hiÖp, ®Çu hµng ph¸t xÝt NhËt. ChÝnh v× vËy, m©u thuÉn DT ®ang næi lªn hµng ®Çu, yªu cÇu cøu níc, GPDT ®ang ®îc ®Æt ra cÊp b¸ch. - HN x¸c ®Þnh nhiÖm vô, môc tiªu ®Êu tranh tríc m¾t cña CM§D lµ ®¸nh ®æ ®Õ quèc vµ tay sai, gi¶i phãng c¸c DT §D, lµm cho §D hoµn toµn §L. - Héi nghÞ chñ tr¬ng t¹m g¸c khÈu hiÖu CMR§, chØ ®Ò ra khÈu hiÖu tÞch thu ruéng ®Êt cña bän thùc d©n §Q vµ ®Þa chñ ph¶n béi quyÒn lîi d©n téc ®em chia cho d©n cµy nghÌo, chèng t« cao, l·i nÆng. Thay khÈu hiÖu thµnh lËp chÝnh quyÒn X« ViÕt C-N b»ng khÈu hiÖu thµnh lËp CP d©n chñ céng hoµ. - HN quyÕt ®Þnh thµnh lËp MTTN d©n téc P§ §D thay cho MT DC §D nh»m tËp hîp, ®oµn kÕt mäi tÇng líp, giai cÊp YN tiÕn bé ë §D trong cuéc ®Êu tranh chèng Ph¸p- NhËt, giµnh §L hoµn toµn cho §D, - HN kh¼ng ®Þnh CT§Q vµ ho¹ ph¸t xÝt sÏ g©y phÉn uÊt trong ND vµ CM sím muén sÏ ph¶i bïng næ. Do vËy, ph¬ng ph¸p CM sÏ chuyÓn tõ ®Êu tranh c«ng khai, hîp ph¸p, nöa c«ng khai, nöa hîp ph¸p ®ßi quyÒn d©n sinh, d©n chñ sang ho¹t ®éng bÝ mËt, bÊt hîp ph¸p, ®Êu tranh trùc tiÕp ®¸nh ®æ chÝnh quyÒn ®Õ quèc vµ tay sai. * ý nghÜa 9 - HN ®· ®¸nh dÊu sù chuyÓn híng c¬ b¶n vÒ chØ ®¹o ®Êu tranh CM trong t×nh h×nh míi, ®Æt nhiÖm vô GPDT lªn hµng ®Çu. Qua ®ã thÓ hiÖn râ nÐt sù nh¹y bÐn chÝnh trÞ vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o cña §¶ng. - Víi mét ®êng lèi ®óng ®¾n, linh ho¹t mµ HN ®Ò ra, ND ta s½n sµng bíc vµo mét giai ®o¹n ®Êu tranh míi. V× thÕ nghÞ quyÕt cña HN ®· më ®êng cho th¾ng lîi cña CMT8, ®ång thêi còng gãp phÇn lµm phong phó kho tµng lÝ luËn cña §¶ng ta vÒ CMDTDCND. 2.Năm 1940: Đảng triệu tập HNBCHTW 11/1940 căn cứ vào những thay đổi mới của tình hình thế giới và trong nước đến năm 1940. * Hoàn cảnh: - Thế giới: Chiến tranh thế giới thứ hai lan rộng, Đức chiếm hầu hết các nước châu Âu . + Ở chau Á- TBD, Nhật Bản mở rộng bành trướng xâm lược, Đông Dương nằm trong đối tượng xâm lược của chúng. - 9/1940, Nhật Bản nổ súng xâm lược Lạng Sơn, Pháp nhanh chóng đầu hàng và dâng nước ta cho Nhật. - Cuéc chiÕn tranh Ph¸p- Th¸i bïng næ (11/1940). Ph¸p ®· t¨ng cêng b¾t lÝnh ngêi ViÖt ®a sang chiÕn trêng Th¸i- Lµo- C¨mpuchia ®Ó lµm bia ®ì ®¹n cho chóng. NhiÒu binh lÝnh ®· ®µo ngò hoÆc bÝ mËt liªn l¹c víi c¸c ®¶ng bé céng s¶n ë Nam Kú. KhÝ thÕ ®Êu tranh ®ang s«i sôc. => Trong bèi c¶nh trªn, xø uû Nam Kú sau nhiÒu lÇn häp bµn ®· quyÕt ®Þnh khëi nghÜa vµ cö ngêi ra B¾c xin ý kiÕn cña TW§. HN (T11/1940) häp t¹i §×nh B¶ng (B¾c Ninh) ®· quyÕt ®Þnh: tiếp tục giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc lên hàng đầu; quyết định duy trì đội du kích Bắc Sơn; ho·n lÖnh khëi nghÜa song do chØ thÞ cña TW ko ®Õn kÞp nªn khëi nghÜa vÉn diÔn ra theo kÕ ho¹ch ®· ®Þnh cña xø uû Nam Kú. 3. Năm 1941: HN lần thứ 8- BCHTW Đảng, do Nguyễn Ái Quốc chủ trì. * Hoàn cảnh: - CTTG II bíc sang n¨m thø 3, tÝnh chÊt quyÕt liÖt ngµy cµng t¨ng. Sau khi lÇn lît ®¸nh chiÕm níc P (T6/1940), BØ, Hµ Lan vµ phÇn lín lôc ®Þa ch©u ¢u, ph¸t xÝt §øc r¸o riÕt chuÈn bÞ tÊn c«ng LX. Khi ®ã, tÝnh chÊt CTTG II sÏ thay ®æi víi 2 trËn tuyÕn LX, qu©n §M vµ c¸c lùc l¬ng tiÕn bé cßn bªn kia lµ phe ph¸t xÝt §øc, Italia, NhËt. - T9/1940, nh©n c¬ héi Ph¸p thÊt thñ, ph¸t xÝt NhËt ®· nh¶y vµo §«ng D¬ng theo ®êng L¹ng S¬n. Tríc sù hÌn nh¸t cña Ph¸p, NhËt ®· hoµn toµn x¸c lËp ®îc chç ®øng vµ quyÒn lîi cña m×nh ë §D. Tuy cã >< vÒ quyÒn lîi song lo sî sù næi dËy cña ND§D, nªn NhËt vµ Ph¸p ®· c©u kÕt chÆtu chÏ víi nhau ®Ó thèng trÞ §D, ®Æt ND ta trong c¶nh " mét cæ ®«i trßng". Lóc nµy m©u thuÉn DTVN nãi riªng vµ c¸c DT§D nãi chung víi §Q, ph¸t xÝt trë nªn gay g¾t h¬n bao giê hÕt, nguyÖn väng §LDT còng ®îc ®Æt ra cÊp b¸ch ko lóc nµo b»ng. Mét sè cuéc ®Êu tranh giµnh §LDT cña ND ta næ ra nh B¾c S¬n (27/9/1940), Nam Kú (23/11/1940), Binh biÕn §« L¬ng (13/1/1941) nhng ®Òu thÊt b¹i. - Ngµy 28/1/1941, sau 30 n¨m b«n ba, l·nh tô NAQ vÒ níc. Ngêi ®· trùc tiÕp XD c¨n cø P¾c Bã (Cao B»ng), thÝ ®iÓm XD khèi ®oµn kÕt DT cøu níc vµ h¬n 3 th¸ng sau Ngêi ®øng ra triÖu tËp, chñ tr× HNBCHTW§ 8 (tõ 10-19/5/1941) t¹i P¾c Bã (Cao B»ng). *Néi dung héi nghÞ - HN ®· ph©n tÝch s©u s¾c t×nh h×nh TG vµ trong níc, v¹ch râ >< chñ yÕu ë §D lµ >< gi÷a c¸c DT§D víi §Q, ph¸t xÝt Ph¸p- NhËt.>< nµy ®ßi hái ph¶i ®îc gi¶i quyÕt cÊp b¸ch. - HN kh¼ng ®Þnh nhiÖm vô chñ yÕu tríc m¾t cña CM lµ GPDT, v× vËy, chñ tr¬ng gi¬ng cao h¬n n÷a ngän cê GPDT "®¸nh ®uæi P-N giµnh §L hoµn toµn" v× "lóc nµy quyÒn lîi cña bé phËn, giai cÊp ph¶i ®Æt díi sù sinh tö, tån vong cña QGDT. Trong lóc nµy, nÕu ko ®ßi ®îc §LTD cho toµn thÓ DT th× ch¼ng nh÷ng toµn thÓ QGDT cßn chÞu m·i kiÕp ngùa tr©u mµ quyÒn lîi cña bé phËn, giai cÊp ®Õn v¹n n¨m còng ko ®ßi l¹i ®îc". 10 - TiÕp tôc thùc hiÖn chñ tr¬ng t¹m g¸c khÈu hiÖu ruéng ®Êt vµ nªu ra khÈu hiÖu tÞch thu ruéng ®Êt cña §Q, ViÖt gian chia cho d©n cµy nghÌo, gi¶m t«, gi¶m tøc, chia l¹i ruéng ®Êt c«ng tiÕn tíi thùc hiÖn ngêi cµy cã ruéng (ph©n ho¸ kÎ thï cao ®é h¬n). - HN chñ tr¬ng ®a vÊn ®Ò GPDT vÒ gi¶i quyÕt trong ph¹m vi tõng níc trªn b¸n ®¶o §D vµ thµnh lËp ë mçi níc mét MTDTTN riªng (dùa trªn nguyªn t¾c DT tù quyÕt). ë VN thµnh lËp VN§L§M (VM) gåm c¸c tæ chøc quÇn chóng mang tªn cøu quèc thay cho c¸c héi Ph¶n ®Õ nh»m tËp hîp mäi lùc lîng, ko ph©n biÖt giµu nghÌo, giµ trÎ, trai g¸i, xu híng chÝnh trÞ chèng l¹i kÎ thï chÝnh lµ §Q, ph¸t xÝt P-N cïng bÌ lò tay sai. Sau khi ®¸nh ®uæi Phap, NhËt sÏ thµnh lËp chÝnh phñ nh©n d©n cña níc VN DCCH. - HN ®Ò ra chñ tr¬ng xóc tiÕn chuÈn bÞ mäi mÆt tiÕn tíi khëi nghÜa VT khi cã ®iÒu kiÖn vµ coi ®©y lµ nhiÖm vô trung t©m cña toµn §¶ng, toµn d©n. Héi nghÞ x¸c ®Þnh khëi nghÜa VT muèn th¾ng lîi ph¶i næ ra ®óng thêi c¬, ph¶i cã ®ñ ®iÒu kiÖn kh¸ch quan, chñ quan vµ h×nh th¸i KN ë níc ta lµ ®i tõ khëi nghÜa tõng phÇn tiÕn lªn TKN giµnh chÝnh quyÒn trong toµn quèc. - HN bÇu ra BCHTW§ míi do ®ång chÝ Trêng Chinh lµm TBT. *ý nghÜa - HN8 (T5/1941) ®¸nh dÊu mét bíc tiÕn dµi so víi HN11/39 v× nã ®· hoµn chØnh chñ tr¬ng chuyÓn híng chØ ®¹o ®Êu tranh CM cña §¶ng ®îc ®Ò ra tõ HN (T11/1939): + Gi¶i quyÕt ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a 2 nhiÖm vô ph¶n ®Õ vµ ph¶n phong trong CMVN. + Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò §LDT vµ MTDTTN trong ph¹m vi tõng QG, ®¶m b¶o quyÒn d©n téc tù quyÕt. + §Æc biÖt nhÊn m¹nh tíi c«ng t¸c chuÈn bÞ cho khëi nghÜa vò trang giµnh chÝnh quyÒn, hoµn thiÖn ph¬ng ph¸p khëi nghÜa vò trang. - HN8 cã t¸c dông thøc tØnh ý thøc DT, thøc tØnh tinh thÇn ®Êu tranh tù gi¶i phãng, thóc ®Èy m¹nh mÏ toµn §¶ng, toµn d©n tÝch cùc chuÈn bÞ cho CMT8. V× vËy, HN nµy cã ý nghÜa quan träng gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®Õn sù th¾ng lîi cña CMT8. - §Õn Héi nghÞ TW 8, §¶ng ta c¬ b¶n ®· kh¾c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ cña LuËn c¬ng vÒ vÊn ®Ò CM DT DC ND. Kết luận: Như vậy, căn cứ vào sự thay đổi của tình hình thế giới và trong nước, trong 3 năm liên tiếp: 1939,1940, 1941, BCHTW Đảng liên tiếp triệu tập 3 hội nghị nhằm đề ra đường lối đấu tranh phù hợp với tình hình mới. Sự nhạy bén, sáng suốt của Đảng được thể hiện thông qua việc kịp thời chuyển hướng đấu tránh, giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. Đây là nhân tố quyết định dẫn tới sự thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945. Vấn đề quan trọng nhất được đề cập trong 3 Hn là vấn đề giải phóng dân tộc Câu 2: Quá trình chuyển hướng đấu tranh của Đảng được thể hiện như thế nào từ 11/1939 đến 5/1941 Làm giống câu 1 Câu 3: Chủ trương giải phóng dân tộc được đề ra như thế nào tại HN BCHTW Đảng 11/1939? Hướng dẫn: (Trình bày hoàn cảnh, nội dung và ý nghĩa lịch sử của HN BCHTW Đảng 11/39?- Hội nghị đánh dấu bước chuyển hướng đấu tranh của Đảng trong thời kì 1939-1945. Câu 4: Chủ trương giải phóng dân tộc được đề ra như thế nào tại HN 8- BCHTW Đảng 5/1941 Hướng dẫn: - Hội nghị đánh dấu sự hoàn chỉnh trong chủ trương chuyển hướng đấu tranh của Đảng là HN lần 8- BCHTW Đảng, tháng 5 năm 1941 do Nguyễn Ái Quốc chủ trì. 11 1. Nội dung - HN ®· ph©n tÝch s©u s¾c t×nh h×nh TG vµ trong níc, v¹ch râ >< chñ yÕu ë §D lµ >< gi÷a c¸c DT§D víi §Q, ph¸t xÝt Ph¸p- NhËt.>< nµy ®ßi hái ph¶i ®îc gi¶i quyÕt cÊp b¸ch. - HN kh¼ng ®Þnh nhiÖm vô chñ yÕu tríc m¾t cña CM lµ GPDT, v× vËy, chñ tr¬ng gi¬ng cao h¬n n÷a ngän cê GPDT "®¸nh ®uæi P-N giµnh §L hoµn toµn" v× "lóc nµy quyÒn lîi cña bé phËn, giai cÊp ph¶i ®Æt díi sù sinh tö, tån vong cña QGDT. Trong lóc nµy, nÕu ko ®ßi ®îc §LTD cho toµn thÓ DT th× ch¼ng nh÷ng toµn thÓ QGDT cßn chÞu m·i kiÕp ngùa tr©u mµ quyÒn lîi cña bé phËn, giai cÊp ®Õn v¹n n¨m còng ko ®ßi l¹i ®îc". - TiÕp tôc thùc hiÖn chñ tr¬ng t¹m g¸c khÈu hiÖu ruéng ®Êt vµ nªu ra khÈu hiÖu tÞch thu ruéng ®Êt cña §Q, ViÖt gian chia cho d©n cµy nghÌo, gi¶m t«, gi¶m tøc, chia l¹i ruéng ®Êt c«ng tiÕn tíi thùc hiÖn ngêi cµy cã ruéng (ph©n ho¸ kÎ thï cao ®é h¬n). - HN chñ tr¬ng ®a vÊn ®Ò GPDT vÒ gi¶i quyÕt trong ph¹m vi tõng níc trªn b¸n ®¶o §D vµ thµnh lËp ë mçi níc mét MTDTTN riªng (dùa trªn nguyªn t¾c DT tù quyÕt). ë VN thµnh lËp VN§L§M (VM) gåm c¸c tæ chøc quÇn chóng mang tªn cøu quèc thay cho c¸c héi Ph¶n ®Õ nh»m tËp hîp mäi lùc lîng, ko ph©n biÖt giµu nghÌo, giµ trÎ, trai g¸i, xu híng chÝnh trÞ chèng l¹i kÎ thï chÝnh lµ §Q, ph¸t xÝt P-N cïng bÌ lò tay sai. Sau khi ®¸nh ®uæi Phap, NhËt sÏ thµnh lËp chÝnh phñ nh©n d©n cña níc VN DCCH. - HN ®Ò ra chñ tr¬ng xóc tiÕn chuÈn bÞ mäi mÆt tiÕn tíi khëi nghÜa VT khi cã ®iÒu kiÖn vµ coi ®©y lµ nhiÖm vô trung t©m cña toµn §¶ng, toµn d©n. Héi nghÞ x¸c ®Þnh khëi nghÜa VT muèn th¾ng lîi ph¶i næ ra ®óng thêi c¬, ph¶i cã ®ñ ®iÒu kiÖn kh¸ch quan, chñ quan vµ h×nh th¸i KN ë níc ta lµ ®i tõ khëi nghÜa tõng phÇn tiÕn lªn TKN giµnh chÝnh quyÒn trong toµn quèc. - HN bÇu ra BCHTW§ míi do ®ång chÝ Trêng Chinh lµm TBT. *ý nghÜa - HN8 (T5/1941) ®¸nh dÊu mét bíc tiÕn dµi so víi HN11/39 v× nã ®· hoµn chØnh chñ tr¬ng chuyÓn híng chØ ®¹o ®Êu tranh CM cña §¶ng ®îc ®Ò ra tõ HN (T11/1939): + Gi¶i quyÕt ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a 2 nhiÖm vô ph¶n ®Õ vµ ph¶n phong trong CMVN. + Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò §LDT vµ MTDTTN trong ph¹m vi tõng QG, ®¶m b¶o quyÒn d©n téc tù quyÕt. + §Æc biÖt nhÊn m¹nh tíi c«ng t¸c chuÈn bÞ cho khëi nghÜa vò trang giµnh chÝnh quyÒn, hoµn thiÖn ph¬ng ph¸p khëi nghÜa vò trang. - HN8 cã t¸c dông thøc tØnh ý thøc DT, thøc tØnh tinh thÇn ®Êu tranh tù gi¶i phãng, thóc ®Èy m¹nh mÏ toµn §¶ng, toµn d©n tÝch cùc chuÈn bÞ cho CMT8. V× vËy, HN nµy cã ý nghÜa quan träng gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®Õn sù th¾ng lîi cña CMT8. - §Õn Héi nghÞ TW 8, §¶ng ta c¬ b¶n ®· kh¾c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ cña LuËn c¬ng vÒ vÊn ®Ò CM DT DC ND. 2. Đảng triệu tập Hn trên là căn cứ vào sự thay đổi mới của tình hình thế giới và trong nước đến năm 1941 - CTTG II bíc sang n¨m thø 3, tÝnh chÊt quyÕt liÖt ngµy cµng t¨ng. Sau khi lÇn lît ®¸nh chiÕm níc P (T6/1940), BØ, Hµ Lan vµ phÇn lín lôc ®Þa ch©u ¢u, ph¸t xÝt §øc r¸o riÕt chuÈn bÞ tÊn c«ng LX. Khi ®ã, tÝnh chÊt CTTG II sÏ thay ®æi víi 2 trËn tuyÕn LX, qu©n §M vµ c¸c lùc l¬ng tiÕn bé cßn bªn kia lµ phe ph¸t xÝt §øc, Italia, NhËt. - T9/1940, nh©n c¬ héi Ph¸p thÊt thñ, ph¸t xÝt NhËt ®· nh¶y vµo §«ng D¬ng theo ®êng L¹ng S¬n. Tríc sù hÌn nh¸t cña Ph¸p, NhËt ®· hoµn toµn x¸c lËp ®îc chç ®øng vµ quyÒn lîi cña m×nh ë §D. Tuy cã >< vÒ quyÒn lîi song lo sî sù næi dËy cña ND§D, nªn NhËt vµ Ph¸p ®· c©u kÕt chÆtu chÏ víi nhau ®Ó thèng trÞ §D, ®Æt ND ta trong c¶nh " mét cæ ®«i trßng". Lóc nµy m©u thuÉn DTVN nãi riªng vµ c¸c DT§D nãi chung víi §Q, ph¸t xÝt trë nªn gay g¾t h¬n bao giê hÕt, nguyÖn väng §LDT còng ®îc ®Æt ra cÊp b¸ch ko lóc nµo b»ng. Mét sè cuéc ®Êu tranh giµnh §LDT cña ND ta næ ra nh B¾c S¬n (27/9/1940), Nam Kú (23/11/1940), Binh biÕn §« L¬ng (13/1/1941) nhng ®Òu thÊt b¹i. - Ngµy 28/1/1941, sau 30 n¨m b«n ba, l·nh tô NAQ vÒ níc. Ngêi ®· trùc tiÕp XD c¨n cø P¾c Bã (Cao B»ng), thÝ ®iÓm XD khèi ®oµn kÕt DT cøu níc vµ h¬n 3 th¸ng sau Ngêi ®øng ra triÖu tËp, chñ tr× HNBCHTW§ 8 (tõ 10-19/5/1941) t¹i P¾c Bã (Cao B»ng). 12 Câu 5: Trình bày nội dung của Hội nghị đánh dấu sự hoàn chỉnh sự chuyển hướng đường lối đấu tranh của Đảng trong thời kì 39-45? Giải thích tại sao Đảng lại triệu tập Hội nghị đó? * Hướng dẫn: Trả lời giống câu 4. Câu 6: Các hình thức tổ chức Mặt trận dân tộc thống nhất do Đảng Cộng Sản Đông Dương đề ra và vận động thực hiện trong những năm từ 1930 - 1945 ở nước ta. ĐVĐ: Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Nhận thức được vait rò và sức mạnh của quần chúng, trong mỗi thời kì lịch sử Đảng đều thành lập tổ chức mặt trận nhằm tập hợp đông đảo quần chúng tham gia. Giải quyết:  Nêu khái niệm mặt trận:  Mặt trận là hình thức tập trung lực lượng.  Mặt trận dân tộc thống nhất là lực lượng của dân tộc đã được hình thành như thế nào.  Ở Việt Nam, Mặt trận dân tộc thống nhất được xây dựng trên nền tảng khối liên minh công nông vững chắc và đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.  Nêu yêu cầu thành lập mặt trận ở Việt Nam trong giai đoạn cách mạng 1930 1945, và tên các mặt trận 1930 - 1931: Hội phản đế Đồng minh Đông Dương (chưa thực hiện được). 7/1936: Mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương. 3/ 1938: Mặt trận dân chủ Đông Dương 11/ 1939: Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương 5/ 1941: Mặt trận Việt Minh  Trình bày các hình thức mặt trận trong từng giai đoạn cách mạng  Bối cảnh, yêu cầu lịch sử ở từng giai đoạn.  Mặt trận hình thành và tác dụng của nó. Cụ thể: 1. Giai đoạn 1930 - 1931:  Bối cảnh: Việt Nam chịu ảnh hưởng cuộc khủng khoảng kinh tế 1929 - 1933 của chủ nghĩa tư bản, Pháp trút gánh nặng lên vai nhân dân ta, mâu thuẫn dân tộc càng trở nên sâu sắc. Lúc này phong trào đấu tranh của quần chúng đã lên cao. Đảng vừa ra đời, đã kịp thời lãnh đạo quần chúng đấu tranh.  Mục tiêu đấu tranh: đánh đuổi đế quốc để giành độc lập dân tộc và lật đổ phong kiến để giành ruộng đất cho dân cày.  Mặt trận hình thành: Tại hội nghị trung ương lần thứ 1 ( tháng 10/1930) đảng đã quyết định thành lập hội phản đế đồng minh Đông dương vào ngày 18/11/1930 với mục đích; tập hợp lực lượng quần chúng, đưa quần chúng vào trận tuyến đấu tranh, đến khi tình thế cách mạng chín muồi sẽ làm cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Mặt trận này lấy liên minh công nông làm nòng cốt, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Đông dương, nhưng mặt trận không thực hiện được do thực dân Pháp đàn áp dã man. 2. Giai đoạn 1936 - 1939: 13  Bối cảnh: Tình hình trong nước và thế giới có sự thay đổi:  Chủ nghĩa phát xít xuất hiện và nguy cơ chiến tranh đe doạ loài người.  Trong nước, đời sống của nhân dân hết sức cực khổ.  Thuận lợi mới: Quốc tế cộng sản ra chỉ thị cho các nước thành lập Mặt trận nhân dân chống phát xít và nguy cơ chiến tranh. Mặt trận nhân dân Pháp có Đảng Cộng Sản làm nòng cốt đã thắng thế trong cuộc tuyển cử, thi hành chính sách tiến bộ với thuộc địa, trong đó có Việt Nam. Trải qua thời kỳ khủng bố trắng, lực lượng cách mạng đã được hồi phục và chúng ta có thêm hơn 3.000 chiến sĩ cộng sản, Đảng viên ra tù bổ xung cho lực lượng cán bộ cách mạng.  Mặt trận ra đời: Yêu cầu đặt ra lúc này là Đảng phải tập hợp lực lượng để lãnh đạo quần chúng đấu tranh chống phát xít, chống nguy cơ chiến tranh, bảo vệ hoà bình và đòi những quyền tự do, dân sinh, dân chủ.  Tháng 7/1936, Đảng họp hội nghị và đề ra chủ trương thành lập Mặt trận nhân dân phản đế Đông Dương. Đến tháng 3/ 1938 đổi thành Mặt trận dân chủ Đông Dương. Mặt trận được thành lập trong giai đoạn này vẫn lấy liên minh công nông làm nòng cốt, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương. Bên cạnh đó, mặt trận còn tập hợp những cá nhân, những tổ chức yêu nước khác ngoài công nông, đấu tranh vì mục đích hoà bình và dân chủ.  Tác dụng : trong suốt giai đoạn tồn tại từ 1936 - 1939, Mặt trận đã lãnh đạo quần chúng đấu tranh đòi những quyền tự do, dân sinh, dân chủ và tuyên truyền Chủ nghĩa Mác Lê Nin, đường lối của Đảng. Tập dượt cho quần chúng đấu tranh bằng phương pháp mới là công khai, hợp pháp, đấu tranh chính trị. 3. Giai đoạn 1939 - 1945: *Bối cảnh: Điều kiện thế giới và Việt Nam đã thay đổi. Tháng 9/1939, chiến tranh thế giới thứ II bùng nổ, chỉ trong một thời gian ngắn nước Pháp bị chiếm đóng, bọn Pháp ở Đông Dương đã phát xít hoá bộ máy chính quyền, tăng cường bóc lột, đàn áp nhân dân Đông Dương. Những điều kiện đấu tranh công khai không còn nữa. Đảng nhanh chóng rút vào hoạt động bí mật. * Mặt trận ra đời: Tháng 11/1939 Đảng họp hội nghị Trung ương lần thứ 6 đề ra chủ trương thành lập mặt trận dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương nhằm chĩa mũi nhọn vào kẻ thù chủ yếu là bọn đế quốc, phát xít, giương cao ngọn cờ giải phóng dân tộc. Ở thời kỳ này, mặt trận được tập hợp với quy mô rộng lớn hơn và phương pháp đấu tranh cũng đã thay đổi chuyển sang đấu tranh bí mật, bất hợp pháp và khởi nghĩa vũ trang.Tháng 5/1941, khi tình hình thế giới và trong nước có nhiều biến chuyển, Nguyễn Ái Quốc đã kịp thời trực tiếp chỉ đạo cách mạng Việt Nam. Người đã cùng ban chấp hành Trung ương triệu tập hội nghị Trung ương lần 8 và nêu chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh, Mặt trận bao gồm các tổ chức quần chúng yêu nước, các cá nhân để cùng chung mục đích là giải phóng dân tộc “Làm cho nước Việt Nam hoàn toàn độc lập, làm cho dân Việt Nam được sung sướng, tự do”. Tác dụng: Mặt trận đã thức tỉnh tinh thần dân tộc, tích cực chuẩn bị về mọi mặt cho cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Ở giai đoạn tiền khởi nghĩa, mặt trận Việt Minh có vai trò như một chính quyền cách mạng. 4.Kết luận: 14 - Đánh giá vai trò của Mặt trận. - Vai trò của Đảng, đứng đầu là lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh trong lãnh đạo cách mạng. - Vai trò của quần chúng trong đấu tranh cách mạng. 5.Phần liên hệ: - Mặt trận từ năm 1945 đến nay - Tháng 5/1946: Hội liên hiệp Quốc dân Việt Nam - Ngày 3/3/1951: Hội liên hiệp Quốc dân Việt Nam thống nhất với Mặt trận Việt Minh thành Mặt trận Liên Việt - Tháng 9/1955: Đại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất toàn quốc họp tại Hà Nội quyết đinh thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - Ngày 22/12/1960: Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời - Ngày 31/1/1977: Tại thành phố Hồ Chí Minh Đại hội đại biểu các mặt trận Dân tộc ở hai miền Bắc - Nam họp thống nhất lại gọi chung là: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Câu 7: Phân tích vai trò của Bác Hồ đối với cách mạng Tháng Tám và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Vai trò 1: - 28/1/1941 Bác Hồ về nước, cùng với Đảng trực tiếp lãnh đạo Cách mạng - Vận động quần chúng các dân tộc ở Cao Bằng làm Cách mạng, thành lập các Hội cứu quốc của Việt Minh. - Mở nhiều khóa huấn luyện chính trị, quân sự cho cán bộ, nhân dân. - Dịch và viết sách về quân sự, chính trị để làm tài liệu học tập và tuyên truyền. - Chuẩn bị Hội nghị Trung ương VIII của Đảng vào tháng 5/1941. Vai trò 2: - Bác chủ trì Hội nghị Trung ương VIII của Đảng tháng 5/1941 và hoàn chỉnh chủ trương chỉ đạo chiến lược và sách lược Cách mạng Việt Nam từ năm 1939 - 1945 được đề ra tại Hội nghị VI Vai trò 3: - Bác Hồ trực tiếp chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền (gồm lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang) - Lực lượng chính trị: Thành lập Việt Minh ngày 19/5/1941 trong đó có các đoàn thể quần chúng là: Hội cứu quốc (thành phần của Mặt trận Việt Minh, Việt Minh là trung tâm đoàn kết toàn dân, tiến hành đấu tranh đánh đuổi Pháp - Nhật) - Lực lượng vũ trang: 22/12/1944 Bác thành lập đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân. - Bác còn có nhiều chỉ thị khác về xây dựng lực lượng vũ trang và đấu tranh vũ trang. Vai trò 4: - Trực tiếp xây dựng căn cứ địa cách mạng. - Năm 1941 xây dựng Cao Bằng thành căn cứ địa thứ hai (căn cứ thứ nhất là Bắc Sơn do Đảng thành lập tại Hội nghị VII) - Năm 1942 thành lập khu giải phóng Việt Bắc gồm 6 hình thức trên cơ sở 2 căn cứ địa Bắc Sơn - Võ Nhai và Cao Bằng, đồng thời thành lập khu giải phóng Việt Bắc gồm 6 tỉnh miền 15 thượng du Cao - Bắc - Lạng - Thái - Hà - Tuyên. Khu giải phóng do Bác đứng đầu. Việt Bắc là hình ảnh thu nhỏ của nước Việt Nam độc lập sau này. Vai trò 5: - Bác đã 2 lần đi Trung Quốc để liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc và các lực lượng đồng minh dân chủ chống phát xít để tranh thủ sự ủng hộ. Qua đây Bác Hồ thấy được dã tâm của Tưởng Giới Thạch. Vai trò 6: - Bác dự đoán sáng suốt thời cơ cho cách mạng và khi thời cơ đến Bác chủ động chớp thời cơ, có quyết tâm cao, cùng Đảng lãnh đạo quần chúng khởi nghĩa. Vai trò 7: - Soạn thảo tuyên ngôn và sáng lập ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. - Bác trực tiếp thành lập chính phủ của nước Việt Nam mới và đứng đầu chính phủ đó, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. - Trong tuyên ngôn độc lập Bác nêu rõ các quyền dân tộc cơ bản đã giành được và quyết tâm bảo vệ nó Vai trò 8: Năm đầu sau khi giành được độc lập và chính quyền Bác đã có những chủ trương biện pháp, sách lược đúng đắn, sáng suốt nhằm xây dựng và bảo vệ chính quyền khi còn non trẻ phải đứng trước những kẻ thù lớn mạnh. Câu 8: Bằng những sự kiện lịch sử có chọn lọc, hãy làm rõ vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với cách mạng Việt Nam năm 1941 . - Bước vào năm 1941, tình hình thế giới và trong nước có nhiều thay đổi…Trước yêu cầu của lịch sử, từ ngày 10 đến ngày 19-5-1941, Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập và chủ trì Hội nghị lần thứ 8 BCHTW Đảng Cộng sản Đông Dương tại Pắc Bó (Cao Bằng). - Hội nghị đã xác định nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng là giải phóng dân tộc...hoàn chỉnh quá trình chuyển hướng đấu tranh đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu… - Tiếp tục thực hiện chủ trương tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất…thành lập chính phủ nhân dân của nươc Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. - Thành lập mặt trận Việt Minh, mặt trận dân tộc thống nhất đầu tiên của riêng Việt Nam, nhằm tập hợp tối đa lực lượng dân tộc thực hiện mục tiêu giải phóng…từ đó lực lượng chính trị không ngừng phát triển… - Đề ra lý luận về khởi nghĩa vũ trang…xác định chuẩn bị khởi nghĩa là nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng, toàn dân; xây dựng lực lượng vũ trang…căn cứ địa…Động viên toàn đảng, toàn dân tích cực chuẩn bị tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945. Câu 10: Chứng minh rằng từ năm 1941 đến năm 1945, Đảng đã chuẩn bị đầy đủ, trực tiếp cho thắng lợi của cách mạng tháng Tám? (Quá trình chuẩn bị cho cách mạng tháng Tám năm 1945 diễn ra như thế nào?) 1: Sù chuÈn bÞ vÒ đường lối lãnh đạo cách mạng. - Ngay tõ khi ra ®êi, §¶ng ®· ®Ò ra ®êng lèi ®óng ®¾n, ®¸p øng ®ßi hái cña thùc tiÔn lÞch sö. §êng lèi ®ã thÓ hiÖn râ trong v¨n kiÖn T2/1930 vµ v¨n kiÖn T10/1930. C¸c c¬ng lÜnh nµy kh¼ng ®Þnh CMVN ph¸t triÓn qua 2 giai ®o¹n: tõ CMTSDQ tiÕn lªn CMXH chñ nghÜa, trong ®ã nhiÖm vô CMTSDQ lµ chèng §Q giµnh §LDT vµ chèng PK ®em l¹i ruéng ®Êt cho d©n cµy. Tuy nhiªn, trong mçi giai ®o¹n LS, tuú thuéc vµo hoµn c¶nh cô thÓ mµ §¶ng ta gi¶i 16 quyÕt rÊt linh ho¹t, s¸ng t¹o mèi quan hÖ gi÷a 2 nhiÖm vô DT-DC. C¬ng lÜnh cña §¶ng n¨m 1930 thùc sù lµ ngän ®uèc soi ®êng ®a ND ta ®i tõ th¾ng lîi nµy ®Õn th¾ng lîi kh¸c. - N¨m 1939, khi CTTGII bïng næ, bän TDP ë §D thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¶n ®éng. Tríc t×nh h×nh ®ã, §¶ng ta ®· kÞp thêi rót vµo ho¹t ®éng bÝ mËt vµ tæ chøc HN (T11/39) t¹i Bµ §iÓm (Hãc M«n, Gia §Þnh) ®Ó ®Ò ra chñ tr¬ng chuyÓn híng chØ ®¹o CL cho CM ViÖt Nam: + §Æt vÊn ®Ò GPDT lªn nhiÖm vô hµng ®Çu, t¹m g¸c l¹i khÈu hiÖu CMR§. + Thµnh lËp MTDTTNP§ §«ng D¬ng tËp hîp c¸c lùc lîng YN ë §D tham gia CM, chuyÓn tõ ®Êu tranh c«ng khai, nöa c«ng khai, hîp ph¸p, nöa hîp ph¸p sang ®Êu tranh bÝ mËt víi mäi h×nh thøc tiÕn tíi khëi nghÜa VT giµnh chÝnh quyÒn. - Mïa thu n¨m 1940, ph¸t xÝt NhËt nh¶y vµo §D, b¾t ®Çu chia sÎ quyÒn lîi víi Ph¸p, §¶ng ta ®· tæ chøc HN t¹i §×nh B¶ng (B¾c Ninh) vµo T11/1940 kh¼ng ®Þnh sù chuyÓn híng chØ ®¹o ë HN6 lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ quyÕt ®Þnh duy tr× ®éi du kÝch B¾c S¬n ho¹t ®éng ë c¨n cø B¾c S¬n- Vâ Nhai. §ång thêi ra lÖnh ®×nh chØ cuéc khëi nghÜa Nam Kú. - Gi÷a n¨m 1941, khi m©u thuÉn DT trë nªn gay g¾t do chÝnh s¸ch v¬ vÐt, bãc lét, thèng trÞ cña P-N, l·nh tô NAQ vÒ níc vµo T1/1941 ®· ®øng ra triÖu tËp vµ chñ tr× HN8 t¹i P¾c Bã (CB). HN8 ®· hoµn chØnh viÖc chuyÓn híng chØ ®¹o CL cho CMVN: + T¸n thµnh nghÞ quyÕt HN6 vµ chñ tr¬ng gi¬ng cao h¬n n÷a ngän cê GPDT chèng §Q, ph¸t xÝt P-N. + T¹m g¸c khÈu hiÖu ®¸nh ®æ ®Þa chñ chia ruéng ®©t cho d©n cµy, chØ thùc hiÖn tÞch thu ruéng ®Êt cña §Q, ViÖt gian chia cho d©n cµy, gi¶m t«, gi¶m tøc, chia l¹i ruéng ®Êt c«ng. + §a vÊn ®Ò GPDT vÒ gi¶i quyÕt trong ph¹m vi tõng níc trªn b¸n ®¶o §D vµ thµnh lËp ë mçi níc mét MTDTTN riªng. ë VN thµnh lËp MTVM. + Coi chuÈn bÞ khëi nghÜa vò trang lµ nhiÖm vô trung t©m cña toµn §¶ng, toµn d©n ta vµ chñ tr¬ng ®i tõ khëi nghÜa tõng phÇn giµnh chÝnh quyÒn tõng bé phËn tiÕn lªn TKN giµnh chÝnh quyÒn trong c¶ níc. => Nh÷ng nghÞ quyÕt cña BCHTW§ qua cac HN11/39; 11/40, v à HNTW8 cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi th¾ng lîi cña CMT8/1945. ChÝnh nhê viÖc kÞp thêi chuyÓn híng đấu tranh cña §¶ng vµ B¸c mµ CMVN trong nh÷ng n¨m 39-45 ®· cã nh÷ng biÕn chuyÓn m¹nh mÏ, t¹o ra thêi c¬ chñ quan s½n sµng ®ãn vµ chíp thêi c¬ kh¸ch quan TKN giµnh chÝnh quyÒn. 2: Sù chuÈn bÞ vÒ lùc lîng c¸ch m¹ng. a. Lùc lîng chÝnh trÞ. Lý luËn: Mét cuéc CM muèn thµnh c«ng ngoµi viÖc v¹ch ra ®êng lèi ®óng ®¾n cßn ph¶i cã lùc lîng CM hïng hËu ®Ó biÕn chñ tr¬ng, ®êng lèi thµnh hiÖn thùc. Trong c¬ng lÜnh ®Çu tiªn cña §¶ng ®· x¸c ®Þnh LLCM cña §¶ng lµ ®«ng ®¶o quÇn chóng ND, trong ®ã liªn minh c«ng- n«ng lµ nßng cèt. Víi ph¬ng ph¸p CM lµ b¹o lùc CM cña quÇn chóng, §¶ng ®· chó träng tíi viÖc XD vµ ph¸t triÓn lùc lîng CM bao gåm lùc lîng CT vµ lùc lîng VT. - §Ó cã lùc lîng chÝnh trÞ hïng hËu, §¶ng ngay tõ ®Çu ®· chó träng tíi viÖc thµnh lËp MTDTTN ®Ó ®oµn kÕt, tËp hîp mäi lùc lîng ko ph©n biÖt giai cÊp, ®oµn thÓ, ®¶ng ph¸i...lµm nhiÖm vô chèng §Q vµ PK. Tr¶i qua tõng thêi kú CM, §¶ng ®· thµnh lËp nh÷ng h×nh thøc MTDTTN t¬ng øng víi nhiÖm vô CM. - T11/1939, t¹i HN6, MTDTTNP§§D ®îc thµnh lËp thay cho MTDC§D. C¸c ®oµn thÓ mang tªn héi ph¶n ®Õ thay cho c¸c héi DC tríc kia. - Ngµy 19/5/1941, t¹i HN8, MTVM ®îc thµnh lËp cã nhiÖm vô ®oµn kÕt mäi lùc lîng YN trong c¸c ®oµn thÓ, c¸c tæ chøc mang tªn cøu quèc, chÜa mòi nhän vµo §Q, tay sai giµnh §LDT víi nßng cèt lµ liªn minh C-N. - Víi c¬ng lÜnh 10 ®iÓm cña m×nh, VM ®· nhanh chãng trë thµnh n¬i tËp hîp khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n ®øng lªn cøu níc, cøu nhµ. §Ó më réng MT ®oµn kÕt, §¶ng vµ VM ®· chó ý vËn ®éng, l«i kÐo c¸c tÇng líp, c¸c giai cÊp Ýt nhiÒu cã tinh thÇn YN vµo cuéc ®Êu tranh chung cña DT ta nh TSDT, TTS trÝ thøc, binh lÝnh ngêi ViÖt...Gi÷a n¨m 44, héi v¨n ho¸ cøu quèc ®îc thµnh lËp vµ §DCVN ®øng trong hµng ngò VM. §¶ng vµ VM cßn chó ý tranh thñ c¶ ngo¹i kiÒu ë §D tham gia vµo MT chèng ph¸t xÝt. - §ång thêi víi viÖc tËp hîp lùc lîng, quÇn chóng tõng bíc tham gia ®Êu tranh, §¶ng vµ VM cßn xuÊt b¶n mét sè tê b¸o ®Ó tuyªn truyÒn, vËn ®éng ND ®i theo quan ®iÓm cña §¶ng, VM chèng l¹i nh÷ng ©m mu, thñ ®o¹n lõa bÞp cña §Q, tay sai nh "ViÖt Nam ®éc lËp", 17 "KÌn gäi lÝnh"...=> VM lµ tæ chøc quÇn chóng rÊt v÷ng ch¾c, tËp hîp ®îc lùc lîng gåm mäi tÇng líp, c¸ nh©n YN víi nßng cèt lµ liªn minh c«ng n«ng. Qua tæng bé VM, §¶ng ®· phæ biÕn ®îc c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña m×nh ®Õn quÇn chóng. VM lµ cÇu nèi gi÷a §¶ng víi d©n, lµ biÓu tîng cña khèi ®oµn kÕt toµn d©n trong thêi kú chuÈn bÞ cho CMT8, lµ lùc lîng chÝnh trÞ hïng hËu cña CM nãi chung. Trong thêi kú tiÒn khëi nghÜa, MTVM vµ §¶ng ta ®· l·nh ®¹o quÇn chóng tiÕn hµnh cao trµo kh¸ng NhËt cøu níc víi nh÷ng h×nh thøc ®Êu tranh phong phó gãp phÇn ph©n ho¸, c« lËp kÎ thï, x©y dùng ®îc c¨n cø ®Þa réng kh¾p. b. Lùc lîng vò trang. - Trªn c¬ së ph¸t triÓn LLCT, §¶ng ®· chó ý tíi viÖc XD lùc lîng VTCM, t¹o chç dùa cho khëi nghÜa VT giµnh chÝnh quyÒn sau nµy. Ngay tõ nh÷ng n¨m 30, thÊm nhuÇn quan ®iÓm b¹o lùc CM cña quÇn chóng, §¶ng ta ®· chó ý ®Õn c«ng t¸c XDLLVT. Trong cao trµo CM 30-31, h¹t nh©n ®Çu tiªn cña LLVTCM ®· ®îc XD, ®ã chÝnh lµ c¸c ®éi tù vÖ vò trang lµm chøc n¨ng b¶o vÖ chÝnh quyÒn XV, b¶o vÖ trÞ an lµng xãm, trõng trÞ bän ph¶n CM ë NghÖ TÜnh. - Bíc sang nh÷ng n¨m 39-45, c«ng t¸c XDLLVT ®îc ®Èy m¹nh vµ coi ®ã lµ nhiÖm vô trung t©m cña toµn ®¶ng, toµn d©n. + Vµo cuèi n¨m 40, sau khi cuéc khëi nghÜa BS thÊt b¹i, §¶ng ®· quyÕt ®Þnh duy tr× ®éi du kÝch BS vµ ph©n t¸n vµo rõng ho¹t ®éng. Mét sè ®éi tù vÖ du kÝch kh¸c còng ®îc thµnh lËp ë §×nh C¶, Trµng X¸ (Th¸i Nguyªn). §Õn gi÷a n¨m 41, c¸c lùc lîng du kÝch nµy ®· thèng nhÊt thµnh ®éi CQQ. + Cuèi 1941, l·nh tô NAQ chñ tr¬ng XD 1 ®éi tù vÖ chiÕn ®Êu ë CB lµm nhiÖm vô b¶o vÖ c¨n cø, b¶o vÖ c¸n bé l·nh ®¹o, huÊn luyÖn QS, CT cho c¸c ®éi tù vÖ, du kÝch ë ®Þa ph¬ng, lµm liªn l¹c gi÷a khu c¨n cø P¾c Bã víi TW§ ë miÒn xu«i. + Sau chØ thÞ "söa so¹n khëi nghÜa" cña tæng bé VM, PTCM ph¸t triÓn m¹nh. T¹i Vò Nhai, mét cuéc khëi nghÜa næ ra qu¸ sím (T11/1944) lµm cho lùc lîng CM ë ®©y gÆp nhiÒu tæn thÊt lín. V× vËy, TW§ ®· quyÕt ®Þnh chuyÓn thµnh chiÕn tranh du kÝch ë ®Þa ph¬ng ®Ó b¶o toµn lùc lîng. Còng trong thêi gian nµy, l·nh tô HCM ®· kÞp thêi ho·n cuéc khëi nghÜa C-B-L. Nhê ®ã, lùc lîng VTCM tiÕp tôc ®îc duy tr×. + Ngµy 22/12/44, t¹i CB, theo chØ thÞ cña HCM, ®éi VNTTGPQ ®îc thµnh lËp bao gåm 34 chiÕn sü víi 34 khÈu sóng. Môc ®Ých cña ®éi lµ ph¸t ®éng mét PT ®Êu tranh c¶ chÝnh trÞ vµ QS ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh CM tiÕn lªn m¹nh mÏ h¬n n÷a. V× vËy h×nh thøc ho¹t ®éng cña ®éi lµ vò trang tuyªn truyÒn nghÜa lµ kÕt hîp c¶ ®Êu tranh chÝnh trÞ vµ qu©n sù nh ng lóc ®Çu chÝnh trÞ ph¶i träng h¬n QS. ChØ 2 ngµy sau khi thµnh lËp, ®éi ®· liªn tiÕp h¹ 2 ®ån giÆc lµ Phay Kh¾t vµ Nµ NgÇn, g©y thanh thÕ lín. - Trong cao trµo kh¸ng NhËt, lùc lîng VT tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh. + ë c¨n cø C-B-L, ®éi VNTTGPQ vµ CQQ ®· chia thµnh nhiÒu nhãm to¶ ®i c¸c híng, chÆn ®¸nh hoÆc tuyªn truyÒn vËn ®éng binh lÝnh ngêi ViÖt trong Q§ Ph¸p, phèi hîp víi ND gi¶i phãng nhiÒu ch©u, huyÖn, më réng c«ng t¸c VT-TT, tæ chøc huÊn luyÖn QS- CT cho ND. + Ngµy 11/3/1945, tï chÝnh trÞ ë Ba T¬ næi dËy khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn, thµnh lËp ra ®éi du kÝch Ba T¬. + 15/4/45, HNQSCM B¾c Kú ®· quyÕt ®Þnh thèng nhÊt c¸c lùc lîng VT thµnh lùc lîng VNGPQ, ph¸t triÓn h¬n n÷a lùc lîng tù vÖ vò trang vµ tù vÖ chiÕn ®Êu, thµnh lËp UBQSCM B¾c Kú. Thùc hiÖn nghÞ quyÕt trªn, ngµy 15/5/45, VNTTGPQ vµ CQQ ®· hîp nhÊt thµnh VNGPQ. §Õn ®©y, ta ®· cã mét LLVT chÝnh quy lµm chç dùa v÷ng ch¾c cho TKN sau nµy. + ë c¸c tØnh miÒn xu«i, trong cao trµo kh¸ng NhËt, c¸c ®éi tù vÖ chiÕn ®Êu ph¸t triÓn rÊt mau lÑ. c. ChuÈn bÞ c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ng. Lý luËn: C¨n cø ®Þa lµ mét khu vùc l·nh thæ cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè ®Þa lî, nh©n hoµ, cã c¬ së v÷ng ch¾c vÒ chÝnh trÞ, qu©n sù, ®îc dïng lµm n¬i XDLLCM ®Ó tõ ®ã ph¸t triÓn réng ra c¸c n¬i kh¸c. C¨n cø ®Þa còng lµ n¬i cung cÊp vÒ søc m¹nh vËt chÊt, qu©n sù vµ lµ nguån cæ vò vÒ tinh thÇn, chÝnh trÞ cho c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. Nh thÕ, c¨n cø ®Þa lµ mét nh©n tè quan träng gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ th¾ng lîi c¶u CM. XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc ®ã nªn §¶ng ta rÊt chó träng ®Õn vÊn ®Ò XD c¨n cø ®Þa CM. ViÖc XD c¨n cø dÞa 18 ph¶i b¾t ®Çu tõ XD c¬ së chÝnh trÞ, x©y dùng chÝnh quyÒn CM, tõng bíc x©y dùng KT-VH ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña CM. - N¨m 1940, sau khi khëi nghÜa BS thÊt b¹i, HN7 (T11/40) ®· quyÕt ®Þnh duy tr× ®éi du kÝch BS vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng du kÝch, thµnh lËp c¨n cø ®Þa BS-VN. §©y lµ c¨n cø ®Þa ®Çu tiªn cña CM níc ta. - §Çu 1941, l·nh tô NAQ vÒ níc, Ngêi ®· XD c¨n cø ë P¾c Bã (CB). Tõ ®©y, c¨n cø ®Þa ®îc më réng ra nhiÒu n¬i. §Æc biÖt ®Õn n¨m 1942, c¬ së cña VM ®· ph¸t triÓn réng kh¾p ë CB. UBVM Cao B»ng ®îc thµnh lËp liªn l¹c víi c¨n cø ®Þa B¾c K¹n, L¹ng S¬n ®Ó t¹o thµnh mét c¨n cø ®Þa réng lín ë phÝa B¾c. - N¨m 1943, VM ®· thµnh lËp 19 ban xung phong Nam tiÕn ®Ó më réng c¨n cø xuèng c¸c tØnh miÒn xu«i. - Trªn c¬ së ph¸t triÓn c¸c cuéc chiÕn tranh du kÝch, khëi nghÜa tõng phÇn, vïng GP ®îc më réng, l·nh tô HCM ®· rêi P¾c Bã vÒ T©n Trµo. Ngµy 4/6/45, Ngêi ®· chØ thÞ thµnh lËp khu GPVB gåm 6 tØnh thîng du vµ mét sè vïng l©n cËn thuéc vïng trung du. UBLT khu GPVB do HCM ®øng ®Çu ®· thi hµnh 10 chÝnh s¸ch lín cña VM ®Ó thÝ ®iÓm 1 bíc, kÞp thêi, rót kinh nghiÖm nh÷ng chÝnh s¸ch ®èi néi, ®èi ngo¹i cña níc VN§L sau nµy. Nh thÕ, VB ®· trë thµnh c¨n cø ®Þa CM cña c¶ níc víi thñ ®« T©n Trµo. §©y còng lµ h×nh ¶nh thu nhá cña nøoc VN§L trong t¬ng lai cßn UBLT khu GPVB lµ tæ chøc tiÒn th©n cña CPVN míi trong t¬ng lai. - Tríc ngµy TKN, trong c¶ níc ®· XD ®îc nhiÒu chiÕn khu kh¸ng NhËt, nhiÒu c¨n cø vµ c¸c AKT cña T¦ còng nh ®Þa ph¬ng nh §«ng TriÒu, VÇn, HiÒn L¬ng, Ba T¬, Hoµ- NinhThanh...Tõ c¸c chiÕn khu, c¸c c¨n cø nµy, ND ta ®· tiÕn lªn GP c¶ níc khi thêi c¬ ®Õn. 3: TËp dît ®Êu tranh. Lý luËn: CM lµ sù nghiÖp cña quÇn chóng nhng ko ph¶i ë ®©u vµ bÊt kú lóc nµo quÇn chóng còng cã thÓ lµm nªn th¾ng lîi trong c¸ch m¹ng. Muèn tiÕn hµnh CM thµnh c«ng, quÇn chóng ph¶i ®îc GD, tæ chøc, gi¸c ngé vµ tËp dît ®Êu tranh. Cã nh vËy míi ph¸t huy ®îc cao ®é kh¶ n¨ng, søc m¹nh cña lùc lîng quÇn chóng. Ngay trong c¬ng lÜnh cña §¶ng n¨m 30 ®· nªu râ: §¶ng ph¶i coi träng vËn ®éng, tËp hîp lùc lîng, ®¹i ®a sè quÇn chóng, l·nh ®¹o quÇn chóng ®Êu tranh ®ßi quyÒn lîi tríc m¾t, ®a dÇn quÇn chóng lªn trËn tuyÕn CM. Khi t×nh thÕ CM xuÊt hiÖn th× ph¸t ®éng quÇn chóng vâ trang b¹o ®éng ®¸nh ®æ chÝnh quyÒn cña giai cÊp thèng trÞ, giµnh chÝnh quyÒn cho C-N. - Trong nh÷ng n¨m 30-31, §¶ng ta ®· l·nh ®¹o C-N ®øng lªn ®Êu tranh chèng §Q vµ PK víi nh÷ng h×nh thøc ®Êu tranh phong phó nh mittinh, biÓu t×nh, biÓu t×nh tuÇn hµnh, biÓu t×nh thÞ uy --> khëi nghÜa vò trang giµnh chÝnh quyÒn ë 2 tØnh NghÖ- TÜnh. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn quÇn chóng ®îc rÌn luyÖn vÒ ph¬ng ph¸p CM b¹o lùc cña quÇn chóng. Hä ®· tin tëng h¬n søc m¹nh cña m×nh vµ qua ®ã §¶ng còng rót ra ®îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quan träng. - Trong nh÷ng n¨m 36-39, hµng triÖu lît quÇn chóng ®îc huy ®éng xuèng ®êng tham gia vµo nh÷ng cuéc ®Êu tranh c«ng khai, 1/2 c«ng khai, hîp ph¸p, 1/2 hîp ph¸p. Qua ®ã, hä ®· hiÓu râ h¬n vÒ CN M-L, vÒ ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng, h×nh thµnh nh÷ng ®éi qu©n chÝnh trÞ to lín cña CM. - Trong cao trµo ph¶n ®Õ 39-45, quÇn chóng tiÕp tôc ®îc rÌn luyÖn vµ thö th¸ch mét c¸ch toµn diÖn h¬n. Ngay trong nh÷ng n¨m ®Çu cña cuéc CTTGII, quÇn chóng NDVN ®· phèi hîp víi binh lÝnh díi sù l·nh ®¹o cña c¸c c¬ së §¶ng ®Þa ph¬ng tiÕn hµnh c¸c cuéc khëi nghÜa BS, NK, binh biÕn §L. Tuy thÊt b¹i nhng nh÷ng cuéc khëi nghÜa ®ã lµ nh÷ng ®ßn gi¸ng m¹nh vµo bän §Q, ph¸t xÝt, më ®Çu thêi kú ®Êu tranh quyÕt liÖt cña ND ta vµ ®Ó l¹i nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho giai ®o¹n sau. - Khi N-P c©u kÕt víi nhau ®Ó thèng trÞ vµ bãc lét ND§D, c¸c ho¹t ®éng vò trang tiÕp tôc ®îc ®Èy m¹nh. + Tõ T7/1941- T2/1942, ®éi CQQ ®· ph¸t ®éng chiÕn tranh du kÝch ®Ó chèng l¹i sù cµn quÐt cña kÎ thï. Sau ®ã ph©n t¸n thµnh nhiÒu bé phËn ®Ó chÊn chØnh lùc lîng vµ tiÕn hµnh c«ng t¸c vò trang tuyªn truyÒn. + Ngµy 22/12/1944, ®éi VNTTGPQ ®îc thµnh lËp vµ 2 ngµy sau ®· lËp ®îc 2 chiÕn c«ng lµ h¹ ®ån Phay Kh¾t vµ Nµ NgÇn, më ®Çu cho trËn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng cña Q§NDVN, lµm nøc lßng nh©n d©n c¶ níc, ®Èy m¹nh h¬n n÷a cuéc vËn ®éng "s¾m vò khÝ ®uæi thï chung" cña §¶ng vµ VM. 19 + ë Th¸i Nguyªn, ®éi CQQ ®· h¹ ®ån chî Chu, tiÕn ®¸nh Chiªm Ho¸, Tam §¶o, VÜnh Yªn, Phó Thä. ChÝnh quyÒn ND ®· ®îc thµnh lËp suèt mét vïng réng lín. - Tõ sau 9/3/1945, trong cao trµo kh¸ng NhËt cøu níc, quÇn chóng ND ®îc tËp dît mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ ®Êu tranh chÝnh trÞ vµ ®Êu tranh vò trang. + NhiÒu cuéc chiÕn tranh du kÝch côc bé, nh÷ng cuéc khëi nghÜa tõng phÇn giµnh chÝnh quyÒn tõng bé phËn diÔn ra ë nhiÒu n¬i nh C-B-L, Ba T¬, HiÖp Hoµ, Tiªn Du... + PT ph¸ nhµ lao cña tï chÝnh trÞ diÔn ra s«i næi. §Æc biÖt PT "ph¸ kho thãc gi¶i quyÕt n¹n ®ãi" cña ND B¾c Bé vµ B¾c Trung Bé lµ mét PT ®Êu tranh cã ý nghÜa kinh tÕchÝnh trÞ s©u réng, gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é CM cña ND. + PT ®Êu tranh chÝnh trÞ diÔn ra tõ n«ng th«n ®Õn thµnh thÞ víi nh÷ng h×nh thøc phong phó nh mittinh, biÓu t×nh, diÔn thuyÕt xung phong... => Díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ VM, quÇn chóng ND ®· ®îc tËp dît ®Êu tranh trªn nhiÒu lÜnh vùc chÝnh trÞ, vò trang vµ chÝnh trÞ-vò trang kÕt hîp, trong ®ã quan träng nhÊt lµ vÊn ®Ò giµnh vµ gi÷ chÝnh quyÒn. Víi sù chuÈn bÞ chu ®¸o, kÜ lìng Êy ®· ®Èy qu©n NhËt vµ bÌ lò tay sai vµo t×nh tr¹ng suy sôp, trong khi ®ã lùc lîng CM s½n sµng chê vµ chíp c¬ héi ®øng lªn TKN giµnh chÝnh quyÒn. 4: ChuÈn bÞ bé m¸y l·nh ®¹o Tæng khëi nghÜa. - Ngày 13/8: Khi nhận được tin Nhật Bản sắp đầu hàng Đồng Minh, TƯ Đảng đã họp và thành lập UBKN toàn quốc, ra quân lệnh số 1 và phát lệnh tổng khởi khởi trong toàn quốc. - Ngµy 15/8/1945, chÝnh phñ NhËt tuyªn bè ®Çu hµng §M v« ®iÒu kiÖn. §îc tin nµy, HNTQ cña §¶ng häp ë T©n Trµo (14-15/8/1945) ®· PT t×nh h×nh vµ nhËn ®Þnh: kÎ thï chÝnh cña ND ta lµ ph¸t xÝt NhËt ®· ng· gôc, bän tay sai cña chóng ë VN mÊt chç dùa, hoang mang; quÇn chóng ND ®· chuÈn bÞ s½n sµng; qu©n ®ång minh cha kÞp kÐo vµo níc ta. §©y chÝnh lµ thêi c¬ "ngµn n¨m cã mét" cho CMVN giµnh th¾ng lîi. Hn tán thành chủ trương tổng khởi nghĩa, quyết định những vấn đề về chính sách đối nội và đối ngoại của nước ta sau khi giành được chính quyền - Ngay sau HNTQ cña §¶ng, tæng bé VM ®· tæ chøc QD§H T©n Trµo vµo 16/8/45. §H ®· nhÊt trÝ t¸n thµnh lÖnh TKN cña §¶ng, ®Þnh ra quèc kú, quèc ca, tªn níc vµ mét sè chÝnh s¸ch cÇn lµm ngay vµ sau khi TKN th¾ng lîi. UBDTGPVN do HCT ®øng ®Çu ®îc thµnh lËp. Sau khi CM thµnh c«ng, UB nµy chuyÓn sang chøc n¨ng cña mét CPLT cña níc VNDCCH. Nh vËy, HNTQ cña §¶ng vµ QD§H T©n Trµo cña VM ®· quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò v« cïng quan träng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn vËn mÖnh cña ®Êt níc, cña DT, hoµn tÊt nèt nh÷ng c«ng viÖc cuèi cïng chuÈn bÞ cho CMT8. => KÕt LuËn Chung: §Ó cã ®îc th¾ng lîi vÜ ®¹i trong CMT8, §¶ng vµ ND ta ®· ph¶i tr¶i qua mét qu¸ tr×nh chuÈn bÞ l©u dµi, chu ®¸o trong suèt 15 n¨m. Nhê ®ã, khi thêi c¬ kh¸ch quan xuÊt hiÖn §¶ng ®· kÞp thêi ph¸t ®éng TKN giµnh chÝnh quyÒn mét c¸ch mau lÑ, trän vÑn, Ýt ®æ m¸u. §ã chÝnh lµ mét thùc tÕ sinh ®éng chøng minh " CM ko tù nã ®Õn mµ ph¶i chuÈn bÞ nã, giµnh lÊy nã!". §ång thêi nã còng kh¼ng ®Þnh CMT8 ë VN thµnh c«ng hoµn toµn ko ph¶i lµ "sù ¨n may" hoÆc "næ ra trong mét thêi c¬ bá ngá". Nh vËy, chóng ta kh¼ng ®Þnh r»ng: cuéc CMT8 ®· lµm xong sø m¹ng lÞch sö lµ kÕt thóc qu¸ tr×nh cña cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng DT DCND do giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o th«ng qua ®éi tiªn phong cña m×nh. Nh÷ng m©u thuÉn s©u s¾c trong XHVN ®· ®îc gi¶i quyÕt b»ng CMT8. Nã còng chÊm døt lu«n XH thuéc ®Þa nöa phong kiÕn cña níc ta ®Ó bíc sang mét giai ®o¹n lÞch sö míi. Câu 9: Trình bày sự ra đời, hoạt động và vai trò của mặt trận thống nhất dân tộc riêng đầu tiên của Việt Nam ? ( Sự ra đời, hoạt động và vai trò của mặt trận Việt Minh) - Mặt trận thống nhất dân tộc riêng đầu tiên của Việt Nam là mặt trận Việt Minh 1. Sự ra đời 2. Hoạt động 3. Vai trò của mặt trận VM đối với cách mạng tháng Tám 20