Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Phát triển du lịch tây ninh đến năm 2020 trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc t...

Tài liệu Phát triển du lịch tây ninh đến năm 2020 trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế luận văn ths. du lịch

.PDF
128
1084
148

Mô tả:

§¹i häc quèc gia hµ néi tr-êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n PHẠM THỊ SƢƠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH TÂY NINH ĐẾN NĂM 2020 TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ luËn v¨n th¹c sÜ du lÞch Hµ Néi, 2014 §¹i häc quèc gia hµ néi tr-êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n PHẠM THỊ SƢƠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH TÂY NINH ĐẾN NĂM 2020 TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ Chuyªn ngµnh: Du lÞch (Ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o thÝ ®iÓm) luËn v¨n th¹c sÜ du lÞch ng-êi h-íng dÉn khoa häc: TS. NGUYỄN TRÙNG KHÁNH Hµ Néi, 2014 2 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Tên viết tắt ASEAN Giải thích từ viết tắt The Association of South - East Asian Nations Hiệp hội các nước Đông Nam Á BTNMT Bộ Tài nguyên và Môi trường CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa FDI Vốn đầu tư nước ngoài DTLSVHDT Di tích lịch sử, văn hóa, danh thắng ĐNB Vùng du lịch Đông Nam bộ TNB Vùng du lịch Tây Nam bộ DTLSVH Khu di tích lịch sử văn hóa ĐBSCL Vùng đồng bằng sông Cửu Long GDP Tổng thu nhập quốc dân HĐND Hội đồng nhân dân tỉnh KTTĐPN Kinh tế trọng điểm phía Nam ICOR Hệ số đầu tư INBOUND Khách du lịch quôc tế đến OUTBOUND Khách du lịch là người Việt Nam, người nước ngoài sống và làm việc KCN Khu công nghiệp VQG Vườn quốc gia KBTTN Khu bảo tồn thiên nhiên KDL Khách du lịch KTQ Khach tham quan du lịch Khách DLLT khách du lịch có lưu trú LHVN Công ty lữ hành Việt Nam MTDTGPMNVN Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam CPCMLTCHMNVN Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam QHTTPTDL Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch QHTTPTKTXH Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội QC Quy chế pH Độ chua phèn trong môi trường QH Kỳ họp Quốc hội đã thông qua Luật P2O5 Oxit phootspho trong môi trường MTTN Môi trường Tây Ninh CTR Chất thải rắn TNMT Tài nguyên môi trường BVMT Bảo vệ môi trường Sở VHTTDL Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tây Ninh 3 KHKTCN Viện NCPT Du lịch SDP TP TDTT TX SCTV VTV HTV7, HTV9 PTTH TTBQ XTDT VQG Visa WEC GMS GIS RS UBND HDND UNWTO UNICEF JICA FAO WB ADB NGO ODA Khoa học, kỹ thuật và công nghệ Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Sử dụng phòng Thành phố Thể dục thể thao Thị xã Truyền hình cáp Saigontourist Đài truyền hình Việt Nam Đài truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh Phát thanh truyền hình Tăng trưởng bình quân Xúc tiến du lịch Vườn quốc gia Thị thực Tổ chức hợp tác Đông Tây Greater Mekong Subregion Tiểu vùng Sông Mekong Mở rộng Geographic Information System Hệ thống thông tin địa lý Remote Sensing Công nghệ viễn thám Ủy ban nhân dân Hội đồng Nhân dân United National World Tourist Organization Tổ chức Du lịch Thế giới United Nations Children's Fund Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc The Japan International Cooperation Agency Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản Food and Agriculture Organization of the United Nations Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc World Bank Ngân hàng Thế giới The Asian Development Bank Ngân hàng Phát triển châu Á Non-governmental organization Tổ chức phi chính phủ Official Development Assistant Viện trợ phát triển chính thức 4 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2-1- Hiện trạng số lượng khách du lịch Bảng 2-2- Hiện trạng số lượng xuất nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Bảng 2-3- Hiện trạng về cơ sở lưu trú Bảng 2-4- Hiện trạng về lao động trong ngành du lịch tỉnh Tây Ninh Bảng 2-5- Hiện trạng dự án và vốn đầu tư phát triển Bảng 3-1- Dự báo về khách du lịch Bảng 3-2- Dự báo ngày lưu trú trung bình Bảng 3-3- Dự báo mức chi tiêu trung bình tổng thu từ khách du lịch Bảng 3-4- Dự báo thu nhập từ du lịch (GDP) vốn đầu tư Bảng 3-5- Dự báo đóng góp GDP du lịch so với GDP của tỉnh Bảng 3-6 - Dự báo hệ số đầu tư ICOR của Việt Nam giai đoạn 2005 - 2011 Bảng 3-7- Dự báo nhu cầu và phân bổ nguồn vốn Bảng 3-8- Dự báo cơ cấu vốn đầu tư du lịch theo lĩnh vực Bảng 3-9- Dự báo nhu cầu phòng lưu trú Bảng 3-10- Dự báo lao động trong ngành du lịch Bảng 3-11- Nghiên cứu quỹ đất cho du lịch phân theo quản lý và địa bàn Bảng 3-12- Dự báo phân kỳ dầu tư cho các dự án Biểu 2-1- Hiện trạnh tỉ lệ khách quốc tế và nội địa có lưu trú trên địa bàn Biểu 2-2- Hiện trạng công suất sử dụng phòng lưu trú trên địa bàn Biểu 2-3- Hiện trạng phân loại cơ sở lưu trú du lịch Biểu 2-4- Hiện trạng phân loại lao động trực tiếp và gián tiếp Biểu 3-1- Dự báo về số lượng khách du lịch quốc tế đến Tây Ninh 5 MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................................5 1. Mục đích ý nghĩa của đề tài ................................................................................5 2. Lịch sử nghiên cứu đề tài trong và ngoài nƣớc .................................................7 2.1. Ở nước ngoài ....................................................................................................7 2.2. Ở Việt Nam .......................................................................................................8 2.3. Ở tỉnh Tây Ninh ................................................................................................9 3.Mục tiêu, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .......................................................9 3.1. Mục tiêu ............................................................................................................9 3.2. Đối tượng .........................................................................................................9 4. Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................................10 4.1. Các phương pháp nghiên cứu ........................................................................10 4.1.1. Phương pháp thu thập, phân tích tổng hợp số liệu .....................................10 4.1.2. Phương pháp điều tra thực địa và khảo sát ................................................10 4.1.3. Phương pháp bản đồ ...................................................................................11 4.1.4. Phương pháp chuyên gia.............................................................................11 4.2. Phương pháp luận ..........................................................................................11 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ .............................................................................12 1.1. Một số khái niệm về du lịch và phát triển du lịch........................................12 1.2. Vị trí, vai trò của ngành du lịch trong phát triển kinh tế ............................13 1.3. Những nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển du lịch ...................................15 1.4. Phát triển du lịch trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế .......................19 1.5. Khái quát về hội nhập kinh tế quốc tế ..........................................................22 1.6. Điều kiện phát triển du lịch trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế......23 1.7. Một số xu hướng phát triển du lịch thế giới đến năm 2020 ........................25 1.8. Các yêu cầu đặt ra đối với phát triển du lịch trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế ...............................................................................................................26 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TÂY NINH GIAI ĐOẠN 2007-2012 .....................................................................................................................29 2.1. Cơ sở thực tiễn.................................................................................................29 1 2.1.1. Thực tiễn phát triển du lịch trên thế giới và Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế .............................................................................................29 Cơ hội, thuận lợi của quốc tế và trong nước đối với du lịch Tây Ninh. ...............29 2.1.2 Thực tiễn phát triển du lịch vùng Đông Nam Bộ và Thành phố Hồ Chí Minh. .....................................................................................................................31 2.2. Khái quát chung về tiềm năng phát triển du lịch Tây Ninh .......................31 2.2.1. Tài nguyên tự nhiên ...................................................................................31 2.2.1.1. Địa hình và khoáng sản ..........................................................................31 2.2.1.2. Thủy văn ..................................................................................................32 2.2.1.3. Rừng.........................................................................................................33 2.2.2. Tài nguyên nhân văn .................................................................................37 2.2.2.1. Lịch sử .....................................................................................................37 2.2.2.2. Văn hóa ....................................................................................................38 2.2.2.3. Lễ hội .......................................................................................................38 2.2.3. Cơ sở hạ tầng ..............................................................................................39 2.2.3.1. Hệ thống giao thông vận tải ...................................................................39 2.2.3.2. Hệ thống bưu chính viễn thông ..............................................................39 2.2.3.3. Hệ thống điện ..........................................................................................40 2.2.3.4. Hệ thống cấp thoát nước.........................................................................40 2.2.4. Cơ chế chính sách và hợp tác đầu tư trong phát triển du lịch .................40 2.2.4.1. Cơ chế chính sách ...................................................................................40 2.2.4.2. Hợp tác đầu tư .........................................................................................41 2.2.4.3. Các nhân tố kinh tế xã hội khác .............................................................41 2.3. Thực trạng phát triển du lịch theo lãnh thổ .................................................43 2.3.1. Các khu điểm du lịch .................................................................................43 2.3.2. Các tuyến du lịch ........................................................................................43 2.3.3. Các cụm du lịch ..........................................................................................43 2.4. Kết quả phát triển du lịch Tây Ninh .............................................................44 2.4.1. Vai trò du lịch Tây Ninh trong phát triển kinh tế. ....................................44 2.4.2. Kết quả phát triển du lịch của Tây Ninh ...................................................45 2.4.2.1. Lượng khách và doanh thu du lịch .......................................................45 2.4.2.2. Khả năng khai thác tài nguyên và phát triển sản phẩm du lịch ...........47 2 2.4.2.3. Cơ sở vật chất kĩ thuật du lịch ................................................................50 2.4.2.4. Lao động trong ngành du lịch ................................................................53 2.4.2.6. Hiện trạng tổ chức quản lý và quy hoạch du lịch .................................55 2.4.2.7. Công tác xã hội hóa hoạt động du lịch ..................................................56 2.4.2.8. Hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch .....................................................56 2.4.2.9. Quản lý nhà nước về du lịch và cơ chế, chính sách phát triển du lịch57 2.5. Đánh giá chung ................................................................................................58 Chƣơng 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH TÂY NINH ĐẾN NĂM 2020 VÀ ĐỊNH HƢỚNG ĐẾN NĂM 2030, TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ ......................................................63 3.1. Một số định hƣớng phát triển du lịch Tây Ninh đến năm 2020 và định hƣớng đến năm 2030 ...................................................................................................63 Căn cứ các yêu cầu, điều kiện đặt ra trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế trong phần lý thuyết và thực trạng phát triển du lịch Tây Ninh, tác giả đƣa ra các quan điểm và mục tiêu để cùng cả nƣớc hòa nhập vào quốc tế. .............................63 3.1.1. Quan điểm phát triển .................................................................................63 3.1.2. Mục tiêu phát triển .....................................................................................63 3.1.3. Các định hướng phát triển chủ yếu ...........................................................64 3.1.3.1. Dự báo chỉ tiêu khách du lịch. .................................................................64 3.1.3.3. Dự báo tổng thu từ khách du lịch, thu nhập du lịch. ...............................68 3.1.3.4. Dự báo nhu cầu vốn đầu tư ......................................................................69 3.1.3.5. Dự báo về cơ sở lưu trú cho khách du lịch. .............................................71 3.1.3.6. Xác định và phân loại các thị trường khách du lịch ................................72 3.1.3.8. Định hướng các tuyến du lịch. .................................................................82 3.1.3.9. Định hướng đầu tư phát triển du lịch. .....................................................85 3.2. Dự báo tác động môi trƣờng trong quá trình thực hiện dự án...................90 3.3. Một số giải pháp phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế trong thời gian tới ....................................................................95 3.3.1. Nhóm giải pháp về phát triển sản phẩm du lịch .......................................95 3.3.2. Nhóm giải pháp về phát triển cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch ..............................................................................................................96 3.3.3. Nhóm giải pháp về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực .......................96 3 3.3.4. Nhóm giải pháp về phát triển thị trường, xúc tiến quảng bá, xây dựng thương hiệu du lịch ..............................................................................................99 3.3.5. Nhóm giải pháp về đầu tư và chính sách phát triển du lịch ................. 100 3.3.6. Nhóm giải pháp về hợp tác quốc tế ........................................................ 103 3.3.7. Nhóm giải pháp về quản lý nhà nước về du lịch ................................... 105 Tổ chức quản lý quy hoạch và quản lý kinh doanh du lịch. .............................. 109 3.3.8. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ khách sạn, nhà hàng, lữ hành ................................................................................................................... 111 3.3.9. Nhóm giải pháp triển các hình thức liên kết các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn khu vực Đông Nam Bộ................................................................. 112 3.4. Một số kiến nghị ............................................................................................114 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 115 4 MỞ ĐẦU 1. Mục đích ý nghĩa của đề tài 1.1. Lý do lựa chọn đề tài Ngành du lịch Việt Nam trong thời gian dài đã khẳng định vị trí của mình trong nền kinh tế quốc dân, đóng góp quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế xã hội. Trong tiến trình đổi mới ở Việt Nam, du lịch đã và đang là ngành kinh tế quan trọng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh tăng trưởng và phát triển kinh tế, phục vụ cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế nước ta. Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, du lịch làm gia tăng sự hiểu biết thân thiện và góp phần quảng bá nền văn hóa Việt Nam với các nước. Có lẽ không ngành kinh tế nào có cơ hội phát triển và đóng góp vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế như du lịch. Phát triển du lịch được nhìn nhận là “ngành kinh tế mũi nhọn”, rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa góp phần thực hiện hóa mục tiêu: “đến năm 2020 Việt Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.”, Đại hội lần thứ IX Đảng ta đã nhận định: Toàn cầu hóa kinh tế là xu thế khách quan, lôi cuốn nhiều nước tham gia, vừa có mặt tích cực vừa có mặt tiêu cực, vừa thúc đẩy hợp tác, vừa tăng sức ép cạnh tranh”, Đại hội XI “ Tăng trưởng kinh tế là cơ sở để Đảng và Nhà nước ta có thể thực hiện các mục tiêu xã hội. Trong quá trình toàn cầu hóa và hội nhập diễn ra trên tất cả các lĩnh vực như kinh tế , chính trị, văn hóa, xã hội thì đòi hỏi chúng ta phải giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, kế thừa những thành tựu của văn minh nhân loại nếu không muốn bị nô dịch về văn hóa”. Được coi là một ngành kinh tế được ưu tiên phát triển, với nhiều tiềm năng và lợi thế, là điểm đến lý tưởng với du khách quốc tế, ngành Du lịch Việt Nam đã tích cực hội nhập và mở cửa. Năm 2012, du lịch Việt Nam đã đón và phục vụ được 6,847 triệu lượt khách quốc tế, 32,5 triệu lượt khách nội địa, tổng thu từ du lịch khoảng 160 nghìn tỷ đồng. 10 tháng năm 2013 thu hút 6,119 triệu lượt khách, Mục tiêu của năm 2013 là đón và phục vụ được 7,2 triệu lượt khách quốc tế, 35 triệu lượt khách nội địa, tổng thu từ du lịch đạt khoảng 190 nghìn tỷ đồng. Tây Ninh là tỉnh có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú rừng, núi, sông, hồ, các di tích lịch sử cách mạng miền Nam, các lễ hội tôn giáo, dân gian đặc sắc như Núi Bà Đen, Hồ Dầu Tiếng, sông Vàm cỏ Đông, Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát, quần thể các di tích lịch sử cách mạng miền Nam, Tòa thánh Cao Đài, Tháp Chót 5 Mạt, Tháp cổ Bình Thạnh …, làng nghề truyền thống mây, tre, nứa, chằm nón lá, đóng tàu ghe, bánh tráng phơi sương và đặc sắc hơn nữa ẩm thực Tây Ninh nổi tiếng khắp miền đất nước như: món bánh canh, bánh tráng Trảng Bàng, muối ớt tôm Tây Ninh, món ăn chay đặc sắc của vùng thánh địa Cao Đài. Vị trí địa lý Tây Ninh rất thuận lợi cho phát triển du lịch: Tây Ninh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam là cửa ngõ giao thương giữa thành phố Hồ Chí Minh và Vương quốc Campuchia có đường xuyên Á đi qua. Tây Ninh có đường biên giới 240 km, còn có 02 cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, Xa Mát, 4 cửa khẩu quốc gia và 10 cửa khẩu phụ, rất thuận lợi cho phát triển du lịch Việt Nam – Campuchia – Thái Lan – Myanma và các nước trong khối ASEAN. Tuy nhiên, kết quả hoạt động kinh doanh du lịch có nhịp độ tăng trưởng chậm, không bền vững. Chưa thu hút được nhiều khách du lịch quốc tế mặc dù có lợi thế về đường biên giới. Việc khai thác lợi thế về đường biên giới để hình thành các tour tuyến du lịch kết nối với các nước trong khu vực ASEAN chưa phát triển tương xứng với tiềm năng. Sản phẩm du lịch còn thiếu, chất lượng dịch vụ chưa cao, các cơ sở vui chơi giải trí thiếu và chậm phát triển. Những cơ sở hạ tầng hiện có chưa đạt chuẩn và còn ở quy mô nhỏ, không có khả năng phục vụ số lượng lớn, dịch vụ và cơ sở vật chất nghèo nàn, lạc hậu. Công tác đầu tư phát triển du lịch còn ở mức thấp chưa thu hút được các nhà đầu tư lớn nên các khu du lịch trọng điểm của tỉnh không được khai thác tương xứng với tiềm năng du lịch. Nguồn nhân lực chưa đáp ứng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Vì vậy, việc nghiên cứu một cách khoa học và có hệ thống để tìm ra giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển du lịch trên địa bàn Tây Ninh là yêu cầu nhiệm vụ cấp thiết. Xuất phát từ lý luận được tiếp thu từ khóa đào tạo Thạc sĩ Du lịch học và thực tiễn đúc kết được của bản thân hiện đang công tác tại phòng Nghiệp vụ Du lịch, Sở Văn hoá - Thể thao - Du lịch tỉnh Tây Ninh; với mong muốn được đóng góp cho sự phát triển du lịch Tây Ninh, tôi đã lựa chọn đề tài “Phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh đến năm 2020 trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế”. 1.2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn Cung cấp luận cứ khoa học và cơ sở thực tiễn đẩy mạnh hoạt động hội nhập quốc tế về phát triển du lịch Tây Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nhà, nâng cao vị thế du lịch Tây Ninh trong khu vực và trên trường quốc tế. 6 Nâng cao năng lực chủ động hội nhập bình đẳng của du lịch Tây Ninh với cộng đồng du lịch quốc tế, đảm bảo nâng cao hiệu quả hoạt động du lịch của Tây Ninh trong khu vực và trên thế giới. Dự báo tình hình và xu thế phát triển du lịch trên thế giới, trong khu vực để xây dựng các giải pháp thu hút nguồn lực quốc tế phục vụ phát triển tiềm năng du lịch Tây Ninh. Kiến nghị các nhóm giải pháp phát triển du lịch Tây Ninh đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030 nhằm khai thác có hiệu quả và bền vững tiềm năng du lịch trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế. 2. Lịch sử nghiên cứu đề tài trong và ngoài nƣớc 2.1. Ở nước ngoài Những công trình nghiên cứu đầu tiên về du lịch có tầm quan trọng trên thế giới có thể kể đến là những nghiên cứu về các loại hình du lịch, lịch sử, những nhân tố ảnh hưởng chính đến hoạt động du lịch… của Poser (1939), Christaleer (1955)… được tiến hành ở Đức từ năm 1930. Tiếp theo đó là các công trình đánh giá tổng hợp tự nhiên phục vụ giải trí của Mukhina (1973); nghiên cứu sức chứa và sự ổn định của các điểm du lịch của Khadaxkia (1972) và Sepfer (1973). Các nhà địa lí cảnh quan học của trường Đại học tổng hợp Matxcơva như E.D.Xmirnova, V.B.Nhefedova… đã nghiên cứu các vùng cho mục đích nghỉ dưỡng trên lãnh thổ Liên Xô (cũ). Ngoài ra các nhà địa lí Mỹ như Bôhart (1971), nhà địa lí Anh H. Robinson (1976)… cũng đã tiến hành đánh giá các loại tài nguyên thiên nhiên phục vụ mục đích du lịch. Bên cạnh đó, một khía cạnh quan trọng trong nghiên cứu địa lí du lịch đã được quan tâm là vấn đề tổ chức lãnh thổ du lịch. Nhà địa lí du lịch Bêlarut I.I Pirojnik (1985) đã phân tích hệ thống lãnh thổ du lịch, các vùng du lịch như là đối tượng cho quy hoạch và quản lý. M. Buchovarôp (Bungari), N.X. Mironhenke (Anh)… đã xác định đối tượng nghiên cứu của địa lí du lịch là hệ thống lãnh thổ du lịch các cấp hoặc thể tổng hợp lãnh thổ du lịch và phân tích cơ cấu tổng hợp các yếu tố trên địa bàn để phát triển du lịch. Flie Cohen, Toàn cầu hóa, sự hấp dẫn và cơ chế điều tiết, Trung tâm nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp, Hội thảo khoa học "Những thách thức về phương diện pháp lý của quá trình toàn cầu hóa", 7 Báo cáo của các Bộ, ngành của Uỷ ban quốc gia về Hợp tác kinh tế quốc tế 2.2. Ở Việt Nam Lịch sử ngành du lịch Việt Nam được đánh dấu bắt đầu từ năm 1960, từ đó đến nay các công trình nghiên cứu địa lý du lịch nhìn chung vẫn chưa nhiều. Phần lớn tập trung các vấn đề về tổ chức lãnh thổ không gian du lịch, cơ sở lí luận và phương pháp nghiên cứu du lịch với một số tác giả tiêu biểu như Vũ Tuấn Cảnh, Lê Thông, Nguyễn Minh Tuệ, Đặng Duy Lợi, Phạm Trung Lương… Nhiều công trình nghiên cứu có giá trị trong lĩnh vực này đã được thực hiện như: đề tài “Tổ chức lãnh thổ du lịch Việt Nam” do Vũ Tuấn Cảnh chủ trì (1991); “Cơ sở lí luận phương pháp nghiên cứu các điều kiện tự nhiên và tài nguyên du lịch biển Việt Nam” do Nguyễn Trần Cầu và Lê Thông chủ trì (1993); “Quy hoạch quốc gia và vùng, phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu” – Vũ Tuấn Cảnh, Lê Thông (1994); “ Cơ sở địa lí du lịch” – Nguyễn Minh Tuệ (1994); “Tổ chức lãnh thổ du lịch” – Lê Thông, Nguyễn Minh Tuệ (1999)…; nghiên cứu xây dựng sản phẩm du lịch Việt Nam có tính cạnh tranh trong khu vực và quốc tế của TS. Đỗ Cẩm Thơ năm 2007; Nghiên cứu đề xuất các giải pháp đầu tư phát triển khu du lịch của Thạc sĩ Lê Văn Minh năm 2007; Xây dựng hướng dẫn phát triển du lịch sinh thái góp phần bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam của PGS.TS. Phạm Trung Lương năm 2003; Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2030 của Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch. Ngoài ra còn có nhiều công trình nghiên cứu, dự án, đề tài tiêu biểu cấp Nhà nước; một số bài báo trên tạp chí Du lịch Việt Nam và các báo cáo trong các cuộc hội thảo về du lịch của Việt Nam; một số luận văn, luận án; các đề tài quy hoạch tổng thể phát triển du lịch của các địa phương được thực hiện với sự tham gia của các nhà khoa học địa lí trong và ngoài nước. Tiêu biểu như luận án Tiến sĩ “Tổ chức lãnh thổ du lịch thành phố Hải Phòng” - Nguyễn Thanh Sơn (1997); “Phát triển du lịch TP. Hồ Chí Minh với việc khai thác tài nguyên du lịch vùng phụ cận” - Đỗ Quốc Thông (2004)… Các Nghị quyết Trung ương và tỉnh Đảng bộ Tây Ninh về vấn đề toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế, khu vực hóa. Vận dụng các tài liệu toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế, khu vực hóa trong lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội như: Toàn cầu hóa - quan điểm và thực tiễn, Viện 8 Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương Nxb Thống kê, HN, 1999; Nguyễn Văn Dân, Những vấn dề toàn cầu hóa kinh tế, Nxb KHXH, HN 2001 2.3. Ở tỉnh Tây Ninh Trên thực tế hiện nay, các công trình nghiên cứu về du lịch của tỉnh Tây Ninh còn rất ít như có 2 đề tài nghiên cứu khoa học về phát triển du lịch sinh thái Tây Ninh, đề tài nghiên cứu khoa học nuôi và gây giống óc, thằn lằn núi Bà Đen và một số báo cáo tổng hợp phát triển du lịch Tây Ninh như “Báo cáo quy hoạch tổng phát triển ngành du lịch Tây Ninh đến năm 2010” của Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tây Ninh. Nghị quyết 04-NQ/TU của Tỉnh ủy Tây Ninh về đẩy mạnh khai thác tiềm năng, phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh giai đoạn 20122015 và tầm nhìn đến năm 2020 Đề tài “Phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh đến năm 2020 trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế” là đề tài đầu tiên nghiên cứu vấn đề này trên lãnh thổ của tỉnh như một công trình độc lập. 3.Mục tiêu, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Mục tiêu Trên cơ sở vận dụng lí luận chung về du lịch, đề tài đi sâu phân tích đánh giá tiềm năng và thực trạng về du lịch trên địa bàn Tây Ninh. Từ đó đề xuất quan điểm, mục tiêu, giải pháp các kiến nghị phát triển du lịch Tây Ninh đến năm 2020, nhằm khai thác có hiệu quả tiềm năng du lịch tỉnh Tây Ninh, góp phần đưa ngành du lịch Tây Ninh trở thành ngành kinh tế quan trọng và về lâu dài là ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của địa phương trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế. 3.2. Đối tượng Luận văn tập trung vào các đối tượng sau đây: - Tài nguyên du lịch Tây Ninh gồm tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn cho phát triển du lịch. - Sản phẩm du lịch Tây Ninh. - Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch. - Nguồn lực du lịch gồm nhân lực và vật lực. - Tất cả các đối tượng trên đặt trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế cho định hướng phát triển du lịch Tây Ninh. 9 3.3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài Về nội dung: Đề tài tập trung đánh giá tài nguyên phục vụ cho việc phát triển du lịch và kết quả hoạt động du lịch theo 2 khía cạnh ngành và lãnh thổ (các điểm, tuyến; các cụm du lịch…) Về phạm vi không gian: toàn bộ tỉnh Tây Ninh diện tích 4.036,24km. Bên cạnh có sự so sánh, liên hệ với các tỉnh, thành phố lân cận với địa phương, có cùng điều kiện, tiềm năng phát triển du lịch, nhất là trong vùng Đông Nam Bộ, thành phố Hồ Chí Minh và Tây Nam Bộ. Về phạm vi thời gian: Đề tài tập trung thu thập, phân tích các dữ liệu thống kê chủ yếu trong giai đoạn 5 năm 2007 – 2012 , làm cơ sở để dự báo đến năm 2020. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Các phương pháp nghiên cứu 4.1.1. Phương pháp thu thập, phân tích tổng hợp số liệu Các nguồn tài liệu được khai thác từ nhiều nguồn khác nhau trên cơ sở tổng hợp và phân tích những tài liệu thu thập được từ nhiều nguồn khác nhau như: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Thống kê Tây Ninh, Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND tỉnh Tây Ninh, trang thông tin điện tử Tây Ninh, các doanh nghiệp du lịch Tây Ninh, các Khu du lịch Tây Ninh, Internet, Tổng cục Du lịch, Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch… tôi đã có được một hệ thống tài liệu toàn diện và khái quát về chủ đề nghiên cứu. Các tài liệu thống kê luôn được bổ sung, cập nhật và được tác giả chọn lọc, tổng hợp, phân tích tính liên hợp các yếu tố trong mối tương quan, ảnh hưởng lẫn nhau làm mục đích nghiên cứu của luận văn. 4.1.2. Phương pháp điều tra thực địa và khảo sát Thông qua việc khảo sát tình hình thực tế tại các khu du lịch, điểm du lịch, các doanh nghiệp du lịch, các cộng đồng dân cư của các nghề và làng nghề truyền thống đã và đang được phát triển du lịch và những nơi có điều kiện tự nhiên đa dạng, phong phú sẽ là những cơ sở cơ bản để nhìn nhận và đánh giá được thực tế tình hình phát triển cũng như những tiềm năng của lĩnh vực mà mình đang nghiên cứu. Trong suốt quá trình thực hiện luận văn, tác giả đã tiến hành nhiều đợt thực hiện khảo sát các đối tượng nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Tây Ninh để kiểm tra, đánh giá xác thực và có tầm nhìn đầy đủ đối tượng nghiên cứu, phỏng vấn các doanh nghiệp, du khách về du lịch. Từ đó, cho phép tác giả tiếp cận vấn đề một cách chủ động, sâu sắc, có điều kiện đối chiếu, bổ sung các thông tin cập nhật cần thiết, cũng như thẩm nhận được giá trị 10 của tiềm năng du lịch, hiểu được những khía cạnh khác nhau của thực tế, trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp hợp lý có tính chất khả thi, phù hợp với địa bàn nghiên cứu. 4.1.3. Phương pháp bản đồ Với đặc thù là môn khoa học nghiên cứu khía cạnh lãnh thổ của các đối tượng địa lí du lịch, phương pháp bản đồ cho thấy sự phân bố không gian của đối tượng. Có thể nói, bản đồ là điểm khởi đầu và kết thúc của hoạt động nghiên cứu; cho phép khai thác thông tin trên hệ thống bản đồ đã được xây dựng và tiến hành thể hiện các kết quả nghiên cứu lên bản đồ. Theo mục tiêu nghiên cứu, đề tài sẽ xây dựng hệ thống các bản đồ tài nguyên, bản đồ thực trạng và bản đồ định hướng du lịch tỉnh Tây Ninh. 4.1.4. Phương pháp chuyên gia Phương pháp chuyên gia là phương pháp quan trọng được vận dụng thông qua việc xin ý kiến chỉ đạo, góp ý về nội dung và phương pháp nghiên cứu. Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả đã tham khảo ý kiến của các cán bộ, các nhà nghiên cứu trong vấn đề khai thác các giá trị văn hoá, tự nhiên và định hướng du lịch tỉnh Tây Ninh từ các cơ quan, Sở Văn hoá - Thể thao - Du lịch, các chuyên gia từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch, Viện Nghiên cứu phát triển du lịch, Khoa Du lịch học Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn … 4.2. Phương pháp luận Phương pháp biện chứng duy vật: Nghiên cứu phát triển du lịch Tây Ninh trong mối quan hệ hữu cơ với du lịch thế giới, khu vực và Việt Nam với các lĩnh vực khác. Phương pháp duy vật lịch sử: hoạt động du lịch được nghiên cứu trong giai đoạn 2005-2012 và nghiên cứu phát triển trong tương lai đến năm 2020. 5. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương Chương 1 : Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển du lịch trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế. Chương 2 : Thực trạng phát triển du lịch Tây Ninh giai đoạn 2005-2012. Chương 3: Định hướng và giải pháp phát triển du lịch Tây Ninh đến năm 2020 trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế. 11 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ 1.1. Một số khái niệm về du lịch và phát triển du lịch Từ thời cổ đại, du lịch đã xuất hiện như là một hoạt động tự nhiên của con người nhằm khám phá những điều mới lạ của thế giới xung quanh, từng bước vươn lên làm chủ tự nhiên, làm chủ cuộc sống. Khi sức sản sức xã hội chưa phát triển, du lịch chỉ là hiện tượng cá biệt như buôn bán, giải trí, du lịch thể thao đã từng xuất hiện ở Hy Lạp cổ đại với sự ra đời của thế vận hội Olimpic năm 760 trước công nguyên. Theo Luật Du lịch năm 2006 các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau: Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định. Khách du lịch là người đi du lịch hoặc kết hợp đi du lịch, trừ trường hợp đi học, làm việc hoặc hành nghề để nhận thu nhập ở nơi đến. Hoạt động du lịch là hoạt động của khách du lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch, cộng đồng dân cư và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến du lịch. Tài nguyên du lịch là cảnh quan thiên nhiên, yếu tố tự nhiên, di tích lịch sử – văn hoá, công trình lao động sáng tạo của con người và các giá trị nhân văn khác có thể được sử dụng nhằm đáp ứng nhu cầu du lịch, là yếu tố cơ bản để hình thành các khu du lịch, điểm du lịch, tuyến du lịch, đô thị du lịch. Tham quan là hoạt động của khách du lịch trong ngày tới thăm nơi có tài nguyên du lịch với mục đích tìm hiểu, thưởng thức những giá trị của tài nguyên du lịch. Đô thị du lịch là đô thị có lợi thế phát triển du lịch và du lịch có vai trò quan trọng trong hoạt động của đô thị. Khu du lịch là nơi có tài nguyên du lịch hấp dẫn với ưu thế về tài nguyên du lịch tự nhiên, được quy hoạch, đầu tư phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách du lịch, đem lại hiệu quả về kinh tế – xã hội và môi trường. Điểm du lịch là nơi có tài nguyên du lịch hấp dẫn, phục vụ nhu cầu tham quan của khách du lịch. Tuyến du lịch là lộ trình liên kết các khu du lịch, điểm du lịch, cơ sở cung cấp dịch vụ du lịch, gắn với các tuyến giao thông đường bộ, đường sắt, đường thuỷ, đường hàng không. Sản phẩm du lịch là tập hợp các dịch vụ cần thiết để thoả mãn nhu cầu của khách du lịch trong chuyến đi du lịch. Dịch vụ du lịch là việc cung cấp các dịch vụ về lữ hành, vận chuyển, lưu trú, ăn uống, vui chơi giải trí, thông tin, hướng dẫn và những dịch vụ khác nhằm đáp ứng nhu cầu của khách du lịch. Cơ sở lưu trú du lịch là cơ sở cho thuê buồng, giường và cung cấp các 12 dịch vụ khác phục vụ khách lưu trú, trong đó khách sạn là cơ sở lưu trú du lịch chủ yếu. Chương trình du lịch là lịch trình, các dịch vụ và giá bán chương trình được định trước cho chuyến đi của khách du lịch từ nơi xuất phát đến điểm kết thúc chuyến đi. Lữ hành là việc xây dựng, bán và tổ chức thực hiện một phần hoặc toàn bộ chương trình du lịch cho khách du lịch. Hướng dẫn du lịch là hoạt động hướng dẫn cho khách du lịch theo chương trình du lịch. Người thực hiện hoạt động hướng dẫn được gọi là hướng dẫn viên và được thanh toán cho dịch vụ hướng dẫn du lịch. Phương tiện chuyên vận chuyển khách du lịch là phương tiện bảo đảm các điều kiện phục vụ khách du lịch, được sử dụng để vận chuyển khách du lịch theo chương trình du lịch. Xúc tiến du lịch là hoạt động tuyên truyền, quảng bá, vận động nhằm tìm kiếm, thúc đẩy cơ hội phát triển du lịch. Du lịch bền vững là sự phát triển du lịch đáp ứng được các nhu cầu hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu về du lịch của tương lai. Du lịch sinh thái là hình thức du lịch dựa vào thiên nhiên, gắn với bản sắc văn hoá địa phương với sự tham gia của cộng đồng nhằm phát triển bền vững. Du lịch văn hóa là hình thức du lịch dựa vào bản sắc văn hoá dân tộc với sự tham gia của cộng đồng nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống. Môi trường du lịch là môi trường tự nhiên và môi trường xã hội nhân văn nơi diễn ra các hoạt động du lịch. 1.2. Vị trí, vai trò của ngành du lịch trong phát triển kinh tế Xu hướng mang tính quy luật của cơ cấu kinh tế thế giới chỉ ra rằng tỉ trọng nông nghiệp từ chiếm vị thế quan trọng đã dần nhường cho công nghiệp và cuối cùng vai trò của kinh tế dịch vụ sẽ chiếm vai trò thống soái. Hiện nay ở các nước có thu nhập thấp, các nước Nam Á, Châu Phi nông nghiệp vẫn còn chiếm trên 30% GNP, công nghiệp khoảng 35% GNP. Trong khi đó các nước có thu nhập cao như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Đức, Italia…trên 70% GNP do nhóm ngành dịch vụ đem lại, nông nghiệp chỉ đóng khoản 3-5% tổng sản phẩm quốc dân. Vai trò của du lịch trong ngành dịch vụ cũng ngày càng rõ nét. Theo hội đồng du lịch và lữ hành thế giới, năm 1994 du lịch quốc tế trên toàn thế giới đã chiếm 6% GNP, tức là có doanh thu gần 4000 tỷ đô la, vượt trên công nghiệp ô tô, thép, điện tử và nông nghiệp. Du lịch thu hút trên 200 triệu lao động chiếm hơn 12% lao động trên thế giới. Ở Việt Nam xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế cũng đã được thể hiện rõ qua các năm: Cơ cấu GDP năm 2010 ở 3 khu vực (giá 1994): Nông nghiệp, Lâm nghiệp, 13 Ngư nghiệp - Công nghiệp, Xây dựng - Dịch vụ là 26,8 % - 29% - 42,2%; GDP bình quân đầu người (giá hiện hành) đạt 1.390USD (tương đương 26,4 triệu đồng). Đến năm 2012, cơ cấu kinh tế ở 03 khu vực là 24,8% - 31,0% - 44,2%. Với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm thì du lịch đóng góp lớn cho nền kinh tế. Du lịch đã nộp hàng ngàn tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Ngoài ra cùng với sự phát triển của du lịch cũng dễ tạo điều kiện cho các ngành kinh tế khác cùng phát triển. Với những thuận lợi, những mặt tích cực mà phát triển du lịch đem lại thì du lịch thực sự có khả năng làm thay đổi bộ mặt kinh tế của nước ta. Vai trò của ngành du lịch đối với tăng trưởng và phát triển kinh tế của đất nước Trong lịch sử nhân loại, du lịch đã được ghi nhận như là một sở thích, một hoạt động nghỉ ngơi tích cực của con người. Ngày nay, du lịch đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống văn hóa, xã hội ở các nước. Về mặt kinh tế, du lịch đã trở thành một trong những ngành kinh tế quan trọng của nhiều nước công nghiệp phát triển. Mạng lưới du lịch đã được thiết lập ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Các lợi ích kinh tế mang lại từ du lịch là điều không thể phủ nhận, thông qua việc tiêu dùng của du khách đối với các sản phẩm của du lịch. Nhu cầu của du khách bên cạnh việc tiêu dùng các hàng hoá thông thường còn có những nhu cầu tiêu dùng đặc biệt: nhu cầu nâng cao kiến thức, học hỏi, vãn cảnh, chữa bệnh, nghỉ ngơi, thư giãn… Sự khác biệt giữa tiêu dùng dịch vụ du lịch và tiêu dùng các hàng hoá khác là tiêu dùng các sản phẩm du lịch xảy ra cùng lúc, cùng nơi với việc sản xuất ra chúng. Đây cũng là lý do làm cho sản phẩm du lịch mang tính đặc thù mà không thể so sánh giá cả của sản phẩm du lịch này với giá cả của sản phẩm du lịch kia một cách tuỳ tiện được. Sự tác động qua lại của quá trình tiêu dùng và cung ứng sản phẩm du lịch tác động lên lĩnh vực phân phối lưu thông và do vậy ảnh hưởng đến các khâu của quá trình tái sản xuất xã hội. Bên cạnh đó, việc phát triển du lịch sẽ kéo theo sự phát triển của các ngành kinh tế khác, vì sản phẩm du lịch mang tính liên ngành có quan hệ đến nhiều lĩnh vực khác trong nền kinh tế. Khi một khu vực nào đó trở thành điểm du lịch, du khách ở mọi nơi đổ về sẽ làm cho nhu cầu về mọi hàng hoá dịch vụ tăng lên đáng kể. Xuất phát từ nhu cầu này của du khách mà ngành kinh tế du lịch không ngừng mở rộng hoạt động của mình thông qua mối quan hệ liên ngành trong nền kinh tế, đồng thời làm biến đổi cơ cấu ngành trong nền kinh tế quốc dân. Hơn nữa, các hàng hoá, vật tư cho du lịch đòi hỏi phải có chất lượng cao, phong phú về chủng loại, hình thức đẹp, 14 hấp dẫn. Do đó nó đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng sáng tạo cải tiến, phát triển các loại hàng hoá. Để làm được điều này, các doanh nghiệp bắt buộc phải đầu tư trang thiết bị hiện đại, tuyển chọn và sử dụng công nhân có tay nghề cao đáp ứng được nhu cầu của du khách. Trên bình diện chung, hoạt động du lịch có tác dụng làm biến đổi cán cân thu chi của đất nước. Du khách quốc tế mang ngoại tệ vào đất nước có địa điểm du lịch, làm tăng thêm nguồn thu ngoại tệ của đất nước đó. Ngược lại, phần chi ngoại tệ sẽ tăng lên đối với những quốc gia có nhiều người đi du lịch ở nước ngoài. Trong phạm vi một quốc gia, hoạt động du lịch làm xáo trộn hoạt động luân chuyển tiền tệ, hàng hoá, điều hoà nguồn vốn từ vùng kinh tế phát triển sang vùng kinh tế kém phát triển hơn, kích thích sự tăng trưởng kinh tế ở các vùng sâu, vùng xa… Một lợi ích khác mà ngành du lịch đem lại là góp phần giải quyết vấn đề việc làm. Bởi các ngành dịch vụ liên quan đến du lịch đều cần một lượng lớn lao động. Du lịch đã tạo ra nguồn thu nhập cho người lao động, giải quyết các vấn đề xã hội. Du lịch Việt Nam trong thời gian qua cũng đã đóng góp rất nhiều cho sự tăng trưởng và phát triển kinh tế của đất nước. Tốc độ tăng trưởng hơn 14%/năm gần gấp hai lần tốc độ tăng trưởng của toàn bộ nền kinh tế. 1.3. Những nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển du lịch Thứ nhất là tài nguyên du lịch: Đây là nhân tố hàng đầu ảnh hưởng đến phát triển du lịch của một quốc gia hay vùng lãnh thổ nhất định. Tài nguyên du lịch là cảnh quan thiên nhiên yếu tố tự nhiên, di tích lịch sử văn hóa, công trình lao động sáng tạo của con người và các giá trị nhân văn khác có thể được sử dụng, nhằm đáp ứng nhu cầu du lịch, là yếu tố cơ bản để hình thành các điểm du lịch, tuyến du lịch, đô thị du lịch. Tài nguyên du lịch gồm tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn đang được khai thác và chưa được khai thác. Tài nguyên du lịch tự nhiên gồm các yếu tố địa chất, địa hình, địa mạo, khí hậu thủy văn, hệ sinh thái cảnh quan thiên nhiên có thể sử dụng phục vụ mục đích du lịch. Tài nguyên du lịch nhân văn gồm truyền thống văn hóa, các yếu tố văn hóa, văn nghệ dân gian, di tích lịch sử, cách mạng khảo cổ kiến trúc, các công trình sáng tạo của con người, và các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể khác có thể sử dụng phục vụ mục 15
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan