Tài liệu Nhận thức cơ bản về du lịch, thực trạng và giải pháp phát triển du lịch nước ta.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu Ngµy nay ®êi sèng cña con ng­êi ngµy cµng cao, hä kh«ng nh÷ng cã nhu cÇu ®Çy ®ñ vÒ vËt chÊt mµ cßn cã nhu cÇu ®­îc tho¶ m·n vÒ tinh thÇn nh­ vui ch¬i, gi¶i trÝ vµ du lÞch. Do ®ã, du lÞch lµ mét trong nh÷ng ngµnh cã triÓn väng. Ngµnh du lÞch ViÖt Nam ra ®êi muén h¬n so víi c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi nh­ng vai trß cña nã th× kh«ng thÓ phñ nhËn. Du lÞch lµ mét ngµnh “c«ng nghiÖp kh«ng cã èng khãi”, mang l¹i thu nhËp GDP lín cho nÒn kinh tÕ, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng v¹n lao ®éng, gãp phÇn truyÒn b¸ h×nh ¶nh ViÖt Nam ra toµn thÕ giíi. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, §¶ng vµ nhµ n­íc ®· ®­a ra môc tiªu x©y dùng ngµnh du lÞch thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän. ViÖc nghiªn cøu vÒ du lÞch trë nªn cÊp thiÕt, nã gióp chóng ta cã mét c¸i nh×n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vÒ du lÞch. §iÒu nµy cã ý nghÜa c¶ vÒ ph­¬ng diÖn lÝ luËn vµ thùc tiÔn. Nã gióp du lÞch ViÖt Nam ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu míi, kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ, nhanh chãng ®­a du lÞch ph¸t triÓn ®óng víi tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc, nhanh chãng héi nhËp víi du lÞch khu vùc vµ thÕ giíi. TiÓu luËn cña em ®Ò cËp ®Õn nh÷ng nhËn thøc c¬ b¶n vÒ du lÞch, thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch n­íc ta. Do sù h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc vµ thêi gian nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I T¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn ngµnh du lÞch lµ tÊt yÕu kh¸ch quan trong nÒn kinh tÕ thÞ truêng 1) Kh¸i niÖm vÒ t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ 1.1) T¨ng tr­ëng kinh tÕ T¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ sù gia t¨ng vÒ l­îng kÕt qu¶ ®Çu ra ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th­êng lµ n¨m, quý). Gi¶ sö kÕt qu¶ ®Çu ra cña nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia ®­îc ký hiÖu lµ Y: Yo lµ kÕt qu¶ ®Çu ra cña n¨m 0, Yn lµ kÕt qu¶ ®Çu ra cña n¨m n. Khi ®ã t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ cña n¨m n so víi n¨m 0 ®­îc biÓu thÞ b»ng møc t¨ng tr­ëng tuyÖt ®èi hoÆc tèc ®é t¨ng tr­ëng nh­ sau: Møc t¨ng tr­ëng tuyÖt ®èi:  Yn = Yn - Y0 Tèc ®é t¨ng tr­ëng: g = Error! = Error! 1.2) Ph¸t triÓn kinh tÕ 1.2.1) kh¸i niÖm: Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh thay ®æi theo h­íng tiÕn bé vÒ mäi mÆt kinh tÕ- x· héi cña mét quèc gia trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ®ang t¨ng tr­ëng. 1.2.2) Néi dung chñ yÕu cña ph¸t triÓn kinh tÕ Thø nhÊt, t¨ng tr­ëng kinh tÕ dµi h¹n, §©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó t¹o ra nh÷ng tiÕn bé vÒ kinh tÕ- x· héi, nhÊt lµ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn thu nhËp thÊp. Thø hai, c¬ cÊu kinh tÕ- x· héi thay ®æi theo h­íng tiÕn bé. Xu h­íng tiÕn bé cña qu¸ tr×nh thay ®æi nµy ë nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®ang hoÆc ch­a tr¶i qua qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ thÓ hiÖn ë qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®« thÞ ho¸; ®ã kh«ng ®¬n thuÇn lµ sù gi¨ t¨ng vÒ quy m«, mµ cßn bao hµm viÖc më réng chñng lo¹i vµ n©ng cao Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô ®­îc s¶n xuÊt ra; ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ ngµy cµng gia t¨ng hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh, t¹o c¬ së cho viÖc ®¹t ®­îc nh÷ng tiÕn bé x· héi mét c¸ch s©u réng. Thø ba, nh÷ng tiÕn bé kinh tÕ- x· héi chñ yÕu ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®éng lùc néi t¹i. §Õn l­ît m×nh kÕt qu¶ cña nh÷ng tiÕn bé kinh tÕ ®¹t ®­îc l¹i lµm gia t¨ng kh«ng ngõng n¨ng lùc néi sinh cña nÒn kinh tÕ (thÓ hiÖn ë nh÷ng tiÕn bé vÒ c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc vµ nguån vèn trong n­íc…). Thø t­, ®¹t ®­îc sù c¶i thiÖn s©u réng chÊt l­îng cuéc sèng cña mäi thµnh viªn trong x· héi nh­ lµ hµng ®Çu vµ lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn. §­¬ng nhiªn mét kÕt qu¶ nh­ thÕ kh«ng chØ lµ sù ra t¨ng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­¬i, mét sè b×nh qu©n cã thÓ che lÊp ®»ng sau nã sù ph©n phèi bÊt b×nh ®¼ng, n¹n ®ãi nghÌo, thÊt nghiÖp vµ nh÷ng thô h­ëng kh¸c vÒ gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸… 1.2.3) Mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ T¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. ë nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn cã møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp, nÕu kh«ng ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng t­¬ng ®èi cao vµ liªn tôc trong nhiÒu n¨m, th× khã cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ ®Ó c¶i thiÖn mäi mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ- x· héi. Tuy nhiªn t¨ng tr­ëng kinh tÕ chØ lµ ®iÒu kiÖn cÇn, kh«ng ph¶i lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. T¨ng tr­ëng kinh tÕ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn bëi nh÷ng ph­¬ng thøc kh¸c nhau vµ do ®ã cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng kÕt qu¶ kh¸c nhau. NÕu ph­¬ng thøc t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh«ng g¾n víi sù thóc ®Èy c¬ cÊu kinh tÕ x· héi theo h­íng tiÕn bé, kh«ng lµm gia t¨ng, mµ thËm chÝ cßn lµm xãi mßn n¨ng lùc néi sinh cña nÒn kinh tÕ, sÏ kh«ng thÓ t¹o ra sù ph¸t triÓn kinh tÕ. NÕu ph­¬ng thøc t¨ng tr­¬ng kinh tÕ chØ ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cho nhãm d©n c­ nµy, cho vïng nµy, mµ kh«ng hoÆc ®em l¹i lîi Ých kh«ng ®¸ng kÓ cho nhãm d©n c­ kh¸c, vïng kh¸c th× t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh­ vËy sÏ khoÐt s©u vµo bÊt b×nh ®¼ng x· héi. Nh÷ng ph­¬ng thøc t¨ng tr­ëng nh­ vËy, rèt Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. côc, còng chØ lµ kÕt qu¶ ng¾n h¹n, kh«ng nh÷ng kh«ng thóc ®Èy ®­îc ph¸t triÓn, mµ b¶n th©n nã còng khã cã thÓ tån t¹i ®­îc l©u dµi. 2) C¸c chØ tiªu t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ 2.1) Tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) vµ tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) C¸c chØ tiªu GDP vµ GNP th«ng qua sö dông th­íc ®o tiÒn tÖ cã thÓ tæng hîp ®­îc kÕt qu¶ ®Çu ra hÕt søc phong phó vµ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, môc ®Ých sö dông vÒ chÊt l­îng cña nÒn kinh tÕ. Nhê ®ã cung cÊp mét c«ng cô h÷u hiÖu cho viÖc ®¸nh gi¸ sù t¨ng tr­ëng, ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia. 2.1.1) Tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) Tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) lµ gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô cuèi cïng ®­îc s¶n xuÊt ra bëi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt trong l·nh thæ kinh tÕ cña mét n­íc trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Ba ph­¬ng ph¸p ®o l­êng tæng s¶n phÈm thu nhËp trong n­íc: Thø nhÊt, ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p gi¸ trÞ gia t¨ng. Theo ph­¬ng ph¸p nµy GDP tæng hîp gi¸ trÞ gia t¨ng cña mäi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng trõ ®i gi¸ trÞ cña tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô mua ngoµi ®· ®­îc sö dông hÕt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Thø hai, ph­¬ng ph¸p thu nhËp ®o l­êng GDP trªn c¬ së thu nhËp t¹o ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ chø kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ cña b¶n th©n hµng ho¸. GDP= w + i + R +Pr +Te Trong ®ã: w lµ thu nhËp tõ tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng i lµ tiÒn l·i nhËn ®­îc tõ cho doanh nghiÖp vay tiÒn R lµ thuª ®Êt ®ai, tµi s¶n Pr lµ lîi nhuËn Te lµ thuÕ gi¸n thu mµ chÝnh phñ nhËn ®­îc Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Thø ba, ph­¬ng ph¸p chi tiªu sö dông c¸c th«ng tin tõ luång chi tiªu ®Ó mua hµng ho¸ vµ dÞch vô cuèi cïng. V× tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ b¸n ra ph¶i b»ng tæng sè tiÒn ®­îc chi ra ®Ó mua chóng, nªn tæng chi tiªu ®Ó mua hµng ho¸ vµ dÞch vô cuèi cïng ph¶i b»ng GDP GDP= C +I +G +X - M Trong ®ã: C lµ c¸c kho¶n chi tiªu cña c¸c hé gia ®×nh vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô I lµ tæng ®Çu t­ cña khu vùc t­ nh©n G lµ chi tiªu cña chÝnh phñ vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô X – M lµ xuÊt khÈu rßng 2.1.2) Tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) Tæng s¶n phÈm quèc d©n ®o l­êng toµn bé thu nhËp hay gi¸ trÞ s¶n xuÊt mµ c¸c c«ng d©n cña mét quèc gia t¹o ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, kh«ng kÓ trong hay ngoµi ph¹m vi l·nh thæ quèc gia. GNP= GDP + thu nhËp rßng nhËn ®­îc tõ n­íc ngoµi 2.2) C¸c chØ tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ Møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ tuyÖt ®èi: GDPn = GDPn - GDP0 Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ: g = Error! = Error! Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n hµng n¨m cña mét giai ®o¹n: g= n GDPn  GDPo -1 GDPo 2.3) C¸c chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ §Ó ph¶n ¸nh néi dung kh¸c nhau cña kh¸i niÖm ph¸t triÓn kinh tÕ cÇn ph¶i cã c¸c nhãm chØ tiªu kh¸c nhau: - Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ: tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ hµng n¨m hay b×nh qu©n n¨m cña mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. - Nhãm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh sù biÕn ®æi vÒ c¬ cÊu kinh tÕ x· héi: chØ sè cí cÊu kinh tÕ theo ngµnh trong GDP; chØ sè c¬ cÊu vÒ ho¹t ®éng ngo¹i Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. th­¬ng; tû lÖ d©n c­ sèng trong khu vùc thµnh thÞ trong tæng sè d©n; tû lÖ lao ®éng lµm viÖc trong c¸c ngµnh c«ng nghÞªp, n«ng nghiÖp vµ dÞch vô… - Nhãm chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt l­îng cuéc sèng gåm: Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi. C¸c chØ sè vÒ dinh d­ìng: sè calo b×nh qu©n/ ng­êi/ n¨m. C¸c chØ sè vÒ gi¸o dôc: tû lÖ ng­êi biÕt ch÷, sè n¨m ®i häc b×nh qu©n… C¸c chØ sè nµy ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn gi¸o dôc cña mét quèc gia vµ møc ®é h­ëng thô dÞch vô gi¸o dôc cña d©n c­. C¸c chØ sè vÒ y tÕ: tû lÖ trÎ em trong c¸c ®é tuæi, sè b¸c sÜ trªn mét ngh×n d©n… C¸c chØ sè nµy ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn y tÕ cña mét quèc gia vµ møc ®é h­ëng thô c¸c dÞch vô y tÕ cña d©n c­. C¸c chØ sè ph¶n ¸nh vÒ c«ng b»ng x· héi vµ nghÌo ®ãi: tû lÖ nghÌo ®ãi vµ kho¶ng c¸ch nghÌo ®ãi, chØ tiªu ph¶n ¸nh møc ®é b×nh ®¼ng giíi, chØ sè ph¶n ¸nh c«ng b»ng x· héi. Ngoµi ra, cã thÓ cã c¸c chØ tiªu kh¸c nh­ c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh sö dông n­íc s¹ch hay c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi kh¸c… - ChØ sè ph¸t triÓn con ng­êi (HDI), chØ sè nµy ®­îc tæng hîp tõ ba chØ sè: thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi, møc ®é phæ cËp gi¸o dôc, tuæi thä trung b×nh. Nh­ vËy HDI kh«ng chØ ph¶n ¸nh møc sèng vËt chÊt, mµ cßn ®o l­êng c¶ møc sèng tinh thÇn cña d©n c­. HDI ®o l­êng chÝnh x¸c h¬n chÊt l­îng cuéc sèng cña d©n c­. 3) Kh¸i niÖm vÒ du lÞch vµ c¸c lo¹i h×nh du lÞch 3.1) Kh¸i niÖm vÒ du lÞch Ngµy nay, du lÞch ®· trë thµnh mét hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi phæ biÕn kh«ng chØ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn mµ cßn ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã ViÖt Nam. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay, kh«ng chØ ë n­íc ta, nhËn thøc vÒ néi dung du lÞch vÉn ch­a thèng nhÊt. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Do hoµn c¶nh kh¸c nhau, d­íi mçi gãc ®é nghiªn cøu kh¸c nhau, mçi ng­êi cã mét c¸ch hiÓu vÒ du lÞch kh¸c nhau. Do vËy cã bao nhiªu t¸c gi¶ nghiªn cøu vÒ du lÞch th× cã bÊy nhiªu ®Þnh nghÜa. D­íi con m¾t cña Guer Freuler th× “du lÞch víi ý nghÜa hiÖn ®¹i cña tõ nµy lµ mét hiÖn t­îng cña thêi ®¹i chóng ta, dùa trªn sù t¨ng tr­ëng vÒ nhu cÇu kh«i phôc søc khoÎ vµ sù thay ®æi cña m«i tr­êng xung quanh, dùa vµo sù ph¸t sinh, ph¸t triÓn t×nh c¶m ®èi víi vÎ ®Ñp thiªn nhiªn”. Kaspar cho r»ng du lÞch kh«ng chØ lµ hiÖn t­îng di chuyÓn cña c­ d©n mµ ph¶i lµ tÊt c¶ nh÷ng g× cã liªn quan ®Õn sù di chuyÓn ®ã. Chóng ta còng thÊy ý t­ëng nµy trong quan ®iÓm cña Hienziker vµ Kraff “du lÞch lµ tæng hîp c¸c mèi quan hÖ vµ hiÖn t­îng b¾t nguån tõ c¸c cuéc hµnh tr×nh vµ l­u tró t¹m thêi cña c¸c c¸ nh©n t¹i nh÷ng n¬i kh«ng ph¶i lµ n¬i ë vµ n¬i lµm viÖc th­êng xuyªn cña hä”. (VÒ sau ®Þnh nghÜa nµy ®­îc hiÖp héi c¸c chuyªn gia khoa häc vÒ du lÞch thõa nhËn) Theo c¸c nhµ kinh tÕ, du lÞch kh«ng chØ lµ mét hiÖn t­îng x· héi ®¬n thuÇn mµ nã ph¶i g¾n chÆt víi ho¹t ®éng kinh tÕ. Nhµ kinh tÕ häc PicaraEdmod ®­a ra ®Þnh nghÜa: “du lÞch lµ viÖc tæng hoµ viÖc tæ chøc vµ chøc n¨ng cña nã kh«ng chØ vÒ ph­¬ng diÖn kh¸ch v·ng lai mµ chÝnh vÒ ph­¬ng diÖn gi¸ trÞ do kh¸ch chØ ra vµ cña nh÷ng kh¸ch v·ng lai mang ®Õn víi mét tói tiÒn ®Çy, tiªu dïng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cho c¸c chi phÝ cña hä nh»m tho¶ m·n nhu cÇu hiÓu biÕt vµ gi¶i trÝ.” Kh¸c víi quan ®iÓm trªn, c¸c häc gi¶ biªn so¹n b¸ch khoa toµn th­ ViÖt Nam ®· t¸ch hai néi dung c¬ b¶n cña du lÞch thµnh hai phÇn riªng biÖt. Theo c¸c chuyªn gia nµy, nghÜa thø nhÊt cña tõ nµy lµ “mét d¹ng nghØ d­ìng søc tham quan tÝch cùc cña con ng­êi ngoµi n¬i c­ tró víi môc ®Ých: nghØ ng¬i, gi¶i trÝ, xem danh lam th¾ng c¶nh…”. Theo ®Þnh nghÜa thø hai, du lÞch ®­îc coi lµ “mét ngµnh kinh doanh tæng hîp cã hiÖu qu¶ cao vÒ nhiÒu mÆt n©ng cao hiÓu biÕt vÒ thiªn nhiªn, truyÒn th«ng lÞch sö vµ v¨n ho¸ d©n téc, tõ ®ã gãp phÇn lµm t¨ng thªm t×nh yªu ®Êt n­íc, ®èi víi ng­êi n­íc ngoµi lµ t×nh h÷u nghÞ víi d©n téc m×nh, vÒ mÆt kinh tÕ, du lÞch lµ lÜnh vùc kinh doanh Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. mang l¹i hiÖu qu¶ rÊt lín; cã thÓ coi lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô t¹i chç. §Ó tr¸nh sù hiÓu lÇm vµ kh«ng ®Çy ®ñ vÒ du lÞch, chóng ta t¸ch du lÞch thµnh hai phÇn ®Ó ®Þnh nghÜa nã. Du lÞch cã thÓ ®­îc hiÓu lµ: - Sù di chuyÓn vµ l­u tró qua ®ªm t¹m thêi trong thêi gian r¶nh rçi cña c¸ nh©n hay tËp thÓ ngoµi n¬i c­ tró nh»m môc ®Ých phôc håi søc khoÎ, n©ng cao t¹i chç nhËn thøc vÒ thÕ giíi xung quanh, cã hoÆc kh«ng kÌm theo viÖc tiªu thô mét sè gi¸ trÞ tù nhiªn, kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ dÞch vô cña c¸c c¬ së chuyªn cung øng. - Mét lÜnh vùc kinh doanh c¸c dÞch vô nh»m tho¶ m·n nhu cÇu n¶y sinh trong qu¸ tr×nh di chuyÓn vµ l­u tró qua ®ªm t¹m thêi trong thêi gian r¶nh rçi cña c¸ nh©n hay tËp thÓ ngoµi n¬i c­ tró víi môc ®Ých phôc håi søc khoÎ, n©ng cao nhËn thøc t¹i chç vÒ thÕ giíi xung quanh. 3.2) C¸c lo¹i h×nh du lÞch Ho¹t ®éng du lÞch cã thÓ ph©n nhãm theo c¸c nhãm kh¸c nhau tuú thuéc tiªu chÝ ®­a ra. HiÖn nay ®a sè c¸c chuyªn gia vÒ du lÞch ViÖt Nam ph©n chia c¸c lo¹i h×nh du lÞch theo c¸c tiªu chÝ c¬ b¶n d­íi ®©y. 3.2.1) Ph©n chia theo m«i tr­êng tµi nguyªn - Du lÞch thiªn nhiªn - Du lÞch v¨n ho¸ 3.2.2) Ph©n lo¹i theo môc ®Ých chuyÕn ®i - Du lÞch tham quan - Du lÞch gi¶i trÝ - Du lÞch nghØ d­ìng - Du lÞch kh¸m ph¸ - Du lÞch thÓ thao - Du lÞch lÔ héi - Du lÞch t«n gi¸o - Du lÞch nghiªn cøu (häc tËp) - Du lÞch héi nghÞ Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Du lÞch thÓ thao kÕt hîp - Du lÞch ch÷a bÖnh - Du lÞch th¨m th©n - Du lÞch kinh doanh 3.2.3) Ph©n lo¹i theo l·nh thæ ho¹t ®éng - Du lÞch quèc tÕ - Du lÞch néi ®Þa - Du lÞch quèc gia 3.2.4) Ph©n lo¹i theo ®Æc ®iÓm ®Þa lý cña ®iÓm du lÞch - Du lÞch miÒn biÓn - Du lÞch nói - Du lÞch ®« thÞ - Du lÞch th«n quª 3.2.5) Ph©n lo¹i theo ph­¬ng tiÖn giao th«ng - Du lÞch xe ®¹p - Du lÞch « t« - Du lÞch b»ng tµu ho¶ - Du lÞch b»ng tµu thuû - Du lÞch m¸y bay 3.2.6) Ph©n lo¹i theo lo¹i h×nh l­u tró - Kh¸ch s¹n - Nhµ trä thanh niªn - Camping - Bungaloue - Lµng du lÞch 3.2.7) Ph©n lo¹i theo løa tuæi du lÞch - Du lÞch thiÕu niªn - Du lÞch thanh niªn - Du lÞch trung niªn Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Du lÞch ng­êi cao tuæi 3.2.8) Ph©n lo¹i theo ®é dµi chuyÕn ®i - Du lÞch ng¾n ngµy - Du lÞch dµi ngµy 3.2.9) Ph©n lo¹i theo h×nh thøc tæ chøc - Du lÞch tËp thÓ - Du lÞch c¸ thÓ - Du lÞch gia ®×nh 3.2.10) Ph©n lo¹i theo ph­¬ng th­c hîp ®ång - Du lÞch trän gãi - Du lÞch tõng phÇn 4) VÞ trÝ, vai trß cña ngµnh du lÞch vµ hÖ thèng c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n Xu h­íng mang tÝnh quy luËt cña c¬ cÊu kinh tÕ thÕ giíi chØ ra r»ng tØ träng n«ng nghiÖp tõ chiÕm vÞ thÕ quan träng ®· dÇn nh­êng cho c«ng nghiÖp vµ cuèi cïng vai trß cña kinh tÕ dÞch vô sÏ chiÕm vai trß thèng so¸i. HiÖn nay ë c¸c n­íc cã thu nhËp thÊp, c¸c n­íc Nam ¸, ch©u Phi n«ng nghiÖp vÉn cßn chiÕm trªn 30% GNP, c«ng nghiÖp kho¶ng 35%. Trong khi ®ã c¸c n­íc cã thu nhËp cao nh­ Hoa Kú, NhËt B¶n, §øc, Italia…trªn 70% GNP do nhãm ngµnh dÞch vô ®em l¹i, n«ng nghiÖp chØ ®ãng kho¶n 3-5% tæng s¶n phÈm quèc d©n. Vai trß cña du lÞch trong ngµnh dÞch vô còng ngµy cµng râ nÐt. Theo héi ®ång du lÞch vµ l÷ hµnh thÕ giíi, n¨m 1994 du lÞch quèc tÕ trªn toµn thÕ giíi ®· chiÕm 6% GNP, tøc lµ cã doanh thu gÇn 4000 tû ®« la, v­ît trªn c«ng nghiÖp « t«, thÐp, ®iÖn tö vµ n«ng nghiÖp. Du lÞch thu hót trªn 200 triÖu lao ®éng chiÕm h¬n 12% lao ®éng trªn thÕ giíi. ë ViÖt Nam xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ còng ®· ®­îc thÓ hiÖn râ qua c¸c n¨m: N¨m 2001, n«ng nghiÖp chiÕm 23,24% GDP, c«ng nghiÖp chiÕm 57,91% GDP, dÞch vô chiÕm 38,63% GDP. N¨m 2004, n«ng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nghiÖp chiÕm 21,76% GDP, c«ng nghiÖp chiÕm 60,41% GDP, dÞch vô chiÕm 38,15% GDP. Víi tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m th× du lÞch ®ãng gãp lín cho nÒn kinh tÕ. Du lÞch ®· nép hµng ngµn tû ®ång vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc. Ngoµi ra cïng víi sù ph¸t triÓn cña du lÞch còng dÔ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn. Víi nh÷ng thuËn lîi, nh÷ng mÆt tÝch cùc mµ ph¸t triÓn du lÞch ®em l¹i th× du lÞch thùc sù cã kh¶ n¨ng lµm thay ®æi bé mÆt kinh tÕ cña n­íc ta. 5) Vai trß cña ngµnh du lÞch ®èi víi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc Trong lÞch sö nh©n lo¹i, du lÞch ®· ®­îc ghi nhËn nh­ lµ mét së thÝch, mét ho¹t ®éng nghØ ng¬i tÝch cùc cña con ng­êi. Ngµy nay, du lÞch ®· trë thµnh mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ®êi sèng v¨n hãa, x· héi ë c¸c n­íc. VÒ mÆt kinh tÕ, du lÞch ®· trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ quan träng cña nhiÒu n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. M¹ng l­íi du lÞch ®· ®­îc thiÕt lËp ë hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. C¸c lîi Ých kinh tÕ mang l¹i tõ du lÞch lµ ®iÒu kh«ng thÓ phñ nhËn, th«ng qua viÖc tiªu dïng cña du kh¸ch ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña du lÞch. Nhu cÇu cña du kh¸ch bªn c¹nh viÖc tiªu dïng c¸c hµng ho¸ th«ng th­êng cßn cã nh÷ng nhu cÇu tiªu dïng ®Æc biÖt: nhu cÇu n©ng cao kiÕn thøc, häc hái, v·n c¶nh, ch÷a bÖnh, nghØ ng¬i, th­ gi·n… Sù kh¸c biÖt gi÷a tiªu dïng dÞch vô du lÞch vµ tiªu dïng c¸c hµng ho¸ kh¸c lµ tiªu dïng c¸c s¶n phÈm du lÞch x¶y ra cïng lóc, cïng n¬i víi viÖc s¶n xuÊt ra chóng. §©y còng lµ lý do lµm cho s¶n phÈm du lÞch mang tÝnh ®Æc thï mµ kh«ng thÓ so s¸nh gi¸ c¶ cña s¶n phÈm du lÞch nµy víi gi¸ c¶ cña s¶n phÈm du lÞch kia mét c¸ch tuú tiÖn ®­îc. Sù t¸c ®éng qua l¹i cña qu¸ tr×nh tiªu dïng vµ cung øng s¶n phÈm du lÞch t¸c ®éng lªn lÜnh vùc ph©n phèi l­u th«ng vµ do vËy ¶nh h­ëng ®Õn c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. Bªn c¹nh ®ã, viÖc ph¸t triÓn du lÞch sÏ kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, v× s¶n phÈm du lÞch mang tÝnh liªn ngµnh cã quan bÖ ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c trong nÒn kinh tÕ. Khi mét khu vùc nµo ®ã trë thµnh ®iÓm du lÞch, du kh¸ch ë mäi n¬i ®æ vÒ sÏ lµm cho nhu cÇu vÒ mäi hµng ho¸ dÞch vô t¨ng lªn Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®¸ng kÓ. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu nµy cña du kh¸ch mµ ngµnh kinh tÕ du lÞch kh«ng ngõng më réng ho¹t ®éng cña m×nh th«ng qua mèi quan hÖ liªn ngµnh trong nÒn kinh tÕ, ®ång thêi lµm biÕn ®æi c¬ cÊu ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. H¬n n÷a, c¸c hµng ho¸, vËt t­ cho du lÞch ®ßi hái ph¶i cã chÊt l­îng cao, phong phó vÒ chñng lo¹i, h×nh thøc ®Ñp, hÊp dÉn. Do ®ã nã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng s¸ng t¹o c¶i tiÕn, ph¸t triÓn c¸c lo¹i hµng ho¸. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i ®Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, tuyÓn chän vµ sö dông c«ng nh©n cã tay nghÒ cao ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña du kh¸ch. Trªn b×nh diÖn chung, ho¹t ®éng du lÞch cã t¸c dông lµm biÕn ®æi c¸n c©n thu chi cña ®Êt n­íc. Du kh¸ch quèc tÕ mang ngo¹i tÖ vµo ®Êt n­íc cã ®Þa ®iÓm du lÞch, lµm t¨ng thªm nguån thu ngo¹i tÖ cña ®Êt n­íc ®ã. Ng­îc l¹i, phÇn chi ngo¹i tÖ sÏ t¨ng lªn ®èi víi nh÷ng quèc gia cã nhiÒu ng­êi ®i du lÞch ë n­íc ngoµi. Trong ph¹m vi mét quèc gia, ho¹t ®éng du lÞch lµm x¸o trén ho¹t ®éng lu©n chuyÓn tiÒn tÖ, hµng ho¸, ®iÒu hoµ nguån vèn tõ vïng kinh tÕ ph¸t triÓn sang vïng kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn h¬n, kÝch thÝch sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë c¸c vïng s©u, vïng xa… Mét lîi Ých kh¸c mµ ngµnh du lÞch ®em l¹i lµ gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm. Bëi c¸c ngµnh dÞch vô liªn quan ®Õn du lÞch ®Òu cÇn mét l­îng lín lao ®éng. Du lÞch ®· t¹o ra nguån thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. Du lÞch ViÖt Nam trong thêi gian qua còng ®· ®ãng gãp rÊt nhiÒu cho sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Tèc ®é t¨ng tr­ëng h¬n 14%/n¨m gÇn gÊp hai lÇn tèc ®é t¨ng tr­ëng cña toµn bé nÒn kinh tÕ. 6) Kinh nghiÖm ph¸t triÓn du lÞch ë mét sè n­íc vµ cña ViÖt Nam Du lÞch lµ mét ngµnh cã ®Þnh h­íng tµi nguyªn râ rÖt, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ tµi nguyªn vµ m«i tr­êng lµ nh©n tè c¬ b¶n ®Ó t¹o ra s¶n phÈm du lÞch. Trong c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc tr­ng ®èi víi sù ph¸t triÓn du lÞch, c¸c chuyªn gia nghiªn cøu vÒ du lÞch ®Òu kh¼ng ®Þnh r»ng tµi nguyªn du lÞch lµ yÕu tè Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. quyÕt ®Þnh vµ quan träng nhÊt. NhËn thøc râ ®iÒu nµy nhiÒu n­íc ®· ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m b¶o vÖ c¸c tµi nguyªn du lÞch, trong ®ã b¶o vÖ m«i tr­êng lµ mét yÕu tè quan träng. Trung Quèc lµ mét trong nh÷ng n­íc ®· ®¹t ®­îc thµnh tùu lín trong viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. Tõ n¨m 1997, chÝnh phñ Trung Quèc ®· 7 n¨m liÒn tæ chøc to¹ ®µm trong thêi gian häp quèc héi ®Ó nghe b¸o c¸o vÒ m«i tr­êng. Qua ®ã chÝnh phñ Trung Quèc cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó c¶i t¹o vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. C¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng ®­îc thiÕt lËp, t¨ng vèn ®Çu t­ b¶o vÖ m«i tr­êng, khuyÕn khÝch mäi ng­êi d©n b¶o vÖ m«i tr­êng. Víi sù cè g¾ng cña chÝnh phñ, cña toµn d©n Trung Quèc n¹n « nhiÔm m«i tr­êng ®· ®­îc kiÓm so¸t to¹ thuËn lîi cho du lÞch ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng. ChÝnh phñ Trung Quèc kh«ng ngõng t¨ng vèn ®Çu t­ vµo b¶o vÖ m«i tr­êng, tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 2000, Trung Quèc ®· chi 360 tØ nh©n d©n tÖ. Nhê ®ã Trung Quèc ®· x©y dùng vµ b¶o vÖ h¬n 1227 khu b¶o tån thiªn nhiªn, hµng triÖu hecta rõng víi nhiÒu chñng lo¹i ®éng thùc vËt phong phó rÊt phï hî cho ph¸t triÓn du lÞch sinh th¸i- mét lo¹i h×nh du lÞch cã xu thÕ t¨ng trong thêi gian gÇn ®©y. §Ó b¶o vÖ sù phong phó cña sinh vËt, Trung Quèc lµ mét trong nh÷ng n­íc tham gia ký kÕt rÊt sím “c«ng ­íc tÝnh ®a d¹ng sinh vËt”. §ång thêi chÝnh phñ Trung Quèc tËp trung söa ®æi vµ ®­a ra luËt më ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ trong viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng. TÝnh ®Õn nay, ®· cã 6 bé luËt, h¬n 30 ®¹o luËt vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng ®· ®­îc ban hµnh, do ®ã m«i tr­êng Trung Quèc ®· ®­îc kiÓm so¸t vµ c¶i t¹o ®¸ng kÓ. M«i tr­êng kh«ng chØ ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn du lÞch mµ nã cßn ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ng­êi, do ®ã viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng ®­îc nhiÒu n­íc quan t©m nh­ Singapo, NhËt B¶n… Nhê ®ã, du lÞch ë nh÷ng n­íc nµy ®· ph¸t triÓn m¹nh, ®ãng gãp lín vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung. Bëi vÞ trÝ, vai trß cña du lÞch ®em l¹i kh«ng chØ vÒ mÆt kinh tÕ mµ cßn vÒ mÆt x· héi, v¨n ho¸, m«i tr­êng…lµ rÊt lín nªn trong nh÷ng n¨m qua du lÞch ®· ®­îc §¶ng vµ nhµ n­íc quan t©m ph¸t triÓn. Tr¶i qua h¬n 40 n¨m h×nh Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thµnh vµ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt trong thêi kú ®æi míi, ®­îc sù quan t©m l·nh ®¹o cña §¶ng vµ nhµ n­íc, c¸c cÊp, c¸c ngµnh, sù h­ëng øng cña nh©n d©n, sù gióp ®ì, hç trî quèc tÕ vµ nç lùc cña toµn ngµnh, du lÞch ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ph¸t triÓn v­ît bËc, nhanh chãng thu hÑp kho¶ng c¸ch víi du lÞch c¸c n­íc trong khu vùc, trë thµnh ngµnh kinh tÕ quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. Tuy nhiªn du lÞch ViÖt Nam cßn cã nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ c¶ vÒ chñ quan lÉn kh¸ch quan, nªn ph¸t triÓn ch­a æn ®Þnh, thiÕu bÒn v÷ng, hiÖu qu¶ ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng du lÞch to lín cña ®Êt n­íc. H¬n 40 n¨m ph¸t triÓn vµ ®æi míi ngµnh du lÞch ®· cho nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u: Mét lµ: tõ ®Þnh h­íng ®óng ®¾n cña §¶ng viÖc qu¸n triÖt ®Çy ®ñ vai trß vµ t¸c dông nhiÒu mÆt cña du lÞch, còng nh­ nh÷ng mÆt tr¸i, nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc cã thÓ ph¸t sinh vµ ®i liÒn víi ho¹t ®éng du lÞch ë mäi cÊp, mäi ngµnh hiÖn nay lµ rÊt cÊp thiÕt c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. Trong t×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay víi xu thÕ toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ vµ x· héi ho¸ du lÞch, quan hÖ vÒ mäi mÆt gi÷a c¸c n­íc võa hîp t¸c, võa ®Êu tranh vµ c¹nh tranh tr× ph¸t triÓn du lÞch lµ h­íng chiÕn l­îc, yÕu tè gãp phÇn trùc tiÕp vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Hai lµ: du lÞch chØ ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng khi cã mét chiÕn l­îc quèc gia vÒ ph¸t triÓn du lÞch vµ ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia. CÇn cã mét sù chØ ®¹o tËp trung thèng nhÊt, ®óng h­íng vµ nhanh chãng tõ cÊp cao trong bé m¸y l·nh ®¹o cña §¶ng vµ nhµ n­íc ®Õn c¸c cÊp thõa hµnh ë c¸c bé, ngµnh trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng, t¹o m«i tr­êng cho du lÞch ph¸t triÓn ®óng h­íng vµ hiÖu qu¶. Ba lµ: qu¶n lý nhµ n­íc vÒ du lÞch cÇn t¨ng c­êng trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: c¬ chÕ chÝnh s¸ch ­u tiªn ph¸t triÓn, phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc vµ hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ xu thÕ ph¸t triÓn du lÞch thÕ giíi; ph¶i ®©u t­ ban ®Çu b»ng ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ huy ®éng nhiÒu nguån vèn kh¸c; cã bé m¸y tæ chøc t­¬ng øng nhiÖm vô chÝnh trÞ, ®¶m b¶o æn ®Þnh, quan t©m ®µo t¹o ph¸t Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. triÓn nguån nh©n lùc du lÞch vµ gi¸o dôc du lÞch toµn d©n; phèi hîp ®ång bé, th­êng xuyªn liªn ngµnh, ®Þa ph­¬ng ë tÊt c¶ ho¹t ®éng liªn quan ®Õn du lÞch trong va ngoµi n­íc. Bèn lµ: ngµnh du lÞch ph¶i ®i ®Çu lµm nßng cèt trong nghiªn cøu, triÓn khai chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn du lÞch vµ thÓ chÕ ho¸ thµnh c¸c luËt lÖ, biÖn ph¸p vµ ch­¬ng tr×nh cô thÓ. Th­êng xuyªn nghiªn cøu th«ng tin, kinh nghiÖm ph¸t triÓn du lÞch thÕ giíi, tæng kÕt thùc tiÔn kÞp thêi ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh vµ tiÒm n¨ng to lín vÒ du lÞch cña c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II thùc tr¹ng ph¸t triÓn ngµnh du lÞch ë n­íc ta trong thêi gian qua 1) Sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn du lÞch ë n­íc ta Tr¶i qua hai cuéc chiÕn tranh ®Êt n­íc ta ®· bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ, nÒn kinh tÕ suy sôp, d©n ta nghÌo khæ, c¸c n­íc cßn e dÌ trong quan hÖ víi ta. Tr­íc t×nh h×nh ®ã n­íc ta cÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ trªn tr­êng quèc tÕ. §¶ng vµ nhµ n­íc ®· nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña mçi ngµnh trong ®ã cã ngµnh du lÞch. §¶ng vµ nhµ n­íc ®· x¸c ®Þnh “du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ tæng hîp quan träng mang néi dung v¨n ho¸ s©u s¾c, cã tÝnh liªn ngµnh, liªn vïng vµ x· héi ho¸ cao; ph¸t triÓn du lÞch nh»m ®¸p øng nhu cÇu tham quan, gi¶i trÝ, nghØ d­ìng cña nh©n d©n vµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ, gãp phÇn n©ng cao d©n trÝ, t¹o viÖc lµm vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc” (TrÝch ph¸p lÖnh du lÞch 2/1999) vµ coi “ph¸t triÓn du lÞch lµ mét h­íng chiÕn l­îc quan träng trong ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh»m gãp phÇn thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc” (TrÝch chØ thÞ 46/CTTW ban bÝ th­ trung ­¬ng ®¶ng kho¸ VII, 10/1994) vµ “ph¸t triÓn du lÞch thùc sù trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän” (TrÝch v¨n kiÖn ®¹i héi ®¶ng kho¸ IX) ¶nh h­ëng cña du lÞch ®Õn kinh tÕ: Du lÞch ®· ®ãng gãp rÊt lín vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. T×nh ®Õn thêi ®iÓm nµy, ho¹t ®éng du lÞch ®· mang l¹i doanh thu hµng tØ USD vµ nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc hµng ngµn tØ ®ång. Hµng n¨m c¸c ngµnh cè g¾ng xuÊt khÈu hµng ho¸ ®Ó thu ngo¹i tÖ vÒ cho ®Êt n­íc vµ du lÞch lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ nhÊt. Bëi du lÞch lµ mét ngµnh “xuÊt khÈu t¹i chç” nh÷ng hµng ho¸ c«ng nghiÖp, tiªu dïng… ®­îc trao ®æi qua con ®­êng du lÞch, c¸c hµng ho¸ ®­îc xuÊt khÈu mµ kh«ng ph¶i chÞu hµng rµo thuÕ quan mËu dÞch quèc tÕ. MÆt kh¸c, du lÞch cßn lµ Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ngµnh “xuÊt khÈu v« h×nh” hµng ho¸ du lÞch. §ã lµ c¶nh quan thiªn nhiªn, khÝ hËu, gi¸ trÞ cña di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸… Quy luËt cã tÝnh phæ biÕn cña qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trªn thÕ giíi hiÖn nay còng nh­ ë ViÖt Nam lµ gi¸ trÞ ngµnh dÞch vô ngµy cµng chiÕm tû träng cao trong tæng s¶n phÈm x· héi vµ trong sè ng­êi cã viÖc lµm. §Ó ®i t×m hiÖu qu¶ cña ®ång vèn th× du lÞch lµ mét lÜnh vùc kinh doanh hÊp dÉn so víi nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh¸c. Du lÞch ®em l¹i tû xuÊt lîi nhuËn cao, v× vèn ®Çu t­ vµo du lÞch t­¬ng ®èi Ýt so víi ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, giao th«ng vËn t¶i mµ kh¶ n¨ng thu håi vèn l¹i nhanh, kü thuËt kh«ng phøc t¹p. ChÝnh ®Æc ®iÓm nµy rÊt phï hîp víi t×nh h×nh n­íc ta- mét n­íc cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, thiÕu vèn ®Çu t­, sù cÇn thiÕt hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®iÒu ®ã cã ý nghÜa to lín. Du lÞch lµ cÇu nãi giao l­u kinh tÕ cã quan hÖ chÆt chÏ víi chÝnh s¸ch më cöu cña ®¶ng vµ nhµ n­íc do ®ã ph¸t triÓn du lÞch lµ viÖc cÇn thiÕt ®èi víi n­íc ta. Ngoµi nh÷ng lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ mµ du lÞch ®em l¹i, du lÞch cßn cã ý nghÜa vÒ mÆt x· héi. Du lÞch cã vai trß gi÷ g×n, phôc håi søc khoÎ vµ t¨ng c­êng søc sèng cho ng­êi d©n. Trong mét chõng mùc nµo ®ã du lÞch cã t¸c dông h¹n chÕ bÖnh tËt, kÐo dµi tuæi thä vµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña con ng­êi. MÆt kh¸c qua nh÷ng chuyÕn du lÞch mäi ng­êi cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi nhau, gÇn gòi nhau h¬n nhê ®ã mäi ng­êi hiÓu nhau h¬n vµ lµm t¨ng thªm t×nh ®oµn kÕt trong céng ®ång. Bªn c¹nh ®ã do t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt th× hµng lo¹t m¸y mãc ®· ®­îc t¹o ra thay thÕ con ng­êi trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt do ®ã dÉn ®Õn mét l­îng ng­êi bÞ thÊt nghiÖp vµ g©y søc Ðp lªn nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Nh­ng nhê cã sù ph¸t triÓn cña du lÞch vµ dÞch vô mµ mét l­îng lín nh÷ng ng­êi nµy ®· cã c«ng ¨n viÖc lµm, cã thu nhËp æn ®Þnh. ChÝnh du lÞch ®· gãp phÇn lµm gi¶m g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ cña dÊt n­íc, gãp phÇn ®­a nÒn kinh tÕ cña n­íc nhµ ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ nhanh chãng. ¶nh h­ëng cña du lÞch ®Õn v¨n ho¸: mét trong nh÷ng chøc n¨ng cña du lÞch lµ giao l­u v¨n ho¸ gi÷a c¸c céng ®ång. Khi ®i du lÞch, du kh¸ch lu«n Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. muèn ®­îc x©m nhËp vµo c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ cña ®Þa ph­¬ng qua ®ã du kh¸ch cã thªm nh÷ng hiÓu biÕt míi. Du lÞch cßn gãp phÇn cho viÖc phôc håi vµ ph¸t triÓn v¨n hãa d©n téc. Nhu cÇu vÒ n©ng cao nhËn thøc v¨n ho¸ trong chuyÕn ®i cña du kh¸ch thóc ®Èy c¸c nhµ cung øng chó ý, yÓm trî cho viÖc kh«i phôc, duy tr×, c¸c di tÝch, lÔ héi, s¶n phÈm lµng nghÒ… Du lÞch ®· gãp phÇn ®­a h×nh ¶nh ®Êt n­íc ta ®Õn víi b¹n bÌ quèc tÕ ®ång thêi gióp chóng ta cã c¸i nh×n réng h¬n bªn ngoµi mµ qua ®ã ta lµm cho cuéc sèng tinh thÇn trë nªn phong phó vµ ®Çy ®ñ h¬n. ¶nh h­ëng cña du lÞch ®Õn m«i tr­êng: môc ®Ých chñ yÕu cña du kh¸ch khi ®i du lÞch lµ ®­îc tiÕp xóc, ®¾m m×nh trong thiªn nhiªn, ®­îc c¶m nhËn mét c¸ch trùc gi¸c sù hïng vÜ, trong lµnh, t­¬i m¸t vµ nªn th¬ cña c¸c c¶nh quan thiªn nhiªn. Nã t¹o ®iÒu kiÖn cho hä hiÓu biÕt s©u s¾c h¬n vÒ tù nhiªn, thÊy ®­îc gi¸ trÞ cña thiªn nhiªn ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ b»ng thùc tiÔn phong phó, du lÞch sÏ gãp phÇn rÊt tÝch cùc vµo sù nghiÖp gi¸o dôc m«i tr­êng, mét vÊn ®Ò toµn thÕ giíi ®ang hÕt søc quan t©m. Nhu cÇu du lÞch nghØ ng¬i t¹i nh÷ng khu vùc cã nhiÒu c¶nh quan thiªn nhiªn ®· kÝch thÝch viÖc t«n t¹o, b¶o vÖ m«i tr­êng. §Ó ®¸p øng nhu cÇu du lÞch ph¶i dµnh nh÷ng kho¶ng ®Êt ®ai cã m«i tr­êng Ýt bÞ x©m ph¹m, x©y dùng c¸c c«ng viªn bao quanh thµnh phè, thi hµnh c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr­êng, b¶o vÖ nguån n­íc, kh«ng khÝ nh»m t¹o nªn m«i tr­êng sèng phï hîp víi nhu cÇu cña du kh¸ch. §Ó gia t¨ng thu nhËp tõ du kh¸ch ph¶i cã chÝnh s¸ch maketing, chÝnh s¸ch tu bæ b¶o vÖ tù nhiªn ®Ó ®iÓm du lÞch ngµy cµng hÊp dÉn. ¶nh h­ëng cña du lÞch ®Õn an ninh, chÝnh trÞ: tr­íc hÕt cÇn kh¼ng ®Þnh du lÞch lµ chiÕc cÇu nèi hoµ b×nh gi÷a c¸c d©n téc trªn thÕ giíi. Ho¹t ®éng du lÞch gióp cho c¸c d©n téc xÝch l¹i gÇn nhau h¬n, hiÓu h¬n vÒ gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña ®Êt n­íc b¹n. Ngoµi nh÷ng mÆt tÝch cùc mµ du lÞch ®em l¹i th× cßn cã nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc tõ du lÞch. Do ®ã chóng ta cÇn ph¶i nhËn thøc râ ®Ó cã h­íng ph¸t triÓn ®óng ®¾n. Víi nh÷ng g× du lÞch ®em l¹i cho kinh tÕ, x· h«i, v¨n ho¸, Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. m«i tr­êng… th× viÖc ph¸t triÓn du lÞch ë n­íc ta lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt ®Ó phôc vô cho sù x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc trë thµnh mét n­íc “d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”. 2) TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch ë n­íc ta ViÖt Nam n»m trªn b¸n ®¶o §«ng D­¬ng, gÇn trung t©m §«ng Nam ¸, võa cã biªn giíi lôc ®Þa, võa cã h¶i giíi réng lín, lµ cöa ngâ ®i ra Th¸i B×nh D­¬ng cña mét sè n­íc vµ cña vïng §«ng Nam ¸. N­íc ta n»m ë vµnh ®ai nhiÖt ®íi b¾c b¸n cÇu, ®óng vµo khu vùc giã mïa §«ng Nam ¸, do ®ã, mang l¹i ®Æc tr­ng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa Ch©u ¸. Nhê ®ã mµ ViÖt Nam cã hÖ thèng ®éng thùc vËt phong phó, ®a d¹ng. ViÖt Nam cßn cã nh÷ng danh th¾ng ®· ®­îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n hãa thÕ giíi nh­ vÞnh H¹ Long, phè cæ Héi An, cè ®« HuÕ, th¸nh ®Þa Mü S¬n, v­ên quèc gia Phong Nha- KÎ B¶ng ngoµi ra cßn cã di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi phi vËt thÓ lµ nh· nh¹c HuÕ. Chóng ta cßn thu hót du kh¸ch n­íc ngoµi b»ng hµng lo¹t c¸c ®iÓm du lÞch sinh th¸i kÐo dµi kh¾p ba miÒn tæ quèc: B¶n Gèc, MÉu S¬n, Sa Pa, Th¸c M¬, hå Ba BÓ, v­ên quèc gia Ba V×, Mai Ch©u, Tam Cèc- BÝch §éng, C¸t Tiªn, khu ngËp n­íc V¨n Long, Bµ Nµ, §ång Th¸p M­êi, ®Þa ®¹o Cñ Chi, U Minh… HiÖn nay, du lÞch sinh th¸i ®ang ®­îc nhiÒu du kh¸ch quan t©m nªn ®©y lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó du lÞch ViÖt Nam khai th¸c tiÒm n¨ng s½n cã. MÆt kh¸c l·nh thæ n­íc ta kÐo dµi tõ B¾c vµo Nam tiÕp gi¸p víi biÓn còng t¹o cho chóng ta nh÷ng b·i biÓn c¸t mÞn vµ ®Ñp nh­ Trµ Cæ, B·i Ch¸y, §å S¬n, SÇm S¬n, Nha Trang, Vòng Tµu… Ngoµi nh÷ng th¾nh c¶nh t­¬i ®Ñp, ViÖt Nam cßn cã rÊt nhiÒu c¸c lµng nghÒ, lÔ héi truyªn thèng. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng cña n­íc ta rÊt lín, mçi lµng nghÒ g¾n víi mét vïng v¨n ho¸, hÖ thèng di tÝch vµ truyÒn thèng riªng, víi cung c¸ch s¸ng t¹o s¶n phÈm riªng cña m×nh. Du kh¶o hÕt c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, du kh¸ch cã thÓ thÊy râ b¶n s¾c còng nh­ ®Æc tr­ng cña bé mÆt n«ng th«n ViÖt Nam. HiÖn nay, c¶ n­íc ®· cã h¬n 2000 lµng nghÒ thñ c«ng thuéc 11 nhãm nghÒ chÝnh nh­: cãi, s¬n mµi, m©y Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tre ®an, gèm sø, thªu ren, dÖt, gç, ®¸, giÊy, tranh d©n gian. §i däc ViÖt Nam du kh¸ch cã thÓ thÊy nhiÒu vïng quª mµ mËt ®é lµng nghÒ truyÒn thèng dµy ®Æc r¶i tõ b¾c vµo nam. Nh÷ng c¸i n«i cña lµng nghÒ lµ Hµ N«i, Hµ T©y, H¶i D­¬ng, H­ng Yªn, B¾c Ninh, Thõa Thiªn HuÕ… Thùc tÕ, hiÖn nay du kh¸ch muèn ®Õn tËn lµng nghÒ nh×n c¶nh c©y ®a, bÕn n­íc, s©n ®×nh, th¨m c¸c di tÝch cña mét lµng nghÒ truyÒn thèng ViÖt Nam, t×m hiÓu c¸c vÞ tæ lµng nghÒ hoÆc c¸c danh nh©n v¨n ho¸. Lµng nghÒ truyÒn thèng ViÖt Nam chøa ®ùng tiÒm n¨ng dåi dµo vÒ du lÞch cßn bëi v× du kh¸ch muèn ®Õn tËn n¬i xem c¸c c«ng ®o¹n nghÖ nh©n lµm ra s¶n phÈm vµ còng muèn tËn tay tham gia lµm s¶n phÈm theo trÝ t­ëng t­îng cña riªng m×nh. T×m hiÓu vÒ v¨n ho¸ vµ truyÒn thèng lµng nghÒ lµ ®iÒu mµ du kh¸ch trong vµ ngoµi n­íc quan t©m. ViÖt Nam cßn cã c¸c tµi nguyªn cã gi¸ trÞ lÞch sö, c¸c tµi nguyªn cã gi¸ trÞ v¨n ho¸ thu hót kh¸ch du lÞch víi môc ®Ých tham quan, nghiªn cøu. Víi lÞch sö h¬n 4000 n¨m dùng n­íc vµ gi÷ n­íc, ViÖt Nam ®· t¹o dùng ®­îc mét nÒn v¨n ho¸ phong phó vµ ®éc ®¸o. Kh«ng nh÷ng vËy 54 d©n téc anh em cïng chung sèng trªn mét m¶nh ®Êt, l¹i cã bao phong tôc, tËp qu¸n, lÔ héi kh¸c nhau t¹o nªn sù ®a d¹ng cho s¶n phÈm du lÞch ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®· vµ ®ang x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, c¬ së h¹ tÇng, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng phôc vô. §Æc biÖt con ng­êi ViÖt Nam th©n thiÖn, hiÕu kh¸ch ®· t¹o sù tho¶i m¸i cho du kh¸ch. ChÝnh tÊt c¶ nh÷ng tiÒm n¨ng trªn lµ mét nÒn t¶ng ®Ó du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn, héi nhËp víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Nh­ng vÊn ®Ò lµ chóng ta tËn dông nh÷ng tiÒm n¨ng ®ã nh­ thÕ nµo nã phô thuéc vµo c¸ch lµm cña chóng ta. 3) Thµnh tùu ngµnh du lÞch n­íc ta ®¹t ®­îc trong thêi gian qua NhËn thøc ®­îc vai trß cña ngµnh du lÞch ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ viÖc ®¸nh gi¸ ®óng c¸c tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch, §¶ng vµ nhµ n­íc ta trong thêi gian qua ®· ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî