Tài liệu Phòng ngừa rủi ro trong thu hút fdi tại thành phố hồ chí minh khi việt nam gia nhập

Trang 1 PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI: Neàn kinh teá caùc nöôùc treân theá giôùi hieän nay, vaän haønh theo xu theá hoäi nhaäp vôùi söï hình thaønh cuûa caùc toå chöùc hôïp taùc quoác teá, caùc khu vöïc maäu dòch töï do vaø tieán tôùi nhaát theå hoùa. Do vaäy, cuøng vôùi quaù trình ñoåi môùi kinh teá noùi chung, caùc nöôùc ñang phaùt trieån trong ñoù coù Vieät Nam caàn phaûi ñaåy nhanh hôn nöõa quaù trình hoäi nhaäp. Gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO) laø moät trong nhöõng nhieäm vuï quan troïng nhaát cuûa Vieät Nam trong tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Trong thôøi gian qua, thöïc hieän chính saùch ña phöông hoùa, ña daïng hoùa quan heä kinh teá ñoái ngoaïi, chuû ñoäng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, Vieät Nam ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu quan troïng trong hôïp taùc ña phöông vaø song phöông. Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá ñaõ ñem laïi nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc nhö môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu, thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, tieáp thu kinh nghieäm quaûn lyù vaø coâng ngheä tieân tieán, goùp phaàn giaûi quyeát caùc vaán ñeà xaõ hoäi. Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng nguoàn voán quan troïng cho ñaàu tö phaùt trieån, coù taùc duïng thuùc ñaåy söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa, môû roäng ña daïng caùc ngaønh ngheà, naâng cao naêng löïc quaûn lyù vaø trình ñoä coâng ngheä cuûa thaønh phoá, môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu, taïo theâm nhieàu vieäc laøm môùi, goùp phaàn môû roäng quan heä ñoái ngoaïi vaø chuû ñoäng hoäi nhaäp kinh teá cuûa thaønh phoá. Nhöng hieän nay ñöùng tröôùc ngöôõng cöûa cuûa WTO, coù theå noùi cô hoäi laø raát lôùn nhöng thaùch thöùc cuõng khoâng nhoû trong thu huùt FDI. Neáu chuùng ta khoâng Trang 2 coù nhöõng bieän phaùp phoøng ngöøa ruûi ro thì coù theå seõ aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån vaø taêng tröôûng kinh teá cuûa thaønh phoá. Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø moät trung taâm kinh teá lôùn cuûa caû nöôùc, laø ñòa phöông thu huùt FDI lôùn cuûa caû nöôùc. Chính vì vaäy, khi maø thôøi ñieåm Vieät Nam gia nhaäp WTO ñang ñeán gaàn, vaán ñeà phoøng ngöøa ruûi ro trong thu huùt FDI taïi thaønh phoá caøng trôû leân noùng boûng vaø caàn thieát. Xuaát phaùt töø nhaän thöùc veà taàm quan troïng phaûi phoøng ngöøa ruûi ro trong thu huùt FDI ñeå neàn kinh teá cuûa thaønh phoá coù theå phaùt trieån vöõng chaéc khi Vieät Nam chính thöùc gia nhaäp WTO. Do ñoù ñeà taøi luaän vaên “Phoøng Ngöøa Ruûi Ro Trong Thu Huùt FDI Taïi Thaønh Phoá Hoà Chí Minh Khi Vieät Nam Gia Nhaäp WTO” ñöôïc hình thaønh xuaát phaùt töø nhöõng lyù do neâu treân. 2. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU: Luaän vaên nghieân cöùu treân thöïc traïng ruûi ro trong thu huùt FDI taïi TP.HCM hieän nay vaø nhöõng taùc ñoäng ñeán FDI taïi thaønh phoá khi Vieät Nam gia nhaäp WTO keát hôïp vôùi cô sôû lyù luaän veà FDI, ruûi ro vaø kinh nghieäm thöïc tieãn veà ruûi ro trong thu huùt FDI treân theá giôùi ñeå ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp cô baûn nhaèm phoøng ngöøa ruûi ro trong thu huùt FDI taïi thaønh phoá khi Vieät Nam gia nhaäp WTO. 3. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU: Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø lónh vöïc ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, ruûi ro trong thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø phaïm vi nghieân cöùu laø taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh. Trang 3 4. YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN CUÛA ÑEÀ TAØI NGHIEÂN CÖÙU: Caùc luaän vaên tröôùc ñaây chæ taäp trung nghieân cöùu thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi hoaëc nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc khi Vieät Nam gia nhaäp WTO, nhöng chöa coù luaän vaên naøo nghieân cöùu moái quan heä giöõa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, WTO vaø ruûi ro xaûy ra trong thu huùt FDI. Do ñoù luaän vaên naøy coù yù nghóa khoa hoïc laø nghieân cöùu ñeå nhaän thöùc ñöôïc roõ raøng caùc ruûi ro trong thu huùt FDI taïi thaønh phoá khi Vieät Nam gia nhaäp WTO vaø yù nghóa thöïc tieãn cuûa luaän vaên laø neàn kinh teá thaønh phoá caàn phaûi laøm nhöõng gì ngay baây giôø ñeå phoøng ngöøa ruûi ro trong thu huùt FDI khi Vieät Nam saép gia nhaäp WTO. 5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU: Luaän vaên ñöôïc thöïc hieän döïa treân phöông phaùp luaän cuûa chuû nghóa duy vaät bieän chöùng keát hôïp vôùi phöông phaùp phöông phaùp logic, phöông phaùp thoáng keâ, phöông phaùp phaân tích.v.v. 6. NOÄI DUNG CUÛA ÑEÀ TAØI: Luaän vaên ñöôïc chia thaønh 3 chöông coù quan heä chaët cheõ vôùi nhau: Chöông 1: Lyù Luaän Toång Quan Veà FDI, Ruûi Ro Vaø WTOø. Chöông 2: Thöïc Traïng Ruûi Ro Trong Thu Huùt FDI Taïi Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Chöông 3: Moät Soá Giaûi Phaùp Phoøng Ngöøa Ruûi Ro Trong Thu Huùt FDI taïi Thaønh Phoá Khi Vieät Nam Gia Nhaäp WTO. Trang 4 CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG 1.1. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI: 1.1.1. Khaùi Nieäm: Ñaàu tö laø söï boû voán vaøo moät hoaït ñoäng kinh teá nhaèm muïc ñích taïo ra saûn phaåm cho xaõ hoäi vaø sinh lôøi cho chuû ñaàu tö. Ñaàu tö nöôùc ngoaøi laø hình thöùc di chuyeån tö baûn töø nöôùc naøy sang nöôùc khaùc nhaèm muïc ñích kieám lôøi. Voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi chính laø löôïng tö baûn di chuyeån töø nöôùc naøy sang nöôùc khaùc. Voán naøy coù theå thuoäc moät toå chöùc taøi chính quoác teá (Quyõ tieàn teä quoác teá IMF, Ngaân haøng theá giôùi WB, Ngaân haøng phaùt trieån Chaâu AÙ ADB.v.v.), coù theå thuoäc moät nhaø nöôùc hoaëc voán ñaàu tö cuûa tö nhaân. 9 Theo quan ñieåm vó moâ: ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi laø vieäc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöa voán vaø kyõ thuaät vaøo nöôùc nhaän ñaàu tö thöïc hieän quaù trình saûn xuaát kinh doanh treân cô sôû thueâ möôùn, khai thaùc caùc yeáu toá cô baûn cuûa nöôùc sôû taïi (nhö taøi nguyeân, söùc lao ñoäng, cô sôû vaät chaát.v.v.). 9 Theo quan ñieåm vi moâ: ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi laø vieäc chuû ñaàu tö ñoùng goùp moät soá voán lôùn, ñuû ñeå hoï tham gia vaøo vieäc quaûn lyù, ñieàu haønh ñoái töôïng boû voán. 9 Theo luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam thì “ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi laø vieäc caùc toå chöùc caù nhaân nöôùc ngoaøi tröïc tieáp ñöa vaøo Vieät Nam voán baèng tieàn nöôùc ngoaøi hoaëc baát kyø taøi saûn naøo ñöôïc chính phuû Vieät Nam chaáp thuaän ñeå hôïp taùc kinh doanh treân cô sôû hôïp ñoàng Trang 5 hoaëc thaønh laäp xí nghieäp lieân doanh hoaëc xí nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi theo quy ñònh cuûa Luaät naøy”. 1.1.2. Caùc Hình Thöùc Ñaàu Tö Tröïc Tieáp Nöôùc Ngoaøi Taïi Vieät Nam: Luaät ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø Nghò ñònh 12/CP ngaøy 18/02/1997 quy ñònh ôû Vieät Nam coù ba hình thöùc ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaø ba daïng ñaàu tö ñaëc bieät khaùc: 1.1.2.1. Hôïp Ñoàng Hôïp Taùc Kinh Doanh: Laø vaên baûn kyù keát giöõ hai beân hoaëc nhieàu beân quy ñònh traùch nhieäm vaø phaân chia keát quaû kinh doanh cho moãi beân ñeå tieán haønh ñaàu tö kinh doanh ôû Vieät Nam maø khoâng thaønh laäp phaùp nhaân. Ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc naøy laø: 9 Caùc beân Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi hôïp taùc vôùi nhau ñeå tieán haønh kinh doanh saûn xuaát vaø dòch vuï taïi Vieät Nam treân cô sôû vaên baûn hôïp ñoàng ñaõ kyù giöõa hai beân hoaëc nhieàu beân, trong hôïp ñoàng quy ñònh roõ nghóa vuï, quyeàn lôïi vaø traùch nhieäm cuûa moãi beân tham gia. Löu yù ñieàu 7 cuûa Nghò ñònh 12/CP coù neâu “Caùc hôïp ñoàng thöông maïi vaø hôïp ñoàng giao nguyeân lieäu laáy saûn phaåm, hôïp ñoàng mua baùn thieát bò traû chaäm vaø caùc hôïp ñoàng khaùc maø khoâng thöïc hieän phaân chia lôïi nhuaän hoaëc keát quaû kinh doanh“ thì khoâng thuoäc phaïm vi cuûa hình thöùc ñaàu tö naøy, ngoaøi ra caùc hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh trong lónh vöïc phaân chia saûn phaåm daàu khí cuõng khoâng phaûi laø ñoái töôïng ñieàu tieát cuûa hình thöùc ñaàu tö naøy. 9 Caùc beân tieán haønh hoaït ñoäng kinh doanh maø khoâng caàn laäp ra moät phaùp nhaân môùi, töùc khoâng cho ra ñôøi coâng ty, xí nghieäp môùi. Trang 6 1.1.2.2. Doanh Nghieäp Lieân Doanh: Laø doanh nghieäp môùi ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû goùp voán hai beân hoaëc nhieàu beân Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi. Ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc ñaàu tö: 9 Doanh nghieäp ñöôïc thaønh laäp theo hình thöùc coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, mang tö caùch phaùp nhaân Vieät Nam. 9 Voán phaùp ñònh cuûa lieân doanh ít nhaát baèng 30% voán ñaàu tö, ñoái vôùi nhöõng döï aùn ñaàu tö vaøo haï taàng, troàng röøng, ñaàu tö vaøo caùc vuøng kinh teá khoù khaên coù theå chaáp nhaän voán phaùp ñònh thaáp ñeán 20% nhöng phaûi ñöôïc cô quan caáp giaáy pheùp chaáp thuaän. 9 Phaàn voán ñoùng goùp cuûa beân nöôùc ngoaøi khoâng thaáp hôn 30% voán phaùp ñònh tröø tröôøng hôïp ñaëc bieät coù theå cho pheùp thaáp ñeán hôn 20% (xem ñieàu 18 cuûa Nghò ñònh 12/CP). 9 Toång giaùm ñoác ñieàu haønh lieân doanh coù theå laø ngöôøi nöôùc ngoaøi, trong tröôøng hôïp ñoù Phoù toång giaùm ñoác thöù nhaát laø ngöôøi Vieät Nam, thöôøng truù taïi Vieät Nam. 9 Hoäi ñoàng quaûn trò, laø cô quan laõnh ñaïo cuûa doanh nghieäp lieân doanh. Soá thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng quaûn trò do caùc beân quyeát ñònh, moãi beân cöû ngöôøi cuûa mình tham gia vaøo Hoäi ñoàng quaûn trò öùng vôùi phaàn voán ñoùng goùp trong voán phaùp ñònh. Chi tieát caùch thöùc cöû ngöôøi tham gia trong hoäi ñoàng quaûn trò neâu roõ trong ñieàu 11 luaät ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi. 9 Lôøi vaø loã ñöôïc chia cho moãi beân caên cöù vaøo tæ leä goùp voán trong voán phaùp ñònh (tröø tröôøng hôïp caùc beân thoûa thuaän khaùc ñi) Trang 7 1.1.2.3. Doanh Nghieäp 100% Voán Ñaàu Tö Nöôùc Ngoaøi: Ñaây laø doanh nghieäp thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi laäp taïi Vieät Nam, töï toå chöùc quaûn lyù vaø chòu traùch nhieäm veà hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. Hình thöùc naøy coù ñaëc ñieåm: 9 Doanh nghieäp ñöôïc laäp theo hình thöùc coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, mang tö caùch phaùp nhaân Vieät Nam. 9 Voán phaùp ñònh cuûa doanh nghieäp ít nhaát phaûi baèng 30% voán ñaàu tö, tröø tröôøng hôïp ñaàu tö vaøo nhöõng vuøng kinh teá khoù khaên tæ leä naøy coù theå thaáp ñeán 20% voán phaùp ñònh. 9 Trong quaù trình hoaït ñoäng khoâng ñöôïc giaûm voán phaùp ñònh, taêng voán phaùp ñònh phaûi xin pheùp. 1.1.2.4. Caùc Hình Thöùc Ñaàu Tö Ñaëc Thuø Khaùc: ™ Hôïp Ñoàng Xaây Döïng – Kinh Doanh – Chuyeån Giao: Laø vaên baûn kyù keát giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå xaây döïng, kinh doanh coâng trình keát caáu haï taàng trong moät thôøi haïn nhaát ñònh; heát thôøi haïn, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giao khoâng boài hoaøn coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam. Chuùng ta caàn phaân bieät: 9 Hình thöùc xaây döïng – chuyeån giao – kinh doanh (BTO) Laø vaên baûn kyù keát giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå xaây döïng coâng trình keát caáu haï taàng; sau khi xaây döïng xong, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giao coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam, Chính phuû Vieät Nam daønh cho nhaø ñaàu tö quyeàn kinh doanh coâng trình ñoù trong moät thôøi haïn nhaát ñònh ñeå thu hoài voán ñaàu tö vaø lôïi nhuaän hôïp lyù. Trang 8 9 Hình thöùc xaây döïng – chuyeån giao (BT) Laø vaên baûn kyù keát giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå xaây döïng coâng trình keát caáu haï taàng; sau khi xaây döïng xong, nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giao coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam. 9 Caùc hình thöùc BOT, BTO, BT coù nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn sau: Chæ ñöôïc kyù vôùi cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn. Ñaàu tö vaøo haï taàng cô sôû cuûa Vieät Nam: xaây döïng ñöôøng, caàu, caûng, saân bay, caùc coâng trình ñieän nöôùc.v.v. Ñöôïc höôûng nhieàu öu ñaõi cuûa Chính phuû Vieät Nam veà tieàn thueâ ñaát, thueá caùc loaïi, thôøi gian ñaàu tö daøi taïo ñieàu kieän cho nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi thu hoài voán vaø coù lôøi hôïp lyù. Heát thôøi haïn hoaït ñoäng cuûa giaáy pheùp, chuû ñaàu tö phaûi chuyeån giao khoâng boài hoaøn coâng trình cho Chính phuû Vieät Nam trong tình traïng hoaït ñoäng bình thöôøng. ™ Hình Thöùc Khu Cheá Xuaát: Ñaây laø moät khu vöïc laõnh thoå ñöôïc nhaø nöôùc quy hoaïch rieâng nhaèm thu huùt caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc vaø quoác teá vaøo hoaït ñoäng ñeå cheá bieán ra haøng coâng nghieäp phuïc vuï cho xuaát khaåu. Ñaëc ñieåm cuûa khu cheá xuaát: 9 Ñôn vò toå chöùc khai thaùc khu cheá xuaát laø doanh nghieäp boû voán kinh doanh haï taàng cô sôû vaø caùc dòch vuï phuïc vuï cho caùc nhaø maùy xí nghieäp hoaït ñoäng trong khu cheá xuaát . 9 khu cheá xuaát ñöôïc quy hoaïch taùch khoûi phaàn noäi ñòa bôûi moâi tröôøng raøo bao boïc. Trang 9 9 Haøng hoùa nhaäp khaåu phuïc vuï cho saûn xuaát kinh doanh cuûa khu cheá xuaát hoaëc haøng hoùa cuûa khu cheá xuaát xuaát khaåu ra nöôùc ngoaøi ñöôïc mieãn thueá nhaäp khaåu hoaëc xuaát khaåu. 9 Haøng hoùa ra vaøo khu cheá xuaát, keå caû löu thoâng vôùi noäi ñòa phaûi chòu söï kieåm soaùt cuûa haûi quan. 9 Trong khu cheá xuaát khoâng coù hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp vaø khoâng coù daân cö sinh soáng. ™ Hình Thöùc Phaùt Trieån Khu Coâng Nghieäp: Theo Nghò ñònh soá 192/CP cuûa Chính phuû ban haønh ngaøy 28/12/1994, khu coâng nghieäp taïi Vieät Nam ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: laø khu do Chính phuû quyeát ñònh thaønh laäp, coù ranh giôùi ñòa lyù xaùc ñònh, chuyeân saûn xuaát coâng nghieäp vaø thöïc hieän caùc dòch vuï hoã trôï saûn xuaát coâng nghieäp, khoâng coù daân cö sinh soáng, ñaëc ñieåm: 9 Ñaây laø khu vöïc ñöôïc quy hoaïch rieâng thu huùt caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc vaøo hoaït ñoäng ñeå saûn xuaát cheá bieán haøng coâng nghieäp. 9 Haøng hoùa cuûa khu coâng nghieäp khoâng nhöõng phuïc vuï cho xuaát khaåu maø coøn phuïc vuï cho caùc nhu caàu noäi ñòa. 9 Haøng hoùa nhaäp khaåu vaøo khu coâng nghieäp vaø töø ñaây xuaát khaåu ra nöôùc ngoaøi phaûi noäp thueá xuaát nhaäp khaåu theo luaät hieän haønh (tröø khu cheá xuaát vaø xí nghieäp cheá xuaát hoaït ñoäng trong khu coâng nghieäp). 1.1.3. Ñaëc Tröng Chuû Yeáu Cuûa Ñaàu Tö Tröïc Tieáp Nöôùc Ngoaøi: Laø hình thöùc ñaàu tö chuû yeáu trong ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Neáu ODA vaø hình thöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi khaùc coù nhöõng haïn cheá nhaát ñònh thì ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi laø hình thöùc ñaàu tö coù hieäu quaû, taïo ra söï chuyeån bieán veà chaát löôïng trong Trang 10 neàn kinh teá, gaén lieàn vôùi hình thöùc saûn xuaát tröïc tieáp, tham gia vaøo söï phaân coâng lao ñoäng quoác teá theo chieàu saâu. Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi khoâng chæ ñöa voán vaøo nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö maø thoâng qua FDI caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi seõ chuyeån giao kyõ thuaät coâng ngheä cho nöôùc chuû nhaø, nhôø ñoù maø nöôùc nhaän ñaàu tö tieáp caän ñöôïc caùc kyõ thuaät tieân tieán, kinh nghieäm quaûn lyù vaø naêng löïc tieáp thò, ñoäi nguõ lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo vaø boài döôõng veà nhieàu maët. Vieäc tieáp nhaän ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi khoâng laøm gia taêng nôï cho nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö maø noù coøn taïo ñieàu kieän khai thaùc vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc. Chuû theå cuûa FDI chuû yeáu laø caùc coâng ty ña quoác gia, caùc coâng ty naøy hieän ñang naém giöõ khoaûng 90% löôïng voán FDI treân theá giôùi, soá coøn laïi thuoäc veà chính phuû caùc nöôùc vaø caùc toå chöùc quoác teá khaùc. Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi laø hình thöùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc öa chuoäng nhaát hieän nay. 1.1.4. Vai Troø Cuûa Ñaàu Tö Tröïc Tieáp Nöôùc Ngoaøi Ñoái Vôùi Phaùt Trieån Kinh Teá: Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ít leä thuoäc vaøo quan heä chính trò giöõa hai beân vaø do beân nöôùc ngoaøi tröïc tieáp tham gia quaûn lyù saûn xuaát, kinh doanh neân möùc ñoä khaû thi cuûa döï aùn khaù cao, nhaát laø trong vieäc tieáp caän thò tröôøng quoác teá ñeå môû roäng kinh doanh. Ñoàng thôøi, do quyeàn lôïi gaén chaët vôùi döï aùn, neân nhaø ñaàu tö quan taâm ñeán hieäu quaû kinh doanh ñeå löïa choïn coâng ngheä thích hôïp, naâng cao trình ñoä quaûn lyù vaø tay ngheà cuûa coâng nhaân. Vai troø cuûa FDI trong söï phaùt trieån vaø taêng tröôûng kinh teá coù theå khaùi quaùt nhö sau: Trang 11 1.1.4.1. Ñoùng Vai Troø Nguoàn Voán Ñaàu Tö Quan Troïng Cho Neàn Kinh Teá: Xuaát phaùt töø thöïc traïng ngheøo naøn vaø laïc haäu toaøn dieän veà kinh teá - xaõ hoäi. Do ñoù, phaán ñaáu ñaït toác ñoä taêng tröôûng nhanh ñeå traùnh tuït haäu so vôùi phaùt trieån chung cuûa theá giôùi laø muïc tieâu haøng ñaàu cuûa caùc nöôùc keùm phaùt trieån. Nhöng vaán ñeà khoù khaên maø caùc nöôùc gaëp phaûi laø muïc tieâu taêng tröôûng nhanh laïi maâu thuaãn vôùi voán ñaàu tö thieáu huït traàm troïng. Nguoàn voán noäi ñòa khoâng ñuû ñaùp öùng, trang traûi cho nhu caàu ñaàu tö ñeå taêng tröôûng kinh teá nhanh choùng. Beân caïnh ñoù, söï gia taêng daân soá nhanh ñaõ laøm cho thu nhaäp bình quaân cuûa moãi ngöôøi daân taêng chaäm hoaëc khoâng taêng thaäm chí giaûm ñi, seõ caûn trôû söï gia taêng tieát kieäm vaø ñaàu tö cho muïc tieâu taêng tröôûng kinh teá cao vaø neáu caùc nöôùc keùm phaùt trieån cöù ñi theo moâ hình kheùp kín thì seõ bò naèm trong caùi voøng luaån quaån cuûa söï phaùt trieån ñoù. Trong tình traïng naøy, ñeå thoaùt khoûi nguy cô tuït haäu vaø coù theå gia nhaäp quyõ ñaïo phaùt trieån kinh teá hieän ñaïi, caùc nöôùc naøy phaûi tìm caùch thoaùt ra khoûi caùi voøng luaån quaån ñoù. Khoâng coøn caùch naøo khaùc laø phaûi söû duïng ñeán nguoàn voán töø beân ngoaøi, voán FDI laø moät nguoàn voán quan troïng ñeå khaéc phuïc tình traïng thieáu voán maø khoâng gaây nôï cho nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. Khoâng nhö voán vay, ñoái vôùi voán FDI nhaø ñaàu tö chæ nhaän phaàn lôïi nhuaän thích ñaùng khi coâng trình ñaàu tö hoaït ñoäng coù hieäu quaû. Hôn nöõa, nguoàn voán naøy coù lôïi theá hôn voán vay ôû choã: thôøi haïn traû nôï voán vay thöôøng coá ñònh vaø ñoâi khi quaù ngaén so vôùi moät döï aùn ñaàu tö, coøn thôøi haïn cuûa voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi thì linh hoaït hôn. 1.1.4.2. Goùp Phaàn Buø Ñaép Söï Thieáu Huït Ngoaïi Teä: Töø moät xuaát phaùt ñieåm kinh teá thaáp cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån, khoâng thoaùt khoûi tình traïng thieáu huït haøng hoùa tieâu duøng trong nöôùc vaø quan troïng hôn laø maùy moùc thieát bò duøng trong saûn xuaát vì ña soá heát söùc cuõ kyõ, laïc haäu. Töø ñoù Trang 12 naûy sinh nhu caàu nhaäp khaåu haøng hoùa vaø maùy moùc thieát bò raát lôùn ñeå coù khaû naêng oån ñònh vaø thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá. Trong khi khaû naêng xuaát khaåu cuûa caùc quoác gia naøy raát haïn cheá (chuû yeáu laø saûn phaåm thoâ), ñaõ taïo neân moät loã hoång thöông maïi raát lôùn. Do vaäy, neáu muoán nhu caàu nhaäp khaåu haøng hoùa vaø maùy moùc thieát bò ñöôïc thoûa maõn seõ daãn ñeán tình traïng thaâm huït taøi khoaûn vaõng lai. Do ñoù, nhu caàu nhaäp khaåu chæ ñöôïc thöïc hieän khi coù khaû naêng buø ñaép söï thieáu huït ngoaïi teä töø taøi khoaûn voán. Nhôø coù voán FDI maø taøi khoaûn voán coù theå buø ñaép söï thaâm huït cuûa caùn caân thanh toaùn. Chính vì vaäy, nhu caàu nhaäp khaåu haøng hoùa vaø maùy moùc thieát bò cho muïc tieâu phaùt trieån kinh teá ñöôïc thöïc hieän. 1.1.4.3. Giuùp Tieáp Nhaän Coâng Ngheä Tieân Tieán, Kinh Nghieäm Quaûn Lyù Vaø Trình Ñoä Kinh Doanh: ™ Vai Troø Cuûa Coâng Ngheä: Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, vôùi tö caùch laø löïc löôïng saûn xuaát tröïc tieáp, haàu nhö khoâng coøn ai nghi ngôø vai troø cuûa khoa hoïc kyõ thuaät noùi chung vaø coâng ngheä noùi rieâng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. ÔÛ caáp ñoä vó moâ, kieán thöùc khoa hoïc vaø caùc yeáu toá kyõ thuaät ñöôïc phoå caäp roäng raõi, seõ goùp phaàn ñaùng keå cho söï thay ñoåi dieän maïo cuûa neàn kinh teá: 9 Tröôùc heát, coâng ngheä tieân tieán vaø söû duïng coù hieäu quaû laø nhaân toá cô baûn cuûa taêng naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi vaø thoâng qua ñoù thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá. Trang 13 9 Thöù hai, coâng ngheä môùi cho pheùp söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc cuûa neàn kinh teá: tieát kieäm lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoùa, toái ña hoùa lôïi ích treân moãi ñôn vò taøi nguyeân, baûo toàn moâi tröôøng sinh thaùi. 9 Thöù ba, phaïm vi aùp duïng coâng ngheä môùi caøng roäng, caøng coù nhieàu cô hoäi phaùt trieån ngaønh ngheà ñeå töø ñoù toaøn duïng löïc löôïng lao ñoäng xaõ hoäi, goùp phaàn giaûi quyeát toát vaán ñeà luoân laø moái baän taâm cuûa nhieàu quoác gia ñoù laø tình traïng thaát nghieäp. 9 Thöù tö, coâng ngheä laø nhaân toá cô baûn thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng ngaøy caøng taêng tyû troïng caùc ngaønh coâng nghieäp döïa treân kyõ thuaät cao caáp. 9 Thöù naêm, coâng ngheä keát tinh trong saûn phaåm laøm taêng giaù trò trao ñoåi cuûa noù treân thò tröôøng, ñaây laø vaán ñeà coù yù nghóa ñaëc bieät ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, vì trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät laïc haäu, thöôøng phaûi chòu nhieàu thua thieät khi phaûi xuaát khaåu saûn phaåm döôùi daïng thoâ hoaëc sô cheá. ÔÛ caáp ñoä vi moâ, trieån khai öùng duïng coâng ngheä môùi laø con ñöôøng duy nhaát ñeå moãi coâng ty, xí nghieäp.v.v. toàn taïi vaø phaùt trieån tröôùc söùc eùp caïnh tranh ngaøy caøng taêng treân thò tröôøng. Thaät vaäy, caäp nhaät nhöõng tieán boä kyõ thuaät vaøo trong quaù trình saûn xuaát chính laø tieáp tuïc duy trì hay naâng cao lôïi theá caïnh tranh trong kinh doanh ñöôïc theå hieän cuï theå qua nhöõng heä quaû cuûa noù: chi phí saûn xuaát giaûm thaáp, chaát löôïng saûn phaåm naâng cao, tính naêng coâng duïng ña daïng, öu vieät hôn so vôùi tröôùc hay vöôït troäi so vôùi ñoái thuû caïnh tranh. Do ñoù, quan taâm phaùt trieån coâng ngheä laø vaán ñeà coù tính chaát bao truøm quoác gia: töø nhöõng ngöôøi tröïc tieáp saûn xuaát kinh doanh ñeán nhöõng nhaø hoaïch ñònh chính saùch. Moái quan taâm naøy caøng saâu saéc hôn ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt Trang 14 trieån, nôi tuy coù theá maïnh veà caùc yeáu toá saûn xuaát coå ñieån (taøi nguyeân, lao ñoäng) nhöng laïi raát thieáu caùc phöông tieän, caùch thöùc taùc ñoäng vaø phoái hôïp chuùng vôùi nhau moät caùch coù hieäu quaû. Nhö vaäy söï caát caùnh kinh teá chæ xaûy ra khi vaø chæ khi döïa vaøo ñoäng löïc cuûa coâng ngheä môùi. ™ Söï Caàn Thieát Phaûi Du Nhaäp Coâng Ngheä Töø Nöôùc Ngoaøi Cuûa Caùc Nöôùc Ñang Phaùt Trieån: Vai troø cuûa coâng ngheä trong quaù trình phaùt trieån kinh teá ñaõ ñöôïc laøm roõ, ôû ñaây chuùng ta seõ ñeà caäp ñeán vaán ñeà: Taïi sao caùc nöôùc ñang phaùt trieån khoâng töï saûn xuaát ra coâng ngheä maø phaûi du nhaäp töø nöôùc ngoaøi? Lyù do laø: 9 ÔÛ caùc nöôùc ñang phaùt trieån, thieáu caùc chuyeân gia vaø caùc nhaø khoa hoïc ñuû söùc thöïc hieän nhöõng phaùt trieån khoa hoïc môùi. 9 Thieáu kinh phí ñuû ñeå taøi trôï cho nhöõng chöông trình, döï aùn nghieân cöùu cô baûn vaø öùng duïng. Cho neân tieáp thu coâng ngheä chuyeån giao töø beân ngoaøi laø caùch thöùc mang tính khaû thi vaø coù nhieàu trieån voïng nhaát giuùp caùc nöôùc chöa coù truyeàn thoáng phaùt trieån coâng ngheä trôû thaønh nöôùc vöøa coù truyeàn thoáng phaùt trieån coâng ngheä vöøa coù coâng ngheä môùi ñeå söû duïng vöøa traùnh ñöôïc nhieàu theá kyû noã löïc vaø ñau khoå maø caùc nöôùc coâng nghieäp hieän ñaïi ñaõ traûi qua. ™ Öu Ñieåm Cuûa Hình Thöùc Chuyeån Giao Coâng Ngheä Qua Keânh Ñaàu Tö Tröïc Tieáp Nöôùc Ngoaøi: Thoâng thöôøng söï du nhaäp coâng ngheä nöôùc ngoaøi ñöôïc thöïc hieän döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau: 9 Nhaäp khaåu maùy moùc thieát bò. 9 Thueâ hoaït ñoäng hoaëc thueâ mua taøi chính. Trang 15 9 Chuyeån giao coâng ngheä qua hình thöùc FDI. Hai phöông thöùc ñaàu gaëp phaûi moät soá khoù khaên nhö: thieáu voán, ñònh giaù coâng ngheä.v.v. Vì ñaây laø moät thò tröôøng khoâng hoaøn haûo. Hôn nöõa ai laø ngöôøi coù khaû naêng söû duïng coâng ngheä ñoù? Söû duïng nhö theá naøo ñeå mang laïi hieäu quaû cao nhaát? Chính vì vaäy, vieäc du nhaäp coâng ngheä nöôùc ngoaøi thoâng qua FDI toû ra coù nhieàu öu ñieåm hôn. Trong ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, vì muïc tieâu lôïi nhuaän neân khi xuùc tieán ñaàu tö, caùc coâng ty nöôùc ngoaøi ñaõ phaûi chuyeån taûi toaøn veïn coâng ngheä, bao goàm: maùy moùc thieát bò, kyõ naêng quaûn trò, ñaøo taïo tay ngheà.v.v. cho caùc coâng ty con. Nhôø ñoù nöôùc tieáp nhaän FDI coù theå tieáp caän coâng ngheä tieân tieán, kinh nghieäm quaûn lyù vaø trình ñoä kinh doanh töø nöôùc ngoaøi. Ví duï nhö Haøn Quoác, ñaàu nhöõng naêm 1960 coøn thaáp keùm veà laép raùp xe hôi nhöng nhôø tieáp caän coâng ngheä cuûa Myõ, Nhaät vaø moät soá nöôùc khaùc maø ñeán naêm 1993, hoï ñaõ trôû thaønh nöôùcc saûn xuaát oâtoâ ñöùng haøng thöù 7 treân theá giôùi. 1.1.4.4. Ñoäng Löïc Phaùt Trieån Caùc Ngaønh Ngheà Lieân Quan: Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo moät ngaønh naøo ñoù khoâng chæ coù taùc duïng laøm cho ngaønh ñoù ôû nöôùc nhaän ñaàu tö phaùt trieån maø coøn coù taùc duïng kích thích caùc ngaønh lieân quan phaùt trieån. Cuï theå laø caùc ngaønh cung caáp nguyeân vaät lieäu cho ngaønh ñoù hoaëc nhöõng ngaønh söû duïng saûn phaåm cuûa ngaønh ñoù cuõng phaùt trieån theo. Ñeán löôït söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp caáp hai (caùc ngaønh coù lieân quan tröïc tieáp vôùi caùc döï aùn FDI) laïi coù taùc duïng thuùc ñaåy söï phaùt trieån caùc ngaønh lieân quan tieáp theo vaø seõ taùc ñoäng daây chuyeàn kích thích söï phaùt trieån cuûa caû neàn kinh teá. Ví duï nhö ngaønh coâng nghieäp cheá taïo oâ toâ phaùt trieån seõ keùo theo ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát theùp phaùt trieån (tröôøng hôïp cuûa Haøn Quoác); ngaønh tin hoïc phaùt trieån seõ keùo theo söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh ngaân haøng, thoâng tin lieân laïc, Trang 16 moät döï aùn ñaàu tö vaøo coâng nghieäp cheá bieán noâng saûn seõ ñoùng vai troø thuaän lôïi cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh noâng nghieäp.v.v. Keát quaû noåi baät maø caùc nöôùc ñang phaùt trieån ñaït ñöôïc laø söï phaùt trieån cuûa caùc hoaït ñoäng ngaân haøng, dòch vuï keá toaùn, dòch vuï phaùp luaät, tö vaán quaûn lyù vaø caùc dòch vuï khaùc. Lónh vöïc naøy phaùt trieån vöøa coù yù nghóa keùo theo vöøa coù yù nghóa ñi tröôùc. YÙ nghóa keùo theo, coù nghóa laø caùc lónh vöïc khaùc phaùt trieån seõ coù nhu caàu keùo theo söï phaùt trieån cuûa noù. YÙ nghóa ñi tröôùc, coù nghóa laø lónh vöïc naøy phaùt trieån seõ taïo moâi tröôøng thuaän lôïi cho taát caû caùc ngaønh kinh doanh. 1.1.4.5. Goùp Phaàn Giaûi Quyeát Vieäc Laøm, Naâng Cao Trình Ñoä Laøm Vieäc Vaø Taêng Thu Nhaäp Cho Ngöôøi Lao Ñoäng: ™ Giaûi Quyeát Vieäc Laøm: Vieäc thöïc hieän caùc döï aùn FDI taát yeáu seõ keùo theo nhu caàu tuyeån duïng lao ñoäng trong nöôùc, goàm coù lao ñoäng tröïc tieáp vaø lao ñoäng giaùn tieáp. Lao ñoäng tröïc tieáp laø nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Coøn lao ñoäng giao tieáp laø nhöõng ngöôøi ñöôïc tuyeån duïng ñeå laøm vieäc trong caùc ngaønh lieân quan ñeán caùc döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi. Trong muïc 1.1.4.4, chuùng ta ñaõ thöøa nhaän voán FDI coù taùc duïng kích thích caùc ngaønh lieân quan phaùt trieån. Khi caùc ngaønh lieân quan phaùt trieån laïi coù nhu caàu tuyeån duïng lao ñoäng. Tuy voán FDI cuõng giaùn tieáp laøm maát vieäc laøm cuûa moät soá ngöôøi ôû caùc doanh nghieäp khaùc do söï caïnh tranh cuûa caùc döï aùn coù voán FDI maø daãn ñeán phaù saûn hoaëc thu nhoû qui moâ, nhöng taùc ñoäng ñoù thöôøng khoâng ñaùng keå tröôùc khaû naêng taïo vieäc laøm cuûa voán FDI. Do ñoù, keát quaû laø FDI coù taùc ñoäng tích cöïc ñeán vaán ñeà giaûi quyeát vieäc laøm ôû nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. Trang 17 Chaúng haïn nhö moät coâng ty maùy tính cuûa Myõ saûn xuaát oå ñóa ñaõ laøm taêng coâng aên vieäc laøm ôû khu vöïc Bangkok töø 5.000 leân 20.000 ngöôøi trong naêm 1998. Hoaëc ôû Singapore trong naêm 1989, caùc coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi chieám 70% lao ñoäng coù vieäc laøm trong khu vöïc cheá bieán. ™ Chaát Löôïng Lao Ñoäng: Nhôø coù ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi maø trình ñoä lao ñoäng cuõng ñöôïc naâng cao, vì caùc lyù do sau : 9 Caùc coâng ty coù voán FDI thöôøng coù nhöõng chöông trình ñaøo taïo nhaân vieân ñeå laøm vieäc cho coâng ty cuûa mình. 9 Sinh vieân, hoïc sinh vaø ngöôøi lao ñoäng coù khuynh höôùng hoïc nhieàu hôn ñeå coù cô hoäi laøm vieäc trong caùc doanh nghieäp coù voán FDI vì löông cao. 9 Kinh nghieäm vaø nhöõng kyõ naêng coù ñöôïc qua vieäc tieáp xuùc, laøm vieäc chung vôùi caùc nhaân vieân nöôùc ngoaøi. Chaúng haïn nhö caùc coâng ty Thaùi Lan ñaõ trôû neân thoâng thaïo veà chuyeân moân hôn nhôø quan saùt ñöôïc caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty nöôùc ngoaøi. ™ Veà Thu Nhaäp: Taêng nhu caàu tuyeån duïng tröïc tieáp vaø giaùn tieáp, theo quy luaät cung caàu lao ñoäng thì tieàn löông cuõng ñöôïc taêng theo. Hôn nöõa caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi luoân coù xu höôùng traû löông cao hôn caùc doanh nghieäp trong nöôùc nhaèm thu huùt lao ñoäng gioûi. Ñaây laø moät taùc ñoäng keùp, bôûi vì thu nhaäp taêng laø tieàn ñeà ñeå naâng cao möùc tieát kieäm noäi ñòa ñaùp öùng cho nhu caàu ñaàu tö trong nhöõng naêm tieáp theo. Trang 18 1.1.4.6. Taïo Tieàn Ñeà Cho Vieäc Thu Huùt Voán ODA: Ngoaøi vieäc huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi döôùi hình thöùc FDI, caùc nöôùc ñang phaùt trieån coøn nhaän moät luoàng voán nöôùc ngoaøi khoâng keùm phaàn quan troïng ñoù laø voán vieän trôï phaùt trieån (ODA) ôû caùc nöôùc khaùc hoaëc caùc toå chöùc quoác teá. Tieâu chuaån ñeå caùc nöôùc, caùc toå chöùc cung caáp voán ODA thì coù nhieàu, song khoâng theå khoâng keå ñeán moät chæ tieâu quan troïng, ñoù laø söï giao löu kinh teá giöõa caùc nöôùc, ñaëc bieät laø löôïng voán FDI cuûa hoï vaøo caùc nöôùc ñang phaùt trieån ñoù nhaèm xaây döïng caùc cô sôû haï taàng hoã trôï caùc döï aùn FDI hay höôûng ñöôïc nhöõng öu tieân veà kinh teá cuûa chính phuû nöôùc sôû taïi. Nhö vaäy voán FDI ñaõ trôû thaønh tieàn ñeà quan troïng ñeå thu huùt voán ODA cho chöông trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. 1.1.4.7. Laøm Taêng Nguoàn Thu Cho Ngaân Saùch Nhaø Nöôùc: Moät lôïi ích deã nhaän thaáy nhaát ñoù laø söï ñoùng goùp cuûa caùc doanh nghieäp coù voán FDI vaøo ngaân saùch Nhaø nöôùc thoâng qua caùc loaïi thueá nhö thueá thu nhaäp doanh nghieäp, thueá tieâu thuï ñaëc bieät, thueá xuaát nhaäp khaåu.v.v. Beân caïnh ñoù, coøn coù söï ñoùng thueá thu nhaäp cuûa caùc nhaân vieân laøm vieäc trong caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi. Nhöõng lôïi ích to lôùn mang laïi cho thaáy raèng FDI laø hoaït ñoäng kinh teá ñoái ngoaïi khoâng theå thieáu cuûa neàn kinh teá. 1.2. TAÙC ÑOÄNG ÑEÁN ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI KHI VIEÄT NAM GIA NHAÄP WTO: Ñoái vôùi Vieät Nam, tieán trình gia nhaäp WTO trong thôøi gian tôùi ñöôïc naâng leân moät böôùc môùi gaén vôùi vieäc thöïc hieän caùc cam keát quoác teá, ñoøi hoûi chuùng ta phaûi ra söùc naâng cao hieäu quaû, söùc caïnh tranh vaø khaû naêng ñoäc laäp töï chuû cuûa neàn kinh teá, tham gia coù hieäu quaû vaøo phaân coâng lao ñoäng quoác teá. Nhöõng taùc ñoäng ñeán FDI khi Vieät Nam gia nhaäp WTO: Trang 19 1.2.1. Nhöõng Taùc Ñoäng Tích Cöïc: Quy moâ thò tröôøng thuaän lôïi lôùn hôn nhôø ñoù maø taêng söùc huùt cuûa caùc nguoàn voán FDI. Moâi tröôøng ñaàu tö ñöôïc caûi thieän theo höôùng bình ñaúng, thuû tuïc ñôn giaûn, coâng khai vaø mang nhöõng chuaån möïc quoác teá. Taïo söùc eùp thuùc ñaåy Nhaø nöôùc caûi caùch thuû tuïc haønh chính, xaây döïng, ñieàu chænh heä thoáng phaùp luaät phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá taïo ñieàu kieän chuaån möïc cho caùc nhaø ñaàu tö hoaït ñoäng. Caïnh tranh quyeát lieät hôn laø nhaân toá taïo ra ñoäng löïc caûi tieán vaø hoaøn thieän: 9 Caïnh tranh giöõa caùc nöôùc nhaèm thu huùt voán ñaàu tö FDI, buoäc chính phuû phaûi quan taâm maïnh meõ vaø thöôøng xuyeân hoaøn thieän moâi tröôøng ñaàu tö. 9 Caïnh tranh giöõa caùc nhaø ñaàu tö coù voán nöôùc ngoaøi vôùi nhau vaø vôùi caùc nhaø ñaàu tö noäi ñòa kích thích söï ganh ñua trong hoaøn thieän saûn phaåm, giaûm giaù thaønh.v.v. taïo ra haøng hoùa toát hôn ñaùp öùng yeâu caàu cuûa xaõ hoäi. Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá taùc ñoäng tích cöïc ñeán vieäc naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc, laø nhaân toá quan troïng naâng cao hieäu quaû hoat ñoäng FDI: 9 Taïo ra caùc nhaø quaûn lyù doanh nghieäp coù taàm nhìn roäng hôn, bao quaùt hôn ñaùp öùng yeâu caàu thò tröôøng ñöôïc môû roäng, mang tính caïnh tranh cao. 9 Taïo ra caùc nhaø chuyeân gia gioûi ñaùp öùng yeâu caàu kinh doanh saûn phaåm vaø dòch vuï mang chuaån möïc quoác teá. Trang 20 9 Kích thích ñoäi nguõ coâng nhaân naâng cao tay ngheà ñeå duy trì ñöôïc choã laøm vieäc cuûa mình trong moâi tröôøng caïnh tranh cao. Ngoaøi ra, gia nhaäp WTO coøn taïo ra thò tröôøng haøng hoùa vaø dòch vuï reû hôn, chaát löôïng cao hôn ñaùp öùng yeâu caàu cuûa ngöôøi lao ñoäng toát hôn, nhôø ñoù taïo söï yeân taâm trong hoaït ñoäng ñaàu tö ôû nöôùc ngoaøi: 9 Coù moâi tröôøng phaùp lyù mang chuaån möïc quoác teá ñeå hoaït ñoäng. 9 Thöông hieäu vaø quyeàn sôû höõu trí tueä cuûa doanh nghieäp ñöôïc baûo hoä (ñaây laø ñieåm maø nhaø ñaàu tö coù voán nöôùc ngoaøi ñaëc bieät quan taâm khi ñaàu tö vaøo caùc nöôùc coù neàn kinh teá chuyeån ñoåi). 9 1.2.2. Baûo veä quyeàn lôïi cuûa mình thuaän lôïi hôn khi coù tranh chaáp. Nhöõng Taùc Ñoäng Tieâu Cöïc: Thò tröôøng ñaàu tö thuaän lôïi môû roäng vaø nöôùc naøo coù moâi tröôøng caïnh tranh keùm hôn seõ khoù khaên hôn trong thu huùt voán ñaàu tö FDI. Thaät vaäy, khi chöa thöïc hieän môû cöûa neàn kinh teá thì caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaøo moät thò tröôøng, duø thò tröôøng aáy tính caïnh tranh chöa cao nhöng ñaàu tö nhö laø moät caùch thöùc vöôït haøng raøo baûo hoä maäu dòch cao. Nay tham gia vaøo WTO thì haøng raøo aáy khoâng coøn nöõa thì caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi seõ chæ quan taâm ñaàu tö vaøo nhöõng thò tröôøng haáp daãn mang tính caïnh tranh cao nhaát, sau ñoù baèng con ñöôøng thöông maïi ñöa haøng hoùa vaøo caùc nöôùc khaùc coù moâi tröôøng keùm caïnh tranh hôn. Lieân keát kinh teá khu vöïc coù theå daãn ñeán söï phaù vôõ quy hoïach vaø chieán löôïc thu huùt voán FDI cuûa moät quoác gia, neáu nhö quy hoïach vaø chieán löôïc aáy ñaõ ñöôïc xaây döïng maø chöa tính ñeán söï thay ñoåi veà quy moâ; Veà quy hoaïch do tieán trình hoäi nhaäp mang laïi.