Tài liệu Những giải pháp cơ bản phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần ở Việt Nam hiện nay

' ......~ '. ' ' .' ' . ·' I·() ·~ .: .,,.1.. .. • ,_ ·.. .' ' ~·~ .~.. -~.: . . ,. I I , .. r ~ ,. . ~ .. ·, .. ,. • DINH YEN 'fON · , • , ..:.. I '> , ? ...:? .. NHUNG GIAI PHAP CO BAN PHAT TRIBN ' NEN'KINH' TE HANG HOA NHIEU THANH PHAN 0 VIET NAM HIEN NAY • • ' ' - ? ' - - CHUYEN NGANH : KINH TE HQC so : s.06.01 ft~ TIIu' VIEN . MA \\~~ TRUONG EH TAI CHiHH-llARKETING ' , l( NGl/01 HI/ONG DAN KHOA HOC • ... . ~ PGS. PTS TRAN TRUNG' HAU ' ' ,. ,.. I~ , Llll.J HANH NQI BO : · ·, ... ~ ~ , ·, , THANH PHO HO CHI MINH - 1997- .( ., .. .' ·~·:· ,·. ,• MUC . LUC•··.:·. . .._.·: ·~·.:;~ . ' ' ... "' MO. DAU "' PHAN 1 ·:· • .. ... ... ... , # CHUONG 1.;· LfCH SU HINH THANH VA PHAT TRIEN "" . - ... " , K:INH TE THl TRUONG TRONG XA HQI s LOAI NGU61. 1.1 TU- kinh te hang boa giiin dm den kinh te thj trmmg va s qua trinh kinh te khach quan ctia sir phat. trien. 1.1.1 E><}c di~m cua qua trinh hinh thanh va phat tri~n 5 ... kinh te hang hoa. 1.1.2 E><}c di~m cua nen kinh te th\ tnrO'ng hi~n d~i. 8 1.2 Tinh tat yeu khach quan ctia vi~c phat trien nen kinh te hang boa nhieu thanh phlin & Vi~t nam hi~n nay. CHUONG 2. THlfC ..... T~NG ..... ,,(' 19 ... ,,. NEN KINH TE HANG HOA ... ..... '> NHIEU THANH PHAN 0 "' Vl~T NAM " Hl~N 25 NAY. 2.1 Di1-c diem ctia qua trinh phat trien kinh te hang boa & Vi~t 26 nam. 2.1.1. Kinh te hang hoa cua Vi~t nam thO'i kY thUQC d\a 26 (truck 1945). 2.1.2 Kinh te hang hoa Vi~t nam giai thc1i kY truck d6i moi kinh te. 2.1.3 Kinh te hang hoa (1986 den nay). '.' :': . Vi~t do~n . (1945) den 29 ,, ' ' nam thO'i k)r d6i mdi kinh te· · 38 2.2 Nhll11g d~c dilm chii ye'u anh hmhtg de'n sir phat triln kin'h te' hang boa trong thOi kY chuyln d6i nen kinh te' iJ Vi~t nam va nhll11g vd'n de d~t ra. 47 2.2.1 Nhling nhan to ben trong tac d9ng tdi qua trinh kY phat .tri€n kinh te hang h6a trong thC1i chuy€n d6i. 48 2.2.2 Nhiing nhan to ben ngoai anh huctng tdi Sl.f phat tri€n kinh te hang h6a Vi~t nam trong thC1i kY chuy€n d6i. 51 2.3 Xay dirog mo hinh kinh te' hang boa d~c thu ciia Vi~t nam. 54 CHUONG 3. - ., , NHUNG GIAI PHAP .... ~ ca ... "' J/l I? ; BAN DE PHAT TRIEN .... , .... NEN KINH TE HANG HOA NHIEU THANH .... "' ,,. PHAN CJ NUOC TA 3.1 Nhll11g CO' A HI~N NAY. . 63 siJ di phat triln nen kinh te' Vi~t nam duUi goc 63 d(> ciia kinh te' hang hoa. 3.1.1 Thanh tl.fU phat tri€n nen kinh te hang h6a C1 Vi~t nam sau 10 nam d6i mdi. 63 3.1.2 Cac co sd th€ che cua Slf phat tri€n kinh te hang 68 h6a d Vi~t nam. 3.1.3 Nhling dieu ki~n can va du d€ chuy€n d6i nen kinh 73 te C1 nude ta hi~n nay. 3.2. Nhll11g giai phap CO' ban di phat triln nen kinh te' hang hoa nhieu thanh ph'lln iJ Vi~t nam. 3.2.1 Giai phap ve cac quan h~ sd hliu. 75 75 3.2.2 Md r9ng va da'.y IDC/-nh phan cong lao d(;mg xa h9i trong nude va quoc te, thich ling vdi dieu ki~n cua nen kinh te th~ truong met cua. 80 .... 3.2.3 Dci'.y m<;tnh vi~e ring d1;mg tien bQ khoa hQe - eong · ngb~ trong qua trinh ehuySn dieh eCf. eau · kinh te theo htrdng eong nghi~p hoa, hi~n d<;ti hoa nen kinh te quoe dan. 82 3.2.4 Dci'.y m<;tnh vi~e xay dlfng va phat tri€n ket eau h<;t tang kinh te va xa h9i ngay eang hi~n d<;ti, t<;to dieu ki~n eho Sl.f phat triSn t~ tnrO'ng trong nude va quoe te. ma r9ng thi trtrO'ng 84 3.2.5 Tiep t1,1e xay dlfng ecr ehe thi truO'ng ngay eang dong bQ hcrn va tang etrO'ng vai tro dieu tiet kinh te vi mo 86 eua Nha nude. 3.2.6 Dao t<;to va boi ctudng dS hinh thanh nen d9i ngu · nhiing nha quan ly va nhung nguO'i lao d9ng dap li'ng duqe yeu eau phat triSn eua khoa hQe - I:;ii h9i Ian tht! VIII Dang Ct!ng truck nhling van de d~t ra cap thiet nhu v?y, tac gia da ltra ch9n <;ii hQi Dang toan qu6c Ian thu VIII vua thong qua. 4. PHUONG PHAP NGHIEN CUu : Lu~n bi~n van SU d~ng cac phuang phap cua chu nghia duy v?t chung va duy v?t lich su, phuang phap trlrli tuqng h6a, ket hqp trinh bay logic va !~ch SU, h~ thong h6a va khai quat h6a qua phan tfch tinh hinh thqc te, cac so li~u thong ke, phan tich so sanh va phan tich thqc chung. I I I ' I • <9 5. DONG GOP MOl VA Y NGHIA CUA Vdi vi~c LU~N I\ ·"'""" VAN : tien hanh nghien ct!u de tai theo each tiep c?n neu tren, Lu?n van c6 nhung dong g6p mdi la : - Khai quat h6a m9t each c6 h~ thong van de phat tri~n nen kinh te hang h6a nhieu thanh phan tren phuang di~n ly lu?n, bao ham trong d6 nhung ca !\ch SU va logic cua qua sa trinh phat trign nen kinh te hang h6a thanh m9t chuyen de rieng bi~t. Neu ra m9t so nh~n xet tren ca - 3 - sa phan tich d?c di~m, ,, dac thu cua qua trinh hlnh thanh va phat tri€n nen kinh te hang h6a nhieu thanh phan trong giai do<:in d6i mdi kinh te a Vi~t naln hi~n nay. - De xuat m9t so quan diEm co tinh chat khuyen nghl cac .' . g1ar phap co ban nham thuc d~y qua trinh phat triEn nen kinh a Vi~t te hang h6a nhieu thanh phan nam trong nhting nam tdi. Vdi nhting dong g6p tren, Lu~n van se c6 th€ duqc su d9ng nhu m9t trong nhting ngul:m tai li~u tham khao cho nhting nguai lam cong tac nghien citu, nhting nha ho<:ich djnh chinh sach, nhting nguai lam c6ng tac chi d<:io thl{c ti~n, cac can b9 giang d<)y va sinh. vien cac truang kinh te va nhting ai quan tam den van de nay. ,., ,., ., 6. KET CAU CUA " LU~N - .,, 'JAN Vdi 1 so do, 6 bi€u so li~u, ngoai phan Lu~n ma dau va ket lu~n, van gom 3 chuong : Chuong 1 : Li.ch SU hlnh thanh va phat tri€n kinh te thl tnrang trong xa h9i loai nguai. Chuong 2 : Thl{c tr<:ing nen kinh te hang h6a nhieu thanh a Vi~t phan - nam hi~n nay. Chuong 3 : Nhting giai phap co ban dE phat triEn nen kinh te hang h6a nhieu thanh phan 6 nude ta - 4 - hi~n nay. .,, "' ', ' C-HUONG 1. LICH SU'HINH THANH VA PHATTRIEN • KINH TE THI TRuONG TRONG xA H01 LOAI NGuOt 1.1Tlr KINH ' • • TE ,,, HANG HOA GIAN DON ., , DEN, KINH ,.., TE TH[ TRuONG VA QUA TRINH KINH TE KHACH QUAN CUA SI/ PHAT TRIEN. Ltch SU hinh thanh nen san xuat hang hoa vdi cac tien de tien quyet la scr huu tu nhan. va phan cong lao d(mg xa h(>i ra dcri va tien triSn nhu the nao da duqc K. Marx · phan tich rat kY trong nhieu tac ph~m kinh te cua mlnh, di;ic bi¢t cr ngay phan dau tien cua b(> Tu ban. Vi v~y, dS ngiin gQn, chung toi chi xin Iuu y hem tdi m(>t so diSm co lien quan tnrc tiep va can thiet cho vi¢c phan tich de tai nay. 1.1.1 O~c d~m CUa qua trlnh hlnh thanh va phfrt tr~n kinh ~ hang h6a : 1. Theo sq khai quat !\ch su trong triet hQc Macxit, qua trinh phat triSn cua xa h9i Ioai ngucri duqc phan chia theo cac "hinh thai kinh te - xa h(>i" trong do, cr hinh thai kinh te - xa h(>i dau tien la che d(> cong xa nguyen thuy chua co cac quan h¢ hang hoa trong san xuat. Sq hinh thanh cac quan h¢ trao d6i hang hoa chi biit dau cung vdi Slf ra d(1j CUa che dQ chiem hfru tU nhan ve tU Ji¢u San xuat va Slf xuat hi¢n CUa phan Cong Jao d(>ng xa h(>i, xem nhu hai tien de tien quyet cua san xuat va trao d6i hang hoa. Va trong chll'ng mqc tuong doi r~ch roi, co thS xem nen kinh te hang hoa ra dcri trong giai do~n xa h(>i nguyen thuy tan ra, che d9 chiem huu no 1¢ biit dau. TU' do den nay, !\ch SU phat triSn cua kinh te hang hoa da di xuyen qua it nhat la 3 hinh thai kinh te - xa h(>i : chiem huu no kien va tu ban chu nghia. - 5 - I~, phong 2. Cung nhu mQi qua trinh sinh thanh va phat triin khac, neri kinh te hang h6a cling da trai qua nhling giai do~m khac nhau, tit gian dcrn den phuc t<;tp va ngay cang hoan thi¢n nhu di¢n mi:io cua kinh te thj trucrng hi¢n d<;ti ma chung ta dang duqc chung kien hi¢n nay. Ve digm nay, trong bi (Ian thu ba) mdi b cao. f)6 la m(>t nen kinh te ma mQi ho?t d(>ng cua n6 deu hudng ve thi truc'lng, do d6 thi tntc'tng la nguc'li chi phoi, danh gia, thua nh?n van de so luqng hang h6a va gia ca hang h6a. Kinh te thi truc'lng tu ban chu nghla trai qua thc'li kY tV do c?nh tranh cua chu nghia tu ban va kinh te thi truc'lng hi~n d?i. 1.1.2 O~c d~m clJa n~n kinh te thj tru0ng h~n d~i. Vi co rat nhieu each tiep c?n khac nhau d€ xem xet, danh gia cac di)c di€m cua nen kinh te thi trucrng hi~n d?i nen truac het, theo chu de cua de tai nghien citu, chung toi xin chi duqc khuon dinh vi~c phan tich cac di)c diEm nay duai goc d(> cua sd huu va cac hinh thitc bi€u hi~n cua sd huu, duai goc d(> cac thanh phan kinh te tham gia vao ho?t d(>ng cua thi trucrng. D€ lam dieu nay, chung toi xin b phat triEn tu thap den cao la : Hinh thai kinh doanh do m(>t chu sd huu ; Hinh thai kinh doanh chung v6n do nhfeu chu dong scr huu ; va Hinh thai cong ty c6 phan. 1. Lo?i kinh doanh do m(>t chu so huu Ia hinh thai ph6 bien, thong ttj trong nen san xuat hang h6a - 8 - nho va trong giai do?n dau . cua chu nghia tu ban cc;tnh tranh tll do. Loc;ti kinh doanh nay c6 2 loi;ij hinh chu yeu la : kinh doanh theo phuong thuc san xuat hang h6a nho va kinh doanh theo phucmg thuc tu ban chu nghia. Hai loc;ti hinh nay tuy CO Sil khac nhau Ve chat, nhung la Sil phat tri€n ke tiep va tat yeu cua cung m9t qua trinh dlla tren co sd sd huu tu nhan. Trong be) Tu ban, Marx da lu~n giai ti ml Sil ra dCli va phat tri€n cua phuong thuc kinh doanh tu ban chu nghia tren co sd ke thua va thay the phuong thuc kinh doanh cua nhling nguCli san xuat hang h6a nho. Theo ong, chinh Sil phat tri€n cua quan h~ trao d6i hang h6a, luu thong tien t~ da d£y nhanh va md rc)ng qua trinh trao d6i, thanh toan va tich lily tien t~ nhu la m9c dich tll than cua hoc;tt dc)ng kinh te va do d6 ma lam bien deli ban chat cua phuong thuc kinh doanh hang h6a nho va bien chung thanh m9t phuong thuc kinh doanh phat tri€n hon - phuong thuc kinh doanh tu ban chu nghia. Qua trinh chuy€n h6a nay con duqc h6 trq bdi 2 nhan t6 c6 y nghia rat quan tr9ng ve mi).t ljch st!, d6 la Sil ra dCli va phat tri€n cua tu ban thuong nghi~p (luu thong hang h6a) va tu ban cho vay ni).ng lai (luu thong tien t~). Vai tro thuc ct£y phat tri€n kinh te cua tu ban thuong nghi~p la d ch6, d dau c6 Sil phat triSn cua thuong nghi~p thi d d6 nen san xuat duqc hudng m<;tnh vao gia trj trao d6i, qui mo san xuat md TQng, san ph£m da d<;tng hoa va di vao Jinh Vl!C lUU thong m9t each ph6 bi en, pha vd va lam· tan ra cac hinh thai t6 chuc san xuat lay gia trj st! di,mg lam m1,1c dich va thuc ct£y Sil phan cong lao dc)ng xa h9i tren co sd m9t thj truClng thong nhat. Thuong nghi~p cang md r(mg thi hinh thai tien t~ cua hang h6a cang phat tri€n, di).c bi~t la vdi chuc nang lam phuong ti~n thanh toan cua lo~i hang hoa d~c bi~t la tien, cac ho~t . dc)ng mua ban duqc thi.rc hi~n dudi hinh thuc ung trudc va thanh toan c6 k)' hc;tn ngay m9t nhieu them va dan trd thanh ph6 bien trong nen kinh te. NhCI d6 moi quan h~ ph1,1 thUQC ngay cang chi).t che giua nguCli san xuat hang h6a nho vao thuong nhan duqc thiet - 9 - I?p. Thanh ra, tti' ch6 dong vai tro la nguO'i m6i gioi giua nhung ngtrO'i san xuat vdi th\ trl!O'ng, tl! ban thtrong nghi~p ngay cailg , ,. xarii nh#p sau hon vao san xuat va tien tdi chi phoi san xuat, biit San xuat phai phl,lC V\l cha ml,lC dfch tl! ban. Tuong tl[ nhtr v#y, Slf phat tri€n cua kinh te hang hoa trong thO'i k)' dau con CO Slf gap SUC CUa tl! ban cha vay rn}ng lai m9t hinh thai tl! ban tien t~ ho - Xem thêm -