Tài liệu Phân tích lợi nhuận tại công ty cổ phần thương mại và xây dựng giao thông viên phát

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI TÓM LƯỢC Lợi nhuận là một chỉ tiêu chất lượng tổng quát có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc đánh giá chất lượng hoạt động sản xuất kinh doanh của DN. Nâng cao lợi nhuận là mục tiêu kinh tế hàng đầu của DN trong nền kinh tế thị trường. Phân tích lợi nhuận giúp cho các nhà quản trị DN nắm được toàn bộ thực trạng sản xuất kinh doanh, các mặt còn tồn tại cũng như nguyên nhân của nó từ đó tìm ra hướng giải quyết khắc phục cho DN đạt được mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận. Qua quá trình tìm hiểu và khảo sát thực trạng tại công ty cổ phần thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát em thấy tình hình thực hiện kế hoạch lợi nhuận của công ty chưa được tốt, không tương xứng với tiềm năng của công ty. Công tác phân tích lợi nhuận chưa đáp ứng được yêu cầu của ban quản trị. Trong hoạt động bên cạnh những thành quả đạt được vẫn còn một số mặt hạn chế. Dựa trên nhu cầu thực tế và ý nghĩa của việc phân tích lợi nhuận trong doanh nghiệp ê đã lựa chọn đề tài cho khóa luận tốt nghiệp là: “Phân tích lợi nhuận tại công ty cổ phần thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát”. Khóa luận đã hệ thống hóa một số vấn đề lý thuyết cơ bản về lợi nhuận và phân tích lợi nhuận làm cơ sở cho việc phân tích và đánh giá thực trạng tình hình thực hiện lợi nhuận tại công ty Cổ phần thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát từ đó thấy được những nguyên nhân, tồn tại cần giải quyết và đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao lợi nhuận tại công ty. Nguyễn Văn Hoán HK1E1 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực tập tại công ty Cổ Phần Thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát, được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của Th.S Đặng Thị Thư và được sự giúp đỡ tận tình của các cô chú, anh chị làm việc tại công ty em đã hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp này. Bài viết đã hệ thống hóa được phần lý thuyết cơ bản về lợi nhuận và phân tích lợi nhuận làm cơ sở cho việc phân tích, đánh giá về thực trạng hoạt động này tại công ty và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao lợi nhuận của công ty. Tuy nhiên thời gian thực tập có hạn và hiểu biết của bản than còn hạn chế nên bài khóa văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy em rất mong nhận được sự nhận xét, hướng dẫn của các thầy cô giáo, các cô chú và anh chị làm việc tại công ty để em có thể phát triển và hoàn chỉnh hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên Nguyễn văn Hoán Nguyễn Văn Hoán HK1E1 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI MỤC LỤC TÓM LƯỢC LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT PHẦN MỞ ĐẦU..........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài.......................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................2 3. Phạm vi nghiên cứu..............................................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................3 5. Kết cấu khóa luận: Gồm 3 chương......................................................................4 CHƯƠNG I..................................................................................................................5 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LỢI NHUẬN VÀ PHÂN TÍCH............................................5 LỢI NHUẬN................................................................................................................5 1.1 Cơ sở lý luận về lợi nhuận.....................................................................................5 1.1.1. Khái niệm, vai trò, ý nghĩa..................................................................................5 1.1.2. Nguồn hình thành lợi nhuận..............................................................................7 1.1.3. Phương pháp xác định lợi nhuận.......................................................................8 1.1.4. Các chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận.............................................................................8 1.2 Nội dung phân tích lợi nhuận................................................................................9 1.2.1. Ý nghĩa của việc phân tích lợi nhuận.................................................................9 1.2.2. Các nội dung phân tích lợi nhuận....................................................................10 1.2.2.1. Phân tích tổng hợp tình hình lợi nhuận...........................................................10 1.2.2.2. Phân tích lợi nhuận hoạt động kinh doanh.....................................................10 1.2.2.3. Phân tích tình hình lợi nhuận hoạt động đầu tư tài chính...............................12 1.2.2.4. Phân tích lợi nhuận khác................................................................................13 1.2.2.5. Phân tích tình hình phân phối lợi nhuận doanh nghiệp..................................13 CHƯƠNG II............................................................................................................... 16 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VỀ LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY CP TM&XD GIAO THÔNG VIÊN PHÁT....................................................................................16 2.1 Giới thiệu khái quát về công ty và các nhân tố môi trường ảnh hưởng lợi nhuận của công ty CP TM&XD giao thông Viên Phát...........................................16 2.1.1 Giới thiệu tổng quan về công ty.........................................................................16 2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển..................................................................16 2.1.1.2. Đặc điểm sản xuất kinh doanh........................................................................16 2.1.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của công ty................................................16 Nguyễn Văn Hoán HK1E1 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI 2.1.1.4. Kết quả kinh doanh qua 2 năm gần đây..........................................................17 2.1.2. Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường tới lợi nhuận của công ty................18 2.1.2.1. Các nhân tố khách quan..................................................................................18 2.1.2.2. Các nhân tố chủ quan.....................................................................................20 2.2. Kết quả phân tích lợi nhuận tại công ty Cổ Phần Thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát..................................................................................................21 2.2.1. Kết quả phân tích thu thập dữ liệu sơ cấp........................................................21 2.2.1.1. Kết quả điều tra trắc nghiệm..........................................................................21 2.2.1.2. Kết quả điều tra phỏng vấn.............................................................................23 2.2.2. Kết quả phân tích dữ liệu thứ cấp....................................................................23 2.2.2.1. Phân tích tổng hợp lợi nhuận theo nguồn hình thành.....................................23 2.2.2.2. Phân tích lợi nhuận hoạt động kinh doanh.....................................................25 2.2.2.3. Phân tích lợi nhuận hoạt động tài chính.........................................................29 2.2.2.4. Phân tích lợi nhuận khác................................................................................30 2.2.2.5. Phân tích tình hình phân phối lợi nhuận.........................................................31 2.2.2.6. Phân tích tình một số chỉ tiêu về tỷ suất lợi nhuận..........................................32 CHƯƠNG III.............................................................................................................35 CÁC KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP KIẾN NGHỊ.................................35 NHẰM TĂNG LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI VÀ XÂY DỰNG GIAO THÔNG VIÊN PHÁT..............................................................35 3.1 Các kết luận qua phân tích lợi nhuận tại công ty Cổ Phần Thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát........................................................................................35 3.1.1. Các kết quả đạt được.........................................................................................35 3.1.2. Các mặt hạn chế và tồn tại...............................................................................36 3.2. Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao lợi nhuận tại công ty cổ phần thương mại & xây dựng giao thông Viên Phát.............................................................................36 3.2.1. Đầu tư chiều sâu, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh...........................36 3.2.2. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực...............................................................37 3.2.3. Giải pháp xây dựng định mức chi phí..............................................................38 3.3. Một số kiến nghị nhằm tăng lợi nhuận tại công ty cổ phần thương mại & xây dựng giao thông Viên Phát........................................................................................39 KẾT LUẬN..................................................................................................................1 PHỤ LỤC..................................................................................................................... 2 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................3 Nguyễn Văn Hoán HK1E1 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI DANH MỤC BẢNG BIỂU STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tên bảng Trang Bảng 2.1. Một số chỉ tiêu kết quả hoạt động kinh doanh của công 23 ty qua 2 năm. Bảng 2.2. Tổng hợp phiếu điều tra trắc nghiệm. 26 Bảng 2.3: Phân tích tình hình lợi nhuận theo các nguồn hình thành 28 Bảng 2.4: Phân tích chung tình hình lợi nhuận hoạt động kinh 30 doanh Bảng 2.5: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận hoạt 31 động kinh doanh Bảng 2.6: Phân tích tình hình lợi nhuận hoạt động tài chính 32 Bảng 2.7: Phân tích tình hình lợi nhuận khác 33 Bảng 2.8: Bảng phân tích tình hình phân phối lợi nhuận 34 Bảng 2.9: Phân tích một số chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận. DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ STT 1 2 TÊN SƠ ĐỒ HÌNH VẼ Trang Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Công ty của Công ty CP TM & XD giao thông Viên Phát Sơ đồ 2.2: Sơ đồ bộ máy kế toán 19 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BH & CCDV Nguyễn Văn Hoán HK1E1 19 : Bán hàng và cung cấp dịch vụ Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI CSH : Chủ sở hữu DT : Doanh thu DTT : Doanh thu thuần HĐKD : Hoạt động kinh doanh LN : Lợi nhuận TNDN : Thu nhập doanh nghiệp TNHH : Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ : Tài sản cố định TSLN : Tỷ suất lợi nhuận TSLN/DTT : Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần SXKD : Sản xuất kinh doanh VN : Việt Nam Nguyễn Văn Hoán HK1E1 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài  Lý thuyết: Trong điều kiện ngày nay, khi nền kinh tế nước ta đang hội nhập mạnh mẽ với nền kinh tế thế giới thì sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày càng trở nên gay gắt. Nền kinh tế thế giới thì đang suy thoái một cách trầm trọng, Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp trong nước nói riêng cũng bị ảnh hưởng rất nặng nề. Vậy các doanh nghiệp phải làm gì để thoát khỏi tình trạng như hiện nay? Các doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở mục tiêu hoạt động để tồn tại và đứng vững trên thị trường mà phải ngày càng phát triển hơn nữa. Do vậy, họ cần thực hiện tiết kiệm chi phí, đảm bảo chất lượng sản phẩm, nâng cao doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp. Để làm được điều đó đòi hỏi các doanh nghiệp phải thường xuyên thực hiện công tác phân tích kinh tế doanh nghiệp đặc biệt là phân tích lợi nhuận từ đó đưa ra các giải pháp kinh doanh có hiệu quả hơn. Lợi nhuận luôn luôn là vấn đề sống còn đối với mỗi doanh nghiệp, tối đa hóa lợi nhuận là mục tiêu mà doanh nghiệp nào cũng muốn hướng tới. Chỉ khi hoạt động kinh doanh có hiệu quả, nhà kinh doanh thu được lợi nhuận thì họ mới có cơ hội phát triển hơn nữa trên thị trường. Các doanh nghiệp luôn đề cập đến các giải pháp nhằm tăng lợi nhuận trong những chủ trương, chính sách của mình, nhưng để làm được như vậy thì doanh nghiệp phải thường xuyên tiến hành phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung và phân tích tình hình lợi nhuận trong doanh nghiệp nói riêng để thấy được tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh qua từng thời kỳ và những tồn tại trong doanh nghiệp rồi từ đó đề ra các giải pháp tối ưu cho việc quản lý kinh doanh của mình.  Thực tế: Tại đơn vị thực tập qua điều tra khảo sát sơ bộ, thực trạng công ty cho thấy 80% ý kiến của người được điều tra đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch lợi nhuận chưa tốt không tương xứng với tiềm năng của công ty. Công tác phân tích đặc biệt là phân tích lợi nhuận chưa đáp ứng yêu cầu của ban quản trị. Năm 2011 lợi nhuận công ty đạt 372.676.344 vnđ tăng 3.82%, doanh nghiệp không hoàn thành chỉ tiêu đề ra. Như vậy Nguyễn Văn Hoán HK1E1 1 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI mặc dù số vốn công ty đầu tư vào kinh doanh là rất lớn nhưng tình hình lợi nhuận lại không khả quan. Công tác phân tích kinh tế đặc biệt là phân tích lợi nhuận chưa đáp ứng được yêu cầu. Chính vì vậy, tiến hành phân tích lợi nhuận doanh nghiệp nhằm nhận thức, đánh giá đúng đắn toàn diện khách quan tình hình lãi lỗ. Từ đó thấy được những kết quả đạt được cũng như những hạn chế tồn tại, đồng thời tìm ra những nguyên nhân khách quan, chủ quan và đề ra những giải pháp góp phần nâng cao lợi nhuận cho doanh nghiệp. Vì vậy em chọn đề tài: “Phân tích lợi nhuận tại công ty cổ phần thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. Em hy vọng những nghiên cứu, phân tích và các giải pháp em đưa ra sẽ giúp ích cho các nhà quản trị, đóng góp một phần vào việc tăng lợi nhuận cho công ty. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung khi bắt tay vào làm bài khóa luận tốt nghiệp này chính là phải dựa trên cơ sở nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến lợi nhuận và phân tích lợi nhuận doanh nghiệp để có thể hiểu và nắm rõ một số vấn đề lý thuyết cơ bản từ đó làm nền tảng để tiếp tục đi phân tích thực trạng hoạt động SXKD, cơ cấu tổ chức, quản lý và đặc biệt là phân tích lợi nhuận tại Công ty cổ phần thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát, qua đó có thể đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng của hoạt động này hơn nữa. Dưới đây là một số mục tiêu cụ thể:  Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về lợi nhuận và phân tích lợi nhuận của công ty.  Sử dụng các phương pháp phân tích thực trạng lợi nhuận tại công ty.  Đánh giá kết quả đạt được, tồn tại và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao lợi nhuận tại công ty. 3. Phạm vi nghiên cứu  Nội dung: Nghiên cứu lợi nhuận và phân phối lợi nhuận tại công ty Cổ Phần Thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát.  Không gian: Khảo sát số liệu báo cáo tài chính tại công ty Cổ Phần Thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát Nguyễn Văn Hoán HK1E1 2 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI  Thời gian: Sử dụng và nghiên cứu số liệu, thông tin về tình hình lợi nhuận của công ty Cổ Phần Thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát trong khoảng thời gian 2 năm 2010 đến 2011. 4. Phương pháp nghiên cứu  Phương pháp thu thập dữ liệu. - Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp:  Phiếu điều tra: Để thu thập dữ liệu sơ cấp tại công ty cổ phần thương mại và xây dựng Viên Phát về vấn đề nghiên cứu, em đã sử dụng phương pháp dùng phiếu điều tra với các bước tiến hành cụ thể như sau: Bước 1: Thiết kế mẫu phiếu điều tra. Bước 2: Nhân bản mẫu phiếu điều tra và phát phiếu điều tra. Bước 3: Thu lại phiếu điều tra. Bước 4: Tổng hợp kết quả điều tra và tiến hành xử lý các số liệu thu thập được phục vụ cho việc phân tích lợi nhuận.  Phương pháp phỏng vấn Các bước tiến hành như sau: Bước 1: Chuẩn bị các câu hỏi cần phỏng vấn. Bước 2: Xác định đối tượng phỏng vấn đó là Giám đốc công ty: Bà Phạm Thị Mai, Trưởng phòng kế toán: Ông Ngô Sỹ Hướng Bước 3: Gọi điện hẹn trước đối tượng phỏng vấn. Bước 4: Tiến hành phỏng vấn: buổi phỏng vấn được diễn ra vào ngày 11/3/2013. Bước 5: Ghi chép, tổng hợp kết quả phỏng vấn. - Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp là phương pháp sử dụng các tài liệu có sẵn để tiến hành phân tích. Tài liệu bên trong doanh nghiệp: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, các tài liệu kế hoạch doanh thu, chi phí, lợi nhuận của doanh nghiệp, các tài liệu về cơ cấu tổ chức, cơ chế hoạt động, lĩnh vực kinh doanh, quá trình thành lập và phát triển của công ty... Nguyễn Văn Hoán HK1E1 3 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI Tài liệu bên ngoài doanh nghiệp: các chuẩn mực, thông tư, sách, báo, tạp chí, luận văn các khóa trước...  Phương pháp phân tích dữ liệu  Phương pháp so sánh Phương pháp này được tiến hành để so sánh giữa số liệu thực hiện kỳ này (2011) với số liệu thực hiện cùng kỳ năm trước (2010). Mục đích là để thấy được sự biến động tăng giảm của các chỉ tiêu lợi nhuận qua những thời kỳ khác nhau và xu thế phát triển của chúng trong tương lai.  Phương pháp cân đối Trong phân tích lợi nhuận, phương pháp cân đối được sử dụng để xác định các chỉ tiêu liên quan đến lợi nhuận cũng như để xác định lợi nhuận trên cơ sở sự cân đối. Qua đó thấy được sự thay đổi của bất kỳ yếu tố nào trong công thức cũng ảnh hưởng đến chỉ tiêu lợi nhuận. Phương pháp này được sử dụng trong phần phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận.  Phương pháp tỷ suất Tỷ suất: Trong phần phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tính các tỷ suất: tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần, tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, tỷ suất lợi nhuận chi phí. Từ đó thấy được lợi nhuận tạo ra đã thực sự đạt hiệu quả hay chưa.  Phương pháp dùng biểu mẫu Tất cả các nội dung phân tích đều sử dụng phương pháp này. Biểu phân tích được thiết lập theo các dòng cột để ghi chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích. Các dạng biểu phân tích thường phản ánh mối quan hệ so sánh giữa số thực hiện với số kế hoạch, so với số cùng kỳ năm trước hoặc so sánh giữa chỉ tiêu cá biệt với chỉ tiêu tổng thể. Số lượng các dòng, cột tuỳ thuộc vào mục đích yêu cầu và nội dung phân tích. 5. Kết cấu khóa luận: Gồm 3 chương Chương I: Cơ sở lý luận về lợi nhuận và phân tích lợi nhuận Chương II: Phân tích thực trạng về lợi nhuận tại công ty Cổ Phần Thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát. Chương III: Các kết luận và đề xuất các giải pháp nhằm tăng lợi nhuận tại công ty Cổ Phần Thương mại và xây dựng giao thông Viên Phát. Nguyễn Văn Hoán HK1E1 4 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LỢI NHUẬN VÀ PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN 1.1 Cơ sở lý luận về lợi nhuận. 1.1.1. Khái niệm, vai trò, ý nghĩa  Khái niệm - Lợi nhuận là chỉ tiêu tổng hợp phản ánh hiệu quả kinh tế của các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nó là khoản chênh lệch giữa các khoản thu nhập thu được và các khoản chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để đạt được thu nhập đó trong một kỳ nhất định. (Giáo trình tài chính doanh nghiệp của PGS.TS Đinh Văn Sơn, trường Đại học Thương Mại, xuất bản năm 2006) . - Lợi nhuận kế toán: Là lợi nhuận hoặc lỗ của một kỳ, trước khi trừ thuế thu nhập doanh nghiệp, được xác định theo quy định của chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán. (Chuẩn mực kế toán số 17 – Thuế thu nhập doanh nghiệp) Lợi nhuận là phần chênh lệch dôi ra giữa tổng doanh thu với các khoản chi phí của hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ được xác định theo công thức: Lợi nhuận = Tổng doanh thu – Tổng chi phí  Vai trò: - Lợi nhuận có vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp; một trong những mục tiêu hàng đầu của doanh nghiệp là lợi nhuận, nếu một doanh nghiệp bị thua lỗ liên tục, kéo dài thì doanh nghiệp sẽ sớm lâm vào tình trạng bị phá sản. - Lợi nhuận là nguồn tài chính quan trọng đảm bảo cho doanh nghiệp tăng trưởng một cách ổn định, vững chắc, đồng thời cũng là nguồn thu quan trọng của Ngân sách Nhà nước. - Lợi nhuận còn là nguồn lực tài chính chủ yếu để cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người lao động trong doanh nghiệp. - Lợi nhuận là một chỉ tiêu chất lượng tổng hợp phản ánh hiệu quả của toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, việc giảm chi phí sản xuất hạ giá thành sản phẩm sẽ làm cho lợi nhuận tăng lên một cách trực tiếp khi các điều kiện khác không đổi. Do Nguyễn Văn Hoán HK1E1 5 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI đó, lợi nhuận là một chỉ tiêu đánh giá chất lượng hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. - Việc xác định chính xác lợi nhuận có vai trò rất quan trọng đối với doanh nghiệp. Nó đảm bảo phản ánh đúng kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định (thường là 1 năm), là cơ sở cho việc đánh giá năng lực hoạt động của doanh nghiệp trên thương trường, đồng thời là cơ sở cho việc phân phối đúng đắn lợi nhuận tạo ra để đảm bảo cho quá trình tái sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được tiến hành một cách thường xuyên, liên tục.  Ý nghĩa: Lợi nhuận có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, gắn liền với lợi ích của doanh nghiệp nên mục tiêu của mọi quá trình kinh doanh đều gắn liền với lợi nhuận và tất cả các doanh nghiệp đều mong muốn tối đa hóa lợi nhuận, các doanh nghiệp sẽ không tồn tại nếu như hoạt động sản xuất kinh doanh không mang lại lợi ích cho họ. Lợi nhuận được coi là một đòn bẩy kinh tế quan trọng đồng thời còn là một chỉ tiêu cơ bản để đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp muốn thực hiện chỉ tiêu lợi nhuận thì trước tiên sản phẩm hàng hóa hoặc dịch vụ của doanh nghiệp đó phải được thị trường chấp nhận. Rõ ràng lợi nhuận là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp không ngừng cải tiến đổi mới hợp lý hóa dây chuyền công nghệ, sử dụng tốt các nguồn lực của mình, để tăng lợi nhuận doanh nghiệp lại phải thực hiện tốt các mặt hoạt động kinh doanh và cứ như vậy theo những chu trình mục tiêu lợi nhuận. Lợi nhuận tác động đến tất cả mọi hoạt động của doanh nghiệp, nó có ảnh hưởng đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp có lợi nhuận, có nghĩa là doanh nghiệp không những bảo toàn được vốn kinh doanh mà còn có một khoản lợi nhuận bổ sung nguồn vốn kinh doanh. Có vốn, doanh nghiệp có cơ hội thực hiện các dự án kinh doanh lớn nâng cao uy tín chất lượng và sự cạnh tranh trên thị trường của doanh nghiệp, từ đó doanh nghiệp sẽ nâng cao hơn nữa lợi nhuận của mình. Lợi nhuận là nguồn tích lũy quan trọng giúp doanh nghiệp đầu tư chiều sâu, mở rộng qui mô sản xuất kinh doanh, là điều kiện để củng cố thêm sức mạnh và uy tín của doanh nghiệp trên thị trường. Lợi nhuận của doanh nghiệp sau khi đã thực hiện nghĩa Nguyễn Văn Hoán HK1E1 6 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI vụ đưối với Nhà nước và chia cho các chủ thể tham gia liên doanh,…phần còn lại phân phối vào quỹ đầu tư phát triển kinh doanh và quỹ dự phòng tài chính, các quỹ này được doanh nghiệp dùng để đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Thay đổi trang thiết bị máy móc, vì doanh nghiệp muốn ngày càng phát triển thì luôn phải mở rộng qui mô kinh doanh và nâng cao năng suất lao động. 1.1.2. Nguồn hình thành lợi nhuận. Lợi nhuận doanh nghiệp thương mại, dịch vụ được hình thành từ các nguồn: - Lợi nhuận thu được từ hoạt động sản xuất kinh doanh: Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là hoạt động đầu tư vốn nhằm tìm kiếm lợi nhuận theo những mục tiêu được xác định sẵn, bao gồm hai hoạt động sau:  Lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh hàng hóa và dịch vụ: Lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ được hình thành từ việc thực hiện chức năng và nhiệm vụ chủ yếu của doanh nghiệp, những nhiệm vụ này được ghi trong quyết định thành lập doanh nghiệp. Bộ phận lợi nhuận này chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng lợi nhuận của doanh nghiệp.  Lợi nhuận từ hoạt động tài chính: Ngoài lĩnh vực sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp còn có thể tham gia vào hoạt động đầu tư tài chính. Hoạt động tài chính là hoạt động đầu tư vốn ra bên ngoài doanh nghiệp như: góp vốn liên doanh liên kết kinh tế; mua bán trái phiếu, cổ phiếu, cho thuê tài sản, lãi tiền gửi và lãi cho vay thuộc nguồn vốn kinh doanh…Các khoản lợi nhuận thu được từ hoạt động này góp phần làm tăng tổng lợi nhuận cho doanh nghiệp. - Lợi nhuận từ hoạt động khác: Là các khoản lãi thu được từ các hoạt động riêng biệt khác ngoài những hoạt động sản xuất kinh doanh nói trên. Những khoản lãi này phát sinh không thường xuyên, doanh nghiệp không dự kiến trước hoặc có dự kiến nhưng ít có khả năng thực hiện. Lợi nhuận khác thường bao gồm: lợi nhuận thu được từ các khoản phải trả không xác định được chủ nợ; thu hồi các khoản nợ khó đòi đã được duyệt bỏ; các khoản thu từ bán vật tư tài sản thừa sau khi đã bù trừ hao hụt mất mát, lãi thu từ nhượng bán, thanh lý tài sản cố định; tiền được phạt; được bồi thường; … Tổng Lợi nhuận = LNKD + LN khác Nguyễn Văn Hoán HK1E1 7 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI 1.1.3. Phương pháp xác định lợi nhuận  Đối với hoạt động sản xuất kinh doanh: LN gộp LN hoạt = động KD BH & + CCDV DT hoạt động TC _ CP hoạt động TC _ CP bán hàng CP _ quản lý DN Trong đó: LN gộp BH & = CCDV Tổng doanh thu BH & CCDV Các khoản - giảm trừ DT - Giá vốn hàng bán  Đối với hoạt động khác: Lợi nhuận từ = Thu nhập từ hoạt hoạt động khác động khác 1.1.4. Các chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận. - Chi phí từ hoạt động khác Để đánh giá chất lượng hoạt động của các doanh nghiệp người ta sử dụng các chỉ tiêu về tỷ suất lợi nhuận tuỳ theo yêu cầu đánh giá đối với các hoạt động khác nhau. Ta có thế sử dụng một số chỉ tiêu về tỷ suất lợi nhuận sau đây:  Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần Lợi nhuận trước hoặc sau thuế Doanh thu thuần = Ý nghĩa: Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần thể hiện một đồng doanh thu thuần trong kỳ đem lại bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này càng cao thì hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp càng cao.  Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản Lợi nhuận trước hoặc sau thuế Tài sản bình quân = Ý nghĩa: Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên tài sản phản ánh một đồng giá trị tài sản mà doanh nghiệp đã huy động vào sản xuất kinh doanh tạo ra mấy đồng lợi nhuận trước thuế và lãi vay. Chỉ tiêu này càng cao, hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu càng cao. Nguyễn Văn Hoán HK1E1 8 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI  Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu Lợi nhuận trước hoặc sau thuế Vốn chủ sở hữu bình quân = Ý nghĩa: Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu có ý nghĩa là một đồng vốn mà chủ sở hữu bỏ vào sản xuất kinh doanh trong kỳ mang lại mấy đồng lợi nhuận sau thuế.  Tỷ suất lợi nhuận chi phí Tỷ suất lợi nhuận chi phí = Tổng lợi nhuận Tổng chi phí Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh cứ một đồng chi phí bỏ ra thì mang lại bao nhiêu đồng lợi nhuận. 1.2 Nội dung phân tích lợi nhuận. 1.2.1. Ý nghĩa của việc phân tích lợi nhuận. Một DN muốn hoạt động kinh doanh có hiệu quả đòi hỏi phải xây dựng và thực hiện được các chỉ tiêu kế hoạch, trong đó có chỉ tiêu lợi nhuận. Việc thực hiện kế hoạch lợi nhuận trong doanh nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng vì lợi nhuận là nguồn vốn quan trọng để DN có thể thực hiện tái sản xuất mở rộng hoặc đầu tư theo chiều sâu cho hoạt động kinh doanh, cải thiện, nâng cao đời sống cho người lao động, thực hiện tốt nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước. Phân tích lợi nhuận là một nội dung quan trọng trong phân tích kinh tế DN. Mục đích của phân tích là nhằm nhận thức đánh giá đúng đắn, toàn diện và khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu lợi nhuận, thấy được những kết quả, thành tích đã đạt được và những tồn tại trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Từ đó thấy được nguyên nhân khách quan cũng như chủ quan, đưa ra những chính sách, biện pháp quản lý thích hợp nhằm nâng cao lợi nhuận. Đồng thời phân tích tình hình lợi nhuận giúp DN nhận thức và đánh giá tính hình phân phối và sử dụng lợi nhuận qua đó thấy được tình hình chấp hành các chế độ, chính sách về kinh tế, tài chính của nhà nước, của ngành và chính chính sách phân phối lợi nhuận của DN. 1.2.2. Các nội dung phân tích lợi nhuận. 1.2.2.1. Phân tích tổng hợp tình hình lợi nhuận  Mục đích phân tích: Nguyễn Văn Hoán HK1E1 9 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP - TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI Đánh giá sự biến động của từng nguồn hình thành lợi nhuận từ đó thấy được việc thực hiện lợi nhuận của từng nguồn - Đánh giá việc thực hiện chức năng và nhiệm vụ của doanh nghiệp - Đánh giá cơ cấu tỷ trọng lợi nhuận của từng nguồn để thấy được mối quan hệ lợi ích của doanh nghiệp, nhà nước và người lao động  Phương pháp phân tích: Phân tích tổng hợp tình hình lợi nhuận theo các nguồn hình thành được thực hiện trên cơ sở áp dụng các phương pháp so sánh và lập biểu so sánh các chỉ tiêu thực hiện kỳ này so với kỳ trước trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, bao gồm các chỉ tiêu: - Lợi nhuận hoạt động kinh doanh - Lợi nhuận hoạt động khác - Tổng lợi nhuận trước thuế - Thuế thu nhập doanh nghiệp - Lợi nhuận sau thuế TNDN 1.2.2.2. Phân tích lợi nhuận hoạt động kinh doanh  Phân tích chung tình hình lợi nhuận hoạt động kinh doanh.  Mục đích phân tích: - Đánh giá sự biến động của các chỉ tiêu hình thành nên lợi nhuận kinh doanh của doanh nghiệp, qua đó thấy được nguyên nhân ban đầu ảnh hưởng đến kết quả lợi nhuận kinh doanh. - Đánh giá kết quả kinh doanh, hiệu quả sử dụng chi phí và hiệu quả kinh doanh doanh nghiệp.  Phương pháp phân tích: Để phân tích ta sử dụng phương pháp so sánh, phương pháp tính các chỉ tiêu tỷ suất và biểu 5 cột. - Tính các chỉ tiêu tỷ suất và xác định sự tăng giảm các chỉ tiêu này - Xác định mức độ tăng giảm của số tuyệt đối và số tương đối các chỉ tiêu ở trên bảng kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Công thức: Lợi nhuận gộp BH & CCDV Nguyễn Văn Hoán HK1E1 = Doanh thu thuần BH&CCDV 10 - Giá vốn hàng bán Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Lợi nhuận trước thuế = Thuế TNDN Lợi nhuận sau thuế LN gộp = = TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI + DTTC Lợi nhuận trước thuế Lợi nhuận trước thuế - CPTC x - - CPBH - CPQL Thuế suất thuế TNDN Thuế TNDN  Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận kinh doanh. Mục đích của việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến LN HĐKD là để thấy được những nhân tố nào ảnh hưởng tăng đến lợi nhuận thì DN tiếp tục khai thác, sử dụng, còn những nhân tố nào ảnh hưởng giảm đến lợi nhuận thì DN cần tìm biện pháp khác phục trong kỳ kinh doanh tới nhằm nâng cao lợi nhuận cho DN. - Nhân tố doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Tỷ lệ thuận với lợi nhuận, do đó muốn tăng lợi nhuận thì biện pháp hữu hiệu nhất là tăng DTBH & CCDV. - Nhân tố thuộc các khoản giảm trừ doanh thu (GGHB, HBBTL, CKTM): Giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại là các nhân tố làm giảm doanh thu và lợi nhuận, nó phản ánh sự yếu kém của DN trong quản lý chất lượng và tổ chức công tác tiêu thụ. Còn chiết khấu thương mại là biện pháp để khuyến khích tiêu thụ nhằm tăng doanh thu, tuy nhiên phải đảm bảo CKTM tăng thì doanh thu cũng tăng. - Giá vốn hàng bán: Là phần chi phí lớn nhất mà DN phải trả, nó tỷ lệ nghịch với lợi nhuận. Nếu GVHB giảm thì lợi nhuận tăng và ngược lại. Tuy nhiên nó được đánh giá là tốt khi tỷ lệ tăng của GVHB nhỏ hơn tỷ lệ tăng của doanh thu. Doanh thu tài chính: Là nhân tố tỷ lệ thuận với lợi nhuận, DTTC tăng ảnh hưởng làm lợi nhuận tăng và ngược lại. - Chi phí tài chính: CPTC của DN chủ yếu là lãi vay có ảnh hưởng rất lớn tới lợi nhuận. Nguyễn Văn Hoán HK1E1 11 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI - Chi phí bán hàng: Là toàn bộ chi phí cần thiết liên quan đến quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa và cung cấp dịch vụ trong kỳ. Khi quy mô hoạt động mở rộng, doanh thu tăng thì CPBH cũng tăng làm giảm lợi nhuận và ngược lại. - CPQL DN: Là toàn bộ những chi phí cần thiết liên quan đến việc duy trì hoạt động kinh doanh của DN. Đây là khoản chi phí gián tiếp, tương đối ổn định, không phụ thuộc và khối lượng hàng hóa mua vào bán ra và cũng tỷ lệ nghịch với lợi nhuận. 1.2.2.3. Phân tích tình hình lợi nhuận hoạt động đầu tư tài chính Lợi nhuận hoạt động tài chính là lợi nhuận thu được từ các hoạt động tài chính bao gồm: - Hoạt động đầu tư chứng khoán: đầu tư cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu, kỳ phiếu và các loại chứng khoán khác. - Đầu tư góp vốn liên doanh, liên kết. - Đầu tư cho vay vốn, bao gồm cả tiền gửi ngân hàng có kỳ hạn. - Đầu tư kinh doanh ngoại hối, vàng , đá quý.... Mục đích phân tích: nhằm đánh giá tình hình thực hiện các chỉ tiêu theo nguồn hình thành, qua đó thấy được mức độ hoàn thành các chỉ tiêu, số chênh lệch tăng giảm và nguyên nhân tăng giảm. Các số liệu phân tích lợi nhuận hoạt động tài chính là cơ sở, căn cứ cho việc đề ra những giải pháp nâng cao hiệu quả các hoạt động tài chính. Phương pháp phân tích: sử dụng phương pháp so sánh và lập biểu so sánh giữa số thực hiện kỳ báo cáo với số kế hoạch hoặc số thực hiện kỳ trước để thấy được mức độ hoàn thành, chênh lệch tăng giảm bằng số tiền và tỷ lệ %. Để giải thích được nguyên nhân tăng giảm ta cần phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận hoạt động đầu tư tài chính. Phân tích lợi nhuận HĐ ĐTTC ta sử dụng phương pháp so sánh, phương pháp tính chỉ tiêu tỷ suất và biểu mẫu dựa trên các công thức: LN HĐĐTTC = DTTC - CPTC Để phân tích ta cần tính toán các chỉ tiêu sau: - Số tiền tăng (giảm) LNHĐĐTTC Số tiền tăng (giảm) Nguyễn Văn Hoán HK1E1 LNHĐĐTTC 12 LNHĐĐTTC Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI LNHĐĐTTC = kỳ này - kỳ trước - Tỷ lệ tăng (giảm) LNHĐĐTTC Số tiền tăng (giảm) Tỷ lệ tăng (giảm) LNHĐĐTTC = LNHĐĐTTC LNHĐĐTTC x 100 x 100 kỳ trước Tỷ suất tăng(giảm) LNHĐĐTTC Tỷ suất = LNHĐĐTTC LNHĐĐTTC Vốn đầu tư tài chính 1.2.2.4. Phân tích lợi nhuận khác. Lợi nhuận khác là lợi nhuận được hình thành từ những nguồn bất thường khác ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh và hoạt động đầu tư tài chính. Lợi nhuận khác được xác định bởi hai yếu tố cơ bản: Thu nhập khác và chi phí khác, được thể hiện dưới dạng công thức sau: Lợi nhuận khác = Thu nhập hoạt động khác - Chi phí hoạt động khác Thu nhập khác (thu nhập bất thường) là những khoản doanh thu mà DN không dự tính trước hoặc có dự tính đến nhưng ít có khả năng thực hiện và không mang tính chất thường xuyên như: các khoản thu về thanh lý, nhượng bán tài sản cố định, thu tiền phạt khách hàng do vi phạm hợp đồng kinh tế, thu những khoản nợ khó đòi đã xử lý xóa sổ và được đưa vào chi phí kinh doanh của những kỳ trước . . . Chi phí khác là những chi phí bất thường ngoài các khoản chi phí phục vụ cho hoạt động kinh doanh hoặc đầu tư tài chính như: Chi phí nộp phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế, chi phí thanh lý, nhượng bán TSCĐ . . . phương pháp phân tích là so sánh giữa thu nhập khác và chi phí khác để xác định kết quả sau đó so sánh giữa năm báo cáo và năm kế hoạch để thấy được sự biến động và tình hình tăng giảm qua các năm. 1.2.2.5. Phân tích tình hình phân phối lợi nhuận doanh nghiệp Lợi nhuận của doanh nghiệp được phân phối căn cứ vào các chế độ, chính sách tài chính của Nhà nước, của ngành (nếu có) và kế hoạch phân phối của doanh nghiệp. Tuy nhiên lợi nhuận của doanh nghiệp được phân phối tùy thuộc theo loại hình sở hữu Nguyễn Văn Hoán HK1E1 13 Lớp K7- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI và đặc điểm trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Nội dung phân phối trong doanh nghiệp có thể bao gồm: - Nộp thuế thu nhập theo quy định. - Chia cho các bên liên doanh (nếu là công ty liên doanh) hoặc chia cổ tức (nếu là công ty cổ phần) - Phân phối cho cán bộ nhân viên (nếu doanh nghiệp áp dụng chế độ phân phối cho người lao động ngoài lương theo kết quả hoạt động kinh doanh) - Trích lập các quỹ doanh nghiệp bao gồm: Quỹ đầu tư phát triển, quỹ dự phòng tài chính, quỹ hỗ trợ mất việc làm, quỹ phúc lợi, khen thưởng, quỹ quản lý cấp trên (nếu có). Phương pháp phân tích: so sánh giữa số thực tế với số kế hoạch hoặc số liệu cùng kỳ năm trước căn cứ vào các chế độ, chính sách phân phối của Nhà nước và kế hoạch phân phối của doanh nghiệp. 1.2.2.6. Phân tích các chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận. Để đánh giá chất lượng hoạt động của các doanh nghiệp người ta sử dụng các chỉ tiêu về tỷ suất lợi nhuận, tùy theo yêu cầu đánh giá đối với các hoạt động khác nhau. Dưới đây là một số chỉ tiêu về tỷ suất lợi nhuận thường được sử dụng: - Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần Chỉ tiêu này được tính bằng cách chia lợi nhuận cho doanh thu tiêu thụ sản phẩm. Về lợi nhuận có hai chỉ tiêu mà nhà quản trị tài chính rất quan tâm là lợi nhuận trước thuế và lợi nhuận sau thuế (lợi nhuận thuần túy sau khi đã nộp các khoản cho ngân sách nhà nước). Do vậy tương ứng sẽ có hai chỉ tiêu TSLN trên doanh thu, công thức xác định như sau: Tỷ suất LN trên DTT BH&CCDV = LNTT hoặc sau thuế DTT BH&CCDV x 100 Ý nghĩa: Chỉ tiêu này thể hiện 100 đồng doanh thu thuần trong kỳ đem lại bao nhiêu đồng lợi nhuận. Chỉ tiêu này càng cao thì hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp càng cao. - Tỷ suất lợi nhuận chi phí Là chỉ tiêu phản ánh quan hệ tỷ lệ giữa tổng lợi nhuận với tổng chi phí kinh doanh trong năm. Công thức xác định như sau: Tỷ suất LN chi phí Nguyễn Văn Hoán HK1E1 = Tổng lợi nhuận Tổng chi phí 14 x 100 Lớp K7-