Tài liệu Phát triển ngành thương mại thành phố cần thơ đến năm 2015

BO GIAO DUC VA DAO TAO TRUONG DAI HQC KINH TE THANH PH6 HO CI-If MINI-I NGUYEN NGQC MINH / ,.:? ' PHA T TRIEN NGANH THlfONG MAl . ' ~ "'' ~ ~ THANH PHO CAN THO DEN NAM 2015 . Chuyen nganh: Kinh t6 qulm ly va k6 ho~~h h6a kinh t6 qu6c elfin Ma so: 5.02.05 LU~N AN TIEN SI KINH TE NGVCH HVONGDAN KHOA HQC: 1. PGS.TS LE THANH HA 2. TS. TRAN vAN THANH THANH PHO HO CHI MINH - NAM 2006 .... TRUONG DH KINH .- TE TP.HCM THUVltN ~I .1\\.-i q~' LOICAMDOAN Toi xin cam doan ban lu~n an "Ph at tri~n nganh thll'ang m~i thanh pho Can Thaden nam 2015" nay la cong trlnh nghien cuu cua rieng toi. Cac s6li¢u dU'Q'C Slr dl;lng trung th\]'C Va ket qua neu trong lu~n an chU'a tung dU'Q'C ai cong b6 . trong bat ky cong trlnh nao khac. Tac gia lu~n an NCS Nguy~n NgQc Minh Ml)C Ll)C Trang Trang Pht.I bla LO'i cam i nh~p nen kinh te' cua khu vvc va the' gi6'i, la thanh vien chfnh thuc cua Hi¢p h¢i d.c nu6'c D6ng NamA (ASEAN), Dien dan Hqp tac Kinh te' Chau A- Thai Blnh Duong (APEC), Vi¢t Nam dang dam phan gia nh~p T6 chuc Thuong m1;1i the' gi6'i (WTO). Hi¢n nay, Vi¢t Nam dang thlfc hi¢n Chuong trlnh uu dai thue' quan c6 hi¢u Ivc chung (CEPT) trong Khu vvc M~u dich tlf do ASEAN-AFTA. Ngoai ra, Vi¢t Nam da ky nhieu hi¢p dinh song phuong va da phuong, d~c bi¢t la Hi¢p d!nh Thuong m1;1i Vi¢t Nam - Hoa Ky. Trong boi dmh nhu dieu ki¢n rna r(>ng thi v~y, Vi¢t Nam c6 truang, phat tri~n san xuflt - luu thong, d~y ffil;lnh xuflt, nh~p kh~u d~ thuc d~y tang truang kinh te'. Thanh pho C~n Tho trong nhung nam g~n day cling c6 sv chuy~n bie'n tfch c~:~·c trong ho1;1t d(>ng thuong m1;1i. Hang nam GDP trong nganh thuong m1;1i chie'm khoang 34% t6ng GDP cua thanh pho. Nam 2005, t6ng mu·c hang h6a ban Ie u6'c d1;1t 7.051 ty d6ng; gia tr! t6ng kim ng1;1ch xuat kh~u d1;1t 372,47 tri¢u USD, trong d6 kim ng1;1ch xua't kh~u h~mg h6a d1;1t 348,47 tri¢u USD, d!ch v~:~ tim ngo1;1i t¢ 24.000 USD. Tuy nhien nganh thuong m1;1i TP C~n Tho con m(>t so m~t h1;1n che', nhu: chua kh~ng d!nh vai tro cua tiung tam thuong ffil;li cap vl1ng; con lung tung trong tlm kie'm th! truong tieu th~:~; chl10'11g trlnh xuc tie'n thuong ffil;li chua phat huy tac dl;lng tfch eve cua n6; phat tri~n Cl;lffi thuong ffil;li an6ng thon con ch~m, t~:~· phat... Hon nu·a, trong dieu ki¢n h(>i nh~p kinh te' quoc te', dinh hu6'ng phat tri~n nganh thu0'11g m1;1i cung v6'i giai phap la m(>t doi hoi tat ye'u. V 6'i long mong muon khai thac toi da lqi the' cua TP Cffn Tho trong phat tri~n illl;lnh nganh thuong ffil;li d~ TP C~n Tho thvc Sl! tra thanh trung tam thuong ffil;li cua vung DBSCL theo Nghi quye't cua B¢ Chfnh tr! da xac d!nh, la ngnai da c6ng tac trong nganh thuong m1;1i TP C~n Tho, tac gia ch9n de tai "Phat tri~n nganh thtr0'11g ITII;li Cffn Tho de'n nam 2015" d~ Htm lu~n an nghien cuu. 2. T6ng quan tlnh hinh nghien cuu 2.1 Tinh hinh nghien co lien quan cuu tren the gi6'i: 3 Tac gia da tfch qrc tim hi~u tlnh h!nh nghi~n cuu v€ llnh Vl!C nay tr~n the' gioi. Tuy nhi~n do h<;m che' ngu6n tu li¢u, tac gia chi tlm duqc m¢t so c6ng trlnh ti~u bi~u sau dAy: a) Tai li¢u "Doanh nghi¢p vua va nho v6i thi truemg toan cAu" cua trung tAm thuong mc;ti quoc te nghien CUu v€ moi trUang XUat kh~U, phat tri~n san ph~m, marketing xuat khau co quan h6 trq xuflt khau. T~li Ii¢u nay chl gi6i thi¢u nhung n¢i dung tren m¢t each can ban. Tren lu~n C(J so d6, tac gia da tham khao va v~n dl;lng trong an. b) "Nghien CUu xuc tien cua Chfnh phu doi v6i cac c6ng ty thuong mc;ti- xem xet kinh nghi¢m va each tie'p c~n o Bcic My va m¢t so quoc gia ChAu A" cua Jean-Emile Denis (University of Ottawa, Canada), Pakpacchong Vadhanasindhu (Chulalongkorn University, Thailand ), Sirisopa Kettanurak Thammathirat Open University ). Cho thay, Chfnh phu cac nuoc muon (Sukhothai d~y mc;tnh xuf1t kh~u c6 th~ si'r dvng nhi~u bi¢n phap khac nhau, d~c bi¢t nhung bi¢n phap hll'6ng de'n thuc d~y cac c6ng ty thuang mc;ti phat tri~n. Nghien CUll nay da duqc tlwc hi¢n tren co so xem xet nhfrng bi¢n phap da duqc thvc hi¢n o Bcic My (Hoa Ky, Canada) va o ChAu A (Nh~t. Han Quoc, Thai Lan) c) "Nghien cuu vai tro cua phAn phoi trong phat tri~n kinh te: nhfi'ng khuynh lmong va chie'n luqc o tfim vi m6" cua Madhav Kacker (USA), Olav Sorensen (Denmark), Mar Speece (Hong Kong) va Lauren Swanson (Hong Kong). Da xem xet tlnh hlnh phAn phoi hi¢n tc;ti va chu·c nang cua n6 o cac nu6c dang phat tri~n cua ChAu Ava ChAu Phi cling v6i nhfrng gqi y chie'n luqc phAn phoi. d) "Marketing d!a phuang ChAu A" cua cac tac gia Philip Kotler, Michael, Irving Rein, Donald H. Haider. Trong nghien CUu nay cac tac gia d~ c~p de'n nhfi'ng n(>i dung chfnh: liim the nao d~ cac dja phuang ChAu A thu hut du khach, phat tri~n .. kinh doanh, cac chien luqc d~ tang cuang d!a phuang, thiet ke hlnh anh d!a phuang va mo r¢ng xuat kh~u. thuc day dAu tu nu6c ngoai vao dia phuang. D~c bi¢t, ket qua nghien cu·u cho thf\y vai tro cua xuf{t kh~u doi v6i n€n kinh te d!a phuang (tinh, thanh ph6), nhG'ng sfm pham nao c6 ti~m nang xufit khau va nhfing ho~t d¢ng hO trq nao rna 4 dta phuong cfin c6 d~ thuc da:y phat tri~n xuilt kha:u va nhfrng dta phuong cfin c6 bi¢n phap g) d~ chuy~n h)nh lmh va danh ti€ng cua d!a phtrO'ng vao slm phftm xuat khfiu. d) S6 tay v~ phat tri~n, thtrong m<;1i va WTO "Development, Trade, and The WTO". Chu bien: Bernard Hoekman, Aaditya Mattoo va Philipenglish. Day la cu6n sach d~ c~p nhi~u viln d~ lien quan de'n thtrong m(;li va phat tri~n. M<)t thach thuc chu ye'u rna cac ntrOC dang phat tri~n dang phfii d6i m~it, la vi¢c Slr dl;lng cac dam phan va hqp tac qu6c t€ nhu la c6ng Cl;J d~ d.i thi¢n di~u ki¢n thuong m<;1i va kha nang tie'p c~n th! trtrang xuilt khfiu cua cac ntr6'c nay. Sach cung cilp th6ng tin v~ cac ham cac hi¢p d!nh thtrong m<;1i qu6c te', d~c y cua bi¢t la WTO va cac ll!a ch9n do cac hi¢p dtnh nay dtra ra cho cac ntr6'c dang phat tri~n rna dang t)m kie'm vi¢c su· dl;lng thtrong nwi nhtr la m<)t d<)ng ll!c cho phat tri~n; t6ng ke't m<)t s6 quy tile v~n dl;Jng kinh nghi¢m cho chfnh sach thtrong ill<;li hang h6a va di~m l<;li cac each tie'p c~n d6i v6'i vi¢c su· dl;Jng WTO (va ca.c hi¢p dtnh khu Vl!c) nhu la nhfrng c6ng Cl;J dt thuc da:y phat tritn. N6i chung, qua nhung c6ng trlnh rna tac gia tlm hi~u, tuy chua nhi~u nllll'ng da cho thily m8i c6ng trlnh di sau vao m¢t s6 llnh Vl!C. Chua c6 c6ng trlnh nao nghien cu·u m¢t each toan di¢n v~ phat tri~n thtrong m(;li trong nu6'c va xuilt kha:u cua m(>t d!a phuong cv th~. 2.2 Tlnh hlnh nghien cuu trong nu·oc: a/ Thai gian tru6'c day da c6 m¢t s6 c6ng trlnh nghien cu'LI d~ c~p de'n phat tritn nganh thuong m?i tinh Cffn Tho cu nhu: - Quy ho<;1ch t6ng th~ phat tri~n thuong m?i tinh Can Tho thai ky de'n nam 2010, do Sa Thuong m?i Can Tho chu trl xay dvng, duqc UBND tinh Can Tho phe duy¢t t?i Quyet dtnh s6 110/2002/QD-UB ngay 9/12/2002, mvc tieu danh gia thl!c tr(;lng phat tri~n thUOng ill(;li thai ky 1991-2000 Va quy hOC;lCh phat tri~n nganh thUOng m?i tinh Can Tho d€n nam 2010. - Chie'n Iuqc phat tritn xuilt kh~u cua tinh Can Tho de'n nam 2010, do Sa Tlnrang m(;li Can Tho chu trl xay dt!ng (thang 1 nam 2003), nghien cuu chuyen sau d~ thl;I'C hi¢n Quy bO(;lCh phat tri~n thtrong n1(;li. .J - Chuang trlnh ph at tri~n thuang m~i - dich V\J tinh C~n Tho giai do~n 20012005, do Sa Thuang m~i Cfin Tha xfiy dlfng. Nhung cac c6ng trlnh tren chi moi nghien cuu ve ttrng ho~ch cua tinh C~n Tho cu (g6m tinh nghien CUU m('>t each toan di¢n CO' thuang m~i. D~c H~u Giang va TP m~t C~n chie'n luqc va quy Tho hi¢n nay), chua sa ly lu~n Va thlJC ti~n CUa S\f phat tri~n nganh bi¢t khi TP C~n Tho duqc thanh l~p trvc tlm¢c Trung uang thl chua c6 de tai nghien cuu ve phat tri~n nganh thuang m~i TP. C~n Tha. b/ Tham lu~n ve De tai "M¢t s6 gic vl S\J' phat tri~n vling DBSCL t6 chuc t~i TP. C~n Tho. Tuy nhien, tham lu~n cling chua neu len th\fc tr~ng va nhfrng giai phap phat tri~n nganh thuang m~i TP. C~n Tho, chi moi di sau m¢t s6 m~t hang chu llJc cua DBSCL va phat tri~n thuang m~i DBSCL trong dieu ki¢n s6ng chung voi IU. c/ De tai Nghien cu·u khoa h<;>c ca'p b¢: "M(>t s6 giai phap chu ye'u phat tri~n thuang m~i khu vvc Tfiy Nam B¢ de'n nam 2010" cua B¢ Thuang m~i (thang 10/2003) nh~m nwc dfch: danh gia cac lQ'i the so sanh cua klm VIJ'C Tay Nam B¢; xac dinh vai tro, d~c di~m, t~m quan tr<;>ng Va thlJC tr~ng ho~t d(>ng thuang m~i khu VlJC Tay Nam B¢ tlr nay de'n nam 2010 tren CO' sa nhung Iu~n cu· rur ra ttl' ke't qua nghien cu·u. Tuy nhien, de tai nghien cuu thuang m~i khu vvc Tay Nam B¢, c6 de c~p de'n tinh C~n Tho nhung chua de c~p thuang m~i TP C~n Tho. d/ Ngh! quyet s6 21-NQ{IW ngay 20/01/2003 cua B¢ Chfnh tr! da xac dinh ro vai tro cua TP. C~n Tho Ia trung tam kinh te', van h6a, khoa h<;>c, ky thu~t cua vung DBSCL. M~c du c6 nhieu de tai, dv an, chuang trlnh phat tri~n kinh te'- xa h(>i phat tri~n TP C~n Tho theo tinh th~n Nghi quye't 21-NQ{IW ngay 20/01/2003 cua B¢ Chfnh tri, nhung chua c6 de tai, dl! an nao nghien cuu trung voi de tai lu~n an nay. d/ Ben c~nh d6, con nhieu c6ng trlnh nghien CUu duqc dang tren cac bao va t~p chf phat hanh 0 trong nU'OC ve linh V\}'C phat tri~n thuang m~i, nhu: phat tri~n thUO'ng m~i n(>i d!a; cac san phfim, thi truong va giai phap phat tri~n xua't khAu; nang cao nang l\fC qnh tranh cho cac doanh nghi¢p xua't khAu; thuang ID<;li trong dieu ki¢n h¢i 6 nh~p va gia nh~p WTO.;. Cac c6ng trlnh nghien cu'U tren cac bao, g6p nhi~u vfln d~ v~ phat tri~n thtrO':ng m~i 3. Doi tm;rng va ph~m t~p chf da d6ng aVi¢t Nam. vi nghien cu:u: - Doi tuqng nghien cU'U cua lu~n an la nghien CU'U phat tri~n nganh thtrang m~i cua TP Oin Tha den nam 2015, danh gia thvc tr~ng phat tri~n nganh thuang m~i trong thai gian qua (bao g6m phat tri~n thi truang n¢i dja va phat trien xua't nh~r kh~u), xac djnh quan diem, mvc tieu va d~ xuflt nh6m gilli phap phat tri~n nganh thuang m~li TP Oin Thaden nam 2015. - Ph~m vi nghien cU'U: phat trien nganh thuO':ng m~i g6m phat tri~n thuang m~i n(>i dja (n(>i thuang) va ngo~i thtrO':ng (xuflt nh~p khfiu hang h6a) tren dja ban TP Cffn Tha, khong bao g6m h~mg h6a vo hlnh, khong nghien cuu linh vv·c djch yV. V~ thai gian: phan tich thlJc tr~ng phat trien nganh tl1U'ang m~li TP Can Tha ti:r nam 2000 den nam 2005; va mvc tieu, cac giai phap phat trien nganh thuang m~i TP Can Thaden nam 2015. Xac djnh doi tuqng va ph~m vi nghien cuu lu~n an nhu da neu tren, song chung Wi khong c6 tham vqng trlnh bay tflt dt cac vft'n d~ lien quan den phat trien thuang m~i ma chi phan tich m(>t so ly lu~n va tiwc tien phat tritn thuang m~i nlm cac hqc thuy~t thuang m~i qu6c te, cac yeu t6 anh huang den thuang m~i d6 thL kinh nghi~m phat trien thuang m~i cua m(>t so qu6c gia gan v6i Vi~t Nam lam CO' sod~ phan tfch thlJc tr~ng phat tri~n thuang m~i cua TP Can Tha ti:r nam 2000 den nam 2005; xac djnh m¢t so quan diem, mvc tieu va d~ xuflt m¢t s6 giai phap ca ban nhiim phat tri~n nganh thtrO':ng m~i TP Ciln Thaden nam 2015, phvc vv mvc tieu phat tri~n kinh te tren dta b~m th~mh pho, de TP Can Tha tung bu6c tra thanh trung tam thuang m~i- djch vv Ion elta vung DBSCL va ca nu6c. 4. MI,IC tieu nghien c(JU cua lu~n an: Xua't phat tu doi tuqng va ph~m vi nghien cU'U cua d~ tai, mvc tieu nghien cu·u cua lu~n an bao g6m: - Lam ro cac vfln d~ ly lu~n va tlwc titn v~ hQC thuyet thuang m~i qu6c te, vai tro cua thtrong m~i, cac d~c trung ella thtto'ng mc:ti. cac ycu t6 anh huang den tlmang m<,ti do thi, lam ca sa cho vi~c ph~n tfch danh gia thvc tr<,tng phat trien nganh thuang m<,ti TP C~n Tha thai gian qua. - Pht!n tfch, danh gia thvc tr<,tng phat trien nganh thuang m<,ti TP C~n Tha giai do<,tn 2000-2005, rut ra nhfrng k€t qua da d<,tt dUQ'C, nhfi'ng t6n t<;ti, h<,tn ch€ Va nguyen nhan, phan tfch diem m<;tnh, diem y~u, ca· h(>i va nguy ca doi vai phat trien nganh thuang m<,ti TP C~n Tha d~n nam 2015. - Nghien CUu cac chu truang, duang loi cua Dang va chfnh sach cua Nha nu6'c v~ phat trien thuang m<;ti trong thai gian tai va Quy ho<;tch t6ng the phat trii TP C~n Tha d~n nam 2020, de xac dinh quan di~m, ml.Jc tieu phat tri~n nganh thuang m<,ti TP C~n Tha d€n nam 2015, cling v6'i nghien cu·u kinh nghi¢m phat trit so quoc gia, nhu: Trung Quoc, Thai Lan, Nh~t Ban va m(>t so thanh pho, tinh trong nu6'c, tren ca sa d6 d~ ra nhung giai phap nham phat tri&n nganh thuang m<;ti TP C~n Tha phl.Jc VlJ cac ml_Jc tieu phat tri~n kinh t~-xa h(>i TP C~n Tha tu· nay d~n nam 2015. Tu cac illl.JC tieu nghien CUu neu tren, cac cau hoi nghien cuu dUQ'C d~t ra bao I g6m: • Nganh thuang m<,ti TP C~n Thada phat tri~n nhu th~ nao trong giai do<,tn 2000-2005? Nhung k~t qua d<,tt duqc va h<,tn ch~ trong phat tri~n thuang m<,ti n(>i d!a, trong llnh Vl.J'c xuat khAu? Quan ly Nha mr6'c v~ ho<,tt d(>ng thuang m<;ti tren dja ban hi¢n nay c6 m~t m<,tnh va m~t y~u gl.? Nguyen nht!n nhung th~mh tl;J'Ll va nhung h<,tn ch~ cua nganh thuang m<,ti TP C1n Tha thai gian qua la gl? Nhung di~m m<,tnh, di~m yeu, ca h(>i va nguy ca doi v6'i phat tri~n nganh thuang m<,ti TP C~n Tha Ut gl? • Nhung nh6m giai phap ca ban nao c~n d~ xuat d~ d<,tt illl;JC tieu phat tri~n nganh thuang m<;ti TP C~n Thaden nam 2015? Ben c<,tnh d6, ki~n ngh! Chfnh phu, cac B¢ nganh, UBND vaSa, nganh d!a phuang nhu'ng van d~ gl d nganh. - Phuong phap nghien c(m: Lu~n an duqc str dl;lng t6ng hqp cac phuoog phap nghien cuu khac nhau: - Phuang phap thong ke, phuang phap t6ng hqp va phan tfch, phuang phap so sanh, phuoog phap nghien ct1u ung d1,1ng - Phuang phap khao sat thu th~p thi~t l~p t~, tr~n SWOT. so li¢u (qua cac so li¢u thong ke, bao cao, khllO sat cac doanh nghi¢p kinh doanh thtrO'ng kinh rna m~i tren dta b~m thu(>c cac th~mh pl~an qua cac h(>i nghi, h(>i thao khoa hQC ... ) va phUO'ng phap chuyen gia. - Ngoai ra, tac gia coi tr9ng phuoog phap due ket thl;l·c ti~n bai h9c kinh nghi¢m v~ phat tri~n thU'O'ng m~i (nghien cu·u phat tri~n thU'O'ng m~i trong nu6c cua TP H6 Chf Minh, m(>t so tinh, thanh pho trong ca nU'6c va nU'6c ngoai nhU' Thai Lan, Trung Quoc, Nh~t Ban) d~ rut ra cac bai h9c kinh nghi¢m v~ phat tri~n thuang m~i t~i TP Can Tha. - Nguon tai li~u, so Ii~u: + Tai li¢u dU'qc str dl;lng nghien cuu bao g6m: Nghi quy~t cua Dang C¢ng s~m Vi¢t Nam, van ban phap quy cua Nha nU'6'c v~ chi~n lU'qc phat tri~n KT-XH ca nU'6c, vung DBSCL; quy ho~ch phat tri~n t6ng th~ nganh thU'ang m~i til' Trung U'O'ng den dia phuang; cac van ban, Nghi quy~t cua Thanh uy, HDND va UBND TP Cffn Tha ... + Cac ngu6n so li¢u thu ca:p duqc tac gia su· d1,1ng d~ phan tfch bao g6m: Nien giam thong ke; Bao cao t6ng k~t, cac h(>i nghi chuyen d~ cua B¢ Thtrang m~i va cac B¢, Ban, Nganh Trung uang va cac dia phU'ang; Bao cao Quy ho~ch t6ng th~ nganh thuang m~i vacua TP Cffn Tha; cac bao cao cua UBND TP, Sa Thuang m~i, cac So, 9 Ban nganh TP Can Tho... ; tai li~u tham khao trong va ngoai mr6c ve ph at tri - Xem thêm -