Tài liệu Phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận tại công ty cổ phần quốc việt

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM NGUYỄN HỒNG THẠCH PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN QUỐC VIỆT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: KẾ TOÁN Mã ngành: 52340301 Cần Thơ – 2013 TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH PHẠM NGUYỄN HỒNG THẠCH MSSV: LT11346 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN QUỐC VIỆT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngành: KẾ TOÁN Mã ngành: 52340301 Cán bộ hƣớng dẫn LÊ TRẦN PHƢỚC HUY Cần Thơ – 2013 LỜI CẢM TẠ Trong suốt thời gian thực hiện luận văn và qua ba tháng thực tập tại Công ty Cổ Phần Quốc Việt tôi đã học đƣợc rất nhiều kiến thức từ thực tiễn cũng nhƣ những kỹ năng nghiên cứu một đề tài khoa học. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã gặp không ít khó khăn và để hoàn thành luận văn tốt nghiệp thì ngoài sự cố gắng của bản thân, tôi đã đƣợc sự giúp đỡ tận tình từ phía nhà trƣờng và đơn vị thực tập. Nay, tôi xin chân thành cảm ơn:  Các quý thầy cô trƣờng Đại học Cần Thơ, các thầy cô Khoa Kinh tế Quản trị kinh doanh và đặc biệt là Thầy Lê Trần Phƣớc Huy đã hƣớng dẫn tôi thực hiện luận văn này!  Các cô chú, anh chị trong các phòng ban của Công ty Cổ Phần Quốc Việt đã hƣớng dẫn nhiệt tình và cung cấp số liệu để tôi hoàn thành luận văn này!  Tuy nhiên do một số nguyên nhân khách quan và kiến thức còn hạn chế nên bài luận văn không tránh khỏi sai sót. Mong nhận đƣợc sự thông cảm và đóng góp ý kiến của quí thầy cô và cơ quan thực tập để giúp cho bài luận văn đƣợc hoàn thiện hơn! Sau cùng tôi xin kính chúc quý thầy cô Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh, các cô chú, anh chị Công ty Cổ Phần Quốc Việt dồi dào sức khỏe và luôn thành công trong công việc! Cần thơ, ngày … tháng …. năm 2013 Sinh viên thực hiện Phạm Nguyễn Hồng Thạch i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập trong đề tài là trung thực và không trùng với bất cứ đề tài khoa học nào trƣớc đây. Cần thơ, ngày……tháng……năm 2013 Sinh viên thực hiện Phạm Nguyễn Hồng Thạch ii BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC  Họ và tên ngƣời hƣớng dẫn ................................................................................  Chuyên ngành: ....................................................................................................  Cơ quan công tác: ...............................................................................................  Tên sinh viên: PHẠM NGUYỄN HỒNG THẠCH  Mã số sinh viên: LT11346  Chuyên ngành: KẾ TOÁN  Tên đề tài: “phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận tại công ty cổ phần Quốc Việt ” NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 2. Về hình thức: ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 3. Ý nghĩa khoa học thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài: ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn: ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5. Nội dung và kết quả đạt đƣợc (theo Mục tiêu nghiên cứu) ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 6. Các nhận xét khác: ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các yêu cầu chỉnh sửa) ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ………….,ngày……..tháng………năm 2013 NGƢỜI NHẬN XÉT iii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Cần Thơ, ngày……..tháng…….năm 2013 Thủ trƣởng đơn vị iv MỤC LỤC LỜI CẢM TẠ .................................................................................................................... i LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................ii BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC ............................................iii NGƢỜI NHẬN XÉTNHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP..................................iii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP .................................................................... iv MỤC LỤC ........................................................................................................................ v DANH SÁCH BẢNG ....................................................................................................viii DANH SÁCH HÌNH ....................................................................................................... ix Hình 1. Sơ đồ tổ chức bộ máy hoạt động của công ty cổ phần Quốc Việt 21 .............. ix Hình 2: Biểu đồ thể hiện cơ cấu sản phẩm của công ty cổ phần Quốc Việt……………………………………………………………………………...33 ........ ix Hình 3: Biểu đồ thể hiện tổng chi phí của công ty ……………………………46 .......... ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT............................................................................................ x CHƢƠNG 1 ................................................................................................................. - 1 GIỚI THIỆU ................................................................................................................ - 1 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................................................................. 3 1.2.1. Mục tiêu chung ................................................................................................... 3 1.2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................................... 3 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ..................................................................................... 3 1.3.1. Không gian nghiên cứu ....................................................................................... 3 1.3.2.Thời gian nghiên cứu ........................................................................................... 3 1.3.3. Đối tƣợng nghiên cứu ......................................................................................... 3 1.4. LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU ...................................................................................... 4 CHƢƠNG 2 ...................................................................................................................... 5 PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................... 5 2.1. PHƢƠNG PHÁP LUẬN ....................................................................................... 5 2.1.1. Khái niệm và ý nghĩa tiêu thụ sản phẩm ............................................................. 5 2.1.1.1. Khái niệm tiêu thụ sản phẩm ........................................................................... 5 2.1.1.2. Vai trò của tiêu thụ đối với hoạt động sản xuất kinh doanh ............................ 5 2.1.1.2. Ý nghĩa tiêu thụ sản phẩm................................................................................ 6 2.1.2. Khái niệm thị trƣờng ........................................................................................... 7 2.1.3. Khái niệm kênh phân phối .................................................................................. 7 2.1.4. Doanh thu bán hàng ............................................................................................ 8 2.1.4.1. Các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng.......................................................... 8 2.1.4.2. Giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp tính cho hàng tiêu thụ .................................................................................................................. 9 2.1.5. Kết quả kinh doanh ........................................................................................... 10 2.1.6 Lợi nhuận và các nguồn hình thành lợi nhuận ................................................... 10 2.1.6.1. Lợi nhuận thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh : ........................................ 11 v 2.1.6.2. Lợi nhuận thu từ hoạt động tài chính ............................................................. 11 2.1.6.3. Lợi nhuận thu từ hoạt động khác ................................................................... 11 2.1.7 Vai trò của lợi nhuận .......................................................................................... 12 2.1.8 Phân tích lợi nhuận ............................................................................................ 13 2.1.9.Phân tích các chỉ tiêu lợi nhuận ......................................................................... 13 2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................................... 14 2.2.1. Phƣơng pháp thu thập và xử lý số liệu .............................................................. 14 2.2.2. Phƣơng pháp phân tích số liệu .......................................................................... 14 2.2.2.1. Phƣơng pháp so sánh ..................................................................................... 14 2.2.2.2. Phƣơng pháp thay thế liên hoàn. .................................................................... 15 CHƢƠNG 3 .................................................................................................................... 17 3.3.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Công ty 18 3.7. KHÁI QUÁT HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP QUA 3 NĂM 2010, 2011, 2012. ............................................................................................. 21 CHƢƠNG 4 .................................................................................................................... 25 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ LỢI NHUẬN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN QUỐC VIỆT TỪ NĂM 2010 ĐẾN NĂM 2012 ............................................................. 25 4.1 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ SẢN PHẨM CỦA CÔNG TY QUA 3 NĂM 2010, 2011, 2012 .............................................................................................. 25 Bảng 4.1: TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG DOANH THU GIAI ĐOẠN 2010-2012............ 27 4.1.1 Phân tích doanh thu tiêu thụ sản phẩm .............................................................. 25 4.1.2 Phân tích tình hình tiêu thụ theo cơ cấu mặt hàng của công ty.......................... 28 Hình 2: Biểu đồ thể hiện tỷ trọng của các mặt hàng giai đoạn 2010 - 2012 ................... 31 Bảng 4.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ THEO CƠ CẤU MẶT HÀNG CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 – 2012 ............................................................................ 32 Bảng 4.3. DOANH THU TIÊU THỤ THEO THỊ TRƢỜNG CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 – 2012 ........................................................................................................ 35 Bảng 4.4 ẢNH HƢỞNG CỦA SẢN LƢỢNG VÀ GIÁ ĐẾN DOANH THU TIÊU THỤ CỦA CÔNG TY THEO MẶT HÀNG GIAI ĐOẠN 2010 – 2011 ................................ 36 4.1.4.1 Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến doanh thu tiêu thụ sản phẩm của công ty giai đoạn 2010-2011 ................................................................................................... 37 4.5 Các nhân tố ảnh hƣởng đến doanh thu tiêu thụ sản phẩm của công ty giai đoạn 2011- 2012 .................................................................................................................. 38 Bảng 4.6 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ GIỮA THỰC TẾ VÀ KẾ HOẠCH QUA BA NĂM ............................................................................................................... 40 4.1.6 Đánh giá chung về tình hình tiêu thụ sản phẩm của công ty giai đoạn 2010-201 Bảng 4.7 tình hình biến động chi phí của công ty giai đoạn 2010 - 2012 ................. 43 Bảng 4.8 Doanh thu của công ty 6 tháng đầu năm..........................................................46 4.2.1 Phân tích các yếu tố cấu thành lợi nhuận ........................................................... 47 4.2.1.1 Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất kinh doanh .................................................. 47 4.2.1.2 Lợi nhuận từ hoạt động tài chính .................................................................... 47 4.2.1.3 Lợi nhuận từ các hoạt động khác .................................................................... 48 vi Bảng 4.9 LỢI NHUẬN THEO TỪNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY QUA BA NĂM 2010 – 2012..................................................................................................................... 49 Bảng 4.10 tổng hợp các nhân tố ảnh hƣởng đến lợi nhuận của công ty giai đoạn 2010 2012 ...............................................................................................................................54 4.3 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN CÔNG TY QUA BA NĂM 2010, 2011, 2012......................................................................................................... 55 4.3.1 Phân tích các chỉ tiêu lợi nhuận ......................................................................... 55 Bảng 4.11 LỢI NHUẬN THEO TỪNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY QUA BA NĂM 2010 – 2012 ......................................................................................................... 56 Bảng 4.12 CÁC CHỈ SỐ TÀI CHÍNH LIÊN QUAN ĐẾN LỢI NHUẬN CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 – 2012............................................................................................... 57 4.3.1.1 Tỷ suất lợi nhuận ròng trên doanh thu ( ROS) ................................................ 58 4.3.1.2 Tỷ suất sinh lời của tài sản ( ROA) ................................................................. 58 4.3.1.3 Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) ................................................... 58 4.3.2 Phân tích các chỉ tiêu khác ................................................................................. 58 4.3.2.1 Tỷ lệ lãi gộp trên doanh thu thuần .................................................................. 59 4.3.2.2 Tỷ lệ lãi gộp trên giá vốn hàng bán ................................................................. 59 Bảng 4.13 CÁC CHỈ SỐ VỀ TỶ LỆ LÃI GỘP CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 – 2012................................................................................................................................. 60 CHƢƠNG 5 .................................................................................................................... 61 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TIÊU THỤ SẢN PHẨM VÀ LỢI NHUẬN CÔNG TY ...................................................................................................... 61 5.1 NHỮNG ƢU ĐIỂM VÀ TỒN TẠI ...................................................................... 61 5.1.1 Ƣu điểm………………………………………………………………………. 61 5.1.2 Tồn tại ................................................................................................................ 61 5.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP ........................................................................................... 62 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................................ 63 6.1 KẾT LUẬN ........................................................................................................... 63 6.2 KIẾN NGHỊ .......................................................................................................... 63 6.2.1 Kiến nghị đối với nhà nƣớc................................................................................ 63 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................... 65 PHỤ LỤC ........................................................................................................................ 66 BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN CÔNG TY CỔ PHẦN QUỐC VIỆT GIAI ĐOẠN 2010 – 2012 (Dạng rút gọn) ........................................................................................................ 66 vii DANH SÁCH BẢNG Bảng 4.1: TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG DOANH THU GIAI ĐOẠN 2010-2012............ 27 Bảng 4.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ THEO CƠ CẤU MẶT HÀNG CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 – 2012 ............................................................................ 32 Bảng 4.3. DOANH THU TIÊU THỤ THEO THỊ TRƢỜNG CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 – 2012 ........................................................................................................ 35 Bảng 4.4 ẢNH HƢỞNG CỦA SẢN LƢỢNG VÀ GIÁ ĐẾN DOANH THU TIÊU THỤ CỦA CÔNG TY THEO MẶT HÀNG GIAI ĐOẠN 2010 – 2011 ................................ 36 Bảng 4.5 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN DOANH THU TIÊU THỤ SẢN PHẨM CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 - 2012.......................................................38 Bảng 4.6 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TIÊU THỤ GIỮA THỰC TẾ VÀ KẾ HOẠCH QUA BA NĂM ............................................................................................................... 40 Bảng 4.7 TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG CHI PHÍ CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 2012................................................................................................................................43 Bảng 4.8 DOANH THU CỦA CÔNG TY SÁU THÁNG ĐẦU NĂM 2013................46 Bảng 4.9 LỢI NHUẬN THEO TỪNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY QUA BA NĂM 2010 – 2012..................................................................................................................... 49 Bảng 4.10 LỢI NHUẬN THEO TỪNG HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY QUA BA NĂM 2010 – 2012 ......................................................................................................... 56 Bảng 4.11 CÁC CHỈ SỐ TÀI CHÍNH LIÊN QUAN ĐẾN LỢI NHUẬN CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 – 2012............................................................................................... 57 Bảng 4.12 CÁC CHỈ SỐ VỀ TỶ LỆ LÃI GỘP CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2010 – 2012................................................................................................................................. 60 BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN CÔNG TY CỔ PHẦN QUỐC VIỆT GIAI ĐOẠN 2010 – 2012 (Dạng rút gọn) ........................................................................................................ 66 BẢNG BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH GIAI ĐOẠN 2010 2012.................................................................................................................................68 viii DANH SÁCH HÌNH Hình 1. Sơ đồ tổ chức bộ máy hoạt động của công ty cổ phần Quốc Việt........... 21 Hình 2: Biểu đồ thể hiện cơ cấu sản phẩm của công ty cổ phần Quốc Việt……………………………………………………………………………...33 Hình 3: Biểu đồ thể hiện tổng chi phí của công ty ……………………………46 ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BH & CCDV : Bán hàng và cung cấp dịch vụ CPQLDN : Chi phí quản lý doanh nghiệp LN : Lợi nhuận GVHB : Giá vốn hàng bán TNDN : Thu nhập doanh nghiệp DT : Doanh thu x CHƢƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Trong những năm gần đây nền kinh tế thế giới nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng đang trong giai đoạn hết sức khó khăn. Đặc biêt rủi ro trong hệ thống ngân hàng tăng lên, lòng tin thị trƣờng sụt giảm mạnh… là những tín hiệu cho thấy nền kinh tế Việt Nam rất khó khăn và có dấu hiệu xấu đi. Mặt khác giá nguyên liệu đầu vào ngày càng tăng cao, sự cạnh tranh trên thƣơng trƣờng cũng trở nên khốc liệt hơn, lãi suất ngân hàng cao khiến cho các doanh nghiệp làm ăn không có lời và thậm chí dẫn đến phá sản, đóng cửa, không có khả năng tiếp tục sản xuất. Chính vì thế sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp trong tình hình hiện nay là vấn đề hết sức quan trọng. Để làm đƣợc nhƣ vậy thì đòi hỏi các doanh nghiệp phải có những hƣớng đi và phƣơng pháp sản xuất kinh doanh hiệu quả nhất đem lại lợi nhuận ngày càng cao. Vì lợi nhuận không chỉ là đòn bẩy kinh tế, mà còn là yếu tố cơ bản quyết định đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Lợi nhuận không chỉ quan trọng đối với doanh nghiệp mà còn là sự quan tâm của các nhà đầu tƣ, Ngân hàng, các đối tác… Lợi nhuận cần thiết cho việc đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, đảm bảo đời sống cho ngƣời lao động, là tiêu chuẩn xác định vị thế của doanh nghiệp và cũng là tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì thế doanh nghiệp phải thƣờng xuyên đánh giá, kiểm tra để tìm ra những nhân tố ảnh hƣởng đến lợi nhuận, đƣa ra những biện pháp để không ngừng nâng cao lợi nhuận. Để có đƣợc lợi nhuận trong sản xuất kinh doanh thì trƣớc hết doanh nghiệp phải tiêu thụ đƣợc sản phẩm của mình một cách có hiệu quả. Việc tiêu thụ sản phẩm có ý nghĩa rất quan trọng đối với một doanh nghiệp muốn tồn tại và đứng vững trên thị trƣờng. Muốn tiêu thụ sản phẩm nhiều thì đòi hỏi doanh nghiệp phải bán những sản phẩm với chất lƣợng cao, đáp ứng nhu cầu của ngƣời tiêu thụ với giá cả hợp lý. Trong nền kinh tế thị trƣờng hiện nay, để hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả thì doanh nghiệp phải thƣờng xuyên nâng cao, cải thiện nhiều về mặt công tác sản xuất và quản lý, về khả năng sử dụng vốn, nâng cao chất lƣợng sản phẩm đầu ra, giảm thiểu chi phí đầu vào trong tất cả các hoạt động của doanh nghiệp. Có nhƣ vậy thì doanh nghiệp mới đảm bảo đƣợc khả năng sinh lời của mình, duy trì lợi nhuận ổn định góp phần đƣa nền kinh tế Việt Nam bƣớc qua giai đoạn khó khăn và ngày càng phát triển hơn. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của việc tiêu thụ sản phẩm và tạo lợi nhuận cho công ty, kết hợp với kiến thức đã đƣợc học em quyết định chọn đề tài: -1- “Phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận tại Công ty Cổ phần Quốc Việt ” để làm đề tài luận văn cho mình. Trên cơ sở vận dụng những kiến thức đã học, nghiên cứu đề tài sẽ giúp em có cơ hội tiếp xúc thực tế, nâng cao hiểu biết cho bản thân để làm nền tảng sau khi ra trƣờng, giúp em dễ dàng thích nghi với công việc sau này của mình hơn. Đồng thời giúp doanh nghiệp nhìn nhận đầy đủ và chính xác hơn mọi hoạt động của mình để ngày càng nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, đem lại nhiều lợi nhuận cho doanh nghiệp. -2- 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu chung Phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận của Công ty Cổ phần Quốc Việt qua 3 năm 2010, 2011 và 2012, từ đó đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu quả tiêu thụ sản phẩm và lợi nhuận của công ty. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Mục tiêu 1: Phân tích và đánh giá thực trạng kinh doanh của công ty qua 3 năm 2010, 2011 và 2012. - Mục tiêu 2: Phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm và lợi nhuận của công ty qua 3 năm 2010, 2011 và 2012. - Mục tiêu 3: Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến lợi nhuận - Mục tiêu 4: Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tiêu thụ sản phẩm và tăng lợi nhuận cho công ty. 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1. Không gian nghiên cứu Đề tài Phân tích tình hình tiêu thụ và lợi nhuận đƣợc thực hiện tại Công ty Cổ phần Quốc Việt, số liệu phục vụ cho việc nghiên cứu chủ yếu đƣợc thu thập tại phòng kế toán của công ty. 1.3.2.Thời gian nghiên cứu - Thời gian thực hiện đề tài:Từ 12/8/2013 đến 18/11/2013 - Thời gian của số liệu: 2010, 2011 và 2012, 6 tháng đầu năm 1.3.3. Đối tƣợng nghiên cứu Do thời gian tiếp cận thực tế không nhiều đề tài chủ yếu tập trung nghiên cứu tình hình tiêu thụ và lợi nhuận của Công ty Cổ phần Quốc Việt qua 3 năm 2010, 2011 và 2012. Ngoài ra đề tài còn nghiên cứu thêm một số chỉ tiêu lợi nhuận khác -3- 1.4. LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU Nguyễn Thị Yến Linh (2011), Luận văn tốt nghiệp : “ Phân tích tình hình tiêu thụ gạo và lợi nhuận của công ty cổ phần Mê Kông từ năm 2008 – 2010”. + Ƣu điểm - Đề tài phân tích khá đầy đủ các chỉ tiêu về lợi nhuận, doanh thu, chi phí tình hình tiêu thụ - Hình thức trình bày đúng với qui định - Số liệu trình bày rõ ràng - Nêu ra các mục tiêu và phân tích đƣợc các mục tiêu + Nhƣợc điểm - Khi phân tích các yếu tố làm ảnh hƣởng đến doanh thu, chi phí, lợi nhuận chƣa nêu rõ các nguyên nhân cụ thể - Biện pháp phân tích chƣa đa dạng, chƣa bám sát thực tế Khƣu Kim Long (2011), Luận văn tốt nghiệp: “Phân tích tình hình lợi nhuận Công ty TNHH Thủy sản Quang Minh” + Ƣu điểm - Hình thức trình bày đúng với qui định - Qua việc phân tích các yếu tố lợi nhuận, doanh thu, chi phí thấy rõ đƣợc tình hình hoạt động kinh doanh của công ty - Phân tích các yếu tố làm ảnh hƣởng đến doanh thu, lợi nhuận, chi phí, tình hình tiêu thụ sản phẩm từ đó xác định đƣợc những ngyên nhân chủ yếu + Nhƣợc điểm - Đề xuất những giải pháp chƣa phù hợp với tình hình thực tế - Số liệu phân tích chƣa đa dạng -4- CHƢƠNG 2 PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. PHƢƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1. Khái niệm và ý nghĩa tiêu thụ sản phẩm 2.1.1.1. Khái niệm tiêu thụ sản phẩm Tiêu thụ sản phẩm là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh, là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Tiêu thụ sản phẩm là thực hiện mục đích của sản xuất hàng hóa, là đƣa sản phẩm từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng. Nó là khâu lƣu thông hàng hóa, là cầu nối trung gian giữa một bên là sản xuất và phân phối và một bên là tiêu dùng. Trong nền kinh tế thị trƣờng, các doanh nghiệp phải tự mình quyết định ba vấn đề quan trọng của sản xuất nên việc tiêu thụ sản phẩm cần đƣợc hiểu theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Theo nghĩa rộng, tiêu thụ sản phẩm là một quá trình kinh tế bao gồm nhiều khâu từ việc nghiên cứu thị trƣờng, xác định nhu cầu khách hàng, đặt hàng và tổ chức sản xuất đến việc tổ chức các nghiệp vụ tiêu thụ, xúc tiến bán hàng… nhằm mục đích đạt hiệu quả cao nhất. Theo nghĩa hẹp, tiêu thụ sản phẩm là việc chuyển dịch quyền sở hữu sản phẩm đã thực hiện cho khách hàng đồng thời thu đƣợc tiền hàng hoặc đƣợc quyền thu tiền bán hàng. 2.1.1.2. Vai trò của tiêu thụ đối với hoạt động sản xuất kinh doanh Tiêu thụ sản phẩm đóng vai trò quan trọng, quyết định sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Khi sản phẩm của doanh nghiệp đƣợc tiêu thụ, tức là nó đã đƣợc ngƣời tiêu dùng chấp nhận. Sức tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thể hiện ở mức bán ra, uy tín của doanh nghiệp, chất lƣợng của sản phẩm, sự thích ứng với nhu cầu của ngƣời tiêu dùng và sự hoàn thiện của các hoạt động dịch vụ. Nói cách khác, tiêu thụ sản phẩm phản ánh đầy đủ điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp. Tiêu thụ sản phẩm là căn cứ để lập ra kế hoạch sản xuất cái gì, sản xuất với khối lƣợng bao nhiêu, chất lƣợng nhƣ thế nào. Nếu không căn cứ vào sức tiêu thụ trên thị trƣờng mà sản xuất ồ ạt, không tính đến khả năng tiêu thụ sẽ dẫn đến tình trạng ế thừa, tồn đọng sản phẩm, gây ra sự đình trệ trong sản xuất kinh doanh, dẫn đến nguy cơ phá sản. Ngoài ra tiêu thụ sản phẩm quyết định khâu cung ứng đầu vào thông qua sản xuất. Hoạt động tiêu thụ sản phẩm có ý nghĩa quyết định đối với các hoạt động khác của doanh nghiệp nhƣ : nghiên cứu thị trƣờng, đầu tƣ mua sắm trang thiết bị, tài sản, tổ chức sản xuất, tổ chức lƣu thông, dịch vụ… Nếu không tiêu thụ -5- đƣợc sản phẩm thì không thể thực hiện đƣợc quá trình tái sản xuất, bởi vì doanh nghiệp không có vốn để thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh kể trên. Tiêu thụ sản phẩm giúp doanh nghiệp thu hồi đƣợc vốn, bù đắp chi phí và có lãi. Nó giúp cho doanh nghiệp cá các nguồn lực cần thiết để thực hiện quá trình tái sản xuất tiếp theo, công tác tiêu thụ đƣợc tổ chức tốt sẽ là động lực thúc đẩy sản xuất và là yếu tố tăng nhanh vòng quay của vốn. Bởi vậy tiêu thụ sản phẩm càng đƣợc tiến hành tốt bao nhiêu thì chu kỳ sản xuất kinh doanh càng ngắn bấy nhiêu, vòng quay vốn càng nhanh, hiệu quả sử dụng vốn càng cao. Lợi nhuận là mục đích quan trọng nhất trong toàn bộ các hoạt động sản xuất kinh doanh. Lợi nhuận là nguồn bổ sung các quỹ của doanh nghiệp trên cơ sở đó các doanh nghiệp có điều kiện đầu tƣ máy móc, thiết bị, xây dựng mới từng bƣớc mở rộng và phát triển quy mô của doanh nghiệp. Lợi nhuận còn để kích thích vật chất, khuyến khích ngƣời lao động, điều hòa lợi ích chung và lợi ích riêng, khai thác sử dụng các tiềm năng của doanh nghiệp một cách triệt để. Nhƣ vậy để có lợi nhuận cao ngoài các biện pháp giảm chi phí sản xuất doanh nghiệp còn phải đẩy mạnh công tác tiêu thụ sản phẩm, tăng khối lƣợng hàng hóa luân chuyển, tăng doanh thu bán hàng. Tốc độ tiêu thụ sản phẩm càng cao thì thời gian sản phẩm nằm trong khâu lƣu thông càng giảm điều đó có nghĩa là sẽ giảm đƣợc chi phí lƣu thông, giảm chi phí luân chuyển, tồn kho, bảo quản, hao hụt, mất mát… Tạo điều kiện cho doanh nghiệp hạ giá thành sản phẩm và giá bán, tăng sức cạnh tranh và đảm bảo mức lợi nhuận dự kiến. 2.1.1.2. Ý nghĩa tiêu thụ sản phẩm Tiêu thụ sản phẩm tạo điều kiện phát hiện những nhu cầu mới góp phần mở rộng và xâm nhập thị trƣờng. Mọi hoạt động của doanh nghiệp trong cơ chế thị trƣờng đều phải hƣớng vào thị trƣờng, mỗi doanh nghiệp đều có thị trƣờng của mình. Thị trƣờng nhƣ một bàn tay vô hình tác động đến nhà sản xuất dựa trên quan hệ cung cầu, thông qua mức cầu trên trị trƣờng các nhà sản xuất kinh doanh sẽ xác định phần thị trƣờng của mình. Đồng thời quá trình tiêu thụ sản phẩm giúp doanh nghiệp củng cố và mở rộng thị trƣờng. Tiêu thụ sản phẩm tạo điều kiện nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ mới, nâng cao chất lƣợng sản phẩm và hình thành nhiều loại sản phẩm. Doanh nghiệp tổ chức tiêu thụ sản phẩm tốt sẽ có nhiều cơ hội tích lũy để đầu tƣ cho việc nghiên cứu khoa học, ứng dụng những thành tựu công nghệ mới để đáp ứng cho việc chế tạo sản phẩm nhằm gia tăng ngày càng nhiều khối lƣợng sản phẩm đồng thời ngày càng đạt chất lƣợng cao, tăng sức cạnh tranh, tạo dựng uy tín cho doanh nghiệp trên thƣơng trƣờng. -6- 2.1.2. Khái niệm thị trƣờng Thị trƣờng ra đời gắn liền với nền sản xuất hàng hóa, nó là môi trƣờng để tiến hành các hoạt động giao dịch mang tính chất thƣơng mại của mọi doanh nghiệp công nghiệp. Cùng với sự phát triển của xã hội thì thị trƣờng không nhất thiết chỉ là địa điểm cụ thể gặp gỡ trực tiếp giữa ngƣời mua và ngƣời bán mà doanh nghiệp và khách hàng có thể chỉ giao dịch, thỏa thuận với nhau thông qua các phƣơng tiện thông tin viễn thông hiện đại. Cùng với sự phát triển của sản xuất hàng hóa, khái niệm thị trƣờng ngày càng trở nên phong phú và đa dạng hơn. Thị trƣờng là nơi mua bán hàng hóa, là nơi gặp gỡ để tiến hành hoạt động mua bán giữa ngƣời mua và ngƣời bán. Thị trƣờng là sự kết hợp giữa cung và cầu, trong đó những ngƣời mua và bán bình đẳng cùng cạnh tranh. Số lƣợng ngƣời mua và ngƣời bán nhiều hay ít phản ánh quy mô của trị trƣờng lớn hay nhỏ. Việc xác định nên mua hay bán hàng hóa và dịch vụ với khối lƣợng và giá cả bao nhiêu do quan hệ cung cầu quyết định. Từ đó ta thấy thị trƣờng còn là nơi thực hiện sự kết hợp giữa hai khâu sản xuất và tiêu dùng hàng hóa. Tóm lại, thị trƣờng đƣợc hiểu là nơi gặp gỡ giữa cung và cầu của một loại hàng hóa, dịch vụ hàng hóa hay cho một đối tác có giá trị. Là nơi chuyển giao quyền sở hữu sản phẩm, dịch vụ hoặc tiền tệ nhằm thỏa mãn nhu cầu của hai bên cung và cầu về một loại sản phẩm nhất định thông qua các thông lệ hiện hành, từ đó xác định rõ số lƣợng và giá cả cần thiết của sản phẩm, dịch vụ. Thực chất, thị trƣờng là tổng thể các khách hàng tiềm năng cùng có một yêu cầu cụ thể nhƣng chƣa đƣợc đáp ứng và có khả năng tham gia trao đổi để thỏa mãn nhu cầu đó. 2.1.3. Khái niệm kênh phân phối Có rất nhiều khái niệm về hệ thống kênh phân phối. Tùy theo những góc độ nghiên cứu khác nhau, ngƣời ta có thể đƣa ra những khái niệm khác nhau về kênh phân phối. Kênh phân phối là thuật ngữ chỉ tập hợp những tác nhân tham gia vào quá trình phân phối sản phẩm, đƣa sản phẩm từ nơi sản xuất tới nơi tiêu thụ. Xét ở tầm vĩ mô, kênh phân phối đƣợc coi là con đƣờng vận động của hàng hóa và dịch vụ từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng. Dƣới góc độ của ngƣời tiêu dùng, kênh phân phối là tập hợp những trung gian nên họ phải mua sản phẩm với giá cao hơn giá của ngƣời sản xuất. Còn đối với ngƣời sản xuất, ngƣời muốn tổ chức hệ thống kênh phân phối là sự tổ chức các hệ thống bên ngoài (chuyển quyền sở hữu, đàm phán…), nhằm thực hiện hoạt động phân phối sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp theo cách thức, chính sách của doanh nghiệp đặt ra. -7- Xét dƣới góc độ quản lý, kênh phân phối đƣợc xem nhƣ là một lĩnh vực quyết định trong Marketing. Kênh phân phối đƣợc coi là “một sự tổ chức các tiếp xúc bên ngoài để quản lý các hoạt động nhằm đạt đƣợc các mục tiêu phân phối của nó”. Điều này cho ta thấy kênh phân phối có vai trò rất quan trọng trong quá trình tiêu thụ sản phẩm. Doanh nghiệp không chỉ quan tâm đến việc đƣa ra thị trƣờng sản phẩm gì, với giá bao nhiêu mà còn đƣa sản phẩm ra thị trƣờng nhƣ thế nào? Đây chính là chức năng phân phối của Marketing. Chức năng này đƣợc thực hiện thông qua mạng lƣới kênh tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. 2.1.4. Doanh thu bán hàng Chuẩn mực số 14 ban hành theo quyết định 149 ngày 31/12/2001 của Bộ Tài Chính quy định: Doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu đƣợc trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thƣờng của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Cách xác định doanh thu: Doanh thu đƣợc xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu đƣợc. - Doanh thu phát sinh từ giao dịch đƣợc xác định bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Nó đƣợc xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu đƣợc hoặc sẽ thu đƣợc sau khi trừ (-) các khoản chiết khấu thƣơng mại, chiết khấu thanh toán, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại. - Đối với các khoản tiền hoặc tƣơng đƣơng tiền không đƣợc nhận ngay thì doanh thu đƣợc xác định bằng cách quy đổi giá trị danh nghĩa của các khoản sẽ thu đƣợc trong tƣơng lai về giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu theo tỷ lệ lãi suất hiện hành. Giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu có thể nhỏ hơn giá trị danh nghĩa sẽ thu đƣợc trong tƣơng lai. - Khi hàng hóa hoặc dịch vụ đƣợc trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ tƣơng tự về bản chất và giá trị thì việc trao đổi đó không đƣợc coi là một giao dịch tạo ra doanh thu. 2.1.4.1. Các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng - Chiết khấu thương mại Phản ánh khoản tiền mà doanh nghiệp đã giảm trừ, hoặc đã thanh toán cho ngƣời mua hàng do việc ngƣời mua hàng đã mua hàng (Sản phẩm, hàng hoá), dịch vụ với khối lƣợng lớn và theo thoả thuận bên bán sẽ dành cho bên mua một khoản chiết khấu thƣơng mại - Hàng bán bị trả lại -8-