Tài liệu Phân tích tình hình tài chính tại công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại trung hiếu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN PHÁT TRIỂN XÂY DỰNG VÀ THƢƠNG MẠI HIẾU TRUNG SINH VIÊN THỰC TẬP : NGUYỄN MINH HOÀNH MÃ SINH VIÊN : A16091 NGÀNH : TÀI CHÍNH HÀ NỘI – 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN PHÁT TRIỂN XÂY DỰNG VÀ THƢƠNG MẠI HIẾU TRUNG Giáo viên hƣớng dẫn : TS. Nguyễn Thị Thuý Sinh viên thực hiện : Nguyễn Minh Hoành Mã sinh viên : A16091 Chuyên ngành : Tài chính HÀ NỘI – 2015 Thang Long University Library LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực tập và hoàn thành khoá luận tốt nghiệp, em đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ cũng như động viên từ nhiều phía. Trước tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới giáo viên hướng dẫn khóa luận tốt nghiệp – Tiến sĩ Nguyễn Thị Thuý. Cô không chỉ là người trực tiếp giảng dạy em một số môn học chuyên ngành tại trường trong thời gian qua, mà còn là người hướng dẫn, định hướng và chỉ bảo tận tình em trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện khóa luận này. Ngoài ra, em cũng mong muốn thông qua khóa luận này, gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô đang giảng dạy tại trường đại học Thăng Long, những người luôn nhiệt tình và tâm huyết để mang lại cho sinh viên những kiến thức từ những môn học cơ bản nhất, để chúng em có được nền tảng về chuyên ngành học như hiện tại. Bên cạnh đó, em cũng xin cám ơn tới các Cô, các Chú, các Anh, các Chị tại công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung đã tạo điều kiện, giúp đỡ cũng như cung cấp số liệu, thông tin và tận tình hướng dẫn em trong suốt thời gian thực tập tại quý công ty. Cuối cùng, em xin cám ơn những thành viên trong gia đình và những người bạn đã luôn bên cạnh, giúp đỡ và ủng hộ em trong suốt thời gian qua. Em xin chân thành cảm ơn ! LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này ! Sinh viên (Ký và ghi rõ họ và tên) Nguyễn Minh Hoành Thang Long University Library MỤC LỤC CHƢƠNG 1:...................................................................................................................1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH .....................................................1 TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ...................................................................................1 1.1. Tổng quan tài chính doanh nghiệp ......................................................................1 1.1.1. Khái niệm tài chính doanh nghiệp ....................................................................1 1.1.2. Chức năng tài chính doanh nghiệp ...................................................................2 1.2. Tổng quan phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp ....................................3 1.2.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp ...................................................3 1.2.2. Vai trò phân tích tài chính doanh nghiệp.........................................................4 1.2.2.1. Đối với người quản lý doanh nghiệp ............................................................... 5 1.2.2.2. Đối với các nhà đầu tư vào doanh nghiệp .......................................................6 1.2.2.3. Đối với chủ nợ của doanh nghiệp ....................................................................6 1.2.2.4. Đối với người lao động trong doanh nghiệp ...................................................7 1.2.2.5. Đối với cơ quan quản lý nhà nước ..................................................................7 1.2.3. Ý nghĩa phân tích tài chính trong doanh nghiệp .............................................8 1.2.4. Nhiệm vụ của phân tích tài chính doanh nghiệp .............................................9 1.2.5. Quy trình thực hiện phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp ...........9 1.2.6. Các phƣơng pháp phân tích tài chính doanh nghiệp ....................................12 1.2.6.1. Phương pháp phân tích tài chính Dupont ....................................................12 1.2.6.2. Phương pháp so sánh .....................................................................................13 1.3. Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp ......................................................14 1.3.1. Phân tích tình hình tài chính thông qua bảng báo cáo .................................15 1.3.1.1 Phân tích tình hình tài chính thông qua bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp ........................................................................................................................15 1.3.1.2 Phân tích tình hình tài chính thông qua Báo cáo kết quả kinh doanh ........17 1.3.1.3 Tình hình tài chính thông qua Báo cáo lưu chuyển tiền tệ .......................... 18 1.3.2. Phân tích tình hình tạo vốn và sử dụng vốn của doanh nghiệp ...................19 1.3.3. Phân tích các chỉ tiêu tài chính ........................................................................20 1.3.3.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá hoạt động ................................................................ 20 1.3.3.2. Nhóm chỉ tiêu đánh giá tỷ suất đầu tư .......................................................... 22 1.3.3.3. Nhóm chỉ tiệu đánh giá khả năng quản lý và thanh toán nợ.......................23 1.3.3.4. Nhóm chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh lời ....................................................25 1.3.3.5. Nhóm chỉ tiêu đánh giá mức độ sử dụng chi phí ..........................................25 1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến phân tích tài chính doanh nghiệp ......................26 1.4.1. Các nhân tố có thể kiểm soát đƣợc .................................................................26 1.4.1.1. Tổ chức công tác phân tích và quy trình tổ chức công tác phân tích ..........26 1.4.1.2. Thông tin sử dụng trong phân tích ................................................................ 27 1.4.1.3. Phương pháp phân tích ..................................................................................28 1.4.1.4. Đội ngũ cán bộ phân tích tài chính ............................................................... 28 1.4.2. Các nhân tố không thể kiểm soát đƣợc. ......................................................... 29 1.4.2.1. Môi trường pháp lý và chế độ kế toán hiện hành .........................................29 1.4.2.2. Khoa học công nghệ .......................................................................................29 1.4.2.3. Chính sách thống kê kinh tế ngành............................................................... 30 CHƢƠNG 2:.................................................................................................................31 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN PHÁT TRIỂN XÂY DỰNG VÀ THƢƠNG MẠI HIẾU TRUNG ................31 2.1. Giới thiệu tổng quan về Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thuơng mại Hiếu Trung .............................................................................................. 31 2.1.1. Quán trình hình thành và phát triển của Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng thuơng mại Hiếu Trung ....................................................................31 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thƣơng mại Hiếu Trung .............................................................................................. 31 2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận. ........................................................32 2.1.3.1. Giám đốc công ty. ........................................................................................... 32 2.1.3.2. Phó Giám đốc..................................................................................................32 2.1.3.3. Phòng vật tư. ...................................................................................................32 2.1.3.4. Phòng tài chính-kế toán. ................................................................................33 2.1.3.5. Phòng kỹ thuật ................................................................................................ 33 2.1.3.6. Đội xây dựng ...................................................................................................33 2.1.4. Quy trình hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữa hạn phát triển xây dựng và thƣơng mại Hiếu Trung ......................................................33 2.1.5 Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp ............................................................. 36 2.2. Nội dung phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp .............................. 36 Thang Long University Library 2.2.1. Phân tích tình hình tài chính của công ty thông qua các Báo cáo tài chính ... ......................................................................................................................36 2.2.1.1. Tình hình tài chính thông qua bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp ....36 2.2.1.2 Tình hình tài chính thông qua bảng báo cáo hoạt động kinh doanh ............52 2.2.2 Phân tích các chỉ tiêu tài chính .........................................................................57 2.2.2.1 Nhóm chỉ tiêu đánh giá khả năng hoạt động .................................................57 2.2.2.2 Nhóm chỉ tiêu đánh giá tỷ suất đầu tư ........................................................... 59 2.2.2.3 Nhóm chỉ tiêu đánh giá khả năng quản lý và thanh toán nợ......................... 60 2.2.2.4 Nhóm chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh lời ......................................................63 2.2.2.5 Nhóm chỉ tiêu đánh giá mức độ sử dụng chi phí ............................................64 2.3. Đánh giá chung về tình hình tài chính của Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thƣơng mại Hiếu Trung ............................................................... 66 2.3.1. Kết quả đáng ghi nhận .....................................................................................66 2.3.2. Hạn chế ..............................................................................................................67 2.3.3. Nguyên nhân .....................................................................................................68 2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan ...............................................................................68 2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan ...................................................................................68 CHƢƠNG 3:.................................................................................................................70 3.1. Định hƣớng phát triển của công ty trong thời gian tới .................................70 3.2. Giải pháp nâng cao tình hình tài chính tại doanh nghiệp ................................ 71 3.2.1. Biện pháp hợp lí hóa chi phí. ............................................................................71 3.2.2. Biện pháp điều chỉnh cơ cấu vốn hợp lí........................................................... 73 3.2.3. Biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ......................................................73 KẾT LUẬN DANH MỤC VIẾT TẮT Kí hiệu viết tắt Tên đầy đủ TNHH Trách nhiệm hữu hạn PTTC Phân tích tài chính DN Doanh nghiệp TCDN Tài chính doanh nghiệp CSH Chủ sở hữu TSNH Tài sản ngắn hạn TSCĐ Tài sản cố định Thang Long University Library DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ, CÔNG THỨC Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung. ................................................................................................ 32 Sơ đồ 2.2 : Quy trình sản xuất kinh doanh chung ......................................................... 34 Bảng 2.1 Tình hình tài sản – nguồn vốn giai đoạn 2011 – 2013 ...................................39 Bảng 2.2: Cơ cấu tài sản nguồn vốn của công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung giai đoạn 2011-2013 .................................................41 Bảng 2.3 Cơ cấu tài sản ngắn hạn của Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung giai đoạn 2011 – 2013 ..............................................43 Bảng 2.4 Cơ cấu tài sản dài hạn của Công ty TNHH phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung giai đoạn 2011 – 2013 ................................................................................46 Bảng 2.5 Cơ cấu nguồn vốn Công ty TNHH phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung đoạn 2011-2013 ..................................................................................................48 Bảng 2.6 Cơ cấu nợ ngắn hạn của Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung đoạn 2011-2013 ......................................................................49 Bảng 2.7 Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung đoạn 2011-2013 .........................................52 Bảng 2.8 Phân tích chỉ tiêu đánh khả năng hoạt động của công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung ............................................................ 57 Bảng 2.9 Phân tích chỉ tiêu đánh giá tỷ suất đầu tư của công ty trach nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung ............................................................ 59 Bảng 2.10 Bảng đánh giá khả năng quản lý nợ của công ty TNHH phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung ............................................................................................ 60 Bảng 2.11 Bảng đánh giá khả năng sinh lời của công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung ............................................................................63 Bảng 2.12 Bảng đánh giá khả năng sử dụng chi phí của công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung ............................................................ 64 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Doanh nghiệp cũng giống như một thực thể sống, cũng trải qua quá phát triển mang tính chu kỳ: ra đời, phát triển nhanh chóng, phát triển chậm lại, ổn dịnh, suy thoái, diệt vong. Có những doanh nghiệp sau hàng trăm năm hoạt động vẫn có thể lâm vào tình trạng phá sản, tuy nhiên lại có những doanh nghiệp thích nghi được với sự thay đổi của môi trường kinh doanh họ vượt qua được giai đoạn suy thoái và phát triển một cách mạnh mẽ hơn. Vậy điều gì đã tạo nên sự khác biệt đó? Rõ ràng cái gọi là sự sàng lọc trên thương trường không do tự nhiên mà có, nó phụ thuộc chính ở trong tay các nhà quản lý, những người chủ doanh nghiệp. Mỗi quyết định họ đưa ra đều tác động nhiều mặt đến tài chính – nhân tố đầu tiên quyết định sự sống còn của công ty. Do đó để tồn tại và phát triển các doanh nghiệp cần chủ động về hoạt động tài chính của mình. Nếu các nhà quản trị doanh nghiệp quan tâm đúng mức tới công tác phân tích tài chính thì họ sẽ có những quyết định đúng đắn và có nhiều cơ hội thành đạt trong kinh doanh, ngược lại họ sẽ khó tránh khỏi những quyết định tài chính sai lầm và thất bại. Ví dụ: Công ty A đang muốn mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, họ đang cân nhắc giữa hai phương án, thứ nhất là mua một dây chuyển sản xuất mới với giá thành cao thứ hai là mua một dây chuyền sản xuất cũ với giá thành thấp, để đưa ra quyết định thì các nhà quản lý cần phải xem xét phương án nào mang lại hiệu quả cao nhất, phù hợp với tài chính của công ty, mà muốn đưa ra được quyết định thì các nhà lãnh đạo cần phải dựa vào các báo cáo phân tích tài chính của doanh nghiệp mình và cũng như thị trường cụ thể là báo cáo đưa ra chi phí bỏ ra ban đầu và doanh thu hàng năm mà mỗi phương án mang lại rồi quy dòng tiền doanh thu và chi phí của 2 phương án về 1 năm gốc xem giá trị của phương án nào lớn hơn thì nhà quản lý sẽ chọn phương án đó để đầu tư. Chính vì vậy, công tác phân tích tình hình tài chính là một việc làm vô cùng cần thiết. Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp nhằm đánh giá được đầy đủ, chính xác tình hình tổ chức, phân phối, sử dụng và quản lý các loại vốn và nguồn vốn của doanh nghiệp, vạch rõ khả năng tiềm tàng và xu hướng phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. Thông qua việc quản lý, sử dụng các nguồn vốn, đề xuất các biện pháp cần thiết và có hiệu quả để khai thác tới mức cao nhất những khả năng tiềm tàng để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn phục vụ tốt cho sản xuất kinh doanh. Phân tích tình hình tài chính chính là công cụ cung cấp thông tin cho các nhà quản trị, nhà đầu tư, nhà cho vay... mỗi đối tượng quan tâm đến tài chính doanh nghiệp trên góc độ khác nhau để phục vụ cho lĩnh vực quản lý, đầu tư của họ. Chính vì vậy, phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp là công việc làm thường xuyên không thể Thang Long University Library thiếu trong quản lý tài chính doanh nghiệp, nó có ý nghĩa thực tiễn và là chiến lược lâu dài. Nhận thức được vai trò quan trọng của công tác phân tích tài chính doanh nghiệp, và từ thực tế phân tích tài chính tại công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thương mại Hiếu Trung, em quyết định chọn đề tài: “ Phân tích tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn xây dựng phát triển và thương mại Hiếu Trung” làm đề tài cho khoá luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu đề tài là nghiên cứu về tình hình tài chính của công ty TNHH xây dựng phát triển và thương mại Hiếu Trung, từ đó tìm ra các nguyên nhân, nhân tố ảnh hưởng tới tình hình tài chính và có cái nhìn khái quát về thực trạng tài chính của doanh nghiệp. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Tình hình tài chính của doanh nghiệp Phạm vi nghiên cứu Phân tích các báo cáo tài chính của công ty TNHH xây dựng phát triển và thương mại Hiếu Trung trong ba năm 2011, 2012, 2013 để đánh giá thực trạng tài chính hiện tại và xu hướng phát triển của doanh nghiệp. 4. Phƣơng phát nghiên cứu Phương pháp thu thập số liệu: thu thập qua các báo cáo và tài liệu của doanh nghiệp Phương phát xử lý số liệu là tiến hành phân tích các số liệu thực tế thông qua các báo cáo, tài liệu của cơ quan thực tập. Sử dụng phương pháp phân tích tình hình tài chính thông qua các bảng báo cáo, phương pháp phân tích Dupont, phương pháp phân tích các chỉ tiêu tài chính. 5. Bố cục nội dung chính của khoá luận Khoá luận gồm 3 chương CHƢƠNG 1. Cơ sở lý luận về phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp. CHƢƠNG 2. Phân tích tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thƣơng mại Hiếu Trung. CHƢƠNG 3. Giả pháp nâng cao tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn phát triển xây dựng và thƣơng mại Hiếu Trung. CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan tài chính doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm tài chính doanh nghiệp Tài chính doanh nghiệp có thể được hiểu là những quan hệ giá trị giữa doanh nghiệp và các chủ thể trong nền kinh tế. Các quan hệ tài chính doanh nghiệp chủ yếu bao gồm: - Quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với Nhà nước: Mối quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước hoặc khi doanh nghiệp sử dụng vốn do Nhà nước cấp. - Quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với thị trường tài chính: Mối quan hệ giữa doanh nghiệp với thị trường tài chính thể hiện thông qua việc doanh nghiệp tìm kiếm các nguồn tài trợ. Trên thị trường tài chính, doanh nghiệp có thể vay ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn, phát hành cổ phiếu, trái phiếu để đáp ứng nhu cầu vốn dài hạn. Để có được nguồn huy động vốn đó, doanh nghiệp phải trả gốc và lãi vay, trả cổ tức cho các cổ đông. Doanh nghiệp có thể gửi lượng tiền nhàn rỗi vào ngân hàng, vừa đảm bảo an toàn, vừa có thể sinh lời nhờ lãi tiền gửi. - Quan hệ kinh tế bên trong nội bộ doanh nghiệp; Đây là mối quan hệ giữa các bộ phận sản xuất kinh doanh, giữa chủ doanh nghiệp với cơ quan chủ quản và người lao động thông qua các kế hoạch, chính sách có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của cơ quan chủ quản và người lao động của doanh nghiệp. - Quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với các chủ thể khác: đối tác kinh doanh, bên cung cấp nguyên vật liệu đầu vào, bên mua, chủ đầu tư… Mối quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp nhập hoặc mua nguyên liệu đầu vào, nhận các nguồn tài trợ và vốn đầu tư, khi xuất hàng hóa ra thị trường thông qua các bên mua. Ngoài ra, mối quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với các thị trường khác như hàng hóa, dịch vụ, lao động…Đây là thị trường mà doanh nghiệp tiến hành mua sắm máy móc, thiết bị, tìm kiếm nhà xưởng, lao động… Thông qua các thị trường này, doanh nghiệp có thể xác định được nhu cầu hàng hóa, nhân công cần thiết để hoạch định ngân sách đầu tư, kế hoạch sản xuất phù hợp và thỏa mãn nhu cầu thị trường (Nguồn : Lưu Thị Hương (2005), Giáo trình tài chính doanh nghiệp, Nhà suất bản Hà Nội, tr.11-13) 1 Thang Long University Library 1.1.2. Chức năng tài chính doanh nghiệp - Chức năng phân phối Đây là một thuộc tính khách quan vốn có của tài chính doanh nghiệp, là sự phân chia sản ph m, xác lập mối quan hệ tỷ lệ giữa các bộ phận với nhau trong tái sản xuất, phân phối xác định tỷ lệ sản ph m dành cho tiêu thụ và tiết kiệm. Quá trình phân phối diễn ra thông qua hình thức giá trị giữa hai chủ sở hữu với nhau. Nhờ chức năng phân phối mà doanh nghiệp có khả năng thu hút các nguồn tài chính trong nền kinh tế thị trường để hình thành nguồn vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Cũng nhờ khả năng phân phối mà vốn kinh doanh của doanh nghiệp được đầu tư vào các mục tiêu kinh doanh để tạo thu nhập và tích lũy tiền tệ cho doanh nghiệp với mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận ròng. - Chức năng huy động vốn Khi thành lập doanh nghiệp phải có một lượng vốn đầu tư tối thiểu, số vốn này có thể là do ngân sách nhà nước cấp (đối với doanh nghiệp nhà nước) hoặc do các tổ chức, cá nhân góp vốn (đối với các Công ty cổ phần, Công ty TNHH). Để tồn tại và phát triển, trong quá trình sản xuất kinh doanh doanh nghiệp vẫn phải tiếp tục đầu tư trung và dài hạn. Doanh nghiệp có thể huy động vốn bên trong doanh nghiệp như vốn tự tài trợ hoặc tìm kiếm vốn từ các nguồn bên ngoài. Với chức năng tổ chức vốn, tài chính doanh nghiệp không chỉ đơn thuần thực hiện việc huy động vốn mà còn phải tiến hành phân phối sao cho doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả nhất. Để đạt được mục tiêu này, trong từng thời kì kinh doanh doanh nghiệp phải xác định được nhu cầu về vốn là bao nhiêu và cơ cấu như thế nào là hợp lí. - Chức năng giám đốc Đó là khả năng khách quan để sử dụng tài chính làm công cụ kiểm tra, giám đốc bằng đồng tiền với việc sử dụng chức năng thước đo giá trị và phương tiện thanh toán của tiền tệ. Khả năng này biểu hiện ở chỗ, trong quá trình thực hiện chức năng phân phối, sự kiểm tra có thể diễn ra dưới dạng: xem xét tính cần thiết, quy mô của việc phân phối các nguồn tài chính, hiệu quả của việc phân phối qua các quỹ tiền tệ. Giám đốc tài chính mang tính chất tổng hợp toàn diện, tự thân và diễn ra thường xuyên vì giám đốc tài chính là quá trình kiểm tra, kiểm soát các hoạt động tài chính nhằm phát hiện những ưu điểm để phát huy, tồn tại để khác phục. Hoạt động tài chính diễn ra trên mọi lĩnh vực của quá trình tái sản xuất xã hội trên tầm vĩ mô và vi mô. Trong các hoạt động đó tài chính không chỉ phản ánh kết quả 2 sản xuất mà còn thúc đ y phát triển. Động lực để thúc đ y nhanh nền sản xuất xã hội không chỉ phụ thuộc vào sự phân phối cân bằng, hợp lý và cân đối giữa các bộ phận mà còn trực tiếp phụ thuộc vào sự kiểm tra, kiểm soát nghiêm ngặt mọi hoạt động tài chính. (Nguồn: Đại học kinh tế quốc dân(2013), Bản chất chức năng tài chính doanh nghiệp, https://voer.edu.vn/m/ban-chat-chuc-nang-tai-chinh-doanh-nghiep/98dd430c, 07/08/2013) 1.2. Tổng quan phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp Phân tích tài chính được các nhà quản lý doanh nghiệp chú ý từ cuối thế kỷ 19. Sau hơn 1 thế kỷ ngày nay phân tích tài chính lại càng được các nhà quản lý doanh nghiệp quan tâm tới nhiều hơn bởi nhu cầu quản lý doanh nghiệp có hiệu quả ngày càng tăng, sự phát triển mạnh mẽ hệ thống tài chính sự phát triển của các tập đoàn kinh doanh và khả năng sử dụng rộng rãi công nghệ thông tin. Nghiên cứu phân tích tài chính là khâu quan trọng trong quản lý doanh nghiệp. Vậy phân tích tài chính doanh nghiệp là gì? 1.2.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp Phân tích tài chính doanh nghiệp là sử dụng một tập hợp các khái niệm, phương pháp và các công cụ cho phép xử lý các thông tin kế toán, tài chính và các thông tin khác về quản lý nhằm đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp, đánh giá rủi ro, mức độ và chất lượng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đó, khả năng và tiềm lực của doanh nghiệp, giúp người sử dụng thông tin đưa ra các quyết định tài chính và quyết định quản lý phù hợp. - Tài chính doanh nghiệp là hệ thống các luồng chuyển dịch giá trị, các luồng vận động của các nguồn lực tài chính trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ hoặc vốn hoạt động của doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh. Các luồng đó vận động như thế nào, có phù hợp với mục tiêu kinh doanh đã đề ra hay không, có phù hợp với cơ chế chính sách hiện hành hay không...là những vấn đề mà phân tích tài chính phải làm rõ. - Các nhà quản trị tài chính doanh nghiệp luôn phải quan tâm tới vấn đề cụ thể là làm sao để doanh nghiệp của mình không bị đ y đến diệt vong giống như rất nhiều doanh nghiệp đã gặp phải, bằng cách nào giúp doanh nghiệp thích nghi thành công với môi trường kinh doanh biến động từng giây (ví dụ như lãi suất ngân hàng tăng cao thì doanh nghiệp sẽ cân nhắc lựa chọn nguồn vay khác không vay ngân hàng nữa như phát hành cổ phiếu…để giảm chi phí lãi vay) để duy trì sự tồn tại của doanh nghiệp và giúp doanh nghiệp của mình phát triển trong nền kinh tế đầy thách thức như thế? Đó chính là nguy cơ rủi ro phá sản của doanh nghiệp, được thể hiện chủ yếu trực tiếp và 3 Thang Long University Library thông qua sự biến động của các nhóm chỉ số khả năng thanh toán, khả năng cân đối vốn cũng như khả năng sinh lãi của doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Qua đó, các nhà quản trị tài chính sẽ đánh giá một cách toàn diện về tình hình tài chính của doanh nghiệp và đưa ra những dự báo chu n xác về kết quả hoạt động trong tương lai để từ đó có biện pháp hỗ trợ, cải thiện tình hình tài chính doanh nghiệp tốt hơn. Phân tích là cơ sở cho những dự báo tài chính trong tương lai của doanh nghiệp. (Nguồn : Lưu Thị Hương (2005), Giáo trình tài chính doanh nghiệp, Nhà suất bản Hà Nội, tr.29-30) 1.2.2. Vai trò phân tích tài chính doanh nghiệp Hoạt động tài chính có mối liên hệ trực tiếp với hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó, tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh đều có ảnh hưởng tới tình hình tài chính của doanh nghiệp. Ngược lại tình hình tài chính doanh nghiệp tốt hay xấu để có tác dụng thúc đ y hoặc kìm hãm đối với quá trình sản suất kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy cần phải thường xuyên theo dõi đánh giá kịp thời, kiểm tra tình hình tài chính của doanh nghiệp, trong đó công tác phân tích tài chính doanh nghiệp có vai trò vô cùng quan trọng. Tài chính doanh nghiệp là hệ thống các mối quan hệ kinh tế gắn liền với việc hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ tại doanh nghiệp để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp. Vì vậy, việc phân tích tình hình tài chính cho phép các doanh nghiệp nhìn nhận đúng đắn khả năng, sức mạnh cũng như hạn chế của doanh nghiệp. Chính trên cơ sở này các doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn mục tiêu cùng với chiến lược kinh doanh có hiệu quả. Phân tích tình hình tài chính còn là công cụ quan trọng trong các chức năng quản trị có hiệu quả ở doanh nghiệp. Phân tích là quá trình nhận thức hoạt động kinh doanh, là cơ sở cho ra quyết định đúng đắn trong tổ chức quản lý nhất là chức năng kiểm tra, đánh giá và điều hành hoạt động kinh doanh để đạt các mục tiêu kinh doanh. Chính vì tầm quan trọng trên mà các doanh nghiệp phải thường xuyên tiến hành phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp mình. Phân tích tài chính doanh nghiệp là công cụ quan trọng trong các chức năng quản trị có hiệu quả của doanh nghiệp, là cơ sở quan trọng cho việc ra các quyết định đúng đắn trong việc tổ chức quản lý, đánh giá và điều hành hoạt động kinh doanh để đạt các mục tiêu kinh doanh. Việc phân tích tài chính doanh nghiệp sẽ biết được nguồn tài chính của doanh nghiệp để xây dựng tổ chức bộ máy quản lý phù hợp, rõ ràng, nếu công ty là nhỏ thì không thể có một bộ máy cồng kềnh nhiều phòng ban được, nó sẽ làm tốn chi phí quản lý nghiệp. 4 Phân tích tài chính là công cụ không thể thiếu phục vụ công tác quản lý của cấp trên (cấp trên dựa vào các báo cáo tài chính về doanh thu trong năm là bao nhiêu tăng hay giảm so năm trước đó, chi phí bỏ ra trong năm là bao nhiêu để xem công ty mình làm ăn có lại hay lỗ rồi đưa ra các biện pháp duy trì sản xuất sản ph m khi doanh nghiệp có lãi tức là giá trị lợi nhuận sau thuế của sản ph m đó là số dương hay cắt giảm sản xuất sản ph m khi giá trị lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp là số âm), cơ quan tài chính, ngân hàng (ngân hàng đưa ra quyết định có cho doanh nghiệp vay khi các báo cáo tài chình của công ty đó cho thấy hộ đang làm ăn có lãi cụ thể là lợi nhuận sau thuế là dương và lợi nhuận sau thuế tăng nhanh và ngược lãi ngân hàng không cho vay khi thấy các báo cáo tài chính của doanh nghiệp đó trong vài năm gần đây là lợi nhuận sau thuế liên tục giảm, kinh doanh không có lãi) đánh giá tình hình thực hiện các chế độ, chính sách về tài chính của nhà nước, xem xét việc cho vay vốn… Nhìn chung, không chỉ các nhà quản trị doanh nghiệp mới cần đến phân tích tài chính doanh nghiệp mà tất cả các bên có liên quan đến doanh nghiệp đều muốn biết tình hình tài chính của doanh nghiệp như thế nào, cơ cấu vốn, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán… Như các nhà đầu tư cần dựa vào các báo cáo phân tích tài chính của doanh nghiệp nếu doanh nghiệp đó đang làm ăn có lãi và doanh thu tăng đều theo từng năm thì họ sẽ đầu tư vào doanh nghiệp đó và ngược lại nếu các báo cáo chỉ ra rằng doanh nghiệp này đang làm ăn không có lãi, thậm chí còn lỗ thì các nhà đầu tư sẽ không đầu tư vào doanh nghiệp này. Do đó phân tích tài chính doanh nghiệp là yêu cầu không thể thiếu đối với các nhà quản lý doanh nghiệp, các nhà đầu tư, các chủ nợ, người lao động và cơ quan quản lý nhà nước… trong việc đưa ra các quyết định kinh tế. 1.2.2.1. Đối với người quản lý doanh nghiệp Các nhà quản lý doanh nghiệp là những người trực tiếp tham gia vào quá trình quản lý doanh nghiệp, là những người trực tiếp ra quyết định về chiến lược sản xuất kinh doanh, những chính sách tác động đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Các nhà quản lý doanh nghiệp quan tâm đến việc tìm kiếm lợi nhuận và nâng cao khả năng trả nợ của doanh nghiệp… Họ chính là những người phải giải quyết những vấn đề quan trọng nhất của tài chính doanh nghiệp. Phân tích tài chính doanh nghiệp nhằm giúp các nhà quản lý đưa ra những chiến lược đầu tư dài hạn cho doanh nghiệp. Từ việc phân tích tình hình, hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp, các nhà quản lý sẽ cân nhắc nên đầu tư vào loại tài sản nào cho phù hợp. Ví dụ như qua báo cáo PTTC doanh nghiệp, các nhà quản lý thấy doanh thu từ sản xuất sản ph m A tăng cao và có thể tăng hơn nữa thì các nhà đầu tư sẽ tiến hành mở rộng sản xuất sản ph m A, và ngược lại các nhà quản lý thấy doanh thu sản 5 Thang Long University Library xuất sản ph m A đang có chiều hướng giảm thì các nhà quản lý sẽ đưa ra quyết định giảm sản xuất sản ph m A hay thôi sản xuất sản ph m A nữa Bên cạnh đó, dựa vào việc phân tích diễn biến sử dụng vốn và hiệu quả sử dụng vốn, các nhà quản trị tài chính sẽ nhận định về tình hình cân đối vốn của doanh nghiệp, từ đó quyết định tăng giảm các khoản mục nguồn vốn cũng như cách thức huy động vốn một cách hợp lý nhất. Để đáp ứng nhu cầu vốn kinh doanh, doanh nghiệp có thể tiến hành vay ngắn hạn (có thể sử dụng tín dụng ngân hàng hay tín dụng thương mại), hay phát hành cổ phiếu, trái phiếu, hoặc vay dài hạn trên thị trường tài chính… Nhà quản lý doanh nghiệp phải lựa chọn xem doanh nghiệp nên huy động vốn từ nguồn nào và với cơ cấu thế nào sao cho chi phí cho mỗi đồng vốn vay là thấp nhất. Ví dụ các nhà quản lý đang cần nhắc huy động vốn từ việc vay ngân hàng hay phát hành trái phiếu, để đưa ra quyết định các nhà quản lý c n phải xem huy động từ nguồn nào là tốt nhất, thông qua các báo cáo tài chính nhà quản lý thấy chi phí huy động vốn vay ngân hàng thấp hơn so với phát hàng trái phiếu từ đó nhà quản lý sẽ chọn cách huy động vốn từ việc vay ngân hàng. Phân tích tài chính giúp dự báo tình hình TCDN trong tương lai. Bất kỳ một doanh nghiệp nào trong quá trình hoạt động, nhà quản lý đều cần đặt ra những mục tiêu ngắn và dài hạn trong tương lai. Do đó, nhờ những dự báo tài chính có được từ việc phân tích mà nhà quản lý doanh nghiệp có thể điều chỉnh mục tiêu sao cho phù hợp nhất. 1.2.2.2. Đối với các nhà đầu tư vào doanh nghiệp Các nhà đầu tư vào doanh nghiệp có thể là các cá nhân, tổ chức cũng có thể là các doanh nghiệp khác… Để quyết định xem có nên đầu tư vào doanh nghiệp hay không, ttiên các nhà đầu tư cần phải nắm được tình hình tài chính của doanh nghiệp ra sao, liệu khi đầu tư vào doanh nghiệp với số vốn họ bỏ ra sẽ thu lại được lợi nhuận là bao nhiêu. Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp sẽ giúp các nhà đầu tư có cái nhìn đúng đắn về tình hình tài chính của doanh nghiệp, nhận biết được khả năng sinh lãi của doanh nghiệp. Từ đó họ đưa ra các quyết định đầu tư chính xác. Nếu báo cáo PTTC DN chỉ ra doanh nghiệp đang làm ăn có lãi ở hiện tại và trong cả tương lai thì các nhà đầu tư sẽ góp vốn đầu tư và ngược lại các nhà đầu tư sẽ không đầu tư vào doanh nghiệp đó. 1.2.2.3. Đối với chủ nợ của doanh nghiệp Với chủ nợ của doanh nghiệp, những người cho doanh nghiệp vay vốn cái mà họ quan tâm tới đó là khả năng hoàn trả nợ bao gồm cả gốc và lãi của doanh nghiệp, xem xét khoản lãi mà họ nhận được có xứng đáng với số vốn mà họ cho vay hay không. Vì 6 vậy họ quan tâm đến phân tích tài chính doanh nghiệp nhằm xác định khả năng trả nợ (khả năng thanh toán lãi vay) của doanh nghiệp. Tùy thuộc vào nhà cho vay là ngắn hạn hay dài hạn mà nội dung và mục tiêu phân tích là khác nhau. Các chủ nợ ngắn hạn thường quan tâm đến khả năng thanh toán tức thời của doanh nghiệp (vì chỉ tiêu này đánh giá khả năng thanh toán nợ tạm thời các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp đó, từ đó các chú nợ ngắn hạn đưa ra quyết đinh cho vay hay không cho doanh nghiệp vay) còn các chủ nợ dài hạn lại quan tâm đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp (chỉ tiêu này đánh giá lợi nhuận của doanh nghiệp đạt được là cao hay thập để các chủ nợ dài hạn đưa ra quyết định của mình). Vì việc hoàn trả lãi và gốc cho các chủ nợ dài hạn phụ thuộc vào khả năng sinh lời của doanh nghiệp. 1.2.2.4. Đối với người lao động trong doanh nghiệp Người lao động trong doanh nghiệp là những người mà thu nhập của họ trực tiếp ảnh hưởng từ kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Qua phân tích tài chính doanh nghiệp họ có thể biết được tình hình tài chính của doanh nghiệp mình hiện nay như thế nào. Tình hình tài chính của doanh nghiệp sẽ quyết định khi nào họ được nhận lương và sẽ là bao nhiêu, có thưởng không? Nếu khả năng chi trả thanh toán của doanh nghiệp đang gặp phải vấn đề gì đó có thể họ sẽ bị chậm trả lương… Biết được tình hình tài chính doanh nghiệp giúp người lao động yên tâm làm việc, gắn bó lâu dài với doanh nghiệp, thông qua báo cáo PTTC DN người lao động biết được thu nhập của mình có ổn định không, công ty đang làm ăn có lại hay lỗ. Tóm lại tình hình tài chính của doanh nghiệp hiện nay, tương lai như thế nào cũng là mối quan tâm rất lớn của người lao động trong doanh nghiệp. 1.2.2.5. Đối với cơ quan quản lý nhà nước Ngoài những đối tượng trên đây quan tâm tới phân tích tài chính doanh nghiệp mà cả các cơ quan quản lý của nhà nước quan tâm tới việc phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp. Dựa vào các báo cáo tài chính doanh nghiệp, các cơ quan quản lý của Nhà nước thực hiện phân tích tài chính để đánh giá, kiểm tra, kiểm soát các hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính tiền tệ của doanh nghiệp có tuân thủ theo đúng chính sách, chế độ và luật pháp quy định không, tình hình hạch toán chi phí, giá thành, tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước và khách hàng... Cụ thể thông qua báo cáo tài chính về doanh thu các cơ quan quản lý nhà nước biết được doanh nghiệp có thực hiện đủ nghĩa vụ nộp thuế không. (Nguồn :Trần Trung Chuyên (2013), Khái niệm và vai trò của phân tích tài chính doanh nghiệp, http://voer.edu.vn/m/khai-niem-va-vai-tro-cua-phan-tich-tai-chinhdoanh-nghiep-va-thong-tin-su-dung-trong-phan-tich-tai-chinh/59b75e31, 6/8/2013) 7 Thang Long University Library 1.2.3. Ý nghĩa phân tích tài chính trong doanh nghiệp Kết quả phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp là mối quan tâm của nhiều đối tượng, cho thấy tình trạng tài chính của doanh nghiệp tại thời điểm phân tích, đồng thời dự báo những cơ hội trong tương lai cũng như các kế hoạch tài chính phù hợp với doanh nghiệp. Do đó, phân tích tài chính có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với các bên tham gia. Cụ thể là: Thứ nhất, phân tích tài chính cung cấp đầy đủ, kịp thời và trung thực các thông tin về tài chính cho chủ sở hữu, các bên chủ nợ để có những quyết định đúng đắn trong tương lai nhằm có được hiệu quả cao nhất trong điều kiện các nguồn lực có hạn. Qua các báo cáo PTTC DN các nhà quản lý thấy doanh thu bán sản ph m nào đang tăng sản ph m nào giảm, khi biết được rồi các nhà quản lý sẽ đưa ra những sự điểu chỉnh như cắt giảm sản ph m nào có doanh thu giảm và đầu tư vào sản ph m nào mà đem lại doanh thu cao và có xu hướng tăng Thứ hai, phân tích tài chính cung cấp thông tin về tình hình huy động vốn, các hình thức huy động vốn, chính sách vay nợ, mật độ sử dụng đòn b y kinh doanh, đòn b y tài chính với mục đích làm gia tăng lợi nhuận trong tương lai. Thông qua các báo cáo PTTC DN cụ thể ở đây là qua bảng cân đôi kế toán của doanh nghiệp người đọc có thể thấy được cơ cầu nguồn vốn của doanh nghiệp đó như thế nào, vay ngân hàng bao nhiêu, các khoản nợ là nhiều hay ít, cơ cầu nguồn vốn của doanh nghiệp là bao nhiêu, vốn chủ sở hữu là bao nhiêu... Thứ ba, phân tích tài chính cho người sử dụng thông tin hiểu được và nắm chắc ý nghĩa các con số trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Qua đó, người sử dụng thông tin sẽ áp dụng các công cụ phân tích khác nhau để chắt lọc thông tin từ dữ liệu ban đầu phù hợp với mục đích của mình. Thứ tư, phân tích tài chính là cơ sở cho các dự đoán trong tương lai, từ đó có thể đưa ra các quyết định tài chính phù hợp. Việc phân tích tài chính cùng các công cụ của nó giúp người sử dụng thông tin có thể đưa ra những đánh giá có căn cứ về triển vọng tài chính trong tương lai của doanh nghiệp dựa trên những kết quả của quá khứ và con số giả định về tương lai. (Nguồn: Nguyễn Trọng Hùng (2009), Phân tích Báo cáo tài chính: Ý nghĩa và phương pháp, http://webketoan.com/threads/62797-phan-tich-bao-cao-tai-chinh-ynghia-va-phuong-phap.htm,18/4/2009 ) 8 1.2.4. Nhiệm vụ của phân tích tài chính doanh nghiệp Với vai trò và ý nghĩa quan trọng đối với người sử dụng thông tin kết quả phân tích tài chính doanh nghiệp trong việc đưa ra quyết định, nhiệm vụ chính của phân tích tài chính là cung cấp thông tin mọi mặt về tình hình tài chính của doanh nghiệp một cách chính xác, bao gồm: Đánh giá tình hình của doanh nghiệp thông qua các chỉ số về nguồn vốn, cho thấy tình hình đảm bảo vốn cho sản xuất kinh doanh, và nguồn huy động vốn, cơ cấu nguồn vốn trong doanh nghiệp. Thông qua các chỉ sổ vốn trên chủ sở hữu có thể thấy được mức độ tự chủ vốn của doanh nghiệp là cao hay thấp, còn tỷ số nợ cho biết nghĩa vụ của doanh nghiệp với các khoản nợ. Đánh giá hiệu quả sử dụng từng loại vốn trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (ví dụ thông qua tỷ suất giá vốn bán hàng ta có thể thấy được hiệu quả sử dụng giá vốn bán hàng đạt được là cao hay thấp), kết quả tài chính từ các hoạt động và khả năng thanh toán của doanh nghiệp đối với các khoản nợ đến hạn. Tính toán, dự đoán và xác định các nhân tố có thể ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Từ đó, các bên sử dụng thông tin có thể đưa ra những biện pháp hiệu quả để khắc phục những điểm yếu còn tồn tại và khai thác có hiệu quả tiềm năng của doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Phân tích tài chính giúp nhà quản trị có thể thiết lập các kế hoạch tài chính phù hợp với từng giai đoạn phát triển của doanh nghiệp, cũng như dự báo và đưa ra kế hoạch quản trị rủi ro trong hoạt động tài chính. (Nguồn: Mai Thị Thảo (2013), Luận văn phân tích tài chính tại công ty TNHH Bàn Tay Việt, http://doc.edu.vn/tai-lieu/luan-van-phan-tich-tinh-hinh-tai-chinh-taicong-ty-tnhh-ban-tay-viet-19868/, 29/06/2013) 1.2.5. Quy trình thực hiện phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp Quá trình phân tích tài chính thường được tiến hành qua các giai đoạn sau: - Giai đoạn chu n bị phân tích là một khâu quan trọng, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng, thời hạn và tác dụng của phân tích hoạt động tài chính. Công tác chu n bị bao gồm việc xây dựng chương trình (kế hoạch) phân tích và thu thập, xử lý tài liệu phân tích. + Kế hoạch phân tích phải xác định rõ nội dung phân tích (toàn bộ hoạt động tài chính hay chỉ một số vấn đề cụ thể), phạm vi phân tích (toàn đơn vị hay một vài bộ phận), thời gian tiến hành phân tích (kể cả thời gian chu n bị), phân công trách nhiệm cho các cá nhân, bộ phận và xác định hình thức hội nghị phân tích (Ban giám đốc hay toàn thể người lao động). Đặc biệt, trong kế hoạch phân tích phải xác định rõ loại hình 9 Thang Long University Library