Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
lêi nãi ®Çu
HiÖn nay viÖc ®Çu t theo chiÒu s©u vµo tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc ®ang
®îc chó träng. §Çu t theo dù ¸n do vËy mµ mµ còng t¨ng lªn c¶ vÒ sè lîng vµ
quy m«. HiÖn t¹i vµ trong thêi gian tíi, c¬ cÊu cho vay cña ng©n hµng sÏ tiÕp
tôc thay ®æi, chuyÓn dÇn tõ chñ yÕu cho vay ng¾n h¹n sang cho vay nhiÒu h¬n
®èi víi c¸c kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n. Doanh sè cho vay vµ lîi nhuËn cho
vay theo dù ¸n còng t¨ng lªn. ChÝnh v× vËy, vÊn ®Ò an toµn, hiÖu qu¶ ®èi víi
c¸c kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n ®ang rÊt ®îc quan t©m. ViÖc xem xÐt, thÈm
®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t cã liªn quan chÆt chÏ
®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng
Trong thêi gian qua, nhiÒu dù ¸n ®Çu t ®· ®îc phÐp triÓn khai, ®i vµo ho¹t
®éng vµ ®ang ph¸t huy hiÖu qu¶, nhng bªn c¹nh ®ã, mét sè dù ¸n l¹i gÆp nhiÒu
khã kh¨n, thËm chÝ ®øng tríc nguy c¬ ph¸ s¶n. ThÊt b¹i ®ã do nhiÒu nguyªn
nh©n, trong ®ã cã mét nguyªn nh©n rÊt c¬ b¶n lµ viÖc x©y dùng, thÈm ®Þnh dù
¸n cha ®îc xem xÐt, tÝnh to¸n cÈn thËn. Tríc t×nh h×nh ®ã, ®Ó n©ng cao h¬n n÷a
chÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trung vµ dµi h¹n nh»m n©ng cao hiªô
qu¶ sö dông vèn, h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng ng©n hµng th× viÖc ®a ra mét
gi¶i ph¸p kh¾c phôc lµ rÊt cã ý nghÜa. Víi nhËn thøc ®ã, trong thêi gian thùc
tËp t¹i ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn KiÕm, em ®· chän ®Ò tµi “BiÖn ph¸p n©ng
cao chÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t t¹i ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn kiÕm“ víi
mong muèn ®a ra mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ, nh»m gi¶i quyÕt t×nh h×nh trªn.
Bè côc cña chuyªn ®Ò nh sau: ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc vµ danh
môc c¸c tµi liÖu tham kh¶o, chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ho¹t ®éng cho vay trung vµ dµi h¹n
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t t¹i ng©n hµng c«ng th¬ng Hoµn KiÕm.
Ch¬ng III: BiÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t t¹i ng©n
hµng c«ng th¬ng Hoµn KiÕm
Ch¬ng I
ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ho¹t ®éng
cho vay trung vµ dµi h¹n
I. Cho vay trung vµ dµi h¹n
1. TÝn dông ng©n hµng (TDNH) vµ vai trß cña TDNH trong
nÒn kinh tÕ
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.1 Ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM) víi c¸c ho¹t ®éng chÝnh
NHTM lµ tæ chøc kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông vµ ng©n hµng
mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi
tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay chiÕt khÊu vµ lµm ph¬ng
tiÖn thanh to¸n.
NHTM lµ mét trung gian tµi chÝnh, mét bé phËn hîp thµnh trong hÖ thèng
tµi chÝnh cña kinh tÕ thÞ trêng. Nã cã chøc n¨ng dÉn vèn tõ n¬i cã kh¶ n¨ng
cung vèn ®Õn n¬i cã nhu cÇu vÒ vèn - ®ã lµ h×nh thøc dÉn vèn gi¸n tiÕp. Trong
nÒn kinh tÕ ®Ó thùc hiÖn chuyÓn vèn tõ nh÷ng ngêi tiÕt kiÖm ®Õn nh÷ng ngêi
®Çu t th× th«ng qua con ®êng gi¸n tiÕp lµ chñ yÕu, th«ng thêng chiÕm kho¶ng
2/3 tæng lu chuyÓn vèn trªn thÞ trêng. ChÝnh v× vËy, c¸c NHTM ®ãng vai trß
quan träng, cho phÐp tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ giao dÞch, vÒ thu thËp xö lý th«ng tin
cho nh÷ng ngêi cho vay còng nh cho nh÷ng ngêi ®i vay, trªn c¬ së ®ã h¹ thÊp
chi phÝ vÒ sö dông vèn vµ t¹o ®iÒu kiÖn kÝch thÝch ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ.
C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña mét NHTM gåm: ho¹t ®éng huy ®éng vèn, ho¹t
®éng sö dông vèn vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô trung gian.
1.1.1 Ho¹t ®éng huy ®éng vèn
NHTM cã hai nguån chñ yÕu lµ nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn
kinh tÕ quèc d©n vµ nguån vèn tù cã cña ng©n hµng
*Nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ bao gåm c¸c kho¶n tiÒn göi
cña kh¸ch hµng vµ c¸c kho¶n ng©n hµng ®i vay.
-C¸c kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng: C¸c kho¶n nµy bao gåm tiÒn göi cã thÓ
ph¸t sÐc vµ tiÒn göi phi giao dÞch. Nguån nµy chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu yÕu tè
nh t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú; chÝnh s¸ch l·i suÊt vµ ph¬ng
thøc tr¶ l·i cña ng©n hµng; t×nh h×nh thu nhËp, phong tôc tËp qu¸n, thãi quen
ngêi d©n tõng vïng; ®Þa ®iÓm ng©n hµng vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô mµ ng©n
hµng cung cÊp...
-Nguån vèn ®i vay: §©y lµ mét bé phËn quan träng trong ho¹t ®éng ng©n
hµng. Mét ng©n hµng cã thÓ ®i vay tõ c¸c tÇng líp d©n c, c¸c tæ chøc kinh tÕ,
tõ c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c hoÆc vay ng©n hµng trung ¬ng.
NHTM vay c¸c tÇng líp d©n c, c¸c tæ chøc phi ng©n hµng b»ng c¸ch ph¸t
hµnh kú phiÕu vµ tr¸i phiÕu ng©n hµng. C¸c kho¶n vay nµy thêng cã chi phÝ
thÊp h¬n so víi c¸c lo¹i cho vay kh¸c do ®©y lµ lîng tiÒn n»m ngoµi hÖ thèng
ng©n hµng vµ lµ mét bé phËn cña lîng tiÒn cung øng.
NHTM vay c¸c NHTM vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c b»ng c¸ch thÕ chÊp
c¸c chøng kho¸n hoÆc b¸n l¹i c¸c mãn nî víi gi¸ chiÕt khÊu. Chi phÝ cho lo¹i
tiÒn vay nµy thêng cao h¬n lo¹i vay ë trªn. Trong têng hîp thiÕu dù tr÷ b¾t
buéc t¹i ng©n hµng trung ¬ng, mét NHTM cã thÓ vay dù tr÷ b¾t buéc thõa cña
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
NHTM kh¸c díi h×nh thøc c¸c kho¶n vay qua ®ªm kh«ng cã b¶o ®¶m hoÆc
b»ng tho¶ thuËn mua b¸n c¸c chøng kho¸n cña chÝnh phñ.
NHTM còng cã thÓ vay ng©n hµng trung ¬ng díi h×nh thøc vay trùc tiÕp
hay t¸i chiÕt khÊu.Tuy nhiªn, ng©n hµng trung ¬ng lµ ngêi cho vay cuèi cïng,
chØ trong trêng hîp NHTM gÆp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh. Trong trêng hîp
ng©n hµng trung ¬ng ®ang thi hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chÆt th× NHTM ph¶i chÞu
mét møc l·i suÊt cao.
*Nguån vèn tù cã: Vèn tù cã cña NHTM ®îc t¹o lËp b»ng c¸ch ph¸t hµnh
cæ phiÕu hoÆc do NSNN cÊp, b»ng c¸c quü t¹o ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
cña ng©n hµng, c¸c kho¶n l·i cha chia hoÆc kh«ng chia. Vèn tù cã cña NHTM
tuy chiÕm mét tû lÖ nhá nhng l¹i cã ý nghÜa quan träng: Nã thÓ hiÖn thÕ lùc tµi
chÝnh cña ng©n hµng, lµ c¬ së ®Ó më réng qu¸ tr×nh tËp trung huy ®éng vèn,
më réng ph¹m vi ho¹t ®éng. Vèn tù cã ®ång thêi cã thÓ coi lµ “c¸i ®Öm” ®Ó
chèng ®ì c¸c tæn thÊt, c¸c kho¶n gi¶m gi¸ bªn tµi s¶n cã, tr¸nh cho ng©n hµng
c¸c cuéc ph¸ s¶n.
1.1.2 Ho¹t ®éng sö dông vèn
Ho¹t ®éng sö dông vèn ®îc tiÕn hµnh th«ng qua ho¹t ®éng thµnh phÇn lµ
ho¹t ®éng vÒ ng©n quü, ho¹t ®éng cho vay vµ ho¹t ®éng ®Çu t .
*Ho¹t ®éng vÒ ng©n quü: Ho¹t ®éng vÒ ng©n quü nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng
thanh to¸n thêng xuyªn cña ng©n hµng cho kh¸ch ngµng bao gåm quü tiÒn
mÆt, tiÒn göi ë ng©n hµng trung ¬ng vµ ë c¸c NHTM kh¸c, c¸c kho¶n tiÒn ®ang
trong qu¶ tr×nh thu. §©y lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng sinh lêi hoÆc sinh lêi rÊt thÊp,
tuy nhiªn nã cã tÝnh láng cao, dÔ dµng chuyÓn thµnh tiÒn mÆt víi chi phÝ thÊp.
V× vËy ho¹t ®éng vÒ ng©n quü lµ sù b¶o hiÓm cho ng©n hµng tríc nh÷ng chi
phÝ khi cã luång tiÒn mÆt lín rót ra .
*Ho¹t ®éng cho vay: Cã nhiÒu lo¹i cho vay kh¸c nhau tuú theo tiªu thøc
ph©n lo¹i nh theo thêi h¹n cho vay, theo môc dÝch sö dông vèn vay, theo ®èi tîng vay, theo h×nh thøc b¶o ®¶m vèn vay... PhÇn lín nguån vèn cña NHTM ®îc sö dông ®Ó cho vay (chiÕm kho¶ng 67%). Kho¶n môc cho vay cã tÝnh láng
kÐm nhÊt vµ rñi ro cao nhÊt trong tµi s¶n cã .Tuy nhiªn ®©y lµ kho¶n cã lîi tøc
cao nhÊt mang l¹i nguån thu nhËp chñ yÕu cho ng©n hµng.
*Ho¹t ®éng ®Çu t: Ho¹t ®éng ®Çu t cña NHTM chñ yÕu tËp trung vµo thÞ trêng chøng kho¸n. Th«ng thêng ng©n hµng mua b¸n c¸c chøng kho¸n cã chÊt lîng cao vµ tu¬ng ®èi dµi h¹n trªn thÞ trêng vµ thu l·i qua chªnh lÖch gi÷a gi¸
b¸n vµ mua. MÆt kh¸c NHTM còng ®Çu t th«ng qua mua c¸c chøng kho¸n cã
tÝnh láng cao nh»m thu lîi nhuËn nh»m hç trî cho dù tr÷ ng©n hµng (dù tr÷
thø cÊp).
1.1.3 Ho¹t ®éng trung gian
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
NHTM thùc hiÖn c¸c dÞch vô theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Th«ng qua ®ã
ng©n hµng nhËn ®îc thu nhËp díi d¹ng phÝ dÞch vô hay hoa hång. Cã mét sè
dÞch vô chñ yÕu sau:
-Ng©n hµng thanh to¸n hé tiÒn cho kh¸ch: nhËn tiÒn cho ngêi b¸n ®ång thêi tr¶
cho ngêi mua qua viÖc ghi nî vµ ghi cã trªn tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch.
-DÞch vô chuyÓn tiÒn gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng, tõ trong níc ra níc ngoµi.
-DÞch vô mua hé vµ b¸n hé cho kh¸ch.
-§¹i lý ph¸t hµnh vµ b¸n chøng kho¸n cho c¸c c«ng ty.
-DÞch vô t vÊn cho kh¸ch hµng
1.2 TÝn dông ng©n hµng vµ vai trß cña TÝn dông ng©n hµng
1.2.1 TÝn dông vµ tÝn dông ng©n hµng
TÝn dông, nãi mét c¸ch chung nhÊt, lµ mèi quan hÖ vay mîn. Cô thÓ h¬n tÝn
dông lµ qu¸ tr×nh mµ chñ nî chuyÓn nhîng t¹m thêi mét sè tµi s¶n díi h×nh
th¸i vËt chÊt, h×nh th¸i hµng ho¸ ®îc tÝnh thµnh tiÒn hoÆc trùc tiÕp díi h×nh th¸i
tiÒn tÖ cho kh¸ch nî sö dông trong thêi h¹n tho¶ thuËn. HÕt thêi h¹n kho¶n vay
®îc hoµn tr¶ kÌm theo mét kho¶n lîi tøc.
Trong lÞch sö, tÝn dông ra ®êi vµ ph¸t triÓn cïng víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸.
Kinh tÕ hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn th× tÝn dông cµng gi÷ vai trß quan träng trong
viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. C¸c NHTM tËp trung phÇn lín
ho¹t ®éng tÝn dông trong x· héi. Cã thÓ hiÓu: TÝn dông ng©n hµng lµ h×nh thøc
tÝn dông cao nhÊt cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸, nã biÓu hiÖn mèi quan hÖ vay mîn
trªn c¬ së cã hoµn tr¶ vµ cã l·i gi÷a ng©n hµng vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong
x· héi.
TÝn dông ng©n hµng ®îc h×nh thµnh trªn tiÒn ®Ò vËt chÊt lµ nguån vèn cho
vay. Nguån nµy cã ®îc th«ng qua c«ng t¸c huy ®éng tËp trung vèn t¹m thêi
nhµn rçi trong x· héi, sau ®ã ®îc cung øng theo yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ. Cïng
víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸, tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸c nghµnh
ngµy mét n©ng cao, nghiÖp vô tÝn dông ng©n hµng còng ngµy cµng ph¸t triÓn
m¹nh mÏ, phôc vô kÞp thêi ®Çy ®ñ nhu cÇu vay vèn cña c¸c c¸ nh©n, c¸c ®¬n
vÞ, tæ chøc kinh tÕ, ®¸p øng yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn.
1.2.2 Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng
Còng nh bÊt kú mét lo¹i h×nh kinh doanh nµo, mét trong nh÷ng môc ®Ých
cña ng©n hµng lµ “kiÕm lêi” b»ng nh÷ng dÞch vô cung cÊp cho x· héi. Ng©n
hµng ®i vay, cho vay vµ thu lîi nhuËn tõ chªch lÖch gi÷a tiÒn l·i thu ®îc vµ tiÒn
l·i ph¶i tr¶, chi phÝ nghiÖp vô. Ng©n hµng còng thu lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t ®éng
nh mua b¸n ngo¹i hèi tõ tiÒn hoa hång /lÖ phÝ Ên ®Þnh cho c¸c nghiÖp vô, tõ
c¸c kho¶n ®Çu t...Tuy nhiªn sÏ kh«ng c«ng b»ng khi nãi r»ng mét ng©n hµng
cÊp tÝn dông ®¬n gi¶n chØ ®Ó kiÕm lêi cho b¶n th©n. B»ng nhiÒu c¸ch, ho¹t
®éng ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng nãi riªng ®· ®Èy
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
m¹nh sù t¨ng trëng kinh tÕ cña mét ®Êt níc. Vai trß cña mét NHTM thÓ hiÖn
nh sau:
Thø nhÊt: tËp trung vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ vµ ph©n phèi
nguån vèn ®ã theo yªu cÇu ph¸t triÓn trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ vµ cã l·i.
Qua ®©y, NHTM ®· gãp phÇn thóc ®Èy tiÕt kiÖm trong d©n c, tËp trung vèn
cho ph¸t triÓn kinh tÕ.
Thø hai: tiÕt kiÖm tiÒn mÆt trong lu th«ng. Khi ho¹t ®éng ng©n hµng cha ®îc
më réng th× viÖc mua b¸n ®Òu ph¶i dïng tiÒn mÆt nªn lu lîng tiÒn mÆt trong lu
th«ng rÊt lín. ViÖc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña ng©n hµng cïng víi sù
ph¸t triÓn cña nghiÖp vô tÝn dông ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, qua ®ã gi¶m bít lîng tiÒn
mÆt trong lu th«ng, gi¶m bít nh÷ng kho¶n chi phÝ cho nÒn kinh tÕ.
Thø ba: KiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Nhµ níc dïng tÝn dông ng©n hµng
®Ó kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng, c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, th«ng qua ®ã thùc hiÖn
vµ cñng cè c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« nh: ®iÒu chØnh sù ph¸t triÓn kinh tÕ nghµnh,
kinh tÕ vïng, ®iÒu chØnh lîng cung tiÒn, ®iÒu khiÓn l·i suÊt thÞ trêng, ®iÒu
chØnh l¹m ph¸t, tØ gi¸... Tõ ®ã gi÷ cho nÒn kinh tÕ ®øng v÷ng trong tõng giai
®o¹n vµ vÒ l©u dµi lµ x©y dùng, cñng cè nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn kh«ng
xa rêi c¸c môc tiªu x· héi.
2. Cho vay trung vµ dµi h¹n -mét néi dung c¬ b¶n cña
tÝn dông ng©n hµng
2.1 Ph©n lo¹i cho vay.
Cã nhiÒu lo¹i cho vay kh¸c nhau tuú theo tiªu thøc ph©n chia, nh ph©n chia
theo thêi h¹n cho vay, theo môc ®Ých sö dông vèn vay, theo ®èi tîng vay, theo
h×nh thøc b¶o ®¶m mãn vay... Th«ng thêng ngêi ta chia c¸c kho¶n vay theo
thêi h¹n cña chóng, khi ®ã c¸c mãn vay ®îc chia lµm ba lo¹i:
-Cho vay ng¾n h¹n
-Cho vay trung h¹n
-Cho vay dµi h¹n
2.2 Cho vay trung vµ dµi h¹n
2.2.1 Kh¸i niÖm
NÕu cho vay ng¾n h¹n cã thêi h¹n díi mét n¨m th× cho vay trung vµ dµi h¹n
lµ nh÷ng kho¶n vay cã thêi h¹n tõ mét n¨m trë lªn. Th«ng thêng ngßi ta xÕp
nh÷ng mãn vay cã thêi h¹n tõ mét ®Õn n¨m n¨m vµo lo¹i cho vay trung h¹n vµ
nh÷ng mãn vay cã thêi h¹n trªn n¨m n¨m vµo lo¹i cho vay dµi h¹n. Cho vay
trung vµ dµi h¹n lµ nh÷ng kho¶n cho vay vèn cè ®Þnh ®Ó mua s¾m trang thiÕt
bÞ, ®Çu t cho x©y dùng c¬ b¶n.
2.2.2 Vai trß
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Th«ng thêng t¹i c¸c NHTM, v× nguån tiÒn göi phÇn lín lµ lo¹i tiÒn göi kh«ng
kú h¹n hay ng¾n h¹n nªn nh÷ng kho¶n cho vay còng ph¶i phßng xa theo kh¶
n¨ng, chØ giíi h¹n trong viÖc cÊp vèn lu ®éng hoÆc tµi trî b¾c cÇu ng¾n h¹n
nh»m ®èi phã kÞp thêi víi nh÷ng ®ßi hái thanh to¸n cña ngêi göi tiÒn. H¬n
n÷a kho¶n cho vay cã kú h¹n cµng dµi th× kh¶ n¨ng rñi ro sÏ cµng cao bëi
nh÷ng biÕn ®éng vÒ tµi chÝnh cña ngêi ®i vay vµ nh÷ng sù kiÖn x¶y ra kh«ng lêng tríc ®îc. ChÝnh v× vËy mét tû lÖ ®¸ng kÓ nh÷ng kho¶n cho vay cña ng©n
hµng kh«ng kÐo dµi qu¸ mét n¨m.
NÕu nh vËy, t¹i sao mét ng©n hµng ho¹t ®éng víi môc ®Ých cuèi cïng lµ an
toµn vµ lîi nhuËn l¹i ph¶i cho vay trung vµ dµi h¹n - mét lo¹i h×nh cho vay
nhiÒu rñi ro?
Cã thÓ tr¶ lêi c©u hái ®ã nh sau:
Tríc hÕt, lý do ®¬n gi¶n, hiÓn nhiªn lµ trong nÒn kinh tÕ mçi nghµnh mçi
doanh nghiÖp ®Òu cÇn ph¶i cã kho¶n vèn trung vµ dµi h¹n ®Ó ®Çu t c¬ së h¹
tÇng, mua s¾m trang thiÕt bÞ , m¸y mãc - ®ã lµ nhu cÇu thêng xuyªn , liªn tôc.
Thø hai, ®Ó dïng nguån tù cã cho ®Çu t dµi h¹n th× ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp
ph¶i ho¹t ®éng t¬ng ®èi æn ®Þnh, cã l·i tÝch luü trong nhiÒu n¨m. Cã nh vËy,
phÇn lîi nhuËn ®Ó l¹i míi ®ñ lín ®Ó mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, d©y truyÒn
c«ng nghÖ míi, x©y dùng nhµ xëng...Trong thùc tÕ rÊt Ýt c¸c doanh nghiÖp cã
thÓ ®¸p øng b»ng nguån vèn tù tÝch luü nµy, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn míi
chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp
nhµ níc ®· ph¶i tr¶i qua thêi gian dµi lóng tóng, kh«ng theo kÞp ph¬ng thøc
s¶n xuÊt míi. Bªn c¹nh ®ã, sù trî gióp cña nhµ níc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
nhµ níc rÊt h¹n chÕ vµ thêng chØ cho nh÷ng dù ¸n n»m trong chiÕn lîc ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi.
Thø ba, viÖc huy ®éng vèn b»ng con ®êng trùc tiÕp gÆp nhiÒu khã kh¨n do
thÞ trêng chøng kho¸n cña ta cßn ®ang ë giai ®o¹n s¬ khai, viÖc tµi trî cho c¸c
dù ¸n trung vµ dµi h¹n b»ng c¸ch ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu , tr¸i phiÕu c«ng ty
hÇu nh kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc.
Thø t, trong t¬ng lai khi thÞ trêng chøng kho¸n ph¸t triÓn th× kh«ng ph¶i lµ
doanh nghiÖp nµo còng dÔ dµng huy ®éng vèn qua con ®êng nµy. Thêng chØ
nh÷ng doanh nghiÖp lín, ®· thiÕt lËp v÷ng ch¾c vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng th×
míi cã thÓ huy ®éng vèn th«ng qua con ®êng nµy. C¸c c¸ nh©n, c¸c doanh
nghiÖp nhá Ýt cã kh¶ n¨ng vay vèn trªn thÞ trêng b»ng c¸ch b¸n c¸c chøng
kho¸n cña m×nh.
Víi tÊt c¶ c¸c lý do trªn, nguån vèn quan träng nhÊt tµi trî cho nhu cÇu vèn
trung vµ dµi h¹n cña doanh nghiÖp ph¶i lµ nguån vèn gi¸n tiÕp, tøc lµ nguån
vèn tõ c¸c trung gian tµi chÝnh. §©y lµ nguån ®¸p øng kho¶ng 2/3 nhu cÇu vèn
trung vµ dµi h¹n cña doanh nghiÖp, trong ®ã phÇn lín lµ tõ phÝa c¸c NHTM.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Nh vËy, ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ®èi víi c¸c doang nghiÖp nãi riªng
nguån vèn tÝn dông cña c¸c ng©n hµng lu«n lµ nguån vèn hÕt søc cÇn thiÕt cho
qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
II. VÊn ®Ò thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
1. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t vµ vai trß cña thÈm ®Þnh dù ¸n
®Çu t
1.1 C¸c kh¸i niÖm
1.1.1 §Çu t
§Çu t theo nghÜa réng nhÊt cña nã cã thÓ hiÓu lµ qu¸ tr×nh bá vèn (bao gåm
c¶ tiÒn, nguån lùc vµ c«ng nghÖ) ®Ó ®¹t ®îc mét môc ®Ých hay tËp hîp c¸c môc
®Ých nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Nh÷ng lo¹i môc ®Ých nµy cã thÓ híng vµo c¸c lÜnh vùc
kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi... vµ còng cã lóc chØ lµ môc ®Ých nh©n ®¹o
®¬n thuÇn.
Trong ho¹t ®éng kinh tÕ, ®Çu t cã thÓ hiÓu cô thÓ h¬n vµ mang b¶n chÊt kinh
tÕ. §ã lµ qu¸ tr×nh bá vèn vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc
®Ých thu lîi nhuËn. §©y ®îc xem lµ b¶n chÊt c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ®Çu t. Trong
kinh tÕ, kh«ng cã kh¸i niÖm ®Çu t kh«ng v× lîi nhuËn.
CÇn ph©n biÖt ho¹t ®éng ®Çu t víi c¸c ho¹t ®éng mua s¾m, tiªu dïng. Bëi v×
®Æc trng cña ®Çu t lµ viÖc ®a mét lîng vèn nhÊt ®Þnh vµo ho¹t ®éng kinh tÕ ®Ó
sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh thu l¹i ®îc mét lîng lín h¬n .
Còng cÇn ph©n biÖt ho¹t ®éng ®Çu t víi c¸c ho¹t ®éng bá tiÒn nh»m duy tr×
ho¹t ®éng thêng xuyªn cña c¸c tæ chøc- ®ã lµ ho¹t ®éng cña bé m¸y qu¶n lý
hµnh chÝnh c¸c cÊp, bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp. §ã cã
thÓ gäi chung lµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ x· héi , ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Cßn ho¹t ®éng ®Çu t ph¶i cã sù bá vèn nh»m môc ®Ých n©ng cao n¨ng lùc s¶n
xuÊt vÒ chÊt lîng vµ sè lîng còng nh t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi.
1.1.2 Dù ¸n ®Çu t
Ho¹t ®éng ®Çu t, nh ®· nªu trªn, lµ ho¹t ®éng bá vèn vµo mét lÜnh vùc s¶n
xuÊt, kinh doanh nh»m thu l·i. Nhng c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh chÞu
t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè tõ m«i trêng bªn ngoµi - m«i trêng kinh tÕ, chÝnh
trÞ, v¨n ho¸, x· héi... mµ ®îc gäi chung lµ m«i trêng ®Çu t. H¬n n÷a, c¸c ho¹t
®éng ®Çu t lµ c¸c ho¹t ®éng cho t¬ng lai, do ®ã nã chøa nhiÒu yÕu tè bÊt ®Þnh.
§ã chÝnh lµ nh÷ng yÕu tè lµm xuÊt hiÖn nh÷ng rñi ro, lµm c¸c dù ¸n thÊt b¹i.
Víi lý do trªn, ho¹t ®éng ®Çu t ph¶i ®îc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ trªn
nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau, ph¶i ph©n tÝch mét c¸ch ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ
ho¹t ®éng kinh tÕ sÏ ®îc ®Çu t, gåm tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin vÒ qu¸ khø, hiÖn t¹i
vµ t¬ng lai. Sù thÊt b¹i hay thµnh c«ng cña mét ho¹t ®éng ®Çu t ®îc quyÕt ®Þnh
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tõ viÖc thu thËp vµ ph©n tÝch th«ng tin. TËp hîp c¸c ph©n tÝch, ®¸nh gÝa ®ã t¹o
thµnh mét dù ¸n ®Çu t.
Theo nghÞ ®Þnh 177/CP ngµy 20/10/1997: Dù ¸n ®Çu t lµ mét tËp hîp nh÷ng
®Ò xuÊt vÒ viÖc bá vèn ®Ó t¹o míi, më réng hay c¶i t¹o nh÷ng ®èi tîng nhÊt
®Þnh nh»m ®¹t ®îc sù t¨ng trëng vÒ s¶n lîng, c¶i tiÕn hay n©ng cao chÊt lîng
cña s¶n phÈm hay dÞch vô nµo ®ã trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh.
1.1.3 ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
§Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t cña m×nh th× tríc tiªn c¸c nhµ ®Çu t ph¶i lËp ®îc b¸o c¸o kh¶ thi tr×nh c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn vµ c¸c tæ chøc tµi trî.
Trªn c¬ së b¸o c¸o kh¶ thi vµ mét sè tµi liÖu kh¸c c¸c c¬ quan nµy sÏ tiÕn hµnh
thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Cã thÓ hiÓu thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t lµ mét ho¹t ®éng nh»m x¸c ®Þnh l¹i tÊt c¶
c¸c c¬ së kh¸ch quan vµ chñ quan cña b¸o c¸o kh¶ thi mµ c¸c nhµ s¸ng kiÕn
dù ¸n nªu ra trong b¶n b¸o c¸o.
Tuú thuéc vµo lo¹i dù ¸n, quy m« cña dù ¸n còng nh m«i trêng thùc hiÖn dù
¸n mµ néi dung tiÕn hµnh thÈm ®Þnh cã thÓ kh¸c nhau. Song vÒ nguyªn t¾c
chung, néi dung thÈm ®Þnh cã thÓ nh»m x¸c ®Þnh tÝnh khoa häc vµ kh¶ thi trªn
mét sè khÝa c¹nh sau:
-TÝnh phï hîp vµ kh¶ thi vÒ mÆt chÝnh s¸ch
-TÝnh phï hîp vµ kh¶ thi vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi
-TÝnh phï hîp vµ kh¶ thi vÒ m«i trêng, « nhiÔm vµ chèng « nhiÔm
-TÝnh phï hîp vµ kh¶ thi vÒ c«ng nghÖ, kü thuËt
-TÝnh phï hîp vµ kh¶ thi vÒ tr×nh ®é qu¶n lý
-TÝnh phï hîp vµ kh¶ thi vÒ yÕu tè tµi chÝnh
-TÝnh phï hîp vµ kh¶ thi vÒ thÞ trêng
-Mét sè khÝa c¹nh ®Æc biÖt kh¸c
Qóa tr×nh nµy nh»m kiÓm tra mäi kÕt luËn kh¶ thi cña c¸c nhµ s¸ng kiÕn dù
¸n. TÊt nhiªn kh«ng ph¶i lo¹i dù ¸n nµo còng ph¶i thÈm ®Þnh tÊt c¶ c¸c yÕu tè
kh¶ thi trªn. Cã nhiÒu dù ¸n, ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n vÒ c¶i c¸ch, c¸c ®Ò tµi ngiªn
cøu khoa häc, c¸c dù ¸n hç trî kü thuËt..., rÊt khã cã thÓ x¸c ®Þnh cô thÓ c¸c
néi dung thÈm ®Þnh kh¶ thi.
1.2 Vai trß cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
C¬ quan nhµ níc tríc khi ra quyÕt ®Þnh cÊp giÊy phÐp ®Çu t, c¸c nhµ tµi trî
tríc khi quyÕt ®Þnh cÊp vèn cho dù ¸n vµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n tríc khi quyÕt
®Þnh thùc hiÖn ®Çu t ®Òu ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n. C«ng t¸c
nµy vÒ c¬ b¶n lµ gièng nhau ®èi víi c¸c bªn, tuy nhiªn nã mang l¹i ý nghÜa
kh¸c nhau:
1.2.1 §èi víi ngêi ®Çu t
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Víi t c¸ch lµ ngêi lËp dù ¸n, cã tr×nh ®é chuyªn m«n, hä lµ ngêi n¾m ch¾c
nhÊt vÒ dù ¸n, vÒ luËn chøng kinh tÕ kÜ thuËt mµ m×nh ®· lËp. Tuy nhiªn khi
ph¸t sinh sù lùa chän, nhµ ®Çu t thêng ®¾n ®o trong viÖc chän c¸i nµo bá c¸i
nµo. Bªn c¹nh ®ã, kh¶ n¨ng thu thËp , n¾m b¾t th«ng tin mét c¸ch tæng hîp
cña hä cßn h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy, ®«i khi nhµ ®Çu t cã nh÷ng ph¸n ®o¸n thiÕu
chÝnh x¸c.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh sÏ ®i s©u ph©n tÝch, lµm râ c¸c khÝa c¹nh, c¸c chi tiÕt cña
dù ¸n, gióp lùa chän, ph©n tÝch tèt nhÊt, mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt hay thËm
chÝ cã thÓ ®a ®Õn viÖc lo¹i bá tÊt c¶ c¸c ph¬ng ¸n vµ ®a ra mét ph¬ng ¸n kh¶
thi h¬n.
1.2.2 §èi víi ng©n hµng .
Víi t c¸ch lµ nhµ tµi trî cho dù ¸n, ®iÒu mµ ng©n hµng quan t©m nhÊt lµ sù
an toµn vèn. Ng©n hµng sÏ chØ ®Çu t khi biÕt ch¾c dù ¸n cã hiÖu qu¶, cã kh¶
n¨ng hoµn tr¶ (gèc vµ l·i) ®óng thêi h¹n. V× vËy c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu
t ®èi víi ng©n hµng lµ kh«ng thÓ thiÕu.
MÆt kh¸c, c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng x¸c ®Þnh
t¬ng ®èi chÝnh x¸c sè tiÒn cho vay, thêi h¹n cho vay .
Nh vËy c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t gióp cho ng©n hµng ra quyÕt ®Þnh
®Çu t hay kh«ng. nÕu ®Çu t th× ®Çu t nh thÕ nµo. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t ®¶m
b¶o cho ng©n hµng sù an toµn vèn, h¹n chÕ kh¶ n¨ng rñi ro vµ t¨ng cêng kh¶
n¨ng sinh lêi.
1.2.3 §èi víi nhµ níc vµ x· héi
C¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn tríc khi phª duyÖt dù ¸n sÏ quan t©m nhÊt
®Õn vÊn ®Ò dù ¸n ®Çu t cã phï hîp víi môc tiªu kinh tÕ x· héi chÝnh trÞ cña
quèc gia hay kh«ng. ChÝnh v× vËy, bªn c¹nh tÝnh kinh tÕ cña dù ¸n, Nhµ níc
quan t©m nhÊt ®Õn tÝnh hîp ph¸p vµ hîp lý cña dù ¸n:
Nhµ níc cã mét hÖ thèng ph¸p luËt vµ c¸c quy ®Þnh, chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ ®Ó
®iÒu chØnh hµnh vi cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ theo ®Þnh híng vÜ m«. C¸c ®¬n vÞ
kinh tÕ ho¹t ®éng trong khu«n khæ quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Òu ®îc nhµ níc
cho phÐp vµ khuyÕn khÝch. Nhµ níc nghiªm cÊm hoÆc h¹n chÕ nh÷ng
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®i tr¸i ®Þnh híng vÜ m«, kh«ng mang l¹i hiÖu
qu¶ cho x· héi.
C¸c dù ¸n ®Çu t ®Òu ¶nh hëng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tíi m«i trêng mµ dù ¸n
tån t¹i. Víi b¶n chÊt c«ng quyÒn, nhµ níc ph¶i ®¶m b¶o tèi u ho¸ c¸c ho¹t
®éng chung cña x· héi, do ®ã nhµ níc sÏ can thiÖp vµo tÝnh kh«ng hîp lý cña
dù ¸n, nh»m ng¨n chÆn tríc c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña nã ®Õn céng ®ång (tÝnh
hîp lý thÓ hiÖn ë viÖc sö dông ®Êt ®ai, ®Þa ®iÓm ,c«ng nghÖ, lao ®éng, nguyªn
vËt liÖu...). C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t gióp lo¹i bá nh÷ng dù ¸n kh«ng
hîp lý tríc khi nã t¸c ®éng tíi sù ph¸t triÓn chung cña x· héi.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Bªn c¹nh ®ã cÇn thÊy r»ng ®èi víi mét ®Êt níc mµ c¬ së h¹ tÇng cßn nghÌo
nµn, nguån vèn cha ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu th× viÖc ra quyÕt ®Þnh ®Çu t cho dù
¸n nµo lµ rÊt khã kh¨n. Mét sù sai lÇm trong ®Çu t dµi h¹n kh«ng nh÷ng g©y
l·ng phÝ vÒ tiÒn cña mµ lín h¬n nã cßn g©y l·ng phÝ vÒ thêi gian, kÐo chËm l¹i
tiÕn tr×nh ph¸t triÓn chung. ChÝnh v× vËy c¸c c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t, so s¸nh gi÷a c¸c dù ¸n víi nhau vµ trän
ra dù ¸n mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt.
Nh vËy cã thÓ nãi r»ng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t lµ rÊt quan träng c¶ ë
tÇm vi m« vµ vÜ m«.
2. C¬ së cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
C¬ së cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t chÝnh lµ tÊt c¶ c¸c tµi liÖu ®· thu
thËp ®îc, bao gåm:
2.1 Hå s¬ ®¬n vÞ
§èi víi doanh nghiÖp giao dÞch lÇn ®Çu hå s¬ bao gåm:
-QuyÕt ®Þnh thµnh lËp
-GiÊy phÐp kinh doanh
-QuyÕt ®Þnh bæ nhiÖm gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng.
-Biªn b¶n bÇu Héi ®ång qu¶n trÞ
-§iÒu lÖ ho¹t ®éng
§èi víi doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng cßn cÇn ph¶i cã c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh
trong 3-5 n¨m gÇn nhÊt
2.2 Hå s¬ dù ¸n
Hå s¬ dù ¸n bao gåm:
-LuËn chøng kinh tÕ kü thuËt ®îc duyÖt (C¸c cÊp thÈm quyÒn duyÖt dù ¸n trªn
c¬ së ph©n lo¹i dù ¸n A,B,C)
-Hå s¬ thÕ chÊp cña dù ¸n
-Hîp ®ång nhËp khÈu, hîp ®ång vay vèn níc ngoµi
-Hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu (nÕu kh«ng ®îc xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp)
-GiÊy phÐp nhËp khÈu
-Hîp ®ång b¶o hiÓm hµng ho¸ , thiÕt bÞ
-C¸c quyÕt ®Þnh vÒ cÊp quyÒn sö dông ®Êt, thuÕ ®Êt, giÊy phÐp x©y dông c¬
b¶n
-C¸c v¨n b¶n liªn quan cÇn thiÕt kh¸c
2.3 Tµi liÖu tham kh¶o kh¸c
C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t liªn quan r©t nhiÒu tíi tµi liÖu tham kh¶o:
-C¸c v¨n b¶n luËt:luËt ®Çu t, luËt ®Êt ®ai, luËt c«ng ty.
-C¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn dù ¸n: kh¶o s¸t, ®Þa chÊt, thuû v¨n, tµi nguyªn.
-C¸c v¨n b¶n vÒ thuÕ, tiªu chuÈn ®Þnh møc kü thuËt
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
-C¸c v¨n b¶n díi luËt, v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn cña c¸c nghµnh, c¸c sè liÖu
thèng kª t×nh h×nh s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu, gi¸ trÞ s¶n lîng tõng nghµnh, tèc
®é t¨ng trëng, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi, gi¸ c¶, l¹m ph¸t.. C¸c tµi liÖu
th«ng tin vµ ph©n tÝch thÞ trêng trong vµ ngoµi níc tõ c¸c trung t©m ngiªn cøu,
nh÷ng th«ng tin trªn c¸c s¸ch vµ t¹p chÝ.
-C¸c ý kiÕn tham gia cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n vµ c¸c chuyªn gia. Tµi liÖu
ghi chÐp qua c¸c ®ît tiÕp xóc, pháng vÊn chñ ®Çu t, kh¸ch hµng vµ c¸c ®èi t¸c
kh¸c.
3.Tr×nh tù vµ néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t.
Theo híng dÉn cña ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt nam, c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù
¸n ®Çu t gåm nh÷ng bíc sau:
3.1 ThÈm ®Þnh doanh nghiÖp vay vèn
3.1.1 Giíi thiÖu doanh nghiÖp
Cã 2 néi dung khi giíi thiÖu vÒ doanh nghiÖp vay vèn:
-Tªn doanh nghiÖp, c¬ së ph¸p lý cña doanh vay vèn
-S¬ lîc nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, nh÷ng thuËn lîi, khã
kh¨n cña doanh nghiÖp.
3.1.2 Ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch nµy lµ nh»m ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c n¨ng lùc tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp vay vèn nh»m x¸c ®Þnh søc m¹nh tµi chÝnh, kh¶ n¨ng
®éc lËp, tù chñ vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kinh doanh, kh¶ n¨ng
thanh to¸n vµ tr¶ vay. Muèn ph©n tÝch ®îc vÊn ®Ò nµy, cÇn lÊy sè liÖu Ýt nhÊt 3
n¨m gÇn ®©y cña doanh nghiÖp:
B¶ng t×nh h×nh ho¹t ®éng SXKD vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
c¸c chØ tiªu
200...
200...
200...
I.T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
1,
2,
3,
...
II.T×nh h×nh tµi chÝnh
1,
2,
3,
...
III.C¸c chØ tiªu kinh tÕ
1,
2,
3,
...
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
*Kh¶ n¨ng thanh to¸n:
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong viÖc ®¸p
øng c¸c kho¶n nî. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
ngêi ta sö dông c¸c chØ tiªu sau:
Kh¶ n¨ng thanh
to¸n chung
=
( hiÖn hµnh)
Kh¶ n¨ng
thanh to¸n =
nhanh
Tµi s¶n lu ®éng
------------------Nî ng¾n h¹n
Tµi s¶n lu ®éng - Dù tr÷
-----------------------------Nî ng¾n h¹n
HÖ sè thanh to¸n chung >=1 lµ b×nh thêng vµ giíi h¹n tèi u phô thuéc tõng
ngµnh nghÒ. NÕu hÖ sè < 1 lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n yÕu vµ cµnh nhá cµng xÊu.
Riªng hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh >0,5 lµ tèt.
*Kh¶ n¨ng tù c©n ®èi tµi chÝnh:
Kh¶ n¨ng ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua c¸c chØ tiªu sau:
Vèn tù cã
HÖ sè tµi trî = -------------------Tæng nguån vèn
N¨ng lùc ®i vay
(HÖ sè nî)
Nî
= -----------------Tæng nguån vèn
*T×nh h×nh c«ng nî
T×nh h×nh c«ng nî ®îc ®¸nh gi¸ trªn c¸c mÆt:
-T×nh h×nh quan hÖ tÝn dông (Vay NHCT, vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn
dông kh¸c).
-T×nh h×nh thanh to¸n víi ngêi mua, ngêi b¸n.
-T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc.
Ngoµi chØ tiªu hÖ sè nî, t×nh h×nh nµy cßn ®îc thÓ hiÖn ë chØ tiªu:
Kh¶ n¨ng thanh to¸n
Lîi nhuËn tríc thuÕ vµ l·i
l·i vay
= -------------------------------
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
(Sè lÇn cã thÓ tr¶ l·i)
L·i tiÒn vay
*C¸c chØ tiªu kh¸c
Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn, ng©n hµng cßn quan t©m tíi mét sè chØ tiªu vÒ kh¶
n¨ng sinh l·i:
Lîi nhuËn sau thuÕ
Doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm = ---------------------Doanh thu
Lîi nhuËn sau thuÕ
Doanh lîi vèn tù cã = -------------------Vèn tù cã
Doanh lîi vèn =
Lîi nhuËn sau thuÕ
-------------------Tæng tµi s¶n
Lîi nhuËn tríc thuÕ vµ l·i
HoÆc: Doanh lîi vèn = -----------------------------Tæng tµi s¶n
*§¸nh gi¸ chung:
Trªn c¬ së c¸c chØ tiªu ®· ph©n tÝch, c¸n bé tÝn dông ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t
®éng SXKD cña doanh nghiÖp tËp trung trªn c¸c mÆt:
-Kh¶ n¨ng tµi chÝnh
-Kh¶ n¨ng qu¶n lý, ®iÒu hµnh kinh doanh
-Sù tÝn nhiÖm
-N¨ng lùc SXKD
3.2 ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t
3.2.1 Sù cÇn thiÕt cña dù ¸n
ThÈm ®Þnh sù cÇn thiÕt cña dù ¸n chÝnh lµ ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái:
-Môc tiªu cña dù ¸n cã phï hîp vµ ®¸p øng môc tiªu ph¸t triÓn cña nghµnh,
cña ®Þa ph¬ng vµ cña c¶ níc kh«ng?
-Sù cÇn thiÕt vÒ viÖc tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp? Dù ¸n mang l¹i lîi
Ých g× cho chñ ®Çu t, cho nÒn kinh tÕ x· héi.
-Quan hÖ cung cÇu cña s¶n phÈm hiÖn t¹i vµ dù ®o¸n trong t¬ng lai? Quan hÖ
®ã sÏ biÕn ®æi nh thÕ nµo?
-NÕu lµ ®Çu t ®Ó c¶i tiÕn kü thuËt vµ më réng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp hiÖn
cã th× ®¸nh gÝa vÒ tr×nh ®é s¶n xuÊt, chÊt lîng, quy c¸ch, gi¸ c¶. Ph©n tÝch
n¨ng lùc m¸y mãc thiÕt bÞ, quy m« s¶n xuÊt hiÖn cã so víi nhu cÇu thÞ trêng.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trªn c¬ së gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nªu trªn, c¸n bé thÈm ®Þnh sÏ ®a ra quyÕt
®Þnh: Dù ¸n cã cÇn thiÕt ®Çu t hay kh«ng?
3.2.2 ThÈm ®Þnh ph¬ng diÖn thÞ trêng
Trong bíc nµy, c¸n bé thÈm ®Þnh tiÕn hµnh ph©n tÝch kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n
phÈm, xem xÐt tÝnh chÝnh x¸c, trung thùc cña c¸c th«ng tin mµ doanh nghiÖp
vay vèn ®a vµo luËn chøng kinh tÕ kü thuËt trªn c¸c mÆt gi¸ c¶, quy c¸ch,
phÈm chÊt, mÉu m·, thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng, ®Æc biÖt ®èi víi thÞ trêng níc
ngoµi. Cô thÓ:
-T×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm cïng lo¹i trong thêi gian qua. Kinh nghiÖm cña
thÞ trêng trong quan hÖ thÞ trêng vÒ s¶n phÈm. Kh¶ n¨ng n¾m b¾t c¸c th«ng tin
vÒ thÞ trêng qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cña c¸c níc ®· cã quan hÖ.
-C¸c hîp ®ång tiªu thô hoÆc bao tiªu s¶n phÈm vÒ chÊt lîng, chñng lo¹i, gi¸
c¶, thêi h¹n vµ ph¬ng thøc thanh to¸n.
-C¸c v¨n b¶n giao dÞch vÒ s¶n phÈm nh ®¬n ®Æt hµng, hîp ®ång ®· ký, c¸c biªn
b¶n ®· ký.
Trong khi thÈm ®Þnh, c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn tÝnh hîp lý,
hîp ph¸p vµ møc ®é tin cËy cña c¸c v¨n b¶n nãi trªn, tr¸nh trêng hîp gi¶ m¹o,
rñi ro cã thÓ x¶y ra.
3.2.3 ThÈm ®Þnh ph¬ng diÖn kü thuËt
Qu¸ tr×nh nµy xem xÐt, ph©n tÝch trªn c¸c mÆt chÝnh sau:
*Quy m« dù ¸n
Quy m« dù ¸n ®îc x¸c ®Þnh qua viÖc tr¶ lêi 2 c©u hái:
-Cã phï hîp víi kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm hay kh«ng?
-Cã phï hîp víi kh¶ n¨ng ®¸p øng vèn nguyªn vËt liÖu, víi kh¶ n¨ng qu¶n lý
cña doanh nghiÖp hay kh«ng?
*C«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ .
D©y chuyÒn c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ lµ nh÷ng yÕu tè quan träng ¶nh hëng
trùc tiÕp tíi dÕn hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t v× chóng quyÕt ®Þnh c¶ chÊt lîng vµ
n¨ng xuÊt cña s¶n phÈm. ViÖc thÈm ®Þnh thêng dùa trªn mét sè ®iÓm sau:
-§· ®a ra mÊy ph¬ng ¸n ®Ó lùa chän c«ng nghÖ, thiÕt bÞ. ¦u nhîc ®iÓm cña
tõng ph¬ng ¸n.
-Lý do lùa chän thiÕt bÞ hiÖn t¹i.
-NÕu lµ c«ng nghÖ míi vµ phøc t¹p th× cã ®îc b¶o ®¶m b»ng c¸c hîp ®ång
chuyÓn giao c«ng nghÖ hay kh«ng?
Hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ gåm 2 phÇn: phÇn cøng vµ phÇn mÒm.
CÇn chó ý:
+ThÈm ®Þnh sè lîng, c«ng suÊt quy c¸ch, chñng lo¹i danh môc thiÕt bÞ, tÝnh
®ång bé cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt,
n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã cña doanh nghiÖp so s¸nh víi quy m« dù ¸n.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+§èi víi thiÕt bÞ nhËp ngo¹i cÇn qua ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ hoÆc chän
thÇu nh»m ®¶m b¶o chÊt lîng vµ gi¸ c¶. KiÓm tra c¸c hîp ®ång cung øng, c¸c
bªn chµo hµng, c¸c ®iÒu kiÖn giao hµng, thêi gian giao hµng, ph¬ng thøc thanh
to¸n... tr¸nh s¬ hë , thiÖt h¹i cho chñ ®Çu t vµ ng©n hµng.
*ThÈm ®Þnh viÖc cung cÊp nguyªn vËt liÖu vµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo kh¸c.
Bíc thÈm ®Þnh nµy bao gåm:
-KiÓm tra viÖc tÝnh to¸n tæng nhu cÇu vÒ nguyªn vËt liÖu chñ yÕu, n¨ng lîng
®iÖn, níc... Trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt so s¸nh víi møc tiªu hao
thùc tÕ.
-§èi víi nguyªn vËt liÖu thêi vô hoÆc nhËp khÈu cÇn tÝnh to¸n møc dù tr÷ hîp
lý ®Ó ®¶m b¶o cung cÊp thêng xuyªn, tr¸nh l·ng phÝ.
-§èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu hoÆc khan hiÕm cÇn xem xÐt kh¶ n¨ng
cung øng thùc tÕ trong vµ ngoµi níc th«ng qua c¸c hîp ®ång hoÆc c¸c v¨n b¶n
cam kÕt cña doanh ngiÖp víi c¸c nhµ cung cÊp vÒ sè lîng, gi¸ c¶, quy c¸ch,
phÈm chÊt, ®iÒu kiÖn giao hµng, thanh to¸n... CÇn t×m nhiÒu nguån cung cÊp,
kh«ng nªn chØ phô thuéc vµo mét nhµ cung cÊp.
-§èi víi c¸c dù ¸n khai th¸c sö dông tµi nguyªn kho¸ng s¶n ph¶i kiÓm tra tÝnh
®óng ®¾n cña cña tµi liÖu ®iÒu tra, cÇn kiÓm tra giÊy phÐp khai th¸c kho¸ng s¶n
cña cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng l©u dµi. CÇn th¨m dß, kh¶o
s¸t, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ tr÷ lîng, hµm lîng, chÊt lîng tµi nguyªn
*ThÈm ®Þnh vÒ viÖc lùa chän ®Þa ®iÓm x©y dùng dù ¸n.
Yªu cÇu cña viÖc lùa chän ®Þa ®iÓm:
-Tu©n thñ c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ quy ho¹ch ®Êt ®ai kiÕn tróc x©y
dùng (cã giÊy phÐp cña cÊp cã thÈm quyÒn), chi phÝ ®Òn bï di d©n , gi¶i phãng
mÆt b»ng.. .
-GÇn n¬i cung cÊp nguyªn vËt liÖu chñ yÕu hoÆc n¬i tiªu thô s¶n phÈm.
-Giao th«ng thuËn lîi, chi phÝ bèc dì, vËn chuyÓn hîp lý.
-ThuËn tiÖn ®i l¹i ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn nhµ m¸y.
-TËn dông c¬ së h¹ tÇng s½n cã: ®êng x¸, bÕn c¶ng, ®iÖn, níc.. .
-MÆt b»ng phï hîp víi quy m« hiÖn t¹i vµ dù phßng cho ph¸t triÓn më réng
trong t¬ng lai, ®¹t yªu cÇu vÖ sinh c«ng nghiÖp, xö lý « nhiÔm m«i trêng,
phßng ch¸y ch÷a ch¸y.. .
*ThÈm ®Þnh quy m« , gi¶i ph¸p kiÕn tróc, kÕt cÊu x©y dùng.
-Xem xÐt c¸c h¹ng môc kiÕn tróc hiÖn cã ®Ó cã thÓ tËn dông x©y dùng c¸c
h¹ng môc míi, ®¶m b¶o cÇn thiÕt, phï hîp víi c«ng suÊt vµ quy m« dù ¸n.
-Dùa trªn c¬ së vÒ yªu cÇu kü thuËt ®Ó tÝnh to¸n nhu cÇu vèn cho tõng h¹ng
môc
*KiÓm tra tÝnh hîp lý vÒ kÕ ho¹ch tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§©y lµ yÕu tè quan träng liªn quan ®Õn kÕ ho¹ch sö dông vèn, kÕ ho¹ch s¶n
xuÊt, kÕ ho¹ch cho vay thu nî cña ng©n hµng. Trong bíc nµy, c¸n bé tÝn dông
cÇn:
-X¸c ®Þnh thø tù u tiªn tËp trung vèn ®Çu t hoµn thµnh døt ®iÓm tõng phÇn ®Ó
®a vµo sö dông: tríc hÕt lµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh s¶n xuÊt, tiÕp tôc lµ c¸c
h¹ng môc phô trî, cuèi cïng ®Õn c¸c h¹ng môc phi s¶n xuÊt.
-TÝnh to¸n ®Ó hoµn thµnh c¸c h¹ng môc cÇn thiÕt, cã thÓ ®a dù ¸n ®i vµo ho¹t
®éng tõng bé phËn ®¶m b¶o viÖc s¶n xuÊt c¸c bé phËn hiÖn cã.
-Tr¸nh thi c«ng dµn ®Òu kh«ng hiÖu qu¶, thËm chÝ cã kh¶ n¨ng thiÕu vèn, thiÕu
nguyªn vËt liÖu dÉn tíi dë dang tÊt c¶.
*ThÈm ®Þnh ph¬ng diÖn tæ chøc, qu¶n lý thùc hiÖn vµ vËn hµnh dù ¸n:
-Xem xÐt c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, thi c«ng, chän lùa ®¬n vÞ cã ®ñ n¨ng lùc vµ t c¸ch
hµnh nghÒ, cã giÊy phÐp ho¹t ®éng do c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp.
-§¸nh gi¸ chñ dù ¸n vÒ ph¬ng diÖn qu¶n lý thi c«ng, qu¶n lý s¶n xuÊt vËn
hµnh, tr×nh ®é ®éi ngò c«ng nh©n kü thuËt.
3.2.4 ThÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vÒ néi dung kinh tÕ tµi chÝnh
Tríc khi quyÕt ®Þnh bá vèn ®Çu t cho c¸c nhµ doanh nghiÖp, ng©n hµng thêng
sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh ®Ó thÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n
®Çu t. Cã 2 ph¬ng ph¸p:
a,Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh gi¶n ®¬n.
C¸c chØ tiªu sö dông
*ChØ tiªu vÒ lîi nhuËn
-Lîi nhuËn rßng: lµ tæng lîi nhuËn thu ®îc trong thêi gian ho¹t ®éng cña dù ¸n
LN = D - C- T
Trong ®ã D:Tæng doanh thu chÝnh phô cña dù ¸n
C:Tæng chi phÝ liªn quan ®Õn sxkd dÞch vô
T:C¸c lo¹i thuÕ dù kiÕn nép (kÓ c¶ thuÕ thu nhËp)
NÕu LN>0 th× dù ¸n cã lêi.
ChØ tiªu lîi nhuËn rßng chØ sö dông ®èi víi nh÷ng dù ¸n ®Çu t cã thêi h¹n
ng¾n, m«i trêng kinh doanh vµ ®ång tiÒn thanh to¸n æn ®Þnh.
-Tû suÊt lîi nhuËn gi¶n ®¬n: §îc x¸c ®Þnh b»ng tû sè cña mét n¨m ho¹t ®éng
tiªu biÓu vµ tæng chi phÝ ®Çu t cña dù ¸n.
Tû suÊt nµy cµng cao cµng cã cã hiÖu qu¶. NÕu tû suÊt lîi nhuËn gi¶n ®¬n
cao h¬n l·i xuÊt phæ biÕn trªn thÞ trêng th× da cã tÝnh kh¶ thi. Tuy nhiªn chØ
tiªu nµy cã nhîc ®iÓm kh«ng chÝnh x¸c v×:
Khã x¸c ®Þnh ®îc n¨m lîi nhuËn ®iiÓn h×nh
Kh«ng tÝnh ®Õn tuæi thä dù ¸n
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kh«ng tÝnh ®Õn thêi gian cña dßng tiÒn
*ChØ tiªu vÒ thêi gian thu håi vèn
-Thêi gian thu håi vèn ®Çu t:
V
T = -----------LN +KH
Trong ®ã: V:tæng vèn ®Çu t
T:thêi gian thu håi vèn ®Çu t
Thêi gian thu håi vèn ®Çu t cµng ng¾n cµng tèt.
-Thêi gian thu håi vèn vay:
Tæng vèn vay
Tv =
KH TSCD
LN dù ¸n
Nguån kh¸c
H×nh thµnh +
dïng tr¶
+
(nÕu cã)
b»ng vèn vay
nî
Thêi gian thu håi vèn vay Tv cµng ng¾n cµng tèt
*§iÓm hoµ vèn :lµ ®iÓm mµ t¹i ®ã doanh thu b»ng chi phÝ bá ra.§iÓm hoµ vèn
tÝnh cho mét n¨m vµ thêng tÝnh ë ®¬n vÞ SXKD æn ®Þnh. §iÓm hoµ vèn cã thÓ
tÝnh theo: doanh thu, s¶n lîng, thêi gian.
-§iÓm hoµ vèn doanh thu:
TFC
DH V = -------Pi-Vi
Trong ®ã TFC:®inh phÝ
Vi: chi phÝ biÕn ®æi cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm
Pi : doanh thu ®î vÞ
- §iÓm hoµ vèn hoµ vèn s¶n lîng
TFC
QH V = ----------1 - Vi /Pi
-§iÓm hoµ vèn thêi gian: gi¶ ®Þnh nhÞp ®é kinh doanh gi÷a c¸c th¸ng trong
n¨m lµ ®Òu nhau, ta cã:
12 x TFC
TH V = ----------------------------------------Doanh thu c¶ n¨m -BiÕn phÝ c¶ n¨m
-§iÓm hoµ vèn tr¶ nî:tõ ®iÓm nµy trë ®i doanh nghiÖp cã ®ñ tiÒn tr¶ nî vay vµ
nép thuÕ.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
TFC -KH + Nî(gèc) +Tlt
§tn = --------------------------- x 100
D -B
Trong ®ã: Tlt : thuÕ lîi tøc
D: Doanh thu n¨m
B: Chi phÝ biÕn ®æi n¨m
Trong thùc tÕ khi lËp vµ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t ngêi ta tÝnh thªm chØ tiªu
®iÓm hoµ vèn víi nhiÒu gi¸ b¸n. §iÓm hoµ vèn tr¶ nî <= 60% th× dù ¸n cã tÝnh
kh¶ thi, nÕu >= 80% th× dù ¸n kh«ng an toµn.
S¶n lîng
Doanh thu
Tæng chi phÝ
§iÓm hoµ vèn
§Þnh phÝ
Chi phÝ
*§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr¶ nî:
C¸c nguån tiÒn tr¶ nî hµng n¨m
Tû lÖ b¶o ®¶m tr¶ nî =
Sè nî ph¶i tr¶ hµng n¨m (gèc + l·i)
Tû lÖ nµy cµng cao cµng tèt vµ ngîc l¹i.Tû lÖ nµy ®¸nh gi¸ møc ®é tin cËy
cña dù ¸n, tõ ®ã x¸c ®Þnh møc thu hîp lý.
§èi víi dù ¸n vay vèn ngo¹i tÖ cÇn ®¸nh gi¸ thªm ph¬ng ¸n c©n ®èi ngo¹i tÖ
®Ó tr¶ nî.
b,Ph¬ng ph¸p dïng gi¸ trÞ hiÖn t¹i: §©y lµ ph¬ng ph¸p thÈm ®Þnh tÝnh kh¶
thi cña dù ¸n dùa vµo c¸c chØ tiªu:
L·i kÐp vµ gi¸ trÞ kÐp
HiÖn gi¸ thuÇn (gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn)
Tû suÊt doanh lîi néi bé
Ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n
C¸c chØ tiªu ®îc tÝnh to¸n theo nguyªn t¾c tiªn tÖ cã gi¸ trÞ thêi gian cña nã:
Sè lîng tiÒn tÖ ph¶i ®îc t¨ng lªn khi nã trë thµnh vèn ®a vµo ®a vµo qu¸ tr×nh
t¸i s¶n xuÊt.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
*L·i kÐp vµ gi¸ trÞ kÐp:
L·i kÐp lµ l·i h×nh thµnh qua c¸c n¨m vµ l·i thu ®îc ë n¨m tríc gép vµo vèn
®Ó lµm c¬ së tÝnh l·i cho c¸c n¨m tiÕp theo (c¸ch tÝnh l·i nhËp gèc nh tiÕt kiÖm
cã kú h¹n)
Tn=V(1 + r)n
Trong ®ã:Tn: gi¸ trÞ kÐp n¨m thø n
V: vèn ®Çu t ban ®Çu
r: l·i suÊt n¨m
n: sè n¨m ®Çu t
ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t qua ®¸nh gi¸ chØ tiªu l·i kÐp vµ gi¸ trÞ kÐp cã ý nghÜa
thùc tiÔn: §ång vèn bá vµo ®Çu t ph¶i lu«n lu«n sinh lêi. Nguån thu lêi vµ vèn
qua c¸c n¨m ®Çu t ph¶i lín h¬n gi¸ trÞ kÐp qua c¸c n¨m. L·i kÐp vµ gi¸ trÞ kÐp
lµ c¸i mèc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tèi thiÓu mµ ngêi ®Çu t ph¶i ®¹t ®îc khi bá vèn
®Çu t
*Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn:
Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn (hiÖn gi¸ thuÇn) lµ hiÖu sè gi÷a tæng hiÖn gi¸ qua c¸c
n¨m vµ tæng vèn ®Çu t cña dù ¸n
NPV = PV - V
Trong ®ã: NPV:gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn
PV:tæng hiÖn gi¸ thu nhËp rßng
(thu nhËp sau khi trõ chi phÝ vµ thuÕ)
V: tæng vèn ®Çu t cña dù ¸n
HiÖn gi¸ thu nhËp (hay gi¸ trÞ hiÖn t¹i) lµ c¸ch tÝnh ngîc l¹i cña gi¸ trÞ kÐp
tøc lµ tÝnh gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn thu ®îc ë mét thêi ®iÓm trong t¬ng lai quy vÒ
gi¸ trÞ hiÖn t¹i.
Tn
PVn = ------(1+r)n
Trong ®ã: TN: gi¸ trÞ kÐp cuèi n¨m n
r: l·i suÊt n¨m (tû lÖ chiÕt khÊu)
PVn: gi¸ trÞ hiÖn t¹i thu nhËp cña vèn ®Çu t sau n n¨m
*Tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR):
IRR lµ tû lÖ chiÕt khÊu mµ t¹i ®ã NPV =0 hay nãi c¸ch kh¸c lµ tû suÊt chiÕt
khÊu ph¶i t×m sao cho víi møc l·i suÊt ®ã tæng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n
thu trong t¬ng lai b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn ®Çu t.
Cã 2 c¸ch tÝnh IRR:
Thø nhÊt: Gi¶i ph¬ng tr×nh
T1
T2
Tn
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
NPV =
+
+ .. .. +
(1+r )
(1+r )
(1+r) n
Trong ®ã: T1,T2,...Tn lµ doanh thu ë c¸c n¨m trong t¬ng lai
NPV lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn ®Çu t
n lµ sè n¨m ®Çu t
Thø 2: Sö dông ph¬ng ph¸p néi suy
C¸ch nµy gåm 3 bíc:
-Chän l·i suÊt chiÕt khÊu R1 sao cho NPV1 d¬ng gÇn 0
-Cän l·i suÊt chiÕt khÊu R2 sao cho NPV2 ©m gÇn 0
-Sö dông c«ng thøc:
NPV1
IRR = R1 +
x (R2-R1)
NPV1 - NPV2
Dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi khi IRR>= l·i suÊt cho vay trung dµi h¹n
*Ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n
Ph©n tÝch ®é nh¹y cña dù ¸n lµ sù ph©n tÝch tÝnh bÊt tr¾c, rñi ro cña dù ¸n do
sù thay ®æi cña mét hay nhiÒu nh©n tè (gi¸ c¶, chi phÝ ®Çu t, doanh thu...) ¶nh
hëng tíi NPV, IRR. Khi tÝnh ®é nh¹y cña dù ¸n ngêi ta cho c¸c biÕn gi¸ c¶, chi
phÝ, doanh thu.. biÕn ®æi 1% ®Ó xem NPV vµ IRR thay ®æi bao nhiªu. §iÒu
quan träng lµ ph¶i dù ®o¸n xu thÕ vµ møc ®é thay ®æi cña c¸c yÕu tè ¶nh hëng.
ViÖc ph©n tÝch ®é nh¹y gióp chñ ®Çu t vµ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh hµnh lang
an toµn cho ho¹t ®éng cña dù ¸n
HiÖn nay khi thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t vÒ ph¬ng diÖn kinh tÕ tµi chÝnh cÇn kÕt
hîp hµi hoµ hai ph¬ng ph¸p trªn vµ tõng bíc chuyÓn sang ph¬ng ph¸p thø hai.
c,ThÈm ®Þnh tµi s¶n thÕ chÊp.
Khi thÈm ®Þnh tµi s¶n thÕ chÊp cÇn lu ý tÝnh chÊt hîp ph¸p, hîp lý, hîp lÖ
cña hå s¬ thÕ chÊp. Xem xÐt, x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ so víi kª khai vµ íc tÝnh cña
®¬n vÞ.
3.2.5 ThÈm ®Þnh m«i trêng x· héi.
Tiªu chuÈn vÒ m«i trêng x· héi ë c¸c níc ph¸t triÓn quy ®Þnh rÊt kh¾t khe,
buéc c¸c nhµ SXKD ph¶i chi phÝ rÊt tèn kÐm ®Ó chèng « nhiÔm. Tríc t×nh h×nh
®ã, nhiÒu nhµ s¶n xuÊt ®Ó gi¶m chi phÝ ®· chuyÓn nh÷ng c«ng nghÖ ®éc h¹i
g©y « nhiÔm sang c¸c níc kÐm ph¸t triÓn ®Ó ®Çu t.
Trong khi ®ã, ë c¸c níc ph¸t triÓn, v× nghÌo, v× cÇn vèn, c«ng nghÖ ®Ó ph¸t
triÓn nªn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng kh«ng ®îc quan t©m ®óng møc. HËu qu¶ cña
nã lµ trong mét thêi gian kh«ng l©u sau chÝnh s¸ch më cöa vÊn ®Ò « nhiÔm m«i
trêng ®· trë nªn kh¸ trÇm träng - ®©y lµ bµi häc mµ c¸c nhµ qu¶n lý dù ¸n vµ
c¸c nhµ ®Çu t cÇn chó ý quan t©m.
3.2.6 ThÈm ®Þnh ph¬ng ¸n tæ chøc thùc hiÖn.
n
n
20