Tài liệu Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện tân hưng tỉnh long an

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH ---    --- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ LÚA Ở HUYỆN TÂN HƯNG TỈNH LONG AN Giáo viên hướng dẫn: Trương Thị Bích Liên Sinh viên thực hiện: Châu Hoàng Trung MSSV: 4054325 Lớp: Kinh tế nông nghiệp 1- K31 Cần thơ, 04/2009 LỜI CẢM TẠ Qua 4 năm học tập tại Trường Đại học Cần Thơ, tôi đã tiếp thu được nhiều kiến thức quý báu do được sự truyền đạt, không chỉ về lý thuyết mà còn về kinh nghiệm thực tiễn, từ Quý Thầy Cô của trường và nhất là từ Quý Thầy Cô của Khoa Kinh tế và Quản trị Kinh doanh. Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả Quý Thầy Cô đã nhiệt tình hướng dẫn sinh viên trong suốt quá trình học tập tại trường. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn cô Trương Thị Bích Liên và các Quý Thầy Cô Khoa Kinh tế và Quản trị Kinh doanh đã tạo điều kiện thuận lợi, hướng dẫn tận tình trong suốt quá trình tôi thực hiện luận văn tốt nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn các Cô, Chú, Anh, Chị Phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Tân Hưng tỉnh Long An, đã nhiệt tình cung cấp số liệu, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu. Thay lời cảm tạ, kính chúc Quý Thầy Cô dồi dào sức khỏe. Ngày… tháng… năm 2009 Sinh viên thực hiện Châu Hoàng Trung xi LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện. Các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là hoàn toàn trung thực. Đề tài không trùng với bất cứ đề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày… tháng… năm 2009 Sinh viên thực hiện Châu Hoàng Trung xii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Ngày… tháng… năm 2009 Thủ trưởng đơn vị xiii BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Họ và Tên người hướng dẫn: ................................................................................. Học vị:.................................................................................................................... Chuyên nghành: ..................................................................................................... Cơ quan công tác:................................................................................................... Tên học viên:.......................................................................................................... Mã số sinh viên: ..................................................................................................... Chuyên nghành: ..................................................................................................... Tên đề tài:............................................................................................................... ................................................................................................................................ NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp với chuyên ngành đào tạo:........................................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 2. Về hình thức:...................................................................................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài: ................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn:......................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 5. Nội dung và các kết quả đạt được (theo mục tiêu nghiên cứu): ....................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 6. Các nhận xét khác: ............................................................................................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ 7. Kết luận (cần nghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các yêu cầu chỉnh sửa,...).............................................................................................. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Cần Thơ, ngày.........tháng..........năm 2009 NGƯỜI NHẬN XÉT xiv NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Ngày… tháng… năm 2009 Giáo viên phản biện xv MỤC LỤC -----Trang Chương 1: Giới thiệu ........................................................................................... 01 1.1. Lý do chọn đề tài........................................................................................... 01 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................... 03 1.2.1. Mục tiêu chung .................................................................................. 03 1.2.2. Mục tiêu cụ thể .................................................................................. 03 1.3. Câu hỏi nghiên cứu ....................................................................................... 03 1.4. Phạm vi nghiên cứu....................................................................................... 03 1.4.1. Không gian nghiên cứu...................................................................... 03 1.4.2. Thời gian nghiên cứu ......................................................................... 04 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 04 1.4.4. Nội dung nghiên cứu ......................................................................... 04 Chương 2: Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu................................. 05 2.1. Phương pháp luận ......................................................................................... 05 2.1.1. Một số khái niệm cơ bản ................................................................... 05 2.1.2. Các khái niệm khác............................................................................ 06 2.1.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sản xuất............................................. 07 2.2. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 07 2.2.1. Phương pháp chọn vùng nghiên cứu ................................................. 07 2.2.2 Phương pháp thu thập số liệu ............................................................. 08 2.2.2.1. Số liệu sơ cấp ............................................................................ 08 2.2.2.2. Số liệu thứ cấp........................................................................... 08 2.2.3. Phân tích dữ liệu ................................................................................ 09 Chương 3: Giới thiệu tổng quan địa bàn nghiên cứu........................................... 11 3.1. Giới thiệu huyện Tân Hưng tỉnh Long An .................................................... 11 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên.............................................................................. 11 3.1.1.1. Vị trí địa lý ................................................................................ 11 xvi 3.1.1.2. Tài nguyên thiên nhiên.............................................................. 13 3.1.2. Kinh tế xã hội..................................................................................... 14 3.1.2.1. Đơn vị hành chính ..................................................................... 14 3.1.2.2. Dân số và lao động.................................................................... 14 3.1.2.3. Văn hóa xã hội .......................................................................... 15 3.1.2.4. Cơ sở hạ tầng............................................................................. 17 3.1.2.5. Tình hình kinh tế ....................................................................... 18 3.2. Đánh giá chung về tình hình kinh tế xã hội .................................................. 20 3.2.1. Sản xuất nông nghiệp ........................................................................ 20 3.2.2. Về công nghiệp- tiểu thủ công nghiệp- thương mại dịch vụ ............. 21 3.3. Phương hướng phát triển kinh tế của huyện ................................................. 22 3.3.1. Về sản xuất nông nghiệp.................................................................... 22 3.3.2. Về công nghiệp- tiểu thủ công nghiệp- thương mại dịch vụ ............. 24 3.3.3. Về giao thông nông thôn.................................................................... 25 3.3.4. Về điện - nước ................................................................................... 25 3.3.5. Về giáo dục ........................................................................................ 26 3.4. Những thuận lợi và khó khăn của việc trồng lúa huyện Tân Hưng .............. 27 3.4.1. Thuận lợi............................................................................................ 27 3.4.2. Khó khăn............................................................................................ 28 3.5. Tình hình sản xuất lúa của huyện trong 3 năm (2006 – 2008) ............. 29 Chương 4: Phân tích tình hình sản xuấ và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An................................................................................................................ 32 4.1. Giá trị kinh tế cây lúa.................................................................................... 32 4.2. Phân tích thực trạng trồng lúa của nông hộ ở huyện Tân Hưng ................... 33 4.2.1. Nguồn lực sản xuất của nông hộ ....................................................... 33 4.2.2. Khái quát thực trạng trồng lúa của nông hộ ...................................... 36 4.2.3 Phân tích các khoản mục chi phí bình quân tính trên 1 ha lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An ....................................................................................... 39 4.2.3.1. Vụ Đông Xuân .......................................................................... 39 xvii 4.2.3.2. Vụ Hè Thu ................................................................................. 41 4.3. So sánh các khoản mục chi phí của vụ Đông Xuân và Hè Thu .................... 42 4.4. Phân tích các chỉ số tài chính nhằm đánh giá hiệu quả kinh tế..................... 43 4.4.1. Vụ Đông Xuân ................................................................................... 43 4.4.2. Vụ Hè Thu ......................................................................................... 44 4.4.3. So sánh các chỉ số tài chính giữa vụ Đông Xuân và Hè Thu ............ 45 4.5. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập ròng của nông hộ trồng lúa..46 4.5.1. Vụ Đông Xuân ................................................................................... 47 4.5.2. Vụ Hè Thu ......................................................................................... 49 4.6. Phân tích tình hình tiêu thụ lúa tại huyện Tân Hưng tỉnh Long An.............. 51 4.6.1. Phân tích kênh tiêu thụ lúa ở huyện................................................... 51 4.6.2. Các thành viên tham gia vào kênh..................................................... 53 4.6.2.1. Nông dân trồng lúa.................................................................... 53 4.6.2.2. Thương lái thu mua lúa ............................................................. 53 4.6.2.3. Chủ vựa, tiểu thương thu mua lúa............................................. 56 4.7. Phân tích SWOT đối với quá trình sản xuất kinh doanh sản phẩm lúa tại huyện Tân Hưng ............................................................................................................. 56 4.7.1. Phân tích SWOT đối với quá trình sản xuất và tiêu thụ lúa của nông dân ................................................................................................................ 56 4.7.2. Phân tích SWOT đối với các đối tượng thu mua lúa (thương lái)..... 59 Chương 5: Giải pháp năng cao hiệu quả sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện và một số nguyên nhân gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất............................................ 61 5.1..Đối với nông dân........................................................................................... 61 5.1.1. Năng cao nâng suất cây lúa ............................................................... 61 5.1.2. Nâng cao trình độ kinh tế sản xuất .................................................... 62 5.1.3. Nâng cao lợi nhuận kinh tế của nông hộ ........................................... 63 5.2. Đối với thương lái ......................................................................................... 64 5.3. Đối với nhà nước và các cấp chính quyền .................................................... 65 5.4.Một số nguyên nhân gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất ......................... 66 xviii Chương 6: Kết luận và Kiến nghị ........................................................................ 68 6.1. Kết luận ......................................................................................................... 68 6.2. Kiến nghị....................................................................................................... 70 6.2.1. Đối với nông hộ ................................................................................. 70 6.2.2. Đối với địa phương............................................................................ 70 6.2.3. Đối với thương lái.............................................................................. 70 6.2.4. Đối với nhà nước ............................................................................... 71 xix DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT GDP Tổng sản phẩm quốc nội TKNN Thống kê nông nghiệp CĐ Cố định TW Trung ương PTTH Phổ thông Trung học KHKT Khoa học kỹ thuật IPM Quản lý dịch bệnh tổng hợp CNH – HĐH Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa BVTV Bảo vệ thực vật ĐBSCL Đồng bằng Sông Cửu Long xx DANH SÁCH BIỂU BẢNG Bảng 1: Mô tả địa bàn nghiên cứu ....................................................................... 08 Bảng 2: Diễn biến sử dụng đất qua các năm (2000- 2008)................................. 12 Bảng 3 : Tổng sản phẩm (GDP) huyện Tân Hưng............................................... 19 Bảng 4 : Kết quả tình hình sản xuất lúa của huyện trong 3 năm (2006- 2008) ... 30 Bảng 5: Diện tích sản xuất lúa của nông hộ (ĐVT: ha) ....................................... 34 Bảng 6: Nguồn lực sản xuất của nông hộ ............................................................ 34 Bảng 7 : Độ tuổi của chủ hộ................................................................................. 34 Bảng 8: Số lượng nông hộ vay vốn...................................................................... 36 Bảng 9: Mức độ áp dụng KHKT vào trong sản xuất .......................................... 37 Bảng 10: Số hộ tham gia tập huấn ....................................................................... 37 Bảng 11: Nguồn cung cấp thông tin..................................................................... 38 Bảng 12: Đánh giá về lợi ích của buổi tập huấn .................................................. 38 Bảng 13: Kết cấu bình quân trên ha của vụ Đông Xuân...................................... 40 Bảng 14: Kết cấu bình quân trên ha của vụ Hè Thu ............................................ 41 Bảng 15: So sánh các khoản mục chi phí của vụ Đông Xuân và Hè Thu ........... 42 Bảng 16: Phân tích các chỉ số tài chính vụ Đông Xuân....................................... 43 Bảng 17: Phân tích các chỉ số tài chính vụ Hè Thu ............................................. 44 Bảng 18: So sánh các chỉ số tài chính giữa vụ Đông Xuân và Hè Thu ............... 45 Bảng 19: Kết quả tương quan X và Y vụ Đông Xuân ......................................... 47 Bảng 20: Kết quả tương quan X và Y vụ Hè Thu ................................................ 49 xxi DANH MỤC HÌNH Hình 1: Biểu đồ tốc độ tăng trưởng kinh tế huyện Tân Hưng ............................ 19 Hình 2: Biểu đồ cơ cấu kinh tế năm 2008 của huyện Tân Hưng ....................... 20 Hình 3: Giá trị kinh tế của cây lúa ....................................................................... 33 Hình 4: Trình độ học vấn của nông hộ................................................................ 35 SƠ ĐỒ Sơ đồ 1: Kênh tiêu thụ lúa ở huyện...................................................................... 52 Sơ đồ 2: Phân tích SWOT đối với quá trình sản xuất và tiêu thụ lúa của nông dân ..................................................................................... 58 Sơ đồ 3: Phân tích SWOT đối với các đối tượng thu mua lúa (thương lái)......... 60 xxii Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Lúa là cây lương thực quan trọng nhất của nước ta, đặc biệt là ở vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long. Trồng lúa là một nghề truyền thống của nhân dân Việt Nam từ rất xa xưa. Kinh nghiệm sản xuất lúa đã hình thành, tích lũy và phát triển cùng với sự hình thành và phát triển của dân tộc ta. Những tiến bộ khoa học – kỹ thuật trong nước và thế giới trên lĩnh vực nghiên cứu và sản xuất lúa đã thúc đẩy mạnh mẽ ngành trồng lúa nước ta vươn lên bắt kịp trình độ tiên tiến của thế giới. Những năm gần đây, Việt Nam đã tham gia vào thị trường lúa gạo quốc tế với sản lượng gạo xuất khẩu hàng năm đứng thứ 2 – 4 trong số các nước xuất khẩu gạo. Đối với người Việt chúng ta cây lúa không chỉ là một loại cây lương thực quý mà còn là một biểu tượng trong văn chương ẩn dưới “ bát cơm”, “ hạt gạo”. Việt Nam, một nước có nền kinh tế nông nghiệp từ hàng ngàn năm nay. Từ một nước thiếu lương thực trầm trọng trong những năm chiến tranh nhưng hiện nay, nền nông nghiệp của nước ta không chỉ sản xuất ra đủ một lượng lớn lương thực đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu sang nhiều thị trường lớn trên thế giới. Trong đó ngành trồng lúa nước ở nước ta là một trong những ngành sản xuất lương thực vô cùng quan trọng và đạt được những thành tựu đáng kể, đưa Việt Nam trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai trên thế giới. Lúa đã là cây lương thực chủ yếu nuôi sống các thế hệ người Việt cho đến nay. Cây lúa không chỉ mang lại sự no đủ mà còn trở thành một nét đẹp trong đời sống văn hóa và tinh thần. Trước đây cây lúa hạt gạo chỉ đem lại sự no đủ cho con người, thì ngày nay nó còn có thể làm giàu cho người nông dân và cho cả đất nước nếu chúng ta biết biến nó thành thứ hàng hóa có giá trị. Việt Nam là cái nôi của nền văn minh lúa nước, hạt gạo gắn liền với sự phát triển của dân tộc... cho đến nay vẫn là nền kinh tế của cả nước. Long An là một trong những tỉnh trọng điểm sản xuất nông nghiệp của vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long và của cả nước, có tiềm năng lớn và đa dạng với nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp. Tân Hưng là một huyện nằm trong tỉnh GVHD: Trương Thị Bích Liên --1-- SVTH: Châu Hoàng Trung Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An Long An, và Tân Hưng nằm ở vùng ngập sâu của vùng Đồng Tháp Mười, hàng năm được hưởng các nguồn lợi do lũ mang lại và cũng trực tiếp chịu ảnh hưởng của lũ lụt. Sự hình thành và phát triển kinh tế - xã hội của huyện Tân Hưng cũng gắn liền với quá trình khai thác đất hoang hoá, di dân xây dựng vùng kinh tế mới ở Đồng Tháp Mười. Huyện Tân Hưng nằm ở vùng chuyển tiếp giữa bậc thiềm phù sa cổ với vùng thượng châu thổ đồng bằng sông Cửu Long, với hai kiểu cảnh quan chính là bồn trũng phèn giàu nước mưa và lòng các sông cổ. Hiện nay, cây lúa có giá trị kinh tế rất cao đáp ứng nhu cầu lương thực trong nước mà còn xuất khẩu sang các nước khác. Vì vậy, để nâng cao giá trị kinh tế của cây lúa chúng ta phải chú trọng cả khâu sản xuất và tiêu thụ, làm cho cây lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An mang lại lợi nhuận lớn cho huyện, mà còn nâng cao đời sống cho người dân. Sản xuất như thế nào đem lại lợi nhuận, trúng mùa cho nông dân mà còn phải quan tâm đến khâu tiêu thụ, quá trình tiêu thụ tốt sẽ giúp cho nông dân bán được lúa và giá thành được nâng lên. Vì vậy, sản xuất và tiêu thụ lúa phải đi song song nhau làm cho nền kinh tế của huyện Tân Hưng ngày càng đi lên. Tuy nhiên, nếu đánh giá tổng quan về thực trạng sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An thì còn rất nhiều khó khăn, thách thức. Một số khó khăn, thách thức điển hình như: - Thứ nhất, chi phí nguyên liệu đầu vào ngày càng tăng, gây khó khăn không chỉ cho quá trình sản xuất của nông dân mà còn cho quá trình tiêu thụ vận chuyển của thương lái. - Thứ hai, sự biến động về giá trên thị trường, khiến giá cả bấp bênh, không ổn định. - Thứ ba, kênh tiêu thụ chưa hiệu quả, còn mang tính tự phát, các tác nhân tham gia vào kênh phân phối thường tự tìm kiếm đầu vào, đầu ra, thiếu sự hổ trợ, phối hợp của các cơ quan chức năng. - Thứ tư, khâu bảo quản sau thu hoạch chưa hiệu quả, gây trở ngại cho thương lái trong quá trình vận chuyển, trao đổi mua bán,...và còn nhiều khó khăn, trở ngại khác chưa được đề cập đến. Trước những thách thức trên, việc nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân về tình hình sản xuất và tiêu thụ là vấn đề hết sức cần thiết; nhằm đưa ra biện pháp GVHD: Trương Thị Bích Liên --2-- SVTH: Châu Hoàng Trung Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An để tối thiểu về chi phí, tối đa lợi nhuận của các tác nhân trong hệ thống sản xuất, phân phối và tiêu thụ lúa của huyện Tân Hưng tỉnh Long An. Vì vậy, đề tài: “PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ LÚA Ở HUYỆN TÂN HƯNG TỈNH LONG AN” được thực hiện. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu chung Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa của người nông dân và các đối tượng thu mua lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An. Từ đó, đưa ra một số giải pháp nhằm năng cao hiệu quả sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An trong thời gian tới. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Đánh giá thực trạng chung của nông dân sản xuất và các đối tượng thu mua lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An. - Phân tích chi phí, doanh thu, lợi nhuận đạt được của nông dân trồng lúa và các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình sản xuất, tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An. - Phân tích những thuận lợi, khó khăn, cơ hội, thách thức trong quá trình sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An. - Đề xuất một số kiến nghị, giải pháp năng cao hơn nữa hiệu quả sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An trong thời gian xắp tới. 1.3. CÁC GIẢ THIẾT CẦN KIỂM ĐỊNH VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU 1.3.1. Các giả thiết cần kiểm định Tìm hiểu sự ảnh hưởng của các khỏan mục chi phí liên quan đến quá trình sản xuất lúa ở huyện. So sánh hiệu quả sản xuất lúa của từng vụ Đông Xuân và Hè Thu, từ đó xem các nhân tố tác động đến từng vụ như thế nào. Và giả thuyết này có độ tin cậy là bao nhiêu. 1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng sản xuất, tiêu thụ của nông dân và các đối tượng thu mua lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An hiện nay như thế nào? - Chi phí doanh thu, lợi nhuận của nông dân trồng lúa ở huyện hiện nay có hợp lý, đạt hiệu quả nhất chưa và các nhân tố ảnh hưởng như thế nào đến quá trình sản xuất, tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An? GVHD: Trương Thị Bích Liên --3-- SVTH: Châu Hoàng Trung Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An - Quá trình sản xuất, tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An hiện nay có những thuận lợi, khó khăn, cơ hội, thách thức nào? - Có những giải pháp nào để năng cao hiệu quả sản xuất, tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An trong thời gian tới? 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.4.1. Không gian nghiên cứu Địa bàn nghiên cứu là huyện Tân Hưng tỉnh Long An, gồm 03 xã là xã Hưng Hà, xã Hưng Điền và xã Hưng Điền B 1.4.2. Thời gian nghiên cứu Đề tài được sử dụng nguồn thông tin, số liệu thứ cấp trong thời gian 03 năm 2006- 2007 -2008. Nguồn thông tin, số liệu sơ cấp được thu thập trong năm 2008. Đề tài được thực hiện từ ngày 02.02.2009 đến 25.04.2009. 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu Các hộ nông dân tham gia sản xuất và các đối tượng thu mua lúa tại huyện Tân Hưng tỉnh Long An. 1.4.4. Nội dung nghiên cứu Đối với hộ nông dân tham gia sản xuất lúa tại địa bàn nghiên cứu: do thời gian nghiên cứu có hạn, thực tiễn quá trình sản xuất, tiêu thụ lúa là khá phức tạp và việc thu thập số liệu sơ cấp gặp rất nhiều khó khăn (cả nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan), cho nên từ kết quả bảng phỏng vấn trực tiếp 44 hộ nông dân, đề tài chỉ phản ánh nội dung sau đây: phân tích hiệu quả sản xuất, tình hình đầu ra và các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình sản xuất, tiêu thụ (thông qua quá trình phân tích nguồn lực sản xuất của nông hộ, các chỉ tiêu kinh tế, phương trình hồi quy,...), đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm năng cao hiệu quả sản xuất, tiêu thụ của nông dân trồng lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An. Đối với các đối tượng thu mua lúa tại địa bàn nghiên cứu: cùng với một số khó khăn đã đề cặp đối với nông dân sản xuất thì trong quá trình thu thập thông tin, số liệu về các tác nhân tham gia vào kênh phân phối lúa, cho nên tìm kiếm thương lái để phỏng vấn là một trở ngại lớn. Đồng thời, chủ vựa thu mua, tiểu thương bán lẻ tại các chợ ở rất xa địa bàn nghiên cứu. Đây là một hạn chế rất lớn của đề tài. Vì vậy, thông qua phỏng vấn bán cấu trúc, đề tài chỉ phân tích GVHD: Trương Thị Bích Liên --4-- SVTH: Châu Hoàng Trung Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An tổng quát tình hình thu mua, tiêu thụ và một số nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các tác nhân tham gia vào kênh phân phối lúa. GVHD: Trương Thị Bích Liên --5-- SVTH: Châu Hoàng Trung Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa ở huyện Tân Hưng tỉnh Long An CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1. Một số khái niệm cơ bản Sản xuất: Sản xuất quá trình sử dụng các yếu tố đầu vào và các nguồn lực cần thiết để tạo ra sản phẩm hàng hóa một cách có hiệu quả nhất. Kinh tế nông hộ: Nông hộ tiến hành sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp,...để phục vụ cuộc sống và người ta gọi đó là kinh tế hộ gia đình. Kinh tế hộ gia đình là loại hình sản xuất có hiệu quả về kinh tế - xã hội, tồn tại và phát triển lâu dài có vị trí quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn. Kinh tế hộ phát triển tạo ra sản lượng hàng hóa đa dạng, có chất lượng, giá trị ngày càng cao, góp phần tăng thu nhập cho mỗi gia đình nông dân, cải thiện đời sống mọi mặt ở nông thôn, cung cấp sản phẩm cho nông nghiệp và xuất khẩu, đồng thời thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngay từ kinh tế hộ. Hiệu quả: Hiệu quả hiểu theo nghĩa phổ thông, phổ biến trong cách nói của mọi người là “ kết quả như yêu cầu của việc làm mang lại hiệu quả”. Xét về góc độ kỹ thuật chuyên môn, hiểu hiệu quả theo nghĩa kinh tế nó là mối quan hệ giữa đầu vào và các yếu tố khan hiếm với đầu ra hàng hóa và dịch vụ có thể được đo lường theo hiện vật gọi là hiệu quả kỹ thuật hoặc theo chi phí được gọi là hiệu quả kinh tế. Hiệu quả bao gồm ba yếu tố: không sử dụng nguồn lực lãng phí, sản xuất với chi phí thấp nhất, sản xuất để đáp ứng nhu cầu của con người. Hiệu quả sản xuất bao gồm: Hiệu quả kinh tế: Theo từ điển thuật ngữ kinh tế học thì khái niệm hiệu quả kinh tế được dùng như một tiêu chuẩn để xem xét các tài nguyên được thị trường phân phối như thế nào? Theo thuyết hiệu quả kinh tế được đo lường bằng sự so sánh kết quả sản xuất kinh doanh với chi phí bỏ ra để đạt kết quả đó. Tiêu chí về hiệu quả kinh tế thật ra là giá trị. Có nghĩa là, khi sự thay đổi làm tăng giá trị thì sự thay đổi đó có hiệu quả và ngược lại thì không hiệu quả. GVHD: Trương Thị Bích Liên --6-- SVTH: Châu Hoàng Trung