ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------
ĐINH THỊ BÍCH HẠNH
PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
Ở TỈNH TUYÊN QUANG
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
Hà Nội - 2015
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------
ĐINH THỊ BÍCH HẠNH
PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
Ở TỈNH TUYÊN QUANG
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM QUANG VINH
XÁC NHẬN CỦA CÁN
BỘ HƢỚNG DẪN
XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN
Hà Nội - 2015
MỤC LỤC
Danh mục các ký hiệu viết tắt ......................................................................................i
Danh mục các bảng ................................................................................................................ ii
Danh mục biểu đồ ..................................................................................................... iii
LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..........................................................................1
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................2
4. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................3
Chƣơng 1 .....................................................................................................................4
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
.....................................................................................................................................4
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..................................................................................... 4
1.2. Các khái niệm cơ bản .................................................................................................... 11
1.1.1. Khái niệm về doanh nghiệp ........................................................................... 11
1.1.2. Khái niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa....................................................... 133
1.3. Vài trò, ƣu nhƣợc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................................. 14
1.3.1. Vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa đối với quá trình phát triển kinh tế xã hội........................................................................................................................ 14
1.3.2. Ƣu điểm và hạn chế của các doanh nghiệp nhỏ và vừa ............................... 188
1.4. Nội dung và các biện pháp để phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa dƣới góc độ quản lý
............................................................................................................................................. 21
1.4.1. Nội dung phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa dƣới góc độ quản lý ............ 211
1.4.2. Các biện pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa dƣới góc độ quản lý ...... 21
1.5. Các nhân tố phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa .......................................................... 30
1.5.1. Các nhân tố của điều kiện tự nhiên ................................................................ 30
1.5.2. Các nhân tố về kinh tế - xã hội .................................................................... 311
1.5.3. Các nhân tố về môi trƣờng thể chế .............................................................. 311
1.6. Tiêu chí đánh giá sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ............................................ 35
1.6.1. Tiêu chí về sự gia tăng số lƣợng doanh nghiệp.............................................. 35
1.6.2. Tiêu chí về quy mô doanh nghiệp ................................................................ 366
1.6.3. Tiêu chí đánh giá sự phát triển doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a qua việc nâng cao
chất lƣợng sản phẩm ................................................................................................ 36
1.6.4. Tăng kết quả và hiệu quả sản xuất kinh doanh .............................................. 36
1.6.5. Tăng đóng góp cho xã hội............................................................................ 377
1.6.6. Mở rộng thị trƣờng ...................................................................................... 377
Chƣơng 2 ...................................................................................................................38
PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................38
2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin, tài liệu thứ cấp ......................................................... 38
2.2. Phƣơng pháp xử lý thông tin, tài liệu thứ cấp ............................................................... 39
2.3. Phƣơng pháp phân tích thông tin .................................................................................. 39
2.3.1. Phƣơng pháp thống kê mô tả ......................................................................... 39
2.3.2. Phƣơng pháp so sánh ..................................................................................... 40
2.3.3. Phƣơng pháp phân tích tổng hợp ................................................................... 40
Chƣơng 3 ...................................................................................................................42
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA .......................42
Ở TỈNH TUYÊN QUANG .......................................................................................42
3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế – xã hội tại Tuyên Quang .................................................. 42
3.1.1. Đặc điểm tự nhiên .......................................................................................... 42
3.1.2. Đặc điểm xã hội ............................................................................................. 44
3.1.3. Tình hình phát triển kinh tế của tỉnh Tuyên Quang trong những năm qua .... 44
3.2. Tình hình phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Tuyên Quang trong thời gian qua 47
3.2.1. Phát triển về số lƣợng doanh nghiệp .............................................................. 47
3.2.2. Phát triển về quy mô doanh nghiệp ............................................................... 53
3.2.3. Phát triển về chất lƣợng sản phẩm ................................................................. 55
3.2.4. Phát triển về sản phẩm mới ............................................................................ 56
3.2.5. Về mối liên kết giữa các doanh nghiê ̣p .......................................................... 57
3.2.6. Kết quả kinh doanh và đóng góp cho xã hội .................................................. 57
3.3. Nô ̣i dung và biê ̣n pháp phát triể n doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a ở Tuyên Quang dƣới góc
đô ̣ quản lý trong thời gian qua ............................................................................................. 57
3.4. Đánh giá sƣ̣ phát triể n doanh nghiê ̣ p nhỏ và vƣ̀a ở Tuyên Quang dƣới góc đô ̣ quản lý
............................................................................................................................................. 66
3.4.1. Thành tựu ....................................................................................................... 66
3.4.2. Hạn chế .......................................................................................................... 67
3.5. Nguyên nhân của nhƣ̃ng ha ̣n chế .................................................................................. 69
3.5.1. Về phiá cơ quan nhà nƣớc ............................................................................. 69
3.5.2. Về phía doanh nghiê ̣p .................................................................................... 70
Chƣơng 4 ...................................................................................................................72
GIẢI PHÁP CƠ BẢN THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ
VỪA Ở TỈNH TUYÊN QUANG TRONG THỜI GIAN TỚI .................................72
4.1. Quan điểm phát triển..................................................................................................... 72
4.2. Định hƣớng phát triển các doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a ở tỉnh Tuyên Quang nhƣ̃ng năm
trƣớc mắ t .............................................................................................................................. 72
4.2.1. Mục tiêu tổng quát ......................................................................................... 73
4.2.2. Mục tiêu cụ thể .............................................................................................. 73
4.3. Một số giải pháp phát triển doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a ở tỉnh Tuyên Quang ................. 73
4.3.1. Các giải pháp chung ....................................................................................... 73
4.3.2. Các giải pháp cụ thể dƣới góc độ quản lý để phát triển doanh nghiệp nhỏ và
vƣ̀a ở tỉnh Tuyên Quang .......................................................................................... 78
KẾT LUẬN ...............................................................................................................89
TÀI LIỆU THAM KHẢO
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn, tôi đã nhận đƣợc sự
giúp đỡ nhiệt tình và những lời động viên, chỉ bảo ân cần của các cá nhân, tập
thể, các cơ quan tỉnh Tuyên Quang và Trƣờng Đại học Kinh tế Đại học Quốc
gia Hà Nội.
Trƣớc tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn sâu sắc TS. Phạm Quang Vinh đã
trực tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi về mọi mặt để hoàn thành luận văn thạc sĩ
Quản lý kinh tế.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trƣờng Đại học kinh tế;
Ban chủ nhiệm khoa kinh tế chính trị; Sở Công thƣơng, Cục thống kê tỉnh
Tuyên Quang đã quan tâm, giúp đỡ tận tình và tạo điều kiện về thời gian,
hƣớng dẫn về nội dung, cung cấp những thông tin, số liệu, tài liệu cần thiết.
Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè; tôi xin bày tỏ lòng
biết ơn đến ngƣời thân trong gia đình đã luôn tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mặt
vật chất, chia sẻ những khó khăn và động viên về mặt tinh thần trong thời
gian học tập và hoàn thành luận văn thạc sĩ này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các thông tin, số liệu trích dẫn trong luận văn đều đã
đƣợc ghi rõ nguồn gốc.
Hà Giang, ngày 20 tháng 12 năm 2014
Tác giả luận văn
Đinh Thị Bích Hạnh
Danh mục các ký hiệu viết tắt
CTCP
Công ty cổ phần
DNNVV
Doanh nghiệp nhỏ và vừa
DN
Doanh nghiệp
ĐKKD
Đăng ký kinh doanh
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
i
Danh mục các bảng
Bảng 3.1
Bảng 3.2
Bảng 3.3
Bảng 3.4
Bảng 3.5
Tình hình doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, giải thể,
thu hồi ĐKKD từ 2009-2013
Số doanh nghiệp hoạt động kinh doanh tại Tuyên Quang
2009-2013
Cơ cấ u số lƣơ ̣ng doanh nghiê ̣p đang hoạt động phân theo
loại hình tại Tuyên Quang năm 2009 - 2013
Số lƣơ ̣ng doanh nghiê ̣p đang hoa ̣t đô ̣ng kinh doanh ta ̣i
Tuyên Quang phân theo ngành nghề tƣ̀ năm 2009 – 2011
Số lƣơ ̣ng doanh nghiê ̣p phân theo điạ bàn ta ̣i Tuyên
Quang từ năm 2011-2013
ii
48
49
50
51
52
Danh mục biểu đồ
Biểu đồ 3.1
Tình hình doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, giải
thể, thu hồi ĐKKD từ 2009 - 2013
iii
49
LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Cùng với tiến trình đổi mới, phát triển đất nƣớc, DNNVV ở nƣớc ta có
vị trí, vai trò rất quan trọng, đóng góp to lớn vào ổn định, phát triển kinh tế
đất nƣớc: Khai thác tiềm năng vốn, tài nguyên, lao động, thị trƣờng, nâng cao
sức cạnh tranh, hoàn thiện cơ chế, thể chế kinh tế thị trƣờng theo định hƣớng
XHCN, thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nƣớc.
Với một số lƣợng đông đảo, chiếm tới 96% tổng số doanh nghiệp,
DNNVV đã phát triển nhanh trong thời gian qua, khai thác và sử dụng các
nguồn lực xã hội một cách hiệu quả nhất, từ đó thỏa mãn tốt hơn nhu cầu
của thị trƣờng. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, các DNNVV gặp phải
không ít những khó khăn nhƣ: thiếu vốn, trình độ công nghệ còn yếu, khó
khăn trong việc gia nhập thị trƣờng, phân biệt đối xử, cạnh tranh gay gắt của
các DN nƣớc ngoài sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức thƣơng mại thế giới
(WTO)... Đặc biệt là tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng kinh tế thế
giới khiến cho các DNNVV càng gặp nhiều bất lợi trong hoạt động sản xuất
kinh doanh. Phát triển DNNVV là bộ phận quan trọng trong quá trình xóa
đói giảm nghèo, là hoạt động tiên phong trong quá trình phát triển kinh tế và
tự do hóa kinh doanh.
Tuyên Quang là một tỉnh miền núi với cơ sở hạ tầng còn yếu kém, giao
thông không thuận lợi, thu nhập bình quân đầu ngƣời còn thấp và hiện đang
đƣợc xếp vào dạng tỉnh nghèo. Tuy nhiên thực tế Tuyên Quang lại có rất
nhiều điểm mạnh và lợi thế, có thể tận dụng để huy động nguồn vốn bên
ngoài lẫn bên trong cho phát triển, số lƣợng doanh nghiệp hoạt động trên địa
bàn cũng không nhỏ.
Xuất phát từ thực tiễn trên, đề tài “Phát triển Doanh nghiệp nhỏ và vừa
ở tỉnh Tuyên Quang” đã đƣợc chọn để nghiên cứu. Với đề tài này, tác giả
1
không chỉ nghiên cứu yếu tố chính sách dƣới góc độ quản lý, mà còn qua đó
tìm hiểu, đƣa ra những gợi ý về sự thay đổi cơ bản trong chính các DNNVV
để nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm tận dụng các cơ hội và giảm thiểu các
thách thức có thể xảy ra.
Đề tài hƣớng tới trả lời cho câu hỏi: Làm thế nào để phát triển DNNVV
ở tỉnh Tuyên Quang dƣới góc độ quản lý?
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu : Đƣa ra một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự
phát triển DNNVV ở tỉnh Tuyên Quang dƣới góc độ quản lý
* Nhiê ̣m vụ nghiên cứu : Để đa ̣t mu ̣c đích nghiên cƣ́u nói trên , nhiê ̣m
vụ nghiên cứu đặt ra là:
Thứ nhấ t : Nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về phát triển
DNNVV dƣới góc độ quản lý.
Thứ hai: Đánh giá thực trạng phát triển DNNVV ở Tuyên Quang dƣới
góc độ quản lý.
Thứ ba : Đƣa ra giải pháp nhằm phát triển DNNVV ở Tuyên Quang
dƣới góc độ quản lý.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: Dƣới góc đô ̣ quản lý kinh tế , đề tài xác định
đối tƣợng nghiên cứu là vấn đề phát triển DNNVV ở tỉnh Tuyên Quang
* Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Luận văn chủ yếu nghiên cứu các hoạt động quản
lý đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa đƣợc thực hiện bởi chính quyền cấp
tỉnh, nhƣ nghiên cứu các chính sách, công cụ, hoạt động quản lý Nhà nƣớc để
phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang trong thời
gian qua.
- Phạm vi thời gian: Luâ ̣n văn nghiên cƣ́u đố i tƣơ ̣ng trong thời gian qua
2
(chủ yếu tập trung vào 2 giai đoạn: Từ năm 2005 đến năm 2009 và giai đoạn
từ năm 2010 đến nay);
- Phạm vi không gian: Luận văn đƣợc thực hiện trên điạ bàn t ỉnh
Tuyên Quang.
4. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo và phần kết
luận, luận văn đƣợc trình bày trong 4 chƣơng :
Chƣơng 1 : Những vấn đề chung về phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
Chƣơng 2 : Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3 : Thực trạng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở tỉnh
Tuyên Quang
Chƣơng 4 : Một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển doanh nghiệp
nhỏ và vừa ở Tuyên Quang.
3
Chƣơng 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHÁT TRIỂN
DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Vấ n đề phát triể n doanh nghiê ̣p nhỏ và vƣ̀a đã đƣơ ̣c nhiề u nhà khoa
học, lãnh đạo quản lý kinh tế cấp Trung ƣơng đến địa phƣơng và nhiều học
giả trong cả nƣớc quan tâm nghiên cƣ́u dƣới nhiều góc độ và cách tiếp cận
khác nhau, ví dụ nhƣ :
* Luận văn thạc sĩ “Giải pháp tài chính hỗ trợ phát triển doanh
nghiệp nhỏ và vừa trong khu vực kinh tế tư nhân của Việt Nam hiện nay”
của Hà Thị Kim Thâu, năm 2004. Đề tài tập trung phân tích thực trạng về
tác động của chính sách tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
ở khu vực kinh tế tƣ nhân, từ đó đề xuất một số giải pháp tài chính nhằm hỗ
trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại khu vực kinh tế này. Luận văn
đƣa ra các chính sách chung để hỗ trợ toàn diện đối với DNNVV và các giải
pháp cụ thể về tài chính, bao gồm: Giải pháp về tín dụng; Giải pháp về huy
động vốn; Giải pháp về thuế; Giải pháp về thị trƣờng. Ngoài ra tác giả còn
đƣa ra một số giải pháp liên quan khác nhƣ: Giải pháp về đất đai; Giải pháp
về đào tạo nguồn nhân lực; Giải pháp về duy trì sự ổn định kinh tế, kết hợp
đồng bộ với việc thực hiện các công cụ quản lý vĩ mô khác. (Hà Thị Kim
Thâu, 2004).
* Luận văn thạc sĩ “Hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ
trên phương diện mở rộng cung tín dụng” của Hoàng Đức Kiên Thế, năm
2007. Luận văn đã phân tích thực trạng của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong
mối quan hệ với các tổ chức tín dụng để tìm hiểu tác động đến cung tín dụng
cho loại hình doanh nghiệp này nhằm đƣa ra các giải pháp mở rộng cung tín
4
dụng, đáp ứng nhu cầu về vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Luận văn
tập trung phân tích thực trạng các doanh nghiệp vừa và nhỏ thuộc thành phần
kinh tế ngoài quốc doanh trong mối liên hệ với tình hình tiếp cận vốn vay
ngân hàng. Qua đó luận văn đề xuất hai nhóm giải pháp chủ yếu nhằm mở
rộng cung tín dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên đại bàn là: Nhóm
giải pháp tác động làm tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
vừa và nhỏ; và nhóm giải pháp hỗ trợ. (Hoàng Đức Kiên Thế, 2007)
* Luận văn thạc sĩ “Giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở
Việt Nam hiện nay” của tác giả Vũ Thị Thanh Phương, năm 2008. Luận
văn đánh giá tổng thể thực trạng và tình hình phát triển doanh nghiệp mà chủ
yếu là đối tƣợng doanh nghiệp nhỏ và vừa trong thời gian từ năm 2000 đến
2008, đi đến nhận định về sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa mang nặng
tính hình thức, phát triển bề rộng, không theo một định hƣớng phát triển quy
hoạch tổng thể mà mang tính tự phát. Vai trò của nhà nƣớc và các cấp chƣa
phát huy tốt và chƣa theo kịp yêu cầu thực tế nên công tác quản lý, định
hƣớng, hỗ trợ còn hạn chế. Tình trạng thiếu vốn hoặc không có vốn để mở
rộng sản xuất kinh doanh là hiện tƣợng phổ biến của các doanh nghiệp nhỏ và
vừa. Bên cạnh đó, luận văn nghiên cứu bối cảnh kinh tế xã hội, những thách
thức và xác định mục tiêu để phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó đƣa ra
3 giải pháp lớn nhằm phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam tài thời
điểm nghiên cứu là: Giải pháp xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý; Giải
pháp nâng cao năng lực và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa;
Các giải pháp hỗ trợ nhƣ: Bảo hiểm trong trƣờng hợp doanh nghiệp nhỏ và
vừa bị mất khả năng thanh toán; Phát triển chiến lƣợc khai thác thị trƣờng
ngách; Phát triển công nghiệp phụ trợ và liên kết doanh nghiệp; Tạo lập môi
trƣờng tâm lý xã hội đối với khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa. (Vũ Thị
Thanh Phƣơng, 2008)
5
* Luận văn thạc sĩ “Giải pháp tài chính hỗ trợ phát triển doanh
nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk từ nay đến năm 2015” của tác
giả Trương Trung Triều, năm 2010. Luận văn đã phân tích đặc điểm về điều
kiện tự nhiên, tình hình kinh tế xã hội và đặc điểm của doanh nghiệp vừa và
nhỏ trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk và phân tích thực trạng các nguồn tài chính hỗ
trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh Đắk Lắk, tác giả đƣa ra một
số giải pháp về tài chính hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa
bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2010 – 2015 nhƣ: Giải pháp hỗ trợ vốn cho doanh
nghiệp nhỏ và vừa thông qua hình thức tín dụng; Giải pháp về thuế; Giải pháp
huy động vốn qua thị trƣờng bất động sản; Thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng
cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ; Thành lập quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ
và vừa; Thành lập các công ty cho thuê tài chính...; Bên cạnh đó tác giả dƣa ra
một số điều kiện để thực hiện các giải pháp đó nhƣ: Duy trì sự ổn định kinh tế
- xã hội của tỉnh; Đẩy mạnh cải cách hành chính; Thực hiện chính sách trợ
giúp có trọng điểm; Hỗ trợ phát triển công nghệ thông tin; Xây dựng và phát
triển văn hóa kinh doanh, khuyến khích khởi sự doanh nghiệp. (Trƣơng Trung
Triề u, 2010)
* Luận văn thạc sĩ “Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh Gia
Lai” của Trần Ngọc Nẫm, năm 2011. Luận văn đã nghiên cứu thực trạng
phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh Gia Lai trong giai đoạn từ năm
2000 đến 2010 và đề ra giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh
Gia Lai đến năm 2020. Trên cơ sở quản điểm, định hƣớng và mục tiêu thuộc
sơ chế, chính sách của Nhà nƣớc mang tầm vĩ mô để thực hiện nhằm tạo điều
kiện giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Gia Lai tăng khả năng tích lũy, cũng
nhƣ mở rộng khả năng huy động vốn từ bên ngoài. Luận văn đề cập đến từng
nhóm giải pháp liên quan đến mỗi nội dung phát triển doanh nghiệp nhỏ và
vừa trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến các giải pháp nhằm mục tiêu phát triển
6
doanh nghiệp về số lƣợng nhƣ tạo môi trƣờng kinh tế - chính trị xã hội ổn
định, cải cách thủ tục hành chính, tăng cƣờng quy hoạch, kế hoạch định
hƣớng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp
cận đất, mặt bằng sản xuất, tiếp cận các nguồn vốn tín dụng. Giải pháp phát
triển về quy mô doanh nghiệp nhƣ: Tăng cƣờng cơ sở vật chất, đổi mới công
nghệ, tăng cƣờng vốn đầu tƣ bằng các hình thức huy động, tăng cƣờng nguồn
nhân lực. (Trầ n Ngo ̣c Nẫm, 2011).
* Luận văn thạc sĩ “Giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
trên địa bàn huyện Văn Giang tỉnh Hưng Yên” của tác giả Lý Thu Cúc,
năm 2011. Luận văn tập trung phân tích thực trạng phát triển doanh nghiệp
nhỏ và vừa trên địa bàn huyện Văn Giang tỉnh Hƣng Yên và từ đó nghiên cứu
các giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại huyện Văn Giang trên
phạm vi huyện và phạm vi doanh nghiệp nhƣ: Nhóm giải pháp tăng cƣờng các
biện pháp đẩy mạnh phát triển kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo
hƣớng công nghiệp hóa – hiện đại hóa; Nhóm giải pháp về tạo dựng cơ chế
chính sách thúc đẩy hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn
huyện; Nhóm giải pháp tạo lập và mở rộng thị trƣờng cho các doanh nghiệp
nhỏ và vừa. Đối với giải pháp trong phạm vi doanh nghiệp, Luận văn hƣớng
tới các nhóm giải pháp chủ yếu là: Nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ
lãnh đạo trong các doanh nghiệp, phát triển công nghệ thông tin ứng dụng
triệt để trong doanh nghiệp; Chú trọng, quan tâm đến vấn đề hỗ trợ tín dụng
cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa; Thành lập cơ quan chuyên trách quản lý
nhà nƣớc đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn; Hỗ trợ các doanh
nghiệp nhỏ và vừa về mọi mặt. Ngoài ra còn một số giải pháp về giảm rủi ro
trong kinh doanh; xây dựng chiến lƣợc kinh doanh và mở rộng thị trƣờng mà
các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần phải thực hiện và vận động thực hiện từ
chính nội tại các doanh nghiệp. (Lý Thu Cúc, 2011).
7
* Luận văn thạc sĩ “Chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho các
doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội”, tác giả Nguyễn Thị Minh Thùy,
năm 2012. Đề tài nghiên cứu chuyên sâu dƣới góc độ chuyên ngành kinh tế
chính trị về chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho các doanh nghiệp nhỏ và
vừa của Hà Nội trong một số ngành sản xuất giai đoạn 2000-2010. Đề tài đã
đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu lực và hiệu quả của chính sách hỗ
trợ đối mới công nghệ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội nhƣ: Đổi
mới tƣ duy của những ngƣời làm chính sách trong việc nghiên cứu và ban
hành các chính sách khả thi theo hƣớng tập trung và việc hỗ trợ cụ thể và trực
tiếp để thúc đẩy các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội thực hiện đổi mới
công nghệ; Đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của cả ngƣời làm
chính sách và nhà quản trị doanh nghiệp về yêu cầu cấp thiết phải thực hiện
nhanh và hiệu quả các chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho các doanh
nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội; Nâng cao năng lực chuyên môn và đổi mới
quy trình ban hành và thực thi chính sách; Thúc đẩy phát triển hơn nữa thị
trƣờng khoa học công nghệ; Tăng cƣờng việc giám sát, khen thƣởng và kỷ
luật trong quá trình thực thi chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho các
doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hà Nội. (Nguyễn Thi ̣Minh Thùy, 2012).
* Luận văn thạc sĩ “Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam trong bối
cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu”, Nguyễn Thị Hải Ninh, 2012. Luận
văn hệ thống hóa về lý luận về tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu
(đặc biệt là giai đoạn 2008 – 2009) đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ; Làm rõ
thực trạng tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu đến doanh nghiệp vừa
và nhỏ Việt Nam; Đƣa ra đƣợc các quan điểm và giải pháp nhằm phát triển
các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam thời kỳ hậu khủng hoảng kinh tế toàn
cầu, bao gồm ba nhóm giải pháp chính: Nhóm giải pháp thuộc về Chính phủ;
Nhóm giải pháp thuộc về hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ; Nhóm giải pháp
8
thuộc về doanh nghiệp. (Nguyễn Thi Ha
̣ ̉ i Ninh, 2012).
* Luận án tiến sĩ “Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam
trong quá trình hội nhập quốc tế” của tác giả Phạm Văn Hồng, năm 2007.
Luận án đánh giá thực trạng doanh nghiệp vừa và nhỏ và môi trƣờng thể chế
phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Đề xuất quan điểm mới về các tiêu chí xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ
thông qua quá trình nghiên cứu các vấn đề lý luận về phát triển doanh nghiệp
vừa và nhỏ. Rút ra bài học cho Việt Nam từ việc tổng kết kinh nghiệm phát
triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của
một số nƣớc trên thế giới. Đề xuất một số giải pháp nhằm tiếp tục khuyến
khích phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ có hiệu quả hơn trong quá trình hội
nhập kinh tế quốc tế, bao gồm các nhóm giải pháp chủ yếu là: Đẩy mạnh
tuyên truyền, khơi dậy tinh thần kinh doanh của mọi ngƣời dân, đẩy mạnh
thực hiện luật doanh nghiệp, cải cách hành chính theo hƣớng phục vụ doanh
nghiệp, hoàn thiện chính sách tài chính tín dụng, chính sách thuế cho doanh
nghiệp vừa và nhỏ; xây dựng chiến lƣợc đào tạo nguồn nhân lực cho các
doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đẩy mạnh việc thực hiện luật về các hiệp hội, xã
hội hóa những hoạt động mà Chính phủ không cần nắm giữ. Ngoài ra, luận án
cũng đã đƣa ra một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển từ chính nội tại
các doanh nghiệp, nhƣ giải pháp về chiến lƣợc kinh doanh, tìm kiếm thị
trƣờng, nâng cao năng lực quản lý, hợp tác giữa các doanh nghiệp vừa và nhỏ,
đào tạo và đào tạo lại lao động, đổi mới công nghệ, đầu tƣ vào nghiên cứu và
phát triển, tham gia ý kiến vào xây dựng chính sách. (Phạm Văn Hồng, 2007)
* Các công trình nghiên cứu khác
Công trình “Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam
trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, tiến sĩ Nguyễn Hữu Thắng,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008. Cuốn sách phân tích những vấn đề lý
9
luận và thực trạng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay,
đề ra một số quan điểm và phƣơng hƣớng, các giải pháp chủ yếu nhằm nâng
cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Những giải pháp mà cuốn sách
đƣa ra có 4 nội dung lớn, đó là: Nâng cao năng lực hoạt động của các doanh
nghiệp; Sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của doanh nghiệp; Cải thiện môi
trƣờng và điều kiện kinh doanh đối với doanh nghiệp; Phát triển các định chế
hỗ trợ doanh nghiệp. (Nguyễn Hƣ̃u Thắ ng, 2008).
Cuốn sách “Doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam trong điều
kiện hội nhập kinh tế quốc tế”, 2006, Nxb Chính trị quốc gia, TS. Lê
Xuân Bá, TS. Trần Kim Hào, TS. Nguyễn Hữu Thắng. Cuốn sách đề cập
đến hội nhập kinh tế quốc tế là con đƣờng tất yếu của phát triển kinh tế;
Các yêu cầu đặt ra đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam; Những
tác động của hội nhập kinh tế quốc tế và cơ hội, thách thức đối với các
doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam. Các tác giả đã trình bày khái niệm,
đặc điểm, vai trò, đánh giá thực trạng, những khó khăn, hạn chế, nguyên
nhân trở ngại đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa; Thể chế, chính sách,
thị trƣờng dịch vụ phát triển kinh doanh và đánh giá môi trƣờng kinh doanh
tổng thể của Việt Nam có tác động đến doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt
Nam. Qua đó các tác giả đề cập đến việc đổi mới nhận thức, quan điểm,
một số giải pháp và định hƣớng nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh
nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. (Lê Xuân Bá và
cô ̣ng sƣ̣, 2006).
Qua tìm hiểu các công trình nghiên cứu trên, các tác giả đều đã khái
quát hóa các nội dung cơ bản của doanh nghiệp nhỏ và vừa nhƣ: Khái niệm,
đặc điểm và vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa trong quá trình phát triển
kinh tế xã hội trong điều kiện hội nhập kinh tế thế giới; phân tích đánh giá các
tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa;
10
- Xem thêm -