Tài liệu Nk tại cty dv du lịch và tm tst

Lêi nãi ®Çu §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI ®· ®¸nh dÊu bíc ngoÆt lín trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ níc ta tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Trong bèi c¶nh míi, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· chñ tr¬ng më réng quan hÖ ngo¹i th¬ng. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®ãng mét vai trß quan träng trong c«ng cuéc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc. XuÊt khÈu lµ nguån t¨ng thu ngo¹i tÖ, n©ng cao kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Song nhËp khÈu l¹i lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. NhËp khÈu cho phÐp tËn dông ®îc tiÒm n¨ng vÒ khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn cña c¸c níc trªn thÕ giíi. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi vµ x©y dùng ®Êt níc nhu cÇu vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ, vËt liÖu vËt t kh«ng ngõng t¨ng lªn . Cïng víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt níc, c«ng ty Th¬ng m¹i du lÞch vµ dÞch vô TST ®· kh«ng ngõng v¬n lªn tù hoµn thiÖn m×nh. Ho¹t ®éng kinh doanh XNK nãi chung vµ kinh doanh nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, vËt liÖu vËt t... nãi riªng ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu t¬ng ®èi kh¶ quan. Tuy nhiªn ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty kh«ng tho¶ m·n víi nh÷ng viÖc ®· lµm ®îc mµ lu«n tr¨n trë ®Ó thùc hiÖn tèt h¬n n÷a chøc n¨ng, nhiÖm vô mµ Bé Th¬ng m¹i giao phã. Trong ®iÒu kiÖn bèi c¶nh kinh tÕ - chÝnh trÞ thÕ giíi cã nhiÒu thay ®æi theo chiÒu híng xÊu, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc Ch©u ¸ vÉn cßn d ©m ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c níc trong khu vùc. Bªn c¹nh ®ã chÝnh s¸ch qu¶n lý nhËp khÈu cña Nhµ níc còng cßn nhiÒu tån t¹i nh biÓu thuÕ nhËp khÈu cha khoa häc, thñ tôc hµnh chÝnh cßn nhiÒu phiÒn phøc... Tríc rÊt nhiÒu khã kh¨n nh vËy lµm thÕ nµo ®Ó ho¹t ®éng nhËp khÈu cña c«ng ty ®¹t hiÖu qu¶ cao? lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh cña c«ng ty cã uy tÝn trong vµ ngoµi níc? ®ã lµ nh÷ng c©u hái ®Æt ra tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng nhËp khÈu ë c«ng ty dÞch vô du lÞch vµ th¬ng m¹i TST. 1 Trong thêi gian thùc tËp tèt nghiÖp t¹i c«ng ty em ®· tËp trung nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña c«ng ty vµ ®· chän ®Ò tµi: "Mét sè gi¶i ph¸p kü thuËt nghiÖp vô nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu t¹i c«ng ty dÞch vô du lÞch vµ th¬ng m¹i TST" lµm luËn v¨n tèt nghiÖp. Do tÝnh phøc t¹p cña vÊn ®Ò, sù h¹n hÑp vÒ thêi gian nªn bµi viÕt cña em cßn nhiÒu ®iÓm cha hoµn chØnh, kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, em rÊt mong sù gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa. Em xin göi lêi c¶m ¬n s©u s¾c ®Õn thÇy gi¸o híng dÉn Bïi §øc Dòng cïng tËp thÓ c¸n bé phßng kinh doanh ®· gióp ®ì em hoµn thµnh tèt luËn v¨n cña m×nh. 2 Ch¬ng I NhËp khÈu hµng ho¸ - mét ho¹t ®éng c¬ b¶n cña kinh doanh Th¬ng m¹i Quèc tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. TÇm quan träng cña ho¹t ®éng nhËp khÈu trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. 1. VÞ trÝ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu trong Th¬ng m¹i Quèc tÕ. 1.1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña Th¬ng m¹i Quèc tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi Quèc gia. Th¬ng m¹i quèc tÕ lµ mèi quan hÖ trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô gi÷a mét quèc gia víi quèc gia kh¸c, lµ mét bé phËn trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cña mét níc víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi. Th¬ng m¹i Quèc tÕ lµm t¨ng kh¶ n¨ng th¬ng m¹i cña mçi quèc gia. Tõ sù kh¸c biÖt vÒ tµi nguyªn, kho¸ng s¶n, lùc lîng s¶n xuÊt, kü thuËt c«ng nghÖ… ®· lµm cho chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra mçi s¶n phÈm cã sù kh¸c biÖt gi÷a níc nµy víi níc kh¸c. Th¬ng m¹i Quèc tÕ gãp phÇn më réng thÞ trêng cña mçi quèc gia. Th¬ng m¹i Quèc tÕ trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn tÊt yÕu dÉn ®Õn c¹nh tranh, theo dâi, kiÓm so¸t lÉn nhau rÊt chÆt chÏ gi÷a c¸c chñ thÓ kinh doanh Th¬ng m¹i Quèc tÕ. Th¬ng m¹i Quèc tÕ cho phÐp mua ®îc nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô ë nh÷ng thÞ trêng cã gi¸ rÎ h¬n, sau ®ã b¸n chóng ë nh÷ng thÞ trêng cã gi¸ cao. Nhng ®iÒu lý thó h¬n c¶ lµ kh«ng ph¶i lóc nµo ta còng mua ®îc c¸c s¶n phÈm cã gi¸ rÎ vµ b¸n chóng víi gi¸ ®¾t mµ c¸i chÝnh lµ chóng ta lîi dông ®îc lîi thÕ so s¸nh, nhê ®ã qua trao ®æi Quèc tÕ mµ c¶ hai bªn ®Òu cã lîi. Nãi ®Õn Th¬ng m¹i Quèc tÕ kh«ng thÓ kh«ng t×m hiÓu vÒ c¸c lý thuyÕt kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ quy luËt lîi thÕ so s¸nh. Quy luËt lîi thÕ so s¸nh nhÊn m¹nh sù kh¸c nhau vÒ chi phÝ s¶n xuÊt, coi ®ã lµ ch×a kho¸ cña ph¬ng thøc th¬ng m¹i. Mét quèc gia ph¶i tËp trung vµo s¶n xuÊt vµ trao ®æi s¶n phÈm mµ ë ®ã thÓ hiÖn mèi t¬ng quan thuËn lîi h¬n gi÷a c¸c møc chi phÝ c¸ biÖt cña Quèc gia ®ã víi møc chi phÝ trung b×nh Quèc tÕ trªn thÞ trêng ThÕ giíi. Do ®ã cã thÓ thÊy cèt lâi cña lîi thÕ so s¸nh lµ sù khÐo lÐo lùa chän, biÕt kÕt hîp gi÷a u thÕ cña mét níc víi u thÕ cña níc kh¸c ®Ó ®¹t ®îc lîi thÕ tèi ®a trªn c¬ së mét kh¶ n¨ng h¹n chÕ. 3 Nh vËy, mét Quèc gia muèn ph¸t triÓn th× ph¶i b¶o ®¶m hiÖu qu¶ tèi ®a cña viÖc chuyªn m«n ho¸ trªn c¬ së lîi thÕ so s¸nh. Lµm ®îc ®iÒu ®ã th× bÊt cø mét quèc gia nµo còng cã thÓ tham gia vµo thÞ trêng Th¬ng m¹i Quèc tÕ mét c¸ch cã lîi nhÊt. 1.2. VÞ trÝ cña c«ng t¸c nhËp khÈu trong Th¬ng m¹i Quèc tÕ ®èi víi mét quèc gia. Níc ta còng nh nhiÒu níc kh¸c cã kh¶ n¨ng rÊt lín vÒ nhiÒu mÆt nh: tµi nguyªn thiªn nhiªn, lao ®éng... song kh«ng chØ nh»m vµo chóng mét c¸ch ®éc lËp mµ hy väng ®¹t hiÖu qu¶ cao. Tøc lµ nãi ng¾n gän kh«ng thÓ cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao dùa trªn c¬ së hoµn toµn tù cÊp tù tóc. §Ó khai th¸c hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng trªn, chóng ta ph¶i cã vèn, khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. §Ó cã nh÷ng yÕu tè nµy chóng ta cã thÓ sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p mµ ph¬ng ph¸p c¬ b¶n nhÊt lµ th«ng qua Th¬ng m¹i Quèc tÕ trong ®ã chñ yÕu vµ gi÷ vÞ trÝ chñ ®éng lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu. Trong ®iÒu kiÖn chóng ta cßn t¬ng ®èi l¹c hËu vÒ kinh tÕ c«ng nghÖ kü thuËt thÊp kÐm th× viÖc thay thÕ lao ®éng thñ c«ng b»ng lao ®éng m¸y mãc hiÖn ®¹i ho¸ lùc lîng s¶n xuÊt kh«ng thÓ ngµy mét ngµy hai mµ chØ cã thÓ tiÕn hµnh tõng bíc b»ng nhËp khÈu trong mét thêi gian dµi. ViÖc thay ®æi chiÕn lîc kinh tÕ tõ "®ãng cöa” sang "më cöa” lµ v« cïng quan träng. NÒn kinh tÕ më sÏ t¹o ra nh÷ng híng ph¸t triÓn míi, t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c lîi thÕ tiÒm n¨ng cña níc chóng ta trong ph©n c«ng lao ®éng Quèc tÕ mét c¸ch cã lîi nhÊt. Th¬ng m¹i Quèc tÕ chØ ra cho mét níc lîi thÕ cña m×nh, nªn ®Çu t vµo ®©u, ®Çu t vµo lÜnh vùc nµo cã lîi nhÊt. NhËp khÈu sÏ gióp chóng ta gì nh÷ng víng m¾c mµ nh÷ng níc nghÌo thêng m¾c ph¶i, ph¬ng ch©m ®ã lµ vay mîn c«ng nghÖ níc ngoµi trong thêi kú ®Çu c«ng nghiÖp ho¸. 2. Vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. NhËp khÈu lµ mét trong hai ho¹t ®éng cÊu thµnh ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng. Cã thÓ hiÓu ®ã lµ viÖc mua hµng ho¸, dÞch vô tõ níc ngoµi vÒ phôc vô cho nhu cÇu trong níc hoÆc t¸i s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých thu lîi. NhËp khÈu thÓ hiÖn sù phô thuéc g¾n bã lÉn nhau gi÷a nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia víi nÒn kinh tÕ ThÕ giíi. HiÖn nay khi c¸c níc ®Òu cã xu híng chuyÓn tõ ®èi ®Çu sang ®èi tho¹i, nÒn kinh tÕ quèc gia ®· hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ ThÕ giíi th× vai trß cña nhËp khÈu ®· trë nªn v« cïng quan träng. 4 - NhËp khÈu më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña mét níc, cho phÐp tiªu dïng mét lîng hµng ho¸ lín h¬n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong níc vµ t¨ng møc sèng cña nh©n d©n. - NhËp khÈu lµm ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng vÒ chñng lo¹i, quy c¸ch, mÉu m· cho phÐp tho¶ m·n nhu cÇu trong níc. - NhËp khÈu t¹o ra sù chuyÓn giao c«ng nghÖ, do ®ã t¹o ra sù ph¸t triÓn vît bËc cña s¶n xuÊt x· héi, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ thêi gian, t¹o ra sù ®ång ®Òu vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn trong x· héi. - NhËp khÈu t¹o ra sù c¹nh tranh gi÷a hµng néi vµ hµng ngo¹i, t¹o ra ®éng lùc b¾t buéc c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc ph¶i kh«ng ngõng v¬n lªn, t¹o ra sù ph¸t triÓn x· héi vµ sù thanh läc c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. - NhËp khÈu xo¸ bá t×nh tr¹ng ®éc quyÒn, ph¸ vì triÖt ®Ó nÒn kinh tÕ ®ãng, chÕ ®é tù cÊp, tù tóc. - NhËp khÈu gi¶i quyÕt nh÷ng nhu cÇu ®Æc biÖt (hµng ho¸ hiÕm hoÆc qu¸ hiÖn ®¹i mµ trong níc kh«ng thÓ s¶n xuÊt ®îc). - NhËp khÈu lµ cÇu nèi th«ng suèt nÒn kinh tÕ, thÞ trêng trong vµ ngoµi níc víi nhau, t¹o ®iÒu kiÖn ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c quèc tÕ, ph¸t huy ®îc lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc trªn c¬ së chuyªn m«n ho¸. 3. C¸c h×nh thøc nhËp khÈu th«ng dông trong th¬ng m¹i quèc tÕ. Ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu chØ ®îc tiÕn hµnh ë c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp, nhng trong thùc tÕ do t¸c ®éng cña m«i trêng, ®iÒu kiÖn kinh doanh cïng víi sù n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña ngêi kinh doanh ®· t¹o ra nhiÒu h×nh thøc nhËp khÈu kh¸c nhau. Cã thÓ kÓ ra ®©y mét vµi h×nh thøc nhËp khÈu ®ang ®îc sö dông t¹i c¸c doanh nghiÖp cña níc ta hiÖn nay. 3.1. NhËp khÈu trùc tiÕp: Ho¹t ®éng nhËp khÈu trùc tiÕp lµ h×nh thøc nhËp khÈu ®éc lËp cña mét doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trªn c¬ së nghiªn cøu kü thÞ trêng trong vµ ngoµi níc, tÝnh to¸n ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i, ®óng ph¬ng híng, chÝnh s¸ch luËt ph¸p cña Nhµ níc còng nh quèc tÕ. Trong ho¹t ®éng nhËp khÈu tù doanh, doanh nghiÖp hoµn toµn n¾m quyÒn chñ ®éng vµ ph¶i tù tiÕn hµnh c¸c nghiÖp vô cña ho¹t ®éng nhËp khÈu tõ nghiªn cøu thÞ trêng, lùa chän b¹n hµng, lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch, ®Õn viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång. Doanh nghiÖp ph¶i tù bá vèn ®Ó chi tr¶ 5 c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®îc hëng toµn bé phÇn l·i thu ®îc còng nh ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm nÕu ho¹t ®éng ®ã thua lç. Khi nhËp khÈu tù doanh th× doanh nghiÖp ®îc trÝch kim ng¹ch nhËp khÈu, khi tiªu thô hµng nhËp khÈu doanh nghiÖp ph¶i chÞu thuÕ doanh thu, thuÕ lîi tøc. Th«ng thêng, doanh nghiÖp chØ cÇn lËp mét hîp ®ång nhËp khÈu víi níc ngoµi, cßn hîp ®ång tiªu thô hµng ho¸ trong níc th× sau khi hµng vÒ sÏ lËp. 3.2. NhËp khÈu uû th¸c. Ho¹t ®éng nhËp khÈu uû th¸c lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu h×nh thµnh gi÷a mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong níc cã ngµnh hµng kinh doanh mét sè mÆt hµng nhËp khÈu nhng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, vÒ ®èi t¸c kinh doanh... nªn ®· uû th¸c cho doanh nghiÖp cã chøc n¨ng trùc tiÕp giao dÞch ngo¹i th¬ng tiÕn hµnh nhËp khÈu hµng ho¸ theo yªu cÇu cña m×nh. Bªn nhËn uû th¸c ph¶i tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi níc ngoµi ®Ó lµm thñ tôc nhËp khÈu theo yªu cÇu cña bªn uû th¸c vµ ®îc hëng mét hoa hång gäi lµ phÝ uû th¸c. Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp uû th¸c vµ doanh nghiÖp nhËn uû th¸c ®îc quy ®Þnh ®Çy ®ñ trong hîp ®ång uû th¸c. NhËp khÈu uû th¸c cã ®Æc ®iÓm: trong ho¹t ®éng nhËp khÈu nµy, doanh nghiÖp XuÊt nhËp khÈu (nhËn uû th¸c) kh«ng ph¶i bá vèn, kh«ng ph¶i xin h¹n ng¹ch (nÕu cã), kh«ng ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng tiªu thô v× kh«ng ph¶i tiªu thô hµng nhËp mµ chØ ®øng ra ®¹i diÖn cho bªn uû th¸c ®Ó giao dÞch víi b¹n hµng níc ngoµi, ký hîp ®ång vµ lµm thñ tôc nhËp hµng còng nh thay mÆt cho bªn uû th¸c khiÕu n¹i ®ßi båi thêng víi níc ngoµi khi cã tæn thÊt. Khi tiÕn hµnh nhËp khÈu uû th¸c th× ®¹i diÖn cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu chØ ®îc tÝnh kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chø kh«ng ®îc tÝnh doanh sè, kh«ng chÞu thuÕ doanh thu. Khi nhËn uû th¸c, c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu nµy (nhËn uû th¸c) ph¶i lËp hai hîp ®ång: - Mét hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi níc ngoµi - Mét hîp ®ång nhËn uû th¸c víi bªn uû th¸c. 3.3. NhËp khÈu liªn doanh. §©y lµ mét ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ trªn c¬ së liªn kÕt kü thuËt mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp (trong ®ã cã Ýt nhÊt mét doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp) nh»m phèi hîp kü n¨ng, kü thuËt ®Ó cïng giao dÞch vµ ®Ò ra c¸c chñ tr¬ng biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng nhËp 6 khÈu, thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn theo híng cã lîi nhÊt cho c¶ hai bªn, cïng chia l·i nÕu lç th× cïng ph¶i chÞu. NhËp khÈu liªn doanh cã ®Æc ®iÓm: so víi tù doanh th× c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu liªn doanh Ýt chÞu rñi ro bëi mçi doanh nghiÖp liªn doanh nhËp khÈu chØ ph¶i gãp mét phÇn vèn nhÊt ®Þnh, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn còng t¨ng theo sè vèn gãp, viÖc ph©n chia chi phÝ, thuÕ doanh thu theo tû lÖ vèn gãp, l·i lç hai bªn ph©n chia tuú theo tho¶ thuËn dùa trªn vèn gãp céng víi phÇn tr¸ch nhiÖm mµ mçi bªn g¸nh v¸c. Trong nhËp khÈu liªn doanh th× doanh nghiÖp ®øng ra nhËn hµng sÏ ®îc tÝnh kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu. Khi ®a hµng vÒ tiªu thô th× chØ ®îc tÝnh doanh sè trªn sè hµng tÝnh theo tû lÖ vèn gãp vµ chÞu thuÕ doanh thu trªn doanh sè ®ã. Doanh nghiÖp nhËp khÈu trùc tiÕp tham gia liªn doanh ph¶i lËp hai hîp ®ång: - Mét hîp ®ång mua hµng víi níc ngoµi. - Mét hîp ®ång liªn doanh víi doanh nghiÖp kh¸c (kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ doanh nghiÖp Nhµ níc). 4. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu. 4.1. C¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch luËt ph¸p trong níc vµ quèc tÕ: §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng mµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu buéc ph¶i n¾m v÷ng vµ tu©n theo mét c¸ch v« ®iÒu kiÖn. V× nã thÓ hiÖn ý chÝ cña §¶ng l·nh ®¹o mçi níc, sù thèng nhÊt chung cña Quèc tÕ, nã b¶o vÖ lîi Ých chung cña c¸c tÇng líp trong x· héi, lîi Ých cña c¸c níc trªn th¬ng trêng Quèc tÕ. Ho¹t ®éng nhËp khÈu ®îc tiÕn hµnh gi÷a c¸c chñ thÓ c¸c Quèc gia kh¸c nhau. Bëi vËy, nã chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é, luËt ph¸p cña c¸c quèc gia ®ã. Ch¼ng h¹n nh tù söa ®æi thùc hiÖn, söa ®æi luËt ph¸p quèc gia hay sù thùc hiÖn thay ®æi chÝnh s¸ch thuÕ u ®·i cña mét níc hay mét nhãm níc, ®iÒu ®ã kh«ng nh÷ng chØ ¶nh hëng ®Õn níc ®ã mµ cßn ¶nh hëng ®Õn c¸c níc cã quan hÖ kinh tÕ x· héi víi nh÷ng níc ®ã. §ång thêi, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ph¶i nhÊt ®Þnh tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh luËt ph¸p Quèc tÕ chung. LuËt ph¸p quèc tÕ buéc c¸c níc v× lîi Ých chung ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña m×nh trong ho¹t ®éng cña m×nh trong ho¹t ®éng nhËp khÈu, do ®ã t¹o nªn sù tin tëng còng nh hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng nµy. 4.2. Tû gi¸ hèi ®o¸i. 7 Nh©n tè nµy cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc x¸c ®Þnh mÆt hµng, b¹n hµng, ph¬ng ¸n kinh doanh, quan hÖ kinh doanh cña kh«ng chØ mét doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu mµ tíi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nãi chung. Sù biÕn ®æi cña nh©n tè nµy sÏ g©y ra nh÷ng biÕn ®éng lín trong tû träng gi÷a xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu. VÝ dô khi tû gi¸ hèi ®o¸i cña ®ång tiÒn thanh to¸n cã lîi cho viÖc nhËp khÈu th× l¹i bÊt lîi cho xuÊt khÈu vµ ngîc l¹i. MÆt kh¸c cã rÊt nhiÒu lo¹i tû gi¸ hèi ®o¸i: tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh, tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi, tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi tù do vµ tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi cã qu¶n lý. V× vËy khi tiÕn hµnh bÊt cø mét ho¹t ®éng th¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu nµo, doanh nghiÖp còng cÇn n¾m v÷ng xem hiÖn nay quèc gia mµ m×nh ®Þnh ho¹t ®éng ®ang ¸p dông lo¹i tû gi¸ nµo, bëi viÖc Ên ®Þnh nµy sÏ cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ kinh doanh hµng nhËp khÈu. 4.3. Sù biÕn ®éng thÞ trêng trong níc vµ níc ngoµi. Cã thÓ h×nh dung ho¹t ®éng nhËp khÈu nh mét chiÕc cÇu nèi th«ng th¬ng gi÷a hai thÞ trêng: ®Çu cÇu bªn nµy lµ thÞ trêng trong níc, ®Çu cÇu bªn kia lµ thÞ trêng ngoµi níc. Nã t¹o sù phï hîp g¾n bã còng nh ph¶n ¸nh sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a chóng, ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña mçi thÞ trêng, cô thÓ nh sù t«n träng gi¸, gi¶m nhu cÇu vÒ mét mÆt hµng nµo ®ã trong níc sÏ lµm gi¶m lîng hµng ho¸ ®ã chuyÓn qua chiÕc cÇu nhËp khÈu vµ ngîc l¹i. Còng nh vËy, thÞ trêng ngoµi níc quyÕt ®Þnh tíi sù tho¶ m·n c¸c nhu cÇu trªn thÞ trêng trong níc. Sù biÕn ®æi cña nã vÒ kh¶ n¨ng cung cÊp, vÒ sù ®a d¹ng cña hµng ho¸, dÞch vô còng ®îc ph¶n ¸nh qua chiÕc cÇu nhËp khÈu ®Ó t¸c dông ®Õn thÞ trêng nhËp khÈu. 4.4. NÒn s¶n xuÊt còng nh sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp Th¬ng m¹i trong vµ ngoµi níc. Sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña nh÷ng doanh nghiÖp trong níc t¹o ra sù c¹nh tranh m¹nh mÏ víi s¶n phÈm nhËp khÈu, t¹o ra s¶n phÈm nhËp khÈu tõ ®ã lµm gi¶m nhu cÇu hµng nhËp khÈu. Cßn nÕu nh s¶n xuÊt kÐm ph¸t triÓn kh«ng s¶n xuÊt ®îc nh÷ng mÆt hµng ®ßi hái kü thuËt cao th× nhu cÇu vÒ hµng nhËp khÈu t¨ng lªn lµ ®iÒu tÊt nhiªn vµ do ®ã nã ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu. Ngîc l¹i, sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt níc ngoµi lµm t¨ng kh¶ n¨ng cña s¶n phÈm nhËp khÈu, t¹o ra s¶n phÈm míi thuËn tiÖn, hiÖn ®¹i, sÏ hÊp dÉn nhu cÇu nhËp khÈu ®Èy nã lªn cao t¹o ®µ cho ho¹t ®éng nhËp khÈu ph¸t triÓn. 8 Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i lóc nµo s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng bÞ thu hÑp, mµ nhiÒu khi ®Ó tr¸nh sù ®éc quyÒn, t¹o ra sù c¹nh tranh, ho¹t ®éng nhËp khÈu l¹i ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. T¬ng tù nh vËy, ®Ó b¶o vÖ quyÒn s¶n xuÊt trong níc, khi nÒn s¶n xuÊt níc ngoµi ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng nhËp khÈu cµng bÞ thu hÑp vµ kiÓm so¸t g¾t gao. Còng nh s¶n xuÊt, sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng Th¬ng m¹i trong vµ ngoµi níc, sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh Th¬ng m¹i quyÕt ®Þnh ®Õn sù chu chuyÓn, lu th«ng hµng ho¸ trong nÒn kü thuËt hay gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy, nã t¹o thuËn lîi cho c«ng t¸c nhËp khÈu. MÆt kh¸c do chñ thÓ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu chÝnh lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu, sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nµy ®ång nghÜa víi viÖc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu. Trong mét níc mµ c¸c doanh nghiÖp Th¬ng m¹i kh«ng ®îc tù chñ ph¸t triÓn, chÞu sù can thiÖp qu¸ s©u cña Nhµ níc th× ho¹t ®éng nhËp khÈu còng kh«ng thÓ ph¸t huy thÕ chñ ®éng, tinh thÇn s¸ng t¹o kh«ng thÓ v¬n m¹nh ra níc ngoµi tõ ®ã t¹o ra sù bÝ b¸ch trong nÒn kinh tÕ. 4.5. HÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng. HiÖn nay, hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng ®· ph¸t triÓn hÕt søc lín m¹nh, nã can thiÖp s©u tíi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp dï lín hay nhá, dï tån t¹i díi h×nh thøc nµo, thuéc thµnh phÇn kinh tÕ nµo. Cã ®îc ®iÒu ®ã lµ bëi nã ®ãng vai trß hÕt søc to lín trong ho¹t ®éng qu¶n lý, cung cÊp vèn, ®¶m tr¸ch viÖc thanh to¸n mét c¸ch thuËn tiÖn, chÝnh x¸c, nhanh chãng cho c¸c doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng nhËp khÈu sÏ kh«ng thùc hiÖn ®îc nÕu kh«ng cã sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng, dùa trªn c¸c thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng nhËp khÈu, ®¶m b¶o cho hä vÒ mÆt lîi Ých kü thuËt còng nh x· héi vµ còng nhiÒu trêng hîp do cã lßng tin víi ng©n hµng mµ c¸c doanh nghiÖp víi sè lîng vèn lín kÞp thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp chíp ®îc nh÷ng thêi c¬ kinh doanh. 4.7. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c: ViÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu kh«ng thÓ t¸ch rêi víi ho¹t ®éng vËn chuyÓn vµ th«ng tin liªn l¹c. Nhê cã th«ng tin liªn l¹c hiÖn ®¹i mµ c«ng viÖc cã thÓ tiÕn hµnh thuËn lîi, kÞp thêi. Cßn viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ níc nµy sang níc kh¸c lµ mét c«ng viÖc hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng nhËp khÈu. Do ®ã sù hiÖn ®¹i ho¸ c«ng viÖc nghiªn cøu vµ ¸p dông nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña khoa häc kü thuËt vµo hÖ thèng th«ng tin vµ giao th«ng vËn t¶i lµ tÊt yÕu ¶nh hëng to lín ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu. 9 Trªn ®©y, chóng ta ®· xem xÐt mét sè nh©n tè chÝnh ¶nh hëng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu cña bÊt cø mét quèc gia nµo. Bªn c¹nh ®ã còng cßn rÊt nhiÒu nh©n tè kh¸c. V× vËy ho¹t ®éng nhËp khÈu hÕt søc phøc t¹p vµ cã mèi t¸c ®éng qua l¹i t¬ng hç víi nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c trong nÒn kinh tÕ. II. Néi dung chÝnh cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ mét qu¸ tr×nh bao gåm rÊt nhiÒu kh©u tõ kh©u nghiªn cøu thÞ trêng ®Õn kh©u tiÕp nhËn vµ b¶o qu¶n hµng ho¸. ë mçi kh©u ®Òu cÇn ph¶i nghiªn cøu thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ kü lìng, ®ång thêi ph¶i ®Æt c¸c kh©u trong mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau. Cã nh vËy ho¹t ®éng nhËp khÈu míi ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao, phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng vµ nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt më réng trong níc, thùc hiÖn nhiÖm vô cña cÊp trªn giao ®ång thêi còng ®¹t ®îc môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng nhËp khÈu rÊt phøc t¹p vµ biÕn ®éng mu«n h×nh mu«n vÎ nhng nh×n chung c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu ®Òu bao gåm c¸c bíc sau: 1. Nghiªn cøu thÞ trêng nhËp khÈu. ThÞ trêng lµ ph¹m trï kh¸ch quan g¾n liÒn víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. ViÖc nghiªn cøu thÞ trêng lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn còng lµ c«ng viÖc ®ßi hái cÇn ®îc tiÕn hµnh liªn tôc thêng xuyªn trong suèt qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.1. Nghiªn cøu thÞ trêng trong níc. ViÖc nghiªn cøu thÞ trêng trong níc nh»m môc ®Ých nhËn biÕt s¶n phÈm nhËp khÈu, tõ ®ã chän ra mÆt hµng kinh doanh cã lîi nhÊt. Muèn nh vËy ph¶i tr¶ lêi ®îc nh÷ng c©u hái sau: * ThÞ trêng trong níc cÇn nh÷ng mÆt hµng g×? T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng ®ã ra sao? CÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng vÒ c¸c mÆt hµng mét c¸ch cô thÓ vÒ quy c¸ch, phÈm chÊt, kiÓu d¸ng, bao b×, nh·n hiÖu, sè lîng ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸ vÒ tho¶ m·n ®óng, ®ñ, kÞp thêi nh÷ng nhu cÇu ®ã. * MÆt hµng ®ã ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng? T×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã ë trong níc nh thÕ nµo? Mçi s¶n phÇm hµng ho¸ ®Òu cã chu kú sèng riªng. Chu kú sèng cña mçi s¶n phÈm bao gåm c¸c pha: pha giíi thiÖu, pha ph¸t triÓn, pha hng thÞnh, pha b·o hoµ, pha suy tho¸i, ë mçi pha chu kú sèng, nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng vÒ 10 s¶n phÈm lµ rÊt kh¸c nhau, biÓu hiÖn ra thµnh hµnh ®éng mua còng còng rÊt kh¸c nhau. Do vËy ®Ó kinh doanh nhËp khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu chu kú sèng cña s¶n phÈm vµ n¾m b¾t ®îc s¶n phÈm ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng. Bªn c¹nh nghiªn cøu nhu cÇu vÒ hµng ho¸ nhËp khÈu, cÇn ph¶i nghiªn cøu ®Ó biÕt ®îc cung trong níc vÒ hµng ho¸ ®ã. Chªnh lÖch nhu cÇu vÒ hµng ho¸ vµ cung trong níc cña hµng ho¸ ®ã chÝnh lµ nhu cÇu vÒ hµng ho¸ nhËp khÈu. YÕu tè ¶nh hëng trùc tiÕp m¹nh mÏ ®Õn cung cña mét hµng ho¸ lµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña hµng ho¸ ®ã. Do vËy, muèn biÕt ®îc nªn kinh doanh nhËp khÈu mÆt hµng g× víi sè lîng lµ bao nhiªu cÇn ph¶i nghiªn cøu t×nh h×nh trong níc vÒ s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã nh thÕ nµo. 1.2. Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ quèc tÕ. Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng cña thÞ trêng lµ cung vÒ hµng ho¸. Kinh doanh nhËp khÈu ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ quèc tÕ lµ mét yÕu tè kh¸ch quan. Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ quèc tÕ bao gåm viÖc nghiªn cøu toµn bé qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt trªn ph¹m vi quèc tÕ. Tøc lµ viÖc nghiªn cøu kh«ng chØ dõng l¹i ë lÜnh vùc lu th«ng mµ cßn nghiªn cøu c¶ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi hµng ho¸. Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ nh»m hiÓu biÕt vÒ quy luËt ho¹t ®éng cña chóng- thÓ hiÖn qua nhu cÇu, cung øng, vµ gi¸ c¶ - liªn hÖ víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp vµ nhu cÇu vÒ hµng ho¸ nhËp khÈu ë trong níc ®Ó quyÕt ®Þnh kinh doanh mÆt hµng g× vµ lùa chän ®èi t¸c kinh doanh thÝch hîp. 1.3. Nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng vµ c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng hµng ho¸. Cã thÓ hiÓu dung lîng thÞ trêng cña mét mÆt hµng lµ khèi lîng hµng ho¸ ®ã ®îc giao dÞch trªn mét khu vùc thÞ trêng nhÊt ®Þnh (mét quèc gia, mét khu vùc hay trªn toµn thÕ giíi) trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh thêng lµ mét n¨m. Dung lîng thÞ trêng kh«ng ph¶i lµ yÕu tè tÜnh mµ thêng xuyªn biÕn ®éng do nã chÞu sù t¸c ®éng tæng hîp cña rÊt nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau. Nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng. Cßn viÖc nghiªn cøu c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng ®Ó cã thÓ dù ®o¸n ®îc sù biÕn ®éng cña nã trªn c¬ së ®ã v¹ch ra c¸c kÕ ho¹ch chiÕn lîc kinh doanh dµi h¹n vµ ng¾n h¹n cho doanh nghiÖp. 11 Cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng tËp trung vµo nh÷ng nh©n tè chñ yÕu sau: * C¸c nh©n tè lµm dung lîng thÞ trêng biÕn ®éng cã tÝnh chu kú: bao gåm: sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa, tÝnh chÊt thêi vô cña s¶n xuÊt, lu th«ng vµ ph©n phèi hµng ho¸. - Sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa lµ nh©n tè quan träng nhÊt cã ¶nh hëng ®Õn tÊt c¶ thÞ trêng hµng ho¸. N¾m v÷ng ¶nh hëng cña t×nh h×nh kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa ®èi víi thÞ trêng hµng ho¸ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc vËn dông c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu thÞ trêng vµ gi¸ c¶ ®Ó chän thêi gian giao dÞch thÝch hîp nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt. - Nh©n tè thêi vô ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng hµng ho¸ trªn c¶ ba kh©u s¶n xuÊt, lu th«ng, tiªu dïng. Mét sè hµng ho¸ chÞu ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè mang tÝnh chÊt thêi vô do ®ã viÖc s¶n xuÊt, lu th«ng, tiªu dïng nh÷ng hµng ho¸ nµy còng rÊt kh¸c nhau nªn sù t¸c ®éng cña nh©n tè thêi vô ®Õn dung lîng thÞ trêng cña nh÷ng hµng ho¸ kh¸c nhau còng rÊt kh¸c nhau. Nghiªn cøu nh©n tè nµy ®ßi hái ph¶i n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm cña mÆt hµng kinh doanh vµ tÝnh chÊt thêi vô cña nã ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ hµnh ®éng mua, vËn chuyÓn vµ ph©n phèi hµng ho¸ ®ã trong níc. * C¸c nh©n tè ¶nh hëng l©u dµi. Cã nh÷ng nh©n tè kh«ng lµm thay ®æi dung lîng thÞ trêng hµng ho¸ mét c¸ch nhanh chãng mµ ta cã thÓ dÔ dµng nhËn biÕt ngay ®îc. Nh÷ng nh©n tè nµy cã thÓ g©y nh÷ng biÕn ®éng rÊt lín vÒ dung lîng thÞ trêng nhng ph¶i tr¶i qua mét qu¸ tr×nh chø kh«ng ph¶i trong mét thêi gian ng¾n. Cã thÓ ®Õn c¸c nh©n tè nh tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c¸c biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch cña nhµ níc vµ c¸c tËp ®oµn t b¶n lòng ®o¹n, thÞ hiÕu vµ tËp qu¸n ngêi tiªu dïng, ¶nh hëng cña c¸c hµng ho¸ thay thÕ. * C¸c nh©n tè ¶nh hëng t¹m thêi: C¸c nh©n tè cã thÓ kÓ ®Õn lµ: c¸c yÕu tè tù nhiªn, thiªn tai, b·o lôt, h¹n h¸n.. g©y ra sù biÕn ®æi cung cÇu cña mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh. CÇn ph¶i nghiªn cøu c¸c yÕu tè nµy ®Ó cã thÓ ®èi phã ®îc víi c¸c t×nh huèng bÊt ngê x¶y ra. 1.4. Nghiªn cøu gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn ph¹m vi thÞ trêng thÕ giíi. Trªn thÞ trêng thÕ giíi, gi¸ c¶ kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh mµ cßn ®iÒu tiÕt cung cÇu. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ c¶ trªn thÞ trêng quèc tÕ trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã ý nghÜa quan träng ®èi víi hiÖu qu¶ Th- 12 ¬ng m¹i Quèc tÕ. Cô thÓ nã sÏ lµm t¨ng thu ngo¹i tÖ trong xuÊt khÈu vµ gi¶m chi ngo¹i tÖ trong nhËp khÈu. * Dù ®o¸n xu híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn xu híng Êy. Tuú theo môc ®Ých mµ dù b¸o xu híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trong thêi gian ng¾n vµ dµi. KÕt qu¶ nghiªn cøu dù b¸o trong thêi gian dµi thêng ®îc sö dông vµo môc ®Ých lËp kÕ ho¹ch nhËp khÈu hµng n¨m. Dù b¸o trong thêi gian ng¾n nh»m phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hiÖn t¹i. * C¸c nh©n tè t¸c ®éng lªn xu híng biÕn ®éng gi¸ c¶ cña hµng ho¸. C¸c nh©n tè t¸c ®éng l©u dµi: - Nh©n tè chu kú: sù vËn ®éng cã tÝnh chÊt quy luËt cña nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa qua c¸c giai ®o¹n cña chu kú sÏ lµm thay ®æi quan hÖ cung cÇu vÒ c¸c lo¹i hµng ho¸ ®ã trªn thÞ trêng. Khi quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng thay ®æi th× kÐo theo sù thay ®æi cña gi¸ c¶ hµng ho¸ lµ mét ®iÒu tÊt yÕu. - Nh©n tè lòng ®o¹n vµ gi¸ c¶: lòng ®o¹n lµm xuÊt hiÖn nhiÒu møc gi¸ kh¸c nhau ®èi víi cïng mét lo¹i hµng ho¸, thËm chÝ ngay trªn cïng mét khu vùc thÞ trêng tuú theo mèi quan hÖ gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n. - Nh©n tè c¹nh tranh: c¹nh tranh cã thÓ lµm cho gi¸ biÕn ®éng theo nh÷ng xu híng kh¸c nhau. C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi b¸n x¶y ra khi trªn thÞ trêng cã xu híng cung lín h¬n cÇu khiÕn cho gi¸ cã xu híng gi¶m xuèng. C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ngêi mua xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng khi cÇu cã xu híng lín h¬n cung lµm cho gi¸ c¶ trªn thÞ trêng cã xu híng t¨ng lªn. §©y còng chÝnh lµ mèi quan hÖ gi÷a cung cÇu vµ gi¸ c¶. - Nh©n tè l¹m ph¸t: gi¸ c¶ hµng ho¸ kh«ng nh÷ng ®îc quyÕt ®Þnh bëi gi¸ trÞ cña nã, mµ cßn ®îc quyÕt ®Þnh bëi gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ hiÖn hµnh. Trªn thÞ trêng thÕ giíi, gi¸ c¶ hµng ho¸ thêng lµ sù biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña nã th«ng qua nh÷ng ®ång tiÒn m¹nh (nh §«la Mü, Demac §øc, B¶ng Anh...). Do ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, b¶n th©n gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn còng cã thÓ bÞ thay ®æi. L¹m ph¸t vµ gi¶m ph¸t lµm cho gi¸ c¶ cña hµng ho¸ t¨ng lªn hay gi¶m xuèng mét c¸ch bÊt thêng. * X¸c ®Þnh gi¸ xuÊt - nhËp ®èi víi thÞ trêng cã quan hÖ giao dÞch. Trªn c¬ së ph©n tÝch ®óng ®¾n ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè, ta cã thÓ dù ®o¸n ®îc xu híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ trêng thÕ giíi, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc møc gi¸ cho tõng mÆt hµng mµ ta cã kÕ ho¹ch nhËp. 13 NÕu hµng ho¸ nhËp khÈu lµ ®èi tîng giao dÞch phæ biÕn hoÆc cã c¸c trung t©m giao dÞch quèc tÕ th× nhÊt thiÕt ph¶i tham kh¶o thÞ trêng thÕ giíi vÒ hµng ho¸ ®ã. §ång thêi cÇn tham kh¶o gi¸ xuÊt khÈu lo¹i hµng ho¸ ®ã tõ khu vùc thÞ trêng c¸c níc b¹n hµng ®i c¸c níc nhËp khÈu kh¸c. CÇn chó ý tíi cíc phÝ vËn t¶i, c¸c chÕ ®é u ®·i thuÕ quan ®Ó ®Þnh gi¸ cho chÝnh x¸c. Víi c¸c mÆt hµng nhËp khÈu th«ng thêng, cã thÓ dùa vµo gi¸ chµo hµng cña c¸c ®¬n vÞ cung øng, gi¸ nhËp khÈu cña c¸c n¨m tríc ®ã cã tÝnh ®Õn c¸c thay ®æi cña s¶n phÈm vµ c¸c yÕu tè cã liªn quan ®Ó ®a ra mét møc gi¸ nhËp khÈu hîp lý, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cho doanh nghiÖp. 2. Giao dÞch ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu. 2.1. Lùa chän ®èi tîng giao dÞch Lùa chän ®èi tîng giao dÞch bao gåm vÊn ®Ò lùa chän ®èi tîng ®Ó giao dÞch vµ lùa chän th¬ng nh©n. Khi lùa chän níc ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸ nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc, chóng ta cÇn nghiªn cøu t×nh h×nh chung cña níc ®ã nh kh¶ n¨ng vµ chÊt lîng hµng xuÊt khÈu cña hä, chÝnh s¸ch, luËt ph¸p, tËp qu¸n th¬ng m¹i... Khi lùa chän th¬ng nh©n ®Ó giao dich, trong ®iÒu kiÖn cho phÐp, hiÖu qu¶ nhÊt lµ nªn chän ngêi s¶n xuÊt ®Ó nhËp khÈu trùc tiÕp. Tuy nhiªn, khi muèn th©m nhËp vµo thÞ trêng míi, mÆt hµng míi th× viÖc giao dÞch qua trung gian víi t c¸ch lµ ®¹i lý m«i giíi l¹i cã ý nghÜa quan träng. §Ó lùa chän ®îc chÝnh x¸c vµ ®óng ®¾n, kh«ng nªn c¨n cø vµo nh÷ng lêi qu¶ng c¸o, tù giíi thiÖu, mµ cÇn ph¶i t×m hiÓu kh¸ch hµng vÒ th¸i ®é chÝnh trÞ cña th¬ng nh©n, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, quan ®iÓm kinh doanh, lÜnh vùc kinh doanh, uy tÝn vµ mèi quan hÖ cña hä trong kinh doanh. Khi nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò trªn ®©y, ngêi ta ¸p dông hai ph¬ng ph¸p chñ yÕu sau: - §iÒu tra qua tµi liÖu vµ s¸ch b¸o hay cßn gäi lµ ®iÒu tra t¹i phßng lµm viÖc. §©y lµ ph¬ng ph¸p phæ biÕn nhÊt vµ t¬ng ®èi tèn kÐm. Tµi liÖu thêng dïng ®Ó nghiªn cøu lµ c¸c b¶n tin gi¸ c¶ thÞ trêng cña VNTTX vµ cña trung t©m th«ng tin kinh tÕ ®èi ngo¹i, c¸c b¸o c¸o cña c¬ quan thêng vô ViÖt Nam ë níc ngoµi, c¸c b¸o t¹p chÝ nh: MOCI (Ph¸p), Far Eastern Economic Review (Anh), Financial Time (Anh)... - §iÒu tra t¹i chç (Fiel reseach) theo ph¬ng ph¸p nµy ngêi ta cö ngêi ®Õn tËn thÞ trêng ®Ó t×m hiÓu t×nh h×nh, tiÕp xóc víi c¸c th¬ng nh©n. Ph¬ng ph¸p nµy tuy tèn kÐm nhng gióp ®¬n vÞ kinh doanh mau chãng n¾m ®îc nh÷ng th«ng tin ch¾c ch¾n vµ toµn diÖn. 14 Ngoµi hai ph¬ng ph¸p trªn ®©y, ngêi ta cßn cã thÓ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p sau: mua, b¸n th, mua dÞch vô th«ng tin cña c¸c c«ng ty ®iÒu tra tÝn dông, th«ng qua ngêi thø ba ®Ó t×m hiÓu... 2.2. §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång. a. Th¬ng lîng, ®µm ph¸n hîp ®ång nhËp khÈu. Sau giai ®o¹n nghiªn cøu, tiÕp cËn thÞ trêng, lùa chän ®èi tîng giao dÞch, c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh xóc tiÕn viÖc chuÈn bÞ ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu. Nhng ®Ó tiÕn tíi ký hîp ®ång mua b¸n víi nhau, ngêi nhËp khÈu thêng ph¶i qua mét qu¸ tr×nh giao dÞch, th¬ng lîng víi nhau vÒ c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch, c«ng viÖc nµy trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng gäi lµ ®µm ph¸n cã thÓ ®µm ph¸n giao dÞch qua th tÝn, ®iÖn tho¹i... nhng ®èi víi nh÷ng hîp ®ång lín, phøc t¹p, cÇn gi¶i thÝch tho¶ thuËn cô thÓ víi nhau th× nªn giao dÞch ®µm ph¸n víi nhau b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp. §µm ph¸n theo ph¬ng ph¸p nµy tuy chi phÝ cao nhng ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vµ nhanh chãng. Tr×nh tù ®µm ph¸n nh sau: - Hái gi¸: do bªn mua (bªn nhËp khÈu) ®a ra, tøc lµ ph¶i nªu râ tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng, thêi gian giao hµng, ®iÒu kiÖn thanh to¸n (lo¹i tiÒn thanh to¸n, thÓ thøc thanh to¸n...). VÒ ph¬ng diÖn ph¸p lý th× ®©y lµ lêi thØnh cÇu tríc khi bíc vµo giao dÞch, vÒ ph¬ng diÖn th¬ng m¹i th× ®©y lµ viÖc ngêi mua ®Ò nghÞ ngêi b¸n cho biÕt gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ c¸c ®iÒu kiÖn mua hµng. Hái gi¸ kh«ng rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña ngêi hái gi¸. - Ph¸t gi¸: luËt ph¸p coi ®©y lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång. Ph¸t gi¸ cã thÓ do ngêi b¸n hoÆc ngêi mua ®a ra. Nhng trong bu«n b¸n ngo¹i th¬ng, ph¸t gi¸ lµ chµo hµng thêng do ngêi xuÊt khÈu thÓ hiÖn ý ®Þnh b¸n hµng cña m×nh b»ng c¸ch nªu râ c¸c ®iÒu kiÖn ®· nªu trong hái gi¸ (chó ý cã thªm ®iÒu kiÖn giao hµng). - Hoµn gi¸: bªn mua kh«ng chÊp nhËn hoµn toµn chµo hµng ®ã mµ ®a ra ®Ò nghÞ míi. - ChÊp nhËn: lµ sù ®ång ý hoµn toµn tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn chµo hµng. - X¸c nhËn: hai bªn mua vµ b¸n sau khi ®· thèng nhÊt víi nhau vÒ ®iÒu kiÖn giao dÞch cã thÓ lËp hai v¨n kiÖn ghi l¹i mäi ®iÒu ®· tho¶ thuËn, göi cho nhau. Trong c¸c bíc giao dÞch ®µm ph¸n trªn th× chµo hµng vµ ®Æt hµng lµ hai kh©u ®îc quan t©m h¬n c¶ v× ®ã lµ c¬ së ®Ó dÉn ®Õn ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu. ViÖc giao dÞch, ®µm ph¸n sau khi ®· cã kÕt qu¶ sÏ dÉn ®Õn ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu. 15 b. Hîp ®ång nhËp khÈu. Hîp ®ång nhËp khÈu chÝnh lµ hîp ®ång kinh tÕ ngo¹i th¬ng, trong ®ã cã sù tho¶ thuËn cña ®¬ng sù cã quèc tÞch kh¸c nhau vÒ chuyÓn giao quyÒn së h÷u hµng ho¸, nghÜa vô thanh to¸n, tr¶ tiÒn nhËn hµng. Hîp ®ång kinh tÕ ngo¹i th¬ng cña níc ta b¾t buéc ph¶i thÓ hiÖn díi h×nh thøc v¨n b¶n. Bëi ®©y lµ h×nh thøc tèt nhÊt trong viÖc b¶o vÖ quyÒn lîi cña hai bªn, nã x¸c ®Þnh râ rµng mäi quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn mua vµ bªn b¸n, tr¸nh ®îc nh÷ng hiÓu lÇm do kh«ng thèng nhÊt vÒ quan niÖm, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho thèng kª, theo dâi, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn. Hîp ®ång nhËp khÈu cã c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu nh sau: + PhÇn më ®Çu: Ghi th«ng tin vÒ sè hîp ®ång, ngµy vµ n¬i ký hîp ®ång, vÒ chñ thÓ hîp ®ång (tªn giao dÞch Quèc tÕ, ®Þa chØ, sè ®iÖn tho¹i...) + §iÒu kho¶n tªn hµng: Tªn hµng ph¶i ghi râ, chÝnh x¸c ®Ó kh«ng x¶y ra hiÓu lÇm, cã thÓ ghi râ ®Þa danh s¶n xuÊt (xuÊt xø hµng ho¸), nhµ s¶n xuÊt, quy c¸ch, tªn th«ng dông, tªn th¬ng m¹i, tªn khoa häc (nÕu cã)... + §iÒu kho¶n sè lîng: Ghi râ sè lîng, khèi lîng, träng lîng, quy c¸ch, ®¬n vÞ ®o lêng... NÕu sè lîng quy ®Þnh kho¶ng chõng ph¶i dù liÖu theo mét sai sè cã thÓ chÊp nhËn ®îc. Träng lîng hµng ho¸ cã thÓ tÝnh c¶ träng lîng b× hoÆc kh«ng (ph¶i ghi râ). Còng cã thÓ tÝnh träng lîng hµng ho¸ theo träng lîng th¬ng m¹i tøc lµ cã ®é Èm tiªu chuÈn. + §iÒu kho¶n phÈm chÊt: Hîp ®ång ph¶i ghi râ tiªu chuÈn quy ®Þnh phÈm chÊt cña hµng ho¸, tÝnh n¨ng c¬, lý, ho¸, c«ng suÊt, hiÖu suÊt (m¸y mãc), thÈm mü... ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸ nµy víi hµng ho¸ kh¸c. Còng cã thÓ c¨n cø vµo mÉu m· hµng ho¸ vµ c¸c tµi liÖu kü thuËt, nh·n hiÖu hµng ho¸ hay c¨n cø vµo mét tiªu chuÈn ®îc c«ng nhËn trong tËp qu¸n Th¬ng m¹i Quèc tÕ. + §iÒu kho¶n bao b×: §iÒu quan träng nhÊt trong kinh doanh Th¬ng m¹i Quèc tÕ lµ ph¶i b¶o ®¶m hµng ho¸ cã bao b× phï hîp tÝnh n¨ng, h×nh d¸ng kÝch thíc cña hµng ho¸ vµ ph¬ng thøc vËn t¶i. Cßn vÒ ph¬ng thøc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ cña bao b×: nÕu bªn b¸n chÞu tr¸ch nhiÖm cung cÊp bao b×, th× viÖc tÝnh gi¸ cña bao b× cã thÓ cã mÊy trêng hîp: gi¸ c¶ bao b× ®îc tÝnh vµo gi¸ c¶ hµng ho¸ (kh«ng tÝnh riªng), gi¸ c¶ cña bao b× do bªn mua tr¶ riªng, vµ gi¸ c¶ cña bao b× ®îc tÝnh nh gi¸ c¶ cña hµng ho¸. + §iÒu kho¶n c¬ së giao hµng: HiÖn nay, tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng kinh doanh XNK ®Òu cã thÓ ¸p dông mét trong 13 ®iÒu kho¶n c¬ së giao hµng Incoterm 2000 16 + §iÒu kho¶n gi¸ c¶: bao gåm ®ång tiÒn tÝnh gi¸ vµ møc gi¸. §ång tiÒn tÝnh gi¸ cã thÓ dïng tiÒn cña níc nhËp khÈu, xuÊt khÈu hoÆc cña níc thø ba, nhng ph¶i lµ ®ång tiÒn æn ®Þnh vµ tù do chuyÓn ®æi ®îc. Møc gi¸ tøc møc gi¸ Quèc tÕ mµ c¸c bªn ph¶i tu©n theo. Ph¬ng ph¸p quy ®Þnh gi¸ cã thÓ theo c¸c lo¹i sau: Gi¸ cè ®Þnh: tøc lµ gi¸ ®îc quy ®Þnh khi ký kÕt hîp ®ång mµ kh«ng söa ®æi. Gi¸ quy ®Þnh: ®îc x¸c ®Þnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång. Gi¸ linh ho¹t: lµ gi¸ cã thÓ ®îc ®iÒu chØnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång. Gi¸ di ®éng: ngêi ta quy ®Þnh møc gi¸ ban ®Çu, sau ®ã tÝnh to¸n l¹i trong khi thùc hiÖn hîp ®ång trªn c¬ së gi¸ ban ®Çu. Nhng trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶, th«ng dông h¬n c¶ ngêi ta lu«n lu«n ®Þnh râ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cã liªn quan víi gi¸ ®ã. Së dÜ nh vËy lµ v× ®iÒu kiÖn giao hµng ®· bao hµm c¸c tr¸ch nhiÖm vµ c¸c chi phÝ mµ ngêi b¸n ph¶i chiô trong viÖc mua hµng nh: vËn chuyÓn, bèc dì, mua b¶o hiÓm, chi phÝ lu kho, lµm thñ tôc h¶i quan... V× vËy trong c¸c hîp ®ång mua b¸n, møc gi¸ bao giê còng ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng vµ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng Êy thêng ®îc ghi bªn c¹nh râ rµng. + §iÒu kho¶n giao hµng: néi dung cña ®iÒu kho¶n nµy x¸c ®Þnh thêi h¹n, ®Þa ®iÓm, ph¬ng thøc giao hµng vµ th«ng b¸o giao hµng. Thêi h¹n giao hµng lµ thêi h¹n mµ ngêi b¸n ph¶i hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng. NÕu c¸c bªn kh«ng cã tho¶ thuËn g× kh¸c th× thêi h¹n nµy lµ lóc di chuyÓn rñi ro, tæn thÊt tõ ngêi b¸n sang ngêi mua. Giao hµng kh«ng ®óng h¹n cã thÓ thiÖt h¹i vµ ph¶i båi thêng. Cã ba kiÓu quy ®Þnh giao hµng: giao hµng cã ®Þnh kú, giao hµng kh«ng cã ®Þnh kú vµ giao hµng ngay. Ph¬ng thøc giao hµng: cã thÓ quy ®Þnh tiÕn hµnh t¹i mét ®Þa ®iÓm nµo ®ã, cã thÓ giao s¬ bé, giao cuèi cïng hoÆc cã thÓ giao nhËn vÒ sè lîng, chÊt lîng... Th«ng b¸o giao hµng: c¸c ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së giao hµng ®· bao hµm nghÜa vô th«ng b¸o giao hµng. Tøc lµ quy ®Þnh néi dung vµ sè lÇn th«ng b¸o khi ngêi b¸n giao hµng xong. + §iÒu kho¶n thanh to¸n tr¶ tiÒn: trong viÖc thanh to¸n tr¶ tiÒn hµng, c¸c bªn thêng ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ®ång tiÒn thanh to¸n, thêi h¹n tr¶ tiÓn, ph¬ng thøc tr¶ tiÒn vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o hèi ®o¸i. 17 §ång tiÒn thanh to¸n: gièng nh c¸c ®iÒu kho¶n trªn quy ®Þnh trong Th¬ng m¹i Quèc tÕ, ®ång tiÒn thanh to¸n ph¶i lµ ®ång tiÒn æn ®Þnh vµ tù do chuyÓn ®æi ®îc. Thêi h¹n thanh to¸n: trong Th¬ng m¹i Quèc tÕ, bªn nhËp khÈu cã thÓ tr¶ tiÒn tríc, tr¶ tiÒn sau hoÆc tr¶ tiÒn ngay. Ph¬ng thøc thanh to¸n: trong giao dÞch Quèc tÕ, ph¬ng thøc thanh to¸n phæ biÕn nhÊt lµ ph¬ng thøc nhê thu vµ ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ®îc sö dông réng r·i vµ an toµn nhÊt. Nã lµ sù tho¶ thuËn mµ trong ®ã mét ng©n hµng theo yªu cÇu cña bªn mua tr¶ tiÒn cho bªn b¸n hoÆc bÊt cø ngêi nµo theo lÖnh cña bªn b¸n trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh khi bªn b¸n xuÊt tr×nh bé chøng tõ ®Çy ®ñ vµ ®· thùc hiÖn mäi yªu cÇu ®îc quy ®Þnh trong mét v¨n b¶n ®îc gäi lµ th tÝn dông (letter of credit L/C). Cã hai lo¹i th tÝn dung: th tÝn dông cã thÓ huû ngang (revocable L/C) vµ th tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang (Ønevocable L/C). Th tÝn dông cã thÓ huû ngang lµ lo¹i L/C do ng©n hµng më (ng©n hµng ph¸t hµnh L/C) cã thÓ söa ®æi hoÆc huû bá bÊt cø lóc nµo kh«ng cÇn b¸o tríc cho ngêi hëng lîi (bªn b¸n). Th tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang lµ lo¹i L/C mµ trong thêi h¹n hiÖu lùc cña nã, ng©n hµng më kh«ng cã quyÒn huû bá hoÆc söa ®æi néi dung, ®ã lµ cam kÕt ch¾c ch¾n ®èi víi ngêi b¸n trong thanh to¸n tiÒn hµng, ®ång thêi b¶o ®¶m hµng ho¸ cho ngêi mua. Ph¬ng thøc nhê thu lµ ph¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ngêi b¸n khi giao hµng ho¸, dÞch vô cho ngêi mua, uû th¸c cho ng©n hµng thu hé tiÒn. Cã hai lo¹i phiÕu nhê thu ®îc sö dông ®ã lµ: nhê thu kh«ng kÌm chøng tõ vµ nhê thu kÌm chøng tõ. Lo¹i phiÕu nhê thu kh«ng kÌm chøng tõ lµ ph¬ng thøc tr¶ tiÒn nhê thu phiÕu tr¬n (clean collection). Theo ph¬ng thøc nµy, ng©n hµng kh«ng n¾m ®îc chøng tõ, ngêi mua cã thÓ dïng bé chøng tõ nhËn ®îc tõ níc ngoµi ®Ó ®i nhËn hµng mµ kh«ng cÇn qua ng©n hµng xong vÉn tr× ho·n ®îc viÖc tr¶ tiÒn. Lo¹i phiÕu nhê thu kÌm chøng tõ lµ ph¬ng thøc tr¶ tiÒn ph¶i kÌm chõng (documentary collection). Theo ph¬ng thøc nµy, ng©n hµng khèng chÕ bé chøng tõ, ngêi mua muèn cã chøng tõ ®Ó nhËn hµng th× ph¶i tr¶ tiÒn vµ chÊp nhËn tr¶ tiÒn. + §iÒu kho¶n b¶o ®¶m hèi ®o¸i: v× ®ång tiÒn trªn thÕ giíi lu«n bÞ l¹m ph¸t, mÊt gi¸ hay bÞ thay ®æi do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, v× vËy c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m tû gi¸ hèi ®o¸i. Cã thÓ dïng vµng hoÆc ®ång tiÒn m¹nh, æn ®Þnh. 18 + §iÓu kho¶n b¶o hµnh: lµ sù b¶o ®¶m cña ngêi b¸n vÒ chÊt lîng hµng ho¸ trong thêi gian nhÊt ®Þnh ®îc gäi lµ thêi h¹n b¶o hµnh. Ngêi ta thêng tho¶ thuËn vÒ ph¹m vi ®¶m b¶o cña ngêi b¸n, thêi h¹n b¶o hµnh vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi b¸n trong thêi h¹n b¶o hµnh. + §iÒu kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng: trong trêng hîp nÕu cã rñi ro x¶y ra, bªn ®¬ng sù ®îc hoµn toµn vµ trong mét chõng mùc nµo ®ã ®îc miÔn tr¸ch nhiÖm nÕu rñi ro ®ã cã tÝnh chÊt kh¸ch quan mµ kh«ng thÓ kh¾c phô ®îc. Tr¸ch nhiÖm cña bªn gÆp rñi ro lµ ph¶i lËp tøc th«ng b¸o cho bªn kia b»ng v¨n b¶n. Ngêi ta thêng tho¶ thuËn chØ ®Þnh mét tæ chøc chøng nhËn sù viÖc x¶y ra, thêng lµ phßng th¬ng m¹i. 3. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. Sau khi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng ®îc ký kÕt, ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu víi t c¸ch lµ mét bªn ký hîp ®ång ph¶i tæ chøc hîp ®ång ®ã. §©y lµ mét c«ng viÖc rÊt khã kh¨n, phøc t¹p ®ßi hái ph¶i tu©n thñ luËt ph¸p Quèc gia, Quèc tÕ, ®¶m b¶o uy tÝn cña c¶ hai bªn. VÒ mÆt kinh doanh, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c kh©u c«ng viÖc, ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i cè g¾ng tiÕt kiÖm chi phÝ lu th«ng, n©ng cao tÝnh doanh lîi vµ hiÖu qu¶ cña c¸c nghiÖp vô giao dÞch. §Ó thùc hiÖn mét hîp ®ång nhËp khÈu, ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i tiÕn hµnh c¸c kh©u c«ng viÖc sau: 3.1. Xin giÊy phÐp nhËp khÈu: HiÖn nay, viÖc xin giÊy phÐp nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK ë ViÖt Nam vÉn ®îc ¸p dông trong trêng hîp: - NÕu lµ hµng ho¸ thuéc diÖn qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch th× doanh nghiÖp ph¶i xin giÊy phÐp XNK cña Bé Th¬ng m¹i. - NÕu lµ hµng ho¸ kh«ng thuéc diÖn qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch th× doanh nghiÖp kh«ng cÇn ph¶i xin giÊy phÐp. 3.2. Më L/C. NÕu hîp ®ång nhËp khÈu quy ®Þnh thanh to¸n b»ng L/C th× bªn mua ph¶i lËp L/C. Thêi gian më L/C nÕu hîp ®ång kh«ng quy ®Þnh g× th× phô thuéc vµo thêi gian giao hµng, th«ng thêng th× L/C ®îc më kho¶ng 20-25 ngµy tríc thêi h¹n giao hµng. C¬ së më L/C lµ c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång nhËp khÈu. Ngêi nhËp khÈu ph¶i c¨n cø vµo ®ã ®Ó ®iÒn vµo mÉu xin më L/C gäi lµ giÊy më tÝn dông kho¶n nhËp khÈu. 3.3. Thuª tµu lu cíc. 19 Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu, viÖc thuª tµu chë hµng ®îc tiÕn hµnh dùa vµo ba c¨n cø sau: nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång mua b¸n, ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ nhËp khÈu vµ ®iÒu kiÖn vËn t¶i. Chñ hîp ®ång ph¶i chó ý tíi tõng lo¹i hµng ho¸ ®Ó thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i cho phï hîp. Hµng ho¸ cã khèi lîng lín th× thuª tµu chuyÕn, hµng ho¸ cã khèi lîng nhá th× thuª tµu chËm, hµng láng th× thuª Tanker, hµng t¬i sèng thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i cã thiÕt bÞ lµm l¹nh... ViÖc thuª tµu, lu cíc ®ßi hái cã kinh nghiÖm nghiÖp vô, cã th«ng tin vÒ thÞ trêng thuª tµu vµ tinh th«ng c¸c ®iÒu kiÖn thuª tµu. V× vËy th«ng thêng, chñ hµng thêng uû th¸c viÖc thuª tµu, lu cíc cho mét c«ng ty vËn t¶i chuyªn nghiÖp. C¬ së ph¸p lý ®iÒu tiÕt mèi quan hÖ gi÷a hai bªn nhËn uû th¸c thuª tµu vµ uû th¸c thuª tµu lµ hîp ®ång uû th¸c. Cã hai lo¹i hîp ®ång uû th¸c: - Hîp ®ång uû th¸c thuª tµu c¶ n¨m. - Hîp ®ång uû th¸c chuyÕn. Chñ hµng xuÊt nhËp khÈu c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vËn chuyÓn cña hµng ho¸ ®Ó lùa chän lo¹i h×nh hîp ®ång uû th¸c cho thÝch hîp. 3.4. Mua b¶o hiÓm. Hµng ho¸ chuyªn chë trªn ®êng thêng gÆp nhiÒu rñi ro, tæn thÊt v× thÕ chñ hµng nhËp khÈu thêng mua b¶o hiÓm t¹i c¸c C«ng ty b¶o hiÓm cã uy tÝn. Hîp ®ång b¶o hiÓm cã thÓ lµ hîp ®ång b¶o hiÓm hoÆc lµ b¶o hiÓm chuyÕn. §Ó ký hîp ®ång b¶o hiÓm cÇn n¾m v÷ng nh÷ng ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm: - B¶o hiÓm mäi rñi ro. - B¶o hiÓm cã tæn thÊt riªng. - B¶o hiÓm miÔn tæn thÊt riªng. Ngoµi ra cã mét sè lo¹i b¶o hiÓm phô: vì, rß, rØ, mÊt trém, «xi ho¸... vµ b¶o hiÓm ®Æc biÖt: chiÕn tranh, ®×nh c«ng, b¹o ®éng, d©n biÕn... ViÖc lùa chän ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm ph¶i dùa trªn 4 c¨n cø: - §iÒu kho¶n hîp ®ång. - TÝnh chÊt hµng ho¸. - TÝnh chÊt bao b× vµ ph¬ng thøc xÕp hµng. - Lo¹i tµu chuyªn chë. 20