Tài liệu Phân tích hiệu quả trong kinh doanh tại công ty tnhh thương mại dịch vụ vận chuyển thanh ưng

TRƯỜNG ðẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH




LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN THANH ƯNG Giáo viên hướng dẫn: TS. TRƯƠNG ðÔNG LỘC Sinh viên thực hiện: TRẦN THANH HÙNG MSSV: 4031475 LỚP: QTKDTH – K30 Cần Thơ, 05/2008 LỜI CẢM TẠ ðầu tiên, em xin gởi lời chúc sức khỏe, thành công và hạnh phúc ñến quí Thầy Cô Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh, các anh chị ở công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Giao Nhận Vận Chuyển Thanh Ưng, cùng bạn bè ñã cùng em ñi suốt chặng ñường nâng cao tri thức trên giảng ñường ðại học Cần Thơ. Sau 4 năm trao dồi kiến thức, luận văn tốt nghiệp này là kết quả của quá trình nghiên cứu, học tập tại ñại học của em. ðây là sự ñúc kết kiến thức ở trường lớp cùng Thầy Cô và kiến thức thực tế từ bạn bè và những người ñi trước. Em xin gởi lời cảm ơn ñến Ban chủ nhiệm Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh Trường ðại học Cần Thơ, các anh chị ở công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Giao Nhận Vận Chuyển Thanh Ưng ñã tạo ñiều kiện cho em ñược thực hiện ñề tài tốt nghiệp này. ðặc biệt, em chân thành cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của Thầy TRƯƠNG ðÔNG LỘC, cùng sự góp ý quí báu của các bạn sinh viên ñã giúp em hoàn thành ñề tài nghiên cứu này. Ngày 02 tháng 05 năm 2008 Sinh viên thực hiện Trần Thanh Hùng LỜI CAM ðOAN  Tôi cam ñoan rằng ñề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong ñề tài là trung thực, ñề tài không trùng với bất kỳ ñề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày 02 tháng 05 năm 2008 Sinh viên thực hiện (ký và ghi họ tên) Trần Thanh Hùng NHẬN XÉT GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. DANH SÁCH BẢNG Trang Bảng 1: TÌNH HÌNH NHÂN SỰ CỦA CÔNG TY NĂM 2007 ....................................................................................................... 24 Bảng 2: BẢNG CÂN ðỐI KẾ TOÁN .......................................................... 26 Bảng 3: KẾT QUẢ HOẠT ðỘNG KINH DOANH QUA 3 NĂM 2005- 2007 ................................................................................ 28 Bảng 4: DOANH THU CUNG CẤP DỊCH VỤ QUA 3 NĂM (2005 - 2007) ............................................................................ 31 Bảng 5: SẢN LƯỢNG CUNG ỨNG THEO DỊCH VỤ QUA 3 NĂM 2005-2007 ................................................................................. 34 Bảng 6: TÌNH HÌNH GIÁ CUNG CẤP DỊCH VỤ QUA 3 NĂM 2005 –2007 .............................................................................. 35 Bảng 7 :TÌNH HÌNH DOANH THU HOÀN THÀNH KẾ HOẠCH NĂM 2007 ................................................................................ 37 Bảng 8: GIÁ VỐN HÀNG BÁN THEO DỊCH VỤ QUA 3 NĂM (2005 - 2007)............................................................................ 39 Bảng 9: CHI PHÍ HOẠT ðỘNG THEO DỊCH VỤ QUA 3 NĂM 2005 – 2007.............................................................................. 40 Bảng 10 : TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN QUA 3 NĂM (2005 - 2007) ............................................................................ 42 Bảng 11: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ðẾN LỢI NHUẬN 2005 – 2006.............................................................................. 43 Bảng 12: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ðẾN LỢI NHUẬN 2006 – 2007.............................................................................. 44 Bảng 13: PHÂN TÍCH CÁC HỆ SỐ THANH TOÁN................................ 47 Bảng 14: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN................................. 48 Bảng 15: PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÔNG TY ........... 49 DANH SÁCH HÌNH Hình 1: ðỐI TƯỢNG CỦA PHÂN TÍCH HOẠT ðỘNG KINH DOANH Hình 2: SƠ ðỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA CÔNG TY MỤC LỤC Trang MỤC LỤC .........................................................................................................................1 CHƯƠNG 1:......................................................................................................................1 GIỚI THIỆU......................................................................................................................1 1.1. LÝ DO CHỌN ðỀ TÀI..........................................................................................1 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU...................................................................................2 1.2.1 Mục tiêu chung:................................................................................................2 1.2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................................2 CHƯƠNG 2:......................................................................................................................3 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ ............................................................................................3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.....................................................................................3 2.1. ðỐI TƯỢNG VÀ NỘI DUNG PHÂN TÍCH HOẠT ðỘNG KINH DOANH .....3 2.1.1. Khái niệm và vai trò của phân tích hoạt ñộng kinh doanh ..............................3 2.1.2. ðối tượng của phân tích hoạt ñộng kinh doanh...............................................4 2.1.3. Tác dụng của phân tích hoạt ñộng kinh doanh ................................................5 2.1.4. Nội dung của phân tích hoạt ñộng kinh doanh ................................................5 2.1.5. Các chỉ tiêu dùng trong phân tích và các nhân tố ảnh hưởng ñến kết quả phân tích .............................................................................................................................6 2.2. CÁC CHỈ TIÊU ðÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ðỘNG KINH DOANH............8 2.2.1. Tình hình doanh thu ........................................................................................8 2.2.2. Phân tích chi phí .............................................................................................9 2.2.3. Phân tích tình hình lợi nhuận.........................................................................10 2.2.4. Tình hình tài chính công ty............................................................................16 2.3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...............................................................19 CHƯƠNG 3:....................................................................................................................21 KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN THANH ƯNG................................................................................................21 3.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY ...................21 3.2. CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA CÔNG TY ..............................................22 3.2.1. Chức năng......................................................................................................22 3.2.2. Nhiệm vụ .......................................................................................................22 3.3. CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ TÌNH HÌNH NHÂN SỰ .............................................23 3.3.1. Cơ cấu tổ chức công ty ..................................................................................23 3.3.2. Tình hình nhân sự..........................................................................................24 3.4. MỘT SỐ THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN ...........................................................25 3.4.1. Thuận lợi .......................................................................................................25 3.4.2. Khó khăn: ......................................................................................................25 3.5. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH VÀ KẾT QUẢ HOẠT ðỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY QUA 3 NĂM 2005-2007 .................................................26 3.6. PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY THỜI GIAN TỚI............30 CHƯƠNG 4:....................................................................................................................31 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN THANH ƯNG..................31 4.1. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH DOANH THU CỦA CÔNG TY...............................31 QUA 3 NĂM (2005-2007) ..........................................................................................31 4.1.1. Phân tích tình hình biến ñộng doanh thu theo cơ cấu dịch vụ.......................31 4.1.2. Phân tích sự ảnh hưởng của các nhân tố ñến doanh thu................................34 4.1.3. Phân tích doanh thu hoàn thành kế hoạch năm 2007 ....................................37 4.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH BIẾN ðỘNG CHI PHÍ CÔNG TY QUA 3 NĂM (2005 – 2007) ..............................................................................................................38 4.2.1. Giá vốn hàng bán...........................................................................................38 4.2.2. Chi phí hoạt ñộng ..........................................................................................40 4.3. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN CỦA CÔNG TY QUA 3 NĂM (2005– 2007)............................................................................................................................41 4.3.1. Phân tích chung .............................................................................................41 4.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng ñến lợi nhuận bán hàng ...........................................42 4.3.3. Phân tích lợi nhuận từ hoạt ñộng tài chính....................................................45 4.3.4. Phân tích lợi nhuận khác ...............................................................................46 4.4. PHÂN TÍCH MỘT SỐ CHỈ SỐ TÀI CHÍNH CÔNG TY QUA 3 NĂM (2005 – 2007)............................................................................................................................46 4.4.1. Phân tích các hệ số thanh toán.......................................................................46 4.4.2. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn.....................................................................47 4.4.3. Phân tích khả năng sinh lời của công ty ........................................................49 CHƯƠNG 5 :...................................................................................................................52 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY....................................................................................................................................52 5.1. TĂNG KHỐI LƯỢNG CUNG CẤP DỊCH VỤ ..................................................52 5.2. ðIỀU CHỈNH GIÁ CUNG CẤP DỊCH VỤ PHÙ HỢP ......................................52 5.3. QUẢN LÝ TỐT CHI PHÍ ....................................................................................53 CHƯƠNG 6:....................................................................................................................55 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................................................55 6.1. KẾT LUẬN ..........................................................................................................55 6.2. KIẾN NGHỊ ........................................................................................................56 6.2.1. ðối với công ty..............................................................................................56 6.2.2. ðối với Nhà nước ..........................................................................................57 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................................................58 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1. LÝ DO CHỌN ðỀ TÀI Trong ñiều kiện sản xuất và kinh doanh theo cơ chế thị trường, ñể tồn tại và phát triển ñòi hỏi các doanh nghiệp kinh doanh phải có lãi. ðể ñạt ñược kết quả cao nhất trong sản xuất và kinh doanh, các doanh nghiệp cần phải xác ñịnh phương hướng mục tiêu trong ñầu tư, biện pháp sử dụng các ñiều kiện sẵn có về nguồn nhân lực, vật lực. Muốn vậy, các doanh nghiệp cần nắm ñược các nhân tố ảnh hưởng, mức ñộ và xu hướng tác ñộng của từng nhân tố ảnh hưởng ñến kết quả kinh doanh. ðiều này chỉ thực hiện ñược trên cơ sở của phân tích kinh doanh. Như chúng ta ñã biết, mọi hoạt ñộng kinh tế của doanh nghiệp ñều nằm trong thế tác ñộng liên hoàn với nhau. Bởi vậy, chỉ có tiến hành phân tích các hoạt ñộng kinh doanh một cách toàn diện mới có thể giúp cho các nhà doanh nghiệp ñánh giá ñầy ñủ và sâu sắc mọi hoạt ñộng kinh tế trong trạng thái thực của chúng. Trên cơ sở ñó, nêu lên một cách tổng hợp về trình ñộ hoàn thành các mục tiêu biểu hiện bằng hệ thống chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật, tài chính của doanh nghiệp. ðồng thời, phân tích sâu sắc các nguyên nhân hoàn thành hay không hoàn thành các chỉ tiêu ñó trong sự tác ñộng lẫn nhau giữa chúng. Từ ñó, có thể ñánh giá ñầy ñủ mặt mạnh, mặt yếu trong công tác quản lý doanh nghiệp. Mặt khác, qua phân tích kinh doanh giúp cho các nhà doanh nghiệp tìm ra các biện pháp sát thực ñể tăng cường các hoạt ñộng kinh tế và quản lý doanh nghiệp, nhằm huy ñộng mọi khả năng về tiền vốn, lao ñộng, ñất ñai… vào quá trình sản xuất kinh doanh, nâng cao kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Tài liệu của phân tích kinh doanh còn là những căn cứ quan trọng, phục vụ cho việc dự ñoán, dự báo xu thế phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do ñó vấn ñề phân tích kết quả hoạt ñộng kinh doanh của doanh nghiệp trở nên cần thiết và ñóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết, ñặc biệt là trong bối cảnh kinh doanh cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay cùng với chính sách mở cửa chủ ñộng hội nhập nền kinh tế thế giới của nước ta thời gian qua. Nhận rõ ñược tầm quan trọng của vấn ñề, sau thời gian tìm hiểu hoạt ñộng sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Giao -1- Nhận Vận Chuyển Thanh Ưng, em ñã chọn ñề tài “Phân tích hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh tại Công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Giao Nhận Vận Chuyển Thanh Ưng ” làm ñề tài tốt nghiệp ra trường. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục tiêu chung: Phân tích hiệu quả của hoạt ñộng kinh doanh tại công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Vận Chuyển Thanh Ưng, trên cơ sở ñó ñề ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt ñộng của công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Giao Nhận Vận Chuyển Thanh Ưng. 1.2.2 Mục tiêu cụ thể
Phân tích hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh của công ty thông qua phân tích tình hình doanh thu, chi phí và lợi nhuận của công ty qua 3 năm (20052007) và các tỷ số tài chính nhằm ñánh giá kết quả kinh doanh, biết ñược mặt mạnh, mặt yếu và xu hướng của doanh nghiệp.
Phân tích các nhân tố nội tại và nhân tố khách quan ảnh hưởng ñến kết quả hoạt ñộng kinh doanh của công ty.
ðề ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh của công ty. -2- CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. ðỐI TƯỢNG VÀ NỘI DUNG PHÂN TÍCH HOẠT ðỘNG KINH DOANH 2.1.1. Khái niệm và vai trò của phân tích hoạt ñộng kinh doanh 2.1.1.1. Khái niệm Phân tích hoạt ñộng kinh doanh là công cụ cung cấp thông tin cho các nhà quản trị doanh nghiệp ñể ñiều hành hoạt ñộng kinh doanh. Những thông tin có giá trị và thích hợp cần thiết này thường không có sẵn trong các báo cáo tài chính hoặc trong bất cứ tài liệu nào ở doanh nghiệp. ðể có ñược những thông tin này phải thông qua quá trình phân tích. Trong ñiều kiện sản xuất kinh doanh ñơn giản với qui mô nhỏ, nhu cầu thông tin cho các nhà quản lý chưa nhiều thì quá trình phân tích cũng ñược tiến hành ñơn giản, có thể ñược thực hiện ngay trong công tác hạch toán. Khi sản xuất kinh doanh ngày càng phát triển với qui mô lớn, nhu cầu thông tin cho các nhà quản lý ngày càng nhiều, ña dạng và phức tạp ñòi hỏi các thông tin hạch toán phải ñược xử lý thông qua phân tích, chính vì lẽ ñó phân tích hoạt ñộng kinh doanh hình thành và phát triển không ngừng. Như vậy, phân tích hoạt ñộng kinh doanh là ñi sâu nghiên cứu nội dung kết cấu và mối quan hệ qua lại giữa các số liệu biểu hiện hoạt ñộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bằng những phương pháp khoa học. Nhằm thấy ñược chất lượng hoạt ñộng, nguồn năng lực sản xuất tiềm tàng, trên cơ sở ñó ñề ra những phương án mới và biện pháp khai thác có hiệu quả. 2.1.1.2. Vai trò của phân tích hoạt ñộng kinh doanh Phân tích hoạt ñộng kinh doanh là nhằm ñánh giá, xem xét việc thực hiện các chỉ tiêu kinh tế như thế nào, những mục tiêu ñặt ra ñược thực hiện ñến ñâu, rút ra những tồn tại, tìm nguyên nhân khách quan, chủ quan và ñề ra biện pháp khắc phục ñể tận dụng một cách triệt ñể thế mạnh của doanh nghiệp. ðiều ñó cũng có nghĩa rằng phân tích hoạt ñộng kinh doanh không chỉ là ñiểm kết thúc một chu kỳ kinh doanh mà còn là ñiểm khởi ñầu của hoạt ñộng doanh nghiệp. -3- Kết quả phân tích của thời kỳ kinh doanh ñã qua và những dự ñoán trong phân tích ñiều kiện kinh doanh sắp tới là những căn cứ quan trọng ñể doanh nghiệp có thể ñịnh chiến lược phát triển và phương án kinh doanh có hiệu quả. Phân tích hoạt ñộng kinh doanh gắn liền với quá trình hoạt ñộng của doanh nghiệp và có tác dụng giúp doanh nghiệp chỉ ñạo mọi mặt hoạt ñộng sản xuất kinh doanh. Thông qua phân tích từng mặt hoạt ñộng của doanh nghiệp như công tác chỉ ñạo sản xuất, công tác tổ chức tiền lương, công tác mua bán, công tác quản lý, công tác tài chính…giúp doanh nghiệp ñiều hành từng mặt hoạt ñộng cụ thể với sự tham gia cụ thể của từng phòng ban chức năng, từng bộ phận ñơn vị trực thuộc của doanh nghiệp. Nó là công cụ quan trọng ñể liên kết hoạt ñộng của các bộ phận này làm cho hoạt ñộng chung của doanh nghiệp ñược ăn khớp, nhịp nhàng và ñạt hiệu quả cao. 2.1.2. ðối tượng của phân tích hoạt ñộng kinh doanh ðối tượng của phân tích hoạt ñộng kinh doanh là quá trình và kết quả hoạt ñộng kinh doanh cùng với sự tác ñộng của các nhân tố ảnh hưởng ñến quá trình và kết quả ñó, ñược biểu hiện thông qua các chỉ tiêu kinh tế. Ta có thể khái quát ñối tượng của phân tích qua sơ ñồ sau: Quá trình và kết quả kinh doanh ðối tượng Chỉ tiêu kinh tế PTKD Nhân tố tác ñộng Hình 1: ðỐI TƯỢNG CỦA PHÂN TÍCH HOẠT ðỘNG KINH DOANH Phân tích nhằm nghiên cứu quá trình hoạt ñộng kinh doanh của doanh nghiệp. Các kết quả do hoạt ñộng kinh doanh mang lại, có thể là kết quả của quá khứ hoặc các kết quả dự kiến có thể ñạt ñược trong tương lai. Kết quả hoạt ñộng kinh doanh mà phân tích nghiên cứu có thể là kết quả tổng hợp của nhiều quá trình hình thành, do ñó kết quả phải là riêng biệt và ñạt ñược trong khoảng thời gian nhất ñịnh, chứ không thể là kết quả chung chung. -4- Các kết quả hoạt ñộng kinh doanh phải ñược ñịnh hướng theo các mục tiêu trong kinh doanh. Quá trình ñịnh hướng này phải ñược lượng hóa cụ thể thành các chỉ tiêu kinh tế và phân tích cần hướng ñến các kết quả của các chỉ tiêu ñể ñánh giá. Các chỉ tiêu kinh tế phải ñược xây dựng hoàn chỉnh và không ngừng ñược hoàn thiện. 2.1.3. Tác dụng của phân tích hoạt ñộng kinh doanh Phân tích hoạt ñộng kinh doanh không những là công cụ ñể phát hiện những khả năng tiềm tàng trong hoạt ñộng kinh doanh mà còn là công cụ ñể cải tiến quản lý trong kinh doanh. Bất kỳ hoạt ñộng kinh doanh trong các ñiều kiện khác nhau như thế nào ñi nữa cũng còn những khả năng tiềm tàng chưa ñược phát hiện, chỉ có thông qua phân tích, doanh nghiệp mới có thể phát hiện và khai thác ñược chúng ñể mang lại hiệu quả cao hơn. Thông qua phân tích mới thấy rõ nguyên nhân cùng nguồn gốc các vấn ñề phát sinh và từ ñó có những giải pháp thích hợp ñể cải tiến hoạt ñộng quản lý có hiệu quả hơn. Phân tích hoạt ñộng kinh doanh là cơ sở quan trọng ñể ñề ra các quyết ñịnh kinh doanh. Thông qua tài liệu phân tích cho phép các nhà quản lý doanh nghiệp nhận thức ñúng ñắn về khả năng, hạn chế cũng như thế mạnh của doanh nghiệp mình. Chính trên cơ sở này, những nhà quản lý doanh nghiệp có thể ra các quyết ñịnh ñúng ñắn ñể ñạt ñược những mục tiêu, chiến lược kinh doanh. Phân tích hoạt ñộng kinh doanh là cơ sở quan trọng ñể phòng ngừa rủi ro trong kinh doanh. ðể hoạt ñộng kinh doanh ñạt ñược kết quả mong muốn, doanh nghiệp phải thường xuyên phân tích hoạt ñộng kinh doanh. Dựa trên các tài liệu có ñược, thông qua phân tích, doanh nghiệp có thể dự ñoán các ñiều kiện kinh doanh trong thời gian tới ñể ñề ra các chiến lược kinh doanh phù hợp. 2.1.4. Nội dung của phân tích hoạt ñộng kinh doanh Nội dung phân tích hoạt ñộng kinh doanh là:
Các chỉ tiêu kết quả kinh doanh ñược phân tích trong mối quan hệ với các chỉ tiêu về ñiều kiện (yếu tố) của quá trình sản xuất kinh doanh như: lao ñộng, tiền vốn, vật tư, ñất ñai…. -5-
Phân tích các chỉ tiêu về kết quả kinh doanh như: sản lượng sản phẩm, doanh thu bán hàng, giá thành, lợi nhuận…. ðể thực hiện nội dung trên, phân tích kinh doanh cần xác ñịnh các ñặc trưng về mặt lượng của các giai ñoạn, các quá trình kinh doanh (số lượng, kết cấu, quan hệ, tỷ lệ…) nhằm xác ñịnh xu hướng và nhịp ñộ phát triển, xác ñịnh những nguyên nhân ảnh hưởng ñến sự biến ñộng của các quá trình kinh doanh, tính chất và trình ñộ chặt chẽ của mối liên hệ giữa kết quả kinh doanh với các ñiều kiện (yếu tố) sản xuất kinh doanh. 2.1.5. Các chỉ tiêu dùng trong phân tích và các nhân tố ảnh hưởng ñến kết quả phân tích 2.1.5.1. Các chỉ tiêu dùng trong phân tích kinh doanh Có nhiều loại chỉ tiêu kinh tế khác nhau, tùy theo mục ñích và nội dung phân tích cụ thể ñể có thể lựa chọn những chỉ tiêu phân tích thích hợp. Theo tính chất của chỉ tiêu, có:
Chỉ tiêu số lượng: phản ánh quy mô của kết quả hay ñiều kiện kinh doanh, như: doanh thu bán hàng, lượng vốn, diện tích sản xuất….
Chỉ tiêu chất lượng: phản ánh hiệu xuất kinh doanh như: giá thành ñơn vị sản phẩm hàng hóa, mức doanh lợi, năng suất thu hoạch, hiệu suất sử dụng vốn…. Theo phương pháp tính toán, có:
Chỉ tiêu tuyệt ñối: thường dùng ñể ñánh giá quy mô sản xuất và kết quả kinh doanh tại thời gian và không gian cụ thể như: doanh số bán hàng, giá trị sản lượng hàng hóa sản xuất, lượng vốn, lượng lao ñộng….
Chỉ tiêu tương ñối: thường dùng trong phân tích quan hệ kinh tế giữa bộ phận hay xu hướng phát triển của chỉ tiêu (tỷ lệ)….
Chỉ tiêu bình quân: là dạng ñặc biệt của chỉ tiêu tuyệt ñối, nhằm phản ánh trình ñộ phổ biến của hiện tượng nghiên cứu như: giá trị sản lượng bình quân một lao ñộng, thu nhập bình quân một lao ñộng. Tùy theo mục ñích và nội dung phân tích có thể dùng chỉ tiêu biểu hiện bằng ñơn vị hiện vật như: sản lượng từng mặt hàng, mức cung ứng từng loại nguyên vật liệu… hoặc biểu hiện bằng ñơn vị giá trị, như: tổng mức giá thành sản phẩm, doanh thu bán hàng… hoặc biểu hiện bằng ñơn vị thời gian. -6- Như vậy, ñể phân tích kết quả kinh doanh, cần phải xây dựng hệ thống chỉ tiêu phân tích tương ñối hoàn chỉnh với những phân hệ chỉ tiêu khác nhau, nhằm biểu hiện ñược tính ña dạng và phức tạp của nội dung phân tích. 2.1.5.2. Các nhân tố ảnh hưởng ñến kết quả phân tích Nhân tố là những yếu tố bên trong mỗi hiện tượng, mỗi quá trình… và mỗi sự biến ñộng của nó tác ñộng trực tiếp ñến ñộ lớn, tính chất, xu hướng và mức ñộ xác ñịnh của chỉ tiêu phân tích. Nhân tố tác ñộng ñến kết quả của quá trình sản xuất kinh doanh có rất nhiều, có thể phân loại theo nhiều tiêu thức khác nhau. Theo nội dung kinh tế của nhân tố, có:
Những nhân tố thuộc về ñiều kiện kinh doanh, như: số lượng lao ñộng, số lượng vật tư, tiền vốn… Những nhân tố này ảnh hưởng trực tiếp ñến quy mô sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Những nhân tố thuộc về kết quả sản xuất: thường ảnh hưởng dây chuyền, từ khâu cung ứng ñến sản xuất, ñến tiêu thụ và từ ñó ảnh hưởng ñến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Theo tính tất yếu của nhân tố, gồm 2 loại:
Nhân tố chủ quan: phát sinh và tác ñộng ñến kết quả kinh doanh là do sự chi phối của bản thân doanh nghiệp, như: giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu… là tùy thuộc vào sự nỗ lực chủ quan của doanh nghiệp.
Nhân tố khách quan: phát sinh và tác ñộng ñến kết quả kinh doanh như là một yêu cầu tất yếu, ngoài sự chi phối của bản thân doanh nghiệp, như: giá cả thị trường, thuế suất… Việc phân tích kết quả kinh doanh theo sự tác ñộng của các nhân tố chủ quan và khách quan giúp doanh nghiệp ñánh giá ñúng ñắn những nỗ lực của bản thân doanh nghiệp và tìm hướng tăng nhanh hiệu quả kinh doanh. Theo tính chất của nhân tố, bao gồm 2 loại:
Nhân tố số lượng: phản ánh quy mô sản xuất và kết quả kinh doanh, như: số lượng lao ñộng, số lượng vật tư, khối lượng sản phẩm hàng hóa sản xuất, doanh thu bán hàng… -7-
Nhân tố chất lượng: phản ánh hiệu suất kinh doanh, như: giá thành ñơn vị sản phẩm, lãi suất, mức doanh lợi, hiệu quả sử dụng vốn… Phân tích kết quả kinh doanh theo hướng tác ñộng của các nhân tố số lượng và chất lượng vừa giúp ích cho việc ñánh giá phương hướng kinh doanh, chất lượng kinh doanh, vừa có tác dụng trong việc xác ñịnh trình tự sắp xếp và thay thế các nhân tố khi tính toán mức ñộ ảnh hưởng từng nhân tố ñến kết quả kinh doanh. Theo xu hướng tác ñộng của nhân tố, bao gồm 2 loại:
Nhân tố tích cực: có tác dụng làm tăng quy mô của kết quả kinh
Nhân tố tiêu cực: phát sinh và tác ñộng làm ảnh hưởng xấu ñến kết doanh. quả kinh doanh (làm giảm quy mô kết quả kinh doanh). Phân tích kết quả kinh doanh theo hướng tác ñộng của các nhân tố tích cực và tiêu cực giúp cho các nhà doanh nghiệp chủ ñộng làm mọi biện pháp ñể phát huy những nhân tố tích cực, tăng nhanh kết quả kinh doanh. ðồng thời, cũng hạn chế tới mức tối ña những nhân tố tiêu cực, có tác dụng xấu ñến quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 2.2. CÁC CHỈ TIÊU ðÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ðỘNG KINH DOANH 2.2.1. Tình hình doanh thu 2.2.1.1. Khái niệm doanh thu Doanh thu bán hàng là toàn bộ giá trị sản phẩm hàng hoá, dịch vụ, lao vụ mà doanh nghiệp thực hiện trong kỳ, doanh thu bán hàng phản ánh con số thực hiện hàng hoá tiêu thụ trong kỳ. Doanh thu hoạt ñộng kinh doanh là toàn bộ tiền bán sản phẩm hàng hoá, cung ứng dịch vụ sau khi trừ các khoản chiết khấu thanh toán, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại và ñược khách hàng chấp nhận (không phân biệt ñã thu hay chưa thu tiền). Doanh thu từ hoạt ñộng tài chính là các khoản thu từ các hoạt ñộng liên doanh, liên kết, góp vốn cổ phần, cho thuê tài sản, lãi tiền gửi, lãi tiền cho vay, thu từ hoạt ñộng mua bán chứng khoán… -8- Doanh thu khác là các khoản thu từ các hoạt ñộng xảy ra không thường xuyên như thu từ nhượng bán, thanh lý tài sản cố ñịnh, thu về nợ khó ñòi, các khoản nợ phải trả không xác ñịnh chủ… 2.2.1.2. Phân tích doanh thu ðể nâng cao hiệu quả hoạt ñộng kinh doanh của doanh nghiệp, các nhà quản lý luôn quan tâm ñến việc tăng doanh thu, do vậy phân tích tình hình biến ñộng doanh thu sẽ giúp họ có cái nhìn toàn diện về tình hình doanh thu của doanh nghiệp. Khi phân tích doanh thu có thể xem xét ở nhiều gốc ñộ khác nhau: doanh thu theo từng nhóm mặt hàng, mặt hàng chủ yếu, doanh thu theo các ñơn vị, bộ phận trực thuộc, doanh thu theo thị trường… 2.2.2. Phân tích chi phí ðối với những người quản lý thì các chi phí là mối quan tâm hàng ñầu, bởi vì lợi nhuận thu ñược nhiều hay ít chịu ảnh hưởng trực tiếp của những chi phí ñã chi ra. Do ñó, vấn ñề ñược ñặt ra là làm sao kiểm soát ñược các khoản chi phí. Nhận diện, phân tích các hoạt ñộng sinh ra chi phí ñể có thể quản lý chi phí, từ ñó có những quyết ñịnh ñúng ñắn trong hoạt ñộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Việc tính toán và phân tích chi phí sản xuất kinh doanh cho phép doanh nghiệp biết chắc rằng: phải sản xuất và phải bán với mức giá bao nhiêu và cũng có thể biết với tình trạng chi phí hiện tại doanh nghiệp có thể bán ra ở mức sản lượng nào ñể ñạt ñược mức lợi nhuận tối ña, hoà vốn, hoặc nếu lỗ thì tại mức sản lượng nào là lỗ ít nhất. Việc tính toán ñúng, ñủ những chi phí bỏ ra sẽ giúp cho nhà quản trị doanh nghiệp hình dung ñược bức tranh thực về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. ðây là một vấn ñề không thể thiếu ñược ñể quyết ñịnh ñầu vào và xử lý ñầu ra. Ngoài việc phân tích chi phí, tính toán chi phí, cần phải tìm mọi biện pháp ñể ñiều hành chi phí theo chiến lược thị trường là một trong những công việc cực kỳ quan trọng của các doanh nghiệp. -9- 2.2.3. Phân tích tình hình lợi nhuận 2.2.3.1. Khái niệm, ý nghĩa và nhiệm vụ phân tích tình hình lợi nhuận của doanh nghiệp. a. Khái niệm Lợi nhuận là kết quả tài chính cuối cùng của doanh nghiệp, hiểu một cách ñơn giản là một khoản tiền dôi ra giữa tổng thu và tổng chi trong hoạt ñộng của doanh nghiệp hoặc có thể hiểu là phần dôi ra của một hoạt ñộng sau khi ñã trừ ñi mọi chi phí dùng cho hoạt ñộng ñó. Lợi nhuận là cơ sở ñể tính ra các chỉ tiêu chất lượng khác, nhằm ñánh giá hiệu quả của các quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, ñánh giá hiệu quả sử dụng các yếu tố sản xuất vào hoạt ñộng kinh doanh của doanh nghiệp. b. Ý nghĩa phân tích tình hình lợi nhuận của doanh nghiệp Lợi nhuận là biểu hiện bằng tiền bộ phận của sản phẩm thặng dư do kết quả lao ñộng của công nhân mang lại. Lợi nhuận là nguồn vốn quan trọng ñể tái sản xuất mở rộng nền kinh tế quốc dân và doanh nghiệp. Lợi nhuận là một nguồn thu ñiều tiết quan trọng của ngân sách Nhà nước, giúp Nhà nước thực hiện các chương trình kinh tế xã hội, phát triển ñất nước. Lợi nhuận ñược ñể lại các doanh nghiệp thành lập các quỹ tạo ñiều kiện mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao ñời sống cán bộ công nhân viên. Lợi nhuận là ñòn bẩy kinh tế quan trọng có tác dụng khuyến khích người lao ñộng và các ñơn vị ra sức phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả hoạt ñộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, trên cơ sở của chính sách phân phối ñúng ñắn. c. Nhiệm vụ phân tích tình hình lợi nhuận của doanh nghiệp ðánh giá tình hình lợi nhuận của từng bộ phận và từng doanh nghiệp.
ðánh giá những nguyên nhân, xác ñịnh mức ñộ ảnh hưởng của các nhân tố ñến sự biến ñộng về lợi nhuận.
ðề ra các biện pháp khai thác khả năng tiềm tàng của doanh nghiệp nhằm không ngừng nâng cao lợi nhuận. -10- 2.2.3.2. Các bộ phận cấu thành lợi nhuận của doanh nghiệp Do ñặc ñiểm hoạt ñộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phong phú, ña dạng, nên lợi nhuận ñược hình thành từ nhiều bộ phận. Hiểu rõ nội dung, ñặc ñiểm, của lợi nhuận từng bộ phận tạo cơ sở ñể thực hiện tốt công tác phân tích lợi nhuận. Nếu xét theo nguồn hình thành, lợi nhuận của doanh nghiệp bao gồm các bộ phận sau: a. Lợi nhuận từ hoạt ñộng bán hàng và cung ứng dịch vụ Là lợi nhuận thu ñược do tiêu thụ sản phẩm hàng hoá, dịch vụ, lao vụ từ các hoạt ñộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, là khoản chênh lệch giữa doanh thu hoạt ñộng bán hàng và cung ứng dịch vụ trừ ñi giá thành toàn bộ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ ñã tiêu thụ. Trong ñó:
Doanh thu của hoạt ñộng bán hàng và cung ứng dịch vụ là toàn bộ tiền bán sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ sau khi trừ các khoản chiết khấu thanh toán, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại.
Giá thành toàn bộ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ bao gồm: • Giá thành sản xuất sản phẩm, dịch vụ tiêu thụ (giá vốn hàng bán). • Chi phí bán hàng. • Chi phí quản lý. Qua phân tích trên, lợi nhuận hoạt ñộng bán hàng và cung ứng dịch vụ của doanh nghiệp ñược xác ñịnh bằng công thức sau: Lợi nhuận thu ñược từ hoạt ñộng bán hàng và cung ứng dịch vụ thường chiếm một tỷ trọng rất lớn trong lợi nhuận của doanh nghiệp. ðây cũng là ñiều kiện tiền ñề ñể doanh nghiệp thực hiện tích luỹ cho tái sản xuất kinh doanh mở rộng. ðồng thời cũng là ñiều kiện tiền ñề ñể lập ra các quỹ của doanh nghiệp như: quỹ dự phòng mất việc làm, quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi… là ñiều kiện tiền ñề ñể không ngừng nâng cao ñời sống vật chất tinh thần cho người lao ñộng. Lợi nhuận thu ñược từ hoạt ñộng bán hàng và cung ứng dịch vụ của doanh nghiệp ñược cấu thành từ các bộ phận sau:
Lợi nhuận thu ñược từ các hoạt ñộng kinh doanh chính của doanh nghiệp. -11-
Lợi nhuận thu ñược từ các hoạt ñộng kinh doanh phụ của doanh
Lợi nhuận thu ñược từ các hoạt ñộng kinh tế khác ngoài các hoạt nghiệp. ñộng kinh tế kể trên. b. Lợi nhuận từ hoạt ñộng tài chính Lợi nhuận thu từ các hoạt ñộng tài chính của doanh nghiệp là phần chênh lệch giữa thu và chi về hoạt ñộng tài chính của doanh nghiệp, bao gồm:
Lợi nhuận thu ñược do tham gia góp vốn liên doanh.
Lợi nhuận thu ñược từ các hoạt ñộng ñầu tư, mua bán chứng khoán.
Lợi nhuận thu ñược do hoạt ñộng cho thuê tài sản.
Lợi nhuận thu ñược do chênh lệch lãi tiền gửi ngân hàng và lãi trả tiền vay ngân hàng.
Lợi nhuận thu ñược do vay vốn.
Lợi nhuận thu ñược do bán ngoại tệ. c. Lợi nhuận từ hoạt ñộng khác Lợi nhuận từ hoạt ñộng khác là khoản lợi nhuận mà doanh nghiệp thu ñược ngoài dự tính ñến, nhưng ít có khả năng thực hiện hoặc là những khoản lợi nhuận thu ñược không mang tính chất thường xuyên. Những khoản lợi nhuận này thu ñược có thể do những nguyên nhân chủ quan hoặc khách quan ñem lại. Lợi nhuận từ hoạt ñộng khác là khoản chênh lệch giữa thu và chi từ các hoạt ñộng bất thường của doanh nghiệp. Các khoản thu từ hoạt ñộng khác bao gồm:
Thu từ khoản nhượng bán, thanh lý tài sản cố ñịnh.
Thu từ khoản ñược phạt vi phạm hợp ñồng kinh tế.
Thu từ các khoản nợ khó ñòi ñã xử lý, xoá sổ.
Thu từ các khoản nợ không xác ñịnh ñược chủ.
Các khoản thu từ hoạt ñộng kinh doanh của những năm trước bị bỏ sót hoặc lãng quên không ghi trong sổ kế toán, ñến năm báo cáo mới phát hiện ra…. Các khoản thu trên sau khi trừ ñi các khoản chi như: chi về thanh lý hợp ñồng, bán tài sản cố ñịnh, chi về tiền phạt do vi phạm hợp ñồng… sẽ là lợi nhuận từ hoạt ñộng khác của doanh nghiệp. -12-