Tài liệu Phân tích tình hình tài chính tại công ty cổ phần sông đà (tt)

i PHẦN MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài. Ở Việt Nam hiện nay lĩnh vực xây dựng vẫn đang là vấn đề được Nhà nước đặc biệt quan tâm và đây là một ngành kinh tế nóng. Các công trình xây dựng hiện nay bao gồm: các công trình về cầu, đường sá, nhà cửa, chung cư cao tầng, toà nhà cao ốc, các công trình thuỷ điện,…Các chủ đầu tư, nhà thầu không chỉ đơn thuần là nhận được hợp đồng thi công một công trình nào đó mà còn phải biết quản lý và sử dụng nguồn vốn làm sao có hiệu quả nhất và hoàn thành đúng tiến độ của công trình. Tình hình tài chính ảnh hưởng rất lớn đến kết quả hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Vì vậy để phản ánh đúng thực trạng tình hình tài chính của doanh nghiệp đòi hỏi các nhà quản lý phải sử dụng công cụ phân tích tài chính để phân tích và nắm rõ tình hình tài chính của đơn vị mình hiện nay như thế nào, tốt hay xấu. Trên cơ sở đó để đưa ra các quyết định kịp thời. Thực tế hiện nay hầu hết các doanh nghiệp còn yếu kém về việc quản lý tài chính, các công cụ quản lý còn chưa đồng bộ, còn lỏng lẻo dẫn đến thất thoát về tài chính và làm cho kinh doanh đạt hiệu quả chưa cao. Chính vì vậy các nhà quản trị đang rất quan tâm đến công cụ quản lý tài chính bằng việc phân tích tình hình tài chính tại doanh nghiệp nhằm xác định được mặt mạnh và các nguyên nhân gây ra các rủi ro tài chính. Từ đó có thể đưa ra các giải pháp để tình hình tài chính được tốt hơn. Tổng công ty Sông Đà hiện nay là một trong những đơn vị thi công các công trình về thủy điện mạnh nhất, uy tín nhất ở Việt Nam. Công ty Cổ phần Sông Đà 9 là đơn vị thành viên thuộc Tổng Công ty Sông Đà hiện nay. Năng lực tài chính và thi công của Công ty CP SĐ 9 cũng được ảnh hưởng thương hiệu đó của Tổng. Công ty CP SĐ 9 chính thức được thành lập vào năm 1993, ban đầu hoạt động theo mô hình là công ty thành viên của TCT Sông Đà và chuyển đổi thành công ty cổ phần từ năm 2005 với số vốn điều lệ hiện nay là 150 tỷ đồng. Lĩnh vực kinh doanh chủ yếu của Công ty là xây dựng các Công trình thủy điện và hạ tầng giao thông. Công ty CP SĐ ii 9 được chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán Hà nội vào tháng 12/2006, mã chứng khoán của công ty là SD9. Tuy là một công ty có năng lực tiềm tàng về mặt tài chính cũng như năng lực về thi công công trình, về xe máy thiết bị thi công nhưng thực trạng quản lý tài chính của công ty vẫn còn yếu kém, tình hình tài chính vẫn còn nhiều bất cập. Qua khảo sát thực tế tại Công ty CP SĐ 9 cho thấy công tác phân tích tình hình tài chính vẫn còn sơ sài, chưa sát thực tế. Do đó kết quả phân tích chưa phản ánh đúng tình hình tài chính tại công ty. Hơn nữa Công ty CP SĐ 9 hiện nay đã có cổ phiếu niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Hà nội, việc công bố các thông tin về tài chính là hết sức cần thiết và mang tính bắt buộc. Chính vì vậy việc phân tích tình hình tài chính tại Công ty CP SĐ 9 là vấn đề cấp thiết, và được quan tâm thường xuyên liên tục. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên đây, với sự giúp đỡ tận tình của Thầy giáo PGS.TS Nguyễn Năng Phúc, tôi đã chọn đề tài nghiên cứu: “Phân tích tình hình tài chính tại Công ty Cổ phần Sông Đà 9” Ngoài lời mở đầu và phần kết luận, luận văn gồm có 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về phân tích tình hình tài chính trong các doanh nghiệp Chương 2: Thực trạng phân tích tình hình tài chính tại Công ty Cổ phần Sông Đà 9 Chương 3: Giải pháp hoàn thiện phân tích tình hình tài chính tại Công ty Cổ phần Sông Đà 9 iii CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP 1.1. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA CỦA PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH 1.1.1. Khái niệm về phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp là một tập hợp các khái niệm, phương pháp và công cụ cho phép thu thập, xử lý các thông tin kế toán và các thông tin khác trong quản lý doanh nghiệp nhằm đánh giá tình hình tài chính, khả năng và tiềm lực của doanh nghiệp, giúp cho người sử dụng thông tin đưa ra các quyết định tài chính, quyết định quản lý phù hợp. 1.1.2. Mục đích của phân tích tình hình tài chính trong doanh nghiệp Phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp nhằm các mục đích sau: - Phân tích tình hình tài chính phải cung cấp đầy đủ thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư, các chủ nợ và những người sử dụng khác để họ có thể ra các quyết định về đầu tư, tín dụng và các quyết định tương tự. - Phân tích tình hình tài chính cũng nhằm cung cấp thông tin quan trọng nhất cho chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tư, các chủ nợ và những người sử dụng khác đánh giá số lượng, thời gian và rủi ro của những khoản thu bằng tiền từ cổ tức hoặc tiền lãi. - Phân tích tình hình tài chính cũng phải cung cấp thông tin về các nguồn lực kinh tế, vốn chủ sở hữu, vốn vay, các khoản nợ, kết quả của các quá trình, làm biến đổi các nguồn vốn và các khoản nợ của doanh nghiệp. Đồng thời qua đó cho biết thêm nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với các nguồn lực này và các tác động của các nghiệp vụ kinh tế, giúp cho chủ doanh nghiệp dự đoán chính xác quá trình phát triển doanh nghiệp trong tương lai. 1.1.3. Ý nghĩa của phân tích tình hình tài chính trong doanh nghiệp Hoạt động tài chính có mối quan hệ trực tiếp với hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh đều có ảnh hưởng đến tài chính của doanh nghiệp. Ngược lại, tình hình tài chính tốt hay xấu đều có tác động thúc đẩy iv hoặc kìm hãm đối với quá trình sản xuất kinh doanh. Chính vì vậy, phân tích tình hình tài chính có ý nghĩa quan trọng đối với bản thân chủ doanh nghiệp và các đối tượng bên ngoài có liên quan đến tài chính của doanh nghiệp.  Đối với nhà quản trị doanh nghiệp: Các nhà quản trị cần có đầy đủ thông tin nhằm thực hiện cân bằng tài chính, nhằm đánh giá tình hình tài chính đã qua để tiến hành cân đối tài chính, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán, trả nợ, rủi ro tài chính của quyết định đầu tư, tài trợ, phân tích lợi tức cổ phần. Từ đó tìm cách để doanh nghiệp có lãi nhằm thực hiện nhiều mục tiêu như tạo công ăn việc làm, nâng cao chất lượng sản phẩm, tối thiểu chi phí,…  Đối với các nhà đầu tư: - Họ quan tâm đến khả năng hòa vốn. - Mức sinh lãi và khả năng thanh toán vốn và rủi ro tài chính  Đối với các nhà cho vay: - Họ quan tâm đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp - Họ quan tâm đến số lượng tiền và tổng tài sản có thể quy ra bằng tiền để so sánh và biết được khả năng thanh toán tức thời của doanh nghiệp  Đối với cơ quan nhà nước và người làm công: Việc phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp sẽ đánh giá được năng lực lãnh đạo của Ban giám đốc, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư bổ sung vốn cho các doanh nghiệp nhà nước nữa hay không 1.2 NỘI DUNG PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH Để đánh giá và dự đoán tài chính, phân tích tài chính cần thực hiện bốn nội dung cơ bản sau: 1.2.1 Đánh giá khái quát tình hình tài chính doanh nghiệp Để phân tích đánh giá khái quát tình hình tài chính doanh nghiệp, ta sử dụng số liệu trên báo cáo tài chính riêng hoặc báo cáo tài chính hợp nhất bao gồm: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh báo cáo tài chính và các tài liệu kế toán khác. Mục đích của việc phân tích, đánh giá nhằm cung cấp các thông tin cho các đối tượng về v tính chủ động tài chính, tình hình thanh toán, hướng phát triển của doanh nghiệp. Từ đó có thể nhận xét khái quát về hoạt động tài chính của doanh nghiệp là tốt hay xấu để đưa ra các quyết định xử lý phù hợp. - Để thực hiện phân tích, ta lập bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh ở dạng có thể so sánh được. 1.2.2 Phân tích cấu trúc tài chính và tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh 1.2.2.1 Phân tích cấu trúc tài chính. Cấu trúc tài chính phản ánh cơ cấu tài sản và cơ cấu nguồn vốn hình thành nên tài sản của doanh nghiệp. Phân tích cấu trúc tài chính là việc phân tích khái quát tình hình huy động, sử dụng vốn và mối quan hệ giữa tình hình huy động với tình hình sử dụng vốn của doanh nghiệp. Qua đó giúp nhà quản lý nắm được tình hình phân bổ tài sản và nguồn tài trợ tài sản, biết được nguyên nhân cũng như các dấu hiệu ảnh hưởng đến cân bằng tài chính. Phân tích cấu trúc tài chính được tiếp cận với 3 chỉ tiêu sau: * Phân tích cơ cấu tài sản Việc phân tích cơ cấu tài sản được xem xét sự biến động của từng loại tài sản, số tổng cộng về tài sản giữa cuối kỳ và đầu kỳ về cả số tuyệt đối và số tương đối nhằm xác định sự biến động về quy mô tài sản của doanh nghiệp qua các thời * Phân tích cơ cấu nguồn vốn Phân tích cơ cấu nguồn vốn cũng tương tự phân tích cơ cấu tài sản. * Phân tích mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn - Hệ số nợ so với tài sản: là chỉ tiêu phản ánh mức độ tài trợ tài sản của doanh nghiệp bằng các khoản nợ. Hệ số này càng cao càng không tốt - Hệ số tài sản so với vốn chủ sở hữu: là chỉ tiêu phản ánh mức đầu tư tài sản của doanh nghiệp bằng vốn chủ sở hữu. Trị số của chỉ tiêu này càng gần 1 thì chứng tỏ mức độ độc lập về mặt tài chính càng tăng vì hầu hết tài sản của doanh nghiệp được đầu tư bằng VCSH và ngược lại càng lớn hơn 1 thì mức độ độc lập về mặt tài chính của doanh nghiệp thấp vi 1.2.2.2 Phân tích tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh Để phản ánh tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh ta tính toán và phân tích 2 nhóm chỉ tiêu là: nguồn tài trợ thường xuyên và nguồn tài trợ tạm thời. - Nguồn tài trợ thường xuyên: Nguồn tài trợ thường xuyên là nguồn vốn mà doanh nghiệp được sử dụng thường xuyên, lâu dài vào hoạt động kinh doanh. - Nguồn tài trợ tạm thời: Nguồn tài trợ tạm thời là nguồn vốn mà doanh nghiệp sử dụng vào hoạt động kinh doanh trong một thời gian ngắn. Ngoài ra có thể tính toán thêm một số chỉ tiêu sau đây: - Hệ số tài trợ thường xuyên - Hệ số vốn chủ sở hữu so với nguồn tài trợ thường xuyên - Hệ số tài trợ tạm thời - Hệ số nguồn vốn thường xuyên so với tài sản dài hạn - Hệ số nguồn vốn tạm thời so với tài sản ngắn hạn 1.2.3 Phân tích tình hình và khả năng thanh toán của doanh nghiệp. 1.2.3.1. Phân tích tình hình thanh toán: Tình hình thanh toán của doanh nghiệp được thể hiện qua việc thu hồi các khoản nợ phải thu và việc chi trả các khoản nợ phải trả của doanh nghiệp. Để phân tích ta dung chỉ tiêu: - Tỷ lệ các khoản phải thu so với các khoản nợ phải trả: Nếu tỷ lệ này lớn hơn 100%, chứng tỏ số vốn của doanh nghiệp bị chiếm dụng lớn hơn số vốn mà doanh nghiệp đi chiếm dụng và ngược lại. - Tỷ lệ vốn chiếm dụng so với vốn bị chiếm dụng: Chỉ tiêu này lớn hơn 1 chứng tỏ doanh nghiệp đang đi chiếm dụng vốn của đơn vị khác, ngược lại nếu chỉ tiêu này nhỏ hơn 1 thì chứng tỏ doanh nghiệp đang bị chiếm dụng vốn. Chỉ tiêu này quá cao hay quá thấp đều không tốt, nó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tài chính của doanh nghiệp. vii - Số vòng quay các khoản phải thu ( phải trả) Chỉ tiêu này cho biết mức hợp lý của số dư các khoản phải thu và hiệu quả của việc đi thu hồi công nợ. Nếu số vòng luân chuyển các khoản phải thu lớn hơn, chứng tỏ doanh nghiệp thu hồi tiền hàng kịp thời, ít bị chiếm dụng vốn. - Thời gian của 1 vòng quay các khoản phải thu (phải trả) Thời gian của kỳ phân tích thường là 30, 90 hoặc 360 ngày tùy thuộc doanh nghiệp chọn kỳ kế toán là tháng, quý hay năm. Thời gian quay vòng của các khoản phải thu càng ngắn, chứng tỏ tốc độ thu hồi tiền càng nhanh, doanh nghiệp ít bị chiếm dụng vốn. Thời gian quay vòng các khoản phải trả càng ngắn, chứng tỏ tốc độ thanh toán tiền càng nhanh, doanh nghiệp ít đi chiếm dụng vốn. 1.2.3.2 Phân tích khả năng thanh toán Để phân tích khả năng thanh toán ta sử dụng các chỉ tiêu sau: - Hệ số khả năng thanh: + Nếu Hk >1: chứng tỏ doanh nghiệp bảo đảm khả năng thanh toán và tình hình tài chính là bình thường. + Nếu Hk <1: chứng tỏ doanh nghiệp không có khả năng thanh toán. Hk càng nhỏ bao nhiêu thì doanh nghiệp càng mất dần khả năng thanh toán bấy nhiêu. Khi Hk xấp xỉ bằng 0 thì doanh nghiệp bị phá sản, không còn khả năng thanh toán. - Tỷ suất thanh toán nợ ngắn : tỷ suất này cho thấy khả năng đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp là cao hay thấp. Nếu chỉ tiêu này xấp xỉ bằng 1 thì doanh nghiệp có đủ khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn và tình hình tài chính là tốt hay xấu. - Tỷ suất thanh toán tức thời - Tỷ lệ nợ phải trả so với tổng tài sản: chỉ tiêu này cho biết tỷ lệ các khoản nợ mà doanh nghiệp phải trả trong tổng số tài sản, phản ánh mức độ phụ thuộc về mặt tài chính. - Tỷ suất thanh toán của tài sản ngắn hạn: chỉ tiêu này lớn hơn 0.5 thì lượng tiền quá nhiều bảo đảm thừa khả năng thanh toán, nếu nhỏ hơn 0.1 thì doanh nghiệp không viii đủ tiền để thanh toán nợ ngắn hạn - Vốn hoạt động thuần . 1.2.4 Phân tích hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Bao gồm hiệu quả kinh doanh và hiệu quả tài chính 1.2.4.1 Phân tích khái quát hiệu quả kinh doanh Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực sẵn có của doanh nghiệp để đạt được kết quả cao nhất với chi phí bỏ ra thấp nhất. Ta có thể sử dụng một số chỉ tiêu phân tích sau: * Sức sinh lời của tài sản (ROA) Chỉ tiêu này cho biết trong một kỳ phân tích doanh nghiệp bỏ ra 1 đồng tài sản đầu tư thì thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận kế toán trước thuế thu nhập doanh nghiệp và lãi vay. Chỉ tiêu này cho biết tài sản được sử dụng như thế nào, chức năng của ban quản lý đối với việc sử dụng tài sản để tạo ra thu nhập ra sao. Chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ hiệu quả sử dụng tài sản càng tốt, chỉ tiêu này rất quan trọng đối với người cho vay. * Sức sinh lời của vốn chủ sở hữu (ROE) Chỉ tiêu này cho biết cứ một đồng vốn chủ sở hữu sử dụng vào kinh doanh thì sẽ tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế. Chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu càng tốt, nâng cao khả năng đầu tư của doanh nghiệp. * Tỷ suất lợi nhuận so với chi phí Chỉ tiêu này cho biết trong kỳ phân tích, doanh nghiệp đầu tư 100 đồng chi phí thì thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận, chỉ tiêu này càng cao thì hiệu quả sử dụng các yếu tố sản xuất càng tốt, góp phần tăng mức lợi nhuận trong kỳ kinh doanh của doanh nghiệp. * Lãi cơ bản trên cổ phiếu (EPS) Chỉ tiêu này cho biết các cổ đông khi đầu tư 1 đồng cổ phiếu phổ thông theo mệnh giá thì thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này càng cao thì càng thu hút các nhà đầu tư. Chỉ tiêu này cho chúng ta biết khả năng tạo ra lợi nhuận của mỗi cổ ix phiếu phổ thông lưu hành trong kỳ phân tích của doanh nghiệp. 1.2.4.2 Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản * Phân tích hiệu quả sử sụng tài sản cố định Các chỉ tiêu thường dùng để phân tích hiệu quả sử dụng tài sản cố định là: - Sức sản xuất của tài sản cố định: Chỉ tiêu này cho biết 1 đồng giá trị còn lại bình quân của tài sản cố định đem lại bao nhiêu đồng tổng giá trị sản xuất. Chỉ tiêu này càng lớn thì phản ánh hiệu quả sử dụng TSCĐ càng cao và ngược lại. - Sức sinh lời của tài sản cố định: Chỉ tiêu này cho ta biết một đơn vị giá trị còn lại bình quân của TSCĐ đem lại bao nhiêu đơn vị lợi nhuận trước thuế (hoặc lợi nhuận sau thuế). Chỉ tiêu này càng cao thì hiệu quả sử dụng TSCĐ càng lớn và ngược lại. - Suất hao phí của TSCĐ: Chỉ tiêu này phản ánh để có một đồng tổng giá trị sản xuất thì doanh nghiệp cần bao nhiêu đồng giá trị còn lại bình quân của TSCĐ. Trị số của chỉ tiêu này càng lớn thì hiệu quả sử dụng TSCĐ càng thấp và ngược lại. * Phân tích hiệu quả sử sụng tài sản ngắn hạn (TSNH) - Số vòng quay của TSNH: Chỉ tiêu này cho biết trong kỳ kinh doanh TSNH quay được mấy vòng. TSNH bình quân được xác định bằng trung bình cộng giữa TSNH đầu kỳ và TSNH cuối kỳ. Giá trị của chỉ tiêu này càng cao thì hiệu quả sử dụng càng cao và ngược lại. - Thời gian của một vòng luân chuyển của TSNH: Chỉ tiêu này cho biết để TSNH quay được 1 vòng thì cần bao nhiêu ngày. Thời gian này càng nhỏ thì tốc độ luân chuyển càng lớn và ngược lại. - Hệ số đảm nhiệm của TSNH: Chỉ tiêu này cho biết doanh nghiệp muốn có 1 đồng luân chuyển thuần thì cần bao nhiêu đồng TSNH để đầu tư. Chỉ tiêu này càng thấp thì hiệu quả sử dụng TSNH càng cao và ngược lại. 1.2.4.3 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn vay Nguồn vay của doanh nghiệp bao gồm: tiền vay ngắn hạn và vay dài hạn. Phân tích chỉ tiêu này nhằm để cho các nhà quản trị đưa ra quyết định có nên vay thêm tiền để x đầu tư kinh doanh hay không. Sử dụng chỉ tiêu: - Khả năng thanh toán lãi vay của doanh nghiệp Chỉ tiêu này được xác định qua chỉ tiêu khả năng thanh toán lãi vay của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này phản ánh độ an toàn, khả năng thanh toán lãi vay của doanh nghiệp, chỉ tiêu này càng cao thì khả năng sinh lời của vốn vay càng cao. Điều này càng hấp dẫn các nhà đầu tư. 1.2.4.4 Phân tích hiệu quả kinh doanh dành cho nhà đầu tư - Sử dụng chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận so với vốn cổ phần 1.2.5 Phân tích rủi ro tài chính Các chỉ tiêu dùng để phân tích là: - Hệ số khả năng thanh toán nợ đến hạn: Chỉ tiêu này cho phép nhà quản lý nắm bắt được khả năng trả nợ đến hạn, quá hạn của doanh nghiệp. Nếu chỉ tiêu này lớn hơn 1 chứng tỏ doanh nghiệp hoàn toàn đảm bảo được khả năng thanh toán nhanh các khoản nợ đến hạn. Ngược lại, nếu chỉ tiêu này nhỏ hơn 1 chứng tỏ doanh nghiệp không bảo đảm khả năng thanh toán nợ đến hạn, quá hạn và do vậy rủi ro lâm vào tình trạng phá sản là có thể xảy ra. - Hệ số chi trả lãi vay: Hệ số này <1, tức là lợi nhuận trước thuế < lãi vay, điều này có nghĩa doanh nghiệp kinh doanh bị lỗ, không đủ chi trả lãi vay. Hệ số này =1 tức là lợi nhuận trước thuế = lãi vay, điều này có nghĩa doanh nghiệp thu được vừa đủ trang trải lãi vay, chưa có để nộp ngân sách hay tích lũy. Hệ số này >1, tức là lợi nhuận trước thuế > lãi vay, điều này có nghĩa doanh nghiệp đã có lãi, sau khi bù đắp những chi phí bỏ ra và nộp thuế thu nhập cho ngân sách, doanh nghiệp còn dôi ra để tích lũy và phân chia cho các thành viên. Ngoài các chỉ tiêu trên, để phản ánh rủi ro tài chính người ta còn sử dụng một số chỉ tiêu sau đây: - Hệ số nợ trên tổng tài sản: xi Chỉ tiêu này cho biết trong tổng tài sản hiện có của công ty thì có bao nhiêu đồng vốn là do vay và nợ. Nếu hệ số này càng tăng thì rủi ro của công ty càng lớn. Vì vậy để giảm thiểu rủi ro này thì công ty cần tăng quy mô vốn chủ sở hữu. - Hệ số nợ ngắn hạn trên tổng tài sản ngắn hạn Chỉ tiêu này cho biết trong tổng số tài sản ngắn hạn của công ty thì có bao nhiêu đồng tiền vay nợ. Hệ số này càng cao thì rủi ro càng lớn và ngược lại. Chỉ tiêu này được tính như sau: - Hệ số thu hồi nợ: Chỉ tiêu này càng lớn thì rủi ro tài chính càng giảm và ngược lại. - Hệ số quay vòng hàng tồn kho Chỉ tiêu này cho biết công ty rút ngắn chu kỳ kinh doanh đến đâu thì hàng hóa bán hết, hàng tồn kho giảm. Hệ số này càng cao thì càng làm tăng hiệu quả sử dụng vốn ngắn hạn của doanh nghiệp. Ngoài ra còn có thể sử dụng báo cáo lưu chuyển tiền tệ để phân tích luân chuyển của dòng tiền thuần. 1.3. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH Về lý thuyết thì có rất nhiều phương pháp phân tích tài chính nhưng trong bài viết này tác giả chỉ đề cập đến các phương pháp chủ yếu sau: 1.3.1 Phương pháp kết hợp Phương pháp này là sự kết hợp triết học duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của triết học Mác lê nin làm cơ sở. Đồng thời phải dựa vào các chủ trương, chính sách của Đảng trong từng thời kỳ. Việc phân tích đi từ chung đến riêng và phải đo lường được sự ảnh hưởng và phân loại ảnh hưởng. 1.3.2. Phương pháp so sánh Là phương pháp được sử dụng phổ biến trong phân tích để xác định xu hướng, mức độ biến động của chỉ tiêu phân tích. 1.3.4 Phương pháp liên hệ cân đối Là phương pháp mô tả và phân tích các hiện tượng kinh tế mà giữa chúng tồn tại mối quan hệ cân bằng hoặc phải tồn tại sự cân bằng. xii Phương pháp cân đối là cơ sở sự cân bằng lượng giữa tổng số tài sản và tổng số nguồn vốn, giữa nguồn thu huy động và tình hình sử dụng các loại tài sản trong doanh nghiệp. Do đó sự cân bằng về lượng dẫn đến sự cân bằng về sức biến động về lượng giữa các yếu tố và quá trình kinh doanh. 1.3.5 Phương pháp đồ thị Phương pháp đồ thị là phương pháp dùng để minh họa các kết quả tài chính đã tính toán được hiển thị bằng biểu đồ, sơ đồ. 1.3.6 Phương pháp Dupont - Mô hình Dupont là kỹ thuật có thể được sử dụng để phân tích khả năng sinh lãi của một công ty bằng các công cụ quản lý hiệu quả truyền thống. Mô hình này tích hợp nhiều yếu tố của báo cáo thu nhập với bảng cân đối kế toán. 1.4 Tổ chức phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp 1.4.1 Tài liệu phục vụ cho việc phân tích tình hình tài chính Tài liệu quan trọng nhất được sử dụng trong phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp là báo cáo tài chính bao gồm chủ yếu các báo cáo sau: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính. 1.4.2 Các bước tiến hành phân tích * Công tác chuẩn bị để phân tích Để chuẩn bị phân tích cần phải thực hiện các việc cơ bản sau: - Lập kế hoạch phân tích - Sưu tầm kiểm tra tài liệu Kiểm tra tài liệu cần tiến hành trên nhiều mặt sau đây: + Tính hợp pháp của tài liệu + Nội dung và phương pháp phân tích các chỉ tiêu + Tính chính xác của việc tính và ghi con số + Các đánh giá đối với các chỉ tiêu giá trị. * Thực hiện phân tích Thực hiện phân tích cần tiến hành qua các bước sau: xiii - Xây dựng hệ thống chỉ tiêu và phương pháp phân tích - Xác định các nguyên nhân và tính toán cụ thể mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến các chỉ tiêu phân tích bằng các phương pháp định lượng, định tính. - Xác định và dự đoán các nhân tố xã hội tác động đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. * Tổ chức con người và bộ máy phân tích - Ban phân tích và các chuyên gia tư vấn tài chính - Kết hợp cùng Ban giám đốc và bộ phận khác liên quan Tổ chức con người và bộ máy phân tích chu đáo sẽ tạo điều kiện cho việc phân tích được đúng tuần tự, quy trình và đạt hiệu quả cao. * Quy trình phân tích tình hình tài chính Quy trình này bao gồm các bước sau: - Thu thập thông tin: - Xử lý thông tin: - Dự đoán và ra quyết định CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG ĐÀ 9 2.1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG ĐÀ 9 2.1.1 Lịch sử hình thành và đặc điểm kinh doanh của Công ty Công ty Cổ phần Sông Đà 9 (tiền thân là liên trạm cơ giới thủy điện Thác Bà được thành lập năm 1960) - đơn vị thành viên của Tổng Công ty Sông Đà; được thành lập lại theo quyết định số 128A BXD/TCLĐ ngày 26/03/1993 của Bộ trưởng Bộ xây dựng theo Nghị định 388/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng nay là Chính phủ và được chuyển đổi thành Công ty Cổ phần Sông Đà 9 theo Quyết định số 2195/QĐ-BXD ngày 18/11/2005 của Bộ trưởng Bộ xây dựng Công ty chính thức hoạt động theo mô hình công ty cổ phần theo Giấy phép đăng ký kinh doanh số 0103010465 do Sở kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp ngày 28/12/2007. xiv Từ ngày 04/12/2006 Công ty Cổ phần Sông Đà 9 được chấp thuận đăng ký giao dịch cổ phiếu tại Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà nội theo quyết định số 60/QĐTTGDHN của Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà nội với mã chứng khoán là SD9. Vốn điều lệ của công ty là: 150.000.000.000 đồng (Một trăm năm mươi tỷ đồng) Trụ sở chính: Tòa nhà Sông Đà – Đường Phạm Hùng – Xã Mỹ Đình – Từ Liêm – Hà Nội Đến nay thành công lớn nhất của công ty là các dự án xây dựng lớn do công ty góp vốn và thi công đó là: - Công trình Thuỷ điện Sử Pán 2 - Công trình Thuỷ điện Nậm Toóng - Công trình Thuỷ điện Nậm - Công trình Thuỷ điện Nậm Khánh Công ty đề ra chính sách chất lượng là: “Tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong đội ngũ – không ngừng Nâng cao trình độ, tinh thần trách nhiệm để đảm bảo: - Thi công công trình đúng tiến độ với chất lượng cao nhất - Nâng cao đời sống người lao động, thực hiện tốt hơn trách nhiệm đối với xã hội” * Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty thành lập các Ban quản lý dự án và các công ty con, công ty liên kết nhằm phụ trách kinh doanh một lĩnh vực của xây dựng. Theo giấy phép kinh doanh, công ty có các ngành nghề kinh doanh sau đây: - Xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp, giao thông, thuỷ lợi, thuỷ điện, bưu điện, hạ tầng kỹ thuật; đường dây và trạm biến thế điện; - Đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng đô thị và khu công nghiệp; - Dịch vụ tư vấn xây dựng và đấu thầu các công trình; xv - Khai thác mỏ, sản xuất vật liệu xây dựng; - Nhận thầu thi công bằng phương pháp khoan nổ mìn; - Đầu tư xây dựng, vận hành khai thác và kinh doanh các nhà máy điện, nhà máy xi măng; - Chế tạo và lắp đặt các cấu kiện cơ khí, xây dựng, phụ tùng ôtô, phụ tùng máy xây dựng và xe máy; - Dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng ôtô, xe máy, các loại máy xây dựng; - Xuất nhập khẩu vật tư, thiết bị, công nghệ xây dựng; - Kinh doanh vận tải hàng hoá, xăng, dầu, mỡ, bất động sản và văn phòng cho thuê; nhận uỷ thác đầu tư của các tổ chức và cá nhân Ngoài lĩnh vực kinh doanh theo giấy phép kinh doanh công ty SĐ 9 còn phát huy đầu tư chủ yếu vào các lĩnh vực sau: sản xuất công nghiệp, các dự án đầu tư và các công trình trọng điểm. - Sản xuất công nghiệp: Hiện nay công ty TNHH một thành viên cơ khí và sửa chữa sông đà 9 (thuộc Công ty CP SĐ 9) đã cho ra một số sản phẩm sản xuất công nghiệp đạt chất lượng cao như: thùng SILO, gầu máy xúc, tuyến ống áp lực. - Các dự án đầu tư: Công ty đang đầu tư chủ yếu vào 3 ngành chính: Thuỷ điện, giao thông và hạ tầng, dự án đầu tư nâng cao năng lực thiết bị. - Các dự án thuỷ điện: - Các dự án giao thông và hạ tầng: - Các dự án đầu tư nâng cao năng lực thiết bị: * Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Công ty hoạt động theo mô hình công ty cổ phần và được cơ cấu theo đúng quy định của Luật doanh nghiệp năm 2005, bao gồm các bộ phận phòng ban sau: - Đại Hội đồng cổ đông - Hội đồng quản trị - Ban kiểm soát xvi - Tổng Giám đốc. - Phòng Tổ chức - Hành chính - Phòng Kế hoạch – Kỹ thuật - Phòng Tài chính - Kế toán - Phòng vật tư – cơ giới 2.1.2 Đặc điểm công tác kế toán và cơ chế tài chính của Công ty a/ Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán Phòng kế toán của công ty gồm 13 người, được tổ chức theo đặc điểm sản xuất kinh doanh của Công ty, bao gồm các thành viên sau: Kế toán trưởng (01 người) Phó phòng kế toán tổng hợp (01 người) Phó phòng kế toán phụ trách báo cáo hợp nhất (01 người Kế toán thuế (01 người) Kế toán tiền mặt (01 người) Kế toán ngân hàng và tiền vay (01 người) Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương (01 người) Kế toán tài sản cố định TSCĐ, vật tư, CCDC (01 người) Kế toán dự án (01 người) Kế toán công trình và theo dõi công nợ (03 người) Thủ quỹ (01 người b/ Đặc điểm công tác kế toán và cơ chế tài chính của Công ty - Chế độ kế toán tại Công ty được áp dụng theo chuẩn mực kế toán Việt Nam hiện hành. Cơ chế tài chính thực hiện theo điều lệ của Công ty đề ra và không trái với quy định của Pháp luật - Hình thức ghi sổ được thực hiện bằng phần mềm kế toán - Báo cáo tài chính là báo cáo tài chính riêng của Công ty và báo cáo tài chính hợp nhất giữa Công ty CP SĐ9 với các công ty con hoặc công ty liên kết xvii 2.2 THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG ĐÀ 9 2.2.1 Tài liệu phục vụ cho việc phân tích tình hình tài chính - Tài liệu sử dụng để phân tích tình hình tài chính tại Công ty CP SĐ 9 là báo cáo tài chính hợp nhất của Công ty năm 2008-2009 đã qua kiểm toán bởi Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán Hà Nội. - Số liệu trong báo cáo tài chính hợp nhất là số liệu của Công ty mẹ (Công ty CP SĐ 9) và của 02 công ty con là: Công ty CP SĐ 9.01 và Công ty CP Thuỷ điện Nậm Mu Báo cáo tài chính hợp nhất cũng giống với báo cáo tài chính riêng của từng công ty. Tuy nhiên trong báo cáo tài chính hợp nhất có bổ sung thêm một số chỉ tiêu như sau: * Bảng CĐKT hợp nhất (Mẫu số B0-DN/HN) (1) Bổ sung chỉ tiêu VI “Lợi thế thương mại”- Mã số 269 trong phần “Tài sản” để phản ánh lợi thế thương mại phát sinh trong giao dịch hợp nhất kinh doanh. (2) Bổ sung mục C “Lợi ích của cổ đông thiểu số” - Mã số 439 trong phần “Nguồn vốn” để phản ánh giá trị lợi ích của cổ đông thiểu số. * Báo cáo KQKD hợp nhất (Mẫu số B02-DN/HN) (1) Bổ sung chỉ tiêu 14 ‘Phần lãi hoặc lỗ trong công ty liên kết, liên doanh” – Mã số 45. (2) Bổ sung các chỉ tiêu: - Lợi nhuận sau thuế của cổ đông thiểu số - Mã số 61. - Lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ - Mã số 62. - Lợi ích thuế TNDN hoãn lại – mã số 52 * Báo cáo LCTT hợp nhất (Mẫu số B03-DN/HN) Báo cáo LCTT hợp nhất có nội dung, kết cấu hoàn toàn giống với báo cáo LCTT theo mẫu số B03-DN. 2.2.2 Phương pháp phân tích tình hình tài chính tại Công ty CP SĐ 9 Để phân tích tình hình tài chính công ty đang sử dụng chủ yếu phương pháp so sánh bao gồm so sánh ngang, so sánh dọc. Kỳ phân tích là năm tài chính bắt đầu từ ngày xviii 01/01 đến ngày kết thúc 31/12. Năm phân tích là năm 2009. Kết quả dùng để đánh giá là giá trị của năm tài chính 2009. 2.2.3 Nội dung phân tích tình hình tài chính tại Công ty CP SĐ 9 Nội dung chủ yếu mà Công ty đã tiến hành phân tích trong quá trình hoạt động kinh doanh là: - Đánh giá khái quát tình hình tài chính của công ty (đánh giá khái quát tình hình huy động vốn và đánh giá khái quát mức độ độc lập tài chính) - Phân tích cấu trúc tài chính (phân tích cơ cấu tài sản, cơ cấu nguồn vốn, mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn) - Phân tích tình hình và khả năng thanh toán (phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán) - Phân tích hiệu quả kinh doanh (đánh giá khái quát hiệu quả kinh doanh và phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh) - Phân tích rủi ro về tài chính 2.2.3.1 Đánh giá khái quát tình hình tài chính Để đánh giá khái quát tình hình tài chính, công ty tiến hành đánh giá các chỉ tiêu sau: - Đánh giá khái quát tình hình huy động vốn năm 2009 - Đánh giá khái quát mức độ độc lập tài chính năm 2009 2.2.3.2 Phân tích cấu trúc tài chính - Phân tích cơ cấu tài sản năm 2009 - Phân tích cơ cấu nguồn vốn năm 2009 - Phân tích mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn năm 2009 2.2.3.3 Phân tích tình hình và khả năng thanh toán - Phân tích tình hình công nợ phải thu, phải trả năm 2009 - Phân tích khả năng thanh toán năm 2009 2.2.3.4 Phân tích hiệu quả kinh doanh - Đánh giá khái quát hiệu quả kinh doanh năm 2009 - Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh năm 2009 2.2.3.5 Phân tích rủi ro tài chính xix - Phân tích rủi ro tài chính năm 2009n thông qua các chỉ tiêu: hệ số khả năng thanh toán nợ đến hạn, hệ số chi trả lãi vay, hệ số nợ trên tổng tài sản, hệ số thu hồi nợ, hệ số quay vòng hàng tồn kho. 2.3 NHẬN XÉT THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG ĐÀ 9 Qua quá trình nghiên cứu công tác phân tích tình hình tài chính tại Công ty CP SĐ 9 tác giả đưa ra một vài đánh giá cơ bản như sau: 2.3.1 Những ưu điểm - Công ty đã xây dựng được hệ thống chỉ tiêu phân tích tình hình tài chính - Tài liệu dùng để phân tích tương đối chính xác và tin cậy được - Quy trình phân tích tương đối cụ thể - Đã sử dụng được phương pháp so sánh để phân tích 2.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân a/ Về tài liệu sử dụng trong phân tích - Công ty chưa sử dụng các thuyết minh và BCLCTT để phân tích, chưa sử dụng kết hợp được tài liệu khách quan bên ngoài để phản ánh nguyên nhân của thực trạng tài chính. b/ Về phương pháp phân tích - Công ty chưa sử dụng kết hợp giữa các phương pháp để phân tích, chưa đưa ra được xu hướng biến động cụ thể của tình hình tài chính, do vậy kết quả phân tích chỉ đúng trong ngắn hạn, chưa có ý nghĩa trong trung và dài hạn c/ Về nội dung phân tích - Công ty chưa phân tích đầy đủ các chỉ tiêu tài chính, chẳng hạn chưa phân tích được luồng tiền luân chuyên trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ, chưa so sánh tình hình tài chính của Công ty với các đơn vị kinh doanh cùng ngành nghề, hoặc so sánh qua nhiều năm với nhau. d/ Về công tác tổ chức phân tích - Việc phân tích hiện nay vẫn còn thuộc riêng phòng kế toán đảm nhiệm mà chưa có sự phối hợp giữa các phòng ban và các đội. Tổ chức phân tích còn có nhiều bất cập. xx Nguyên nhân của việc này là do đặc thù kinh doanh của Công ty là xây dựng, các công trình nằm rải rác khắp nơi, không tập trung, cho nên việc thu thập thông tin cũng bị hạn chế. . CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG ĐÀ 9 3.1 YÊU CẦU VÀ NGUYÊN TẮC HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG ĐÀ 9 3.1.1 Yêu cầu hoàn thiện phân tích tình hình tài chính tại Công ty CP SĐ 9 - Yêu cầu phải công khai tình hình tài chính của Công ty - Yêu cầu phân tích tài chính phải mang tính phù hợp 3.1.2 Nguyên tắc hoàn thiện phân tích tình hình tài chính tại Công ty CP SĐ 9 - Hoàn thiện phân tích tình hình tài chính phải đảm bảo nguyên tắc đáp ứng được mục tiêu của các đối tượng sử dụng thông tin - Hoàn thiện phân tích tình hình tài chính phải đảm bảo tính khoa học, hiệu quả. Có nghĩa là phải đảm bảo phù hợp và khả năng áp dụng được khi đi vào thực tế phân tích. - Hoàn thiện phân tích tình hình tài chính phải phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. - Hoàn thiện phân tích tình hình tài chính phải phù hợp với yêu cầu của Uỷ ban chứng khoán hoặc trung tâm giao dịch chứng khoán quy định đối với công ty niêm yết. - Hoàn thiện phân tích tình hình tài chính phải nhằm đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty - Hoàn thiện phân tích tình hình tài chính phải đảm bảo nâng cao năng lực máy công trình, giảm thiểu chi phí, nâng cao lợi nhuận của công ty - Hoàn thiện phân tích tình hình tài chính đảm bảo phù hợp với kế hoạch sản xuất kinh doanh của công ty năm 2010.