Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Phát triển nguồn lực thông tin tại trung tâm thông tin - thư viện trường đại học...

Tài liệu Phát triển nguồn lực thông tin tại trung tâm thông tin - thư viện trường đại học công nghiệp hà nội

.PDF
126
627
116

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ----------------------------------- TRẦN THỊ ANH ĐÀO PHÁT TRIỂN NGUỒN LỰC THÔNG TIN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƢ VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI Chuyên ngành: Khoa học Thƣ viện Mã số : 60 32 20 LUẬN VĂN THẠC SĨ THÔNG TIN - THƢ VIỆN Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. TRẦN THỊ QUÝ Hà Nội - 2013 Góp ý của Hội đồng Bảo vệ luận văn …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………. Chủ tịch Hội đồng Tôi xin cam đoan đề tài “ Phát triển nguồn lực Thông tin tại trung tâm Thông tin – Thư viện trường Đại học Công nghiệp Hà Nội” là công trình tổng hợp và nghiên cứu của riêng tôi, được thực hiện nghiêm túc dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Trần thị Quý. Các tư liệu, số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Nếu có điều gì sai sót tôi xin tự chịu trách nhiệm. Hà nội, ngày 04 tháng 11 năm 2013 Tác giả Trần Thị Anh Đào LỜI CẢM ƠN Với nỗ lực nghiên cứu của bản thân cùng sự giúp đỡ của các thầy, cô giáo, các bạn đồng nghiệp , Luận văn “Phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm Thông tin - Thư viê ̣n Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội” đã hoàn thành. Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Trần Thị Quý - Người trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành luận văn này. Em cũng xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo Khoa Thông tin - Thư viện, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đã tham gia giảng dạy lớp cao học Thư viện khóa 2008 - 2011 đã tận tình giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu luận văn. Cuối cùng em xin gửi lời cảm ơn tới ban Giám đốc, các đồng nghiệp Trung tâm thông tin - thư viện trường Đại học Công nghiệp Hà Nội và gia đình em đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em hoàn thành khóa học cũng như quá trình thực hiện Luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết nhất định. Em rất mong nhận được sự xem xét, đánh giá, đóng góp những ý kiến quý báu của các thầy, cô giáo trong hội đồng và các bạn đồng nghiệp. Hà nội, ngày 04 tháng 11 năm 2013 Tác giả Luận văn Trần Thị Anh Đào MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................. 5 1.Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 7 2. Tình hình nghiên cứu theo hướng đề tài ................................................... 9 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................... 11 4. Giả thuyết nghiên cứu ............................................................................. 12 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................... 12 6. Phương pháp nghiên cứu......................................................................... 13 7. Ý nghĩa khoa học và ứng dụng của đề tài ............................................... 13 8. Dự kiến kết quả nghiên cứu và bố cục .................................................... 14 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN NGUỒN LỰC THÔNG TIN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƢ VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI ........................ 15 1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài ......................................................... 15 1.1.1. Khái niệm phát triển ................................................................... 15 1.1.2. Khái niệm nguồn lực thông tin ................................................... 16 1.1.3. Khái niệm phát triển nguồn lực thông tin .................................. 17 1.2. Vai trò nguồn lực thông tin và công tác phát triển nguồn lực thông tin.............................................................................................................. 18 1.2.1. Vai trò của nguồn lực thông tin ................................................. 18 1.2.2.Vai trò của công tác phát triển nguồn lực thông tin ................... 19 1.3. Các yếu tố tác động đến công tác phát triển nguồn lực thông tin .. 20 1.3.1. Chính sách phát triển ................................................................. 20 1.3.2. Nguồn nhân lực .......................................................................... 21 1.3.3. Nguồn kinh phí ........................................................................... 21 1.3.4. Cơ sở vật chất trang thiết bị....................................................... 22 1.3.5. Ứng dụng công nghệ .................................................................. 22 1 1.3.6. Nguồn bổ sung ............................................................................ 22 1.3.7. Nhu cầu tin của người dùng tin .................................................. 23 1.4. Nguyên tắc của công tác phát triển nguồn lực thông tin ..................... 23 1.4.1. Nguyên tắc khoa học .................................................................. 23 1.4.2. Nguyên tắc phù hợp .................................................................... 24 1.4.3. Nguyên tắc đầy đủ ...................................................................... 25 1.4.4. Nguyên tắc kinh tế ...................................................................... 26 1.5. Khái quát về Trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội ............................. 26 1.5.1. Sơ lược lịch sử ra đời và phát triển ........................................... 26 1.5.2. Chức năng, nhiệm vụ của Trường .............................................. 27 1.5.3. Cơ cấu tổ chức, đội ngũ cán bộ của Trường ............................. 28 1.5.4. Cơ sở vật chất, trang thiết bị của Trường .................................. 30 1.6. Trung tâm thông tin-Thƣ viện trƣớc nhiệm vụ chính trị của trƣờng30 1.6.1. Quá trình hình thành và phát triển của Trung tâm .................... 30 1.6.2. Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm ......................................... 31 1.7. Cơ cấu tổ chức và đội ngũ cán bộ của Trung tâm ................................ 32 1.7.1. Cơ cấu tổ chức của Trung tâm ................................................... 32 1.7.2. Đội ngũ cán bộ của trung tâm.................................................... 35 1.8.Cơ sở vật chất, hạ tầng công nghê thông tin của Trung tâm ............... 37 1.8.1. Cơ sở vật chất ............................................................................. 37 1.8.2. Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin ............................................ 37 1.9. Đặc điểm nhu cầu tin của ngƣời dùng tin tại Trung tâm .................... 37 1.9.1. Đặc điểm người dùng tin ............................................................ 37 1.9.2. Đặc điểm nhu cầu tin ................................................................ 42 1.93. Ý nghĩa của phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm ......... 43 2 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN NGUỒN LỰC THÔNG TIN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN THƢ VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI ................................... 45 2.1. Thực trạng nguồn lực thông tin của Trung tâm ................................... 45 2.1.1. Nguồn lực thông tin truyền thống .............................................. 45 2.1.2. Nguồn lực thông tin điện tử........................................................ 47 2.2. Công tác phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm....................... 50 2.2.1. Diện bổ sung tài liệu .................................................................. 51 2.2.2. Quy trình bổ sung ....................................................................... 51 2.2.3. Công tác thanh lý tài liê ̣u ........................................................ 52 2.2.4. Kinh phí bổ sung tài liệu ............................................................ 53 2.2.5. Công tác chia sẻ nguồn lực thông tin......................................... 55 2.2.6. Đội ngũ cán bộ bổ sung.............................................................. 56 2.3. Chất lƣợng nguồn lực thông tin ............................................................... 56 2.3.1. Mức độ phù hợp về nội dung tài liệu ......................................... 57 2.3.2. Mức độ phù hợp về lọai hình tài liệu ......................................... 63 2.3.3. Mức độ phù hợp về ngôn ngữ tài liệu ........................................ 70 2.4. Đánh giá công tác phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm 73 2.4.1. Ưu điểm ...................................................................................... 73 2.4.2. Nhược điểm ................................................................................ 73 2.4.3. Nguyên nhân ............................................................................... 74 CHƢƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN LỰC THÔNG TIN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN-THƢ VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI ...................................................... 76 3.1. Tổ chức lại công tác bổ sung ..................................................................... 77 3.1.1. Cần có kế hoạch bổ sung tà liệu hợp lý ..................................... 77 3.1.2. Lựa chọn tài liệu bổ sung cần phải tuân thủ các tiêu chí .......... 77 3 3.1.3. Xây dựng chính sách phát triển nguồn lực thông tin ................. 83 3.2. Đẩy mạnh chia sẻ , phối hợp phát triển nguồn lực thông tin .............. 85 3.2.1. Chú trọng chia sẻ nguồn lực thông tin ....................................... 85 3.2.2. Chú trọng phối hợp trong việc phát triển nguồn lực thông tin .. 87 3.3. Nâng cao chất lƣợng nguồn lực thông tin và ứng dụng tin học .......... 90 3.3.1. Nâng cao chất lượng nguồn lực thông tin.................................. 90 3.3.2. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin ............................... 92 3.4. Chú trọng yếu tố con ngƣời ...................................................................... 94 3.4.1. Nâng cao năng lực và trình độ cho cán bộ ................................ 94 3.4.2. Đào tạo người dùng tin .......................................................... 96 3.5. Các giải pháp khác ..................................................................................... 99 3.5.1. Tăng cường bổ sung tài liệu điện tử, ngoại văn ........................ 99 3.5.2. Tăng cường thu thập nguồn tài liệu xám trong trường ........... 100 KẾT LUẬN .............................................................................................. 102 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 104 PHỤ LỤC ................................................................................................. 108 4 DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, HÌNH Sơ đồ 1.1: Cơ cấu tổ chức của Trường ĐHCN Hà Nội .............................. 29 Sơ đồ 1.2 cơ cấu tổ chức của Trung tâm TT-TV trường Đại học Công .... 34 DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Cơ cấu nhân sự theo độ tuổi tại Trung tâm. ............................... 35 Bảng1.2. Cơ cấu nhân sự theo trình độ tại Trung tâm. .............................. 36 Bảng 2.1: Thể hiện về trình độ của Học sinh – Sinh viên Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội ............................................................................................. 40 Bảng 2.2. Loại hình tài liệu của trung tâm .................................................. 45 Bảng 2.3. Thống kê kinh phí bổ sung tài liệu từ năm 2005 – tháng 9/2010 ... ........................................................................................................ 54 Bảng 2.4: Nhu cầu thông tin của người dùng tin theo lĩnh vực ngành/chuyên ngành đào tạo của Nhà trường ............................................. 58 Bảng 2.5. Thống kê tài liệu theo lĩnh vực chuyên môn/nội dung ............... 59 Bảng 2.6: Đánh giá của cán bộ về chất lượng tài liệu của cơ quan ............ 62 Bảng 2.7: Đánh giá của người dùng tin về chất lượng vốn tài liệu ........... 62 Bảng 2.8: Thời gian thu thập thông tin của NDT ....................................... 65 Bảng 2.9: Nhu cầu tin theo dạng tài liệu của NDT tại Trung tâm .............. 66 TT-TV Trường ĐHCNHN. ......................................................................... 66 Bảng 2.10. Cơ cấu loại hình sách phân theo mục đích sử dụng ................ 67 Bảng 2.11: Nhu cầu thông tin theo ngôn ngữ xuất bản của NDT............... 71 Bảng 2.12. Cơ cấu sách phân theo ngôn ngữ ............................................. 71 DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Thành phần NDT tại Trung tâm TT – TV Trường ĐHCNHN ... 38 Hình 2.2: Biểu đồ thể hiện về trình độ của Học sinh – Sinh viên Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội ............................................................................. 41 5 Hình 2.3 Biểu đồ thể hiện kinh phí bổ sung tài liệu .................................. 54 từ năm 2005 – tháng 9/2010........................................................................ 54 Hình 2.4 Biểu đồ Thống kê tài liệu theo lĩnh vực chuyên môn ................. 60 Hình 2.5.cơ cấu loại hình sách phân theo mục đích sử dụng ...................... 68 Hình 2.6. Biểu đồ cơ cấu sách phân theo ngôn ngữ.................................... 72 6 LỜI NÓI ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Nhân loại đang bước vào thời đại kinh tế mới, lấy tri thức làm nguồn tài nguyên quan trọng hàng đầu, lấy sử dụng, phân phối và sản xuất tri thức làm nhân tố chủ yếu. Đó là thời đại mà khoa học công nghệ là lực lượng sản xuất thứ nhất, thời đại của nền kinh tế tri thức và xã hội thông tin. Khác với loại hình kinh tế trước đây lấy công nghệ truyền thống làm lền tảng, lấy nguồn tài nguyên thiên nhiên truyền thống và ít ỏi làm chỗ dựa để phát triển sản xuất, thì nay nền kinh tế tri thức lấy công nghệ cao làm lực lượng sản xuất, lấy tri thức - nguồn tài nguyên vô tận làm chỗ dựa chủ yếu, lấy công nghệ thông tin (CNTT) làm lền tảng để phát triển. Khó có thể hình dung được một lĩnh vực nào của con người trong thời đại này mà không cần đến thông tin. Thông tin đã, đang thực sự trở thành tài nguyên vô giá và là yếu tố không thể thiếu đối với cuộc sống của con người.Trình độ phát triển thông tin trở thành một trong những tiêu chuẩn hàng đầu của nền văn minh vật chất và tinh thần của xã hội. Ảnh hưởng mà nguồn lực thông tin (NLTT) mang lại không chỉ đối với sự phát triển của mỗi quốc gia trên thế giới mà ảnh hưởng trực tiếp tới sự sống còn đối với sự phát triển của một quốc gia, mang tính bắt buộc và có tầm chiến lược trong sự nghiệp phát triển của đất nước. Việt Nam bước vào thế kỷ XXI với công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Việt Nam đang mở cửa hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới như AFTA, OPEC.v.v. cần phải kể đến cách mạng thông tin đang diễn ra sôi động và tác động sâu sắc đến toàn bộ mọi mặt hoạt động kinh tế xã hội. Điều này giải thích tại sao nhu cầu thông tin - tri thức của xã hội ngày càng cao và việc làm sao đáp ứng được tốt nhất, đầy đủ nhất các 7 nhu cầu đó ngày càng trở thành mệnh lệnh được các cơ quan thông tin - thư viện (TT-TV) chú trọng. Trong những năm gần đây, hoạt động TT-TV đang ngày càng được coi trọng và phát triển, thư viện được coi là chìa khóa giúp chúng ta mở cánh cửa để bước vào kho tàng tri thức của nhân loại. Trong môi trường “bùng nổ thông tin” đang diễn da hết sức mạnh mẽ, lượng thông tin mới được sản sinh tăng lên đáng kể, không phải hàng ngày mà hàng giờ. Cũng như vậy, số lượng tài liệu mới được xuất bản cũng tăng lên rất nhiều, không những đa dạng về nội dung, môn loại và còn rất phong phú về hình thức. Vì vậy, vấn đề đặt ra cho các thư viện là phải đặt ra cho mình định hướng đúng trong công tác phát triển NLTT, nhằm làm cho NLTT được phong phú, cập nhật và đáp ứng được nhanh chóng, kịp thời và đúng đắn yêu cầu thông tin của người dùng tin (NDT) trong thư viện mình Thư viện đại học nói chung và Thư viện Trường Đại học Công nghiệp Hà nội (ĐHCNHN) nói riêng có ý nghĩa quyết định trực tiếp đối với quá trình giảng dạy, học tập và nghiên cứu của cán bộ, giảng viên trong nhà trường. Nằm trong hệ thống thư viện chung của cả nước, thư viện các trường đại học có một vị trí rất quan trọng và có ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp giáo dục đào tạo của nước ta hiện nay. Bởi: “ Thư viện trường đại học là trung tâm thông tin, văn hóa, khoa học kỹ thuật phục vụ cho công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học của cán bộ và sinh viên trong toàn trường”. Cùng chung mục tiêu, Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Công nghiệp Hà nội (TT TT-TV ĐHCN HN) là nơi tập chung NLTT chủ yếu đề cập tới các chuyên nghành khoa học kỹ thuật. Chính vì vậy mà Trung tâm luôn cố gắng xây dựng cho mình nguồn thông tin đạt chất lượng cao, thỏa mãn nhu cầu thông tin của đọc giả, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khi Đảng và Nhà nước ta xác định khoa học kỹ 8 thuật là phương tiện để đẩy nhanh, đẩy mạnh và thực hiện thành công quá trình Công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước thì vai trò của NLTT đối với quá trình học tập, giảng dạy và nghiên cứu trong trường với mong muốn vận dụng những kiến thức và kỹ năng tiếp thu được trong khóa học, từ đó nghiên cứu và đề xuất ra những giải pháp khả thi nhằm nâng cao công tác phát triển NLTT tại Trung tâm đáp ứng yêu cầu đào tạo và nghiên cứu khoa học của trường ĐHCNHN, nên em đã chọn đề tài “Phát triển nguồn lực thông tin tại trung tâm Thông tin – Thư viện Trường Đại học Công nghiệp Hà nội” Làm đề tài cho luận văn thạc sỹ Khoa học Thông tin - Thư viện của mình. 2. Tình hình nghiên cứu theo hƣớng đề tài Nghiên cứu các nội dung về hoạt động tại Trung tâm TT – TV ĐHCN HN đã có 02 luận văn cao học tập trung vào các vấn đề: “Xây dựng và phát triển thư viện trường ĐHCNHN trong giai doạn đổi mới đất nước”, “Công tác đảm bảo thông tin tại Trung tâm TT – TV ĐHCNHN”. Hai công trình này, chỉ có một phần nói về vốn tài liệu, chưa đi sâu phân tích lý luận, thực trạng và các giải pháp cho vấn đề chuyên sâu là phát triển nguồn lực thông tin của Trung tâm. Các công trình nghiên cứu về công tác phát triển nguồn lực thông tin cảu một số cơ sở khác đã được triển khai và đã được bảo vệ thành công tại các nơi như Đại học quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Văn hóa Hà Nội v.v. hoặc công bố trên các tạp chí chuyên ngành và các Hội thảo khoa học v.v. Một số luận văn đã được bảo vệ trong những năm gần đây như: “Phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm thông tin thư viện trường Đại học An ninh nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh” của tác giả Nguyễn Công Trứ bảo vệ năm 2013; Công trình “Phát triển nguồn lực thông tin tại Thư 9 viện trường Đại học Hoa Lư” của tác giả Lê Thị Tuyết Nhung bảo vệ năm 2011; “Hoàn thiện công tác tổ chức nguồn tài liệu nội sinh đáp ứng phương thức đào tạo theo tín chỉ tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội” của tác giả Nguyễn Mai Chi bảo vệ năm 2011; “Phát triển nguồn lực thông tin phục vụ công tác đào tạo tín chỉ tại trung tâm thông tin thư viện trường Đại học lao động - Xã hội” của tác giả Nguyễn Tiến Đức bảo vệ năm 2010; “Nghiên cứu phát triển nguồn lực thông tin tại thư viện Bộ Tư Pháp” của tác giả Phạm Thị Thu Hà bảo vệ năm 2010; “Phát triển nguồn tài liệu số hóa toàn văn tại Thư viện Trường Đại học Hà Nội” của tác giả Lê Thị Vân Nga bảo vệ năm 2009; “Xây dựng và phát triển nguồn lực thông tin tại Viện Xã hội học” của Vũ Hồng Quyền bảo vệ năm 2006; “Tăng cường nguồn lực thông tin tại Thư viện Trường Đại học Bách khoa Hà Nội” của Hà Thị Huệ bảo vệ năm 2005; “Tăng cường nguồn lực thông tin tại Viện Thông tin Khoa học xã hội trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước” của Phạm Bích Thuỷ bảo vệ năm 2001v.v. Một số công trình là bái báo liên quan đến phát triển nguồn lực thông tin đã được công bố tại các Hội thảo khoa học như các bài cảu PGS.TS.Trần Thị Quý “Chia sẻ nguồn lực thông tin - Yếu tố quan trọng để các cơ quan TT-TV đại học phát triển bền vững” công bố tại Hội thảo khoa học do Trung tâm TT-TV ĐHQGHN tổ chức năm 2009; “Phát triển nguồn tài liệu số-cơ sở quan trọng để xây dựng thư viện điện tử trong các trường đại học” tại Hội thảo xây dựng mục lục trực tuyến và thư viện điện tử” do Đại học Sài gòn tổ chức 8/2013; “Số hóa tài liệu – từ nhận thức đến triển khai đào tạo tại Khoa TT-TV, trường ĐHKHXH & NV” từ trang 15-151 tại Kỷ yếu hội thảo “Xây dựng và chia sẻ nguồn lực thông tin địa phương dạng số phục vụ bảo tồn di sản và phát triển kinh tế - xã hội” tổ chức năm 2012 tại Thư viện Quốc gia Việt Nam. Một số bài của TS. Nguyễn Huy 10 Chương và Trần Thị Phương như “Xây dựng thư viện điện tử và phát triển nguồn tài nguyên số trong hệ thống thư viện đại học Việt Nam”; “Chia sẻ nguồn lực thông tin – Kinh nghiệm thư viện đại học Mỹ và giải pháp cho Việt Nam” trong kỷ yếu “Phát triển và chia sẻ nguồn tài nguyên só trong các thư viện đại học và nghiên cứu” tổ chức 12/2009 tại Hà Nội.v.v. Như vậy, vấn đề phát triển NLTT tại Trung tâm TT-TV Đại học Công nghiệp Hà Nội chưa có luận văn nào đề cập đến. Các đề tài trên tập trung nghiên cứu vấn đề phát triển nguồn lực thông tin của các trường đại học hay của một viện nghiên cứu khác, chứ không phải của Đại học Công nghiệp Hà Nội. Vì vậy, đề tài mang tính mới, không trùng lặp với các công trình nghiên cứu nào trước đó. Chọn vấn đề này làm đề tài nghiên cứu em hy vọng có thể kế thừa những thành quả nghiên cứu của tác giả đi trước và những kinh nghiệm làm việc của bản thân để làm rõ hơn lý thuyết, thực trạng ưu, nhược điểm về NLTT ở Trung tâm, để từ đó đề xuất những giải pháp phát triển nguồn lực thông tin chuẩn bị trong bước chuyển đổi từ hoạt động thủ công truyền thống sang tự động hóa nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin của NDT phục vụ sự nghiệp đổi mới trong nghiên cứu và đào tạo của nhà trường đạt hiệu quả cao nhất. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Trên cơ sở điều tra, khảo sát, nghiên cứu lý luận và thực trạng NLTT tại Trung tâm TT-TV trường ĐHCNHN, em muốn đánh giá, phân tích những mặt đã đạt được và chưa đạt được trong công tác phát triển NLTT. Cụ thể là trong việc đảm bảo NLTT phục vụ cho mục đích nghiên cứu và đào tạo trong toàn Trường. Từ đó em đưa ra các giải pháp phương hướng phát triển NLTT của Trung tâm. Nhằm nâng cao chất lượng thông tin, khả 11 năng đáp ứng thông tin, đáp ứng, thỏa mãn cao nhất nhu cầu tin (NCT) của bạn đọc tại Trung tâm. 3.2. Nhiệm vụ - Nghiên cứu những vấn đề lý luận về NLTT - Nghiên cứu khái quát về Trường ĐHCNHN - Nghiên cứu khái quát về Trung tâm - Nghiên cứu thực trạng NLTT và công tác phát triển NLTT tại Trung tâm và có đánh giá ưu, nhược điểm - Đề ra các giải pháp nhằm tăng cường công tác phát triển NLTT tại Trung tâm, nâng cao chất lượng nguồn tin cũng như khả năng đáp ứng nhu cầu tin cho NDT – các nàh khoa học, giảng viên, nghiên cứu sinh, học viên và sinh viên của Trường. 4. Giả thuyết nghiên cứu Qua việc quan sát, trao đổi trực tiếp với người dùng tin, nghiên cứu hoạt động thực tế, NLTT tại trung tâm mới chỉ đáp ứng được một phần yêu cầu đào tạo và nghiên cứu trong Nhà trường. Nguyên nhân có nhiều, nhưng nếu được chú trọng công tác xây dựng chính sách bổ sung khoa học, nghiên cứu nhu cầu tin của người dùng tin; Nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ; Tăng cường kinh phí và cơ sở vật chất; Chú trọng nguồn bổ sung, chất lượng bổ sung tài liệu.v.v.nhất định nguồn lực thông tin của Trung tâm sẽ có sự thay đổi cả về lượng và chất. Điều đó tất yếu dẫn đến hiệu quả hoạt động của Trung tâm thay đổi về chất, đáp ứng được NCT của người dùng tin góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học của Nhà trường. 5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu và giải quyết tốt những nhiệm vụ đã đặt ra trong luận văn, đối tương và phạm vi nghiên cứu của luận văn được xác định và giới hạn như sau: 12 + Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Đối tượng nghiên cứu là NLTT tại Trung tâm Thông tin – Thư viện Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội. + Phạm vi nghiên cứu của đề tài là: Phạm vi không gian: NLTT tại Trung tâm. Phạm vi thời gian: NLTT của Trung tâm hiện nay. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu + Phương pháp luận: Đề tài được triển khai trên cơ sở tư duy, nhận thức theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; Quan điểm của Đảng, Nhà nước về hoạt động giáo dục và đào tạo, công tác thông tin, thư viện + Phương pháp nghiên cứu cụ thể - Phương pháp nghiên cứu, phân tích, tổng hợp tài liệu. - Phương pháp điều tra, khảo sát thực tiễn. - Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: tác giả đã tiến hành điều tra nhu cầu tin của người dùng tin với số lượng 1800 phiếu phát ra và thu về: 1410 phiếu (đạt 78.5%) .Trong đó: 75 phiếu của lãnh đạo quản lý ( chiếm 6%); 375 phiếu của nhóm cán bộ giáo viên ( chiếm 27%); 925 phiếu của nhóm HS – SV (chiếm 67%) - Phương pháp trao đổi, mạn đàm - Phương pháp thống kê. 7. Ý nghĩa khoa học và ứng dụng của đề tài + Ý nghĩa về mặt lý luận: Góp phần vào hoàn thiện lý luận về phát triển nguồn lực thông tin cho các cơ quan thông tin, thư viện nói chung và hệ thống thông tin thư viện đại học nói riêng. + Ý nghĩa về mặt thực tiễn: 13 Luận văn đưa ra các giải pháp khả thi nhằm phát triển NLTT đáp ứng nhu cầu thông tin cho NDT tai Trung tâm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học cảu Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội. 8. Dự kiến kết quả nghiên cứu và bố cục Luận văn có dung lượng khoảng 100 trang khổ giấy A4. ngoài phần Lời nói đầu, tài liệu tham khảo, Phụ lục, luận văn có cấu trúc 3 chương Chƣơng 1.Cơ sở lý luận và thực tiễn phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm Thông tin- Thƣ viện trƣờng Đại học Công nghiệp Hà nội Chƣơng 2: Thực trạng công tác phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm Thông tin- Thƣ viện trƣờng Đại học Công nghiệp Hà nội Chƣơng 3: Các giải pháp phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm Thông tin – Thƣ viện trƣờng Đại học Công nghiệp Hà Nội 14 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN NGUỒN LỰC THÔNG TIN TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN - THƢ VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI 1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài 1.1.1. Khái niệm phát triển Theo quan điểm của triết học, “phát triển” là một thuộc tính của vật chất. Mọi sự vật và hiện tượng của hiện thực không tồn tại trong trạng thái biến mất mà trải qua một loạt các trạng thái từ khi xuất hiện đến khi tiêu vong. Phạm trù “phát triển” thể hiện tính chất chung của tất cả những biến đổi ấy có nghĩa là bất kỳ một sự vật, một hiện tượng, một hệ thống nào, cũng như cả thế giới nói chung không đơn giản chỉ có biến đổi mà luôn luôn chuyển sang những trạng thái mới, tức là những trạng thái trước đây chưa từng có và không bao giờ lặp lại hoàn toàn chính xác những trạng thái đó, bởi vì trạng thái của bất kỳ sự vật hay hệ thống nào cũng đều được quyết định không chỉ bởi các mối liên hệ bên trong, mà còn bởi các mối liên hệ bên ngoài. Nguồn gốc của phát triển là sự hệ thống và đấu tranh của các mặt đối lập. Phương thức phát triển là chuyển hóa những thay đổi về lượng thành những thay đổi về chất, và ngược lại theo kiểu nhảy vọt. Chiều hướng phát triển là sự vận động xoáy trôn ốc. Theo từ điển tiếng Việt tại “Phát triển” là sự biến đổi hoặc là cho biến đổi từ ít đến nhiều, từ thấp đến cao, từ hẹp đến rộng, từ đơn giản đến phức tạp, mở mang từ nhỏ thành to từ yếu thành mạnh. Như vậy, có thể hiểu “ phát triển” là từ dùng để chỉ sự biến đổi của sự vật, hiện tượng từ trạng thái tồn tại cũ sang trạng thái tồn tại mới, đó là sự biến đổi cả về chất và lượng theo chiều hướng tốt lên của sự vật, hiện tượng. 15 1.1.2. Khái niệm nguồn lực thông tin "Nguồn lực thông tin" được dịch sang tiếng Anh là "Information resources". Nội hàm của khái niệm “Nguồn lực thông tin” có nhiều quan .v.v. điểm khác nhau, tùy theo cách tiếp cận khác nhau, tuy nhiên chủ yếu vẫn tập trung vào hai xu hướng sau: Theo nghĩa hẹp, nguồn lực thông tin là một tập hợp tài liệu có hệ thống, bao gồm các xuất bản phẩm, các bản thảo, bản chép tay và các loại hình tài liệu khác (băng, đĩa từ, đĩa CD, VCD, CSDL v.v.) đã được lựa chọn, xử lý, tổ chức, bảo quản và được đưa ra sử dụng. Nguồn lực thông tin là vốn tài liệu phù hợp với nhu cầu tin của nhóm người dùng tin nhất định, được tổ chức và kiểm soát để có thể truy cập và chia sẻ dễ dàng. PGS. TS. Trần Thị Quý cho rằng “Nguồn lực thông tin chính là các dạng vật chất khác nhau lưu giữ các thông tin/tri thức của con người được tổ chức, sắp xếp lại có cấu trúc, có ý nghĩa, có nội dung mà con người có thể khai thác được chúng theo nhiều cách tiếp cận khác nhau. Nguồn lực thông tin này do một tổ chức, cá nhân nào đó kiểm soát chúng nhằm phục vụ cho lợi ích của con người”. Theo TS. Lê Văn Viết cho rằng "Nguồn lực thông tin là tổ hợp các tài liệu phản ánh những kết quả nghiên cứu khoa học trong hoạt động nhận thức và thực tiễn của con người. Theo đó, sự hình thành, nguyên tắc xây dựng, chức năng của Vốn tài liệu và của nguồn lực thông tin nhìn chung là đồng nhất v.v. Do đó, coi vốn tài liệu của các cơ quan thông tin thư viện chính là nguồn lực thông tin cũng là điều dễ hiểu”. Theo Pháp lệnh Thư viện“Vốn tài liệu thư viện là những tài liệu được sưu tầm tập hợp theo nhiều chủ đề, nội dung nhất định, được xử lý theo quy tắc, quy trình khoa học của nghiệp vụ thư viện để tổ chức phục vụ người đọc đạt được hiệu quả cao và được bảo quản” 16
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan