Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ch¬ng I
vai trß tÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp ngoµi quèc doanh
1.1. TÝn dông ng©n hµng
1.1.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng
Theo c¸ch hiÓu chung nhÊt, tÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ kinh tÕ gi÷a
mét bªn lµ ng©n hµng vµ mét bªn lµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng, trong
®ã ng©n hµng chuyÓn giao tiÒn hay tµi s¶n cho kh¸ch hµng sö dông kÌm
theo thêi gian hoµn tr¶ l¹i cho ng©n hµng toµn bé gèc vµ mét phÇn l·i
do hai bªn tho¶ thuËn.
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng
chñ yÕu lµ nî, cã vµ trung gian, cã nghÜa lµ ng©n hµng thêng xuyªn
nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè
tiÒn ®ã ®Ó ®Çu t thu lîi nhuËn. Th«ng thêng lîng vèn cña ng©n hµng rÊt
nhá bÐ so víi nhu cÇu vay vèn cña c¸c kh¸ch hµng, do ®ã ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i huy ®éng vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau trong x· héi.
Nguån vèn mµ ng©n hµng cã vµ huy ®éng ®îc lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng th¬ng m¹i ®Çu t l¹i cho nÒn kinh tÕ. §©y lµ nguån gèc cña ho¹t ®éng tÝn
dông ng©n hµng.
1.1.2. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra hÕt søc ®a
d¹ng vµ phong phó do ®ã tÝn dông ng©n hµng còng ph¶i cã nh÷ng h×nh
phong phó ®a d¹ng. Theo ®iÒu 49 môc 2 LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông th×
tÝn dông ng©n hµng ®îc thÓ hiÖn díi c¸c h×nh thøc sau:
1.1.2.1.
H×nh thøc cho vay
Quy chÕ cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông quy ®Þnh: cho vay lµ mét
h×nh thøc cña cÊp tÝn dông, theo ®ã tæ chøc tÝn dông cho kh¸ch hµng
vay mét kho¶n tiÒn ®Ó sö dông vµo mét môc ®Ých vµ thêi gian nhÊt ®Þnh
theo tho¶ thuËn víi nguyªn t¾c hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i.
tæ chøc tÝn dông cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n vay ng¾n h¹n nh»m ®¸p øng
nhu cÇu cho s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ ®êi sèng, cho vay trung vµ
dµi h¹n nh»m thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh,
dÞch vô vµ ®êi sèng.
1.1.2.2.
H×nh thøc chiÕt khÊu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c giÊy tê cã gi¸ ®îc ph¸t hµnh vµ lu
th«ng theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt. Ngêi gi÷ c¸c giÊy tê cã gÝa nµy nÕu
cÇn tiÒn mÆt khi c¸c giÊy tê cã gi¸ cha ®Õn h¹n th× cã thÓ mang giÊy tê
®ã ®Õn ng©n hµng th¬ng m¹i ®Ó xin chiÕt khÊu. “ Tæ chøc tÝn dông ®îc
cÊp tÝn dông díi h×nh thøc chiÕt khÊu th¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸
ng¾n h¹n kh¸c. Chñ së h÷u th¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n
kh¸c ph¶i chuyÓn giao ngay mäi quyÒn lîi vµ lîi Ých hîp ph¸p ph¸t sinh
tõ c¸c giÊy tê cã gi¸ ®ã cho tæ chøc tÝn dông “( §iÒu 57 môc 2 LuËt c¸c
tæ chøc tÝn dông ).
Nh vËy vÒ b¶n chÊt kinh tÕ, chiÕt khÊu th¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸
ng¾n h¹n kh¸c lµ tÝn dông ng¾n h¹n mµ ng©n hµng chuyÓn tiÒn cho ngêi
chñ së h÷u c¸c giÊy tê cã gi¸ ®ã khi nã cha ®Õn h¹n thanh to¸n. Kh¸ch
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hµng muèn b¸n th¬ng phiÕu cho ng©n hµng ph¶i lËp ®Çy ®ñ thñ tôc
gièng nh vay vèn, lµm ®¬n xin chiÕt khÊu th¬ng phiÕu, ng© hµng kiÓm
tra kh¶ n¨ng thanh to¸n nî khi ®Õn h¹n cña ngêi ph¸t hµnh th¬ng phiÕu,
nÕu ®îc chÊp nhËn vµ quyÕt ®Þnh møc chiÕt khÊu. Th«ng thêng c¸c
ng©n hµng chØ chiÕt khÊu c¸c th¬ng phiÕu cã thêi gian ®Õn ng¾n h¹n tõ
3 – 6 th¸ng. ¦u ®iÓm ®Æc biÖt cña h×nh thøc tÝn dông chiÕt khÊu lµ nÕu
trong trêng hîp khã kh¨n vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n th× cã thÓ ®em c¸c
giÊy tê cã gi¸ ®ã ®Õn Ng©n hµng Trung ¬ng xin t¸i triÕt khÊu.
1.1.2.3.
H×nh thøc nhËn tr¶
Lµ h×nh thøc tÝn dông mµ ng©n hµng nhËn tr¶ nî thay cho ngêi ph¸t
hµnh kú phiÕu khi ®Õn h¹n thanh to¸n mµ ngêi ph¸t hµnh kú phiÕu
kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. §©y lµ sù ®¶m b¶o ch¾c ch¾n cho ngêi
së h÷u kú phiÕu r»ng hä sÏ nhËn ®îc tiÒn khi ®Õn h¹n thanh to¸n còng
nh cã thÓ dÔ dµng ®em kú phiÕu ®i chiÕt khÊu. §Ó cã ®îc sù ®¶m b¶o
®ã, doanh nghiÖp ph¸t hµnh kú phiÕu sÏ ph¶i tr¶ cho ng©n hµng mét
kho¶n hoa hång. Trong hîp ®ång tÝn dông gi÷a ngêi ph¸t hµnh kú phiÕu
vµ ng©n hµng cã quy ®Þnh ngêi ph¸t hµnh kú phiÕu ph¶i giao sè tiÒn cña
kú phiÕu chËm nhÊt tríc ngµy kú phiÕu ®Õn h¹n. Ng©n hµng ph¶i thÈm
®Þnh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp tríc khi ng©n hµng ®¶m b¶o
cho doanh nghiÖp ®ã ph¸t hµnh kú phiÕu.
1.1.2.4.
TÝn dông tr¶ nhiÒu lÇn
Lµ h×nh thøc cho vay mµ viÖc tr¶ nî ®îc ph©n ra lµm nhiÒu thêi h¹n,
mçi lÇn tr¶ nî bao gåm mét phÇn gèc vµ mét phÇn l·i. Lo¹i tÝn dông
nµy rÊt phï hùp víi ®Æc ®iÓm sö dông vèn cña doanh nghiÖp lµ thu håi
vèn lµm nhiÒu lÇn. TÝn dông tr¶ nhiÒu lÇn bao gåm bao gåm c¸clo¹i tÝn
dông ng¾n, trung vµ dµi h¹n. Doanh nghiÖp vµ ng©n hµng tho¶ thuËn
møc cho vay, l·i suÊt cho vay vµ kú h¹n tr¶ nî còng nh sè l·i vµ gèc cho
mçi lÇn tr¶ nî. TÝn dông tr¶ nhiÒu lÇn cã thÞ trêng réng lín nhng cÇn cã
®iÒu kiÖn ®¶m baá ®Ó thùc hiÖn lo¹i h×nh cho vay nµy.
1.1.2.5.
H×nh thøc b¶o l·nh
§©y lµ h×nh thøc tÝn dông ph¸t sinh do ng©n hµng nhËn b¶o l·nh dïng
uy tÝn cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n cho ngêi b¸n hµng trong trêng
hîp ngêi mua hµng ( ngêi ®îc b¶o l·nh ) kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n
nî.
Cã 2 lo¹i b¶o l·nh:
B¶o l·nh b»ng th: ng©n hµng ph¸t hµnh mét th b¶o l·nh ®Ó kh¸ch hµng
cã thÓ mua vËt t hµng ho¸, bao thÇu ... Ttrong th b¶o l·nh ng©n hµng
cam kÕt sÏ tr¶ thay cho kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng kh«ng tr¶ tiÒn, nép
thuÕ...
B¶o l·nh b»ng h×nh thøc chÊp nhËn: ng©n hµng cã thÓ dïng c¸ch ký
chÊp nhËn vµo mét th¬ng phiÕu do nhµ cung cÊp lËp khi b¸n chÞu cho
kh¸ch hµng hay do mét ng©n hµng lËp cho ngêi muèn vay tiÒn. B¶o
l·nh vay tiÒn cu¶ mét ng©n hµng kh¸c cßn lµ c¸ch san sÎ rñi ro cho
nhiÒu ng©n hµng.
1.1.2.6.
H×nh thøc cÇm cè bÊt ®éng s¶n.
§©y lµ h×nh thøc cho vay dµi h¹n trªn c¬ së ®¶m b¶o b»ng bÊt ®éng s¶n
nh nhµ cöa, ®Êt ®ai, xëng m¸y.... Tµi s¶n cÇm cè ph¶i ®îc chuyÓn cho
ngêi cho vay, do ®ã ngêi cho vay lµ ngêi së h÷u trùc tiÕp cßn gnêi vay
chØ cßn lµ ngêi së h÷u gi¸n tiÕp tµi s¶n cÇm cè.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.2.
Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi doanh nghiÖp ngoµi
quèc doanh
1.2.1. VÞ trÝ cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trong qu¸ tr×nh ®æi
míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ
C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh lµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh
cã tÝnh chÊt t h÷u ( kh«ng kÓ c¸c ®¬n vÞ ®Çu t níc ngoµi ) bao gåm c¸c
doanh nghiÖp t nh©n, c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c¸c c«ng ty cæ
phÇn vµ c¸c ®¬n vÞ theo h×nh thøc hîp t¸c x·. Trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y, do ®Þnh híng cña nhµ níc lµ ph¸t triÓn nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, v×
vËy ngoµi thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc cßn cã thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c,
®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh tham gia vµo c«ng cuéc ®æi
míi. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã nh÷ng vai trß tÝch cùc ®èi
víi nÒn kinh tÕ cña níc ta hiÖn nay
Thø nhÊt: Tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n cña níc ta cßn thÊp, trong khi ®ã
tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ cßn rÊt lín nhng kh¶ n¨ng khai
th¸c cßn h¹n chÕ, sù ®éc chiÕm cña h×nh thøc së h÷u nhµ níc kh«ng
cho phÐp khai th¸c hÕt nh÷ng tiÒm n¨ng lín cña ®Êt níc. Mét lîng vèn
kh¸ ln vÉn cßn n»m trong nh©n d©n, do ®ã chØ cã ph¸t triÓn thµnh phÇn
kinh tÕ ngoµi quèc doanh míi cã kh¶ n¨ng khai th¸c ®îc chóng.
Thø hai: Víi t×nh h×nh níc ta hiÖn nay, cÇn ph¶i më cöa hoµ nhËp víi
khu vùc vµ thÕ giíi th× c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh sÏ lµ cÇu nèi
quan träng cho sù hoµ nhËp ®ã. C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã
thÓ thu hót vèn, c«ng nghÖ cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt nam.
Thø ba: Trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, ®· n¶y sinh
mét sè vÊn ®Ò nh thÊt nghiÖp, sù bá ngá mét sè ngµnh vµ khu vùc do
nhµ níc kh«ng ®ñ søc ®¶m tr¸ch hay kh«ng cã tÇm quan träng sèng
cßn. ChÝnh c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh sÏ gi¶ quyÕt vÊn ®Ò thÊt
nghiÖp vµ t¹o ra sù ph¸t triÓn c©n ®èi cho nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Thø t: c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã kh¶ n¨ng tËp trung vèn,
trÝ tuÖ vµo c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn hay nh÷ng ngµnh kinh tÕ ®ßi hái
nhiÒu hµm lîng tri thøc nh ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin... còng nh cã kh¶
n¨ng lÊp ®Çy nh÷ng kho¶ng trèng trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh
doanh kh«ng cÇn nhiÒu vèn vµ cã møc lîi nhuËn thÊp.
Thø n¨m: C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh võa lµ ®èi thñ
c¹nh tranh quyÕt liÖt, võa lµ ®èi t¸c lµm ¨n trong qu¸ tr×nh cung cÊp,
hoµn thiÖn, tiªu thô s¶n phÈm vµ cung cÊp ®Çu vµo cho c¸c doanh
nghiÖp quèc doanh. Sù kÕt hîp s¶n xuÊt - tiªu thô gi÷a c¸c doanh
nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ doanh nghiÖp quèc doanh t¹o ra mét d©y
chuyÒn s¶n xuÊt lín cña x· héi, gióp rót ng¾n thêi gian s¶n xuÊt tiªu thô
s¶n phÈm vµ t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt lîng cao vµ hoµn thiÖn h¬n.
Thø s¸u: c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh thêng g¾n liÒn
víi chñ së h÷u nªn trong quyÕt ®Þnh ®Çu t cã sù c©n nh¾c cÈn thËn còng
nh cã sù æn ®Þnh néi bé, Ýt x¶y ra t×nh tr¹ng tham nhòng, gãp phÇn thóc
®Èy qu¸ tr×nh lµnh m¹nh ho¸ trong ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp.
Thø b¶y: doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh tån t¹i vµ ph¸t triÓn lµ mét bé
phËn cã ®ãng gãp lín cho ng©n s¸ch nhµ níc. ThuÕ lµ nguån thu chñ
yÕu cña ng©n s¸ch nhµ níc vµ ®îc dïng vµo viÖc ®Çu t cho c¸c ngµnh
kinh tÕ mòi nhän hoÆc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, gióp hç trî c¸c thµnh
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
phÇn kinh tÕ yÕu kÐm do ®ã sù tån t¹i cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc
doanh cã vai trß ®iÒu hoµ thu nhËp ®ång thêi ®ãng gãp cho ng©n s¸ch
nhµ níc.
Tõ sau khi Quèc héi th«ng Quan luËt LuËt C«ng ty vµ LuËt Doanh
nghiÖp t nh©n ( 12/1990 ) khu vùc doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®·
cã sù ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®¹t ®ùoc mét sè hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh,
ph¸t huy tÝch cùc trong viÖc huy ®éng vèn, gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¹o sù
n¨ng ®éng trong kinh doanh vµ tháa m·n mét phÇn nhu cÇu cña thÞ trêng. Mét kÕt qu¶ næi bËt lµ sè lîng c¸c c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc
doanh ®· t¨ng lªn nhanh chãng, kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t, t¨ng møc
nép ng©n s¸ch vµ thu nhËnlao ®éng kh¸ ®«ng, gi¶i quyÕt tÝch cùc vÊn ®Ò
thÊt nghiÖp, t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho toµn x· héi, gãp phÇn æn ®Þnh
t×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi trong nh÷ng n¨m qua. §¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã lµ
do nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ thuËn lîi nh: c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña nhµ níc
lu«n lu«n khuyÕn khÝch, hç trî cho sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña c¸c
doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, h¬n n÷a lùc lîng lao ®éng ViÖt nam
l¹i dåi dµo, cã tay nghÒ, s½n sµng ®¸p øng yªu cÇu vÒ lao ®éng cho c¸c
doanh nghiÖp. Tuy nhiªn còng cã nh÷ng khã kh¨n mµ c¸c doanh nghiÖp
ngoµi quèc doanh ph¶i ®èi ®Çu, ®ã lµ viÖc ra ®êi trong ®iÒu kiÖn c¬ së
vËt chÊt cßn nghÌo nµn, kü thuËt c«ng nghÖ cßn l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n
lý cßn cha cao, thËm chÝ lµ yÕu kÐm, thÞ trêng nhá hÑp. Nhng khã kh¨n
lín nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh lµ t×nh tr¹ng thiÕu vèn
cho s¶n xuÊt kinh doanh. Mét sè doanh nghiÖp do thiÕu vèn ®Ó ®æi míi
c«ng nghÖ vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm dÉn ®Õn kÐm kh¶ n¨ng c¹nh
tranh. T×nh tr¹ng trèn thuÕ, lËu thuÕ còng xuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò thiÕu vèn.
VËy vèn cho c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®· vµ ®ang lµ vÊn ®Ò
hÕt søc quan t©m cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh.
1.2.2. C¸c nguån vèn cña doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh
Nguån vèn cña mçi doanh nghiÖp kh«ng gièng nhau do qu¸ tr×nh huy
®éng vµ sö dông vèn phô thuéc vaß mét lo¹t c¸c nh©n tè kh¸c nhau nh:
lo¹i h×nh së h÷u doanh nghiÖp, ngµnh nghÒ hay lÜnh vùc kinh doanh,
quy m« vµ c¬ c¸u tæ chøc cña doanh nghiÖp, tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é
khoa häc kü thuËt, chiÕn lîc ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nhng nh×n
chung vèn cña c¸c doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng ®îc b¾t nguån tõ hai
nguån chÝnh sau:
1.2.2.1
Vèn tù cã cña doanh nghiÖp
C¸c doanh nghiÖp muèn ®îc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng th×
chñ doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t mét sè vèn nhÊt ®Þnh. §èi víi c¸c doanh
nghiÖp ngoµi quèc doanh møc vèn ®îc quy ®Þnh cho tõng ngµnh nghÒ
kinh doanh gäi lµ vèn ph¸p ®Þnh. §©y lµ møc vèn tèi thiÓu ph¶i cã ®Ó ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo theo quy ®Þnh cña Nhµ níc. Tuy nhiªn
hiÖn nay kh¸i niÖm “ vèn ph¸p ®Þnh “ ®· ®îc thay thÕ b»ng vèn ®iÒu lÖ,
ngo¹i trõ mét sè ngµnh kinh doanh ®Æc biÖt nh vµng b¹c, x©y dùng....
Trong thùc tÕ vèn tù cã cña doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh thêng lín
h¬n nhiÒu so víi vèn ph¸p ®Þnh, nhÊt lµ sau mét thêi gian ho¹t ®éng vµ
më réng kinh doanh. Tuy nhiªn còng cã nhiÒu trêng hîp do nhiÒu
nguyªn nh©n kh¸c nhau nªn nguån vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp
kh«ng cßn ®ñ kh¶ n¨ng duy tr× ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
§èi víi C«ng ty cæ phÇn, vèn ®ãng gãp ban ®Çu cña c¸c cæ ®«ng lµ nÒn
t¶ng vµ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó thµnh lËp c«ng ty. Mçi cæ ®«ng lµ mét
chñ së h÷u cña c«ng ty vµ chØ chÞu tr¸ch nhiÖm trªn gi¸ trÞ cæ phÇn mµ
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hä n¾m gi÷. Sè vèn mµ mçi c«ng ty cæ phÇn huy ®éng ®îc khi thµnh lËp
c«ng ty ®Ó ®¨ng ký víi c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn gäi lµ vèn ®iÒu
lÖ. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, khi lµm ¨n cã l·i c¸c
c«ng ty cæ phÇn thêng cã nhu cÇu t¨ng vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh
doanh.
Mét bé phËn kh¸c cña vèn tù cã cña doanh nghiÖp lµ nguån vèn tõ lîi
nhuËn ®Ó l¹i. Mét sè doanh nghiÖp coi träng viÖc t¸i ®Çu t ®Ó më réng
s¶n xuÊt kinh doanh.
Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng khi cÇn më réng quy m« s¶n xuÊt
kinh doanh, l¾p ®Æt thªm hoÆc ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ.... c«ng ty
còng cã thÓ t¨ng vèn th«ng qua viÖc huy ®éng tõ c¸c cæ ®«ng, song
còng cã nh÷ng trêng hîp c«ng ty t¨ng vèn b»ng c¸ch chuyÓn mét phÇn
quü dù tr÷ tµi chÝnh thµnh vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty. C¸c h×nh thøc t¨ng
vèn nµy ®îc thùc hiÖn theo nh÷ng quy ®Þnh riªng biÖt vµ chÆt chÏ cña
Ph¸p luËt Nhµ níc vµ c¸c quy ®Þnh cña c«ng ty.
§Ó thµnh lËp doanh nghiÖp, vèn tù cã ®îc coilµ t¹m ®ñ, nhng ®Ó duy tr×
vµ ph¸t triÓn th× ngoµi nguån vèn tù cã, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®i vay.
1.2.2.2.
Nguån vèn ®i vay
Doanh nghiÖp cã thÓ vay vèn tõ c¸c ®èi t¸c th«ng qua h×nh thøc tÝn
dông th¬ng m¹i hay vay tõ ng©n hµng th«ng qua h×nh thøc tÝn dông
ng©n hµng.
TÝn dông th¬ng m¹i
C¸c doanh nghiÖp thêng khai th¸c nguån tÝn dông th¬ng m¹i hay cßn
gäi lµ tÝn dông cña nhµ cung cÊp. Nguån vèn nµy ®îc khai th¸c th«ng
qua quan hÖ mua b¸n chÞu, mua b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp. Nguån vèn tÝn
dông th¬ng m¹i cã ¶nh hëng hÕt søc to lín kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp mµ cßn víi toµn bé nÒn kinh tÕ. TÝn dông th¬ng m¹i lµ mét ph¬ng thøc tµi trî tiÖn lîi vµ linh ho¹t, t¹o ra kh¶ n¨ng më réng quan hÖ
hîp t¸c lµm ¨n mét c¸ch l©u bÒn.
TÝn dông ng©n hµng
C¸c ng©n hµng cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu vay vèn tøc thêi cho c¸c doanh
nghiÖp víi thêi h¹n cã thÓ tõ vµi ngµy cho tíi vµi n¨m víi lîng vèn theo
nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã
thÓ vay vèn ng¾n, trung vµ dµi h¹n theo møc l·i suÊt ph¶i tr¶ kh¸c nhau.
Do ë ViÖt nam thÞ trêng tµi chÝnh cha ph¸t triÓn nªn tÝn dông ng©n hµng
cã vai trß vµ vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi c¶ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp,
®ång thêi ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung.
1.2.3. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc
doanh
TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn h×nh thµnh c¬ cÊu vèn tèi u cho c¸c doanh
nghiÖp.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, hiÕm cã doanh nghiÖp nµo chØ sö dông vèn
tù cã ®Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, bëi v× ®iÒu ®ã kh«ng nh÷ng
h¹n chÕ kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ
cßn lµm t¨ng chi phÝ vèn. HiÖn nay ®Ó thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t
c¸c doanh nghiÖp thêng thÝch sö dông vèn vay v× nÕu chñ së h÷u doanh
nghiÖp chØ ®ãng gãp mét tû lÖ nhá trong tæng sè vèn th× rñi ro trong s¶n
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
xuÊt kinh doanh chñ yÕu do c¸c chñ nî g¸nh chÞu. MÆc kh¸c b»ng c¸ch
vay vèn th«ng qua vay nî, c¸c chñ doanh nghiÖp vÉn n¾m quyÒn kiÓm
so¸t vµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp. Ngoµi ra nÕu doanh nghiÖp thu ®îc lîi
nhuËn tõ tiÒn vay lín h¬n l·i ph¶i tr¶ th× th× lîi nhuËn dµnh cho chñ
doanh nghiÖp gia t¨ng ®¸ng kÓ. H¬n n÷a l·i vay ®îc tÝnh trong chi phÝ
hîp lý hîp lÖ khi tÝnh thuÕ thu nhËp, tõ ®ã c«ng ty sÏ ®îc hëng mét
phÇn lîi tõ thuÕ. Tuy nhiªn nÕu tû lÖ nî qu¸ cao doanh nghiÖp sÏ bÞ r¬i
vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. ViÖc t¨ng sö dông nî lµm t¨ng
rñi ro cña c¸c luång tiÒn vµo c«ng ty. Nhng tû lÖ nî cao thêng dÉn ®Õn
møc l·i suÊt mong ®îi cao h¬n. Qua ®ã ta thÊy r»ng doanh nghiÖp sö
dông vèn vay tõngan hµng hay vay vèn tÝn dông sÏ gãp phÇn h×nh thµnh
c¬ cÊu vèn tèi u cho doanh nghiÖp.
TÝn dông ng©n hµng víi ®Æc ®iÓm lµ buéc ngêi vay ph¶i tr¶ l·i vµ gèc trong
mét thêi gian nhÊt ®Þnh nµo ®ã ®· buéc ngêi kinh doanh ph¶i n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông vèn vay. Ngêi ®i vay ph¶i tÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt,
tèc ®é quay vßng vãn ®Ó sao cho khi hÕt h¹n thêi h¹n vay cã ®ñ vèn vµ
l·i ®Ó tr¶ ng©n hµng vµ mét phÇn lîi nhuËn cho m×nh. Víi ®iÒu kiÖn
rµng buéc vÒ l·i xuÊt, thêi gian vµ môc ®Ých khi vay, ngêi vay hiÓu râ
tr¸ch nhiÖm cña hä trong viÖc sö dông vèn vay vµ ph¶i thóc ®Èy s¶n
xuÊt kinh doanh cña m×nh sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Nh vËy tÝn
dông ng©n hµng gãp pÇn thóc ®Èy viÖc h¹ch to¸n kinh doanh cña c¸c
doanh nghiÖp vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn.
Ng©n hµng cã thÓ cung cÊp vèn cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp ®Ó ®æi míi
trang thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ, t×m kiÕm thÞ trêng, n©ng cao tr×nh ®é
cña nh©n viªn... do ®ã t¹o cho doanh nghiÖp kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn
thÞ trêng.
Mèi quan hÖ réng r·i cña ng©n hµng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong hÇu
hÕt c¸c nghµnh, c¸c lÜnh vùc th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n
hµng ®· t¹o ra cho ng©n hµng cã ®îc mét hÖ thèng th«ng tin phong phó.
Tõ ®ã cã thÓ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thô trêng vµ t vÊn cho kh¸ch
hµng vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh.
TÝn dông ng©n hµng b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp ®îc diÔn ra liªn tôc. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i ng©n hµng cung cÊp
®îc vèn cho tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng mµ ng©n hµng tËp trung vµo nh÷ng
kh¸ch hµng lµm ¨n cã hiÖu qu¶ ®Ó tr¸ch rñi ro cho ng©n hµng. §©y
chÝnh lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh
nghiÖp ngoµi quèc doanh nãi riªng lu«n lu«n cè g»ng lµm ¨n cã hiÖu
qu¶.
1.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn viÖc më réng tÝn dông ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh
Cã thÓ chia c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn viÖc më réng tÝn dông ®èi víi c¸c
doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ra lµm hai nhãm nh©n tè. §ã lµ c¸c
nh©n tè kh¸ch quan vµ chñ quan.
1.3.1. C¸c nh©n tè mang tÝnh kh¸ch quan
1. Nh©n tè kinh tÕ
NÒn kinh tÕ lµ mét hÖ th«ng bao gåm nhiÒu ho¹t ®éng kinh tÕ cã liªn
quan biÖn chøng, rµng bué lÉn nhau. BÊt kú sù biÕn ®éng cña mét ho¹t
®éng kinh tÕ nµo ®ã còng ®Òu ¶nh hëng ®Õn viÖc s¶n xuÊt kinh doanh
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
trong c¸c lÜnh vùc cßn l¹i. H¬n n÷a, ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th¬ng
m¹i cã thÓ ®îc coi lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau cña nÒn
kinh tÕ. V× vËy sù æn ®Þnh hay bÊt æn, sù t¨ng trëng nhanh hay chËm
cña nÒn kinh tÕ sÏ t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng.
§Æc biÖt ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng lµ ho¹t ®éng nh¹y c¶m nhÊt ®èi
víi nh÷ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ, do ®ã sù biÕn ®éng cña nÒn kinh
tÕ sÏ t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. Khi nÒn kinh tÕ ë t×nh tr¹ng hng
thÞnh, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao vµ æn ®Þnh, m«i trêng kinh doanh Ýt
biÕn ®éng hÊp dÉn nhµ ®Çu t th× nhu cÇu vay vèn cña doanh nghiÖp t¨ng
lªn, do vËy tÝn dông ng©n hµng cã c¬ héi ph¸t triÓn. Ngîc l¹i nÕu nÒn
kinh tÕ ®ang trong t×nh tr¹ng ®×nh trÖ, c¸c doanh nghiÖp cã khuynh híng co côm trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh th× tÝn dông
ng©n hµng sÏ bÞ thu hÑp. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc
doanh kh«ng cã sù hç trî cña nhµ níc khi ph¶i m«i trêng kinh doanh
bÊt æn ®Þnh, kh«ng kÕ ho¹ch ho¸ ®îc h¹ot ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña m×nh th× x¸c xuÊt thÊt b¹i lµ rÊt lín. §iÒu ®ã ®· ¶nh hëng m¹nh mÏ
tíi h¹ot ®éng tÝn dông cña ng©n hµng.
2. Nh©n tè x· héi
C¸c nh©n tè x· héi: niÒm tin tëng lÉn nhau, t×nh h×nh trËt tù an ninh vµ
an toµn x· héi, tr×nh ®é d©n trÝ.... ¶nh hëng trùc tiÕp tíi c¸c t¸c nh©n
chÝnh tham gia vµo quan hÖ tÝn dông ng©n hµng ®ã lµ ng©n hµng vµ
kh¸ch hµng. Quan hÖ tÝn dông ng©n hµng dùa vµo c¬ së tÝn nhiÖm lÉn
nhau gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng, v× vËy uy tÝn lµ tiÒn ®Ò quan träng
trong quan hÖ nµy. §èi víi kh¸ch hµng nµo ho¹t ®éng kinh doanh cã
hiÖu qu¶, cã uy tÝn víi ng©n hµng th× ®ùoc u ®·i trong quan hÖ tÝn dông.
NÕu ng©n hµng nµo ho¹t ®éng an toµn, hiÖu qu¶, nhanh chãng ®¸p øng
®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng th× ®îc kh¸ch hµng lùa chän, tin cËy. NiÒm
tin tëng lÉn nhau trong quan hÖ sÏ lµ c¬ së ®Ó më réng quan hÖ cña
m×nh víi nh÷ng ®èi tîng kh¸c trong nÒn kinh tÕ.
Ngoµi ra, trËt tù an ninh, ATXH, tr×nh ®é d©n trÝ ... cã ¶nh hëng trùc tiÕp
tíi quan hÖ tÝn dông ng©n hµng. ThËt vËy, nÕu mét n¬i nµo ®ã mµ an
ninh trÊt tù kh«ng ®¶m b¶o, an toµn x· héi kÐm, cã nhiÒu trém c¾p vµ
c¸c tÖ n¹n x· héi kh¸c sÏ g©y ra t©m lý kh«ng yªn t©m cho c¸c nhµ ®Çu
t, vµ c¸c nhµ ®Çu t còng sÏ kh«ng ®Çu t vµo n¬i nh vËy. Do ®ã nhu cÇu
vay vèn còng h¹n chÕ, ¶nh hëng tíi viÖc më réng tÝn dông cña ng©n
hµng. Ngîc l¹i n¬i nµo cã trËt tù an ninh tèt, Ýt trém cíp vµ c¸c tÖ n¹n
x· héi sÏ an toµn cho ho¹t ®éng ®Çu t. §iÒu ®ã sÏ khuyÕn khÝch c¸c chñ
®Çu t më réng quy m« ho¹t ®éng cña m×nh. Nh vËy nhu cÇu tÝn dông
t¨ng lªn vµ tÝn dông ng©n hµng cã c¬ héi ph¸t triÓn
3. Nh©n tè ph¸p lý
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã quyÒn tù chñ
vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhng ph¶i ®¶m b¶o trong khu«n khæ
ph¸p luËt. Ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng còng vËy, ph¶i tu©n theo quy
®Þnh cña ng©n hµng Nhµ níc, LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, LuËt d©n sù vµ
c¸c quy ®Þnh kh¸c. NÕu c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt kh«ng râ rµng,
kh«ng ®ång bé, kh«ng kÞp thêi, kh«ng æn ®Þnh vµ cã nhiÒu kÏ hë th× rÊt
khã cho ng©n hµng trong c¸c ho¹t ®éng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn
dông nãi riªng, bëi v× ng©n hµng kh«ng cã mét c¨n cø ph¸p lý râ rµng,
®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ®Ó ho¹t ®éng. Ngîc l¹i, nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt,
nh÷ng quy ®Þnh râ rµng ®Çy ®ñ, ®ång bé vµ æn ®Þnh sÏ lµ mét hµnh lang
ph¸p lý v÷ng ch¾c gãp phÇn vµo sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi· c¸c ng©n
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hµng trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ ®ã còng lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó ng©n hµng
gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i, tè c¸o khi cã tranh chÊp x¶y ra trong ho¹t
®éng tÝn dông. §iÒu ®ã sÏ gióp cho ng©n hµng më réng tÝn dông mét
c¸ch cã hiÖu qu¶.
1.3.2. C¸c nh©n tè mang tÝnh chñ quan
ViÖc më réng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh
nghiÖp t nh©n nãi riªng kh«ng chØ chÞu t¸c ®éng bëi c¸c nh©n tè kh¸ch
quan mµ cãn bëi c¸c nh©n tè chñ quan nh: chÝnh s¸ch vµ thÓ lÖ tÝn dông,
th«ng tin tÝn dông, chÊt lîng nh©n sù vµ c¬ së vËt chÊt thiÕt bÞ cña ng©n
hµng, t×nh h×nh huy ®éng vèn, c«ng t¸c tæ chøc ng©n hµng... vµ chÝnh
b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh.
1. ChÝnh s¸ch tÝn dông
ChÝnh s¸ch tÝn dông bao gåm c¸c yÕu tè h¹n møc cho vay ®èi víi kh¸ch
hµng, kú h¹n cña kho¶n tÝn dông, l·i suÊt cho vay vµ møc lÖ phÝ, c¸c
lo¹i cho vay ®îc thùc hiÖn, sù ®¶m b¶o vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n nî cña
kh¸ch hµng, híng gi¶i quyÕt phÇn tÝn dông vît giíi h¹n, c¸c kho¶n vay
cã vÊn ®Ò... TÊt c¶ c¸c yÕu tè ®ã t¸c ®éng trùc tiÕp vµ m¹nh mÏ tíi viÖc
më tÝn dông cña ng©n hµng. NÕu tÊt c¶ c¸c yÕu tè thuéc chÝnh s¸ch tÝn
dông ®óng ®¾n, hîp lý vµ linh ho¹t, ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch
hµng vÒ vèn th× ng©n hµng ®ã sÏ thµnh c«ng trong viÖc thùc hiÖn môc
tiªu më réng tÝn dông. Ngîc l¹i, nÕu nh c¸c yÕu tè cña chÝnh s¸ch ®Òu
cøng nh¾c kh«ng hîp lý, kh«ng ®¸p øng ®îc nh÷ng nhu cÇu ®a d¹ng vÒ
vèn cña kh¸ch hµng th× ng©n hµng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc môc tiªu më
réng quy m« tÝn dông cña ng©n hµng. Trong c¬ chÕ thÞ trêng, sù c¹nh
tranh gay g¾t x¶y ra gi÷a ng©n hµng trong viÖc thu hót kh¸ch ngµng th×
chÝnh s¸ch tÝn dông ®óng ®¾n, linh ho¹t lµ hÕt søc quan träng.
2. Quy tr×nh cÊp tÝn dông
Quy tr×nh tÝn dông quy ®Þnh c¸c bíc cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn trong qu¸
tr×nh cho vay, thu nî, ®¶m b¶o an toµn vèn tÝn dông, ®îc tiÕn hµnh tõ
khi b¾t ®Çu ph©n tÝch nhu cÇu cho ®Õn khi thu håi c¶ vèn vµ l·i.
Quy tr×nh cÊp tÝn dông lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó thùc thi chÝnh s¸ch
tÝn dông t¹i mét tæ chøc tÝn dông. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh cÊp tÝn
dông nh sau:
lËp hå s¬ xin
cÊp tÝn dông
ThÈm ®Þnh tÝn
dông
QuyÕt ®Þnh
cÊp tÝn dông
Qu¶n lý tÝn
dông ®îc cÊp
§Ó thiÕt lËp quan hÖ tÝn dông víi kh¸ch hµng, ng©n hµng ph¶i tr¶ lêi c¸c
c©u hái sau:
Ngêi ®îc cÊp tÝn dông cã ®ñ tin tëng trong quan hÖ vay tr¶ kh«ng.
Kho¶n cÊp tÝn dông nµo ®îc cÊp sÏ ®îc hoµn tr¶.
NÕu tÝn dông ®îc cÊp, ng©n hµng cã thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ kiÓm so¸t ®îc kho¶n tÝn dông ®îc kho¶n tÝn dông ®· cÊp trong suèt thêi gian quan
hÖ kh«ng.
Sù t«n träng vµ sù kÕt hîp nhÞp nhµng trong c¸c bíc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn
cho ng©n hµng ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c khuyÕt ®iÓm, n¾m ®îc diÔn biÕn
cña kho¶n tÝn dông ®Ó cã biÖn ph¸p can thiÖp kÞp thêi, sím ng¨n ngõa
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
h¹n chÕ rñi ro cã thÓ x¶y ra. Nhng kh«ng ph¶i nhÊt thiÕt mét c¸ch cøng
nh¾c theo tõng c«ng ®o¹n ®ã. Ph¶i linh ho¹t trong tõng trêng hîp ®Ó
b¶o vÖ lîi Ých cña ng©n hµng, cña kh¸ch hµng vµ toµn x· héi. §iÒu ®ã sÏ
g©y ®îc c¶m t×nh víi kh¸ch hµng vµ ngµy cµng thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch
ngµng quan hÖ víi ng©n hµng.
3. VÒ th«ng tin tÝn dông
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ai n¾m ®îcnhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp
thêi h¬n sÏ th¾ng trong c¹nh tranh. Trong ho¹t ®éng tÝn dông, ng©n
hµng ®Çu t chñ yÕu dùa vµo lßng tin. Lßng tin cã cÝnh x¸c hay kh«ng
phô thuéc vµo chÊt lîng th«ng tin cã ®ùoc. §Ó ho¹t ®éng tÝn dông ngµy
cµng ®î möo réng víi chÊt lîng tÝn dông ngµy cµng cao, hiÖu qu¶ lín,
ng©n hµng ph¶i n¾m ®îc chÝnh x¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vay vèn nh:
Th«ng tin phi tµi chÝnh, gåm cã: t c¸ch, uy tÝn, n¨ng lùc qu¶n lý, n¨ng lùc
s¶n xuÊt kinh doanh, quan hÖ x· héi....
Th«ng tin gi¸n tiÕp nh: t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, th«ng tin vÒ xu híng ph¸t
triÓn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh nghÒ.
Th«ng tin tµi chÝnh cña kh¸ch hµng: kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kÕt qu¶ kinh
doanh trong qu¸ khø, c«ng nî, nhu cÇu vèn hîp lý, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh cña ph¬ng ¸n, kh¶ n¨ng tr¶ nî, gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp.
Yªu cÇu th«ng tin tÝn dông ph¶i chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®Çy ®ñ. Do ®ã ng©n
hµng cÇn ph¶i cã nhiÒu th«ng tin kh¸c nhau. Thùc tÕ ë ViÖt nam chóng
ta rÊt khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp
thêi. §· cã nhiÒu kho¶ tÝn dông bÞ rñi ro thÊt tho¸t do thiÕu th«ng tin
nh kh¸ch hµng dïng mét tµi s¶n, thËm chÝ mét dù ¸n ®Ó ®i vay nhiÒu
ng©n hµng, kh¸ch hµng sö dông giÊy tê gi¶, hîp ®ång gi¶, ph¬ng ¸n gi¶,
ph¬ng ¸n gi¶ ®Ó xin vay, kh¸ch hµng ®¶o nî, thµnh C«ng ty con ®Ó cã
danh nghÜa lõa vèn vay cña ng©n hµng, cuèi cïng kh«ng tr¶ ®îc nî,
ng©n hµng r¬i vµo t×nh tr¹ng khèn ®èn v× gÆp ph¶i nhiÒu rñi ro. §iÒu ®ã
lµm mÊt lßng tin vµo c¸c kh¸ch hµng lµm ¨n cã hiÖu qu¶ kh¸c vµ cã thÓ
ng©n hµng bÞ mÊt kh¸ch. HoÆc mét sè ng©n hµng do kh«ng n¾m b¾t ®îc
th«ng tin kÞp thêi nªn ®· kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ vèn vay cho
kh¸ch hµng, do vËy h¹n chÕ viÖc më réng tÝn dông cña ng©n hµng.
4.
T×nh h×nh huy ®éng vèn
Ng©n hµng lµ mét ngµnh ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng chñ yÕu
theo ph¬ng ch©m “ huy ®éng vèn ®Ó sö dông vèn “. Bëi vËy, nÕu kh«ng
®i vay ®îc tøc lµ kh«ng huy ®éng ®îc vèn th× kh«ng thÓ cã ho¹t ®éng
sö dông vèn. Nguån vèn huy ®éng ®îc cµng lín vµ ®a d¹ng th× cµng t¹o
®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng tÝn dông ph¸t triÓn.
5.
C«ng t¸c tæ chøc cña ng©n hµng.
NÕu c«ng t¸c tæ chøc cña ng©n hµng ®îc cô thÓ ho¸ vµ ®îc s¾p xÕp mét
c¸ch khoa häc, kh«ng bÞ chång chÐo, cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c
Phßng ban trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c tÝn dông th× sÏ lµ c¬ së
ph¸t triÓn ho¹t ®äng tÝn dông mét c¸ch lµnh m¹nh cã hiÖu qu¶.
6. ChÊt lîng nh©n sù vµ c¬ së vËt chÊt thiÕt bÞ
ChÊt lîng nh©n sù vµ c¬ së vËt chÊt thiÕt bÞ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh thµnh
c«ng cña viÖc më réng tÝn dông. ChÊt lîng nh©n sù chÝnh lµ tr×nh ®é
nghiÖp vô, kh¶ n¨ng giao tiÕp, tr×nh ®é ngo¹i ng÷, vi tÝnh, sù nhiÖt t×nh
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
trong c«ng viÖc cña c¸n bé, maketing... Díi con m¾t cña kh¸ch hµng th×
c¸n bé tÝn dông ng©nhµng chÝnh lµ h×nh ¶nh cña ng©n hµng. NÕu nh
kh¸ch hµng giao tiÕp víi c¸n bé ng©n hµng mµ hä c¶m thÊy yªn t©m vÒ
tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé th× ch¾c ch¾n hä sÏ t×m ®Õn víi ng©n
hµng ®ã. Cßn ®ãi víi c¬ së vËt chÊt phôc vô ho¹t ®éng tÝn dông còng cã
¶nh hëng s©u s¾c tíi viÖc thu hót kh¸ch hµng còng nh víi môc tiªu më
réng tÝn dông. ViÖc trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c thiÕt bÞ tiªn tiÕn phï hîp víi
ph¹m vi vµ quy m« ho¹t ®éng, phôc vô kÞp thêi c¸c yªu cÇu c¶u kh¸ch
hµng víi chi phÝ mµ hai bªn cã thÓ chÊp nhËn ®îc, sÏ gióp ng©n hµng
t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ngµy cµng thu hót ®îc kh¸ch hµng.
7. Ho¹t ®éng kiÓm so¸t néi bé
§©y lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu gióp ban l·nh ®¹o ng©n hµng cã ®îc th«ng
tin vÒ t×nh tr¹ng kinh doanh nh»m duy tr× cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng
kinh doanh ®ang ®îc xóc tiÕn phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch, thùc hiÖn
thµnh c«ng c¸c môc tiªu ®· ®Þnh.
8. T×nh tr¹ng cña chÝnh c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh
C¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh lµm ¨n thua lç, ph¸ s¶n, khèn ®èn
vÒ tµi chÝnh, dÉn ®Õn kh«ng tr¶ ®îc nî ng©n hµng, vµ ng©n hµng còng
kh«ng thÓ tiÕp tôc cho c¸c doanh nghiÖp nµy vay vµ môc tiªu më réng
tÝn dông lµ kh«ng thÓ thùc hÖn ®îc.
Sau khi ®· t×m hiÓu vÒ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, vÒ tÝn dông
ng©n hµng, chóng ta thÊy r»ng nÕu nh c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc
doanh lµ mét thµnh phÇn v« cïng quan träng trong c¬ cÊu c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ cña mét nÒn kinh tÕ th× tÝn dông ng©n hµng l¹i lµ mét ®iÒu
kiÖn cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn vµ
chøng tá vai trß cña m×nh ®èi víi nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy viÖc thóc
®Èy mèi quan hÖ tÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi
quèc doanh lµ tr¸ch nhiÖm lín lao cña nhµ níc, cña c¸c doanh nghiÖp
ngoµi quèc doanh vµ ®Æc biÖt lµ cña c¸c ng©n hµng. Trong thêi gian
thùc tËp t¹i Së Giao dÞch, em nhËn thÊy Së Giao dÞch còng ®· vµ ®ang
cè g¾ng thóc ®Èy mèi quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ c¸c doanh
nghiÖp ngoµi quèc doanh nhng kÕt qu¶ ®¹t ®îc cßn phô thuéc vµo
nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan kh¸c. §Ó cã thÓ hiÓu ®îc toµn
diÖn vÒ tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh t¹i Së Giao
dÞch, ta cÇn ®i vµo thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp ngoµi quèc doanh t¹i Së Giao dÞch.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng II.
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi
quèc doanh t¹i Së Giao dÞch
2.1. Sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu tæ chøc cña së giao dÞch
2.1.1. VÞ trÝ cña Së giao dÞch NHN0&PTNTVn
N¨m 1997 lµ mét n¨m ®¹t ®îc nhiÒu sù thµnh c«ng trong ho¹t ®éng
kinh tÕ nãi chung ë ViÖt nam. Sau h¬n 10 n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ ViÖt
nam ®· thùc sù b¾t nhÞp ®îc víi c¬ chÕ thÞ trêng, ®Êt níc nhanh chãng
tho¸t khái nguy c¬ khñng ho¶ng kinh tÕ triÒn miªn, tû lÖ l¹m ph¸t gi¶m
thÊp, tr×nh ®é d©n trÝ ®îc c¶i thiÖn.... lµ yÕu tè thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng
trëng vµ ph¸t triÓn h¬n. H¬n n÷a chÝnh trÞ æn ®Þnh, hÖ thèng luËt ph¸p
ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn h¬n t¹o ra m«i trêng thuËn lîi cho c¸c ®¬n vÞ
kinh tÕ ho¹t ®éng kinh doanh cã l·i, lîng tiÒn tÝch luü trong x· héi ngµy
cµng t¨ng lªn. §Æc biÖt trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®· thµnh cã nhiÒu
thµnh c«ng lín, ®a ViÖt nam tõ mét níc thêng xuyªn nhËp khÈu g¹o
thµnh mét níc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø hai trªn thÕ giíi. C¸c n«ng s¶n
phÈm cã chÊt lîng cao, t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi. Sù
thµnh c«ng nµy cã sù ®ãng gãp to lín cña NHNN&PTNTVN cïng víi
c¸c chÝnh s¸ch hç trî vÒ vèn cho n«ng d©n nghÌo, më réng c¸c dù ¸n
canh t¸c, trång rõng, VAC...
Nh»m môc tiªu më réng m¹ng líi, ®a d¹ng h¸o c¸c nghiÖp vô ng©n
hµng, n©ng cao h¬n n÷a uy tÝn cña NHN0&PTNTVN, NHN0&PTNTVN
®· thµnh lËp thªm mét sè c¸c chi nh¸nh r¶i trªn mét sè c¸c ®¹i bµn chñ
yÕu nh Hµ néi, TPHCM, Qu¶ng nam, §µ n½ng, b×nh ®Þnh, Thõa thiªn HuÕ...
N¨m 1999, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc ta cßn chÞu nhiÒu ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ - tµi chÝnh khu vùc, l¹i liªn tiÕp x¶y
ra c¸c ®ît lôt b·o ë miÒn Trung khiÕn t×nh h×nh kinh tÕ cµng thªm khã
kh¨n. Tèc ®é t¨ng trëng GDP ®¹t 4.8% gi¶m 1% so víi n¨m 1998, l¹m
ph¸t ®¹t ë møc thÊp 0.1% ®· ¶nh hëng tíi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ. Tû
gi¸ ®ång §« la so víi ®ång néi tÖ liªn tôc t¨ng.
TÝn hiÖu ®¸ng mõng lµ nÒn kinh tÕ ®ang lÊy l¹i ®µ t¨ng trëng, møc t¨ng
trëng quý sau cao h¬n Quý tríc, c«ng nghiÖp ®¹t møc t¨ng trëng
10.5%, tæng s¶n lîng l¬ng thùc ®¹t møc cao nhÊt tõ tríc tíi nay ( 33.8
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
triÖu tÊn ). C¸n c©n thanh to¸n ®îc cait thiÖn râ rÖt thÓ hiÖn ë siªu nhËp
c¶ n¨m chØ cã 113 triÖu USD, b»ng 5.2% møc nhËp siªu n¨m 1998. Béi
chi ng©n s¸ch gi÷ ë møc Quèc héi cho phÐp lµ díi 5% GDP.
Trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng do s¶n xuÊt kinh doanh bÞ ®×nh trÖ,
nguån vèn d thõa kh«ng më réng ®îc tÝn dông. n¨m 1999 thùc hiÖn
chÝnh s¸ch kÝch cÇu tÝn dông. Nhµ níc ®· 5 lÇn gi¶m l·i suÊt, thêi gian
gi÷a c¸c lÇn gi¶m rÊt ng¾n ®· ¶nh hëng kh«ng nhá tíi kÕ ho¹ch kinh
doanh vµ thu nhËp cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i.
Së giao dÞch míi ®îc thµnh lËp tõ th¸ng 5/1999 víi sù cè g¾ng cña
L·nh ®¹o Së vµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn, ®îc sù quan t©m chØ ®¹o
cña Héi ®ång Qu¶n trÞ, Ban ®iÒu hµnh vµ c¸c Ban nghiÖp vô t¹i Trung
t©m ®iÒu hµnh, Së ®· ®¶m nhiÖm ®îc chøc n¨ng ®Çu mèi cña toµn
ngµnh.
Së lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc ®¹i diÖn theo uû quyÒn cña
NHN0&PTNTVN, cã quyÒn tù chñ kinh doanh theo ph©n cÊp cña
NHN0&PTNTVN, cã con dÊu riªng, cã b¶ng c©n ®èi tµi s¶n theo quy
®Þnh cña NHN0&PTNTVN, chÞu sù rµng buéc vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô
®èi víi NHN0&PTNTVN vµ chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng vÒ c¸c nghÜa
vô do cam kÕt cu¶ Së trong ph¹m vi uû quyÒn.
2.1.2. NhiÖm vô cña Së Giao dÞch NHN0&PTNTVN
Së Giao dÞch thùc hiÖn chøc n¨ng trùc tiÕp, thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô
theo lÖnh cña TG§, ®Çu mèi thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô theo uû quyÒn trùc
tiÕp kinh doanh ®a n¨ng trªn ®Þa bµn Hµ néi. Së Giao dÞch cã c¸c nhiÖm
vô chñ yÕu:
1. Qu¶n lý néi tÖ, ngo¹i tÖ t¹m thêi nhµn rçi cña NHN 0&PTNTVN, c©n ®èi
®iÒu hoµ vèn ngo¹i tÖ trong hÖ thèng, chÊp hµnh quy chÕ dù tr÷ b¾t
buéc.
2. Qu¶n lý tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cu¶ NHN 0&PTNTVN, lµm ®Êu mèi thanh
to¸n NHN0&PTNTVN t¹i c¸c ng©n hµng kh¸c.
3. §Çu mèi kinh doanh trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng trong vµ ngoµi níc, ph¸t
triÓn vµ qu¶n lý hÖ thång ng©n hµng ®¹i lý.
4. Khai th¸c nguån vèn vµ nhËn tiÒn göi tiÕt kiÖm, tiÒn göi thanh to¸n b»ng
®ång néi tÒ vµ ngo¹i tÖ, ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, kú phiÕu vµ thùc
hiÖn c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn kh¸c theo quy ®Þnh, tiÕp nhËn c¸c
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nguån tµi trî vèn uû th¸c c¶u ChÝnh phñ vµ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ c¸
nh©n trong vµ ngoµi níc, vay vèn ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n.
5. Cho vay ng¾ng h¹n, trung vµ dµi h¹n b»ng ®ång néi vµ ngo¹i tÖ
6. Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô dÞch vô ng©n hµng nh thanh to¸n quèc tÕ, b¶o
l·nh, t¸i b¶o l·nh, chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu bé chøng tõ mua b¸n ngo¹i
tÖ lµm dÞch vÞ ng©n quü nh kÐt s¾t, cÊt gi÷ c¸c lo¹i giÊytê cã gi¸ trÞ b»ng
tiÒn vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c ®îc nhµ níc cho phÐp.
7. Thùc hiÖn quan hÖ ®¹i lý thanh to¸n vµ dÞch vô ng©n hµng ®èi víi ng©n
hµng níc ngoµi.
8. §Çu t tiÒn vèn liªn doanh mua cæ phÇn vµ c¸c h×nh thøc ®Çu t kh¸c.
9. Trùc tiÕp thö nghiÖm c¸c dÞch vô s¶n xuÊt míi trong ho¹t ®éng kinh doanh
10.
Thùc hiÖn kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2.1.3. Tæ chøc bé m¸y t¹i Së Giao dÞch NHN0&PTNTVN
gi¸m ®èc
ph¹m v¨n quyÕn
phã gi¸m ®èc
nguyÔn V¨n minh
phã gi¸m ®èc
vò thÞ ngäc dung
phã gi¸m ®èc
vò thanh ph¬ng
phßng
s.w.i.f.t
phßng
tÝn
dông
dù ¸n
phßng
kinh
doanh
ngo¹i
tÖ
phßng
thanh
to¸n
quèc
tÕ
phßng
kÕ to¸n
ng©n
quü
phßng
hµnh
chÝnh
nh©n sù
2.1.4. C¬ cÊu tæ chøc vµ ho¹t ®éng kinh doanh c¸c phßng ban
trong Së Giao dÞch NHN0&PTNTVN
2.1.4.1. Phßng tÝn dông dù ¸n
Víi xu híng trë thµnh héi së chÝnh ( Sau khi chuyÓn vÒ sè 2 L¸ng H¹)
phßng tÝn dông cã nh÷ng nhiÖm vô sau:
1.1.
Ngiªn cøu, x©y dùng vµ ®Ò xuÊt cho Gi¸m ®èc Së Giao dÞch c¸c ch¬ng
tr×nh dù ¸n, lùa chän ph¬ng ¸n ®Çu t tÝn dông cã hiÖu qu¶ tèi u.
1.2.
X©y dùng vµ trùc tiÕp thÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi vÒ: tÝn dông tµi trî xuÊt
nhËp khÈu, b¶o l·nh L/C tr¶ chËm... tr×nh Gi¸m ®èc xem xÐt quyÕt ®Þnh.
1.3.
X©y dùng chiÕn lîc t×m kiÕm kh¸ch hµng quan hÖ tÝn dông
1.4.
Tæng hîp ph©n tÝch th«ng tin kinh tÕ, qu¶n lý danh môc kh¸ch hµng,
ph©n lo¹i kh¸ch hµng cã quan hÖ tÝn dông.
1.5.
Tæ chøc thùc hiÖn th«ng tin, phßng ngõa vµ sö lý rñi ro vÒ tÝn dông.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.6.
ChÊp hµnh chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª, kiÓm tra c¸c nghiÖp vô chuyªn ®Ò
theo quy ®Þnh.
1.7.
Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc Së Giao dÞch ph©n c«ng.
2.1.4.2. Phßng kinh doanh ngo¹i tÖ
1. §iÒu hoµ vèn ngo¹i tÖ trong toµn hÖ thèng ng©n hµng n«ng nghiÖp, qu¶n lý
vµ kinh doanh tµi kho¶n tiÒn göi cña NHN0&PTNTVN.
2. Vay vèn néi, ngo¹i tÖ ng¾n, trung vµ dµi h¹n trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng
®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc ho¹t ®éng cña Së Giao dichj theo quy ®Þnh cña
NHN0&PTNTVN
3. §Çu mèi tham gia kinh doanh trªn thÞ trêng liªn Ng©n hµng trong níc vµ
thÞ trêng tiÒn tÖ quèc tÕ. Thùc hiÖn viÖc mua b¸n vµ vay ngo¹i tÖ trong níc
vµ níc ngoµi nh»m ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n, b¶o toµn tr¹ng th¸i ngo¹i
tÖ cña NHN0&PTNTVN
4. Nghiªn cøu ®Ò xuÊt ¸ NHN0&PTNTVN. X©y dùng ph¬ng ¸n chiÕn lîc
kh¸ch hµng, chiÕn lîc huy ®éng vèn trong mäi tÇng líp nh©n d©n, c¸c tæ
chøc kinh tÕ x· héi, c¸ nh©n trong níc vµ níc ngoµi.
5. X©y dùng vµ tá chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh tæng hîp, ph©n tÝch
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hµng n¨m, hµng quý vµ hµng th¸ng.
6. Trùc tiÕp kinh doanh c¸c dÞch vô ng©n hµng: mua b¸n ngo¹i tÖ, chøng
kh¸on cho kh¸ch hµng.
7. Tæ chøc tiÕp nhËn, thö nghiÖm c¸c dÞch vô, s¶n phÈm míi
NHN0&PTNTVN.
8. Tæ chøc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh c«ng t¸c trong ®¬n vÞ nh giao ban, s¬ kÕt vµ
tæng kÕt, th«ng b¸o ch¬ng tr×nh c«ng t¸c th¸ng, quý, n¨m.
9. Thùc hiÖn c¸c chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª theo quy ®Þnh vµ c¸c nhiÖm vô
kh¸c ®îc Gi¸m ®èc Së giao.
2.1.4.3. Phßng thanh to¸n quèc tÕ
MÆc dï cã nhiÒu khã kh¨n song cïng víi c¸c phßng chøc n¨ng kh¸c
cña Së Giao dÞch, phßng thanh to¸n quèc tÕ còng ®· cã nh÷ng cè g¾ng
nhÊt ®Þnh ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô trong n¨m võa qua mµ nhiÖm vô chñ
yÕu lµ:
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Më vµ theo dâi th b¶o l·nh, th tÝn dông theo lÖnh cña TG§
NHN0&PTNTVN
Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ trùc tiÕp t¹i Së Giao dÞch.
Thùc hiÖn nhiÖm vô triÕt khÊu, t¸i triÕt khÊu bä chøng tõ.
Tham gia ®µo t¹o vµ tæ chøc híng dÉn c¸c nghiÖp vô vÒ thanh to¸n quèc tÕ
trong hÖ thèng NHN0&PTNTVN
ChÊp hµnh chÕ ®é b¸o c¸o theo quy ®Þnh
Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc giao.
Thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô trong n¨m qua, Phßng Thanh to¸n quèc tÕ
®· ph¸t triÓn m¹ng líi thanh to¸n ®Õn chi nh¸nh tØnh, thµnh phè, tÝch
cùc xóc tiÕn quan hÖ víi c¸c ng©n hµng trong c¸c khu vùc kh¸c nhau
nh»m n©ng cao c¸c kh¶ n¨ng thanh to¸n th«ng qua viÖc häc tËp, trau dåi
nghiÖp vô vµ më réng quan hÖ lµm ¨n.
Víi vai trß ®Çu mèi trong giao dÞch cña Së Giao dÞch nªn Phßng thanh
to¸n quèc tÕ còng ®ãng vai trß phôc vô thanh to¸n cho c¸c chi nh¸nh vµ
c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n trùc tiÕp t¹i Së.
Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ: ChÊp hµnh tèt c¸c quy ®Þnh, quy tr×nh
nghiÖp vô TTQT kh«ng ®Ó xÈy ra c¸c sai sãt, rñi ro trong thanh to¸n.
2.1.4.4.
Phßng SWIFT
§Õn 31/12/1999 ®· cã quan hÖ ®¹i lý víi 500 ng©n hµng ë 72 níc trªn
thÕ giíi. ChØ tÝnh riªng n¨m 1999 ®· thiÕt lËp thªm ®îc 19 ng©n hµng
®¹i lý, ®· cµi ®Æt thªm m¹ng SWIFT cho 10 chi nh¸nh.
Tõ th¸ng 4 n¨m 1999 Së Giao dÞch ®îc giao lµ ®Çu mèi duy nhÊt trong
thanh to¸n quèc tÕ nªn doanh sè thanh to¸n quèc tÕ qua m¹ng SWIFT
t¨ng nhanh.
Chøc n¨ng nhiÖm vô chñ yÕu cña phßng SWIFT
4.1. Lµm ®Çu mèi quan hÖ ®èi víi c¸c c¬ quan, tæ chøc cã liªn quan víi
SWIFT
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
4.2. Qu¶n trÞ cËp nhËt vµ vËn hµnh hÖ thèng SWIFT, Telex, SW×T- in, SWIFT out cña NHN0&PTNTVN
4.3. ThiÕt lËp vµ duy tr× hÖ thèng ®¹i lý song ph¬ng víi c¸c Ng©n hµng trªn thÕ
giíi
4.4. ThiÕt lËp, qu¶n lý vµ sö dông mËt m· thanh to¸n quèc tÕ.
4.5. Thùc hiÖn c¸c nghiÑp vô thanh to¸n quèc tÕ cho c¸c chi nh¸nh. KiÓm so¸t
chuyÓn ngo¹i tÖ vµ thanh to¸n ra ngoµi hÖ thèng theo chØ ®Þnh cña TG§.
4.6. Tham gia c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸c chi nh¸nh vÒ viÖc thùc hiÖn
nghiÖp vô thanh to¸n quoãc tÕ theo tiªu chuÈn cña SWIFT.
4.7. Tæ chøc thùc hiÖn øng dông c¸c ch¬ng tr×nh tin häc vµ trî gióp kü thuËt
®èi víi viÖc sö dông maý tÝnh cña Së Giao dÞch.
4.8. ChÊp hµnh chÕ ®é b¸o c¸o theo quy ®Þnh vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c
do Gi¸m ®èc giao.
2.1.4.5. Phßng KÕ to¸n ng©n quü
C«ng t¸c kÕ to¸n t¹i bÊt kú mét ng©n hµng nµo ®Òu ph¶i híng tíi nh÷ng
môc tiªu nhÊt ®Þnh, song kh«ng n»m ngoµi nguyªn t¾c ph¶n ¸nh chÝnh
x¸c, trung thùc, kÞp thêi, ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, tæ chøc
ho¹t ®éng giao dÞch víi kh¸ch hµng mét c¸ch khoa häc trªn c¬ së tæng
hîp th«ng tin nhanh chãng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o
ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng.
Kh«ng ngo¹i lÖ chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña Phßng kÕ to¸n Së giao dÞch
gåm:
5.1.
Tæ chøc h¹ch to¸n theo dâi c¸c quü, vèn tËp trung toµn bé hÖ thèng
NHN0&PTNTVN
5.2.
Thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n c¸c ghiÖp vô huy ®éng vèn, cho vay vµ c¸c
nghiÖp vô kinh doanh kh¸c cña Së theo quy ®Þnh cña NHN0&PTNTVN
5.3.
Thùc hiÖn c«ng t¸c thanh to¸n, tham gia thanh to¸n liªn hµng
5.4.
Trùc tiÕp thùc hiÖ c¸c dÞch vô rót tiÒn tù ®éng, dÞch vô kÐt s¾t, nghiÖp
vô nhËn cÊt gi÷ giÊy tê trÞ gi¸ b»ng tiÒn vµ c¸c tµi s¶n quý cho kh¸ch
hµng
5.5.
Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thu chi tiÒn mÆt, ng©n phiÕu thanh to¸n, vËn
chuyÓn tiÒn trªn ®êng ®i vµ qu¶n lý an toµn kho quü nghiÖp vô.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
5.6.
X©y dùng kÕ hoach tµi chÝnh, quyÕt to¸n thu chi tµi chÝnh theo chÕ ®é
kho¸n tµi chÝnh cña NHN0&PTNTVN quy ®Þnh.
5.7.
Thùc hiÖn ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
5.8.
Tæng hîp, lu tr÷ hå s¬ tµi liÖu vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n. ChÊp hµnh chÕ ®é
b¸o c¸o kÕ to¸n, thèng kª theo quy ®Þnh.
5.9.
Thùc hiÖn nép ng©n s¸ch nhµ níc theo luËt ®Þnh
5.10. ChÊp hµnh ®Þnh møc tån quü, chÕ ®é b¸o c¸o kho quü theo quy ®Þnh.
5.11. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc giao.
Trong n¨m 2001 võa qua, Phßng KÕ to¸n Së Giao dÞch ®· ®¹t ®îc mét
sè kÕt qu¶:
Hoµn thµnh c«ng viÖc chuyÓn ®æi tµi kho¶n cò sang hÖ thèng tµi kho¶n
míi ®¶m b¶o phôc vô c¸c chi nh¸nh vµ kh¸ch hµng kÞp th¬×.
Më míi 1.106 tµi kh¶on, trong ®ã 953 tµi kho¶n c¸ nh©n, 30 tµi kho¶n
ATM, 123 tµi kho¶n cña c¸c c«ng ty, n©ng tæng sè tµi kho¶n qu¶n lý lªn
2.028 tµi kho¶n. §Æc biÖt sau khi NHNN&PTNTVN ký hîp ®ång thanh
to¸n nhanh víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi nh CITIBANK, ABN,
AMRO... vµ Kho b¹c Nhµ íc më tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Së Giao dÞch th×
khèi lîng thanh to¸n t¨ng cao so víi ®Çu n¨m, nhng c«ng t¸c h¹ch to¸n
kÕ to¸n ®¶m b¶o nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ an toµn.
Tham gia ch¬ng tr×nh thö nghiÖm thanh to¸n liªn Ng©n hµng ®¹t kÐt
qu¶ tèt, ®ãng gãp tÝch cùc vµo ®Ò ¸n hiÖn ®¹i ho¸ cña Së Giao dÞch.
Thùc hiÖn dÞch vô thanh to¸n c¸c dù ¸n níc ngoµi kÞp thêi, an toµn,
chÝnh x¸c.
C«ng t¸c øng dông c«ng nghÖ tin häc vµo thanh to¸n, kÕ to¸n thùc hiÖn
tèt gãp phÇn h¹ch to¸n, thanh to¸n nhanh chãng, chÝnh x¸c, n©ng cao
n¨ng xuÊt ao ®éng, gi¶m thiÓu thêi gian lµm viÖc thªm giõo. Trong n¨m
2001 Së Giao dÞch ®· x©y dùng ®îc 04 ch¬ng tr×nh phÇn mÒm hâ trî
ch¬ng tr×nh giao dÞch trùc tiÕp nh: Ch¬ng tr×nh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kho¸n
946; ch¬ng tr×nh chuyÓn kÕt thu nhËp, chi phÝ ngo¹i tÖ, ch¬ng tr×nh
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ; ch¬ng tr×nh h¹ch to¸n l¬ng.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ho¹t ®éng ng©n quü ®¹t kÕt qu¶ tèt. N¨m 2001 Së Giao dÞch nhËn thªm
dÞch vô chi tr¶ tiÒn l¬ng cho mét sè ®¬n vÞ qua h×nh thøc tµi kho¶n c¸
nh©n nªn doanh sè thu chi tiÒn mÆt VN§ t¨ng nhanh.
2.1.4.6. Phßng Hµnh chÝnh -Nh©n sù
Thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh cña H§QT vÒ thµnh lËp Së Giao dÞch vµ Ban
hµnh quy chÕ cña Së Giao dÞch, Së Giao dÞch ®· thµnh lËp ®îc 6 phßng
nghiÖp vô, bæ nhiÖm 9 c¸n bé ®iÒu hµnh c¸c phßng. §· ban hµnh quy
®Þnh cô thÓ, ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c phßng chuyªn
m«n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng.
Duy tr× thêng xuyªn chÕ ®é häp Ban Gi¸m ®èc, häp giao ban víi c¸c
phßng hµng th¸ng. Ph©n c«ng râ rµng cô thÓ trong Ban Gi¸m ®èc nªn
viÖc ®iÒu hµnh ®îc th«ng suèt vµ hiÖu qu¶, ®¸p øng ®îc yªu cÇu ho¹t
®éng kinh doanh.
Bªn c¹nh c«ng tac tæ chøc c¸n bé Phßng hµnh chÝnh - nh©n sù thùc hiÖn
mét sè nhiÖm vô chñ yÕu nh:
6.1. Thùc hiÖn c«ng t¸c v¨n th hµnh chÝnh qu¶n trÞ.
6.2. Thùc hiÖn kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé.
6.3. Thùc hiÖn tuyªn truyÒn tiÕp thÞ, lÔ t©n, tiÐp kh¸ch, x©y dùng c¬ quan v¨n
minh lÞch sù.
6.4. Gióp Gi¸m ®èc quy ho¹ch c¸n bé, s¾p xÕp bè trÝ c¸n bé trong Së, lµm
c¸c quyÕt ®Þnh vÒ khen thëng, kû luËt ®èi víi c¸c c¸n bé khi d· cã
quýet ®Þnh khen thëng hoÆc kû luËt cña Héi ®ång Khen thëng, kû luËt
cña c¬ quan thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é ®èi víi ngêi lao ®éng.
6.5. §Ò xuÊt viÖc cö c¸n bé ®i häctËp, tham quan, kh¶o s¸t trong vµ ngoµi níc.
6.6.
Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc giao.
2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
ngoµi quèc doanh
T×nh h×nh ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi c¸c thµn phÇn kinh tÕ t¹i Së Giao
dÞch ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau:
B¶ng 1: Ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
( §¬n vÞ: tû ®ång )
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chi tiªu
2000
sè tiÒn
2001
%
Sè tiÒn
%
1. Doanh sè cho vay
405
830,1
- DNNN
365,03
92.6
765,46
92.3
- DNNQD
13,365
29,35
- C¸c TP kinh tÕ kh¸c
16,605
26,56
2. Doanh sè thu nî
321
612,7
- DNNN
283,122 88.2
575,03
92.5
- DNNQD
4,316
16,1642
- C¸c TP kinh tÕ kh¸c
32,742
10.2
30,4633
3. D nî
236
454
- DNNN
234
87.6
286
88.6
- DNNQD
10
183
- C¸c TP kinh tÕ kh¸c
1,2
3
4. Qu¸ h¹n
8,5
8,68
( Nguån: b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông n¨m 2000, 2001 )
Qua b¶ng trªn ta thÊy
1. Doanh sè cho vay t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m. N¨m 2000 doanh sè cho vay
lµ 405 tû ®ång th× sang n¨m 2001 doanh sè cho vay lµ 380,1 tû ®ång
t¨ng 425,5 tû ®ång ( t¨ng 105% so víi n¨m 2000 ). §iÒu ®ã chøng tá
r»ng Së Giao dÞch ®· thu hót ®îc kh¸ch hµng, më réng ®îc doanh sè
cho vay, cã mét chiÕn lîc kh¸ch hµng ®óng ®¾n. nhanh chãng vµ kÞp
thêi n¾m b¾t ®îc nhu cÇu ®ã lµm cho doanh sè vay t¨ng rÊt nhanh.
Trong ®ã doanh sè cho vay ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc ®¹t 365,03 tû
®ång n¨m 2000 chiÕm 92.6% doanh sè cho vay. Sang n¨m 2001 doanh
sè cho vay ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc t¨ng lªn 765,46 tû ®ång,
chiÕm 92.3% so víi doanh sè cho vay n¨m 2000. Cßn ®èi víi doanh
nghiÖp ngoµi quèc doanh mµ chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty TNHH, c«ng ty cæ
phÇn th× doanh sè cho vay cã xu híng ¨ng lªn m¹nh mÏ c¶ gi¸ trÞ tuyÖt
®èi vµ gi¸ trÞ t¬ng ®èi. NÕu nh n¨m 2000 doanh sè cho vay lµ 6,618 tû
®ång, chiÕm 3.3% tæng doanh sè cho vay th× sang ®Õn n¨m 2001 con sè
nµy ®· t¨ng lªn lµ 29,35 tû ®ång vµ chiÕm 4.5% s« víi tæng doanh sè
cho vay. Nh vËy ta thÊy râ rµng r»ng doanh sè cho vay ®èi víi c¶ hai
thµnh phÇn kinh tÕ lµ doanh nghiÖp nhµ níc vµ doanh nghiÖp ngoµi
quèc doanh ®Òu t¨ng lªn ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ doanh sè cho vay ®èi víi
doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. §iÒu ®ã ®· thÓ hiÖn râ sù nç lùc, cè
g¾ng cña c¸c c¸n bé cña Së Giao dÞch trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu më
réng tÝn dông ®èi víi c¸c odanh nghiÖp ngoµi quèc doanh.
2. VÊn dÒ d nî
20