Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
môc lôc
Lêi më ®Çu .......................................................................................................................... 1
Ch-¬ng I ............................................................................................................................... 4
Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph©n tÝch tÝn dông cña NHTM .................... 4
1.
Kh¸i niÖm ..................................................................................................................... 4
2.
Sù cÇn thiÕt ph¶i PTTD ............................................................................................. 4
3.
Néi dung cña PTTD .................................................................................................... 4
4.
Qui tr×nh PTTD ........................................................................................................... 5
5.
a.
Kh¸i niÖm: ................................................................................................................. 5
b.
ý nghÜa qui tr×nh PTTD: ......................................................................................... 5
c.
C¸c b-íc cña qui tr×nh ph©n tÝch tÝn dông: ......................................................... 6
C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng PTTD: ........................................................ 18
a, Nh©n tè tõ phÝa NH:.................................................................................................. 18
b. Nh©n tè tõ phÝa kh¸ch hµng: ................................................................................... 19
c. Sù thèng nhÊt cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn ph©n tÝch tµi chÝnh
trong ho¹t ®éng cho vay ................................................................................................ 22
Ch-¬ng II: .......................................................................................................................... 23
Ph©n tÝch tÝn dông t¹i hÖ thèng ng©n hµng th-¬ng m¹i ViÖt
Nam. Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ............................................................................ 23
1.
Kh¸i qu¸t hÖ thèng NHTM ViÖt Nam. .................................................................. 23
a/ LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng: ................................................ 23
b/ C¸c lo¹i h×nh ng©n hµng: ......................................................................................... 24
2. Thùc tr¹ng ph©n tÝch tÝn dông cña c¸c NHTM ViÖt Nam. .................................... 25
a/ C¸c nguyªn t¾c PTTD. .............................................................................................. 25
b/ Quy tr×nh - VÝ dô cô thÓ: .......................................................................................... 27
KÕ to¸n ViÖt Nam ................................................................................................................... 31
3. Nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ho¹t ®éng PTTD: ................................... 35
a, Nguyªn nh©n .............................................................................................................. 35
b, Gi¶i ph¸p ..................................................................................................................... 36
4. KiÕn nghÞ ........................................................................................................................ 37
a, Víi Ng©n hµng Nhµ n-íc: ........................................................................................ 37
b, Víi bé tµi chÝnh vµ c¬ quan chøc n¨ng kh¸c: ....................................................... 37
c, Víi doanh nghiÖp: ..................................................................................................... 37
KÕt luËn ............................................................................................................................. 38
Tµi liÖu tham kh¶o .................................................................................................... 39
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Tõ x-a ®Õn nay, ho¹t ®éng tÝn dông (víi h¹t nh©n lµ ho¹t ®éng cho
vay) lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña NHTM ®Ó t¹o ra lîi nhuËn. Cho vay lµ ho¹t
®éng sèng cßn, lµ lý do tån t¹i cña c¸c NHTM.
§©y lµ ho¹t ®éng sö dông vèn lín nhÊt, t¹o ra thu nhËp lín nhÊt trong
sè c¸c tµi s¶n cã sinh lîi. §ång thêi nã còng lµ ho¹t ®éng rñi ro lín nhÊt. Sù
sôp ®æ cña mét NHTM th-êng cã mèi liªn hÖ tíi nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong
danh môc c¸c kho¶n cho vay h¬n lµ sù thua thiÖt tõ c¸c tµi s¶n cã kh¸c.
Ho¹t ®éng cho vay còng lµ ho¹t ®éng cã ý nghÜa lín víi tõng chñ thÓ
kinh tÕ còng nh- víi nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc vµ nã ®ãng vai trß quan träng
trong thùc hiÖn chøc n¨ng x· héi cña Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ. ViÖc ®¸p
øng nhu cÇu tÝn dông nµy cã thÓ ®-îc xem nh- mét cam kÕt hoÆc nghi· vô
x· héi cña ng©n hµng trong kh¶ n¨ng sinh lîi vµ rñi ro. Khi tÝn dông ng©n
hµng khan hiÕm vµ chi phÝ cao th× chi tiªu trong nÒn kinh tÕ chËm l¹i vµ n¹n
thÊt nghiÖp gia t¨ng.V× vËy mµ sù thay ®æi thu nhËp cã g©y ¸p lùc lªn l¹m
ph¸t.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ý nghÜa hÕt søc quan träng ®ã, mµ viÖc ph©n tÝch
tÝn dông trë nªn cÇn thiÕt h¬n bao giê hÕt. Bëi v×, chÊt l-îng cña tÝn dông
kh«ng phô thuéc vµo c¸c yÕu tè trõu t-îng nµo mµ phô thuéc chÝnh vµo n¨ng
lùc ph©n tÝch tÝn dông cña c¸c NHTM. Do vËy em lùa chän ®Ò tµi “ Ph©n
tÝch tÝn dông vµ gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-îng ph©n tÝch tÝn dông ë c¸c
NHTM hiÖn nay” .
§Ò ¸n cña em gåm 2 ch-¬ng:
Ch-¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph©n tÝch tÝn dông cña NHTM .
Ch-¬ng II: Ph©n tÝch tÝn dông t¹i hÖ thèng NHTM ViÖt Nam - Thùc
tr¹ng vµ gi¶i ph¸p.
§Ó hoµn thµnh ®Ò ¸n LÝ thuyÕt Tµi chÝnh - tiÒn tÖ nµy, ngoµi nh÷ng
kiÕn thøc ®-îc trang bÞ trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp d-íi sù d¹y dç cña c¸c
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
2
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thÇy c« gi¸o, em ®-îc sù chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o, TS. Hoµng Xu©n
QuÕ. Th«ng qua ®Ò ¸n nµy, em xin ®-îc göi lêi c¶m ¬n s©u s¾c ®Õn c¸c thÇy
c« gi¸o khoa Ng©n hµng- Tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o h-íng dÉn: ThS.
NguyÔn §øc HiÓn ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò ¸n m«n häc nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh.
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
3
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I
Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph©n tÝch tÝn dông cña NHTM
1.
Kh¸i niÖm
§øng trªn gi¸c ®é NH, Ph©n tÝch tÝn dông (PTTD) ®-îc hiÓu lµ mét
tæng thÓ c¸c ph-¬ng ph¸p vµ c«ng cô ph©n tÝch cho phÐp xö lý c¸c th«ng tin
kÕ to¸n vµ c¸c th«ng tin bæ sung tõ ®ã ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh trong qu¸
khø, hiÖn t¹i gãp phÇn ®-a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cho vay. Cã nghÜa lµ PTTD
lµ ph©n tÝch kh¶ n¨ng hiÖn t¹i vµ tiÒm tµng cña kh¸ch hµng vÒ sö dông vèn
tÝn dông , còng nh- kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn vay ng©n hµng.
Nãi c¸ch kh¸c, PTTD lµ viÖc ph©n tÝch kh¸ch hµng trong quan hÖ tÝn
dông víi ng©n hµng. §ã lµ quan hÖ vay m-în, gåm c¶ ®i vay vµ cho vay.Tuy
nhiªn khi g¾n tÝn dông víi mét chñ thÓ nhÊt ®Þnh nh- ng©n hµng th× gäi lµ tÝn
dông ng©n hµng vµ ng©n hµng ®-îc hiÓu lµ ng©n hµng cho vay.
2.
Sù cÇn thiÕt ph¶i PTTD
Môc tiªu cña PTTD lµ x¸c ®Þnh rñi ro vµ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ rñi ro.
MÆt kh¸c, PTTD gióp cho ng©n hµng kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c th«ng
tin do kh¸ch hµng cung cÊp tõ ®ã cã nhËn ®Þnh ®óng ®¾n vÒ th¸i ®é cña
kh¸ch hµng. H¬n ai hÕt, chÝnh c¸c ng©n hµng hiÓu ®-îc r»ng ®iÒu ®ã cã ý
nghÜa quan träng nh- thÕ nµo. Nã ¶nh h-ëng c¬ b¶n ®Õn quyÕt ®Þnh cho vay
hay kh«ng cña ng©n hµng víi kh¸ch hµng nµo ®ã. Khi ng©n hµng chÊp nhËn
cho vay tøc lµ ng©n hµng chÊp nhËn rñi ro cña mãn vay, ng-îc l¹i tøc lµ rñi
ro cña mãn vay qu¸ søc chÞu ®ùng cña ng©n hµng. Tõ ®ã, ng©n hµng x¸c ®Þnh
c¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ rñi ro víi c¸c danh môc tµi s¶n sinh lêi ®ã. V×
vËy mµ quyÕt ®Þnh lîi nhuËn vµ sù sèng cßn cña ng©n hµng.
3.
Néi dung cña PTTD
PTTD lµ viÖc thu thËp vµ ph©n tÝch th«ng tin nh»m x¸c ®Þnh uy tÝn, tc¸ch ph¸p lý, søc m¹nh tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng-êi
vay…trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai. §ång thêi còng x¸c ®Þnh hiÖu qu¶
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
4
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cña dù ¸n, tÝnh kh¶ thi thùc hiÖn dù ¸n cña ng-êi vay.Trªn c¬ së ®ã ng©n
hµng ®-a ra quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng ®èi víi dù ¸n.
4.
Qui tr×nh PTTD
a.
Kh¸i niÖm:
Qui tr×nh PTTD lµ c¸c b-íc (hoÆc néi dung c«ng viÖc) mµ c¸n bé tÝn
dông c¸c phßng ban cã liªn quan trong ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn khi tµi trî
cho kh¸ch hµng.
b.
ý nghÜa qui tr×nh PTTD:
Ngµy nay, c¸c ng©n hµng vµ c¸c ®Þnh chÕ cho vay kh¸c ®Òu thiÕt lËp
c¸c qui tr×nh tÝn dông.ViÖc thiÕt lËp vµ kh«ng ngõng hoµn thiÖn qui tr×nh tÝn
dông cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông cña NHTM.
-
VÒ mÆt hiÖu qu¶: Qui tr×nh tÝn dông hîp lý gãp phÇn n©ng cao
chÊt l-îng vµ gi¶m thiÓu rñi ro tÝn dông.
-
VÒ mÆt gi¸ trÞ: Qui tr×nh PTTD cã c¸c t¸c dông hÕt søc to lín:
+ QTTD lµm c¬ së cho viÖc ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña
tõng bé phËn liªn quan trong ho¹t ®éng tÝn dông. H¬n n÷a víi môc tiªu nµy
c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i ng©n hµng sÏ ®-îc ®iÒu chØnh kÞp thêi cho hîp
lý vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt.
+ QTTD lµm c¬ së cho viÖc thiÕt lËp c¸c hå s¬ vµ thñ tôc vay vèn vÒ
mÆt hµnh chÝnh. ThiÕt lËp c¸c thñ tôc cho vay ph¶I thÝch hîp víi tõng nhãm
kh¸ch hµng, tõng lo¹i cho vay còng nh- kü thuËt tÝn dông nh»m cung cÊp
®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt , nh-ng kh«ng g©y phiÒn hµ cho kh¸ch hµng,
còng nh- tiÕt kiÖm thêi gian cho c¶ hai bªn.
+ QTTD chØ râ mèi quan hÖ c¸c bé phËn liªn quan trong ho¹t ®éng tÝn
dông. Do QTTD lµ qui ph¹m nghiÖp vô b¾t buéc thùc hiÖn trong néi bé mét
ng©n hµng vµ th-êng ®-îc in thµnh v¨n b¶n, hoÆc sæ tay nh»m h-íng dÉn
viÖc thùc hiÖn thèng nhÊt nh÷ng nghiÖp vô tÝn dông t¹i ng©n hµng. Nhê ®ã
c¸c nh©n viªn ng©n hµng biÕt ®-îc tr¸ch nhiÖm ph¶i thùc hiÖn ë vÞ trÝ cña
m×nh, mèi quan hÖ víi nh÷ng ®ång nghiÖp kh¸c hoÆc hiÓu râ h¬n vai trß cña
m×nh trong toµn bé qui tr×nh, tõ ®ã cã th¸i ®é ®óng trong c«ng viÖc.
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
5
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ QTTD cßn lµ c¬ së kiÓm so¸t tiÕn tr×nh cÊp tÝn dông vµ ®iÒu chØnh
chÝnh s¸ch tÝn dông cho phï hîp víi thùc tiÔn. Th«ng qua kiÓm so¸t thùc
hiÖn QTTD mµ nhµ qu¶n trÞ ng©n hµng nhanh chãng x¸c ®Þnh nh÷ng kh©u,
nh÷ng c«ng viÖc cÇn ®iÒu chØnh, còng nh- h-íng ®µo t¹o vµ ph©n c«ng t-¬ng
lai, ®Ó tõ ®ã kiÓm so¸t nh÷ng rñi ro khi cÊp tÝn dông. §ång thêi, NH cßn kÞp
thêi ph¸t hiÖn nh÷ng qui tr×nh kh«ng phï hîp trong chÝnh s¸ch vµ qui tr×nh
tÝn dông.Tõ ®ã cã nh÷ng thay ®æi ®Ó t¨ng c-êng gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông
vèn tÝn dông cña kh¸ch hµng.
c.
C¸c b-íc cña qui tr×nh ph©n tÝch tÝn dông:
c.1. B-íc 1: Ph©n tÝch tr-íc khi cÊp tÝn dông:
§©y lµ b-íc quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh chÊt l-îng tÝn dông
*/ Yªu cÇu: Thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch tr-íc khi cÊp tÝn dông ®ßi hái:
-
Thu thËp ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c th«ng tin thu thËp ®-îc: cã nghÜa
lµ th«ng tin thu thËp ®-îc ph¶i cã thËt vµ cã thÓ ®ñ tin cËy ®Ó lµm c¬ së cho
viÖc ph©n tÝch.
-
Ph©n tÝch vµ xö lý th«ng tin thu thËp ®-îc: C¸c th«ng tin thu
thËp ®-îc sÏ lµ v« nghÜa nÕu kh«ng ®-îc ®-a ra ph©n tÝch vµ xö lý cã chän
läc. Do nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng th-êng lµ rÊt lín trong khi kh¶ n¨ng
®¸p øng cña ng©n hµng l¹i lµ cã h¹n nªn c¸n bé ng©n hµng ph¶i lùa chän
nh÷ng kh¸ch hµng võa cã kh¶ n¨ng chi tr¶ nî khi ®Õn h¹n l¹i võa cã kh¶
n¨ng sinh lîi lín nhÊt cho ng©n hµng.
-
Rót ra kÕt luËn vÒ kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî, c¶ gèc vµ l·i cña kh¸ch
hµng: KÕt luËn nµy lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n tÝch vµ xö lý th«ng tin ë
b-íc tr-íc ®ã. ChÝnh v× vËy mµ c¸c b-íc ph¶i ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch tuÇn
tù vµ chÝnh x¸c.
*/ Nguån cung cÊp th«ng tin:
-
C¸c th«ng tin tõ pháng vÊn vµ ®iÒu tra kh¸ch hµng:Pháng vÊn
trùc tiÕp lµ rÊt quan träng, bao gåm viÖc gÆp gì trùc tiÕp gi÷a ng©n hµng vµ
ng-êi vay vèn:th¨m quan nhµ x-ëng, v¨n phßng, nãi chuyÖn víi gi¸m ®èc vµ
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
6
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ng-êi lao ®éng, xem xÐt vËt thÕ chÊp… Pháng vÊn trùc tiÕp gióp c¸n bé ng©n
hµng lo¹i trõ nh÷ng b¸o c¸o ma, c¶m nhËn nh÷ng c¸i ®ang diÔn ra …
-
C¸c th«ng tin tõ hå s¬ cña kh¸ch hµng:Ng©n hµng lu«n yªu cÇu
ng-êi vay vèn ph¶i göi cho ng©n hµng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nh- b¶ng c©n
®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o thu nhËp, b¸o c¸o b¸n hµng… NH còng yªu cÇu hoÆc
mua c¸c th«ng tin vÒ gi¸m ®èc, ®éi ngò nh©n sù, c«ng nghÖ,… cña kh¸ch
hµng. C¸c b¸o c¸o nµy cho thÊy sè liÖu trong nhiÒu n¨m ®· qua, v× vËy gióp
NH cã c¬ së ®Ó dù ®o¸n vÒ t×nh h×nh cña kh¸ch hµng trong t-¬ng lai gÇn.
Ng©n hµng sö dông c¸c b¸o c¸o nµy ®Ó -íc tÝnh nhu cÇu vèn, trong ®ã cã
nhu cÇu tµi trî, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî, c¸c thiÖt h¹i
cã thÓ x¶y ra nÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶, hoÆc kh«ng tr¶ ®Çy ®ñ, gi¸ trÞ c¸c
tµi s¶n cã thÓ ph¸t m¹i khi cÇn thiÕt…
-
C¸c th«ng tin ®· l-u tr÷ t¹i NH tr-íc ®ã (nÕu cã): Kh¸ch hµng
cña NH cã thÓ cã quan hÖ víi NH trong nh÷ng lÇn cÊp tÝn dông tr-íc. Trong
nh÷ng lÇn Êy, NH ®· t×m hiÓu vÒ kh¸ch hµng, do vËy NH cã thÓ tËn dông
nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, võa h÷u Ých l¹i võa tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ.
-
C¸c th«ng tin tõ c¸c nguån kh¸c: NH ph¶i mua hoÆc t×m kiÕm
c¸c th«ng tin qua c¸c trung gian nh-: c¸c ®èi thñ, tæ chøc chuyªn m«n,
ph-¬ng tiÖn truyÒn th«ng, Ên phÈm cña chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan liªn quan…
RÊt nhiÒu ng-êi vay lÇn ®Çu tiªn ®Õn víi NH, hoÆc lµ chuyÓn tõ ng©n hµng
nµy sang NH kh¸c. T×m hiÓu kh¸ch hµng trong thêi gian ng¾n lµ kh«ng ®¬n
gi¶n. Mua hoÆc t×m kiÕm c¸c th«ng tin qua c¸c trung gian gióp NH ph©n tÝch
ng-êi vay qua c¸c mèi liªn hÖ cña hä, cho thÊy uy tÝn, t×nh tr¹ng rñi ro, ph¸t
triÓn hay suy tho¸i cña kh¸ch hµng.
*/ Néi dung: Néi dung chñ yÕu lµ thu thËp th«ng tin liªn quan ®Õn
kh¸ch hµng bao gåm: n¨ng lùc tµi chÝnh vµ phi tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. §ã
lµ uy tÝn vµ kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn vµ nguån ng©n quü, quyÒn së h÷u c¸c
tµi s¶n vµ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c cã liªn quan ®Õn ng-êi vay.
-
Ph©n tÝch phi tµi chÝnh: lµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè Ýt hoÆc kh«ng
liªn quan tíi vÊn ®Ò tµi chÝnh cña kh¸ch hµng mét c¸ch trùc tiÕp. §ã lµ ph©n
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
7
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tÝch vµ kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña kh¸ch hµng; kiÓm tra môc ®Ých cña kho¶n
tÝn dông ®Ò nghÞ cÊp; ph©n tÝch tÝnh c¸ch cña kh¸ch hµng, uy tÝn cña hä
trong kinh doanh (còng nh- trong cuéc sèng); Nghiªn cøu, ph©n tÝch t×nh
h×nh qu¶n trÞ doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng vµ uy tÝn cña héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban
®iÒu hµnh, Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) vµ
nh÷ng ng-êi cã ¶nh h-ëng ®Õn c«ng ty còng nh- kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña hä;
nghiªn c-ó triÓn väng kh¸ch hµng, ®Æc biÖt vÞ thÕ th-¬ng tr-êng, xu h-íng
ph¸t triÓn ngµnh/vïng vµ c¸c chiÕn l-îc ph¸t triÓn t-¬ng lai cña kh¸ch hµng.
ViÖc nghiªn cøu nµy ph¶i ®-îc kÕt hîp víi nh÷ng chÝnh s¸ch cã liªn quan
cña chÝnh phñ.
-
Ph©n tÝch tµi chÝnh: lµ ph©n tÝch hiÖn tr¹ng tµi chÝnh vµ c¸c dù
b¸o vÒ tµi chÝnh trong t-¬ng lai cña kh¸ch hµng nh»m t×m kiÕm vµ tiªn l-îng
nh÷ng tr-êng hîp xÊu cã thÓ x¶y ra, lµm gi¶m kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch
hµng. Ph©n tÝch tµi chÝnh gåm ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ qu¶n trÞ vèn vµ c¸c ho¹t
®éng kinh doanh; ph©n tÝch hÖ sè tµi chÝnh; ph©n tÝch l-u chuyÓn tiÒn tÖ;
ph©n tÝch c¸c dù b¸o tµi chÝnh.
-
Thùc chÊt ph©n tÝch tµi chÝnh trong PTTD lµ x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè
vÒ l-îng cña nhu cÇu vay vèn tÝn dông. ë ®©y ng©n hµng sÏ x¸c ®Þnh qui m«
cña nhu cÇu vay hîp lý. Nhu cÇu vay ®-îc x¸c ®Þnh tuú theo kh¶ n¨ng ho¹t
®éng cña kh¸ch hµng, theo qui m« vÒ nguån vèn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn
ph-¬ng ¸n tµi chÝnh, mµ trong ®ã mét phÇn vèn vay sÏ tham gia.
*/ §¸nh gi¸ th«ng qua c¸c tû sè tµi chÝnh: Ph©n tÝch c¸c tû sè tµi
chÝnh liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh vµ sö dông c¸c tû sè tµi chÝnh ®Ó ®o l-êng
vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c«ng ty. Cã nhiÒu lo¹i tû sè
tµi chÝnh kh¸c nhau. Dùa vµo c¸ch thøc sö dông sè liÖu ®Ó x¸c ®Þnh, tû sè
tµi chÝnh cã thÓ chia thµnh 3 lo¹i: tû sè tµi chÝnh x¸c ®Þnh tõ b¶ng c©n ®èi tµi
s¶n, tû sè tµi chÝnh tõ b¸o c¸o thu nhËp vµ tû sè tµi chÝnh tõ c¶ hai b¸o c¸o
võa nªu. Dùa vµo môc tiªu ph©n tÝch, c¸c tû sè tµi chÝnh cã thÓ chia thµnh:
c¸c tû sè thanh kho¶n, c¸c tû sè nî, c¸c tû sè hiÖu qu¶ kh¶ n¨ng hoµn tr¶ l·i
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
8
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vay, c¸c tû sè hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, c¸c tû sè kh¶ n¨ng sinh lîi, vµ c¸c tû sè
t¨ng tr-ëng.
-
Ph©n tÝch c¸c tû sè thanh kho¶n: Tû sè thanh kho¶n lµ tû sè ®o
l-êng kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n cña c«ng ty. Lo¹i tû sè nµy gåm cã:
tû sè thanh kho¶n hiÖn thêi, vµ tû sè thanh kho¶n nhanh. C¶ hai lo¹i tû sè
nµy x¸c ®Þnh dùa trªn d÷ liÖu cña b¶ng c©n ®èi tµi s¶n. §øng trªn gi¸c ®é
NH, hai tû sè nµy rÊt quan träng v× nã gióp chóng ta ®¸nh gi¸ ®-îc kh¶ n¨ng
thanh to¸n nî cña doanh nghiÖp.
+ Tû sè thanh kho¶n hiÖn thêi: ®-îc x¸c ®Þnh dùa vµo th«ng tin tõ
b¶ng c©n ®èi tµi s¶n b»ng c¸ch lÊy gi¸ trÞ tµi s¶n l-u ®éng chia cho gi¸ trÞ nî
ng¾n h¹n ph¶i tr¶.
Tû sè thanh kho¶n hiÖn thêi =
TSL§
Nî ng¾n h¹n
ViÖc ®¸nh gi¸ tû sè nµy, chóng ta dùa trªn c¬ së so s¸nh tr-íc hÕt lµ
víi 1 kÕ ®Õn lµ so s¸nh víi tû sè trung b×nh ngµnh.
NÕu tû sè thanh kho¶n hiÖn thêi nhá h¬n 1th× kÕt luËn kh¶ n¨ng
thanh to¸n cña doanh nghiÖp rÊt thÊp, doanh nghiÖp kh«ng cã ®ñ tµi s¶n ® Ó
®¶m b¶o chi tr¶ nî vay.
NÕu tû sè thanh kho¶n hiÖn thêi lín h¬n 1 th× cã thÓ kÕt luËn
kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp lµ tèt, doanh nghÞªp cã ®ñ tµi s¶n l-u
®éng ®¶m b¶o tr¶ nî vay.
Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh cã ¶nh h-ëng
®Õn viÖc duy tr× tû sè thanh kho¶n hiÖn thêi nªn ngoµi viÖc so s¸nh víi 1,
chóng ta cßn ph¶i so s¸nh víi tû sè thanh kho¶n b×nh qu©n cña ngµnh ®Ó cã
thÓ hiÓu kü thªm vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi cña doanh nghiÖp.
+ Tû sè thanh kho¶n nhanh: ®-îc x¸c ®Þnh còng dùa trªn th«ng tin tõ
b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n nh-ng kh«ng kÓ gi¸ trÞ hµng tån kho vµo trong gi¸ trÞ
TSL§ khi tÝnh to¸n. §iÒu nµy tr¸nh nh-îc ®iÓm cña tû sè thanh kho¶n nhanh
v× trªn thùc tÕ hµng tån kho kÐm thanh kho¶n h¬n v× ph¶i mÊt thêi gian vµ
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
9
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chi phÝ tiªu thô míi cã thÓ chuyÓn thµnh tiÒn. C«ng thøc x¸c ®Þnh tû sè
thanh kho¶n nhanh nh- sau:
Tû sè thanh kho¶n nhanh =
TSL§- Hµng tån kho
Nî ng¾n h¹n
CÇn l-u ý sã sù kh¸c biÖt gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tiÔn khi x¸c ®Þnh tû sè
thanh kho¶n nhanh. VÒ mÆt lý thuyÕt, trªn tö sè cña tû sè cña tû sè nµy
chóng ta cã thÓ lÊy gi¸ trÞ TSL§ trõ ®i gi¸ trÞ hµng tån kho, nh-ng thùc tÕ
gi¸ trÞ TSL§ cßn bao gåm nhiÒu lo¹i tµi s¶n kh¸c n÷a mµ nh÷ng tµi s¶n nµy
®«i khi cßn kÐm thanh kho¶n h¬n c¶ hµng tån kho. Do vËy, ®Ó x¸c ®Þnh
chÝnh x¸c h¬n tû sè thanh kho¶n nhanh, trªn tö sè thay v× lÊy gi¸ trÞ TSL§
trõ ®i gi¸ trÞ hµng tån kho, chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng c¸ch céng dån c¸c
kho¶n tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, chøng kho¸n ng¾n h¹n, kho¶n ph¶i thu,
nghÜa lµ chØ kÓ nh÷ng lo¹i TSL§ nµo cã tÝnh thanh kho¶n cao h¬n tån kho
mµ th«i.
-
C¸c tû sè ®ßn bÈy tµi chÝnh (tû sè nî): lµ tû sè ®o l-êng møc ®é
sö dông nî ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng cña c«ng ty. Lo¹i tû sè nµy gåm cã: tû
sè nî so víi vèn chñ së h÷u, tû sè nî so víi tæng tµi s¶n, vµ tû sè nî dµ i h¹n.
+ Tû sè nî so víi vèn chñ së h÷u: tû sè nµy ®¸nh gi¸ møc ®é sö dông
nî cña c«ng ty vµ qua ®ã cßn ®o l-êng ®-îc kh¶ n¨ng tù chñ tµi chÝnh cña
c«ng ty.
Tû sè nî so víi vèn chñ së h÷u =
Tæng gi¸ trÞ nî
Gi¸ trÞ VCSH
Tû sè nµy cho thÊy quan hÖ ®èi øng gi÷a vèn cña doanh nghiÖp vµ vèn
vay NH. §øng trªn gãc ®é NH, tû sè nµy chØ nªn biÕn ®éng tõ 0 ®Õn d-íi 1.
NÕu b»ng hoÆc lín h¬n 1 th× doanh nghiÖp ®· qu¸ lÖ thuéc vµo vèn vay vµ
nh- vËy rñi ro cña doanh nghiÖp dån hÕt cho NH g¸nh chÞu.
+ Tû sè nî so víi tæng tµi s¶n: tû sè nµy ®¸nh gi¸ møc ®é sö dông nî
®Ó tµi trî cho toµn bé tµi s¶n cña c«ng ty.
Tû sè nî so víi tæng tµi s¶n =
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
10
Tæng gi¸ trÞ nî
Tæng tµi s¶ n
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nãi chung, tû sè nµy nªn biÕn ®éng tõ 0 ®Õn d-íi 1. NÕu b»ng hoÆc
lín h¬n 1 cã nghÜa lµ toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n cña doanh nghiÖp kh«ng ®ñ ®Ó
tr¶ nî vµ thùc tÕ c«ng ty sÏ ph¸ s¶n ngay nÕu c¸c chñ nî ®ßi nî cïng mét
lóc. Nãi chung khi cho vay, NH kh«ng thÝch kh¸ch hµng nµo cã tû lÖ nî qu¸
lín v× nh- vËy kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî vay gi¶m rÊt nhiÒu.
+ Tû sè nî dµi h¹n: tû sè nµy x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy nî dµi h¹n chia
cho tæng gi¸ trÞ vèn cè ®Þnh, bao gåm nî dµi h¹n céng víi VCSH.
Tû sè nî dµi h¹n =
-
Gi¸ trÞ nî dµi h¹n
Gi¸ trÞ nguån vèn dµi h¹n
Tû sè kh¶ n¨ng hoµn tr¶ l·i vay: lµ lo¹i tû sè x¸c ®Þnh tõ b¶ng
b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. Lo¹i tû sè nµy th-êng ®-îc gäi lµ tû sè trang
tr¶i chi phÝ tµi chÝnh. Nã lµ lo¹i tû sè ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a kh¶ n¨ng
trang tr¶i chi phÝ vµ chi phÝ tµi chÝnh c«ng ty ph¶i ganh chÞu. Tû sè trang tr¶i
tµi chÝnh th-êng gÆp lµ tû sè trang tr¶i l·i vay. §©y lµ tû sè ®o l-êng kh¶
n¨ng sö dông lîi nhuËn cña c«ng ty ®Ó thanh to¸n l·i vay.
Tû sè trang tr¶i l·i vay =
-
Lîi nhuËn tr-íc thuÕ vµ l·i
Chi phÝ l·i vay
C¸c tû sè hiÖu qu¶ ho¹t ®éng:
§øng trªn gãc ®é NH khi ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp chóng ta
quan t©m nhiÒu nhÊt ®Õn c¸c tû sè thanh kho¶n, tû sè nî vµ tû sè trang tr¶i
l·i vay v× c¸c tû sè nµy trùc tiÕp ®o l-êng kh¶ n¨ng thanh to¸n nî vµ l·i cña
kh¸ch hµng. Tuy nhiªn còng cÇn ph©n tÝch thªm tû sè ho¹t ®éng ®Ó hiÓu
thªm vÒ ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng. Tû sè ho¹t ®éng lµ nh÷ng tû sè tµi chÝnh
®-îc x¸c ®Þnh dùa vµo th«ng tin rót ra tõ c¶ b¶ng c©n ®èi tµi s¶n lÉn b¸o c¸o
kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c tû sè nµy bao gåm hai nhãm: nhãm tû sè
®o l-êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ nhãm tû sè ®o l-êng
kh¶ n¨ng sinh lîi cña doanh nghiÖp. Trong phÇn nµy chØ xem xÐt c¸c tØ sè ®o
l-êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, bao gåm:
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
11
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Tû sè ho¹t ®éng kho¶n ph¶i thu: Tû sè nµy cho chóng ta c¸i nh×n s©u
vµo chÊt l-îng kho¶n ph¶i thu vµ hiÖu qu¶ thu håi nî cña doanh nghiÖp, nã
th-êng ®-îc biÓu hiÖn d-íi d¹ng vßng quay kho¶n ph¶i thu:
Vßng quay kho¶n ph¶i thu =
Doanh thu b¸n chÞu rßng hµng n¨m
Bình quân gi¸ trÞ kho¶ n ph¶ i thu
§Ó x¸c ®Þnh vßng quay kho¶n ph¶i thu, chóng ta cÇn biÕt doanh thu
b¸n chÞu rßng. Th-êng th× b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ë
ViÖt Nam kh«ng biÓu hiÖn kho¶n doanh thu nµy. Do ®ã cÇn dùa vµo thuyÕt
minh b¸o c¸o tµi chÝnh hoÆc -íc l-îng xem tû träng b¸n chÞu trong tæng
doanh thu la bao nhiªu.
Tõ sè liÖu vßng quay kho¶n ph¶i thu, chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc kú
thu tiÒn b×nh qu©n hay vßng quay kho¶n ph¶i thu b×nh qu©n tÝnh theo ngµy
qua c«ng thøc sau:
Kú thu tiÒn b×nh qu©n =
Sè ngµy trong n¨m
Sè vßng quay kho¶ n ph¶ i thu
+ Tû sè ho¹t ®éng kho¶n ph¶i tr¶: Tû sè nµy ®o l-êng uy tÝn cña
doanh nghiÖp trong viÖc tr¶ nî ®óng h¹n. T-¬ng tù tû sè ho¹t ®éng kho¶n
ph¶i thu, tû sè ho¹t ®éng kho¶n ph¶i tr¶ còng cã thÓ x¸c ®Þnh b»ng chØ tiªu
sè vßng quay vµ kú tr¶ tiÒn b×nh qu©n cña kho¶n ph¶i tr¶. Sè vßng quay
kho¶n ph¶i tr¶ ®-îc x¸c ®Þnh bëi c«ng thøc:
Vßng quay kho¶n ph¶i tr¶ =
Doanh thu mua chÞu rßng hµng n¨m
Bình quân gi¸ trÞ kho¶ n ph¶ i tr¶
Kú tr¶ tiÒn b×nh qu©n =
Sè ngµy trong n¨m
Sè vßng quay kho¶ n ph¶ i tr¶
+ Tû sè ho¹t ®éng tån kho:
Tû sè nµy ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n lý tån kho cña doanh nghiÖp. Tû sè
nµy cã thÓ ®o l-êng b»ng chØ tiªu sè vßng quay hµng tån kho trong 1 n¨m
hoÆc sè ngµy tån kho.
Vßng quay hµng tån kho =
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
Gi¸ vèn hµng b¸n
Bình quân gi¸ trÞ hµng tån kho
12
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Tû sè ho¹t ®éng tæng tµi s¶n: Tû sè nµy sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ tæng tµi
s¶n cña doanh nghiÖp nãi chung. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña tæng tµi s¶n ®-îc
®o b»ng chØ tiªu vßng quay tæng tµi s¶n. ChØ tiªu nµy cho biÕt b×nh qu©n mçi
®ång gi¸ trÞ tµi s¶n cña doanh nghiÖp t¹o ra ®-îc bao nhiªu ®ång doanh thu.
Vßng quay tæng tµi s¶n =
-
Doanh thu rßng
Bình quân gi¸ trÞ tæng tµi s¶ n
C¸c tû sè kh¶ n¨ng sinh lîi: Kh¶ n¨ng sinh lîi cña doanh nghiÖp
cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ l·i. Do vËy khi cho vay c¸n bé
tÝn dông còng cÇn quan t©m ®Õn ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lîi cña doanh
nghiÖp. Tuú theo môc tiªu ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lîi, chóng ta cã thÓ sö
dông c¸c tû sè sau ®©y:
+ Kh¶ n¨ng sinh lîi so víi doanh thu: Tû sè nµy ®o l-êng kh¶ n¨ng
sinh lîi so víi doanh thu. Th-êng tû sè nµy cã thÓ sö dông l·i gép hoÆc l·i
rßng so víi doanh thu nªn ®-îc gäi lµ chØ tiªu tû suÊt l·i gép hay lîi nhuËn
trªn doanh thu nÕu sö dông l·i gép, hoÆc chØ tiªu tû suÊt l·i rßng hay lîi
nhËn rßng trªn doanh thu nÕu sö dông l·i rßng. C«ng thøc x¸c ®Þnh nh- sau:
Tû sè l·i gép =
Tû sè l·i rßng =
Doanh thu rßng - Gi¸ vèn hµng b¸n
Doanh thu rßng
Lîi nhuËn rßng sau thuÕ
Doanh thu rßng
+ Kh¶ n¨ng sinh lîi so víi tµi s¶n: Tû sè nµy ®o l-êng kh¶ n¨ng sinh
lîi so víi tµi s¶n, hay nãi kh¸c ®i tû sè nµy cho biÕt mçi ®ång gi¸ trÞ tµi s¶n
cña doanh nghiÖp t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Lîi nhuËn sö dông trong
c«ng thøc tÝnh to¸n cã thÓ lµ lîi nhuËn tr-íc thuÕ hoÆc lîi nhuËn rßng sau
thuÕ. Cæ ®«ng th-êng quan t©m ®Õn phÇn lîi nhuËn hä ®-îc ph©n chia nªn
khi tÝnh to¸n chØ tiªu lîi nhuËn so víi tµi s¶n th-êng sö dông lîi nhuËn rßng
sau thuÕ.
Tû sè l·i rßng so víi tµi s¶n (ROA) =
Lîi nhuËn rßng sau thuÕ
Gi¸ trÞ tæng tµi s¶ n
+ Kh¶ n¨ng sinh lîi so víi vèn chñ së h÷u: Tû sè nµy ®o l-êng kh¶
n¨ng sinh lîi so víi VCSH bá ra. Chñ doanh nghiÖp th-êng chØ quan t©m ®Õn
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
13
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÇn lîi nhuËn sau cïng mµ hä nhËn ®-îc, cho nªn th-êng th× chØ tiªu lîi
nhuËn rßng sau thuÕ ®-îc sö dông trong viÖc tÝnh to¸n tû sè nµy.
Tû sè l·i rßng so víi vèn chñ së h÷u (ROE) =
Lîi nhuËn rßng sau thuÕ
Vèn chñ së h-u
§øng trªn gãc ®é ng©n hµng chóng ta th-êng quan t©m ®Õn tû sè lîi
nhuËn tr-íc thuÕ v× phÇn tr¶ nî gèc vµ l·i lµ phÇn chi tr¶ tr-íc khi nép thuÕ.
Tuy nhiªn, nÕu doanh nghiÖp cã tû sè lîi nhuËn sau thuÕ cao ®ñ ®¶m b¶o tr¶
nî vµ l·i th× cµng tèt th× khi Êy kh¶ n¨ng thu håi nî cµng ®¶m b¶o h¬n.
-
C¸c tû sè t¨ng tr-ëng: C¸c tû sè t¨ng tr-ëng cho thÊy triÓn väng
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong dµi h¹n. Do vËy nÕu cho vay dµi h¹n th×
th-êng ng©n hµng quan t©m nhiÒu h¬n tíi c¸c tû sè nµy. Ph©n tÝch triÓn väng
t¨ng tr-ëng cña doanh nghiÖp cã thÓ sö dông 2 tû sè sau:
+ Tû sè lîi nhuËn tÝch luü:
Tû sè nµy ®¸nh gi¸ møc ®é sö dông lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó tÝch luü cho
môc ®Ých t¸i ®Çu t-. Do vËy nã cho thÊy triÓn väng ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp trong t-¬ng lai.
Tû sè lîi nhuËn tÝch luü =
Lîi nhuËn tÝch luü
Lîi nhuËn sau thuÕ
Muèn ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n cÇn so s¸nh víi tû sè tÝch luü cña ngµnh.
+ Tû sè t¨ng tr-ëng bÒn v÷ng:
Tû sè nµy ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng t¨ng tr-ëng cña vèn chñ së h÷u th«ng
qua tÝch luü lîi nhuËn. Do vËy cã thÓ xem tû sè nµy ph¶n ¸nh triÓn väng t¨ng
tr-ëng bÒn v÷ng- t¨ng tr-ëng tõ lîi nhuËn gi÷ l¹i.
Tû sè t¨ng tr-ëng bÒn v÷ng =
=
Lîi nhuËn tÝch luü
Vèn chñ së h-u
TSLN tÝch luü x LN sau thuÕ
VCSH
/ §¸nh gi¸ th«ng qua ph©n tÝch xu h-íng:
Ph©n tÝch xu h-íng lµ kü thuËt ph©n tÝch b»ng c¸ch so s¸nh c¸c tû sè
tµi chÝnh ®· tÝnh to¸n víi c¸c tû sè cña nh÷ng kú tr-íc vµ c¸c tû sè b×nh
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
14
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
qu©n ngµnh. C¸c tû sè nµy ®-îc ®Æt chung trong mét b¶ng ph©n tÝch ®Ó dÔ
dµng so s¸nh thÊy ®-îc xu h-íng thay ®æi trong t×nh h×nh tµi chÝnh c«ng ty.
/ §¸nh gi¸ th«ng qua ph©n tÝch c¬ cÊu:
Ph©n tÝch c¬ cÊu lµ kü thuËt ph©n tÝch tû träng cña tõng kho¶n môc cña
b¸o c¸o tµi chÝnh trong ®ã tÊt c¶ c¸c kho¶n môc cña b¶ng c©n ®èi tµi s¶n
®-îc so s¸nh víi tæng gi¸ trÞ tµi s¶n vµ tÊt c¶ c¸c kho¶n môc cña b¸o c¸o kÕt
qu¶ kinh doanh ®-îc so s¸nh víi doanh thu rßng.
/ §¸nh gi¸ th«ng qua ph©n tÝch chØ sè:
Ph©n tÝch chØ sè lµ kü thuËt ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh trong ®ã tÊt c¶
c¸c kho¶n môc cña b¶ng c©n ®èi tµi s¶n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña
mét n¨m nµo ®ã ®-îc chän lµm gèc sau ®ã tÝnh to¸n vµ so s¸nh tÊt c¶ c¸c
kho¶n môc cña b¶ng c©n ®èi tµi s¶n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña
nh÷ng n¨m tiÕp theo so víi n¨m gèc. Nhê ®ã thÊy ®-îc nh÷ng biÕn ®éng chi
tiÕt ë tõng kho¶n môc vµ cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi.
c.2. B-íc 2: QuyÕt ®Þnh tÝn dông
NH quyÕt ®Þnh cho vay hoÆc tõ chèi cho vay dùa vµo kÕt qu¶ ph©n tÝch
ë b-íc 1.
c.3. B-íc 3: X©y dùng vµ ký kÕt c¸c hîp ®ång tÝn dông
-
Hîp ®ång tÝn dông lµ g×? Lµ v¨n b¶n viÕt ghi l¹i tho¶ thuËn gi÷a
ng-êi nhËn tµi trî (kh¸ch hµng) víi ng©n hµng víi néi dung chñ yÕu lµ ng©n
hµng cam kÕt cÊp cho kh¸ch hµng mét kho¶n tÝn dông (hoÆc h¹n møc tÝn
dông) trong mét kho¶ng thêi gian vµ l·i suÊt nhÊt ®Þnh.
Hîp ®ång tÝn dông lµ v¨n b¶n mang tÝnh ph¸p luËt x¸c ®Þnh quyÒn vµ
nghÜa vô cña hai bªn trong quan hÖ tÝn dông ®ång thêi ph¶i tu©n thñ c¸c ®iÒu
kho¶n cña c¸c LuËt, Qui ®Þnh. Do vËy c¶ NH lÉn kh¸ch hµng ®Òu cÇn c©n
nh¾c kÜ l-ìng tr-íc khi kÝ kÕt hîp ®ång tÝn dông.
-
Néi dung chÝnh cña hîp ®ång tÝn dông:
+/ Kh¸ch hµng: Hä tªn, ®Þa chØ, t- c¸ch ph¸p nh©n (nÕu cã).
+/ Môc ®Ých sö dông: Kh¸ch hµng ph¶i ghi râ vay ®Ó lµm g×.
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
15
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+/ Sè l-îng tÝn dông: Lµ sè tiÒn (hoÆc h¹n møc tÝn dông) NH cam kÕt
cÊp cho kh¸ch hµng. Sè l-îng tÝn dông cã thÓ ®-îc chia nhá trong c¸c
kho¶ng thêi gian kh¸c nhau vµ d-íi c¸c h×nh thøc tiÒn tÖ kh¸c nhau.
+/ L·i suÊt: Hîp ®ång tÝn dông ph¶i ghi râ l·i suÊt mµ kh¸ch hµng tr¶
®ång thêi x¸c ®Þnh tÝnh chÊt cña l·i suÊt (lµ l·i suÊt cè ®Þnh hay biÕn ®æi
trong suèt kú h¹n tÝn dông).NÕu l·i suÊt cã thay ®æi th× ph¶i x¸c ®Þnh râ c¸c
®iÒu kiÖn thay ®æi.
+/ PhÝ: §Ó cã ®-îc c¸c cam kÕt tÝn dông cã thÓ kh¸ch hµng ph¶i tr¶
cho NH mét kho¶n phÝ (vÝ dô phÝ cam kÕt) ®-îc tÝnh b»ng tû lÖ phÇn tr¨m
trªn h¹n møc cam kÕt. Møc phÝ vµ c¸c ®iÒu kiÖn nép ph¶i ®-îc thÓ hiÖn
trong Hîp ®ång tÝn dông.
+/ Thêi h¹n tÝn dông: Thêi h¹n tÝn dông th-êng ®-îc x¸c ®Þnh cô thÓ
(ngµy, th¸ng, n¨m) vµ ghi trong hîp ®ång tÝn dông, lµ thêi h¹n mµ trong ®ã
NH cam kÕt cÊp cho kh¸ch hµng mét kho¶n tÝn dông. Thêi h¹n tÝn dông cã
thÓ ®-îc tÝnh tõ lóc ®ång vèn ®Çu tiªn cña NH ®-îc ph¸t ra ®Õn lóc ®ång vèn
vµ l·i cuèi cïng cña NH ®-îc thu vÒ. Thêi h¹n tÝn dông cã thÓ lµ thêi gian
mµ khi kÕt thóc, NH sÏ xem xÐt l¹i quan hÖ víi kh¸ch hµng. Còng cã kho¶n
cho vay kh«ng x¸c ®Þnh tr-íc ®-îc thêi gian nh- cho vay lu©n chuyÓn. Thêi
h¹n tÝn dung cã thÓ ®-îc chia thµnh thêi gian ®Çu t-, thêi gian ©n h¹n vµ thêi
gian tr¶ nî; thêi gian tr¶ nî cã thÓ ®-îc chia thµnh nhiÒu kú h¹n nî nhá.
Thêi gian chiÕt khÊu th-¬ng phiÕu lµ thêi gian cßn l¹i cña th-¬ng phiÕu.
Thêi h¹n b¶o l·nh lµ thêi gian cã hiÖu lôc cña b¶o l·nh, ®-îc tho¶ thuËn ghi
trong hîp ®ång b¶o l·nh. NÕu lµ cho thuª, thêi gian tÝnh tõ lóc NH giao tµi
s¶n cho kh¸ch hµng ®Õn khi kh¸ch hµng hoµn ®ñ tiÒn thuª.
-
C¸c lo¹i ®¶m b¶o: Hîp ®ång tÝn dông ph¶i ghi râ c¸c lo¹i ®¶m
b¶o (nÕu cã) cho c¸c kho¶n tÝn dông (kÌm theo c¸c hîp ®ång phô) nh- hîp
®ång b¶o l·nh, vËt t- hµng ho¸ trong kho, tµi s¶n cè ®Þnh hoÆc c¸c chøng
kho¸n cã gi¸... C¸c néi dung quan träng liªn quan ®Õn c¸c ®¶m b¶o nhquyÒn së h÷u. quyÒn chuyÓn nh-îng hoÆc b¸n, ®Þnh gi¸, b¶o hiÓm, ng-êi
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
16
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
b¶o qu¶n, quyÒn sö dông víi c¸c ®¶m b¶o… ®Òu ph¶i ®-îc x¸c ®Þnh vµ ghi râ
trong hîp ®ång tÝn dông.
-
Gi¶i ng©n: Hîp ®ång tÝn dông th-êng x¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn vµ
kÝ h¹n gi¶i ng©n. Th-êng c¸c kho¶n cho ay nhá vµ trong thêi gian ng¾n, NH
cÊp tiÒn vay mét lÇn vµo ®Çu kú. §èi víi c¸c kho¶n vay lín vµ trong thêi
gian dµi, NH cÊp tiÒn theo nhiÒu k× h¹n vµ víi c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi
lÇn cÊp vèn.
-
§iÒu kiÖn thanh to¸n: Bao gåm thanh to¸n tiÒn gèc vµ l·i. NH vµ
kh¸ch hµng tho¶ thuËn tr-íc vÒ c¸ch thøc thanh to¸n gèc vµ l·i (ngµy tr¶,
c¸ch tr¶).
-
C¸c ®iÒu kiÖn kh¸c:Bao gåm c¸c tho¶ thuËn gi÷a NH vµ kh¸ch
hµng vÒ -u tiªn thanh to¸n, kiÓm so¸t vËt thÕ chÊp vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña
ng-êi vay, phong to¶ tµi s¶n, ®iÒu kiÖn vµ ph-¬ng thøc ph¸t m¹i tµi s¶n, nép
b¸o c¸o ®Þnh k×, ph¹t vi ph¹m hîp ®ång…
c.4. B-íc 4: Gi¶i ng©n vµ kiÓm so¸t trong khi cÊp tÝn dông
Sau khi hîp ®ång tÝn dông ®· ®-îc kÝ kÕt, NH ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cÊp
tiÒn (hoÆc thanh to¸n tiÒn hµng) cho kh¸ch hµng nh- tháa thuËn. KÌm theo
viÖc cÊp tÝn dông, NH kiÓm so¸t kh¸ch hµng: sö dông tiÒn vay ®óng môc
®Ých, ®óng tiÕn ®é hay kh«ng, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã nh÷ng thay
®æi bÊt lîi g×, cã dÊu hiÖu lõa ®¶o hay lµm ¨n thua lç… Qu¸ tr×nh nµy cho
phÐp NH thu thËp thªm c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. NÕu c¸c th«ng tin ph¶n
¸nh chiÒu h-íng tèt, cho thÊy chÊt l-îng tÝn dông ®ang ®¶m b¶o. Ng-îc l¹i,
khi chÊt l-îng kho¶n cho vay bÞ ®e däa, NH cÇn c¸c biÖn ph¸p xö lý kÞp
thêi. NH ®-îc quyÒn thu håi nî tr-íc h¹n, ngõng gi¶i ng©n, nÕu bªn vay vi
ph¹m hîp ®ång tÝn dông. NH cã thÓ yªu cÇu kh¸ch hµng bæ sung tµi s¶n thÕ
chÊp, gi¶m sè tiÒn vay… khi thÊy cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o an toµn tÝn dông. §èi
víi NH ®©y lµ b-íc ®i nguy hiÓm v× nhiÒu kh¸ch hµng lõa ®¶o NH b»ng thñ
®o¹n tinh vi (nhiÒu kh¸ch hµng khi vay ®-îc tiÒn liÒn thay ®æi chiÕn l-îc
kinh doanh, sö dông sang c¸c môc tiªu kh¸c m¹o hiÓm h¬n. Theo thèng kª
cña NH cã c¸c kho¶n nî xÊu lµ do kh¸ch hµng cè t×nh lõa ®¶o NH). Do vËy
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
17
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tµi trî g¾n liÒn víi kiÓm so¸t kh¸ch hµng gióp NH ng¨n chÆn c¸c ý ®å sö
dông tiÒn vay kh«ng ®óng môc ®Ých kh¸ch hµng. §©y còng lµ qu¸ tr×nh NH
thu thËp thªm c¸c th«ng tin bæ sung cho c¸c th«ng tin ë b-íc mét vµ ra c¸c
quyÕt ®Þnh cô thÓ nh»m ng¨n chÆn kÞp thêi c¸c kho¶n tÝn dông xÊu.
c.5.B-íc 5: Thu nî hoÆc ®-a ra c¸c ph¸n quyÕt tÝn dông míi
Quan hÖ tÝn dông kÕt thóc khi NH thu håi hÕt gèc vµ l·i. C¸c kho¶n tÝn
dông ®¶m b¶o hoµn tr¶ ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n lµ c¸c kho¶n tÝn dông an toµn.
Mét sè tr-êng hîp, c¸c kho¶n tÝn dông kh«ng hoµn tr¶ hoÆc kh«ng hoµn tr¶
®ñ, ®óng h¹n. ViÖc thanh to¸n nî kh«ng ®óng h¹n cho NH cho thÊy c¸c “ trôc
trÆc” trong ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng. ViÖc xem xÐt t×m nguyªn nh©n lµ rÊt
quan träng ®Ó gióp NH kÞp thêi ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh míi liªn quan ®Õn tÝnh
an toµn cña kho¶n tÝn dông.
-
Tr-êng hîp kh¸ch hµng cè t×nh lõa ®¶o NH, cè t×nh nî nÇn d©y
d-a, hoÆc lµm ¨n yÕu kÐm, kh«ng cßn ph-¬ng c¸ch cøu v·n, NH ¸p dông
ph-¬ng ¸n thanh lý, tøc lµ sö dông c¸c biÖn ph¸p cã thÓ ®-îc ®Ó thu håi
kho¶n nî, bao gåm phong táa vµ b¸n c¸c tµi s¶n thÕ chÊp, t-íc ®o¹t c¸c
kho¶n tiÒn göi…
-
Tr-êng hîp kh¸ch hµng cã khã kh¨n vÒ tµi chÝnh song vÉn kiªn
quyÕt t×m c¸ch kh¾c phôc ®Ó tr¶ nî, NH th-êng ¸p dông ph-¬ng ¸n khai
th¸c, bao gåm gia h¹n nî, gi¶m l·i, hoÆc cho vay thªm.
5.
C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng PTTD:
a, Nh©n tè tõ phÝa NH:
Tr-íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn n¨ng lùc vµ tr×nh ®é ph©n tÝch cña c¸n bé tÝn
dông. Lµ ng-êi trùc tiÕp thu thËp th«ng tin, xö lÝ vµ ra quyÕt ®Þnh n¨ng lùc,
tr×nh ®é vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña CBTD lµ nh©n tè hµng ®Çu ¶nh h-ëng
®Õn chÊt l-îng cña kÕt qu¶ ph©n tÝch.
HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®-îc ng©n hµng qui ®Þnh sö dông còng lµ mét
yÕu tè cÇn ph¶i bµn tíi. Th-êng th× tïy vµo ®Æc ®iÓm kho¶n vay mµ CBTD sö
dông mét vµi chØ tiªu trong sè nh÷ng chØ tiªu ®· kÓ trªn nh-ng nÕu sè l-îng
c¸c chØ tiªu kh«ng ®-îc ®Çy ®ñ, hay bÊt kú chØ tiªu cÇn thiÕt nµo bÞ bá qua
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
18
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®«i khi ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ ph©n tÝch. Hay khi ¸p dông qu¸ m¸y mãc tÊt
c¶ c¸c chØ sè l¹i g©y tèn c«ng søc, l·ng phÝ thêi gian cho CBTD.
Th«ng qua c¸c v¨n b¶n vÒ quy tr×nh nghiÖp vô mµ NH ®Ò ra trong ph©n
tÝch tÝn dông, chÝnh s¸ch TÝn dông cña NH trong tõng thêi kú: më réng hay
thu hÑp tÝn dông. Trong thêi kú NH thu hÑp tÝn dông, néi dung ph©n tÝch tµi
chÝnh doanh nghiÖp cã thÓ kü h¬n, phøc t¹p h¬n, khã kh¨n h¬n, vµ ng-îc l¹i,
thêi kú NH më réng tÝn dông th× quy tr×nh, ®iÒu kiÖn tÝn dông nãi chung vµ
®¸nh gi¸ ph©n tÝch tµi chÝnh nãi riªng cã thÓ th«ng tho¸ng h¬n, tÊt nhiªn
kh«ng sai ph¹m mét kh©u nµo trong quy tr×nh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®ã.
b. Nh©n tè tõ phÝa kh¸ch hµng:
YÕu tè ®Çu tiªn ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh tõ phÝa
kh¸ch hµng lµ ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp. Râ rµng lµ kÕt cÊu
c¸c kho¶n môc trong b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i dÞch
vô, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng hay chÕ biÕn n«ng
l©m thñy s¶n… lµ kh¸c nhau. Trong mçi ngµnh nghÒ kinh doanh mçi doanh
nghiÖp l¹i kinh doanh nh÷ng mÆt hµng chñ ®¹o kh¸c nhau, nh÷ng hµng hãa
nµy cã ®Æc ®iÓm mïa vô, ph-¬ng thøc b¶o qu¶n… kh¸c nhau lµm ¶nh h-ëng
®Õn mét sè kho¶n môc trong b¸o c¸o tµi chÝnh nh- hµng tèn kho, vèn l-u
®éng… Tõ ®ã ®èi víi mçi ngµnh nghÒ kh¸c nhau th× tû sè tµi chÝnh ph¶i ®-îc
lÊy mét mèc kh¸c nhau ®Ó so s¸nh.
Doanh nghiÖp lµ ng-êi chñ ®éng ®Õn vay vèn NH, chñ ®éng cung cÊp
th«ng tin tµi chÝnh vÒ doanh nghiÖp cho NH. Trong khi ®ã NH ®ãn nhËn c¸c
th«ng tin ®ã mét c¸ch bÞ ®éng bªn c¹nh nh÷ng th«ng tin tõ bªn ngoµi doanh
nghiÖp ®-îc CBTD thu thËp. V× thÕ kh«ng thÓ tr¸nh khái t×nh tr¹ng c¸c
BCTC lu«n cã xu h-íng ph¶n ¸nh tèt h¬n nh÷ng g× ®ang thùc sù diÔn ra
trong doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy ®é tin cËy cña th«ng tin do doanh nghiÖp
cung cÊp lµ vÊn ®Ò mµ CBTD cÇn thiÕt ph¶i kiÓm tra ®èi chiÕu, mét khi c¸c
th«ng tin nµy lµ kh«ng ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ doanh nghiÖp th× viÖc ph©n
tÝch tµi chÝnh còng ch¼ng cã ý nghÜa g×.
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
19
Líp: TTCK45
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó thóc ®Èy sù ®i lªn cña nÒn kinh tÕ, tÊt c¶ lo¹i h×nh doanh nghiÖp
®Òu ®-îc nhµ n-íc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã ë
ViÖt Nam hiÖn nay gåm: DNNN, C«ng ty TNHH, C«ng ty T- nh©n, C«ng ty
liªn doanh vµ C«ng ty hîp danh. Mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Òu cã nh÷ng
-u ®iÓm riªng cÇn ph¸t huy vµ nh÷ng ®iÓm yÕu cßn tån t¹i nh-ng trªn gãc ®é
lµ ng-êi thùc hiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp ®Ó ra quyÕt ®Þnh cho vay
th× c¸n bé tÝn dông quan t©m ®Õn c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy theo tÝnh
chÊt së h÷u sÏ ¶nh h-ëng tíi nhãm chØ tiªu ph©n tÝch nµo ph¶i ®i s©u, theo
quy m« lín nhá kh¸c nhau ¶nh h-ëng ®Õn møc ®é phøc t¹p cña c¸c BCTC
mµ c¸c doanh nghiÖp cung cÊp.
Râ rµng lµ khi ph©n tÝch tµi chÝnh mét DNNN th× nh÷ng chØ tiªu tµi
chÝnh sÏ ®-îc thÓ hiÖn d-íi nh÷ng c¸ch kh¸c nhau tuy cã cïng ý nghÜa. VÝ
dô nh- chØ tiªu ROE nÕu xÐt cho DNNN th× sÏ b»ng LNST chia cho VCSH
(VCSH ë ®©y bao gåm vèn do nhµ n-íc cÊp vµ vèn bæ sung tõ lêi nhuËn kinh
doanh), cßn nÕu xÐt cho c«ng ty cæ phÇn th× ROE l¹i ®-îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy
thu nhËp rßng cña cæ ®«ng th-êng chia cho sè l-îng cæ phÇn th-êng bëi
VCSH cña c«ng ty cã ®-îc lµ do cæ ®«ng ®ãng gãp d-íi h×nh thøc mua cæ
phÇn th-êng.
Trong mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp c¸c doanh nghiÖp l¹i cã quy m« lín
nhá kh¸c nhau. Nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« lín th× nh÷ng BCTC sÏ cã
®é phøc t¹p h¬n víi nhiÒu kho¶n môc chi tiÕt h¬n nh÷ng doanh nghiÖp cã
quy m« nhá.
Th-êng th× c¸c NH lu«n yªu cÇu kh¸ch hµng cung cÊp c¸c BCTC ®·
qua kiÓm to¸n nh-ng ®èi víi nh÷ng c«ng ty cã quy m« qu¸ nhá th× yªu cÇu
nµy xem ra cã vÎ lµ khã kh¨n vµ NH cÇn ®¸nh gi¸ mét c¸ch cÈn thËn c¸c b¸o
c¸o nµy b»ng c¸ch sö dông triÖt ®Ó hÕt c¸c sè liÖu trªn c¸c BCTC tõ ®ã rót ra
mèi liªn hÖ logic, gi¶i thÝch ®-îc mét c¸ch hîp lÝ sù t¨ng gi¶m cña c¸c chØ
tiªu trªn. Víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« lín, c¸c BCTC bao gåm rÊt
nhiÒu th«ng sè phøc t¹p nh-ng kh«ng ph¶i th«ng sè nµo còng cÇn thiÕt cho
ho¹t ®«ng ph©n tÝch tµi chÝnh cña CBTD th× ®iÒu quan träng h¬n lµ ph¶i biÕt
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ Nh- Quúnh
20
Líp: TTCK45
.PDF 
39 
63097 
130 
