Phân tích nhân vật Lục Vân tiên trong đoạn trích Lục Vân Tiên cứu
Kiều Nguyệt Nga
Nguyễn Đình Chiểu là một nhà văn, nhà thơ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam,
thơ văn của ông không có sự chau chuốt, cầu kì về câu từ mà lại rất mộc mạc, dân dã
gắn liền với đời sống của con người Nam Bộ. Vì vậy trong nền văn học của Việt Nam,
đại thi hào Nguyễn Du nổi tiếng với kiệt tác truyện Kiều, đây là tác phẩm được đông
đảo độc giả trong nước, cũng như độc giả nước ngoài đón nhận bởi câu từ mượt mà,
văn phong khoa học, giàu giá trị nội dung cũng như tư tưởng thì văn chương của cụ Đồ
Chiểu đã thâm nhập vào đời sống, trở thành một phần đời sống của người dân Nam
Bộ, người ta đọc Truyện Lục Vân Tiên phẩm của ông quen thuộc như những bài đồng
dao dân gian. Truyện Lục Vân Tiên nổi tiếng bởi chính chất mộc mạc, gần gũi ấy, trích
đoạn “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” cũng đã thể hiện được phần nào đặc trưng
thơ văn của tác phẩm này.
“Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” là một trích đoạn của tác phẩm “Truyện Lục
Vân Tiên”, kể về hành động nhân nghĩa, vô tư của Lục Vân Tiên, khi chàng bắt gặp trên
đường cảnh bạo tàn, chàng đã không hề né tránh hay e ngại những tai họa sẽ đến mà
hết lòng ra tay cứu giúp người bị nạn. Đoạn trích thể hiện được nét đẹp trong phẩm
chất cũng như tâm hồn của Lục Vân Tiên, chàng làm việc nghĩa xuất phát từ tấm lòng
mà không hề tính toán đến việc thiệt hơn, báo đáp ân nghĩa. Ngoài ra, Kiều Nguyệt Nga
cũng là một nhân vật được xây dựng khá đặc sắc, nàng là một tiểu thư khuê các, khi
được cứu giúp bởi Lục Vân Tiên nàng đã thể hiện những phẩm chất tốt đẹp như trọng
ân nghĩa, hiền thục đoan trang lại là một người con có hiếu.
Mở đầu đoạn trích, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã miêu tả một cách chân thực,
sống động những hành động của Lục Vân Tiên, đó chính là khi chàng ra tay diệt trừ cái
bạo tàn, không cho phép nó làm tổn hại, gây ra đau khổ cho những người dân lương
thiện, đây là một hành động đẹp, là biểu hiện ra bên ngoài của một tấm lòng đáng quý,
đáng trân trọng.
“Vân Tiên ghé lại bên đàng
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô
Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ”
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”
Câu thơ miêu tả những hành động của Lục Vân Tiên khi gặp một sự cố ở trên
đường, đó là chứng kiến cảnh lũ cướp hoành hành, đang gây họa cho người dân, bản
tính cương trực, căm ghét cái ác lại đề cao hành động nhân nghĩa đã thôi thúc Vân
Tiên hành động, và hành động của chàng dường như cũng chỉ diễn ra trong một cái
chớp mắt, chàng không hề suy nghĩ, tính toán thiệt mất nếu như mình can dự vào mà
chàng lập tức ra tay diệt trừ mối nguy hại ấy, bảo vệ người dân. Và sự gấp rút của tình
huống nên chàng không kịp chuẩn bị gì mà tiện tay bẻ luôn cành cây bên đường để làm
vũ khí diệt trừ cái ác “Bẻ cây làm gậy nhằm đằng xông vô”. Không chỉ nhân nghĩa trong
hành động mà lời nói của chàng cũng thể hiện được tính cách cương trực, thẳng thắn
của chàng “Kêu rằng bớ đảng hung đồ/ Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”.
Lời nói của Lục Vân Tiên là hướng đến chỉ trích, phê phán lũ giặc cướp nhưng cũng
là tuyên ngôn sống đầy cao đẹp của chàng, sống là phải hướng đến bảo vệ cuộc sống
của những người dân lành, chứ không phải mang đến những đau khổ cho họ. Và
những hành động bạo tàn, “hồ đồ” chàng càng không cho phép nó xâm hại đến những
con người lương thiện ấy. Vân Tiên không chỉ là một con người có tình thương với con
người, mang trong mình tinh thần chính nghĩa cao đẹp mà chàng còn là một chàng trai
khỏe mạnh, tài giỏi, điều này được thể hiện ra trong những hành động chàng chống lại
những tên cướp:
“Vân Tiên tả đột hữu xông
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang
Lâu la bốn phía vỡ tan
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay
Phong Lai trở chẳng kịp tay
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong”
Những động tác của Vân Tiên đều rất dứt khoát, nhanh nhẹn “tả đột hữu xung”, và
những hành động anh hùng này được nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu so sánh với hình
ảnh người anh hùng Triệu Tử khi phá vòng Đương Dang. Trước sức mạnh của Lục
Vân Tiên thì băng cướp bị đánh tan “Lâu la bốn phía vỡ tan”, chúng hoảng loạn bỏ lại
gươm giáo mà tìm đường thoát thân. Và cầm đầu của băng đản này là Phong Lai thì bị
Tiên cho một gậy “thác rày thân vong”. Đây là sự trừng phạt thích đáng cho những kẻ
lấy việc hại người làm niềm vui, làm mục đích kiếm sống. Đối với những tên cướp ngày
Lục Vân Tiên tuyệt đối không khoan nhượng,lời nói và hành động đều hết sức quyết liệt
nhưng khi hỏi thăm người bị nạn thì chàng lại trở nên vô cùng dịu dàng, phải phép:
“Dẹp rồi lũ kiến chòm ong
Hỏi: “Ai than khóc ở trong xe này”
Không chỉ ra tay cứu giúp người bị nạn mà chàng còn hết lòng quan tâm đến họ, thể
hiện ngay qua lời hỏi thăm ân cần, và động viên, giúp người bị nạn trấn tĩnh lại tinh
thần sau cơn hoảng loạn bằng việc thông báo cho họ biết tình hình bên ngoài, rằng
những lũ “kiến chòm ong” đã bị tiêu diệt, cũng tức không còn bất cứ sự nguy hiểm nào
có thể đe dọa nữa. Và phẩm chất tốt đpẹ của Lục Vân Tiên cũng tiếp tục được bộc lộ
khi chàng có cuộc đối thoại với người bị hại, cũng tức Kiều Nguyệt Nga. Khi Kiều
Nguyệt Nga có ý định bước ra khỏi kiệu để cúi lậy Lục Vân Tiên vì công cứu mạng thì
chàng nhất quyết không chịu nhận:
“Khoan khoan ngồi đó chớ ra
Nàng là phận gái ta là phận trai”
Chỉ thông qua vài câu nói thôi nhưng ta có thể nhận thấy Lục Vân Tiên là một con
người trọng đạo lí, cũng như những khuôn phép trong xã hội xưa. Chàng không muốn
Kiều Nguyệt Nga ra ngoài cúi lạy mình vì không muốn sự gặp mặt này ảnh hưởng đến
phẩm tiết của nàng, vì trong quan niệm của xã hội phong kiến xưa, thì “nam nữ thụ thụ
bất thân”, tức là giữa con trai và con gái cần phải có những khoảng cách nhất định,
không được tùy tiện gặp mặt hay có những hành động thân thiết. Lời nói của Lục Vân
Tiên cũng thể hiện chàng là một con người có học thức, còn đặt lời nói ấy trong xã hội
ngày nay thì ta lại thấy có cái gì đấy đáng yêu ở chàng trai này. Nhưng mục đích của
Lục Vân Tiên không chỉ vì lễ tiết mà chàng cũng không muốn nhận sự báo đáp của
Kiều Nguyệt Nga, bởi hành động cứu giúp của chàng là xuất phát từ tấm lòng chứ
không phải vì mục đích vụ lợi gì “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”, câu nói của chàng
với Kiều Nguyệt Nga càng làm cho con người chàng trở nên đáng trân trọng hơn.
“Nhớ câu kiến nghĩa bất vi
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”
Trong quan niệm của Lục Vân Tiên thì những việc nhân nghĩa là tất yếu, và nếu làm
ơn mà trông ngóng việc trả ơn thì không phải người anh hùng “Làm người thế ấy cũng
phi anh hùng”.
Như vậy, đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga đã khắc họa một cách
chân thực, sống động hình ảnh của người anh hùng hiệp nghĩa Lục Vân Tiên, ở chàng
hiện lên với biết bao phẩm chất tốt đẹp, không chỉ là con người nhân nghĩa, thấy việc
ác là ra tay diệt trừ, bảo vệ sự bình yên cho con người mà chàng còn là một con người
có học thức, trọng những lễ nghi, khuôn phép. Và ở chàng trai ấy ta cũng có thể thấy
được một quan niệm sống thật đẹp, đó là quan niệm về việc nghĩa và về người anh
hùng. Khắc họa nhân vật Lục Vân Tiên cũng là cách nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu hình
mẫu anh hùng lí tưởng và khát vọng về lẽ công bằng ở đời.
Lục Vân Tiên là một nhân vật lí tưởng, hội tụ đầy đủ những chuẩn
mực của một người anh hùng nghĩa hiệp, tuổi trẻ, tài cao, lòng đầy
khát khao được đem công danh, tài năng cứu người, giúp đời.
Lục Vân Tiên là một nhân vật lí tưởng, hội tụ đầy đủ những chuẩn mực của một
người anh hùng nghĩa hiệp, tuổi trẻ, tài cao, lòng đầy khát khao được đem công danh,
tài năng cứu người, giúp đời. Đoạn trích ỉ. .“ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” đã
phần nào thể hiện được tính cách của Lục Vân Tiên Trên đường đi thi, gặp bọn cướp
Phong Lai hoành hành Lục Vân Tiên xông vào đánh cướp để cứu dân. Đây là một việc
nghĩa mà chàng không thể không làm với mục đích cao đẹp, xuất phát từ tấm lòng tự
nguyện.
Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ,
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.”
Chỉ một mình, lại không có vũ khí, chàng đã dám bẻ gậv xông vào bọn cướp đông
người giáo gươm đầy đủ. Hình ảnh Lục Vân Tiên xông xáo tung hoành được nhà thơ
miêu tả thật đẹp sánh ngang với hình ảnh Triệu Tử Long - một dũng tướng thời Tam
Quốc:
Vân Tiên tả đột hữu xung,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Lâu la bốn phía vỡ tan...
Với võ nghệ cao cường, Lục Vân Tiên đã đánh tan bọn cướp và diệt tên đầu đảng
Phong Lai. Hành động của chàng còn tỏ rõ đức độ của người nghĩa hiệp: Giữa đường
thấy sự bất bình chẳng tha. Không sợ nguy hiểm Vân Tiên sẵn sàng vì nghĩa trừ hại
cho dân.
Đánh xong bọn cướp thấy hai cô gái còn chưa hết hãi hùng Vân Tiên đã ân cần hỏi
han, an ủi họ. Hành động của chàng thật đàng hoàng, chững chạc. Tuy có phần câu nệ
nhưng vẫn là phong độ giữ lễ của một con người có văn hóa trong khi ứng xử với hai
người con gái: “Khoan khoan ngồi đó chớ ra. Nàng là phận gái ta là phận trai”. Vân
Tiên đã từ chối cái lạy trả ơn, từ chối lời mời đền đáp, không nhận trâm vàng trao tặng
mà chỉ nhận lời cùng Nguyệt Nga làm thơ xướng họa. Câu trả lời “Làm ơn há dễ trông
người trả ơn” và đặc biệt là câu nói của Vân Tiên: “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi. Làm
người thế ấy cũng phi anh hùng”, cho thấy một người anh hùng lí tưởng của Nguyễn
Đình Chiểu là thấy việc nghĩa thì tự nguyện làm, và đã làm việc nghĩa thì không cần trả
ơn. Đó cũng là quan niệm của nhân dân ta: Làm phúc không cần được phúc. Lục Vân
Tiên, qua đoạn trích, không chỉ là một chàng trai tài ba, dùng cảm mà còn là một con
người trọng nghĩa khinh tài.
Đoạn thơ Lục Vân Tiên đánh cướp là một trong những đoạn thơ hay
nhất của tác phẩm, tiêu biểu cho bút pháp tự sự của Nguyễn Đình
Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được khắc họa thành mẫu người anh
hùng lí tưởng tuyệt đẹp: giàu lòng thương người, dũng cảm và vị
nghĩa cao cả.
Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ yêu nước Nam Bộ. Ông sống trong thời kì loạn lạc,
xã hội rối ren, chế độ phong kiến Việt Nam suy tàn, bọn vua quan nhà Nguyễn thối nát.
Xã hội đen tối, đau thương. Ngoài thơ văn yêu nước, Nguyễn Đình Chiểu nổi tiếng vói
truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên dài 2082 câu thơ lục bát.
Truyện thơ đề cao trung, hiếu, tiết, hạnh theo quan niệm đạo lí của nhân dân ta. Đạo
làm tôi, đạo làm con, tình bằng hữu, nghĩa vợ chồng... được nhà thơ hết lời ca ngợi:
Trai thời trung hiếu làm đầu,
Gái thời tiết hạnh là câu trau mình.
Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật trung tâm của truyện thơ sáng
ngời trung hiếu, tiết hạnh.
Đoạn thơ Lục Vân Tiên đánh cướp là một trong những đoạn thơ hay nhất của tác
phẩm, tiêu biểu cho bút pháp tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên
được khắc họa thành mẫu người anh hùng lí tưởng tuyệt đẹp: giàu lòng thương người,
dũng cảm và vị nghĩa cao cả. Lòng thương người là đức hạnh tốt đẹp nhất của Lục Vân
Tiên. Từ giã thầy, chàng xuống núi, hăm hở về kinh đô ứng thí. Lộ trình đầy gian nan.
Giữa đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp nhân dân dắt díu nhau chạy trốn, tiếng kêu
khóc vang lên thảm thiết. Chàng đã ân cần hỏi han sự tình đầu đuôi và quyết ra tay
đánh cướp để cứu dân lành thoát khỏi cảnh đau thương, nước sôi lửa bỏng:
Tôi xin ra sức anh hào,
Cứu người cho khỏi lao đao buổi này!
Căm giận lũ bất lương, Lục Vân Tiên sôi sục lên án hành động dã man của chúng.
Chàng đã đứng về phía nhân dân, quyết bảo vệ dân:
Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ.
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân ".
Đạo lí của nhân dân ta rất đẹp: “Thương người như thể thương thân". Lục Vân
Tiên đã hành động vì tình thương bao la ấy.
Tình thương người đã nâng cao chí khí và lòng dũng cảm cho người thư sinh họ
Lục. Lũ cướp rất đông và đáng sợ, gươm giáo sáng ngời. Tướng cướp Phong Lai “mặt
đỏ phừng phừng" đầy sát khí. Hắn dữ tợn và có sức khỏe muôn người khôn địch! Giữa
vòng vây của lũ cướp, không một tấc sắt trong tay, một mình với cành cây làm gậy, Lục
Vân Tiên đã dũng cảm đánh cướp. Đột kích bên tả, xung phong bên hữu, chàng tung
hoành giữa bọn cướp. Chúng bị đánh tơi bời. Bọn lâu la đã khiếp đảm quẳng gươm
giáo bỏ chạy tan tác. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu
đã so sánh Lục Vân Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá
vòng vây Đương Dang thời Tam quốc để ca ngợi tinh thần quả cảm của người anh
hùng vị nghĩa:
Vân Tiên tả đột hữu xông,
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Lâu la bốn phía vỡ tan,
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.
Giọng thơ hùng tráng vang lên diễn tả trộn đánh cướp đầy kịch tính hấp dẫn. Lục
Vân Tiên là một anh hùng vị nghĩa cao đẹp.
Đánh tan lũ cướp sơn đài, Lục Vân Tiẻn đã giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim
Liên. Cuộc kì ngộ giữa người đẹp và trang anh hùng diễn ra cảm động và đầy tình
người. Kiều Nguyệt Nga muốn mời chàng hiệp sĩ qua miền Hà Khê, để cha nàng "báo
đức thù công”
Gẫm câu báo đức thù công,
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi.
Nhưng Vân Tiên "nghe nói liền cười". Một nụ cười rất tươi, biểu lộ một tâm hồn cao
cả: vô tư, hào hiệp, khẳng khái. Chàng xem việc đánh cướp của mình là một hành động
nhân nghĩa. Người tráng sĩ phải ra tay cứu nhân độ thế, diệt trừ cái ác, chở che bênh
vực người lầm than, bị áp bức. Nếu thấy việc nghĩa mà không làm thì còn đâu đáng
mặt anh hùng nữa?
Nhớ câu kiến ngãi bất vi,
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng.
Nguyễn Đình Chiểu đã khắc họa nhân vật Lục Vân Tiên mang cốt cách tráng sĩ thời
loạn, coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, trọng nghĩa khinh tài, sống và hành động theo
phương châm: "Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ". Vân Tiên cũng như người anh
hùng Từ Hải trong "Truyện Kiều".
Anh hùng tiếng đã gọi rằng,
Giữa đường dẫu thấy bất bằng mà tha!
Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc họa thần tình. Cử chỉ, hành động, ngôn
ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, người tráng
sĩ ngày xưa. Tuy nhiên hình tượng này rất chân thật vì lòng thương người, chí quả
cảm, tinh thần vị nghĩa của Vân Tiên đậm đà màu sắc đạo lí nhân dân ta. Trên một
trăm năm mươi năm qua, nhân vật Lục Vân Tiên được nhân dân ta yêu mến, hâm mộ.
Tinh thần chiến đấu kiên cường của đồng bào miền Nam trong cuộc đấu tranh chống
phong kiến và đế quốc trong hơn thế kỉ qua đã làm cho ta cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp lí
tưởng của người anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng chói ấy mãi mãi là một
minh chứng hùng hồn về sức mạnh thẩm mĩ của thi ca, của truyện thơ Truyện Lục Vân
Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho đời.
ĐỀ BÀI :
Suy nghĩ của em về nhân vật Lục Vân Tiên Trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu
Kiều Nguyệt Nga” .
ĐÁP ÁN
.
2082 câu lục bát của truyện thơ Lục Vân Tiên do nhà nho mù loà Nguyễn Đình Chiểu
sáng tác có vị trí cao trong nền văn học Nam Bộ nói riêng và nền văn học dân tộc nói
chung .Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga ”để lại nhiều ấn tượng đẹp bởi
hình ảnh Lục Vân Tiên -người anh hùng chiến đấu vì nghiã, văn võ song toàn .
Đoạn trích là một trong những đoạn thơ hay nhất của tác phẩm ,tiêu biểu cho bút
pháp tự sư của Nguyễn Đình Chiểu .Nhân vật Lục Vân Tiên được khắc hoạ thành mẫu
người anh hùng lý tưởng tuyệt đẹp :giàu lòng thương người, dũng cảm và nghiã hiệp .
Bản tính anh hùng nghĩa hiệp là đức tính tốt đẹp nhất của Vân Tiên.Từ giã thầy
chàng hăm hở xuống núi về kinh đô ứng thí .Trên lộ trình gian nan ấy chàng bất ngờ
gặp cảnh dân dắt díu nhau chạy loạn,kêu khóc thảm thương ,chàng hứa :
Tôi xin ra sức anh hào
Cứu người cho khỏi lao đao buổi này .
Căm giận lũ bất lương ,Vân Tiên sôi sục lên án hành động dã man của chúng.
Chàng đứng về phía nhân dân ,phía người bị nạn, bẻ cây làm gậy xông thẳng vào bọn
cướp Phong Lai hung dữ :
Kêu rằng :Bớ đảng hung đồ
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân.
Đạo lý thương người như thể thương thân, thấm nhuần và toả rạng trong hành động
của Vân Tiên .Tình thương người đã nâng cao chí khí và lòng dũng cảm cho chàng thư
sinh họ Lục .Bọn cướp đông đặc ,gươm giáo sáng ngời ,bừng bừng sát khí .Còn Vân
Tiên chỉ có một vũ khí thô sơ “cây gậy bên đàng ”.Thế mà trong cuộc chiến không cân
sức ấy :
Vân Tiên tả đột hữu xông
Khác nào Triệu Tử mở vòng Đương Dương .
Không tả tỉ mỉ trận chiến ,chỉ bằng mấy dòng thơ ngắn gọn mà đặc sắc cùng nghệ thuật
so sánh, tác giả đã làm nổi bật hình ảnh một dũng tướng đánh nhanh,kín võ, sánh
ngang Triệụ Tử Long thời Tam Quốc trong trận phá vây quân Tào bảo vệ ấu chúa .Việc
làm của Vân Tiên cao đẹp hơn bởi nó xuất phát từ lòng nhân từ ,từ tư tưởng cứu dân
diệt ác nên giản dị, vô tư mà trong sáng, cao đẹp vô cùng .Cuộc chiến của chàng giống
hệt thuở xưa Thạch Sanh diệt đại bàng cứu nàng công chúa. Sức mạnh của chàng là
kết tinh sức mạnh của nhân dân ,của điều thiện nên nó vô địch :
Lâu la bốn phía vỡ tan
Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay
Phong Lai trở chẳng kịp tay
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong .
Lời thơ chân chất ,thô mộc song hồn thơ thì chan chứa dạt dào .Nó nêu bật một chân lý
:kẻ bất nhân độc ác thì thảm bại,người anh hùng làm việc nghĩa sẽ chiến thắng .
Tự nguyện dấn thân vào nguy hiểm ,chiến đấu hết mình, thắng lợi rực rỡ…Tất cả
đều vì nhân nghĩa ,nên sau thắng lợi Vân Tiên không hề kiêu ngạo .Trái lại chàng thật
khiêm nhường ,chính trực ,chân thành mà dung dị .Cuộc kỳ ngộ giữa người đẹp và
trang anh hùng diễn ra thật cảm động .Nguyệt Nga tha thiết muốn mời chàng hiệp sĩ
qua miền Hà Khê để nàng báo đức thù công, “ Vân Tiên nghe nói liền cười” –nụ cười
đáng yêu đáng kính của một tâm hồn vô tư hào hiệp .Chàng cười bởi chàng quan
niệm :
Làm ơn há dễ trong người trả ơn
Nay đà rõ đặng nguồn cơn
Nào ai tính thiệt so hơn làm gì .
Đúng là giọng nói, cách nói của chàng trai Nam Bộ –nôm na ,giản dị mà chất phác vô
cùng .Đằng sau những lời giản dị ấy là ngọt ngào, thơm thảo một quan niệm nhân
sinh ,một tấm lòng nhân ái, hào hiệp .Với chàng ,ơn nghĩa là việc thông thường của
người sống có văn hoá ,đang theo đòi kinh sử ,hướng về nghĩa khí, lấy chữ nhân làm
động cơ ,làm mục đích cho mọi hành động .Chàng hành động vì lòng nhân ,vì nghĩa
lớn ,trừ kẻ ác, bảo vệ người lương thiện .Chàng quan niệm :
Nhớ câu kiến ngãi bất vi
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng .
Lời nói chắc nịch vừa để đối chứng, phê phán những kẻ tầm thường vừa đẻ khẳng
định việc làm đúng đắn ,tất yếu thuộc căn cốt, gốc rễ trong lẽ sống của mình.Đó là lẽ
sống của những hiền nhân quân tử thời xưa ,của con người chân chính ngày nay .Lời
nói và nhân cách của chàng giống người anh hùng Từ Hải trong “Truyện Kiều” với quan
niệm:
Anh hùng tiếng đã gọi rằng
Giữa đường dẫu thấy bất bằng mà tha .
(Nguyễn Du )
Dưới ngòi bút của Nguyễn Đình Chiểu ,nhân vật Lục Vân Tiên mang cốt cách của tráng
sỹ thời loạn ,coi cái chết nhẹ tựa lông hồng ,trọng nghĩa khinh tài, sống và hành động
theo phương châm : “Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ ”.Dẫu còn bị ảnh hưởng bởi
quan niệm phong kiến “nam nữ thụ thụ bất thân ” song ngôn ngữ ,cử chỉ ,hành động
của chàng rất đẹp ,rất anh hùng .Lòng thương người ,chí quả cảm và tinh thần vị nghĩa
của chàng đậm màu sắc đạo lý của dân tộc ta .
Bằng giọng thơ phóng khoáng, chân mộc và ngôn từ bình dị , đoạn trích đã hoàn
thiện một cách xuất sắc hình ảnh chàng Lục Vân Tiên anh hùng, nghĩa hiệp. Đọc thơ
càng thêm trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của nhà nho yêu nước ,yêu đạo lý mà người dân
Nam Bộ vẫn trìu mến gọi là Đồ Chiểu .
- Xem thêm -