Tài liệu Nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng thương mại

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng1. Giíi thiÖu chung vÒ tÝn dông 1.1. Kh¸i niÖm tÝn dông TÝn dông lµ mét quan hÖ giao dÞch gi÷a hai chñ thÓ, trong ®ã mét bªn chuyÓn giao tiÒn hoÆc tµi s¶n cho bªn kia sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, ®ång thêi bªn nhËn tiÒn hoÆc tµi s¶n cam kÕt hoµn tr¶ phÇn tµi s¶n ®· m-în céng thªm mét phÇn lîi tøc theo thêi h¹n ®· tho¶ thuËn. TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ vay m-în vÒ vèn tiÒn tÖ gi÷a ng©n hµng vµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, c¸c c¬ quan nhµ n-íc, c¸c tæ chøc x· héi vµ c¸c tÇng líp d©n c- theo nguyªn t¾c cã hoµn tr¶. 1.2. Ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng 1.2.1. C¨n cø vµo môc ®Ých Dùa vµo c¨n cø nµy cho vay ®-îc chia ra lµm c¸c lo¹i sau:  Cho vay bÊt ®éng s¶n lµ lo¹i cho vay liªn quan ®Õn viÖc mua s¾m vµ x©y dùng bÊt ®éng s¶n nhµ ë, ®Êt ®ai, bÊt ®éng s¶n trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, th-¬ng m¹i vµ dÞch vô.  Cho vay c«ng nghiÖp vµ th-¬ng m¹i lµ lo¹i cho vay ng¾n h¹n ®Ó bæ sung vèn l-u ®éng cho c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, th-¬ng m¹i vµ dÞch vô.  Cho vay tiªu dïng lµ lo¹i cho vay ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu tiªu dïng nhmua s¾m c¸c vËt dông ®¾t tiÒn, ngµy nay ng©n hµng cßn thùc hiÖn c¸c kho¶n cho vay ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ th«ng th-êng cña ®¬× sèng th«ng qua ph¸t hµnh thÎ tÝn dông.  Thuª mua vµ c¸c lo¹i kh¸c. 1.2.2 . C¨n cø vµo thêi h¹n tÝn dông.  TÝn dông ng¾n h¹n: Lo¹i tÝn dông nµy cã thêi h¹n d-íi 12 th¸ng vµ ®-îc sö dông ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt vèn l-u ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ nhu cÇu chi tiªu ng¾n h¹n cña c¸ nh©n. §èi víi ng©n hµng th-¬ng m¹i tÝn dông ng©n hµng chiÕm tØ träng cao nhÊt.  TÝn dông trung h¹n: Theo quy ®Þnh hiÖn nay cña ng©n hµng nhµ n-íc ViÖt Nam, tÝn dông trung h¹n cã thêi h¹n tõ 1 n¨m ®Õn 3 n¨m, cßn ®èi víi c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i trªn thÕ giíi lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n ®Õn 7 n¨m. TÝn dông trung h¹n chñ yÕu ®-îc ®Çu t- ®Ó mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn hoÆc ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng c¸c dù ¸n míi cã quy m« nhá vµ thêi gian thu håi vèn nhanh.  TÝn dông dµi h¹n: Theo quy ®Þnh ë ViÖt Nam lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n trªn 3 n¨m, cßn trªn thÕ giíi lo¹i tÝn dông nµy cã thêi h¹n trªn 7 n¨m.TÝn dông dµi h¹n lµ lo¹i tÝn dùng cung cÊp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu dµi h¹n nh- x©y dùng nhµ ë, c¸c thiÕt bÞ, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i cã quy m« lín, x©y dung c¸c xÝ nghiÖp míi. NghiÖp vô truyÒn thèng cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ cho vay ng¾n h¹n, nh-ng tõ nh÷ng n¨m 70 trë l¹i ®©y c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ®· chuyÓn sang kinh doanh tæng hîp vµ mét trong nh÷ng néi dung ®æi míi ®ã lµ n©ng cao tØ träng cho vay trung vµ dµi . 1.2.3. C¨n cø vµo møc ®é tÝn nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng. Theo c¨n cø nµy tÝn dông ®-îc chia lµm hai lo¹i:  Cho vay kh«ng b¶o ®¶m lµ lo¹i cho vay kh«ng cÇn tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc sù b¶o l·nh cña ng-êi thø ba, mµ viÖc cho vay chØ dùa vµo uy tÝn cña b¶n th©n kh¸ch hµng. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng tèt, trung thùc trong kinh doanh, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh, qu¶n trÞ tµi chÝnh hiÖu qu¶ th× ng©n hµng cã thÓ cÊp tÝn dông dùa vµo uy tÝn cña b¶n th©n kh¸ch hµng mµ kh«ng cÇn mét nguån thu nî thø hai bæ sung.  Cho vay cã b¶o ®¶m lµ lo¹i cho vay ®-îc ng©n hµng cung øng ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp hoÆc cÇm cè hoÆc cã sù b¶o l·nh cña ng-êi thø ba. §èi víi kh¸ch hµng kh«ng cã uy tÝn cao víi ng©n hµng, khi vay vèn ®ßi hái ph¶i cã b¶o ®¶m. Sù b¶o ®¶m nµy lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó ng©n hµng cã mét nguån thu thø hai, bæ sung nguån thu nî thø nhÊt thiÕu ch¾c ch¾n. §ång thêi tµi s¶n thÕ chÊp nµy b¶o ®¶m kh¸ch hµng sö dông vèn ®óng môc ®Ých cam kÕt. 1.2.4 . C¨n cø vµo h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông. Theo c¨n cø nµy tÝn dông ng©n hµng ®-îc chia lµm hai lo¹i: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  TÝn dông b»ng tiÒn lµ lo¹i cho vay mµ h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông ®-îc cung cÊp b»ng tiÒn. §©y lµ lo¹i tÝn dông chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng vµ viÖc thùc hiÖn b»ng c¸c kû thuËt kh¸c nhau nh-: TÝn dông øng tr-íc, thÊu chi, tÝn dông thêi vô, tÝn dông tr¶ gãp...  TÝn dông b»ng tµi s¶n lµ h×nh thøc cho vay b»ng tµi s¶n rÊt phæ biÕn vµ ®a d¹ng, riªng ®èi víi c¸c ng©n hµng cho vay b»ng tµi s¶n ®-îc ¸p dông phæ biÕn ®ã lµ tµi trî thuª mua. Theo ph-¬ng thøc cho vay nµy ng©n hµng hoÆc c¸c c«ng ty thuª mua( c«ng ty con cña ng©n hµng)cung cÊp trùc tiÕp tµi s¶n cho ng-êi ®i vay ®-îc gäi lµ ng-êi ®i thuª vµ theo ®Þnh kú ng-êi ®i thuª hoµn tr¶ nî vay bao gåm c¶ vèn gèc vµ l·i. 1.2.5. C¨n cø vµo xuÊt xø tÝn dông. Dùa vµo c¨n cø nµy cho vay chia lµm hai lo¹i:  Cho vay trùc tiÕp: Ng©n hµng cÊp vèn trùc tiÕp cho nh÷ng ng-êi cã nhu cÇu, ®ång thêi ng-êi ®i vay trùc tiÕp hoµn tr¶ nî vay cho ng©n hµng.  Cho vay gi¸n tiÕp: Lµ kho¶n cho vay ®-îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc mua l¹i c¸c khÕ -íc hoÆc chøng tõ nî ®· ph¸t sinh vµ cßn trong thêi h¹n thanh to¸n. C¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i cho vay gi¸n tiÕp theo c¸c lo¹i sau: ChiÕt khÊu th-¬ng m¹i, mua c¸c phiÕu b¸n hµng, mua c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp.. Ngoµi c¸c lo¹i cho vay trªn ®©y, ng©n hµng cßn thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô b¶o l·nh cho kh¸ch hµng b»ng uy tÝn cña m×nh. §èi víi nghiÖp vô nµy ng©n hµng kh«ng ph¶i cung cÊp tiÒn, nh-ng khi ng-êi b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô theo hîp ®ång th× ng-êi b¶o l·nh ph¶i thay thÕ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n. ChÝnh v× lý do trªn ®©y, mµ ng-êi ta gäi hµnh vi cam kÕt b¶o l·nh cña ng©n hµng lµ tÝn dông b»ng ch÷ ký. TÝn dông b»ng ch÷ ký bao gåm c¸c lo¹i: TÝn dông chøng tõ, b¶o l·nh cña ng©n hµng.. 2.C¸c h×nh thøc tÝn dông Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng tÝn dông ho¹t ®éng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. Ng-êi ta th-êng dùa vµo c¸c tiªu thøc d-íi ®©y ®Ó ph©n lo¹i c¸c h×nh thøc tÝn dông. . 2.1.C¨n cø vµ ®èi t-îng tÝn dông. Theo tiªu thøc nµy, tÝn dông ®-îc chia lµm hai lo¹i. a)TÝn dông vèn l-u ®éng. Lµ lo¹i tÝn dông ®-îc cung cÊp ®Ó h×nh thµnh vèn l-u ®éng cña doanh nghiÖp. Lo¹i tÝn dông nµy ®-îc thùc hiÖn chñ yÕu b»ng hai h×nh thøc: cho vay bæ sung vèn l-u ®éng t¹m thêi thiÕu hôt, vµ chiÕt khÊu chøng tõ cã gi¸. b)TÝn dông vèn cè ®Þnh. Lµ lo¹i tÝn dông ®-îc cung cÊp ®Ó h×nh thµnh vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. Lo¹i tÝn dông nµy ®-îc thùc hiÖn d-íi h×nh thøc cho vay trung vµ dµi h¹n. 2.2.C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông vèn tÝn dông. Theo tiªu thøc nµy tÝn dông ®-îc chia lµm hai lo¹i: a)TÝn dông s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng ho¸. Lµ lo¹i tÝn dông cung cÊp cho c¸c nhµ doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Bao gåm c¸c lo¹i: cho vay bÊt ®éng s¶n, cho vay n«ng nghiÖp, cho vay c«ng nghiÖp vµ th-¬ng m¹i, cho vay c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh (financial institution loans), cho thuª tµi chÝnh. b)TÝn dông tiªu dïng. Lµ h×nh thøc tÝn dông cÊp ph¸t cho c¸ nh©n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng. 2.3.C¨n cø vµo chñ thÓ tÝn dông. Dùa vµo chñ thÓ tham gia tÝn dông ng-êi ta chia ra c¸c lo¹i sau ®©y: 2.3.1.TÝn dông th-¬ng m¹i. Lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a c¸c nhµ doanh nghiÖp ®-îc biÓu hiÖn d-íi h×nh thøc mua b¸n chÞu hµng ho¸ hoÆc øng tiÒn tr-íc khi nhËn hµng ho¸. TÝn dông th-¬ng m¹i ph¸t sinh lµ sù c¸ch biÖt gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu thô, tÝnh thêi vô cña s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm khiÕn c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i mua b¸n chÞu hµng ho¸. Mua b¸n chÞu hµng ho¸ còng lµ mét h×nh thøc tÝn dông v× nã chøa ®Çy ®ñ 3 néi dung c¬ b¶n trong kh¸i niÖm tÝn dông. C¬ së ph¸p lý x¸c ®Þnh quan hÖ tÝn dông, trong tÝn dông th-¬ng m¹i lµ giÊy nî ®-îc nhËp d-íi 2 h×nh thøc : lÖnh phiÕu vµ hèi phiÕu (Promisory note and Bill of Exchange). Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 -Vai trß tÝch cùc cña tÝn dông th-¬ng m¹i thÓ hiÖn ë chç: +§¸p øng kÞp thêi nhu cÇu vèn cho c¸c nhµ doanh nghiÖp. +Gióp tiªu thô hµng ho¸ nhanh chãng vµ kÞp thêi. MÆc dï vËy, tÝn dông th-¬ng m¹i vÉn kh«ng thÓ thay thÕ ®-îc c¸c h×nh thøc tÝn dông kh¸c v× c¸c mÆt h¹n chÕ sau ®©y: +H¹n chÕ vÒ quy m«. +H¹n chÕ vÒ thêi h¹n. +H¹n chÕ vÒ ph-¬ng h-íng. 2.3.2.TÝn dông ng©n hµng. Lµ h×nh thøc tÝn dông thÓ hiÖn quan hÖ gi÷a c¸c TCTD víi c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n. Trong mèi quan hÖ nµy, tÝn dông ®ãng vai trß trung gian cho nªn ng©n hµng võa lµ ng-êi ®i vay võa lµ ng-êi cho vay. TÝn dông ng©n hµng ®-îc thùc hiÖn d-íi h×nh thøc tiÒn tÖ, gåm tiÒn mÆt vµ bót tÖ, trong ®ã bót tÖ lµ chñ yÕu. TÝn dông ng©n hµng vµ tÝn dông th-¬ng m¹i cã quan hÖ chÆt chÏ, bæ sung vµ hç trî cho nhau. 2.3.3.TÝn dông nhµ n-íc. Lµ h×nh thøc tÝn dông thÓ hiªn mèi quan hÖ gi÷a nhµ n-íc vµ nh©n d©n vµ c¸c tæ chøc kh¸c, theo ®ã nhµ n-íc chñ ®éng vay tiÒn ®Ó t¨ng nguån thu ng©n s¸ch. -TÝn dông nhµ n-íc thùc hiÖn b»ng c¸ch ph¸t hµnh c«ng tr¸i. -TÝn dông nhµ n-íc nhµm bï ®¾p thiÕu hôt ng©n s¸ch. 2.3.4.TÝn dông quèc tÕ. Lµ h×nh thøc tÝn dông thÓ hiÖn quan hÖ gi÷a n-íc ta víi c¸c quèc gia hay c¸c tæ chøc tiÒn tÖ tÝn dông quèc tÕ. Ch-¬ng2: nghiÖp vô tÝn dông cña ng©n hµng th-¬ng m¹i 1. TÝn dông ng¾n h¹n. 1.1. Kh¸i niÖm. TÝn dông ng¾n h¹n lµ nh÷ng kho¶n cho vay cã thêi h¹n nhá h¬n mét n¨m. NHTM lµ nhµ cung øng phÇn lín c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n cho c¸c doanh nghiÖp. C¸c kho¶n vay nµy Ýt rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n còng nh- vÒ l·i suÊt so víi vay trung vµ dµi h¹n. Nh÷ng kho¶n cho vay ng¾n h¹n th-êng ®-îc sö dông réng r·i trong viÖc tµi trî mang tÝnh thêi vô vÒ vèn lu©n chuyÓn vµ tµi trî t¹m thêi cho c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt. 1.2. Ph©n lo¹i tÝn dông ng¾n h¹n. NÕu xÐt theo c¬ cÊu nguån vèn cña doanh nghiÖp, th× ®©y lµ tÝn dông tµi trî vèn l-u ®éng. NÕu nh- vèn l-u ®éng th-êng xuyªn cña doanh nghiÖp kh«ng ®ñ trang tr¶i vÒ lo¹i vèn nµy, th× doanh nghiÖp ®ã ph¶i xin vay tÝn dông ng©n hµng. Nhu cÇu vÒ vèn l-u ®éng cao hay thÊp tuú thuéc vµo t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý vèn l-u ®éng cña doanh nghiÖp. Nh-ng dï nhu cÇu cao hay thÊp, doanh nghiÖp lu«n sö dông tÝn dông vèn l-u ®éng víi t- c¸ch lµ c¸c kho¶n vay Ýt hay nhiÒu th-êng xuyªn theo c¬ cÊu tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. D-íi gãc ®é kü thuËt tÝn dông, Ng©n hµng th-¬ng m¹i thùc hiÖn cho vay ng¾n h¹n theo c¸c lo¹i h×nh phæ biÕn sau ®©y: 1.2.1. TÝn dông øng tr-íc. C¸c tÝn dông øng tr-íc ®-îc gäi b»ng c¸c tõ ng÷ kh¸c nhau. C¸c tªn gäi cña chóng th-êng thÓ hiÖn nh÷ng thùc tÕ rÊt gÇn gòi nh-: Më tÝn dông kho¶n, thÊu chi, tÝn dông v·ng lai(hay cßn gäi lµ cho vay lu©n chuyÓn)..Nh×n chung, c¸c kho¶n tÝn dông øng tr-íc chñ yÕu theo nhu cÇu toµn bé tµi s¶n l-u ®éng, nghÜa lµ kh«ng thùc hiÖn mét tµi s¶n x¸c ®Þnh nµo. Nãi chung kh«ng cã mét ®¶m b¶o riªng. TÝn dông øng tr-íc bao gåm c¸c lo¹i sau ®©y: Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.2.1.1. TÝn dông thÕ chÊp hoÆc nghiÖp vô më tÝn dông kho¶n. Lo¹i tÝn dông nµy lµ mét thÓ thøc cho vay ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång tÝn dông trong ®ã kh¸ch hµng ®-îc sö dông mét møc cho vay trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. Trong h×nh thøc nµy, ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay b»ng c¸ch më cho hä mét tÝn dông kho¶n. Khi më tµi kho¶n nh- vËy kh¸ch hµng kh«ng ph¶i bá tiÒn vµo ®Êy, mµ tr¸i l¹i cã thÓ lÊy tiÒn ra, tiÒn ®ã lµ tiÒn øng tr-íc cña ng©n hµng v× vËy nghiÖp vô nµy cßn gäi lµ nghiÖp vô øng tr-íc. Kh¸ch hµng cã thÓ sö dông tµi kho¶n nµy ®Ó ph¸t hµnh sÐc chi tr¶ hoÆc cã thÓ sö dông cho nhiÒu môc ®Ých kh¸c. Khi thùc hiÖn mét kho¶n tÝn dông øng tr-íc tuú vµo sù nh×n nh©n cña ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng mµ cã thÓ ng©n hang ®-a ra mét trong hai h×nh thøc sau: TÝn dông øng tr-íc kh«ng b¶o ®¶m:lµ viÖc cÊp tÝn dông kh«ng cÇn tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc b¶o l·nh, mµ dùa trªn c¬ së uy tÝn cña kh¸ch hµng. Tr-íc khi cho vay ng©n hµng ph¶i xem xÐt, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch. §¸nh gi¸ kh¸ch hµng dùa vµo hang lo¹t chØ tiªu nh- møc vèn, lîi nhuËn hµng n¨m, uy tÝn cña s¶n phÈm trªn thÞ tr-êng, kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, tr×nh ®é qu¶n lý. TÝn dông øng tr-íc cã b¶o ®¶m: lµ lo¹i tÝn dông ®-îc cÊp ph¸t trªn c¬ së cã tµi s¶n thÕ chÊp(do ®ã cã tªn gäi lµ tÝn dông thÕ chÊp), cÇm cè hay b¶o l·nh cña mét hay nhiÒu ng-êi kh¸c. 1.2.1.2 . ThÊu chi. ThÊu chi lµ h×nh thøc cÊp tÝn dông øng tr-íc ®Æc biÖt trªn c¬ së hîp ®ång tÝn dông hay cßn gäi lµ tÝn dông h¹n møc, ®-îc thùc hiÖn b»ng c¸ch cho phÐp kh¸ch hµng ®-îc sö dông kÕt sè thiÕu(d- nî) trong mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh. ThÊu chi lµ kü thuËt cho vay ®Æc biÒt mµ trong ®ã xÝ nghiÖp ®-îc sö dông vèn mét c¸ch linh ho¹t, c¸c ®¶m b¶o nÕu cã chØ lµ yÕu tè phô, v× sè nî th-êng xuyªn biÕn ®éng kh«ng thÓ thùc hiÖn c¸c ®¶m b¶o trùc tiÕp. ThÊu chi ®-îc xem lµ lo¹i tÝn dông kh«ng b¶o chøng. ThÊu chi lµ mét kho¶n tÝn dông tæng hîp mµ doanh nghiÖp vay khi nhu cÇu vÒ vèn l-u ®éng cña nã v-ît kh¶ n¨ng cña vèn l-u ®éng. Khi cÊp tÝn dông thÊu chi ng©n hµng kh«ng ®ßi hái viÖc nghiªn cøu mét nguyªn nh©n rÊt chÝnh x¸c vÒ sù ph¸t sinh vµ t×m sù hîp lý cña nã trong c¬ cÊu tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 1.2.1.3. TÝn dông v·ng lai. TÝn dông v·ng lai ch-a ®-îc giíi thiÖu ®Çy ®ñ trªn s¸ch b¸o ViÖt Nam. Cã rÊt nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau vµ ®ang cßn cã nhiÒu sù nhÇm lÉn. Do vËy viÖc quy tô nh÷ng th«ng tin, nh÷ng tri thøc vÒ néi dung chñ yÕu cña tÝn dông v·ng lai, ®Ó hiÓu thªm nh÷ng -u ®iÓm cña nã trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Tõ ®ã rót ra nh÷ng thÝch øng víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi vµ ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c lo¹i tÝn dông cña NHTM. TÝn dông v·ng lai ®-îc xem lµ h×nh thøc tÝn dông cæ ®iÓn nhÊt. TÝn dông v·ng lai lµ tÝn dông ng©n hµng do c¬ quan tÝn dông cÊp cho kh¸ch hµng cña m×nh : b»ng b¶n tÖ hoÆc ngo¹i tÖ vµ theo nhu cÇu kh¸ch hµng cã thÓ ®-îc sö dông víi sè l-îng kh¸c nhau nh-ng kh«ng v-ît qu¸ sè tiÒn quy ®Þnh trong hîp ®ång. ViÖc tÝnh sè d- c¸c kho¶n nép vµo vµ rót ra khái tµi kho¶n cña kh¸ch hµng ®-îc tiÕn hµnh sau nh÷ng kho¶ng thêi gian quy ®Þnh trong hîp ®ång, ®ång thêi víi viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n chi tr¶ tÝn dông trªn tµi kho¶n thèng nhÊt cña kh¸ch hµng . 1.2.1.4. TÝn dông thêi vô. Ho¹t ®éng thêi vô lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®-îc thùc hiÖn ë mét thêi ®iÓm nµo ®ã trong n¨m trong khi viÖc tiªu thô l¹i ®-îc thùc hiÖn t¹i mét thêi ®iÓm kh¸c hoÆc ng-îc l¹i viÖc s¶n xuÊt ®-îc r¶i ®ªï trong c¶ n¨m ®Ó tr¸nh chi phÝ ®ét biÕn vµ dµn ®Òu tæng chi phÝ trong khi viÖc tiªu thô l¹i ®-îc tiÕn hµnh trong mét thêi gian rÊt ng¾n. Trong c¸c tr-êng hîp nµy doanh doanh nghiÖp cã nhu cÇu thêi vô vÒ tµi trî vèn l-u ®éng vµ nã ®-îc tho¶ m¶n b»ng tÝn dông thêi vô. Doanh nghiÖp yªu cÇu ng©n hµng phôc vô m×nh gióp ®ì tµi chÝnh ë c¸c thêi vô. Dùa vµo ®iÒu tra nghiªn cøu cña m×nh, ng©n hµng sÏ cã kÕ ho¹ch tµi trî thêi vô cô thÓ cña tong th¸ng, c¸c nhu cÇu vµ nguån vèn dù kiÕn. Nãi c¸ch kh¸c, khi cã nhu cÇu v-ît qu¸ nguån vèn trong mét thêi kú nµo ®ã ng-êi ta ®-a ra nhu cÇu ®Æc biÖt vÒ thêi vô mµ nÕu nh- mäi viÖc diÔn ra tèt ®Ñp, sÏ ®-îc san b»ng ë thêi kú b¸n hµng. Vèn l-u ®éng ph¶i bï ®¾p mét phÇn nhu cÇu nµy. Mét doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng suèt n¨m ®-¬ng ®Çu víi thêi kú mïa vô mµ kh«ng cÇn tíi tÝn dông bªn ngoµi, th× ch¾c ch¾n lµ mét doanh nghiÖp qu¶n lý ch-a tèt nguån vèn, Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 bëi v× nã chøng tá viÖc kh«ng tËn dông sè t- b¶n th-êng cã trong mét thêi kú cña n¨m vµ møc sinh lîi cña vèn nµy do ®ã còng ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hËu qu¶. 1.2.2. Cho vay dùa trªn viÖc chuyÓn nh-îng tr¸i quyÒn. . ChiÕt khÊu th-¬ng phiÕu. Th-¬ng phiÕu hay kú phiÕu th-¬ng m¹i lµ mét giÊy nî ph¸t sinh trong quan hÖ th-¬ng m¹i vµ ng-êi h-ëng thô mét tr¸i quyÒn ®èi víi ng-êi thô tr¸i khi giÊy nî ®Õn h¹n. Th-¬ng phiÕu lµ c«ng cô cña tÝn dông th-¬ng m¹i. Tõ thêi Trung cæ c¸c th-¬ng phiÕu ®· trë thµnh ph-¬ng tiÖn quan trong trong kinh doanh ng©n hµng. Ngµy nay, cã rÊt nhiÒu nghiÖp vô ng©n hµng ®-îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc chiÕt khÊu th-¬ng phiÕu: -Ng©n hµng tham gia vµo viÖc thanh to¸n c¸c phiÕu kho¸n khi c¸c th-¬ng phiÕu ®ã ®-îc chiÕt khÊu t¹i ng©n hµng cña hä. -Ng©n hµng còng thùc hiÖn viÖc thu ng©n c¸c phiÕu kho¸n gióp kh¸ch hµng. Ngoµi thanh to¸n vµ thùc hiªn thu ng©n hé kh¸ch hµng, ng©n hµng cã thÓ gi÷ c¸c phiÕu kho¸n lµm vËt b¶o ®¶m. Nh-ng th«ng th-êng th× ng©n hµng chiÕt khÊu th-¬ng c¸c phiÕu. -ChiÕt khÊu th-¬ng phiÕu lµ nghiÖp vô cæ ®iÓn cña ng©n hµng, ra ®êi rÊt sím vµ m·i ®Õn ngµy nay vÉn ®-îc c¸c ng©n hµng ¸p dông mét c¸ch phæ biÕn. §©y lµ mét nghiÖp vô Ýt rñi ro vµ kh«ng lµm ®ãng b¨ng vèn cña ng©n hµng. Thêi h¹n cho vay ng¾n tèi ®a lµ 90 ngµy, ®iÒu nµy n©ng cao tÝnh thanh kho¶n trong qu¶n lý tµi s¶n cã cña ng©n hµng. MÆt kh¸c hai h×nh thøc c¬ b¶n cña th-¬ng phiÕu lµ hèi phiÕu vµ lÖnh phiÕu ®-îc lËp trªn c¬ së hµng ho¸ ®· ®-îc chuyÓn giao cho ng-êi mua. §©y chÝnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó ng-êi mua thùc hiÖn kinh doanh cña m×nh, ®Ó cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ cho ng©n hµng. L¹i n÷a nghiÖp vô chiÕt khÊu l¹i ë NHTW khi ng©n hµng ngÆp khã kh¨n vÒ thanh kho¶n. MÆc dï chiÕt khÊu th-¬ng phiÕu mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho kh¸ch hµng. Tuy nhiªn vÉn cã rñi ro x¶y ra. V× vËy tr-íc khi chiÕt khÊu th-¬ng phiÕu, ng©n hµng ph¶i xem xÐt kû kh¸ch hµng ®Õn chiÕt khÊu, xem xÐt kû c¸c hèi phiÕu vµ mèi quan hÖ cña nh÷ng ng-êi cã liªn quan ®Õn hèi phiÕu. Nh- vËy: ChiÕt khÊu th-¬ng phiÕu lµ mét nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n, ®-îc thùc hiÖn d-íi h×nh thøc kh¸ch hµng chuyÓn giao quyÒn së h÷u th-¬ng phiÕu ®Ó ®æi lÊy mét sè tiÒn b»ng mÖnh gi¸ tr¸i phiÕu trõ ®i l·i chiÕt khÊu vµ hoa hång phÝ. Ngoµi ra tÝn dông dùa trªn viÖc chuyÓn nh-îng tr¸i quyÒn cßn gåm c¸c lo¹i: NghiÖp vô huy ®éng c¸c tr¸i quyÒn th-¬ng m¹i, bao thanh to¸n hay mua uû nhiÖm thu.. 1.2.3. TÝn dông b»ng ch÷ ký cña ng©n hµng. Lo¹i tÝn dông nµy thùc chÊt lµ mét cam kÕt l·nh nî do ng©n hµng ®-a ra b»ng viÖc ph¸t hµnh c¸c chøng th- b¶o l·nh hoÆc b¶o chøng, cam kÕt tr¶ thay cho ng-êi ®i vay nÕu ng-êi ®i vay kh«ng tr¶ ®-îc nî. Cã tr-êng hîp ®ã lµ sù x¸c nhËn kho¶n tÝn dông ®· cÊp cho mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. Khi thùc hiÖn cho vay qua cam kÕt b»ng ch÷ ký, ng©n hµng kh«ng ph¶i xuÊt quü ®Ô cho kh¸ch hµng sö dông mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh, mµ chØ ®-a ra mét cam kÕt b¶o l·nh cho con nî ®èi víi chñ nî. Nh- vËy, chØ khi nµo con nî kh«ng tr¶ ®-îc nî th× ng©n hµng míi tr¶ nî hé. Th«ng th-êng ®Ó thùc hiÖn nghiÖp vô nµy th× ng©n hµng ph¶i lËp mét quü b¶o l·nh theo mét tû lÖ so víi vèn ph¸p ®Þnh. HiÖn nay ë ViÖt Nam sè tiÒn b¶o l·nh tÝn theo tû lÖ phÇn tr¨m trªn tæng gi¸ trÞ b¶o l·nh. 1.3. Vai trß cña tÝn dông ng¾n h¹n. TÝn dông ®· trë thµnh mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong cuéc sèng cña mçi chóng ta. TÝn dông ®· gãp phÇn lµm æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ, c¸c tæ chøc vµ mçi c¸ nh©n. Còng nh- c¸c lo¹i tÝn dông kh¸c, tÝn dông ng¾n h¹n cã vai trß cùc kú quan träng. §Æc biÖt, trong bèi c¶nh ViÖt Nam lµ mét n-íc trong giai ®o¹n ®ang ph¸t triÓn th× tÝn dông ng¾n h¹n cµng cã vai trß quan träng. Nã thÓ hiÖn: 1.3.1. §èi víi nÒn kinh tÕn Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ víi t- c¸ch lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ. Víi t- c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh, nã lµ kªnh chuyÓn vèn tõ nh÷ng n¬i thõa vèn ®Õn nh÷ng n¬i thiÕu vèn vµ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ trong nÒn kinh tÕ. C¸c kªnh truyÒn dÉn vèn cã thÓ qua thÞ tr-êng tµi chÝnh ®ã lµ c¸c nghiÖp vô tÝn dông trung vµ dµi h¹n, nh-ng nã ®· bÞ c¹nh tranh m¹nh m·nh mÏ cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng tham gia vµo thÞ tr-êng nµy nh-: C«ng Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ty B¶o hiÓm, c¸c quü ®Çu t-, c«ng ty tµi chÝnh.. HoÆc lµ thÞ tr-êng tiÒn tÖ lµ kªnh dÉn vµ huy ®éng nh÷ng ngån vèn vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n. ThÞ tr-êng nµy ho¹t ®éng rÊt linh ho¹t vµ cung cÊp mét nguån mét nguån vèn rÊt lín cho nÒn kinh tÕ. Do ®ã tÝn dông ng¾n h¹n ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. 1.3.2. §èi víi c¸c doanh nghiÖp. TÝn dông ng©n hµng lµ nguån bæ sung vèn l-u ®éng ®Ó b¶o ®¶m ho¹t ®éng kinh doanh ®-îc liªn tôc Kh«ng cã sù ¨n khíp vÒ mÆt thêi gian gi÷a c¸c kho¶n thu vµ c¸c kho¶n chi cña mét doanh nghiÖp nªn t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, trong nÒn kinh tÕ cã nh÷ng thêi ®iÓm trong nÒn kinh tÕ cã nh÷ng doanh nghiÖp thiÕu vèn t¹m thêi vµ cÇn bæ sung ngay ®Ó ®¶m b¶o tÝnh s¶n xuÊt ®-îc liªn tôc. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô nh- c¸c doanh nghiÖp b¸n lÎ, chÕ biÕn thùc phÈm, c¸c c«ng ty chÕ biÕn n«ng s¶n, c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p..hoÆc c¸c doanh nghiÖp cã vßng quay vèn l-u ®éng chËm th× c¸c kho¶n tÝn dông tõ ng©n hµng cã vai trß quan träng trong viÖc gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n. C¸c kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n cã ý nghÜa lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp khi xuÊt hiÖn c¬ héi kinh doanh trªn thÞ tr-êng, gióp doanh nghiÖp tËn dông ®-îc thêi c¬ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. TÝn dông ng¾n h¹n t¹o ¸p lùc buéc c¸c doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶. Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ vay cã hoµn tr¶ ngèc lÉn l·i sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Do vËy cã thÓ tr¶ nî ®óng h¹n cho ng©n hµng vµ t¹o lËp ®-îc uy tÝn trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång tÝn dông, c¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ®Ó tr¶ nî cho ng©n hµng. Nh- vËy, tÝn dông ng©n hµng còng lµ mét yÕu tè kÝch thÝch s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, thóc ®Èy ®æi míi c«ng nghÖ vµ c¶i tiÕn mÉu m· s¶n phÈm ®Ó cã thÓ rót ng¾n chu kú s¶n xuÊt, ®-a nhanh s¶n phÈm vµo l-u th«ng, t¹o lËp chç ®øng trªn thÞ tr-êng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp lín, c«ng viÖc s¶n xuÊt ®ang ph¸t triÓn th× phÇn lín vèn l-u ®éng ®Òu vay ng©n hµng. NhiÒu doanh nghiÖp cßn ký hîp ®ång øng tr-íc ®Ó cã thÓ linh ho¹t trong viÖc vay vèn, ®¸p øng c¸c c¬ héi kinh doanh. Do tÝnh chÊt cña tÝn dông øng tr-íc lµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l·i kÓ c¶ trªn phÇn dnî vay ch-a sö dông ®Õn. Do ®ã b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i quay vèn nhanh vµ tÝnh to¸n ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶, mang l¹i lîi nhuËn cho c¶ doanh nghiÖp vµ c¶ cho ng©n hµng. Nãi tãm l¹i, tÝn dông ng¾n h¹n kh«ng chØ gióp c¸c doanh nghiÖp cã ®-îc nguån bæ sung nguån vèn l-u ®éng mµ cßn lµ ®éng lùc gióp c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, tr-íc lµ ®Ó tr¶ c¸c kho¶n nî vay vµ sau lµ ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp. 1.3.3. §èi víi ng©n hµng. Ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ tÝn dông ng¾n h¹n nãi riªng ®· ®¶m b¶o nguån thu chñ yÕu cho ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. §ã lµ c«ng cô ®Ó t¹o nªn lîi nhuËn vµ phßng chèng rñi ro cña ng©n hµng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng, c¸c nhµ qu¶n trÞ ng©n hµng ph¶i quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò : Ph¶i t¹o ®-îc nguån thu bï ®¾p ®-îc c¸c chi phÝ( chi phÝ huy ®éng vèn, chi phÝ tr¶ l-¬ng, chi phÝ qu¶n lý... MÆt kh¸c ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña ng©n hµng. TÝn dông ng¾n h¹n cã thÓ gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. 1.4. C¸c quy ®Þnh trong ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n. 1.4.1. Nguyªn t¾c tÝn dông: Kh¸ch hµng vay vèn cña tæ chøc tÝn dông ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c sau: -Sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông. -Ph¶i hoµn tr¶ nî gèc vµ l·i tiÒn vay ®óng h¹n ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông. -ViÖc ®¶m b¶o tiÒn vay ph¶i thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña chÝnh phñ vµ ng©n hµng nhµ n-íc. 1.4.2. §iÒu kiÖn vay vèn. Ng©n hµng sÏ xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh cho kh¸ch hµng vay khi kh¸ch hµng cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn: *Cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù, n¨ng lùc hµnh vi d©n sù vµ chÞu quy ®Þnh cña ph¸p luËt. *Cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o tr¶ nî trong thêi h¹n cam kÕt. Cô thÓ : -§èi víi ph¸p nh©n ph¶i cã vèn chñ së h÷u tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c, doanh nghiÖp t- nh©n, c¸ nh©n, c«ng Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ty hîp danh, møc vèn tù cã tham gia trùc tiÕp vµo ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, ®êi sèng tèi thiÓu b»ng 20% nhu cÇu vèn thùc hiÖn ph-¬ng ¸n. -S¶n xuÊt kinh doanh cã l·i hoÆc kh«ng bÞ lç, nÕu bÞ lç th× ph¶i cã dù ¸n kh¶ thi kh¾c phôc hoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn x¸c nhËn bï lç. -Cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh. -Kh¸ch hµng ph¶i mua b¶o hiÓm tµi s¶n lµ ®èi t-îng vay vèn. *Môc ®Ých sö dông vèn hîp ph¸p. *Cã dù ¸n ®Çu t-, ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh¶ thi. *Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay cña NHNN. 1.4.3. §èi t-îng cho vay. *Gi¸ trÞ vÇt t- hµng ho¸ trong c¸c kh©u dù tr÷, l-u th«ng vµ c¸c chi phÝ cÊu thµnh gi¸ mua hoÆc gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c ®Ó doanh nghiÖp tiÕn hµnh ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh. *Sè tiÒn thuÕ xuÊt nhËp khÈu kh¸ch hµng ph¶i nép ®Ó lµm thñ tôc xuÊt khÈu mµ gi¸ trÞ l« hµng xuÊt khÈu ®ã tæ chøc tÝn dông cã tham gia cho vay. Ng©n hµng kh«ng cho vay ng¾n h¹n ®Ó nép khÊu khao, nép thuÕ vµ phÇn l·i ®Þnh møc(®èi víi c¸c xÝ nghiÖp x©y l¾p). Nh÷ng vÇt t- hµng ho¸ lµ nh÷ng ®èi t-îng vay vèn cã kh¶ n¨ng lu©n chuyÓn. Ng©n hµng kh«ng cho vay vèn ®Ó mua vËt t-, hµng ho¸ ø ®äng hoÆc ®Ó thùc hiÖn nh÷ng khèi l-îng thi c«ng ngoµi kÕ ho¹ch vèn ®Çu tcña Nhµ N-íc ®· ghi, ngoµi thiÕt kÕ dù ¸n hoÆc nguån vèn ch-a râ nguån vèn ®Çu t-. 2.4.4. Thêi h¹n cho vay. Thêi h¹n cho vay ®-îc x¸c ®Þnh phï hîp víi c¸c chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng, nh-ng tèi ®a kh«ng qu¸ 12 th¸ng. 1.4.5. L·i suÊt cho vay. Møc l·i suÊt cho vay do tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn phï hîp víi quy ®Þnh cña NHNN vÒ l·i suÊt cho vay t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång tÝn dông. Tæ chøc tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm c«ng bè c«ng khai c¸c møc l·i suÊt cho vay cho kh¸ch hµng biÕt. Tuú c¸c møc ®é quan hÖ cña ng©n hµng vµ kh¸ch hµng mµ cã c¸c møc ®é -u tiªn vÒ l·i suÊt kh¸c nhau. NÕu kho¶n vay qu¸ h¹n tr¶ nî th× ph¶i ¸p dông l·i suÊt qu¸ h¹n. Ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh l·i suÊt cho vay ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi cho vay dùa trªn c¬ së l·i suÊt c¬ b¶n. T¹i ViÖt Nam l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n do tæng gi¸m ®èc tæ chøc tÝn dông Ên ®Þnh trong ph¹m vi khung l·i suÊt do NHNN Ên ®Þnh trong tõng thêi kú. 1.4.6. Møc cho vay: Tæ chøc tÝn dông c¨n cø vµo nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng, tû lÖ cho vay tèi ®a so víi gi¸ trÞ tµi s¶n lµm b¶o ®¶m tiÒn vay, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng nguån vèn cña m×nh ®Ó quyÕt ®Þnh møc cho vay nh-ng kh«ng ®-îc v-ît qu¸ møc quy ®Þnh t¹i ®iÒu 79 cña LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông. Ng©n hµng x©y dùng møc cho vay ®èi víi tong doanh nghiÖp trªn c¬ së vèn vay chØ bæ sung cho vèn l-u ®éng thiÕu, sau khi doanh nghiÖp ®· tËn dông hÕt vèn tù cã. C¸c nguån vèn kh¸c bao gåm c¶ vèn ®-îc c¸c chñ ®Çu t- øng tr-íc khi doanh nghiÖp tróng thÇu. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã nguån thu æn ®Þnh, t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, cã quan hÖ vay vèn th-êng xuyªn vµ cã tÝn nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng, ng©n hµng cã thÓ cho vay theo h¹n møc tÝn dông. H¹n møc tÝn dông lµ giíi h¹n d- nî tèi ®a mµ ng©n hµng cam kÕt cho kh¸ch hµng vay trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh vµ ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau: Chi phÝ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh V ho¹t ®éng kinh èn tù øc vèn doanh quý kÕ = vay quý ho¹ch. cã vµ coi nh- M Vßng quay tù cã VL§ quý C¸ c kho¶n uy H ®éng kh¸c. V èn øng tr-íc cña chñ ®Çu t- 1. Chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh quý, kú hoÆc thêi vô kÕ ho¹ch lµ gi¸ trÞ s¶n l-îng thùc hiÖn trong quý, kú hoÆc thêi vô chuÈn bÞ lµm lo¹i trõ ®i c¸c kho¶n khÊu hao, thuÕ, l·i ®Þnh møc vµ c¸c kho¶n kh«ng thuéc ®èi t-îng cho vay kh¸c. 2. Lµ vèn l-u ®éng tù cã cña kh¸ch hµng. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ngoµi ra h¹n møc tÝn dông dùa trªn c¬ së: -møc d- nî cao nhÊt -møc cho vay tèi ®a theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt -møc cho vay tèi ®a theo quyÕt ®Þnh cña chÝnh s¸ch tÝn dông mçi ng©n hµng th-¬ng m¹i. -§¶m b¶o tiÒn vay. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã nguån thu kh«ng thay ®æi, c¸c doanh nghiÖp doanh nghiÖp cã quan hÖ kh«ng th-êng xuyªn víi ng©n hµng, c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, hé gia ®×nh.. .ng©n hµng th-êng ¸p dông cho vay tõng mãn trªn c¬ së thÈm ®Þnh hå s¬ vay vèn cña kh¸ch hµng, ng©n hµng x¸c ®Þnh ®-îc nhu cÇu vay vèn cña doanh nghiÖp vµ quyÕt ®Þnh møc cho vay, thêi h¹n, ph-¬ng thøc tr¶ nî ®èi víi tõng doanh nghiÖp cô thÓ. Møc cho vay ®-îc x¸c ®Þnh: Møc vèn vay Tæng nhu = cÇu vèn vay Vèn -tù huy ®éng Vèn tù cã vµ coi nh- tù cã. 1.4.7. Gi¶i ng©n vµ thu nî. Tuú theo nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp trong tõng thêi ®iÓm vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ kh¸c mµ ng©n hµng thùc hiÖn gi¶i ng©n theo ®óng kÕ ho¹ch tho¶ thuËn. Khi ®Õn h¹n ng©n hµng tiÕn hµnh thu nî ®èi víi c¸c kho¶n cho vay. Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm tr¶ nî theo ph-¬ng thøc tho¶ thuËn vµ ®óng h¹n. NÕu doanh nghiÖp kh«ng tù ®éng tr¶ nî khi ®Õn h¹n th× ng©n hµng tù ®éng trÝch tiÒn göi cña kh¸ch hµng hoÆc göi giÊy b¸o nhê ng©n hµng mµ kh¸ch hµng cã tµi kho¶n thu hé. Trong tr-êng hîp ®Õn h¹n mµ doanh nghiÖp kh«ng tr¶ ®-îc nî vµ kh«ng ®-îc gia h¹n nî th× ng©n hµng chuyÓn sang nî qu¸ h¹n vµ ¸p dông l·i suÊt nî qu¸ h¹n. 1.4.8. Quy tr×nh cho vay ng¾n h¹n. Còng nh- c¸c lo¹i h×nh cho vay kh¸c, cho vay ng¾n h¹n tu©n theo mét quy tr×nh nhÊt ®Þnh tõ kh©u thÈm ®Þnh kh¸ch hµng, xÐt duyÖt cho vay, ký kÕt hîp ®ång cho ®Õn gi¶i ng©n vµ thu nî. B-íc 1: H-íng dÉn kh¸ch hµng vÒ ®iÒu kiÖn tÝn dông vµ lËp hå s¬ vay vèn. Khi kh¸ch hµng ®Õn ®Ò xuÊt yªu cÇu vay vèn, c¸n bé tÝn dông h-íng dÉn kh¸ch hµng cô thÓ vµ ®Çy ®ñ vÒ c¸c ®iÒu kiÖn vay vèn. NÕu kh¸ch hµng ®ång ý th× h-íng dÉn kh¸ch hµng lËp hå s¬ vay vèn. Hå s¬ vay vèn gåm : -giÊy tê chøng nhËn vÒ t- c¸ch ph¸p nh©n hoÆc thÓ nh©n. -giÊy ®Ò nghÞ vay vèn -ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ ph-¬ng ¸n tr¶ nî. -c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh thêi ®iÓm gÇn nhÊt(b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ b¶ng quyÕt to¸n lç l·i). NÕu lµ doanh nghiÖp t- nh©n ®ßi hái ph¶i cã kiÓm to¸n. -hîp ®ång thÕ chÊp, b¶o ®¶m, cÇm cè tµi s¶n vµ c¸c giÊy tê gèc chøng nhËn së h÷u ®èi víi tµi s¶n thÕ chÊp, b¶o ®¶m, cÇm cè, b¶o l·nh. -c¸c giÊy tê kh¸c liªn quan ®Õn viÖc vay vèn: Hîp ®ång mua b¸n hµng hµng ho¸ dÞch vô; giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hoÆc cota nhËp khÈu. B-íc 2: §iÒu tra, tæng hîp, thu thËp c¸c th«ng tinvÒ kh¸ch hµng vµ ph-¬ng ¸n vay vèn. Sau khi tiÕp nhËn hå s¬, ®Ó quyÕt ®Þnh cho vay hay tõ chèi kho¶n vay c¸n bé tÝn dông ph¶i ®iÒu tra, thu thËp, tæng hîp vµ ph©n tÝch c¸c nguån th«ng tin vÒ kh¸ch hµng bao gåm: Th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp(qua pháng vÊn, tõ hå s¬ vay vèn vµ sæ s¸ch kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh) vµ th«ng tin do c¸n bé tÝn dông tù ®iÒu tra. B-íc 3: Ph©n tÝch, thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vµ ph-¬ng ¸n vay vèn. Néi dung c¬ b¶n cña b-íc nµy tËp trung vµo hai vÊn ®Ò chñ yÕu: -Ph-¬ng ¸n vay vèn ph¶i ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cho vay, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng cho vay thu ®-îc gèc vµ l·i ®óng h¹n. -Hå s¬, thñ tôc vay vèn ph¶i ®Çy ®ñ, hîp lÖ, hîp ph¸p, nÕu x¶y ra tranh chÊp, tè tông th× ®¶m b¶o an toµn vÒ ph¸p lý cho ng©n hµng. *C¸c vÊn ®Ò thÈm ®Þnh bao gåm: -N¨ng lùc ph¸p lý cña kh¸ch hµng. -NÝnh c¸ch vµ uy tÝn cña kh¸ch hµng Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 -N¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng: §¸nh gi¸ chÝnh x¸c n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng nh»m x¸c ®Þnh søc m¹nh tµi chÝnh, kh¶ n¨ng ®éc lËp tµi chÝnh trong kinh doanh, kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. Ngoµi ra, x¸c ®Þnh nhu cÇu thùc sù vay cña kh¸ch. Dùa vµo b¸o c¸o tµi chÝnh, c¸n bé tÝn dông tÝnh c¸c chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. -Ph-¬ng ¸n vay vèn vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng: §¸nh gi¸ møc ®é kh¶ thi cña ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c nguån tr¶ nî cu¶ kh¸ch hµng. -§¸nh gi¸ c¸c b¶o ®¶m tiÒn vay cña kh¸ch hµng(tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh);kiÓm tra tÝnh ph¸p lý, quyÒn së h÷u cña kh¸ch hµng ®èi víi nh÷ng tµi s¶n nµy. -Ph©n tÝch vµ dù b¸o ¶nh h-ëng cña m«i tr-êng kinh doanh ®Õn ph-¬ng ¸n vay vèn tr¶ nî vèn cña kh¸ch hµng. B-íc 4: QuyÕt ®Þnh cho vay. Sau khi xem xÐt, thÈm ®Þnh hå s¬ vay vèn thÊy tho¶ m¶n c¸c ®iÒu kiÖn vµ nguyªn t¾c, ng©n hµng quyÕt ®Þnh cho vay ®èi víi ng©n hµng. B-íc 5: KiÓm tra vµ hoµn chØnh hå s¬ cho vay vµ hå s¬ tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè. B-íc 6: Ph¸t tiÒn vay(gi¶i ng©n): Tuú theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång vay vèn, tuú theo môc ®Ých sö dông tiÒn vay; ph-¬ng thøc thanh to¸n cã liªn quan ®Õn tiÒn vay ®Ó ra quyÕt ®Þnh h×nh thøc ph¸t tiÒn phï hîp. C¸n bé tÝn dông yªu cÇu kh¸ch hµng lËp chøng tõ gåm b¶ng kª(nh- hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, ho¸ ®¬n) uû nhiÖm chi, sÐc chuyÓn tiÒn. TiÒn vay ®-îc chuyÓn tr¶ trùc tiÕp cho ®¬n vÞ cung cÊp vËt t-, hµng ho¸ vµ chØ ph¸t tiÒn mÆt hoÆc ph¸t ng©n phiÕu thanh to¸n cho ®¬n vay khi ng-êi cung cÊp kh«ng cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. B-íc 7: Gi¸m s¸t kh¸ch hµng sö dông vèn vay vµ theo dâi rñi ro. - Gi¸m s¸t vµ theo dâi nh»m kiÓm tra tÝnh hiÖn thùc cña kÕ ho¹ch tr¶ nî vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn, ph¸t hiÖn dù b¸o nh÷ng rñi ro cã thÓ ph¸t sinh; ph¸t hiÖn sím nh÷ng kho¶n vay cã vÊn ®Ò tr-íc khi trë nªn nghiªm träng nh»m ®Ò xuÊt gi¶i quyÕt xö lý kÞp thêi. - C¸n bé tÝn dông më sæ theo dâi doanh nghiÖp ®Õn tong khÕ vay, diÔn biÕn d- cã trªn tµi kho¶n tiÒn göi ®Ó thu nî ®óng h¹n. - Ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh míi nhÊt cña kh¸ch hµng. §èi víi kh¸ch hµng cã d- nî lín, ®Þnh kú 6 th¸ng vµ 1 n¨m, c¸n bé tÝn dông ph¶i ph©n tÝch toµn diÖn ho¹t ®ång s¶n xuÊt kinh doanh, tµi chÝnh cña doanh ®Ó ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cho vay, thu nî, qu¶n lý tÝn dông theo c¸c lo¹i doanh nghiÖp phï hîp. - Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, xÕp lo¹i c¸c danh môc nî qu¸ h¹n, khã ®ßi, nî cã vÊn ®Ò ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý. B-íc 8: Thu håi nî, gia h¹n nî. - C¨n cø vµo khÕ -íc nhËn nî, tr-íc kú h¹n thu nî 5 ngµy, c¸n bé tÝn dông lËp phiÕu b¸o thu nî tr×nh gi¸m ®èc göi cho doanh nghiÖp vay vèn. - C¸c kho¶n nî cã vÊn ®Ò, kh¸ch hµng cã ®¬n ®Ò nghÞ ®-îc gia h¹n nî, gi·n nî, c¸n bé tÝn dông them ®Þnh, kiÓm tra råi lËp tê tr×nh cho gi¸m ®èc xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh. - C¸c kho¶n nî ®Õn h¹n mµ kh«ng tr¶ ®-îc, kh«ng ®-îc gia h¹n, gi·n nî, khoanh nî.. th× ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kiªn quyÕt ®ª thu håi nî. B-íc 9 : Xö lý rñi ro. Nh÷ng kho¶n nî ®· dïng mäi biÕn ph¸p gi¶i quyÕt nh-ng kh«ng thu håi ®-îc th× ph¶i tiÕn hµnh xö lý rñi ro theo quyÕt ®Þnh b»ng quü dù phßng rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng. B-íc 10: Thanh lý hîp ®ång vèn. Sau khi kh¸ch hµng tr¶ hÕt nî gèc vµ l·i hoÆc d- nî vay ®· ®-îc xö lý b»ng quü rñi ro hoÆc xo¸ nî, c¸n bé tÝn dông vµ c¸n bé kÕ to¸n ®èi chiÕu, tÊt to¸n tµi kho¶n cho vay cña mãn nî ®ã. ChuyÓn toµn bé hå s¬ liªn quan ®Õn kho¶n vay vµo kho l-u tr÷ tµi liÖu. 1.5.Ph-¬ng tøc cho vay ng¾n h¹n : 1.5.1.Vay bæ sung vèn l-u ®éng - Sau khi sö dông hÕt vèn l-u ®éng tù cã vµo s¶n xuÊt kinh doanh ,TCKT cã thÓ vay vèn TCTD ®Ó bæ sung vµo vèn l-u ®éng cßn thiÕu hôt . Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Ph-¬ng ph¸p cho vay vµ thu cã thÓ thùc hiÖn b»ng hai c¸ch : 1.5.1.1 Cho vay vèn th-êng xuyªn : C¨n cø cho vay dùa vµo kÕ ho¹ch xin vay vµ tr¶ nî lËp theo quý , mïa ,vô.  Ph¸t tiÒn vay : mçi lÇn nhËn tiÒn vay , TCKT kh«ng ph¶i khÕ -íc nhËn nî vµ TCTD ph¸t tiÒn vay b»ng c¸ch chuyÓn th¼ng cho bªn thô h-ëng vµ ghi nî vµo tµi kho¶n cho vay cña ®¬n vÞ vay vèn .Tr-êng hîp thËt cÇn thiÕt cã thÓ chuyÓn tiÒn vay sang tµi kho¶n tiÒn göi hay ph¸t tiÒn mÆt hoÆc ng©n phiÕu .  §Þnh kú h¹n nî : c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm chu chuyÓn cña ®èi t-îng xin vay , TCTD ®Þnh møc thu nî tõng lÇn trong ®Þnh kú .  Thu nî : ®Õn kú h¹n nî , ®¬n vÞ vay vèn ph¶i chñ ®éng trÝch tµi kho¶n tiÒn göi hay nép tiÒn mÆt vµo TCTD ®Ó tr¶ nî .NÕu kh«ng chñ ®éng tr¶ nî , TCTD sÏ tù ®éng trÝch tµi kho¶n ttiÒn göi cña ®¬n vÞ vay vèn ®Ó thu nî .NÕu tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng ®ñ tr¶ nî ,TCTD sÏ chuyÓn ngay phÇn nî cßn thiÕu vµo tµi kho¶n nî qu¸ h¹n . Khi ®· chuyÓn sang nî qu¸ h¹n mµ TCKT vay vèn kh«ng cßn kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Î tr¶ nî th× TCTD ®-îc quyÒn phong to¶ vµ ph¸t m·i tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu håi nî . 1.5.1.2. Cho vay tõng phÇn :  ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ cã nhu cÇu vay vèn kh«ng th-êng xuyªn .  c¨n cø cho vay : mçi lÇn vay ®¬n vÞ ph¶i lµm ®¬n xin vay , cã gi¶i tr×nh cô thÓ vÒ môc ®Ých vay vèn , tæng nhu cÇu vèn vay , sè vèn ®¬n vÞ cã , sè vèn cÇn vay vµ ho¹ch ®Þnh qu¸ tr×nh chu chuyÓn cña ®èi t-îng xin vayvµ kh¶ n¨ng tr¶ nî vèn vay  Ph¸t triÓn vay, mçi lÇn nhËn ®¬n vÞ ph¶i lËp khÕ -íc nhËn nî vµ TCTD ph¸t tiÒn vay b»ng c¸ch ghi nùo vµo tµi kho¶n cho vay cña ®¬n vÞ vµ chuyÓn th¼ng cho ng-êi thô h-ëng.  §Þnh kú h¹n nî: Kú h¹n nî ®-îc Ên ®Þnh ph¶i tr¶ vµo lód ®èi t-îng xin vay hÕt chu kú chu chuyÓn.  Thu nî: §¬n vÞ ph¶i chñ ®éng trÝch tµi kho¶n tiÒn gëi hay nép tiÒn mÆt vµoTCTD ®Ó tr¶ nî (gièng cho vay lu©n chuyÓn)  Thu l·i cho vay th-êng xuyªn còng nh- cho vay tõng lÇn ®Òu thùc thu l·i gièng nhau. ViÖc tÝnh l·i vµ thu l·i ®-îc tݪn hµnh hµng th¸ng hoÆc thu mét lÇn cïng víi nî gèc tuú theo kú h¹n nî thÝch hîp. NÕu ®¬n vÞ vay ch-a tr¶ ®-îc l·i khi ®Õn kú h¹n th× TCTD tÝnh vµ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng ®Ó thu dÇn, kh«ng nhËp l·i vµo nî gèc. C¸ch thu l·i lµ trÝch tµi kho¶n tiÒn göi hoÆc nhËn tiÒn mÆt cña bªn cho vay nép vµo. 1.5.2.ChiÕt khÊu chøng tõ cã gi¸: 1.5.2.1.Kh¸i niÖm chung: ChiÕt khÊu chøng tõ cã gi¸ lµ mét nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n, theo ®ã TCTD nhËn c¸c chøng tõ cã gi¸ ch-a ®Õn h¹n thanh to¸n cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ vµ tr¶ cho ng©n hµng ®-îc h-ëng Tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a phÇn lîi tøc ng©n hµng ®-îc h-ëng so víi sè tiÒn ghi trªn chøng tõ cã gi¸ trÞ gäi lµ lîi suÊt chiÕt khÊu. Chøng tõ cã gi¸ nhËn chiÕt khÊu bao gåm c¸c lo¹i th-¬ng phiÕu cã kú h¹n nh- lÖnh phiÕu,h«i phiÕu, tr¸i phiÕu ng¾n h¹n… do c¸c ®¬n vÞ ®-îc phÐp ph¸t hµnh hîp ph¸p, cßn thêi h¹n thanh to¸n vµ ®-îc b¶o toµn mÖnh gi¸. VÝ dô: Mét chøng tõ cã gi¸ ghi lµ sè tiÒn lµ 1000USD, thêi h¹n cã hiÖu lùc thanh to¸n lµ 180 ngµy, lîi suÊt chiÕt khÊu lµ 5% n¨m. Khi nhËn chiÕt khÊu, ng©n hµng tÝnh suÊt chiÕt khÊu nh- sau: 1000*5%*180/360=25USD Nh- vËy khi chiÕt khÊu chøng tõ nµy, TCKT nhËn ®-îc kho¶n tÝn dông lµ: 1000USD-25USD=975USD 1.5.2.2. Mét sè quy ®Þnh. Khi chiÕt khÊu chøng tõ cã gi¸ ,TCKT ph¶i theo c¸c quy ®Þnh sau®©y:  Lµm ®¬n xin chiÕt khÊu vµ nép b¶ng kª cã kÌm theo b¶ng gèc cña chøng tõ xin chiÕt khÊu.  TCTD xem xÐt vµ tÝnh to¸n trong ngµy lµm viÖc, vµ chän c¸c chøng tõ cã gi¸ cã thÓ chÊp nhËn chiÕt khÊu vµ b¸o cho TCKT biÕt møc tiÒn chiÕt khÊu.