Tài liệu Nghiên cứu thành phần loài và đặc điểm phân bố cá ở khu dự trữ sinh quyển cần giờ tp. hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ NHƯ HÂN NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CÁ Ở KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN CẦN GIỜ - TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC TP. HỒ CHÍ MINH - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ NHƯ HÂN NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CÁ Ở KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN CẦN GIỜ - TP. HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Sinh thái học Mã số: 60 42 01 20 LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. Tống Xuân Tám TP. HỒ CHÍ MINH - 2013 LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Tống Xuân Tám - người đã tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô của Trường, Phòng Sau đại học, Khoa Sinh học, bộ môn Sinh thái học, Động vật học - Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm Nghiên cứu RNM Cần Giờ, Viện Sinh học Nhiệt đới, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Thủy sản, Trung tâm Quan trắc TP. Hồ Chí Minh và nhân dân địa phương ở khu vực nghiên cứu đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện luận văn này. Qua đây, tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, người thân và bạn bè đã giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn này. TP. Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2013 HỌC VIÊN Nguyễn Thị Như Hân 1 MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................. 1 MỤC LỤC .................................................................................................................... 2 MỞ ĐẦU....................................................................................................................... 4 1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................................4 2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................................5 3. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................................................5 4. Nhiệm vụ nghiên cứu .....................................................................................................5 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn.......................................................................................5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ....................................................................................... 6 1.1. Lược sử nghiên cứu khu hệ cá nội địa ở Nam Bộ và khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ .......................................................................................................................................6 1.1.1. Lược sử nghiên cứu khu hệ cá nội địa ở Nam Bộ .................................................6 1.1.2. Lược sử nghiên cứu cá ở Khu Dự trữ Sinh quyển Cần Giờ ..................................9 1.2. Đặc điểm tự nhiên và xã hội của huyện Cần Giờ ...................................................10 1.2.1. Đặc điểm tự nhiên................................................................................................10 1.2.2. Đặc điểm xã hội ...................................................................................................17 1.2.3. Tình hình nguồn lợi thủy sản ...............................................................................18 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................... 21 2.1. Thời gian, địa điểm và tư liệu nghiên cứu ..............................................................21 2.1.1. Thời gian nghiên cứu ...........................................................................................21 2.1.2. Địa điểm nghiên cứu............................................................................................21 2.1.3. Tư liệu nghiên cứu ...............................................................................................21 2.2. Phương pháp phân tích và đánh giá chất lượng nước ..........................................21 2.3. Phương pháp nghiên cứu cá .....................................................................................22 2.3.1. Ngoài thực địa......................................................................................................22 2.3.2. Trong phòng thí nghiệm ......................................................................................23 CHƯƠNG 3:. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN ............................................................. 28 3.1. Khảo sát một số chỉ tiêu môi trường nước ở khu DTSQ Cần Giờ .......................28 3.1.1. Màu sắc và mùi vị của nước ................................................................................28 3.1.2. Nhiệt độ ...............................................................................................................28 3.1.3. Độ mặn.................................................................................................................29 3.1.4. Độ pH...................................................................................................................31 3.1.5. Giá trị DO ............................................................................................................32 2 3.2. Thành phần các loài cá ở khu DTSQ Cần Giờ.......................................................34 3.2.1. Danh sách các loài cá ở Khu DTSQ Cần Giờ .....................................................34 3.2.2. Danh lục cá ở Khu DTSQ Cần Giờ .....................................................................53 3.2.3. Đặc điểm khu hệ cá ở Khu Dự trữ Sinh quyển Cần Giờ .....................................91 3.2.4. Tình hình các loài cá trong Sách Đỏ ở Khu Dự trữ Sinh quyển Cần Giờ ...........97 3.2.5. Độ thường gặp của các loài cá ở Khu DTSQ Cần Giờ........................................97 3.2.6. So sánh mức độ gần gũi với các khu hệ cá khác .................................................98 3.3. Phát triển bền vững nguồn lợi cá ở khu DTSQ Cần Giờ ......................................99 3.3.1. Tình hình khai thác nguồn lợi cá .........................................................................99 3.3.2. Nguyên nhân ảnh hưởng đến nguồn lợi cá ........................................................100 3.3.3. Các biện pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá ...............................................102 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................. 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 106 PHỤ LỤC ................................................................................................................. 112 3