TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN
VÀ CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CHI NHÁNH
BITI’S MIỀN TÂY
Giáo viên hướng dẫn:
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Ngọc Lam
Nguyễn Hoàng Hoan
Mã số SV: B070008
Lớp: Kế toán tổng hợp
Khóa 33
Cần Thơ – 2010
LỜI CẢM TẠ
Tôi chân thành cảm ơn quí thấy cô khoa Kinh Tế - Quản trị Kinh Doanh
Trƣờng Đại Học Cần Thơ đã tận tình chỉ dẫn trong suốt thời gian tôi học tập tại
trƣờng, đặc biệt là sự chỉ dẫn nhiệt tình của Thấy Nguyễn Ngọc Lam đã giúp tôi
hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Qua đó tôi cũng chân thành cảm ơn các cô chú và anh chị trong Chi nhánh
Công ty Biti’s tại Miền Tây đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt
thời gian thực tập.
Cuối lời tôi xin kính chúc qui thầy cô Khoa Kinh Tế - Quản trị Kinh doanh
sức khỏe, vui vẻ, hạnh phúc và thành đạt trong sự nghiệp giáo dục, kính chúc các
cô chú, anh chị trong Chi nhánh Biti’s Miền Tây sức khỏe, hạnh phúc và kinh
doanh ngày càng có hiệu quả tốt trong tƣơng lai.
Ngày 03 tháng 12 năm 2010
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Hoàng Hoan
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này do chính tói thực hiện, các só liệu thu thập và
kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kì đề tài
nghiên cứu khoa học nào.
Ngày 03 tháng 12 năm 2010
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Hoàng Hoan
ii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
........................................................................................................................ .......
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
.................................................................................................................. .............
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
............................................................................................................ ...................
Ngày
tháng
năm 2010
Thủ trƣởng đơn vị
iii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
........................................................................................................................ .......
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
.................................................................................................................. .............
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
............................................................................................................ ...................
Ngày
tháng
năm 2010
Giáo viên hƣớng dẫn
Nguyễn Ngọc Lam
iv
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
..................................................................................................................................
...............................................................................................................................
Ngày
tháng
năm 2010
Giáo viên phản biện
v
MỤC LỤC
CHƢƠNG 1 GIỚI THIỆU ........................................................................................ 1
1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu..................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 1
1.3. Câu hỏi nghiên cứu .......................................................................................... 2
1.4. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 2
1.5. Lƣợc khảo tài liệu ............................................................................................ 2
CHƢƠNG 2 PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .. 3
2.1. PHƢƠNG PHÁP LUẬN ................................................................................ 3
2.1.1. Vốn kinh doanh ........................................................................................ 3
2.1.2. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ......................................................... 6
2.1.3. Phân tích tình hình biến động vốn và nguồn vốn kinh doanh ............ 9
2.1.4. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản ...................................................... 10
2.1.5. Phân tích khả năng sinh lời của vốn .................................................... 14
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu .............................................................................. 17
2.2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................................... 17
2.2.2. Phƣơng pháp phân tích số liệu ............................................................. 17
CHƢƠNG 3 GIỚI THIỆU VỀ CHI NHÁNH BITI’S MIỀN TÂY .................... 22
3.1. Lịch sử hình thành và phát triển .................................................................. 22
3.1.1. Tổng quan Công ty TNHH Sản Xuất Hàng Tiêu Dùng Bình Tiên . 22
3.1.2. Tổng quan Chi nhánh Biti’s Miền Tây ............................................... 23
3.2. Chức năng và nhiệm vụ chủ yếu của Chi nhánh Biti’s Miền Tây. .......... 24
3.2.1. Chức năng ............................................................................................... 24
3.2.2. Nhiệm vụ................................................................................................. 24
3.3. Sản phẩm Chi nhánh Biti’s Miền Tây phân phối ...................................... 24
3.4. Thuận lợi và khó khăn................................................................................... 25
3.4.1. Thuận lợi ................................................................................................. 25
3.4.2. Khó khăn ................................................................................................. 25
3.5. Mục tiêu và đƣờng hƣớng phát triển trong thời gian tới........................... 25
3.5.1. Mục tiêu .................................................................................................. 25
3.5.2. Phƣơng hƣớng phát triển thời gian tới ................................................ 25
3.6. Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh giai đo ạn 2007-6/2010 ......... 26
CHƢƠNG 4 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CHI NHÁNH
BITI’S MIỀN TÂY ........................................................................................................ 30
vi
4.1. Phân tích tình hình biến động vốn và nguồn vốn kinh doanh .................. 30
4.1.1. Phân tích tình hình biến động tài sản .................................................. 30
4.1.2. Phân tích tình hình biến động nguồn vốn ........................................... 31
4.2. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn ................................................................... 34
4.2.1. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản ...................................................... 34
4.2.2. Phân tích khả năng sinh lời của vốn .................................................... 44
4.2.3. Phân tích mô hình DUPONT ............................................................... 47
CHƢƠNG 5 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG VỐN TẠI CHI NHÁNH BITI’S MIỀN TÂY ............................................... 50
5.1. Thành tựu và hạn chế .................................................................................... 50
5.1.1. Những thành quả đạt đƣợc.................................................................... 50
5.1.2. Những hạn chế cần khắc phục ............................................................. 50
5.2. Một số giải pháp cải thiện tình hình hiệu quả sử dụng vốn tại Chi nhánh
Biti’s Miền Tây ........................................................................................................... 51
Giải pháp 1: Tăng cƣờng công tác thu hồi nợ ............................................... 51
Gải pháp 2: Tăng số vòng quay hàng tồn kho .............................................. 52
Giải pháp 3: Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực ........................................... 53
Giải pháp 4: Tiết kiệm chi phí bán hàng........................................................ 55
Giải pháp 5: Hoàn thiện tổ chức công tác phân tích hiệu quả sử dụng vốn
kinh doanh............................................................................................................... 55
CHƢƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................... 57
6.1. Kết luận ........................................................................................................... 57
6.2. Kiến nghị......................................................................................................... 58
6.2.1. Đối với Chi nhánh Biti’s Miền Tây..................................................... 58
6.2.2. Đối với Công ty Biti’s ........................................................................... 58
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 59
PHỤ LỤC.................................................................................................................... 60
vii
DANH MỤC BIỂU BẢNG
BẢNG 1. BẢNG PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH 4
NĂM 2007-2010 .......................................................................................................... 29
BẢNG 2. BẢNG PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG TỔNG VỐN KINH
DOANH 4 NĂM 2007-2010 (6T) ............................................................................. 33
BẢNG 3. BẢNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TỔNG TÀI SẢN ........ 36
BẢNG 4. BẢNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH .. 39
BẢNG 5. BẢNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN LƢU ĐỘNG
........................................................................................................................................ 43
BẢNG 6. BẢNG PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA VỐN ................. 46
BẢNG 7. BẢNG TỔNG HỢP SỐ LIỆU PHÂN TÍCH MÔ HÌNH DUPONT
HAI NĂM 2008-2009 ................................................................................................. 47
BẢNG 8. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH MÔ HÌNH DUPONT ĐỐI VỚI ROA......... 47
BẢNG 9. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH MÔ HÌNH DUPONT ĐỐI VỚI ROE ......... 48
BẢNG 10. BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CHI NHÁNH
Biti’s MIỀN TÂY QUA CÁC NĂM 2007-2010..................................................... 60
BẢNG 11. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN CỦA Chi nhánh Biti’s Miền Tây QUA
CÁC NĂM 2007-2010 ................................................................................................ 61
viii
DANH MỤC HÌNH
HÌNH 1. SƠ ĐỒ PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA VỐN CHỦ SỞ
HỮU THEO PHƢƠNG TRÌNH DUPONT ............................................................. 21
HÌNH 2. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM MỘT SỐ CHỈ TIÊU TRONG BẢNG BÁO
CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ................................................... 28
HÌNH 3. SỰ BIẾN ĐỘNG VỀ QUI MÔ VÀ TỈ TRỌNG CÁC CHỈ TIÊU
TRONG TỔNG TÀI SẢN NGẮN HẠN.................................................................. 31
HÌNH 4. SỰ BIẾN ĐỘNG VỀ QUI MÔ VÀ TỈ TRỌNG CÁC CHỈ TIÊU
TRONG TỔNG NGUỒN VỐN................................................................................. 32
HÌNH 5. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM SỨC SẢN XUẤT CỦA TỔNG TÀI SẢN .. 35
HÌNH 6. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM SỨC SINH LỜI CỦA TỔNG TÀI SẢN...... 35
HÌNH 7. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM SỨC SẢN XUẤT CỦA TSCĐ ..................... 38
HÌNH 8. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM SỨC SINH LỜI CỦA TSCĐ......................... 38
HÌNH 9. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM SỨC SẢN XUẤT CỦA TÀI SẢN LƢU
ĐỘNG ........................................................................................................................... 41
HÌNH 10. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM SỨC SINH LỜI CỦA TÀI SẢN LƢU
ĐỘNG ........................................................................................................................... 42
HÌNH 11. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM TỐC ĐỘ LUÂN CHUYỂN HÀNG TỒN
KHO .............................................................................................................................. 42
HÌNH 12. BIỂU ĐỒ TĂNG GIẢM SỐ NGÀY LUÂN CHUYỂN HÀNG TỒN
KHO .............................................................................................................................. 42
HÌNH 13. BIỂU ĐỒ SỰ BIẾN ĐỘNG CÁC CHỈ SỐ SINH LỜI........................ 45
HÌNH 14. SƠ ĐỒ PHÂN TÍCH DUPONT CHI NHÁNH BITI’S MIỀN TÂY
NĂM 2009 .................................................................................................................... 49
ix
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BCKQHĐKD: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
CP: chi phí
CPBH: chi phí bán hàng
CPQLDN: chi phí quản lí doanh nghiệp
GVHB: giá vốn hàng bán
DT: doanh thu
DTT: doanh thu thuần
ĐBSCL: Đồng bằng sông Cửu Long
HTD: hàng tiêu dùng
HTX: hợp tác xã
KD: kinh doanh
KQHĐKD: Kết quả hoạt động kinh doanh
LN: lợi nhuận
LNG: lợi nhuận gộp
SX: sản xuất
TNHH: trách nhiệm hữu hạn
.đ: đồng (Việt Nam Đồng)
ng.đ: nghìn đồng
tr.đ: triệu đồng
TPHCM: Thành phố Hồ Chí Minh
x
CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Để có một hiệu quả sản xuất kinh doanh tốt thì ngay từ đầu quả trình sản
xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải có vốn để đầu tƣ và sử dụng vốn đó sao cho
hiệu quả, sao cho hợp lí và có thể tiết kiệm đƣợc vốn mà hiệu quả sản xuất kinh
doanh vẫn cao, khi đầu tƣ có hiệu quả ta có thể thu hồi vốn nhanh và có thể tiếp
tục quay vòng vốn, số vòng quay vốn càng nhiều thì càng có lợi cho doanh
nghiệp và có thể chiến thắng đối thủ trong cạnh tranh.
Bởi vậy, bất kì một doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển phải quan
tâm đến vấn đề tạo lập vốn, quản lí vốn và sử dụng vốn sao cho có hiệu quả nhất
nhằm đem lại lợi nhuận cao nhất cho doanh nghiệp. Cho nên việc tổ chức và sử
dụng hiệu quả vốn kinh doanh có ý nghĩa hết sức quan trọng, là điều kiện tiên
quyết để các doanh nghiệp khẳng định đƣợc vị trí của mình, tìm chỗ đứng vững
chắc trên thị trƣờng.
Việc phân tích tình hình sử dụng vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn là
vấn đề cấp bách có tầm quan trọng đặc biệt đối với Chi nhánh của Công ty Biti’s
tại Miền Tây, nhất là trong tình hình hiện nay công tác phân tích tình hình và
hiệu quả sử dụng vốn của Chi nhánh dẫu đã đƣợc chú trọng song còn nhiều hạn
chế, nội dung phân tích còn sơ sài nên doanh nghiệp chƣa có đƣợc cách sử dụng
nguồn lực một cách hợp lí nhất.
Chính vì lẽ đó, tôi đã chọn chủ đề “Phân tích hiệu quả sử dụng vốn và
các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Chi nhánh Biti’s Miền
Tây” làm luận văn tốt nghiệp của mình.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Đề tài tập trung phân tích đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn của Chi
nhánh, từ đó đề xuất các giải pháhp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
kinh doanh tại Chi nhánh Biti’s Miền Tây.
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
1
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
-
Mục tiêu 1: Tổng quan về tình hình sử dụng vốn.
-
Mục tiêu 2: Phân tích hiệu quả sử dụng vốn tại Chi nhánh Biti’s
Miền Tây trong khoảng thời gian 2007-6/2010.
Mục tiêu 3: Đƣa ra một số kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao
-
hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh cho Chi nhánh.
1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
-
Tình hình hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Chi nhánh Biti’s
Miền Tây mấy năm qua diễn ra nhƣ thế nào?
-
Giải pháp nào nhằm cải thiện và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
kinh doanh cho Chi nhánh trong thời gian sắp tới?
1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1. Không gian
-
Đề tài nghiên cứu đƣợc thực hiện tại Chi nhánh Biti’s Miền Tây.
-
Các số liệu dùng phân tích do phòng Kế toán, Tổng hợp cung cấp.
1.4.2. Thời gian
-
Đề tài căn cứ vào số liệu trong các bảng báo cáo cân đối kế toán,
báo cáo kết quả hoạt dộng kinh doanh trong 3 năm 2007, 2008 và
2009 và 6 tháng đầu năm 2010 để phân tích.
1.4.3. Đối tƣợng nghiên cứu
-
Phân tích hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp qua
các chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng tài sản, nguồn vốn v.v.., từ đó đƣa
ra các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cho doanh nghiệp.
1.5. LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU
Trong quá trình lƣợc khảo tài liệu, tác giả có tham khảo đề tài “Phân tích
hiệu quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh Công ty TNHH sản xuất hàng tiêu
dùng Bình Tiên tại Miền Tây” của tác giả Nguyễn Thị Ngọc Yển thực hiện năm
2009. Đề tài đã phân tích khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của Chi
nhánh trong 3 năm 2007-2009 thông qua các chỉ tiêu doanh thu, chi phí và lợi
nhuận mà Chi nhánh đạt đƣợc. Bên cạnh đó, đề tài cũng tiến hành phân tích một
số chỉ số tài chính: chỉ số hiệu quả hoạt động và chỉ số khả năng sinh lời qua đó
đề xuất một vài giải pháp nâng cao hiệu quả các hoạt động này.
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
2
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
CHƢƠNG 2
PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. PHƢƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1. Vốn kinh doanh
2.1.1.1. Khái niệm
Vốn kinh doanh của doanh nghiệp thƣờng xuyên vận động và chuyển hóa
từ hình thái ban đầu là tiền chuyển sang hình thái hiện vật và cuối cùng lại trở về
hình thái ban đầu là tiền. Sự vận động của vốn kinh doanh nhƣ vậy đƣợc gọi là
sự tuần hoàn của vốn. Quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
diễn ra liên tục, không ngừng. Do đó, sự tuần hoàn của vốn kinh doanh cũng diễn
ra liên tục, lặp đi lặp lại có tính chất chu kỳ tạo thành sự chu chuyển của vốn kinh
doanh. Sự chu chuyển của vốn kinh doanh chịu sự chi phối rất lớn bởi đặc điểm
kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh doanh.
Từ những phân tích trên có thể rút ra: “Vốn kinh doanh của doanh nghiệp là
biểu hiện bằng tiền của toàn bộ giá trị tài sản đƣợc huy động, sử dụng vào hoạt
động sản xuất kinh doanh nhằm mục đích sinh lời”.
2.1.1.2. Phân loại vốn kinh doanh
a) Căn cứ theo nguồn hình thành vốn:
- Vốn chủ sở hữu
Là số tiền vốn của các chủ sở hữu, các nhà đầu tƣ đóng góp, số vốn vay này
không phải là một khoản nợ. Doanh nghiệp không phải cam kết thanh toán,
không phải trả lãi suất. Vốn chủ sở hữu đƣợc xác định là phần còn lại trong tài
sản của doanh nghiệp sau khi trừ đi toàn bộ nợ phải trả tuỳ theo loại hình doanh
nghiệp.
Vốn chủ sở hữu đƣợc hình thành theo các cách khác nhau thông thƣờng
nguồn vốn này bao gồm:
+ Vốn góp
Là số vốn đóng góp của các thành viên tham gia thành lập doanh nghiệp sử
dụng vào mục đích kinh doanh. Đối với các công ty liên doanh thì cần vốn góp
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
3
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
của các đối tác liên doanh, số vốn này có thể bổ sung hoặc rút bớt trong quá trình
kinh doanh.
+ Lợi nhuận chưa phân phối
Là số vốn có từ nguồn gốc lợi nhuận, là phần chênh lệch giữa một bên là
doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, từ hoạt động tài chính và từ hoạt
động bất thƣờng khác và một bên là chi phí.
Số lãi này trong khi chƣa phân phối cho các chủ đầu tƣ, trích quỹ thì đƣợc
sử dụng trong kinh doanh vốn chủ sở hữu.
- Vốn vay
Là khoản vốn đầu tƣ ngoài vốn pháp định đƣợc hình thành từ nguồn đi vay,
đi chiếm dụng từ các đơn vị, cá nhân, sau một thời gian nhất định doanh nghiệp
phải hoàn trả cho ngƣời cho vay cả gốc lẫn lãi.
Vốn vay có thể sử dụng hai nguồn chính: Vay của các tổ chức tài chính và
phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Doanh nghiệp càng sử dụng nhiều vốn vay thì mức độ rủi ro càng cao
nhƣng để phục vụ sản xuất kinh doanh thì đây là một nguồn vốn huy động lớn
tuỳ thuộc vào khả năng thế chấp tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Thông thƣờng một doanh nghiệp phải phối hợp cả hai nguồn vốn trên để
đảm bảo cho nhu cầu vốn kinh doanh của doanh nghiệp, kết hợp lý hai nguồn
vốn này phụ thuộc vào ngành mà doanh nghiệp hoạt động cũng nhƣ quyết định
của ngƣời quản lý trên cơ sở xem xét tình hình chung của nền kinh tế cũng nhƣ
tình hình thực tế tại doanh nghiệp.
b) Căn cứ vào công dụng kinh tế của vốn
+ Vốn cố định
Là một bộ phận vốn đầu tƣ ứng trƣớc về tài sản cố định và tài sản đầu tƣ cơ
bản mà điểm luân chuyển từng phần trong chu kỳ sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp, hình thành một vòng tuần hoàn khi tài sản cố định hết thời hạn sử dụng.
+ Vốn lưu động
Là bộ phận sản xuất kinh doanh ứng ra để mua sắm các tƣ liệu lao động
nhằm phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
4
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
2.1.1.3. Tầm quan trọng của vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh
Trong nền kinh tế thị trƣờng, mọi vận hành kinh tế đều đƣợc tiền tệ hoá, do
vậy bất kỳ một quá trình sản xuất kinh doanh nào dù bất cứ cấp độ nào, gia đình,
doanh nghiệp hay quốc gia luôn cần một lƣợng vốn nhất định dƣới dạng tiền tệ,
tài nguyên đã đƣợc khai thác, bản quyền phát hành…
Vốn là điều kiện tiền đề quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp. Vốn là cơ sở xác lập địa vị pháp lý của doanh nghiệp, vốn đảm bảo cho
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo mục tiêu đã định.
+ Về mặt pháp lý:
Mỗi doanh nghiệp khi muốn thành lập thì điều kiện đầu tiên là doanh
nghiệp đó phải có một lƣợng vốn nhất định, lƣợng vốn đó tối thiểu phải bằng
lƣợng vốn pháp định (lƣợng vốn tối thiểu mà pháp luật quy định cho từng loại
doanh nghiệp) khi đó địa vị pháp lý mới đƣợc công nhận. Ngƣợc lại, việc thành
lập doanh nghiệp không thể thực hiện đƣợc. Trƣờng hợp trong quá trình hoạt
động kinh doanh, vốn của doanh nghiệp không đạt điều kiện mà pháp luật quy
định, doanh nghiệp sẽ chấm dứt hoạt động nhƣ phá sản, sát nhập vào doanh
nghiệp khác… Nhƣ vậy, vốn đƣợc xem là một trong những cơ sở quan trọng nhất
để đảm bảo sự tồn tại tƣ cách pháp nhân của một doanh nghiệp trƣớc pháp luật .
+ Về kinh tế:
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh vốn là mạch máu của doanh nghiệp
quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Vốn không những đảm bảo
khả năng mua sắm máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ phục vụ cho quá
trình sản xuất mà còn đảm bảo cho hoạt động kinh doanh diễn ra một cách liên
tục, thƣờng xuyên.
Vốn là yếu tố quyết định đến mở rộng phạm vi hoạt động của doanh nghiệp.
Để có thể tiến hành tái sản xuất mở rộng thì sau một chu kỳ kinh doanh vốn của
doanh nghiệp phải sinh lời, tức là hoạt động kinh doanh phải có lãi đảm bảo cho
doanh nghiệp đƣợc bảo toàn và phát triển. Đó là cơ sở để doanh nghiệp tiếp tục
đầu tƣ sản xuất, thâm nhập vào thị trƣờng tiềm năng từ đó mở rộng thị trƣờng
tiêu thụ, nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên thƣơng trƣờng.
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
5
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
Nhận thức đƣợc vai trò quan trọng của vốn nhƣ vậy thì doanh nghiệp mới
có thể sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả hơn và luôn tìm cách nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn.
2.1.2. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh
2.1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là một phạm trù kinh tế biểu hiện tập trung
của sự phát triển kinh tế chiều sâu, thể hiện trình độ khai thác các nguồn lực và
trình độ chi phí các nguồn lực đó trong quá trình tái sản xuất nhằm thực hiện mục
tiêu kinh doanh.
Công thức tổng quát xác định hiệu quả kinh doanh:
Kết quả đầu ra
Hiệu quả
kinh doanh
=
Chi phí đầu vào
Hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là chỉ tiêu
phản ánh kết quả tổng hợp nhất quá trình sử dụng các loại vốn. Đó là sự tối thiểu
hoá vốn cần sử dụng và tối đa hoá kết quả hay khối lƣợng nhiệm vụ sản xuất
kinh doanh trong một giới hạn nguồn nhân tài, vật lực, phù hợp với kinh tế hiệu
quả nói chung.
Hiệu quả sử dụng vốn đƣợc lƣợng hoá thông qua hệ thống chỉ tiêu về khả
năng hoạt động, khả năng sinh lời độ luân chuyển vốn… Nó phản ánh quan hệ
giữa đầu vào và đầu ra của quá trình sản xuất kinh doanh thông qua thƣớc đo tiền
tệ. Công thức xác định là:
Trong đó:
Hv: Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp
G: Sản lƣợng sản phẩm hàng hoá tiêu thụ hoặc doanh thu bán hàng
V: Vốn sản xuất bình quân dùng vào sản xuất kinh doanh trong kỳ
Theo công thức trên, Hv càng lớn chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn sản xuất
kinh doanh càng cao. Việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp phải
đảm bảo các điều kiện sau:
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
6
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
- Phải khai thác nguồn lực một cách triệt để, nghĩa là không để nhàn rỗi
không sinh lời.
- Phải sử dụng vốn một cách hợp lý và tiết kiệm.
- Phải quản lý vốn một cách chặt chẽ, nghĩa là không để vốn bị sử dụng sai
mục đích, không để vốn thất thoát do buông lỏng quản lý.
2.1.2.2. Ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
Để đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp cần phải
có ba yếu cơ bản là vốn, lao động và kỹ thuật - công nghệ. Cả ba yếu tố này đều
đóng vai trò quan trọng, song vốn là điều kiện tiên quyết không thể thiếu. Bởi vì
hiện nay, đang có một nguồn lao động dồi dào, việc thiếu lao động chỉ xảy ra ở
các ngành nghề cần đòi hỏi chuyên môn cao, nhƣng vấn đề này có thể khắc phục
đƣợc trong một thời gian ngắn nếu chúng ta có tiền để đào tạo hay đào tạo lại.
Vấn đề là công nghệ cũng không gặp khó khăn phức tạp vì chúng ta có thể nhập
chúng cùng kinh nghiệm quản lý tiên tiến trên thế giới, nếu chúng ta có khả năng
về vốn, ngoại tệ hoặc có thể tạo ra nguồn vốn, ngoại tệ. Nhƣ vậy, yếu tố cơ bản
của doanh nghiệp nƣớc ta hiện nay là vốn và quản lý sử dụng vốn có hiệu quả
trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Nhƣ chúng ta đã biết hoạt động kinh doanh là hoạt động kiếm lời, lợi nhuận
là mục tiêu hàng đầu của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trƣờng. Để đạt đƣợc
ợi nhuận tối đa các doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao trình độ sản xuất
kinh doanh, trong đó quản lý và sử dụng vốn là một bộ phận quan trọng, có ý
nghĩa quyết định đến hiệu quả sản xuất kinh doanh. Các doanh nghiệp phải có
một chế độ bảo toàn vốn trƣớc hết từ đổi mới cơ chế quản lý tài chính đối với các
doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Trƣớc đây trong cơ chế kinh tế tập trung quan
liêu bao cấp, doanh nghiệp coi nguồn vốn từ ngân sách Nhà Nƣớc cấp cho nên
doanhnghiệp sử dụng không quan tâm đến hiệu quả, kinh doanh thua lỗ đã có
Nhà Nƣớc bù đắp, điều này gây ra tình trạng vô chủ trong quản lý và sử dụng
vốn dẫn tới lãng phí vốn, hiệu quả kinh tế thấp. Từ khi chuyển sang nền kinh tế
thị trƣờng, các doanh nghiệp quốc doanh hoạt động theo phƣơng thức hạch toán
kinh doanh. Nhà Nƣớc không tiếp tục bao cấp về vốn cho doanh nghiệp nhƣ
trƣớc đây. Để duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp phải
bảo toàn, giữ gìn số vốn Nhà Nƣớc giao, tức là kinh doanh ít nhất cũng phải hoà
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
7
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
vốn, bù đắp đƣợc số vốn đã bỏ ra để tái sản xuất giản đơn. Đồng thời doanh
nghiệp phải kinh doanh có lãi để tích luỹ bổ sung vốn, là đòi hỏi với tất cả các
doanh nghiệp.
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ đảm bảo an toàn tài chính cho doanh
nghiệp. Hoạt động trong cơ chế thị trƣờng doanh nghiệp luôn đề cao tính an toàn
tài chính. Đây là vấn đề có ảnh hƣởng đến sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp. Việc sử dụng hiệu quả các nguồn vốn giúp cho doanh nghiệp nâng cao
khả năng huy động các nguồn vốn tài trợ dễ dàng hơn, khả năng thanh toán của
doanh nghiệp đƣợc bảo toàn, doanh nghiệp có đủ nguồn lực để khắc phục những
khó khăn và rủi ro trong kinh doanh.
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng
cạnh tranh. Đáp ứng yêu cầu cải tiến công nghệ, nâng cao chất lƣợng sản phẩm,
đa dạng hoá mẫu mã sản phẩm…doanh nghiệp phải có vốn trong khi đó vốn của
doanh nghiệp chỉ có hạn vì vậy nâng cao hiệu quả sử dụng vốn là rất cần thiết.
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ giúp cho doanh nghiệp đạt đƣợc mục tiêu tăng
giá trị tài sản của chủ sở hữu và các mục tiêu khác của doanh nghiệp nhƣ nâng
cao uy tín của sản phẩm trên thị trƣờng, nâng cao mức sống của ngƣời lao
động… vì khi hoạt động kinh doanh mang lại lợi nhuận thì doanh nghiệp có thể
mở rộng quy mô sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm cho ngƣời lao động và mức
sống của ngƣời lao động ngày càng cải thiện. Điều đó giúp cho năng xuất lao
động ngày càng đƣợc nâng cao, tạo cho sự phát triển của doanh nghiệp và các
ngành khác có liên quan. Đồng thời nó cũng làm tăng các khoản đóng góp cho
Nhà Nƣớc.
Thông thƣờng các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn cố định và vốn lƣu động
đƣợc xác định bằng cách so sánh giữa kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất
inh doanh nhƣ doanh thu, lợi nhuận… với số vốn cố định, vốn lƣu động để đạt
đƣợc kết quả đó. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh cao nhất khi bỏ vốn vào kinh
tìm biện pháp làm cho chi phí về vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh ít nhất
mà đem lại kết quả cuối cùng cao nhất.
Từ công thức: Lợi nhuận = Doanh thu – chi phí
Cho ta thấy: với một lƣợng doanh thu nhất định, chi phí càng nhỏ lợi nhuận
càng lớn. Các biện pháp giảm chi phí tăng lợi nhuận, nâng cao hiệu quả sử dụng
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
8
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
vốn phải dựa trên cơ sở phản ánh chính xác, đầy đủ các loại chi phí trong điều
kiện nền kinh tế luôn biến động về giá. Do đó để đảm bảo kết quả hoạt động sản
suất kinh doanh của doanh nghiệp. Vì hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh
cũng đƣợc xác định bằng cách so sánh giữa kết quả đạt đƣợc với chi phí bỏ ra
trong đó chi phí về vốn là chủ yếu.
2.1.3. Phân tích tình hình biến động vốn và nguồn vốn kinh doanh
Phân tích tình hình biến động vốn và nguồn vốn kinh doanh thông qua phân
tích bảng cân đối kế toán, ngoài việc so sánh tổng số vốn cuối kì so với đầu kì,
cần phải xem xét từng khoản vốn của doanh nghiệp chiếm trong tổng số tài sản,
để thấy đƣợc mức độ đảm bảo cho quả trình sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp.
2.1.3.1. Phân tích tình hình biến động qui mô của tài sản
Xem xét sự biến động của tổng tài sản cũng nhƣ chi tiết theo từng loại tài
sản thông qua việc so sánh giữa số cuối kỳ với số đầu năm cả về số tuyệt đối lẫn
số tƣơng đối. Qua đó, thấy đƣợc sự biến động về qui mô và năng lực kinh doanh
của doanh nghiệp.
Khi xem xét vấn đề này, cần quan tâm để ý đến tác động của từng loại tài
sản đối với quá trình kinh doanh và chính sách tài chính của doanh nghiệp trong
việc tổ chức huy động vốn. Cụ thể:
-
Sự biến động của tiền và đầu tƣ tài chính ngắn hạn ảnh hƣởng đến
khả năng ứng phó đối với các khoản nợ đến hạn.
-
Sự biến động của hàng tồn kho chịu ảnh hƣởng lớn bởi quá trình sản
xuất kinh doanh từ khâu dự trữ đến khâu bán hàng.
-
Sự biến động của các khoản phải thu chịu ảnh hƣởng của công việc
thanh toán và chính sách tín dụng của doanh nghiệp đối với khách
hàng. Điều đó ảnh hƣởng lớn đến việc quản lý và sử dụng vốn.
-
Sự biến động của tài sản cố định cho thấy qui mô và năng lực sản
xuất hiện có của doanh nghiệp,...
GVHD: Nguyễn Ngọc Lam
9
SVTH: Nguyễn Hoàng Hoan
- Xem thêm -