Tài liệu Phát triển kinh tế huyện đảo phú quốc (tỉnh kiên giang) thực trạng và giải pháp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Văn Trường PHÁT TRIỂN KINH TẾ HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC (TỈNH KIÊN GIANG): THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh - 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Văn Trường PHÁT TRIỂN KINH TẾ HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC (TỈNH KIÊN GIANG): THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Chuyên ngành: Địa lí học Mã số: 60 31 05 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HOÀNG CÔNG DŨNG Thành phố Hồ Chí Minh - 2015 LỜI CAM ĐOAN Sau đây tác giả xin cam đoan nội dung trong đề tài nghiên cứu “Phát triển kinh tế huyện đảo Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang): Thực trạng và giả pháp” là công trình nghiên cứu của riêng bản thân tác giả trên cơ sở có sử dụng, kế thừa một số nội dung, kết quả và thành tựu từ những công trình nghiên cứu khoa học khác. Những nội dung, kết quả và thành tựu mà tác giả sử dụng, kế thừa từ những công trình nghiên cứu khác, tác giả đều có trích nguồn. Nếu vi phạm lời cam đoan, tác giả xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2015 Tác giả HVCH: Nguyễn Văn Trường LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được toàn bộ khóa học và công trình nghiên cứu này, tôi xin thành thật bày tỏ lòng biết ơn đến: Quý Thầy, Cô trong Khoa Địa lí và trong toàn trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh - Những người đã cung cấp, truyền thụ những kiến thức quý báo và tạo mọi điều kiện thuân lợi để tôi có thể học tập và nghiên cứu tại trường trong suốt khóa học. Người hướng dẫn khoa học: Tiến sĩ Hoàng Công Dũng - Người đã tận tình chỉ bảo và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn này. Tôi xin cảm ơn đến quý Cô, Chú lãnh đạo, Chuyên viên các Sở, Ban ngành của tỉnh Kiên Giang và của huyện Phú Quốc. Đặc biệt, tôi xin gởi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến chú Võ Thu Đông - Chi cục trưởng Chi cục thống kê huyện Phú Quốc đã nhiệt tình cung cấp các tài liệu, số liệu thống kê, đồng thời tư vấn cho tôi về những kiến thức có liên quan đến đề tài để giúp tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu này. Ban Giám hiệu, Công đoàn, Đoàn trường, quý Thầy, Cô và bạn bè đồng nghiệp tại trường THPT Dương Đông - Những người đã luôn ủng hộ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi có thể hoàn thành khóa học của mình. Cuối cùng là gia đình của tôi - Những người luôn ủng hộ tôi về mọi mặt để tôi yên tâm học tập và nghiên cứu trong suốt thời gian của khóa học. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2015 Tác giả HVCH: Nguyễn Văn Trường BẢNG DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Số thứ tự Chữ viết đầy đủ Chữ viết tắt 1 Cg Cảng 2 CN Công nghiệp 3 CN - XD Công nghiệp - xây dựng 4 Đ Đảo 5 ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long 6 GTSX Giá trị sản suất 7 Giá TT Giá thực tế 8 KVI Khu vực I 9 KV II Khu vực II 10 KV III Khu vực III 11 NLĐ Người lao động 12 N - L - NN Nông - lâm - ngư nghiệp 13 NLSX Năng lực sản xuất 14 PT KT - XH Phát triển kinh tế - xã hội 15 QĐ Quần đảo 16 TNBQ Thu nhập bình quân 17 TV Tiểu vùng 18 UBND Ủy ban nhân dân BẢNG DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU Số thứ Tên bảng số liệu Trang tự 1 Bảng 1.1: Quy mô giá trị sản xuất ngành nông - lâm - ngư 24 nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long năm 2010 2 Bảng 1.2: Quy mô giá trị sản xuất ngành công nghiệp vùng 25 Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2000 - 2010 3 Bảng 1.3: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất theo ngành kinh tế 29 tỉnh Kiên Giang 4 Bảng 1.4: Quy mô và tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình 30 quân theo ngành kinh tế tỉnh Kiên Giang 5 Bảng 1.5: Năng suất lao động tỉnh Kiên Giang 31 6 Bảng 1.6: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất ngành nông - lâm 32 - ngư nghiệp tỉnh Kiên Giang 7 Bảng 1.7: Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân ngành 33 nông - lâm - ngư nghiệp tỉnh Kiên Giang 8 Bảng 1.8: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất ngành nông 34 nghiệp tỉnh Kiên Giang 9 Bảng 1.9: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp 35 tỉnh Kiên Giang 10 Bảng 1.10: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất ngành ngư 37 nghiệp tỉnh Kiên Giang 11 Bảng 1.11: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất ngành công 38 nghiệp - xây dựng tỉnh Kiên Giang 12 Bảng 2.1: Diện tích, dân số và mật độ dân số huyện Phú Quốc 44 năm 2000 và 2013 13 Bảng 2.2: Lao động huyện Phú Quốc 53 14 Bảng 2.3: Quy mô và cơ cấu vốn đầu tư huyện Phú Quốc năm 59 2010 và 2013 15 Bảng 2.4: Quy mô giá trị sản xuất huyện Phú Quốc trong quy 64 mô giá trị sản xuất tỉnh Kiên Giang 16 Bảng 2.5: Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân huyện 65 Phú Quốc và tỉnh Kiên Giang 17 Bảng 2.6: Quy mô, cơ cấu và tốc độ tăng trưởng giá trị sản 67 xuất bình quân theo ngành kinh tế huyện Phú Quốc 18 Bảng 2.7: Năng suất lao động huyện Phú Quốc 69 19 Bảng 2.8: Số lượng phòng và giường du lịch huyện Phú Quốc 73 20 Bảng 2.9: Thời gian lưu trú bình quân của khách du lịch đến 74 huyện Phú Quốc 21 Bảng 2.10: Khối lượng vận tải hàng hóa và hành khách huyện 76 Phú Quốc 22 Bảng 2.11: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất ngành nông - 78 lâm - ngư nghiệp huyện Phú Quốc 23 Bảng 2.12: Diện tích, sản lượng và năng suất tiêu huyện Phú - 81 Quốc 24 Bảng 2.13: Diện tích, sản lượng, năng suất điều huyện Phú - 82 Quốc 25 Bảng 2.14: Diện tích, sản lượng và năng suất dừa huyện Phú - 83 Quốc 26 Bảng 2.15: Số lượng và sản lượng thịt ngành chăn nuôi bò 85 huyện Phú Quốc 27 Bảng 2.16: Số lượng và sản lượng thịt ngành chăn nuôi heo 86 huyện Phú Quốc 28 Bảng 2.17: Số lượng và sản lượng thịt ngành chăn nuôi gia 87 cầm huyện Phú Quốc 29 Bảng 2.18: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất ngành lâm 88 nghiệp huyện Phú Quốc 30 Bảng 2.19: Cơ cấu số lượng tàu thuyền khai thác thủy hải sản theo công suất huyện Phú Quốc 91 31 Bảng 2.20: Quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất ngành công 93 nghiệp - xây dựng huyện Phú Quốc 32 Bảng 2.21: Một số sản phẩm ngành công nghiệp sản xuất và chế biến thực phẩm huyện Phú Quốc 95 BẢNG DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Số thứ tự Tên biểu đồ 1 Biểu đồ 1.1: Quy mô giá trị sản xuất và năng suất lao động tỉnh Trang 32 Kiên Giang 2 Biểu đồ 2.1: Cơ cấu và chuyển dịch cơ cấu giá trị sản xuất theo 65 ngành huyện Phú Quốc và tỉnh Kiên Giang 3 Biểu đồ 2.2: Năng suất lao động huyện Phú Quốc và tỉnh 66 Kiên Giang 4 Biểu đồ 2.3: Doanh thu du lịch huyện Phú Quốc 71 5 Biểu đồ 2.4: Khách du lịch đến huyện Phú Quốc 71 6 Biểu đồ 2.5: Số lượng cơ sở lưu trú du lịch huyện Phú Quốc 73 7 Biểu đồ 2.6: Cơ cấu giá trị sản xuất ngành nông - lâm - ngư 78 nghiệp huyện Phú Quốc 8 Biểu đồ 2.7: Sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng huyện 91 Phú Quốc 9 Biểu đồ 3.1: Dự báo và định hướng quy mô giá trị sản xuất 122 huyện Phú Quốc đến năm 2020, tầm nhìn năm 2030 10 Biểu đồ 3.2: Dự báo và định hướng chuyển dịch cơ cấu giá trị 123 sản xuất huyện Phú Quốc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 11 Biểu đồ 3.3: Dự báo và định hướng năng suất lao động huyện Phú Quốc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 124 BẢNG DANH MỤC CÁC BẢN ĐỒ Số thứ tự Tên bản đồ 1 Bản đồ hành chính huyện Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang) 2 Bản đồ nguồn lực phát triển kinh tế huyện Phú Quốc 3 Bản đồ thực trạng phát triển kinh tế huyện Phú Quốc 4 Bản đồ định hướng phát triển kinh tế huyện Phú Quốc MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Bảng danh mục các chữ viết tắt Bảng danh mục các bảng số liệu Bảng danh mục các biểu đồ Bảng danh mục các bản đồ PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ ...8 1.1. Cơ sở lí luận ............................................................................................................8 1.1.1. Các khái niệm ...................................................................................................8 1.1.2. Các nguồn lực phát triển kinh tế ....................................................................13 1.1.3. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ kinh tế .....................................................16 1.1.4. Các tiêu chí đánh giá phát triển kinh tế ở cấp huyện .....................................17 1.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................................19 1.2.1. Tổng quan về phát triển kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long ................19 1.2.2. Tổng quan về phát triển kinh tế tỉnh Kiên Giang ...........................................27 Tiểu kết chương 1 ........................................................................................................43 CHƯƠNG 2. CÁC NGUỒN LỰC VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC................................................................................44 2.1. Các nguồn lực phát triển kinh tế huyện đảo Phú Quốc ........................................44 2.1.1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ .....................................................................44 2.1.2. Tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ................................................................45 2.1.3. Kinh tế - xã hội ...............................................................................................52 2.2. Thực trạng phát triển kinh tế huyện đảo Phú Quốc ..............................................63 2.2.1. Vị trí nền kinh tế huyện đảo Phú Quốc trong nền kinh tế tỉnh Kiên Giang ...63 2.2.2. Thực trạng phát triển kinh tế theo ngành huyện đảo Phú Quốc .....................67 2.2.3. Thực trạng phát triển kinh tế theo lãnh thổ huyện đảo Phú Quốc .................98 Tiểu kết chương 2 ......................................................................................................103 CHƯƠNG 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC ĐẾN NĂM 2020, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030 ............104 3.1. Cơ sở để xây dựng định hướng.............................................................................104 3.1.1. Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng Đồng bằng sông Cửu Long .............................................................................................................104 3.1.2. Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Kiên Giang ...................106 3.1.3. Nguồn lực phát triển kinh tế của huyện đảo Phú Quốc ................................108 3.1.4. Kết quả phát triển kinh tế huyện đảo Phú Quốc giai đoạn 2000 - 2013 .......112 3.1.5. Dự báo của tác giả về tình hình phát triển kinh tế cho huyện đảo Phú Quốc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 .......................................................117 3.2. Quan điểm, mục tiêu và định hướng phát triển kinh tế huyện đảo Phú Quốc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 .....................................................................120 3.2.1. Quan điểm phát triển .....................................................................................120 3.2.2. Mục tiêu phát triển ........................................................................................120 3.2.3. Định hướng phát triển kinh tế huyện đảo Phú Quốc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 ...............................................................................................121 3.3. Giải pháp phát triển kinh tế huyện đảo Phú Quốc đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.............................................................................................................131 3.3.1. Giải pháp quy hoạch phát triển kinh tế .........................................................131 3.3.2. Giải pháp tăng cường đầu tư xây dựng và phát triển cơ cở hạ tầng và cơ sở vật chất - kĩ thuật ..........................................................................................137 3.3.3. Giải pháp tổ chức quản lí, điều hành vĩ mô và đổi mới cơ chế chính sách ..140 3.3.4. Giải pháp huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ...............................141 3.3.5. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực .............................................................141 3.3.6. Giải pháp mở rộng và ổn định thị trường......................................................142 3.3.7. Giải pháp về ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ...............................143 3.3.8. Giải pháp thực hiện các mối liên kết vùng....................................................144 3.3.9. Giải pháp đảm bảo vùng nguyên liệu trong sản xuất ....................................144 3.3.10. Giải pháp phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ chủ quyền biển đảo, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ...............................................................145 Tiểu kết chương 3 ......................................................................................................147 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................148 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................151 PHỤ LỤC