Tài liệu Phân tích tình hình tài chính của công ty tnhh sản xuất thương mại xuất nhập khẩu việt anh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT ANH SINH VIÊN THỰC HIỆN : LÊ THU HÀ MÃ SINH VIÊN CHUYÊN NGÀNH : A16277 : TÀI CHÍNH HÀ NỘI – 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT ANH Giáo viên hướng dẫn : TS. Nguyễn Thị Thúy Sinh viên thực hiện Mã sinh viên : Lê Thu Hà : A16277 Chuyên ngành : Tài Chính HÀ NỘI – 2014 Thang Long University Library LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khóa luận này, em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến giảng viên hướng dẫn Tiến sỹ Nguyễn Thị Thúy, đã tận tình hướng dẫn chỉ bảo em trong suốt quá trình viết khóa luận tốt nghiệp. Em chân thành cảm ơn quý thầy, cô trong Khoa Kinh tế - Quản lý, trường Đại Học Thăng Long đã tận tình truyền đạt kiến thức trong những năm qua em được học tại trường. Với vốn kiến thức được tiếp thu trong quá trình học không chỉ là nền tảng cho quá trình nghiên cứu khóa luận mà còn là hành trang quý báu để em bước vào đời một cách vững chắc và tự tin. Cuối cùng em kính chúc quý thầy, cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp cao quý. Đồng kính chúc các cô, chú, anh, chị trong công ty TNHH Việt Anh luôn dồi dào sức khỏe, đạt được nhiều thành công trong công việc. Em xin trân trọng cảm ơn ! Sinh viên thực hiện Lê Thu Hà LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng khóa Khóa luận là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này! Sinh viên Lê Thu Hà Thang Long University Library MỤC LỤC CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ........................................................................................................1 1.1 Tổng quan về phân tích tài chính doanh nghiệp ..................................................1 1.1.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp......................................................1 1.1.2. Vai trò của phân tích tài chính doanh nghiệp ....................................................1 1.2 Quy trình phân tích tài chính doanh nghiệp.........................................................4 1.2.1. Tài liệu phân tích ................................................................................................4 1.2.2. Phương pháp phân tích tài chính doanh nghiệp ................................................6 1.3. Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp ....................................................... 10 1.3.1. Phân tích tình hình cơ cấu Tài sản – Nguồn vốn .............................................10 1.3.2. Phân tích mỗi quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn............................................11 1.3.3. Phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh ...........................................12 1.3.4. Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng thanh toán ............................................12 1.3.5. Phân tích chỉ tiêu khả năng quản lý tài sản ..................................................... 14 1.3.6. Phân tích chỉ tiêu khả năng sinh lời .................................................................18 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến phân tích tài chính doanh nghiệp ........................ 21 CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT ANH .....................................................................................................24 2.1 Khái quát chung về công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất Thương mại Xuất nhập khẩu Việt Anh .................................................................................... 24 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triền công ty ........................................................... 24 2.1.2. Ngành nghề kinh doanh ................................................................................... 25 2.1.3 Cơ cấu tổ chức công ty ....................................................................................... 25 2.1.4 Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty ......................................30 2.1.5. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh .................................................... 31 2.2. Thực trạng tính hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ......................................................................36 2.2.1. Phân tích tình hình cơ cấu tài sản – nguồn vốn ............................................... 36 2.2.2. Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn............................................44 2.2.3. Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng thanh toán ............................................45 2.2.4. Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng quản lý tài sản .....................................48 2.2.5. Phân tích một số chỉ tiêu đánh giá các bộ phân cấu thành tổng tài sản ..........50 2.2.6. Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh lời ................................................. 51 2.2.7. Phân tích khả năng sinh lời theo Dupont ......................................................... 53 2.4. Đánh giá tình hình tài chính tại công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh .............................................................. 56 2.4.1. Kết quả đạt được ............................................................................................... 57 2.4.2 Hạn chế và nguyên nhân ................................................................................... 58 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT ANH ......................................................................................... 61 3.1 Định hướng phát triển của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ...........................................................................61 3.2. Một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại Việt Anh ................................................ 62 3.2.1. Tăng tỷ trọng vốn chủ sở hữu, giảm tỷ trọng các khoản nợ ............................. 63 3.2.2. Tăng cường quản lý các khoản nợ và phải thu................................................. 64 3.2.3. Tăng cường quản lý hàng tồn kho ....................................................................67 3.2.4. Nâng cao khả năng thanh toán.........................................................................67 3.2.5. Thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm tăng doanh thu và lợi nhuận ............................... 68 3.2.6. Tăng cường công tác quảng cáo .......................................................................69 3.2.7. Tăng cường các biện pháp phòng ngừa rủi ro trong kinh doanh..................... 70 3.2.8. Tăng cường công tác phân tích tài chính tại công ty ........................................71 3.3. Một số kiến nghị đối với công ty .........................................................................72 KẾT LUẬN ................................................................................................................ 74 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................75 Thang Long University Library DANH MỤC VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Tên đầy đủ BCKQKD Báo cáo kết quả kinh doanh DTT Doanh thu thuần GVHB Giá vốn hàng bán SXKD Sản xuất kinh doanh TNHH Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ Tài sản cố định TSDH Tài sản dài hạn TSNH Tài sản ngắn hạn VCSH Vốn chủ sở hữu DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Báo cáo kết quả kinh doanh của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ..................................................... 32 Bảng 2.2. Tình hình tài sản của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ........................................................................ 38 Bảng 2.3. Cơ cấu nguồn vốn của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ................................................................. 42 Bảng 2.4. Một số chỉ tiêu phân tích mối quan hệ tài sản – nguồn vốn của công ty .. 44 Bảng 2.5. Chỉ tiêu khả năng thanh toán của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ..................................................... 46 Bảng 2.6. Chỉ tiêu đánh giá hiệu suất sử dụng tài sản ............................................. 48 Bảng 2.7. Chỉ tiêu đánh giá các bộ phân cấu thành tổng tài sản .............................. 50 Bảng 2.8. Chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh lời của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ....................................... 51 Bảng 2.9. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh thông qua mô hình tài chính Dupont ................................................................................................... 53 Bảng 2.10. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu thông qua mô hình tài chính dupont .......................................................................................... 55 DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến phân tích tài chính doanh nghiệp ................ 21 Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu Việt Anh .. 25 Sơ đồ 2.2. Sơ đồ tổ chức phòng kế toán .................................................................. 29 Sơ đồ 2.3 Quy trình lọc nước tinh khiết năm 2011 – 2013...................................... 32 Biểu đồ 1.1. Mô hình phân tích Dupont ........................................................................ 9 Biểu đồ 2.1. Cơ cấu tài sản của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ........................................................................ 36 Biểu đồ 2.2. Cơ cấu nguồn vốn của công ty sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh ................................................................................................ 41 Biểu đồ 2.3. Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) ........................................... 55 Thang Long University Library LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế thế giới, các doanh nghiệp Việt Nam luôn phải đứng trước nhiều thách thức để có thể tồn tại và phát triển. Nhằm giúp các doanh nghiệp có thể vượt qua cơn khủng hoảng này, công tác quản trị tài chính doanh nghiệp, đặc biệt là hoạt động phân tích tài chính đòi hỏi phải được quan tâm đúng mức nhằm giúp nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Phân tích tài chính doanh nghiệp là việc áp dụng các công cụ và kỹ thuật phân tích thích hợp nhằm cung cấp chính xác và đầy đủ cho các nhà quản trị doanh nghiệp thông tin về tình hình tài chính của doanh nghiệp, giúp nhà quản trị thấy được nguyên nhân, mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến tình hình tài chính công ty. Qua đó, đề xuất những biện pháp hữu hiệu nhằm cải thiện tình hình tài chính, thiết lập các dự báo, kế hoạch tài chính phù hợp giúp doanh nghiệp đứng vững và phát triển trong giai đoạn khó khăn. Phân tích tài chính doanh nghiệp không chỉ có ý nghĩa đối với bản thân doanh nghiệp, mà còn cần thiết cho các chủ thể quản lý khác có liên quan đến doanh nghiệp. Việc này sẽ giúp cho quản trị doanh nghiệp khắc phục được những thiếu sót, phát huy những mặt tích cực và dự đoán được tình hình phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. Trên cơ sở đó, nhà quản trị doanh nghiệp sẽ đề ra được những giải pháp hữu hiệu nhằm lựa chọn quyết định phương án tối ưu cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nhận thức được tầm quan trọng to lớn của việc phân tích, đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp, bằng vốn kiến thức được tích lũy trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trường kết hợp với những hiểu biết thực tế trong thời gian thực tập tại công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh, em quyết định đi sâu nghiên cứu tình hình tài chính của công ty với đề tài: “Phân tích tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh”. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh. Phạm vi nghiên cứu: Hệ thống các báo cáo tài chính đã được kiểm toán của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh qua các năm 2011, năm 2012, năm 2013. Dựa trên Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính để phân tích, đánh giá về các hoạt động tài chính của doanh nghiệp. 3. Mục đích nghiên cứu Là nhằm làm rõ thực trạng tài chính tại doanh nghiệp để từ đó chỉ ra những điểm mạnh cũng như điểm yếu của doanh nghiệp. Đồng thời giúp doanh nghiệp nhìn thấy những biến động tình hình tài chính trong tương lai của mình để có những biện pháp đối phó thích hợp. Bài khóa luận bao gồm 3 mục đích chính sau đây: - Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính doanh nghiệp. - Phân tích thực trạng tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh. - Để xuất một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính của công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh. 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp xử lý số liệu gồm có: Phương pháp so sánh, phương pháp phân tích tỷ lệ, phương pháp liên hệ cân đối, phương pháp phân tích Dupont. 5. Kết cấu của khóa luận Ngoài phần mở đầu và kết luận, khóa luận gồm 3 chương được bố cục như sau: Chương 1: Lý luận chung về phân tích hoạt động tài chính doanh nghiệp. Chương 2: Phân tích tình hình tài chính tại công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh. Chương 3: Giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính tại công ty trách nhiệm hữu hạn sản xuất thương mại xuất nhập khẩu Việt Anh. Để hoàn thành khóa luận này, em xin được trân trọng cảm ơn Tiến sỹ Nguyễn Thị Thúy đã nhiệt tình giúp đỡ, hướng dẫn em hoàn thành tốt bài khóa luận trong suốt thời gian vừa qua. Hà Nội, ngày tháng năm Sinh viên thực hiện Lê Thu Hà Thang Long University Library CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1 Tổng quan về phân tích tài chính doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp Tài chính doanh nghiệp (TCDN) là một phạm trù kinh tế xã hội, phát sinh và tồn tại cùng với sự tồn tại của nhà nước và nền sản xuất hàng hóa. Khái niệm và quan điểm về tài chính cũng luôn thay đổi theo từng giai đoạn lịch sử, từng chế độ chính trị. Do vậy, xem xét các quan điểm về tài chính cũng luôn thay đổi theo từng giai đoạn lịch sử, từng chế độ chính trị, do vậy xem xét các quan điểm về tài chính là rất cần thiết đối với các nhà phân tích tài chính. Để phân tích được tài chính doanh nghiệp một cách chính xác và hiệu quả, trước tiên cần phải hiểu được phân tích tài chính doanh nghiệp là gì. Có nhiều khái niệm khác nhau, dưới đây là một vài khái niệm về tài chính doanh nghiệp hiện nay. Phân tích TCDN là tổng thể các phương pháp sử dụng để thu thập và xử lý các thông tin kế toán, tài chính,... nhằm đánh giá tình hình tài chính, khả năng phát triển của doanh nghiệp, giúp người sử dụng thông tin đưa ra các quyết định quản trị phù hợp. Phân tích TCDN bao gồm các bước chủ yếu sau: thu thập thông tin; xử lý thông tin; dự đoán và quyết định [1,tr.12] Phân tích TCDN được dùng để xác định giá trị kinh tế, đánh giá các mặt mạnh yếu của doanh nghiệp cũng như các cơ hội và thách thức đặt ra với điều kiện hiện tại của doanh nghiệp. Từ đó, đề ra các biện pháp hữu hiệu nhằm duy trì và cải thiện tình hình tài chính doanh nghiệp. Ngoài ra, phân tích TCDN còn là tiền đề của việc lập dự báo và lập kế hoạch tài chính, xây dựng mục tiêu kinh doanh [1,tr.12] “Phân tích tài chính của doanh nghiệp là việc xem xét đánh giá kết quả của việc quản lí và điều hành tài chính của doanh nghiệp thông qua các số liệu trên báo cáo tài chính, phân tích những điểm đã làm được và những gì chưa làm được, kết quả đạt được ra sao. Những điểm mạnh của doanh nghiệp cần phát huy và những điểm yếu còn tồn tại để có biện pháp khắc phục kịp thời” [1,tr.12] 1.1.2. Vai trò của phân tích tài chính doanh nghiệp Phân tích tài chính cung cấp những thông tin hữu ích giúp kiểm tra, phân tích một cách tổng hợp, toàn diện, có hệ thống về tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình 1 thực hiện các mục tiêu của doanh nghiệp. Những người quản lý tài chính khi phân tích tài chính cần cân nhắc tính toán tới mức độ rủi ro và tác động của nó tới doanh nghiệp mà biểu hiện chính là khả năng thanh toán, khả năng cân đối vốn, năng lực hoạt động cũng như khả năng sinh lãi của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, các nhà phân tích tiếp tục nghiên cứu và đưa ra các dự đoán về kết quả hoạt động kinh doanh nói chung, mức doanh lợi nói riêng của doanh nghiệp trong tương lai. Ngoài ra, phân tích tài chính còn cung cấp thông tin, số liệu để kiểm tra giám sát tình hình hạch toán kinh doanh, tình hình chấp hành các chính sách chế độ kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Cùng với sự phát triển của xã hội thì việc phân tích tài chính càng trở nên quan trọng bởi công tác phân tích tài chính ngày càng cho thấy sự cần thiết của nó đối với sự phát triển doanh nghiệp. Phân tích tài chính cho thấy khả năng và tiềm năng kinh tế tài chính của doanh nghiệp, do đó sẽ giúp cho công tác dự báo, lập kế hoạch tài chính ngắn hạn và dài hạn, dễ dàng đưa ra các chính sách tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động. Trước đây, việc phân tích tài chính chỉ để phục vụ nhu cầu cho các nhà đầu tư và ngân hàng. Hiện nay, việc phân tích tài chính được rất nhiều đối tượng quan tâm, tùy theo mục đích khác nhau của người sử dụng mà phân tích tài chính doanh nghiệp sẽ có vai trò khác nhau: Đối với nhà quản trị doanh nghiệp: Phân tích tài chính cung cấp các thông tin về toàn bộ tình hình tài chính của doanh nghiệp. Các nhà quản lý doanh nghiệp cần các thông tin để kiểm soát và chỉ đạo sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mình làm cơ sở cho các dự báo tài chính, quyết định đầu tư, tài trợ, phân phối lợi nhuận. Bên cạnh đó, nhà quản trị cần biết tất cả các thông tin bên trong cũng như bên ngoài của doanh nghiệp. Họ cần chú ý đến lĩnh vực nào của doanh nghiệp là thành công nhất, lĩnh vực nào chưa thành công; những điểm mạnh cũng như hạn chế về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Việc phân tích tài chính sẽ đem lại cái nhìn rõ ràng tại các mục cụ thể. Đó là cơ sở để định hướng các quyết định của ban giám đốc về dự báo tài chính, kế hoạch đầu tư, ngân quỹ và kiểm soát các hoạt động quản lý. Căn cứ vào báo cáo phân tích tài chính, các nhà quản lý sẽ dự đoán về tình hình tài chính của doanh nghiệp trong tương lai từ đó thực hiện các chính sách điều chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh cho phù hợp với tình hình hoạt động thực tế của doanh nghiệp [2,tr.15] Đối với các nhà đầu tư: Các nhà đầu tư là các doanh nghiệp và cá nhân quan tâm trực tiếp đến các giá trị của doanh nghiệp vì họ là người đã giao vốn cho doanh nghiệp 2 Thang Long University Library và có thể phải chịu rủi ro. Mối quan tâm của họ chủ yếu vào khả năng hoàn vốn, mức sinh lãi, khả năng thanh toán vốn và sự rủi ro. Vì thế, họ cần thông tin về điều kiện tài chính, tình hình hoạt động, kết quả kinh doanh và các tiềm năng của doanh nghiệp. Các nhà đầu tư còn quan tâm đến việc điều hành hoạt động công tác quản lý. Những điều đó tạo ra sự an toàn và hiệu quả cho các nhà đầu tư. Nhà đầu tư phân tích tình hình thu nhập của chủ sở hữu, biểu hiện là lợi tức cổ phần và giá trị tăng thêm của vốn đầu tư. Hai yếu tố này ảnh hưởng đến lợi nhuận kỳ vọng của doanh nghiệp. Các nhà đầu tư thường tiến hành đánh giá khả năng sinh lợi của doanh nghiệp với câu hỏi trọng tâm: lợi nhuận bình quân cổ phiếu của công ty sẽ là bao nhiêu? Dự kiến lợi nhuận sẽ được nghiên cứu đầy đủ trong chính sách phân chia lợi tức cổ phần và trong nghiên cứu rủi ro hướng các lựa chọn vào những cổ phiếu phù hợp nhất. Họ quan tâm tới phân tích tài chính để nhận biết khả năng sinh lãi của doanh nghiệp. Để bảo vệ tài sản của mình, các cổ đông phải thường xuyên phân tích tình hình tài chính và kết quả kinh doanh để quyết định có tiếp tục nắm giữ cố phiếu của doanh nghiệp mà mình đang đầu tư nữa hay không [2,tr.15] Đối với các nhà cho vay: Như ngân hàng, công ty tài chính,…thì họ quan tâm đến vấn đề doanh nghiệp có khả năng trả nợ vay hay không. Vì thế họ muốn biết khả năng thanh toán và khả năng sinh lợi của doanh nghiệp. Đối với các khoản vay ngắn hạn, người cho vay đặc biệt quan tâm đến khả năng thanh toán của doanh nghiệp có nghĩa là khả năng ứng phó của doanh nghiệp đối với những khoản nợ đến hạn trả. Đối với các khoản vay dài hạn, ngoài khả năng thanh toán, họ còn quan tâm đến khả năng sinh lời vì việc hoàn vốn và lãi sẽ phụ thuộc vào khả năng sinh lời này. Các nhà đầu tư tín dụng sẽ hạn chế hoặc từ chối cho các doanh nghiệp vay khi doanh nghiệp có dấu hiệu có thể không thanh toán được các khoản nợ đến hạn [2,tr.16] Đối với cơ quan Nhà nước: Các cơ quan quản lý của nhà nước cần các thông tin từ phân tích báo cáo tài chính để kiểm tra tình hình tài chính, kiểm tra tình hình sản xuất của doanh nghiệp và xây dựng các kế hoạch quản lý vĩ mô. Cơ quan thuế cần các thông tin từ phân tích báo cáo tài chính để xác định số thuế mà doanh nghiệp phải nộp [2,tr17] Đối với những người lao động trong doanh nghiệp: Lợi ích của những người hưởng lương trong doanh nghiệp gắn liền với hoạt động tài chính của công ty. Họ quan tâm đến các thông tin và số liệu tài chính để đánh giá, xem xét triển vọng của nó trong tương lai. 3 Như vậy phân tích hoạt động tài chính doanh nghiệp là công cụ hữu ích được dùng để xác định giá trị kinh tế, để đánh giá mặt mạnh, mặt yếu của doanh nghiệp, tìm ra nguyên nhân khách quan và chủ quan, giúp cho từng đối tượng lựa chọn và đưa ra được những quyết định phù hợp với mục đích mà họ quan tâm [2,tr.16] Những nhà phân tích tài chính nghiên cứu và đưa ra các dự đoán về kết quả hoạt động nói chung và mức doanh lợi nói riêng trong tương lai. Phân tích tài chính là cơ sở để dự đoán tài chính. Ngoài ra, phân tích tài chính được ứng dụng theo nhiều hướng khác nhau như với mục đích tác nghiệp (chuẩn bị các quyết định nội bộ) và với mục đích thông tin (trong hoặc ngoài doanh nghiệp). Việc thường xuyên tiến hành phân tích tình hình tài chính sẽ giúp cho người sử dụng thấy được thực trạng hoạt động tài chính, từ đó xác định được nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng đến từng hoạt động kinh doanh. Trên cơ sở đó có những biện pháp hữu hiệu và ra các quyết định cần thiết để nâng cao chất lượng công tác quản lý kinh doanh. Hiện nay, với sự phát triển lớn mạnh của doanh nghiệp cùng với quá trình cạnh tranh khốc liệt thì phải có chiến lược kinh doanh cụ thể, hợp lý và chính xác, phân tích tài chính sẽ có tác dụng to lớn trong việc thực hiện điều đó [2,tr17] 1.2 Quy trình phân tích tài chính doanh nghiệp 1.2.1 Tài liệu phân tích Hệ thống báo cáo tài chính Để có thể đánh giá một cách chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp thì phân tích tài chính đòi hỏi phải có một lượng cơ sở thông tin đầy đủ và khách quan. Đó là tổng hợp các thông tin bên trong của doanh nghiệp ví dụ như là: thông tin về bản thân doanh nghiệp, các thông tin khác liên quan đến doanh nghiệp và quan trọng nhất là thông tin tài chính chủ yếu được lấy từ các báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Còn các thông tin bên ngoài của doanh nghiệp thì có các thông tin về tình hình nền kinh tế, đối tác, đối thủ cạnh tranh, các nhà cung cấp và các công ty có liên quan. Báo cáo tài chính là những báo cáo tổng hợp nhất bao gồm hệ thống 4 báo cáo chính: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh báo cáo tài chính. Báo cáo tài chính cho biết tình hình tài sản, nguồn vốn cũng như kết quả kinh doanh, tình hình lưu chuyển tiền tệ và khả năng sinh lời trong kỳ của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính cung cấp các thông tin chủ yếu sử dụng 4 Thang Long University Library trong việc phân tích, đánh giá và dự đoán tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Bảng cân đối kế toán (BCĐKT): là một báo cáo tài chính tổng hợp dùng để khái quát toàn bộ tài sản và nguồn hình thành tài sản đó tại một thời điểm nhất định. Các chỉ tiêu trong BCĐKT được phản ánh dưới hình thức giá trị và theo nguyên tắc cân đối: tổng tài sản bằng tổng nguồn vốn [2,tr.23] Báo cáo kết quả kinh doanh (BCKQKD): là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp bao gồm các chỉ tiêu về doanh thu, chi phí, lợi nhuận của hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt động khác [2,tr.23] Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (BCLCTT): là một báo cáo tài chính thể hiện dòng tiền ra và dòng tiền vào của một tổ chức trong một khoảng thời gian nhất định (tháng, quý, năm hay năm tài chính), báo cáo này là một công cụ giúp nhà quản lý tổ chức kiểm soát dòng tiền của tổ chức [2,tr25] Thuyết minh báo cáo tài chính (BCTT): được lập để giải thích và bổ sung thông tin về tình hình hoạt động sản xuất – kinh doanh, tình hình tài chính cũng như kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo mà các bảng báo cáo khác không thể trình bày rõ ràng và chi tiết. Qua đó, nhà đầu tư hiểu rõ và chính xác hơn về tình hình hoạt động thực tế của doanh nghiệp [2,tr.26] Cơ sở dữ liệu khác Sự tồn tại, phát triển cũng như quá trình suy thoái của doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Có yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài; Có yếu tố chủ quan và yếu tố khách quan. Điều đó tuỳ thuộc vào tiêu thức phân loại các yếu tố ảnh hưởng. Các yếu tố bên trong: Các yếu tố bên trong là những yếu tố thuộc về tổ chức doanh nghiệp; trình độ quản lý; ngành nghề; sản phẩm; hàng hóa; dịch vụ mà doanh nghiệp kinh doanh; quy trình công nghệ; năng lực của lao động... Các yếu tố bên ngoài: Các yếu tố bên ngoài là những yếu tố mang tính khách quan như: chế độ chính trị xã hội; tăng trưởng kinh tế của nền kinh tế; tiến bộ khoa học kỹ thuật; chính sách tài chính tiền tệ; chính sách thuế.... Cụ thể là: Các thông tin chung: Thông tin chung là những thông tin về tình hình kinh tế 5 chính trị, môi trường pháp lý, kinh tế có liên quan đến cơ hội kinh tế, cơ hội đầu tư, cơ hội về kỹ thuật công nghệ... Sự suy thoái hoặc tăng trưởng của nền kinh tế có tác động mạnh mẽ đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Những thông tin về các cuộc thăm dò thị trường, triển vọng phát triển trong sản xuất, kinh doanh và dịch vụ thương mại... ảnh hưởng lớn đến chiến lược và sách lược kinh doanh trong từng thời kỳ. Các thông tin theo ngành kinh tế: Thông tin theo ngành kinh tế là những thông tin mà kết quả hoạt động của doanh nghiệp mang tính chất của ngành kinh tế như đặc điểm của ngành kinh tế liên quan đến thực thể của sản phẩm, tiến trình kỹ thuật cần tiến hành, cơ cấu sản xuất có tác động đến khả năng sinh lời, vòng quay vốn, nhịp độ phát triển của các chu kỳ kinh tế, độ lớn của thị trường và triển vọng phát triển... Các thông tin của bản thân doanh nghiệp: Thông tin về bản thân doanh nghiệp là những thông tin về chiến lược, sách lược kinh doanh của doanh nghiệp trong từng thời kỳ, thông tin về tình hình và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, tình hình tạo lập, phân phối và sử dụng vốn, tình hình và khả năng thanh toán... Những thông tin này được thể hiện qua những giải trình của các nhà quản lý, qua Báo cáo tài chính, báo cáo kế toán quản trị, báo cáo thống kê, hạch toán nghiệp vụ [2, tr.30] 1.2.2. Phương pháp phân tích tài chính doanh nghiệp 1.2.2.1. Phương pháp so sánh So sánh là phương pháp được sử dụng phổ biến trong phân tích để xác định xu hướng, mức độ biến động của chỉ tiêu phân tích. Vì vậy, để tiến hành so sánh phải giải quyết những vấn đề cơ bản, cần phải đảm bảo các điều kiện đồng bộ để có thể so sánh được các chỉ tiêu tài chính như sự thống nhất về không gian, thời gian, nội dụng, tính chất và đơn vị tính toán. - Gốc so sánh được chọn là gốc về mặt thời gian hoặc không gian. - Kỳ phân tích được chọn là kỳ báo cáo hoặc kỳ kế hoạch - Giá trị so sánh có thể được chọn bằng số tuyệt đối, số tương đối hoặc số bình quân. - Nội dung so sánh bao gồm: +So sánh giữa các số hiện thực kỳ này với số hiện thực kỳ trước để thấy rõ xu 6 Thang Long University Library hướng thay đổi về tài chính doanh nghiệp. Đánh giá sự tăng trưởng hay thụt lùi trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. +So sánh giữa số liệu doanh nghiệp với số liệu trung bình ngành, số liệu của các doanh nghiệp khác để đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp tốt hay xấu. + So sánh giữa số thực hiện so với kế hoạch để thấy mức phấn đấu của doanh nghiệp. +So sánh theo chiều dọc để thấy được tỷ trọng tổng số ở mỗi bản báo cáo và qua đó chỉ ra ý nghĩa tương đối của các khoản mục tạo điều kiện cho việc so sánh. +So sánh theo chiều ngang để thấy được sự biến động cả về số tuyệt đối và tương đối của một khoản mục nào đó qua các niên độ kế toán liên tiếp (Nguồn: Nguyễn Năng Phúc (2013), “Giáo trình Phân tích báo cáo tài chính”, NXB Đại học Kinh Tế Quốc Dân, tr.27-tr.30) - Điều kiện so sánh: +Phải xác định rõ gốc so sánh và kỳ phân tích +Các chỉ tiêu so sánh (các trị số của chỉ tiêu so sánh) phải đảm bảo tính chất có thể so sánh được với nhau. Muốn vậy, chúng ta phải thống nhất về nội dung kinh tế, phương pháp tính toán và thời gian tính toán. 1.2.2.2. Phương pháp tỷ lệ Phương pháp này được áp dụng phổ biến trong phân tích tài chính vì nó dựa trên ý nghĩa chuẩn mực các tỷ lệ của đại lượng tài chính trong các quan hệ tài chính. Về nguyên tắc, phương pháp này yêu cầu cần xác định được các ngưỡng, các định mức để nhận xét, đánh giá được tình hình tài chính của doanh nghiệp, trên cơ sở so sánh các tỷ lệ của doanh nghiệp với các tỷ lệ tham chiếu. Đây là phương pháp có tính hiện thực cao với các điều kiện áp dụng và bổ sung càng hoàn thiện hơn vì: nguồn thông tin tài chính và kế toán được cải tiến và cung cấp đầy đủ hơn là cơ sở để hình thành những tham chiếu đáng tin cậy nhằm đánh giá những tỷ lệ của doanh nghiệp hay một nhóm doanh nghiệp. Việc áp dụng tin học cho phép tích lũy dữ liệu và thúc đẩy nhanh qúa trình tính toán hàng loạt các tỷ lệ như: - Tỷ lệ về khả năng thanh toán: được sử dụng để đánh giá khả năng đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp. 7 - Tỷ lệ về khả năng cân đối vốn, cơ cấu vốn và nguồn vốn: qua chỉ tiêu này phản ánh mức độ ổn định và tự chủ tài chính. - Tỷ lệ về khả năng hoạt động kinh doanh: đây là nhóm chỉ tiêu đặc trưng cho việc sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp. - Tỷ lệ về khả năng sinh lời: phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh tổng hợp. (Nguồn: Nguyễn Năng Phúc (2013), “Giáo trình Phân tích báo cáo tài chính”, NXB Đại học Kinh Tế Quốc Dân, tr.32-tr.36) 1.2.2.3. Phương pháp Dupont Trong phân tích tài chính, người ta thường vận dụng mô hình Dupont để phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu tài chính. Nhờ sự phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu mà người ta có thể phát hiện ra những nhân tố đã ảnh hưởng đến chỉ tiêu phân tich theo một trình tự logic chặt chẽ. Chẳng hạn, vận dụng mô hinh Dupont phân tích hiệu quả kinh doanh trong mối liên hệ giữa các yếu tố đầu vào và kết quả đầu ra của doanh nghiệp trong một kỳ kinh doanh nhất định. Chi phí đầu vào của doanh nghiệp có thể là tổng tài sản, tổng chi phí sản xuất kinh doanh chi ra trong kì, vốn ngắn hạn, vốn dài hạn, vốn chủ sở hữu,... Kết quả đầu ra của doanh nghiệp có thể là doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh hoặc tổng lợi nhuận sau thuế doanh nghiệp,... Mô hình Dupont thường được vận dụng trong mô hình tài chính có dạng: Tỷ suất sinh lời của tài sản Lợi nhuận thuần = Lợi nhuận thuần = Tổng tài sản Doanh thu thuần X Doanh thu thuần Tổng tài sản Từ mô hình phân tích trên cho thấy, để nâng cao khả năng sinh lời của một đồng tài sản mà doanh nghiệp đang sử dụng, quản trị doanh nghiệp phải nghiên cứu xem xét có những biện pháp gì cho việc nâng cao không ngừng khả năng sinh lời cảu quá trình sử dụng tài sản của doanh nghiệp. 8 Thang Long University Library Biểu đồ 1.1. Mô hình phân tích Dupont (Nguồn: Nguyễn Năng Phúc (2013), “ Giáo trình Phân tích báo cáo tài chính”, NXB Đại học Kinh Tế Quốc Dân, tr.42-tr.46) Từ mô hình phân tích Dupont ở trên cho thấy, số vòng quay của tài sản càng cao, điều đó chứng tỏ rằng sức sản xuất tài sản của doanh nghiệp càng lớn. Do vậy, làm cho tỷ lệ sinh lời của tài sản cang lớn. Để nâng cao số vòng quay của tài sản, một mặt phải tăng quy mô về doanh thu thuần mặt khác phải sử dụng tiết kiệm và hợp lý về cơ cấu tổng tài sản. Như vậy tổng doanh thu thuần và tổng tài sản bình quân có quan hệ mật thiết với nhau, thông thường chúng có quan hệ cùng chiều. Nghĩa là tổng tài sản tăng thì tổng doanh thu thuần cũng tăng Từ mô hình phân tích trên cho thấy, tỷ lệ lãi theo doanh thu thuần lại phụ thuộc vào hai nhân tố cơ bản. Đó là tổng lợi nhuận thuần và doanh thu thuần. Hai nhân tố này có quan hệ cùng chiều. Nghia là nếu doanh thu thuần tăng thì cũng làm cho lợi nhuần tăng. Phân tích báo cáo tài chính dựa vào mô hình Dupont có ý nghĩa rất lớn đối với quản trị doanh nghiệp. Điều đó không chỉ biểu hiện ở chỗ: có thể đánh giá hiệu quả kinh 9 doanh một cách sâu sắc và toàn diện. Đồng thời đanh giá đầy đủ và khách quan đến những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó đề ra được hệ thống các biện pháp tỷ mỉ và xác thực nhằm tăng cường công tác cải tiến tổ chức quản lý doanh nghiệp, góp phần không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ở các kì kinh doanh tiếp theo. 1.3 . Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp 1.3.1 Phân tích tình hình cơ cấu Tài sản – Nguồn vốn Cơ cấu tài sản Cơ cấu tài sản thể hiện khi doanh nghiệp sử dụng một đồng vốn kinh doanh thì dành ra bao nhiêu để hình thành tài sản lưu động còn bao nhiêu để đầu tư vào tài sản cố định và được phản ánh bởi tỷ suất đầu tư vào tài sản dài hạn và tỷ suất đầu tư vào tài sản ngắn hạn. Tỷ suất tài sản ngắn hạn (dài hạn) = Giá trị tài sản ngắn hạn (dài hạn) Tổng giá trị tài sản x 100% Tỷ suất đầu tư vào tài sản dài hạn (ngắn hạn) càng lớn càng thể hiện mức độ quan trọng của tài sản dài hạn (ngắn hạn) trong tổng tài sản mà doanh nghiệp đang sử dụng vào kinh doanh, tình trạng cơ sở vật chất kỹ thuật, năng lực sản xuất cũng như xu hướng phát triển lâu dài của doanh nghiệp. Hai tỷ suất này phản ánh trong một đồng tổng tài sản mà doanh nghiệp bỏ ra thì có bao nhiêu đồng được dùng để hình thành nên TSDH và TSNH. Tỷ suất đầu tư vào TSDH thể hiện mức độ đầu tư vào TSCĐ và tình hình trang thiết bị cơ sở vật chất kỹ thuật, năng lực sản xuất hiện có và xu hướng phát triển lâu dài của doanh nghiệp trong tương lai [2,tr.140] Cơ cấu nguồn vốn Cơ cấu nguồn vốn: là chỉ tiêu phản ánh bình quân trong một đồng vốn kinh doanh hiện nay doanh nghiệp đang sử dụng có mấy đồng vay nợ, có mấy đồng là vốn chủ sở hữu. Hệ số nợ và hệ số vốn chủ sở hữu: là hai tỷ số quan trọng nhất phản ánh cơ cấu nguồn vốn của công ty. Giá trị nợ phải trả ( VCSH) Tỷ suất nợ phải trả (VCSH) = Tổng giá trị nguồn vốn Để tiến hành phân tích cơ cấu nguồn vốn ta lập bảng: Phân tích cơ cấu nguồn vốn. Đối với nguồn hình thành tài sản cần xem xét tỷ trọng của từng loại chiếm trong 10 Thang Long University Library