TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH RỦI RO LÃI SUẤT
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT
TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM, CHI NHÁNH
HUYỆN CÁI BÈ, TỈNH TIỀN GIANG
Giảng viên hướng dẫn:
Thầy. PHẠM PHÁT TIẾN
Sinh viên thực hiện:
NGUYỄN CÔNG MINH KIÊN
MSSV: 3077397
Lớp: KT0721A9
Cần thơ - 2013
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH RỦI RO LÃI SUẤT
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT
TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM, CHI NHÁNH
HUYỆN CÁI BÈ, TỈNH TIỀN GIANG
Giảng viên hướng dẫn:
Thầy. PHẠM PHÁT TIẾN
Sinh viên thực hiện:
NGUYỄN CÔNG MINH KIÊN
MSSV: 3077397
Lớp: KT0721A9
Cần thơ - 2013
LỜI CẢM TẠ
Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Cần Thơ, khoa Kinh tế
& Quản trị kinh doanh đã tạo điều kiện cho tôi học bằng đại học thứ 2 tại trường.
Xin gởi lời cảm ơn đến quý Thầy, quý Cô đã giảng dạy, hướng dẫn, truyền đạt
kiến thức cũng như kinh nghiệm thực tế trong suốt thời gian theo học ở trường.
Cảm ơn Thầy Phạm Phát Tiến đã tận tình hướng dẫn, chỉnh sửa luận văn trong
khoảng thời gian Thầy hướng dẫn làm luận văn tốt nghiệp.
Cảm ơn Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triền nông thôn Việt Nam, chi nhánh
huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang đã tạo điều kiện cho tôi thực tập tại ngân hàng.
Cảm ơn anh Huỳnh Văn Lớn cũng như cán bộ phòng tín dụng đã nhiệt tình
hướng dẫn trong suốt quá trình thực tập tại ngân hàng.
Cảm ơn bạn bè, người thân đã cùng hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập
cũng như hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Ngày …. tháng …. năm …
Sinh viên thực hiện
(ký và ghi họ tên)
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập
và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề
tài nghiên cứu khoa học nào.
Ngày …. tháng …. năm …
Sinh viên thực hiện
(ký và ghi họ tên)
ii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Ngày …. tháng …. năm …
Thủ trưởng đơn vị
(ký tên và đóng dấu)
iii
BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
• Họ và tên người nhận xét:………………………………...Học vị:……………
• Chuyên ngành:…………………………………………………………............
• Nhiệm vụ trong Hội đồng: Cán bộ hướng dẫn
• Cơ quan công tác:……………………………………………………………....
• Tên sinh viên: …………………………………………..MSSV………………
• Lớp: ……………………………………………………………………………
• Tên đề tài: ……………………………………………………………………...
• Cơ sở đào tạo: ………………………………………………………………….
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo:
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………....
2. Hình thức trình bày:
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài:
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn:
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
5. Nội dung và kết quả đạt được (Theo mục tiêu nghiên cứu)
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
iv
6. Các nhận xét khác:
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
7. Kết luận (Ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các
yêu cầu chỉnh sửa,…)
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Cần Thơ, ngày ….. tháng …. Năm 201…
NGƯỜI NHẬN XÉT
v
BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
• Họ và tên người nhận xét:………………………………...Học vị:……............
• Chuyên ngành:…………………………………………………………………
• Nhiệm vụ trong Hội đồng: Cán bộ phản biện
• Cơ quan công tác:
………………………………………………………..
• Tên sinh viên: …………………………………………………MSSV………..
• Lớp: ……………………………………………………………………………
• Tên đề tài: ……………………………………………………………………...
• Cơ sở đào tạo: ………………………………………………………………….
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo:
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
2. Hình thức trình bày:
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài:
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn:
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
5. Nội dung và kết quả đạt được (Theo mục tiêu nghiên cứu)
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
vi
6. Các nhận xét khác:
……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………..
7. Kết luận (Ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các
yêu cầu chỉnh sửa,…)
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Cần Thơ, ngày ….. tháng …. Năm 201…
NGƯỜI NHẬN XÉT
vii
MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU........................................................................ 1
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................................. 1
1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu .................................................................. 1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................... 2
1.2.1. Mục tiêu chung............................................................................... 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................... 2
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...................................................................... 2
1.3.1. Không gian ..................................................................................... 2
1.3.2. Thời gian ........................................................................................ 2
1.3.3. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................... 2
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU ............................................................................................................ 3
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ....................................................................... 3
2.1.1. Những vấn đề chung về lãi suất ...................................................... 3
2.1.2. Rủi ro lãi suất trong hoạt động tín dụng của NHTM ....................... 4
2.1.3. Phân loại rủi ro lãi suất ................................................................... 8
2.1.4. Các biện pháp quản lý rủi ro lãi suất ............................................... 9
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................... 13
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu........................................................... 13
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu ......................................................... 13
CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ
PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN CÁI BÈ ....................................... 15
3.1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ........................................ 15
3.1.1. Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam ............. 15
viii
3.1.2. Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Cái Bè ....... 16
3.2. CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ CHỨC NĂNG CÁC PHÒNG BAN............... 16
3.2.1. Cơ cấu tổ chức của ngân hàng ........................................................ 16
3.2.2. Chức năng các phòng ban ............................................................... 16
3.2.3. Nghiệp vụ kinh doanh và lĩnh vực đầu tư chủ yếu của ngân
hàng ......................................................................................................... 18
3.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH CỦA NGÂN HÀNG (2010 – 2012)............................................... 18
3.3.1. Tổng thu nhập ................................................................................ 18
3.3.2. Tổng chi phí ................................................................................. 20
3.3.3. Lợi nhuận ....................................................................................... 20
3.4. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG TRONG
NĂM 2013 ................................................................................................... 21
3.4.1. Phương hướng hoạt động................................................................ 21
3.4.2. Mục tiêu trong năm 2013 ................................................................ 22
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH RỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN CÁI BÈ ................ 23
4.1. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG LÃI SUẤT (2010-2012) ........ 23
4.1.1. Tình hình biến động của lãi suất cho vay ........................................ 23
4.1.2. Tình hình biến động của lãi suất huy động...................................... 24
4.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG CỦA TÀI SẢN VÀ
NGUỒN VỐN (2010 – 2012)....................................................................... 25
4.2.1. Tình hình biến động của tài sản ...................................................... 25
4.2.2. Tình hình biến động của nguồn vốn huy động ................................ 30
4.3. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG RỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN
HÀNG NÔNG NGHIỆP CÁI BÈ (2010 – 2012) .......................................... 37
ix
4.3.1. Phân tích các chỉ tiêu phản ánh rủi ro lãi suất ................................. 37
4.3.2. Phân tích thực trạng rủi ro lãi suất .................................................. 39
CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG
THÔN HUYỆN CÁI BÈ ............................................................................ 45
5.1. NHỮNG MẶT ĐẠT ĐƯỢC TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ
RỦI RO LÃI SUẤT ..................................................................................... 45
5.2. NHỮNG MẶT HẠN CHẾ TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ
RỦI RO LÃI SUẤT ..................................................................................... 45
5.3. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT ........................................ 46
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ ................................................. 49
6.1 KẾT LUẬN ............................................................................................ 49
6.2 KIẾN NGHỊ ........................................................................................... 49
6.2.1. Đối với ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tiền
Giang ....................................................................................................... 49
6.2.2. Đối với ngân hàng Nhà nước Việt Nam .......................................... 49
6.2.3. Đối với Nhà nước và chính quyền địa phương ................................ 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 51
PHỤ LỤC.................................................................................................... 52
x
DANH MỤC BIỂU BẢNG
Trang
Bảng 3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của Agribank Cái Bè giai đoạn
2009 - 2012 .................................................................................................. 19
Bảng 3.2 Định hướng phát triển trong năm 2013 của Agribank Cái Bè......... 22
Bảng 4.1 Phân tích dự nợ cho vay của Agribank Cái Bè giai đoạn
2009 - 2012 .................................................................................................. 27
Bảng 4.2 Phân tích cơ cấu tài sản nhạy lãi của Agribank Cái Bè theo
đối tượng khách hàng ................................................................................... 29
Bảng 4.3 Phân tích tình hình huy động vốn của Agribank Cái Bè giai đoạn
2009 - 2012 .................................................................................................. 31
Bảng 4.4 Tình hình biến động nguồn vốn nhạy lãi của Agribank Cái Bè ...... 35
Bảng 4.5 Phân tích cơ cấu tiền gởi không kỳ hạn của Agribank Cái Bè
theo đối tượng khách hàng............................................................................ 37
Bảng 4.6 Phân tích các chỉ tiêu rủi ro lãi suất tại Agribank Cái Bè
giai đoạn 2009 - 2012 ................................................................................... 38
Bảng 4.7 Biến động thu nhập thuần từ tiền lãi của Agribank Cái Bè khi
lãi suất tăng, giảm ........................................................................................ 41
Bảng phụ lục 1 Tình lãi suất cho vay bình quân và lãi suất huy động bình
quân của Agribank Cái Bè năm 2012 ........................................................... 52
Bảng phụ lục 2 Tính các chỉ số rủi ro lãi suất của Agribank Cái Bè
năm 2010 ..................................................................................................... 53
Bảng phụ lục 3 Tính các chỉ số rủi ro lãi suất của Agribank Cái Bè
năm 2011 ..................................................................................................... 54
Bảng phụ lục 3 Tính các chỉ số rủi ro lãi suất của Agribank Cái Bè
năm 2012 ..................................................................................................... 55
xi
DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 3.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức các phòng ban của Agribank Cái Bè ............. 17
Hình 3.2 Biểu đồ kết quả hoạt động kinh doanh của Agribank Cái Bè giai
đoạn 2009 - 2012.......................................................................................... 21
Hình 4.1 Biểu đồ tổng dư nợ cho vay của Agribank Cái Bè từ năm
2009 - 2012 .................................................................................................. 25
Hình 4.2 Biểu đồ tổng tài sản nhạy lãi của Agribank Cái Bè giai đoạn
2009 - 2012 .................................................................................................. 28
Hình 4.3 Biểu đồ tổng vốn huy động của Agribank Cái Bè giai đoạn
2009 - 2012 .................................................................................................. 30
Hình 4.4 Biểu đồ tổng nguồn vốn nhạy lãi của Agribank Cái Bè giai đoạn
2009 - 2012 .................................................................................................. 34
xii
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
NHTM
Ngân hàng thương mại
No & PTNT Cái Bè
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt
Agribank Cái Bè
Nam chi nhánh huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang
NHNN
Ngân hàng Nhà nước
TSC
Tài sản có
TSN
Tài sản nợ
PGD
Phòng giao dịch
xiii
TÓM TẮT
Trong hoạt động kinh doanh của bất cứ ngành nghề, bất cứ lĩnh vực nào cũng
luôn tồn tại những rủi ro nhất định. Trong lĩnh vực kinh doanh ngân hàng cũng
tồn tại không ít rủi ro, và rủi ro lãi suất là một trong những rủi ro mà bất kỳ ngân
hàng nào cũng phải đối mặt.
Khi lãi suất thay đổi, nó có thể tạo ra những tác động tiệu cực làm ảnh hưởng
đến lợi nhuận của các ngân hàng. Nhưng nó cũng chính là cơ hội tốt giúp tăng
đáng kể lợi nhuận cho các ngân hàng nếu nhà quản trị ngân hàng có những bước
chuẩn bị thật chủ động trong công tác quản trị rủi ro lãi suất.
Qua quá trình thu thập, phân tích số liệu liên quan đến rủi ro lãi suất tại
Agibank Cái Bè giai đoạn 2009 - 2012, đề tài đã phân tích tình hình biến động
của tài sản nhạy lãi, nguồn vốn nhạy lãi. Từ những cơ sở phân tích đó, đề tài đã
đi phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro lãi suất tại ngân hàng No & PTNT Cái Bè
từ năm 2010 đến năm 2012, dự đoán tình hình biến động của lãi suất và tác động
của nó đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong năm 2013. Thông qua thực
trạng đã phân tích, đề tài cũng đề xuất một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro lãi
suất, qua đó nâng cao hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
xiv
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu
Trong những năm qua, cùng với những thành tựu đổi mới của đất nước, hệ
thống ngân hàng Việt Nam đã có những đổi mới sâu sắc đóng góp vào việc ổn
định tiền tệ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng công nghiệp hoá và hiện đại
hoá đất nước, mở rộng quan hệ kinh tế với các nước trong khu vực và trên thế
giới. Tuy nhiên, bên cạnh đó, hoạt động ngân hàng trong nền kinh tế thị trường
cũng có nhiều khó khăn, tồn tại những rủi ro tiềm ẩn gây ảnh hưởng không nhỏ
đến kết quả kinh doanh và uy tín của các ngân hàng.
Trong hoạt động kinh doanh, các ngân hàng thương mại (NHTM) phải đối
phó với rất nhiều rủi ro như rủi ro tín dụng, rủi ro lãi suất, rủi ro thanh khoản, rủi
ro tỷ giá… Với chức năng là trung gian tài chính, Ngân hàng đi vay và nhận tiền
gửi để cho vay thì việc lãi suất thị trường có sự biến động lớn có thể sẽ gây ra rủi
ro lãi suất, thậm chí trong nhiều trường hợp đã gây ra thua lỗ cho không ít ngân
hàng thương mại. Đặc biệt, trong hoạt động kinh doanh ngân hàng các rủi ro có
phản ứng dây chuyền, lây lan và ngày càng có biểu hiện phức tạp. Sự sụp đổ của
ngân hàng có ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ đời sống kinh tế, chính trị và xã hội
trong một nước.
Rủi ro lãi suất là một trong những rủi ro đặc thù của các Ngân hàng thương
mại. Rủi ro lãi suất có ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập cũng như giá trị vốn chủ
sở hữu của Ngân hàng vì thu nhập từ lãi và chi phí từ lãi là những nguồn thu và
các khoản chi chủ yếu của các NHTM.
Với thực trạng như trên, nhận thấy rằng đề tài: “Phân tích rủi ro lãi suất
tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Việt Nam, chi
nhánh huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang” là cần thiết được thực hiện, nhằm tìm
hiểu về rủi ro lãi suất, từ đó đề suất một số giải pháp hạn chế rủi ro lãi suất trong
hoạt động tín dụng của ngân hàng.
1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích rủi ro lãi suất tại ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn
Việt Nam, chi nhánh huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang (No & PTNT Cái Bè hay
Agribank Cái Bè).
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Phân tích tình hình biến động tài sản và nguồn vốn nhạy lãi tại ngân hàng
No & PTNT Cái Bè.
- Đánh giá thực trạng rủi ro lãi suất tại ngân hàng No & PTNT Cái Bè.
- Đề xuất giải pháp nhằm hạn chế rủi ro lãi suất, qua đó nâng cao hiệu quả
trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1. Không gian
Ngân hàng No & PTNT Cái Bè có nhiều phòng ban và bộ phận. Việc
nghiên cứu cũng như số liệu sử dụng cho đề tài chủ yếu được thu thập tại phòng
tín dụng của ngân hàng.
1.3.2. Thời gian
Đề tài được thực hiện từ ngày 28/01/2013 đến ngày 15/04/2013 và sử
dụng số liệu được cung cấp từ năm 2009 đến năm 2012 để phân tích.
1.3.3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung vào việc tìm hiểu tình hình tài sản và nguồn vốn nhạy cảm
với lãi suất, nhận biết rủi ro lãi suất qua số liệu từ bảng báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh, biểu bảng lãi suất của ngân hàng từ năm 2009 đến năm 2012.
2
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1. Những vấn đề chung về lãi suất
2.1.1.1. Khái niệm lãi suất
Khi sử dụng bất kì một khoản tín dụng nào, người vay cũng phải trả một
phần giá trị ngoài phần gốc vay ban đầu. Tỷ lệ phần trăm của phần tăng thêm này
so với phần gốc vay ban đầu chính là lãi suất. Lãi suất là giá mà người vay phải
trả để được sử dụng tiền không thuộc sở hữu của họ và là lợi tức người cho vay
có được đối với việc trì hoãn chi tiêu [6, tr.76].
“Lãi suất là tỷ lệ phần trăm giữa lợi tức và doanh số cho vay. Về thực
chất, lãi suất chính là giá cả của tín dụng và nó được xác định thông qua quan hệ
cung và cầu vốn trên thị trường” [4, tr.107].
2.1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất tín dụng của ngân hàng
a) Chính sách điều hành lãi suất của ngân hàng nhà nước
Lãi suất là một công cụ hữu hiệu trong hoạt động kinh doanh của
NHTM. Do hiệu ứng của lãi suất tác động lớn đến các hành vi của các chủ thể
trong nền kinh tế trong quyết định tỷ lệ tiết kiệm/ tiêu dùng nên các NHTM Việt
Nam đã triệt để sử dụng công cụ này để cạnh tranh trong hoạt động tín dụng. Với
các chức năng quản lý Nhà nước về hoạt động ngân hàng, trong những năm qua,
chính sách lãi suất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều chỉnh, hoàn thiện
để đáp ứng yêu cầu quản lý vĩ mô của NHNN, cũng như tăng quyền tự chủ trong
hoạt động kinh doanh của NHTM [2, tr.1].
b) Tương quan cung – cầu vốn trên thị trường
Tương quan cung cầu vốn của NHTM trên thị trường là một trong những
nhân tố ảnh hưởng tới lãi suất tín dụng của NHTM. Khi NHTM dư thừa vốn khả
dụng, ngân hàng sẽ không khuyến khích huy động vốn, vì thế, lãi suất huy động
của ngân hàng có thể kém hấp dẫn trên thị trường. Ngược lại, lãi suất cho vay
của ngân hàng lại tương đối hấp dẫn nhằm thu hút khách hàng có nhu cầu vay
đến với ngân hàng [2, tr.3].
3
c) Chính sách khách hàng của NHTM
Lãi suất tín dụng của NHTM phụ thuộc vào chính sách khách hàng của
mỗi ngân hàng. Chẳng hạn như, các chính sách huy động gửi càng nhiều lãi càng
cao, gửi có kỳ hạn nhưng rút gốc và lãi linh hoạt,...
Đối với khách hàng là doanh nghiệp, các NHTM cũng đưa ra nhiều
chính sách để thu hút các khách hàng lớn mở tài khoản và giao dịch ở ngân hàng
mình, trong đó lãi suất được sử dụng như một công cụ cạnh tranh chủ yếu nhất
cùng với các ưu đãi khác [2, tr.4].
2.1.2. Rủi ro lãi suất trong hoạt động tín dụng của NHTM
2.1.2.1. Khái niệm rủi ro lãi suất
Khi huy động vốn của doanh nghiệp và dân cư, ngân hàng phải trả lãi.
Khi tài trợ, ngân hàng thu lãi, lãi suất của các khoản cho vay, tiền gửi và chứng
khoán thường xuyên biến động, có thể làm gia tăng lợi nhuận cho ngân hàng
hoặc gây tổn thất cho ngân hàng.
Như vậy, rủi ro lãi suất là khả năng thu nhập giảm do chênh lệch lãi suất
giảm khi lãi suất thị trường thay đổi ngoài dự kiến gắn với thay đổi nhiều nhân tố
khác như cấu trúc và kỳ hạn của tài sản và nguồn, quy mô và kỳ hạn của các hợp
đồng kỳ hạn [3, tr.9].
2.1.2.2. Hệ số rủi ro lãi suất
Rủi ro lãi suất của ngân hàng có liên quan đến sự thay đổi trong thu nhập
tài sản và nợ phải trả và giá trị gây ra bởi sự thay đổi của lãi suất. Để đo lường
rủi ro này ta so sánh giữa tài sản nhạy cảm với lãi suất với nguồn vốn nhạy cảm
với lãi suất. Tỷ số này phản ánh rủi ro mà ngân hàng sẵn sàng chấp nhận và nó có
thể dự đoán xu hướng của thu nhập khi lãi suất trên thị trường thay đổi.
Tài sản nhạy cảm với lãi suất
Hệ số rủi ro lãi suất (R) =
Nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất
R > 1: Rủi ro lãi suất xảy ra khi lãi suất thị trường giảm
R < 1: Rủi ro lãi suất xảy ra khi lãi suất thị trường tăng
4
- Xem thêm -