Tài liệu Phát triển đội ngũ hiệu trưởng các trường tiểu học huyện phúc thọ, thành phố hà nội theo tiếp cận quản lý nhân lực (lv02026)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KIỀU TRỌNG SỸ KIỀU TRỌNG SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN PHÚC THỌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC KHÓA: 2014-2016 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI, 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KIỀU TRỌNG SỸ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN PHÚC THỌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số : 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học PGS.TS Trần Quốc Thành HÀ NỘI – 2016 i LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu đề tài “Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực”, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình của các thầy, cô giáo trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 để hoàn thành luận văn này. Với tình cảm chân thành, tôi bày tỏ lòng biết ơn đối với Ban giám hiệu, phòng Sau Đại học, Khoa Quản lý giáo dục - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, các thầy giáo, cô giáo đã tham gia quản lý, giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Tôi xin bày tỏ sự lòng biết ơn đặc biệt đến PGS.TS Trần Quốc Thành, người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ về khoa học để tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn: - Lãnh đạo, chuyên viên phòng GD&ĐT huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội; - Ban giám hiệu, giáo viên các trường TH huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội; - Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, cổ vũ, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong suốt quá trình thực hiện đề tài, song có thể còn có những mặt hạn chế, thiếu sót. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp và sự chỉ dẫn của các thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp. Hà Nội, tháng 8 năm 2016 TÁC GIẢ Kiều Trọng Sỹ ii LỜI CAM ĐOAN Tên tôi là: Kiều Trọng Sỹ, học viên lớp Cao học K18, trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2; sau một thời gian học tập và nghiên cứu đề tài “Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực” Thuộc chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là do tôi nghiên cứu và viết ra, dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Trần Quốc Thành; các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Hà Nội, tháng 8 năm 2016 TÁC GIẢ Kiều Trọng Sỹ iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... i LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................ ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................... viii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN...................... ix MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3 5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 3 6. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 4 7. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 4 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC ..................................................................................... 6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6 1.2. Các khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu ....................................... 9 1.2.1. Khái niệm đội ngũ ................................................................................... 9 1.2.2. Hiệu trưởng ........................................................................................... 10 1.2.3. Đội ngũ Hiệu trưởng ............................................................................. 11 1.2.4. Quản lý nguồn nhân lực ........................................................................ 11 1.3. Trường tiểu học và phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực.............................................................. 14 1.3.1. Trường tiểu học ..................................................................................... 14 iv 1.3.1.1. Nhiệm vụ, quyền hạn và hoạt động quản lý của trường tiểu học ...... 14 1.3.1.2. Hiệu trưởng trường tiểu học .............................................................. 16 1.3.2. Yêu cầu về phẩm chất và năng lực của đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học ................................................................................................................... 17 1.4. Nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực ................................................................................... 23 1.4.1. Quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng............................................................ 23 1.4.2. Thực hiện công tác tuyển chọn ............................................................. 26 1.4.3. Bổ nhiệm và luân chuyển đội ngũ Hiệu trưởng .................................... 27 1.4.4. Đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng .......................................... 28 1.4.5. Kiểm tra, đánh giá thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ Hiệu trưởng ........ 30 1.4.6. Tạo môi trường làm việc và đãi ngộ đối với đội ngũ Hiệu trưởng ....... 31 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực.............................................................. 32 1.5.1. Điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương ............................................ 32 1.5.2. Cơ chế quản lý chung của ngành Giáo dục và Đào tạo ........................ 33 1.5.3. Cơ chế quản lý riêng đối với đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học ..... 33 1.5.4. Công tác dự báo, quy hoạch phát triển giáo dục tiểu học ..................... 33 1.5.5. Tác động của xu thế hội nhập và toàn cầu hóa trong lĩnh vực giáo dục & đào tạo ......................................................................................................... 34 1.5.6. Chính sách đãi ngộ tạo động lực cho đội ngũ Hiệu trưởng .................. 34 Kết luận chƣơng 1 ......................................................................................... 35 v CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN PHÚC THỌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC..................................................................36 2.1. Khái quát về giáo dục Tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội ..... 36 2.2. Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học của huyện Phúc Thọ ......................................................................................................................... 38 2.2.1. Thực trạng cơ cấu đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học ................ 38 2.2.2. Thực trạng trình độ quản lý nhà nước và quản lý giáo dục, trình độ lý luận chính trị, tin học, ngoại ngữ .................................................................... 39 2.2.3. Thực trạng về phẩm chất chính trị và đạo đức của đội ngũ Hiệu trưởng41 2.2.4. Thực trạng năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ Hiệu trưởng .............................................................................................................. 46 2.3. Thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. ............. 49 2.3.1. Thực trạng hoạch định đội ngũ Hiệu trưởng ......................................... 49 2.3.2. Thực trạng thực hiện qui hoạch, tuyển chọn phát triển đội ngũ Hiệu trưởng .............................................................................................................. 51 2.3.3. Tình hình đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội ................................................................ 56 2.3.3.1. Thực trạng đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học ............................................................................................................ 56 2.3.3.2. Thực trạng thực hiện đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội........................................................................... 59 2.3.4. Kiểm tra, đánh giá thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ Hiệu trưởng ........ 62 2.3.5. Thực trạng tạo môi trường làm việc và đãi ngộ .................................... 64 2.4. Đánh chung về thành tựu, hạn chế và nguyên nhân ................................ 67 vi 2.4.1. Thành tựu và nguyên nhân .................................................................... 67 2.4.1.1. Thành tựu ........................................................................................... 67 2.4.1.2. Nguyên nhân thành tựu ...................................................................... 68 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 68 2.4.2.1. Hạn chế .............................................................................................. 69 2.4.2.2. Nguyên nhân của hạn chế .................................................................. 70 Kết luận chƣơng 2 ......................................................................................... 71 CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN PHÚC THỌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC....................... 73 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................. 73 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ, hệ thống ........................................ 73 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa.......................................................... 73 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện ....................................................... 73 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thiết thực, khả thi và hiệu quả ...................... 73 3.2. Một số biện pháp cụ thể ........................................................................... 74 3.2.1. Xây dựng và thực hiện tốt công tác quy hoạch tuyển chọn đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học..................................................................................... 74 3.2.2. Hoàn thiện công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, luân chuyển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học............................................................... 77 3.2.3. Tổ chức và thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng .............................................................................. 83 3.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá thường xuyên đội ngũ Hiệu .trưởng ............................................................................................. 90 3.2.5. Hoàn thiện chính sách, chế độ đãi ngộ, khen thưởng, kỷ luật, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi để tạo động lực cho đội ngũ Hiệu trưởng ........ 93 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 97 vii 3.4. Khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 98 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm:......................................................................... 98 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm:. ........................................................................ 98 3.4.3. Đối tượng khảo nghiệm: ....................................................................... 98 3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................ 98 Kết luận chƣơng 3 ....................................................................................... 101 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 103 1. Kết luận ..................................................................................................... 103 2. Khuyến nghị .............................................................................................. 105 2.1. Với Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội .............................................. 105 2.2. Với UBND huyện Phúc Thọ, phòng GD&ĐT huyện Phúc Thọ ........... 106 2.3. Đối với Hiệu trưởng các trường tiểu học ............................................... 106 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 108 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 111 viii DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Sơ đồ 1.1: Mô hình quản lý nguồn nhân lực Bảng 2.1: Quy mô các trường TH huyện Phúc Thọ năm học 20142015 Bảng 2.2. Kết quả đánh giá học tập của HS các trường TH huyện Phúc Thọ, năm học 2014-2015 Bảng 2.3. Cơ cấu đội ngũ Hiệu trưởng tại các trường TH Bảng 2.4: Thực trạng trình độ quản lý nhà nước và quản lý giáo dục, trình độ lý luận chính trị, tin học, ngoại ngữ Bảng 2.5.Thực trạng về phẩm chất chính trị và đạo đức của đội ngũ Hiệu trưởng Bảng 2.6. Thực trạng về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ Hiệu trưởng Bảng 2.7. Thực trạng hoạch định đội ngũ Hiệu trưởng Bảng 2.8. Thực trạng qui hoạch, tuyển chọn phát triển đội ngũ Hiệu trưởng Bảng 2.9. Thực trạng đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng các Tiểu học Bảng 2.10. Thực trạng thực hiện đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng Bảng 2.11. Kiểm tra, đánh giá thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ Hiệu trưởng Bảng 2.12. Thực trạng tạo môi trường làm việc và đãi ngộ Sơ đồ 3.1. Sơ đồ mối quan hệ giữa các biện pháp Bảng 3.1. Khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp Bảng 3.2. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất Biểu đồ 3.1. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 13 36 37 38 39 41 46 49 52 57 59 62 65 98 98 99 101 ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ 1. BCH Ban chấp hành 2. BGH Ban giám hiệu 3. CBQL, GV, NV Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên 4. CBQL GD Cán bộ quản lý giáo dục 5. CHXHCN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 6. CMHS Cha mẹ học sinh 7. CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 8. CSVC Cở sở vật chất 9. GD Giáo dục 10. GD&ĐT Giáo dục và đào tạo 11. GDTH Giáo dục tiểu học 12. HS Học sinh 13. HT Hiệu trưởng 14. KHCN Khoa học công nghệ 15. KT-XH Kinh tế - xã hội 16. QL Quản lý 17. QLGD Quản lý giáo dục 18. TB Thứ bậc 19. TH Tiểu học 20. THCS Trung học cơ sở 21. THPT Trung học phổ thông 22. UBND Ủy ban nhân dân 23. XHCN Xã hội chủ nghĩa STT 1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Quan điểm xuyên suốt của Đảng và nhà nước ta đều khẳng định vai trò quyết định của nhà giáo trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ quản lý trong việc điều hành một hệ thống giáo dục. Luật giáo dục khẳng định: “Cán bộ quản lý giáo dục giữ vai trò quan trọng trong việc tổ chức, quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục”, “Nhà nước có kế hoạch xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, bảo đảm phát huy sự nghiệp giáo dục”. [2] Trong giai đoạn đổi mới sự nghiệp phát triển giáo dục nước ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, đội ngũ cán bộ quản lý nói chung và đội ngũ Hiệu trưởng nói riêng được rèn luyện, thử thách, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành với sự nghiệp cách mạng, tận tụy với nghề, góp phần quyết định thành công của sự nghiệp phát triển giáo dục trong giai đoạn vừa qua. Tuy nhiên, các nhà quản lý giáo dục còn nhiều yếu kém, bất cập về số lượng, chất lượng, cơ cấu, về đạo đức, kỷ cương, năng lực… Nguồn nhân lực nói chung và nguồn nhân lực ngành giáo dục nói riêng trong đó đặc biệt đội ngũ Hiệu trưởng có vai trò quan trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của một tổ chức, nhà trường vì yếu tố cơ bản cấu thành nên một tổ chức đó là con người - nguồn lực quý giá của xã hội, nguồn nhân lực của mọi quốc gia, tổ chức trong từng thời kì nhất định phản ánh tiềm năng lao động tổng thể của con người trong tổ chức và quốc gia đó. Trong quá trình hoạt động của các tổ chức thì việc sử dụng tiềm năng nguồn nhân lực trong giai đoạn trước đây chủ yếu về mặt thể lực; trong khi đó việc khai thác tiềm năng trí lực vẫn còn mới mẻ, nhưng việc khai thác tiềm năng về mặt trí lực của nguồn nhân lực đang chứng tỏ được vai trò quan trọng và ngày càng được coi trọng. Chỉ tiêu quan trọng để đánh giá tiềm năng lao động bao gồm tiềm 2 năng về thể lực, trí lực và tính năng động xã hội. Vì vậy, phát triển nguồn nhân lực và phát triển đội ngũ Hiệu trưởng theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực là giải pháp phát triển tối ưu hiệu quả quản lý của đội ngũ này. Nghị quyết 08/NQ-BCĐ ngày 04 tháng 4 năm 2007 của Ban cán sự Đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc phát triển ngành sư phạm từ 2007 đến 2015. Một trong những nhiệm vụ được đề ra trong Nghị quyết có nội dung "Triển khai thực hiện đề án đào tạo và bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục các cấp, trong đó ưu tiên bồi dưỡng tất cả 35.000 hiệu trưởng các cấp, bậc học". Thực hiện chủ trương đổi mới và phát triển GD&ĐT của thành phố Hà Nội, thực hiện “Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 2011-2020”, Sở GD&ĐT thành phố Hà Nội cùng với phòng GD&ĐT huyện Phúc Thọ đã đề ra một số biện pháp để xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ quản lý nói chung và đội ngũ Hiệu trưởng, đặc biệt là đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. Trong đó, đặc biệt quan tâm chú trọng đến công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng gắn với quản lý nguồn nhân lực cho phù hợp với tình hình phát triển kinh tế xã hội của huyện, đáp ứng yêu cầu cấp học. Tuy nhiên, phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học vẫn còn rất nhiều bất cập và hạn chế từ việc hoạch định nguồn nhân lực tới các chế độ đãi ngộ đến việc thu hút sử dụng đội ngũ Hiệu trưởng chưa đúng yêu cầu, công tác phát triển chưa xây dựng được hệ thống quản lý nguồn nhân lực dẫn tới chưa cân bằng được nhu cầu đội ngũ Hiệu trưởng hiện tại, hiệu quả sử dụng chưa cao. Thực trạng xây dựng, phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn huyện Phúc Thọ còn những bất cập, hạn chế, Hiệu trưởng các trường tiểu học chưa đáp ứng tốt những yêu cầu và nhiệm vụ đặt ra. Từ đó có thể thấy: nghiên cứu phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực là cấp 3 thiết. Vì những lý do nêu trên, việc chọn nghiên cứu đề tài: “Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực” là cần thiết và có ý nghĩa. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận và kết quả nghiên cứu thực trạng, đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Xác định cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. 3.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ và phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. 3.3. Đề xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài khảo sát thực trạng công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học huyện Phúc Thọ giai đoạn 2012 - 2015 và đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng giai đoạn 2015- 2020. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu 4 Sử dụng phương pháp thu thập các tài liệu, đọc sách, tham khảo các công trình nghiên cứu có liên quan để hình thành cơ sở lý luận cho đề tài. 5.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu trưng cầu ý kiến - Phiếu trưng cầu gồm các câu hỏi mở về vấn đề phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học hiện nay. 5.3. Phương pháp phỏng vấn Nhóm phương pháp này được tiến hành qua việc gặp gỡ, tiếp xúc với các cán bộ quản lý, giáo viên các trường tiểu học nhằm nhận định, thu thập những thông tin bổ ích cho đề tài nghiên cứu. 5.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm để đánh giá chất lượng Dựa trên các số liệu thống kê được về số lượng, chất lượng, cơ cấu đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học qua các nguồn số liệu, nhằm đưa ra những nhận định, phân tích, đánh giá thực trạng và giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. 5.5. Phương pháp toán thống kê Dùng phương pháp toán thống kê để phân tích và xử lý số liệu nhằm định lượng kết quả nghiên cứu. 6. Giả thuyết khoa học Công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Bên cạnh đó vẫn còn bộc lộ những bất cập như: đội ngũ phát triển chưa đồng bộ và thiếu tính hệ thống. Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực thì công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng sẽ đạt hiệu quả cao, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp phát triển giáo dục của huyện trong giai đoạn hiện nay. 7. Cấu trúc luận văn 5 Ngoài mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương: Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. Chƣơng 2. Thực trạng đội ngũ và phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. Chƣơng 3. Biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. 6 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Ngày nay trong sự nghiệp đổi mới đất nước, vấn đề quản lý nói chung và quản lý giáo dục nói riêng là chủ đề thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà lãnh đạo, nhà nghiên cứu khoa học, nhà quản lý thực tiễn. Vấn đề quản lý giáo dục, xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục là vấn đề có ý nghĩa trong việc “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài”, đặc biệt có ý nghĩa to lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của nhà trường. Xuất phát từ quan điểm “Coi con người là động lực trực tiếp của sự phát triển, cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục là quốc sách hàng đầu”. Đất nước ta đang bước vào thời kỳ hội nhập mạnh mẽ và sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, trong đó giáo dục có vai trò quyết định đối với sự tồn tại và phát triển của quốc gia. Để thực hiện có hiệu quả sự nghiệp giáo dục, Đảng và Nhà nước ta đã có Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư khóa IX, ngày15/6/2004“Về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục”. Nghị quyết đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI đã nêu rõ: “Coi trọng công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ công chức, trước hết là cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý về đường lối, chính sách, về kiến thức và kỹ năng quản lý hành chính nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội trong điều kiện cơ chế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế”. Quyết định số 1215/QĐ-BGDĐT ngày 04/04/2013 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT thực hiện giai đoạn một (2013-2015) hoàn thiện Đề án “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp 7 ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, đã đề ra mục tiêu và nhiệm vụ: Xây dựng đội ngũ CBQL trong đó đội ngũ Hiệu trưởng theo hướng chuẩn hoá, nâng cao chất lượng, bảo đảm đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề nghiệp và trình độ chuyên môn. Đổi mới công tác quản lý giáo dục và CBQL giáo dục theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả. Trong những năm qua đã có nhiều công trình nghiên cứu về lý luận cũng như các giải pháp phát triển giáo dục như: “Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020” nêu bảy nhóm giải pháp phát triển giáo dục “Trong đó, đổi mới chương trình giáo dục, phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là giải pháp trọng tâm; đổi mới quản lý giáo dục là khâu đột phá”. Cuốn sách “Giáo dục Việt Nam những thập niên đầu thế kỷ XXI Chiến lược phát triển” của Đặng Bá Lãm đã có những phân tích khá sâu sắc về giải pháp quản lý giáo dục. Vũ Ngọc Hải và Trần Khánh Đức trong cuốn “Hệ thống giáo dục hiện đại trong những năm đầu thế kỷ XXI” đã trình bày quan điểm, mục tiêu và biện pháp phát triển giáo dục và hệ thống giáo dục, làm rõ thêm nhận thức về chiến lược phát triển giáo dục, ngoài ra còn nhiều tài liệu khác đề cập đến vấn đề này. Triển khai các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đối với sự phát triển giáo dục, đã có nhiều tác giả đi sâu nghiên cứu về lý luận QLGD và công tác phát triển đội ngũ CBQL trong đó có đội ngũ Hiệu trường, một số công trình nghiên cứu như sau: Luận văn thạc sĩ năm 2012 của Phan Văn Thiết, trường Đại học Vinh: “Một số giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trong các trường tiểu học ở huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An”. Tác giả tập trung nghiên cứu về cơ sở lý luận về quản lý, nguồn cán bộ quản lý, yêu cầu và phẩm chất 8 của người quản lý, qua đó để phản ánh, đánh giá được thực trạng chất lượng của đội ngũ cán bộ quản lý trong các trường tiểu học ở huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An. Từ đó tác giả đã đưa ra được sáu giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý. Tuy nhiên các giải pháp mà tác giả đề xuất đã không thật sự thuyết phục vì chỉ dựa trên những ý kiến chủ quan của tác giả. Luận văn thạc sĩ năm 2012 của Đặng Thị Phương Thủy, trường Đại học Vinh: “Giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường đào tạo công nhân kỹ thuật tỉnh Nghệ An”. Nội dung đã làm rõ đặc trưng của cán bộ quản lý, đánh giá được những yếu tố ảnh hưởng làm ảnh hưởng đến phát triển cán bộ quản lý từ đó đưa ra được giải pháp để nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ quản lý. Tác giả có nhấn mạnh đến những yếu tố cấu thành nhà quản lý, đề cập tới cách thức để đánh giá cán bộ quản lý. Luận văn thạc sĩ năm 2008 của Trần Văn Cù, Trường Đại học Vinh: “Một số giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường trung học cơ sở huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa”. Tác giả làm sáng tỏ cơ sở lý luận về quản lý trường THCS, vị trí của trường THCS trong nền giáo dục quốc dân, cũng như chức năng, nhiệm vụ của trường THCS, yêu cầu về phẩm chất, năng lực của người CBQL trường THCS; làm căn cứ cho việc xây dựng giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS. Từ đó tác giả đánh giá thực trạng của CBQL trong các trường THCS tại huyện Đông Sơn và đưa ra giải pháp thích hợp. Tuy nhiên giải pháp mà tác giả đưa ra chỉ áp dụng cho hệ thống trường THCS chưa thể áp dụng rộng rãi trong các khối giáo dục khác được. Luận văn thạc sĩ năm 2009 của Ngô Đức Long, trường Đại học Lao động Xã hội: “Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý tại công ty TNHH MTV Cầu 1 Thăng Long”. Nội dung tác giả đã đưa ra một số giải pháp để phát triển đội ngũ cán bộ quản lý doanh nghiệp, từ đó đã đưa ra được những kiến nghị cho các doanh nghiệp Việt Nam. Tác giả tập trung đi sâu vào giải thích và làm rõ 9 những vấn đề liên quan đến doanh nghiệp, và tại sao phải phát triển đội ngũ của cán bộ quản lý. Đánh giá đúng thực trạng cán bộ quản lý của công ty, cán bộ quản lý có điểm mạnh gì và điểm yếu ra sao, đã đưa ra giải pháp để phát triển đội ngũ cán bộ quản lý. Tuy đã có một số công trình nghiên cứu liên quan tới phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, trong đó có đề cập đến đội ngũ Hiệu trưởng nêu ở trên, nhưng những công trình này mới đề cập tới quản trị cán bộ quản lý các góc độ tiếp cận khác nhau, có những nghiên cứu thì đề cập tới giải pháp cụ thể để phát triển đội ngũ cán bộ quản lý… Đến nay vẫn chưa có một nghiên cứu nào nghiên cứu một cách hệ thống, toàn diện và sâu sắc về đội ngũ Hiệu trưởng trên địa bàn huyện Phúc Thọ đặc biệt theo hướng tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. Vì vậy việc thực hiện đề tài này sẽ không trùng lắp, đảm bảo tính độc lập và có ý nghĩa lý luận và thực tiễn lớn đối với việc phát triển đội ngũ Hiệu trưởng tại huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội là một vấn đề cấp thiết và quan trọng, nhằm đáp ứng kịp yêu cầu đổi mới quản lý giáo dục, đáp ứng nhu cầu phát triển giáo dục - đào tạo của huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội. 1.2. Các khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu 1.2.1. Khái niệm đội ngũ Nói đến “đội ngũ”, từ điển tiếng Việt định nghĩa: “Đội ngũ là tập hợp một số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp, thành một lực lượng” [2; tr 399] Theo giáo trình khoa học quản lý của NXB Chính trị Hà Nội của tác giả Hoàng Văn Tuệ thì “đội ngũ là một tập hợp gồm số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp thành một lực lượng” [3, tr.34]. Các khái niệm này đều có chung một điểm: Đội ngũ là một nhóm người được hợp thành một lực lượng để thực hiện một hay nhiều chức năng có thể