Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
TÓM LƯỢC
Nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển, quyền tự chủ kinh doanh được
trao cho các doanh nghiệp, các doanh nghiệp được tạo điều kiện để phát huy sức
sáng tạo, năng lực của mình để thỏa mãn tốt nhất nhu cầu của người tiêu dùng. Bên
cạnh đó, Việt Nam đã gia nhập khu vực mậu dịch tự do (AFTA), diễn đàn hợp tác
châu Á Thái Bình Dương (APEC), và gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO).
Môi trường kinh doanh luôn luôn thay đổi, sự cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt
và khắc nghiệt không chỉ giữa các doanh nghiệp trong nước mà còn từ các “đối thủ”
nước ngoài. Do đó yêu cầu đặt ra đối với các doanh nghiệp là phải tìm ra cho mình
một hướng đi đúng đắn, phù hợp với nhu cầu thực tế, phải thích nghi được với
những sự thay đổi của thị trường. Các doanh nghiệp phải tự hoàn thiện mình để đạt
được hiệu quả cao nhất đồng thời có thể làm chủ trong quá trính sản xuất kinh
doanh của mình. Để đạt được mục đích trên đòi hỏi chủ doanh nghiệp và các cán bộ
quản lý trong doanh nghiệp cần phải nhận thức và vận dụng các phương pháp quản
lý hữu hiệu trong đó có phân tích kinh tế. Phân tích doanh thu là một nội dung quan
trọng trong phân tích hoạt động kinh tế của doanh nghiệp. Thấy được tầm quan
trọng và tính cấp thiết của việc phân tích doanh thu, em đã chọn đề tài “ Phân tích
doanh thu tại Công ty TNHH Thương Mại Thắng Linh” làm đề tài khóa luận tốt
nghiệp của mình. Khóa luận đi vào giải quyết các vấn đề sau:
- Hệ thống hóa các vấn đề cơ bản về doanh thu và phân tích doanh thu tại các
doanh nghiệp
- Phân tích thực trạng doanh thu tại Công ty TNHH Thương Mại Thắng Linh
để thấy được tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng qua 5 năm (2007-2011); tình
hình tăng (giảm) doanh thu bán hàng qua các năm 2010, 2011. Đồng thời phân tích
những nhân tố ảnh hưởng đến chỉ tiêu này.
- Đưa ra các kết luận, đề xuất nhằm tăng doanh thu tại Công ty TNHH
Thương Mại Thắng Linh
SV: Đặng Thúy Nga
i
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình thực tập tại Công ty TNHH Thương Mại Thắng Linh
cho đến khi hoàn thành bài khóa luận, em đã nhận được sự động viên, khích lệ của
gia đình, bạn bè cùng sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của thầy giáo viên hướng dẫn
PGS.TS Nguyễn Quang Hùng và các cô chú, anh chị làm việc tại công ty. Em xin
chân thành cảm ơn trường Đại học Thương Mại, các thầy cô giáo bộ môn Thống kê
– Phân tích, thầy giáo hướng dẫn PGS.TS Nguyễn Quang Hùng và Công ty TNHH
Thương Mại Thắng Linh, cùng bạn bè, người thân đã giúp đỡ em hoàn thành tốt đề
tài của mình. Khóa luận đã hệ thống hóa phần lí thuyết cơ bản về doanh thu và phân
tích doanh thu làm cơ sở cho việc nghiên cứu và phân tích thực trạng hoạt động này
tại công ty. Từ đó phát hiện ra vấn đề cần giải quyết và đề xuất giải pháp nhằm tăng
doanh thu tại Công ty TNHH Thương Mại Thắng Linh. Vì vốn kiến thức còn hạn
chế và thời gian không nhiều nên bài viết của em không thể tránh khỏi thiếu sót.
Với niềm ham học hỏi và cầu tiến em rất mong được sự góp ý nhiệt tình của các
thầy cô giáo, các bạn sinh viên và cô chú, anh chị trong công ty để em có thể phát
triển và hoàn chỉnh kiến thức hơn nữa.
Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn!
SV: Đặng Thúy Nga
ii
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................2
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ....................................................5
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................6
Phần mở đầu............................................................................................................7
1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài nghiên cứu....................................................7
1.1 Về mặt lý luận.....................................................................................................7
1.2. Về mặt thực tế....................................................................................................8
1.3. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu..........................................................................8
2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài............................................9
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài.....................................................9
4. Phương pháp thực hiện đề tài.............................................................................9
4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu..........................................................................9
4.2. Phương pháp phân tích dữ liệu.......................................................................10
4.2.1. Phương pháp so sánh..................................................................................10
4.2.2. Phương pháp thay thế liên hoàn.................................................................11
4.2.3. Phương pháp chỉ số.....................................................................................11
4.2.4. Phuơng pháp biểu mẫu................................................................................11
5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp.....................................................................12
Chương 1: Cơ sở lý luận về doanh thu và phân tích doanh thu.........................13
1.1. Một số định nghĩa khái niệm cơ bản.............................................................13
1.1.1. Khái niệm doanh thu....................................................................................13
1.1.2. Khái niệm về doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ..............................13
1.1.3. Doanh thu tài chính......................................................................................15
1.1.4. Thu nhập khác..............................................................................................16
1.2. Một số lý thuyết về phân tích doanh thu bán hàng......................................16
1.2.1. Mục đích và ý nghĩa của việc phân tích doanh thu.....................................16
1.2.1.1. Mục đích của việc phân tích doanh thu....................................................16
1.2.1.2. Ý nghĩa của việc phân tích doanh thu.......................................................17
SV: Đặng Thúy Nga
iii
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
1.2.2. Nội dung phân tích doanh thu bán hàng trong doanh nghiệp....................17
1.2.2.1. Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng...............................17
1.2.2.2. Phân tích doanh thu bán hàng theo tổng mức và kết cấu.......................18
1.2.2.3 Phân tích nhịp độ bán hàng trong doanh nghiệp thương mại..................20
1.2.2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng....................20
Chương 2: Phân tích thực trạng doanh thu tại công TNHH Thương Mại Thắng
Linh........................................................................................................................ 22
2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hưởng các nhân tố môi trường đến công tác
phân tích doanh thu tại Công ty...........................................................................22
2.1.1.Giới thiệu tổng quan về Công ty TNHH Thương Mại Thắng Linh.............22
2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty.......................................22
2.1.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý và bộ máy kế toán của công ty.......................23
2.1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu tại Công ty TNHH Thương Mại
Thắng Linh.............................................................................................................25
2.1.2.1. Các nhân tố thuộc môi trường bên ngoài.................................................25
2.1.2.2. Các nhân tố thuộc môi trường bên trong..................................................26
2.2. Phân tích thực trạng doanh thu tại Công ty TNHH Thương Mại Thắng
Linh........................................................................................................................ 27
2.2.1. Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng..................................27
2.2.2. Phân tích doanh thu bán hàng theo tổng mức và kết cấu doanh thu.........29
2.2.2.1. Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh.....................29
2.2.2.2. Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và những mặt hàng chủ
yếu........................................................................................................................... 30
2.2.3. Phân tích nhịp độ bán hàng của Công ty.....................................................34
2.2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng.......................35
Chương 3: Các kết luận và đề xuất nhằm tăng doanh thu tại Công TNHH
Thương Mại Thắng Linh......................................................................................41
3.1 Các kết luận và phát hiện qua nghiên cứu về thực trạng phân tích doanh
thu tại Công ty.......................................................................................................41
3.1.1. Những kết quả đã đạt được..........................................................................41
3.1.2. Những mặt hạn chế, tồn tại và nguyên nhân.............................................42
SV: Đặng Thúy Nga
iv
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
3.2.1. Giải pháp 1: Tăng cường hoạt động Marketing, đẩy mạnh công tác nghiên
cứu và dự báo thị trường........................................................................................44
3.2.2. Giải pháp 2: Hoàn thiện công tác mua hàng và kho dự trữ hàng hóa.....48
3.2.3. Giải pháp 3: Nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ quản lý và nhân
viên bán hàng.........................................................................................................52
3.3. Những điều kiện để thực hiện........................................................................54
KẾT LUẬN............................................................................................................57
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................58
SV: Đặng Thúy Nga
v
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
STT
1
2
3
4
5
Tên bảng biểu, sơ đồ, hình vẽ
Trang
Biểu hình 2.1: Sơ đồ bộ máy quản trị của Công ty
Biểu hình 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của Công ty
Biểu 2.3: Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng
Biểu 2.4: Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh
doanh
Biểu 2.5: Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và những
6
7
8
9
mặt hàng chủ yếu
Biểu 2.6: Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán
Biểu 2.7: Phân tích doanh thu bán hàng theo quý
Biểu 2.8: Phân tích nhịp độ bán hàng của Công ty
Biểu 2.9: Phân tích sự ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn
10
giá hàng bán đến doanh thu bán hàng
Biểu 2.10: Phân tích sự ảnh hưởng của số lượng lao động và năng
11
suất lao động đến doanh thu bán hàng
Biểu 2.11: Phân tích sự ảnh hưởng của khâu lưu chuyển hàng hóa
12
13
14
đến doanh thu bán hàng
Biểu 3.1: Số lượng các đại lý định mở tại các tỉnh, thành phố
Biểu 3.2: Mức hoa hồng các đại lý được hưởng
Biểu 3.3: Kế hoạch đào tạo nhân viên bán hàng và quản lý các bộ
phận
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
SV: Đặng Thúy Nga
vi
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
BHXH
Bảo hiểm xã hội
CP
Chi phí
DT
Doanh thu
DTBH
Doanh thu bán hàng
GTGT
Giá trị gia tăng
MTV
Một thành viên
NXB
Nhà xuất bản
PGS.TS
Phó Giáo sư.Tiến sĩ
PP
Phương pháp
QĐ-BTC
Quyết định – Bộ Tài Chính
STT
Số thứ tự
SX-TM-DV
Sản xuất-Thương mại-Dịch vụ
TL
Tỷ lệ
TNDN
Thu nhập doanh nghiệp
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
TP
Thành phố
TS
Tiến sĩ
TSCĐ
Tài sản cố định
TT
Tỷ trọng
TTĐB
Tiêu thụ đặc biệt
SV: Đặng Thúy Nga
vii
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Phần mở đầu
1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
1.1 Về mặt lý luận
Nền kinh tế thị trường với sự cạnh tranh gay gắt, sự tồn tại và điều tiết của
các những quy luật kinh tế khách quan như quy luật cạnh tranh, quy luật cung cầu,
quy luật giỏ cả…đó tạo ra một môi trường phức tạp, đầy khó khăn đối với các
doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp không có những bước đi thận trọng, vững chắc,
không ngừng vươn lên, không ngừng thay đổi tư duy và phương thức quản lý thì
doanh nghiệp sẽ bị thụt lùi, không theo kịp với “guồng quay” của thị trường. Một
trong những phương pháp quản lý hữu hiệu đối với doanh nghiệp là phân tích kinh
tế. Qua phân tích kinh tế, doanh nghiệp sẽ nắm được thông tin một cách kịp thời,
chính xác và toàn diện tình hình thực hiện các nhiệm vụ sản xuất kinh doanh và kết
quả kinh doanh làm cơ sở đề ra các chủ trương, chính sách và biện pháp quản lý
thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Trong các doanh nghiệp nói chung và trong doanh nghiệp thương mại dịch
vụ nói riêng, một trong các chỉ tiêu quan trọng phản ánh hiệu quả kinh doanh là
doanh thu. Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được
trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động kinh doanh thông thường của doanh
nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Tăng doanh thu có ý nghĩa vô cùng
quan trọng đối với doanh nghiệp cũng như đối với xã hội.
Đối với doanh nghiệp, tăng doanh thu là điều kiện để doanh nghiệp thực hiện
tốt chức năng, nhiệm vụ kinh doanh, thu hồi vốn nhanh, tạo những điều kiện cần
thiết để doanh nghiệp đầu tư mở rộng hoặc đầu tư chiều sâu cho hoạt động kinh
doanh, thực hiện tốt nghĩa vụ với Nhà nước, đồng thời tạo điều kiện tăng thu nhập
cho người lao động. Doanh thu có ý nghĩa sống còn đối với doanh nghiệp. Doanh
thu giúp doanh nghiệp bù đắp chi phí, thu hổi vốn. Doanh thu thể hiện sức mạnh
của doanh nghiệp và mở rộng thị trường. Nâng cao doanh thu là biện pháp căn bản
để tăng lợi nhuận doanh nghiệp, nâng cao uy tín và khả năng chiếm lĩnh thị trường.
Việc nghiên cứu doanh thu mạng lại cho nhà đàu tư cơ sở để lựa chọn đối tác kinh
doanh.
SV: Đặng Thúy Nga
viii
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Phân tích doanh thu sẽ giúp doanh nghiệp nhận thức và đánh giá một cách
đúng đắn, toàn diện và khách quan tình hình tiêu thụ hàng hóa của doanh nghiệp
trong kỳ kinh doanh, qua đó thấy được những tồn tại, nguyên nhân ảnh hưởng
khách quan cũng như chủ quan đến tình hình thực hiện doanh thu của doanh nghiệp.
Từ đó doanh nghiệp sẽ tìm ra được những chính sách, biện pháp quản lý thích hợp,
để tăng doanh thu. Như vậy, phân tích doanh thu là một nội dung quan trọng trong
hoạt động kinh doanh nói chung và trong hoạt động phân tích kinh tế nói riêng của
doanh nghiệp.
1.2. Về mặt thực tế
Công ty TNHH Thương Mại Thắng Linh là một công ty thương mại hoạt
động chủ yếu trong lĩnh vực kinh doanh các loại sản phẩm như gia vị Thái Lan,
bánh kẹo, sữa bột. Những mục tiêu mà công ty theo đuổi đó là mở rộng hoạt động
kinh doanh theo cả chiều rộng và chiều sâu, tối đa hóa lợi nhuận, nâng cao uy tín
của công ty trên thị trường, góp phần thiết thực trong việc thực hiện các nhiệm vụ
kinh tế - xã hội của đất nước. Để thực hiện được những mục tiêu đó, trước hết công
ty cần hoạt động kinh doanh hiệu quả, thể hiện qua các chỉ tiêu về doanh thu, lợi
nhuận và chi phí.
Qua quá trình thực tập tìm hiểu công ty TNHH Thương Mại Thắng Linh, em
nhận thấy rằng, trong các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả kinh doanh, doanh thu là một
chỉ tiêu mà doanh nghiệp còn nhiều tồn tại, hạn chế hơn so với các chỉ tiêu phản ánh
hiệu quả kinh doanh khác. Doanh nghiệp chưa nhận thức hết được tầm quan trọng
của việc phân tích doanh thu. Do đó vấn đề này hiện nay chưa được chú trọng tại
doanh nghiệp. Các giải pháp nhằm tăng doanh thu của doanh nghiệp mới dựa trên ý
kiến và kinh nghiệm chủ quan của các thành viên trong Ban Giám Đốc. Xuất phát
từ thực tế đó, em đã chọn đề tài “ Phân tích doanh thu tại Công ty Trách nhiệm hữu
hạn Thương Mại Thắng Linh” nhằm giúp công ty tháo gỡ được những vướng mắc
trên và ngày càng phát triển.
1.3. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
Thông qua đề tài nghiên cứu sẽ giúp cho doanh nghiệp có một cái nhìn tổng
quát đối với tình hình biến động của doanh thu, giúp doanh nghiệp phát hiện trọng
tâm kinh doanh từ đó khai thác tốt tiềm năng của doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp
SV: Đặng Thúy Nga
ix
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
cho doanh nghiệp theo dõi sát sao và đánh giá kế hoạch thực hiện doanh thu qua các
kỳ kinh doanh, làm cơ sở để doanh nghiệp đề ra kế hoạch tăng trưởng doanh thu
2. Mục tiêu cụ thể đặt ra cần giải quyết trong đề tài
Việc nghiên cứu đề tài “Phân tích doanh thu tại Công ty Trách nhiệm hữu
hạn Thương Mại Thắng Linh” nhằm làm rõ ba mục tiêu cụ thể sau:
- Thứ nhất: Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về doanh thu và phân
tích doanh thu của doanh nghiệp.
- Thứ hai: Vận dụng những cơ sở lý luận để tiếp cận, phân tích thực trạng
doanh thu tại Công ty TNHH Thương mại Thắng Linh trong thời gian từ năm 2007
– 2011, (đặc biệt là trong hai năm 2010 và 2011) nhằm làm rõ những vấn đề tồn tại
và nguyên nhân của những vấn đề đó.
- Thứ ba: Từ những kết quả phân tích thực trạng doanh thu của công ty, đưa
ra một số kết luận và đề xuất giải pháp nhằm tăng doanh thu của Công ty TNHH
Thương mại Thắng Linh
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là doanh thu bán hàng của Công ty TNHH
Thương mại Thắng Linh
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về mặt không gian: Công ty TNHH Thương Mại Thắng Linh - 161 Phúc
tân - Hoàn Kiếm - Hà Nội
+ Về mặt thời gian: Khóa luận nghiên cứu số liệu và phân tích doanh thu
bán hàng của Công ty trong 5 năm (2007 - 2011), trong đó chủ yếu phân tích trong
2 năm 2010 - 2011.
4. Phương pháp thực hiện đề tài
4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
* Phương pháp phỏng vấn
Phương pháp phỏng vấn là phương pháp thu thập thông tin rất thông dụng và
rất hiệu quả. Người nghiên cứu đặt câu hỏi trực tiếp cho đối tượng được điều tra và
thông qua câu trả lời của họ sẽ nhận được những thông tin mong muốn.
Các bước tiến hành phỏng vấn:
SV: Đặng Thúy Nga
x
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Bước 1: Xác định đối tượng cần phỏng vấn: Bà Trần Vân Anh – Kế toán
trưởng và Ông Thạch Đình Thắng - Giám đốc công ty
Bước 2: Thiết kế bảng câu hỏi phỏng vấn: Các câu hỏi phỏng vấn được đưa
ra nhằm tập trung, đi sâu vào tình hình phân tích doanh thu của công ty, những kết
quả đã đạt được, những tồn tại nguyên nhân cũng như các giải pháp đề ra nhằm tăng
doanh thu cho công ty.
Bước 3: Tiến hành phỏng vấn Giám đốc công ty và Kế toán trưởng theo các
câu hỏi đã được chuẩn bị trong bảng câu hỏi phỏng vấn.
Bước 4: Tổng hợp dữ liệu phỏng vấn: Tổng hợp nội dung phỏng vấn thành
văn bản phỏng vấn để lấy dữ liệu phục vụ cho việc phân tích doanh thu và đề ra các
giả pháp tăng doanh thu tại công ty TNHH Thương mại Thắng Linh.
*Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Bên cạnh việc sử dụng phương pháp phỏng vấn, khóa luận còn sửa dụng
phươn pháp nghiên cứu tài liệu. Tài liệu bao gồm tài liệu bên trong và tài liệu bên
ngoài.
- Tài liệu bên trong: Báo cáo tài chính, Các báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh của công ty từ năm 2007 đến năm 2011, các sổ kế toán tổng hợp và chi tiết về
doanh thu bán hàng, hóa đơn chứng từ liên quan đến bán hàng của công ty… Sổ chi
tiết bán hàng của Công ty năm 2010 và 2011
- Tài liệu bên ngoài: các quy định, chuẩn mực kế toán, các thông tư, các giáo
trình kế toán tài chính, giáo trình tài chính doanh nghiệp, giáo trình phân tích kinh tế
doanh nghiệp thương mại của trường Đại học Thương Mại, trường Học viện Tài
chính, luận văn của các khóa trước về vấn đề doanh thu, phân tích doanh thu và các
giải pháp nhằm tăng doanh thu
4.2. Phương pháp phân tích dữ liệu
4.2.1. Phương pháp so sánh
Đây là phương pháp chủ yếu được sử dụng trong công tác phân tích doanh
thu nhằm đánh giá mức độ hoàn thành bằng tỉ lệ phần trăm, sự biến động mức độ
tăng giảm doanh thu năm 2011 so với năm 2010, so sánh doanh thu của Công ty
trong vòng 5 năm từ 2007 – 2011 để thấy được sự biến động của doanh thu qua
từng năm, so sánh doanh thu theo các nghiệp vụ kinh doanh trong 2 năm 2010 –
SV: Đặng Thúy Nga
xi
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
2011, so sánh doanh thu bán hàng của từng nhóm hàng, mặt hàng chủ yếu, so sánh
doanh thu bán hàng theo phương thức bán, so sánh doanh thu bán hàng các quý năm
2011 so với cùng kì năm 2010.
Các phương pháp so sánh
So sánh tuyệt đối
Chênh lệch tuyệt đối = Doanh thu năm 2011 – Doanh thu năm 2010
So sánh tương đối
- Tỉ lệ phần trăm (%) : chỉ tiêu tương đối để phản ánh mức độ hoàn thành kế
hoạch hoặc tăng giảm năm 2011 so với năm 2010
Tỷ lệ phần trăm
Doanh thu năm 2011 – Doanh thu năm 2010
Doanh thu năm 2010
=
X 100%
Tăng (Giảm)
- Tỉ trọng: Chỉ tiêu phản ánh tỉ lệ % của từng loại doanh thu trong tổng doanh thu .
Qua đó thấy được vai trò và vị trí của đối tượng cấu thành nên doanh thu bộ phận trong
tổng doanh thu của công ty.
Tỉ trọng
(%)
=
Doanh thu bộ phận
Doanh thu tổng thể
X 100%
4.2.2. Phương pháp thay thế liên hoàn
Phương pháp thay thế liên hoàn được sử đụng trong đề tài để xác định mức
độ ảnh hưởng của số lượng và đơn giá hàng bán, của tổng số lao động và năng suất
lao động trong kì tới sự biến động tăng doanh thu bán hàng năm 2011 và năm 2010.
4.2.3. Phương pháp chỉ số
Phương pháp chỉ số được sử dụng trong phân tích doanh thu kết hợp với thay
thế liên hoàn để tính toán mức độ ảnh hưởng của các nhân tố (số lượng và giá bán)
tới doanh thu bán hàng. Chỉ số áp dụng để phân tích mức độ ảnh hưởng của các
nhân tố đến doanh thu bán hàng là chỉ số giá bán năm 2011…
Phương pháp này kết hợp với phương pháp số chênh lệch ta có thể xác định
được mức độ ảnh hưởng của các nhân tố (số tuyệt đối đến doanh thu bán hàng)
4.2.4. Phuơng pháp biểu mẫu
Phương pháp biểu mẫu trong phân tích doanh thu được thiết lập theo các
dòng, cột để ghi chép các chỉ tiêu và số liệu phân tích. Trong đó những dòng, cột
dùng để ghi chép các số liệu thu thập được và có những dòng , cột phải tính toán,
SV: Đặng Thúy Nga
xii
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
phân tích. Số lượng các dòng, cột tùy thuộc vào mục đích yêu cầu và nội dung phân
tích. Và cũng tùy theo nội dung phân tích mà biểu phân tích có tên gọi khác nhau.
Biểu phân tích cần có các yếu tố cơ bản như tên chỉ tiêu, số liệu doanh thu năm
2010, 2011
5. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp
Ngoài các phần lời cảm ơn, mục lục, danh mục bảng biểu, sơ đồ hình vẽ,
danh mục từ viết tắt, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục và Phần mở
đầu, kết cấu của khóa luận bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về doanh thu và phân tích doanh thu
Chương 2: Phân tích thực trạng doanh thu tại Công ty TNHH Thương mại
Thắng Linh
Chương 3: Các kết luận và đề xuất nhằm tăng doanh thu tại Công ty TNHH
Thương mại Thắng Linh
SV: Đặng Thúy Nga
xiii
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Chương 1: Cơ sở lý luận về doanh thu và phân tích doanh thu
1.1. Một số định nghĩa khái niệm cơ bản
1.1.1. Khái niệm doanh thu
Đối với mỗi doanh nghiệp, doanh thu là một chỉ tiêu kinh tế đóng vai trò rất
quan trọng. Hiện nay tồn tại rất nhiều khái niêm, định nghĩa về doanh thu như:
Theo TS Phan Đức Dũng - Giảng viên Đại học quốc gia TP. Hồ Chí Minh
làm chủ biên, (2006), Giáo trình phân tích hoạt động kinh doanh, NXB Thống Kê,
trang 60 thì “ Doanh thu bán hàng là toàn bộ tiền bán hàng hoá sản phẩm dịch vụ đã
được khách hàng chấp nhận thanh toán không phân biệt đã thu hay chưa thu được
tiền”.
Một khái niệm khác về doanh thu có thể kể đến là: “Doanh thu là tổng giá trị
các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt
động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn
chủ sở hữu.” (Bộ Tài Chính, Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 “Doanh thu và thu
nhập khác” - ban hành và công bố theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31
tháng 12 năm 2001)
Doanh thu là tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu được
hoặc sẽ thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông
thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Các khoản thu hộ bên
thứ ba không phải là nguồn lợi ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của
doanh nghiệp sẽ không được coi là doanh thu (Bộ Tài Chính, Chế độ Kế toán doanh
nghiệp ban hành theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ
trưởng Bộ tài chính)
Doanh thu của doanh nghiệp bao gồm: doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ, doanh thu hoạt động tài chính và thu nhập khác.
1.1.2. Khái niệm về doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Trong doanh nghiệp thương mại, dịch vụ thì doanh thu bán hàng và cung
cấp dịch vụ là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh tổng doanh thu bán hàng,
thành phẩm và doanh thu cung cấp dịch vụ. “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát
sinh doanh thu như bán thành phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho khách hàng
SV: Đặng Thúy Nga
1
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
bao gồm cà các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có)” - (Bộ Tài
Chính, Chế độ kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định số 15/2006/QĐBTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng Bộ tài chính).
Tổng doanh thu là tổng số tiền ghi trên hóa đơn bán hàng, đó có thể là tổng
giá thanh toán (đối với các donh nghiệp tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp
trực tiếp cũng như các đối tượng chịu thuế xuất nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt)
hoặc tổng giá thanh toán không có thuế giá trị gia tăng (đối với các doanh nghiệp
tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ).
Liên quan đến doanh thu bán hàng không thể không nói đến doanh thu thuần
về bán hàng và cung cấp dịch vụ
Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ được hiểu là toàn bộ số
tiền thu được theo giá trị hợp lí của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được từ bán sản
phẩm, hàng hóa sau khi trừ đi các khoản giảm trừ doanh thu như giảm giá hàng bán,
chiết khấu thương mại, giá trị hàng bán bị trả lại và các khoản thuế gián thu.
Tổng doanh thu
thuần
hàng
về
và
bán
cung
Tổng doanh
=
thu về bán
hàng và cung
Chiết
-
khấu
thương
Giảm
-
giá
hàng
Hàng
- bán bị trả lại
Thuế TTĐB,
Thuế XK, Thuế
GTGT theo PP
cấp dịch vụ
cấp dịch vụ
mại
bán
trực tiếp
Các khoản giảm trừ doanh thu là các khoản phát sinh trong quá trình bán
hàng, theo quy định cuối kỳ được trừ khỏi doanh thu thực tế bao gồm:
-
Chiết khấu thương mại: Là khoản tiền giảm trừ cho khách hàng tính trên
tổng số các nghiệp vụ đã thực hiện trong thời gian nhất định, khoản giảm trừ
trên giá bán thông thường vì lý do mua với khối lượng lớn.
-
Hàng bán bị trả lại: Đây là trị giá số sản phẩm hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ
bị khách hàng trả lại do những vi phạm cam kết, hàng bị mất, kém phẩm
chất, không đúng quy cách, chủng loại.
-
Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ được người bán chấp nhận một cách
đặc biệt trên giá thoả thuận cho người mua do toàn bộ hay một phần sản
phẩm, hàng hoá kém, mất phẩm chất, hay không đúng quy cách theo quy
định trong hợp đồng kinh tế.
Các khoản giảm trừ đều làm giảm doanh thu.
SV: Đặng Thúy Nga
2
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
-
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Các khoản thuế gián thu bao gồm: Thuế GTGT, thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ
đặc biệt.
+) Thuế GTGT: Là loại thuế gián thu đánh vào người tiêu dùng hàng hoá,
dịch vụ. Thuế GTGT là loại thuế chỉ đánh vào phần giá trị tăng thêm của hàng hoá
dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất lưu thông đến tiêu dùng. Tổng số thuế
thu được ở mỗi khâu chính bằng với số thuế tinhd trên giá bán cho người tiêu dùng
cuối cùng.
+) Thuế xuất khẩu: Là loại thuế gián thu đánh vào loại hàng hoá xuất khẩu
(thuộc danh mục hàng hoá bị đánh thuế) qua cửa khẩu và biên giới Việt Nam.
+) Thuế Tiêu thụ đặc biệt: Là một loại thuế gián thu đánh vào một số hàng
hoá, dịch vụ nằm trong danh mục Nhà nước quy định cần điều tiết sản xuất hoặc
tiêu dùng. Thuế tiêu thụ đặc biệt được cấu thành trong giá bán hàng hoá, dịch vụ do
người tiêu dùng chịu khi mua hàng hoá, dịch vụ đó.
1.1.3. Doanh thu tài chính
Theo Chế độ Kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định số
15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng Bộ tài chính, doanh thu hoạt
động tài chính bao gồm:
-
Tiền lãi: lãi cho vay, lãi tiền gửi Ngân hàng, lãi bán hàng trả chậm, trả góp,
lãi đầu tư trái phiếu, tín phiếu, chiết khấu thanh toán được hưởng do mua
hàng hóa, dịch vụ…
-
Cổ tức, lợi nhuận được chia
-
Thu nhập về thu hổi hoặc thanh lý các khoản vốn góp liên daonh, đầu tư vào
công ty liên kết, đầu tư vào công ty con, đầ tư vốn khác
-
Thu nhập về các hoạt động đầu tư khác
-
Lãi tỷ giá hối đoái
-
Chênh lệch lãi do bán ngoại tệ
-
Chênh lệch lãi chuyển nhượng vốn
-
Các khoản phải thu hoạt động tài chính khác
1.1.4. Thu nhập khác
SV: Đặng Thúy Nga
3
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Thu nhập khác là khoản thu góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu từ hoạt động
ngoài các hoạt động tạo ra doanh thu. Thu nhập khác của doanh nghiệp bao gồm:
-
Thu nhập từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ
-
Chênh lệch lãi do đánh giá lại vật tư, hàng hóa, tài sản cố định đưa đi góp
vốn liên doanh, đầu tư vào côn ty liên kết, đầu tư dài hạn khác
-
Thu nhập từ nghiệp vụ bán và thuê lại tài sản
-
Thu tiền được phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng
-
Thu các khoản nợ khó đòi đã xửa lý xóa sổ
-
Các khoản thuế được Ngân sách nhà nước hoàn lại
-
Thu các khoản nợ phải trả không xác định được chủ
-
Các khoản tiền thưởng của khách hàng liên quan đến tiêu thụ hàng hóa,
thành phẩm, dịch vụ không tính trong doanh thu (nếu có); thu nhập quà biếu,
quà tặng bằng tiền, hiện vật của các tổ chức, cá nhân tặng cho doanh nghiệp
-
Các khoản thu nhập khác ngoài các khoản nêu trên
(Bộ Tài Chính, Chế độ Kế toán doanh nghiệp ban hành theo Quyết định số
15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng Bộ tài chính )
1.2. Một số lý thuyết về phân tích doanh thu bán hàng
1.2.1. Mục đích và ý nghĩa của việc phân tích doanh thu
1.2.1.1. Mục đích của việc phân tích doanh thu
Doanh thu bán hàng là một chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh
doanh của một doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định. Do vậy, phân tích tình
hình doanh thu bán hàng là một nội dung quan trọng trong phân tích hoạt động kinh
tế doanh nghiệp.
Phân tích tình hình doanh thu nhằm nhận thức và đánh giá một cách đúng
đắn khách quan, tình hình tiêu thụ hàng hoá của doanh nghiệp trong kỳ kinh doanh
về mặt số lượng, chủng loại kết cấu, thời gian, không gian cũng như chất lượng, giá
cả,… thấy được mức độ hoàn thành số chênh lệch tăng giảm của các chỉ tiêu kế
hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp. Đồng thời qua đó cũng thấy được kết
quả đã đạt được cũng như những mâu thuẫn còn tồn tại trong quá trình kinh doanh.
Việc phân tích doanh thu sẽ cung cấp một cách rõ hơn về tình hình kinh
doanh của doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp có hướng đi đúng đắn hơn,
SV: Đặng Thúy Nga
4
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
có thể thấy được những ưu, nhược điểm trong hoạt động của mình từ đó có những
biện pháp hạn chế những điểm yếu và đề ra những sáng kiến nhằm tận dụng thế
mạnh của doanh nghiệp.
1.2.1.2. Ý nghĩa của việc phân tích doanh thu
Nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển. Vấn đề đặt lên hàng đầu cho mọi
doanh nghiệp đó là hiệu quả kinh tế, làm thế nào để tăng doanh thu. Để làm được
điều đó doanh nghiệp phải thường xuyên kiểm tra, đánh giá đầy đủ chính xác mọi
diễn biến về tình hình doanh thu của doanh nghiệp.
Việc phân tích doanh thu sẽ xác định các nguyên nhân chủ quan cũng như
khách qua làm ảnh hưởng tới việc tăng, giảm doanh thu và xác định được một cách
tương đối chính xác các chỉ tiêu có liên quan để từ đó đề ra được những biện pháp
khắc phục hay làm kinh nghiệm cho kỳ kinh doanh tiếp theo.
Phân tích doanh thu không chỉ dừng lại ở việc đánh giá tình hình kinh doanh
của doanh nghiệp mà còn đi sâu nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến chỉ tiêu
doanh thu. Các nhân tố là các yếu tố bên trong mỗi hiện tượng, quá trình và mỗi
biến động của nó tác động trực tiếp hay gián tiếp đến sự tăng, giảm doanh thu. Do
vậy phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu sẽ giúp doanh nghiệp có những
biện pháp kịp thời điều chỉnh, hạn chế nhân tố ảnh hưởng làm giảm doanh thu, phát
huy nhân tố làm tăng doanh thu cho doanh nghiệp.
1.2.2. Nội dung phân tích doanh thu bán hàng trong doanh nghiệp
1.2.2.1. Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng
Mục đích phân tích: Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu bán hàng qua
các năm (thường là 5 năm) để thấy được sự biến động tăng giảm và xu hướng phát
triển của doanh thu, đưa ra những thông tin dự báo nhu cầu của thị trường làm cơ sở
cho việc xây dựng kế hoạch kinh doanh trung hạn hoặc dài hạn của doanh nghiệp.
Nguồn số liệu phân tích: Các số liệu doanh thu bán hàng thực tế qua các
năm.
Phương pháp phân tích: tính toán các chỉ tiêu tốc độ phát triển liên hoàn, tốc
độ phát triển định gốc và tốc độ phát triển bình quân
1.2.2.2. Phân tích doanh thu bán hàng theo tổng mức và kết cấu.
a) Phân tích doanh thu bán hàng theo các nghiệp vụ kinh doanh.
SV: Đặng Thúy Nga
5
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh
doanh nhằm nhận thức và đánh giá chính xác mức độ hoàn thành các chỉ tiêu doanh
thu bán hàng qua đó xác đinh kết quả theo từng nghiệp vụ kinh doanh. Đồng thời
giúp cho chủ doanh nghiệp có những căn cứ, cơ sở đề ra những chính sách biện
pháp đầu tư thích hợp trong việc lựa chọn các nghiệp vụ kinh doanh mang lại hiệu
quả kinh tế cao.
Nguồn số liệu phân tích: Các số liệu kế hoạch, kế toán tổng hợp và chi tiết về
doanh thu bán hàng theo các nghiệp vụ kinh doanh của doanh nghiệp.
Phương pháp phân tích: Phương pháp so sánh và lập biểu so sánh giữa số
liệu thực hiện với kế hoạch kỳ này với kỳ trước trên cơ sở tính toán các chỉ tiêu
phần trăm(%), số chênh lệch và tỷ trọng doanh thu của từng nghiệp vụ kinh doanh.
b) Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và mặt hàng chủ yếu.
Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu bán hàng theo những nhóm hàng và
mặt hàng chủ yếu nhằm nhận thức đánh giá một cách toàn diện, chính xác và chi
tiết tình hình doanh thu theo nhóm hàng, mặt hàng, thấy được sự biến động tăng
giảm và xu hướng phát triển nhu cầu tiêu dùng của công chúng, làm cơ sở cho việc
hoạch định chiến lược đầu tư theo nhóm mặt hàng kinh doanh của doanh nghiệp.
Nguồn số liệu phân tích: Các số liệu kế hoạch và hạch toán chi tiết doanh thu
bán hàng.
Phương pháp phân tích: Phương pháp so sánh và lập biểu so sánh giữa số
liệu thực hiện với kế hoạch kỳ này với kỳ trước trên cơ sở tính toán các chỉ tiêu
phần trăm (%), số chênh lệch và tỷ trọng doanh thu của từng mặt hàng, nhóm hàng
kinh doanh.
c) Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán
Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán
nhằm mục đích đánh giá tình hình biến động tăng giảm của các chỉ tiêu doanh thu
bán hàng theo phương thức bán (bán buôn, bán lẻ, bán đại lý, bán trả góp…) Qua đó
tìm ra những ưu, nhược điểm của từng phương thức bán, để từ đó tìm ra phương
thức bán thích hợp nhất cho doanh nghiệp.
Nguồn số liệu phân tích: Các số liệu thực tế kỳ báo cáo và kỳ trước.
Phương pháp phân tích: Phương pháp tính toán, lập biểu so sánh.
SV: Đặng Thúy Nga
6
Lớp: SB14B2
Khóa luận tốt nghiệp
Khoa Kế toán – Kiểm toán
d) Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán.
Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh
toán nhằm mục đích nghiên cứu, đánh giá tình hình biến động của các chỉ tiêu doanh
thu bán hàng gắn với tình hình thu tiền bán hàng theo các phương thức khác nhau
(thanh toán trực tiếp, thanh toán chậm…) Qua đó tìm ra những biện pháp hữu hiệu
để thu hồi tiền bán hàng nhanh, định hướng hợp lý trong việc lựa chọn phương thức
bán và thanh toán hiệu quả trong kỳ tới.
Nguồn số liệu phân tích: Các số liệu hạch toán tổng hợp và chi tiết tài khoản
“Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ”, tài khoản “Phải thu của khách hàng”, tài
khoản “Dự phòng phải thu khó đòi” và các tài khoản liên quan.
Phương pháp phân tích: Phương pháp so sánh giữa số liệu thực hiện kỳ báo
cáo với kỳ trước để thấy được sự biến động tăng giảm.
e) Phân tích doanh thu bán hàng theo đơn vị trực thuộc
Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu bán hàng theo đơn vị trực thuộc
nhằm mục đích nhận thức và đánh giá đúng đắn tình hình thực hiện kế hoạch doanh
thu bán hàng qua đó xác định kết quả kinh doanh của từng đơn vị trực thuộc hạch
toán kinh tế nội bộ. Qua đó tìm ra những ưu, nhược điểm và đưa ra những biện pháp
tổ chức, quản lý kinh doanh thích hợp cho từng đơn vị trực thuộc.
Nguồn số liệu phân tích: Các số liệu về doanh thu bán hàng kỳ báo cáo và kỳ
trước của từng đơn vị trực thuộc.
Phương pháp phân tích: Phương pháp so sánh giữa số thực hiện với số kế
hoạch doanh thu của từng đơn vị để thấy được mức độ hoàn thành, số chênh lệch
tăng giảm. Đồng thời so sánh số chênh lệch tăng, giảm của từng đơn vị trực thuộc
với kế hoạch chung của công ty để thấy được mức độ tác động đến tỷ lệ tăng giảm
chung của công ty.
f) Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý
Mục đích phân tích: Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý nhằm mục
đích thấy được mức độ và tiến độ hoàn thành kế hoạch bán hàng, có ý nghĩa đặc
biệt đối với những doanh nghiệp kinh doanh những mặt hàng mang tính thời vụ sản
xuất hoặc tiêu dùng.
SV: Đặng Thúy Nga
7
Lớp: SB14B2
- Xem thêm -