Tài liệu Nghiên cứu sinh trưởng, sinh sản, cho thịt và một số giải pháp nâng cao năng suất thịt của cừu phan rang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT VIỆN CHĂN NUÔI NGÔ THÀNH VINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – 2014 i BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT VIỆN CHĂN NUÔI NGÔ THÀNH VINH Chuyên ngành : CHĂN NUÔI Mã số : 62 - 62 - 01 - 05 LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. PGS.TS. Đinh Văn Bình 2. PGS.TS. Nguyễn Kim Đƣờng HÀ NỘI – 2014 ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiệ , số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố . n. Hà Nội, năm 2014 Tác giả luận án NGÔ THÀNH VINH i LỜI CẢM ƠN thời gian trao đổi và định hướng cho tôi trong quá trình thực hiện luậ ủa các Thầy Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới Ban Giám đốc Viện Chăn nuôi, Phòng Đào tạo và Thông tin, các anh chị trong Phòng, các bộ môn liên quan của Viện đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập. Cả .TS. Vũ Chí Cương, TS. Phạ , PGS.TS. Lê Đình Phùng - Trường Đại học Nông Lâm Huế, Thạc sỹ. Ngô Đình Tân Trung tâm nghiên cứu bò và đồng cỏ viên Bộ môn di truyền giống vật nuôi- Khoa chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội về các lời khuyên quý báu cho Luận án này. Nhân dịp nàỳ. Tôi xin chân thành cám ơn tất cả anh chị em là cán bộ kỹ thuật đã và đang tham gia thực hiện đề tài về con cừu Phan Rang từ 2007 đến nay. Trong quá trình nghiên cứu chúng tôi cũng nhận được sự giúp đỡ tận tình về mọi mặt của toàn thể cán bộ công nhân viên Trung tâm Nghiên cứu Dê và Thỏ Sơn Tây, Trạm Nghiên cứu và Chuyển giao Tiến bộ kỹ thuật Chăn nuôi Ninh Thuận. Các anh chị em bạn bè, đồng nghiệp đã động viên giúp đỡ tôi.Tôi xin trân trọng cảm ơn các cơ quan đoàn thể và các cá nhân đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận án. Cuố ảm ơn vợ và các con tôi, Anh chị em ruột thịt hai họ nội ngoạ , tạo mọi điều kiện ậ . Hà nội, năm 2014 Tác giả luận án NGÔ THÀNH VINH ii MỤC LỤC .............................................................................................1 CHƢƠNG II: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA LUẬN ÁN....4 2.1. Giới thiệu chung về cừu .......................................................................................4 2.2. K .....................................6 2.2.1. Yếu tố di truyề .......................................7 2.2.2. Tuổi, khối lƣợ ......................................8 2.2.3. Tính biệt ...................................................8 2.2.4. Dinh dƣỡng ..............................................9 2.2.5. Mùa vụ ...................................................10 2.3. Khả năng sinh sản ở cừu và các yếu tố ảnh hƣởng ............................................11 2.3.1. Di truyền và khả năng sinh sản ở cừu .........................................................12 2.3.2. Dinh dƣỡng và khả năng sinh sản ở cừu .....................................................13 2.3.3. Mùa vụ, môi trƣờng và khả năng sinh sản ..................................................16 2.3.4. Quản lý và khả năng sinh sản......................................................................18 2.4. Khả năng sản xuất thịt của cừu và các yếu tố ảnh hƣởng ..................................19 ủ . .................................................................................................................21 .............................23 2.5. Chất lƣợng thịt và các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng thịt cừu .....................23 2.5.1. pH của thịt ...................................................................................................25 2.5.2. Mầu sắc của thịt ..........................................................................................26 2.5.3. Cấu trúc của thịt - Texture ..........................................................................27 2.5.4. Độ mọng nƣớc .............................................................................................29 2.5.5. Hƣơng vị......................................................................................................30 2.6. Vỗ béo cừu nâng cao năng suất và chất lƣợng...................................................31 2.7. Lai giống, ƣu thế lai trong chăn nuôi cừu và hiệu quả.......................................35 2.8. Những vấn đề đặt ra cho nghiên cứu này ...........................................................41 CHƢƠNG III: KHẢ NĂNG SINH TRƢỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦ PHAN RANG NUÔI TẠ ...........................................42 3.1. Đặt vấn đề ..........................................................................................................42 3.2. Vật liệu và phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................43 3.2.2. Phƣơng pháp xử lý số liệu...........................................................................46 iii 3.3. Kết quả ...............................................................................................................46 ......................................................................46 ớ ....................48 ............................................................................................................49 3.3.4. Chỉ số cấu tạo thể hình củ ................................................52 ............................................................................................................53 .................53 ủ các tháng tuổi ....................58 3.5. Kết luận và đề nghị ............................................................................................60 .......................................................................................................60 ........................................................................................................60 CHƢƠNG IV: KHẢ NĂNG SINH SẢ Ạ ..............................61 4.1. Đặt vấn đề ..........................................................................................................61 4.2. Vật liệu và phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................61 4.3. Kết quả ...............................................................................................................64 4.3.1. Khả năng sinh sả ..............64 4.3.2. Ảnh hƣởng củ ụ phối giống và mùa vụ sinh con đế củ .........................................................................................65 4.3.3. Ảnh hƣởng của lứa đẻ đế ............68 4.4. Thảo luận ............................................................................................................70 4.5. Kết luận ..............................................................................................................74 AU ......75 5.1. Đặt vấn đề ..........................................................................................................75 5.2. Vật liệu và phƣơng pháp ....................................................................................76 5.2.1. Thời gian và địa điểm tiến hành thí nghiệm ...............................................76 5.2.2. Bố trí thí nghiệm .........................................................................................76 5.2.3. Chuẩn bị thức ăn thí nghiệm .......................................................................77 ản lý và nuôi dƣỡng ................................................................78 5.2.5. Chỉ tiêu theo dõi ..........................................................................................78 iv 5.2.6. ất và chất lƣợng thịt .........................................................79 5.2.7. Xử lý số liệu ................................................................................................81 5.3. Kết quả ...............................................................................................................81 ...................................................81 5.3.1.1. Khả năng tăng khối lƣợng của cừu ......................................................81 5.3.1.2. Lƣợng thức ăn ăn vào và hiệu quả sử dụng thức ăn của cừu ...............82 5.3.1.3. Thành phần thân thịt của cừu 6 tháng tuổi vỗ béo ...............................83 5.3.2. Kết quả nuôi vỗ béo cừu lúc 9 tháng tuổi ...................................................84 5.3.2.1. Khả năng tăng khối lƣợng của cừu ......................................................84 5.3.2.2. Lƣợng thức ăn ăn vào và hiệu quả sử dụng thức ăn của cừu ...............85 5.3.2.3. Thành phần thân thịt của cừu 9 tháng tuổi vỗ béo ...............................86 5.3.2.4. Chất lƣợng thịt cừu 9 tháng tuổi vỗ béo...............................................87 5.4. Thảo luận ............................................................................................................88 5.4.1. Thảo luận về khẩu phần ăn và tăng trọng hàng ngày của cừu ....................88 5.4.2.Thảo luận một số vấn đề về đặc điểm thịt xẻ và chất lƣợng thịt .................93 ội tạng ...............................93 .................................................................................96 5.5. Kết luận và đề nghị ............................................................................................99 5.5.1. Kết luận .......................................................................................................99 5.5.2. Đề nghị ......................................................................................................100 CHƢƠNG 6: KHẢ NĂNG SINH TRƢỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦ (DORPER X PHAN RANG) NUÔI TẠ N ...................................101 6.1. Đặt vấn đề ........................................................................................................101 6.2. Vật liệu và phƣơng pháp nghiên cứu ...............................................................102 6.2.1. Vật liệu nghiên cứu ...................................................................................102 6.2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu.............................................................102 6.2.3. Chăm sóc quản lý nuôi dƣỡng đàn cừu nghiên cứu ..................................102 6.2.4. Phƣơng pháp xác định các chỉ tiêu sinh trƣởng ........................................103 6.2.5. Một số chỉ tiêu sinh sản.............................................................................104 6.2.6. .........................................................................104 ......................................................105 6.3. Phƣơng pháp xử lý số liệu................................................................................106 6.4. Kết quả .............................................................................................................107 v 6.4.1. Khả năng sinh trƣởng của cừu lai (Dorper x Phan rang) qua các tháng tuổi .107 6.4.2. 1 (Dorper x Phan Rang)....108 ...................................................................................................................111 1 (Dorper x Phan Rang) .................112 6.4.4.1. 1 (Dorper x Phan Rang) ..................112 1 (Dorper x Phan Rang) ...113 ..........................................................................................................114 ..........................................................................................120 6.8.1. .....................................................................................................120 6.8.2. ......................................................................................................120 CHƢƠNG VII: THẢO LUẬN CHUNG ...............................................................121 CHƢƠNG VIII: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................127 ...................................................................................................................127 Đề nghị ....................................................................................................................128 NHỮNG CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ...........................................................................................................................129 .......................................................................................130 A. Tài liệu tham khảo tiếng Việt .............................................................................130 B. Tài liệu tham khảo tiếng Anh .............................................................................130 C. Tài liệu tham khảo tiếng Pháp ............................................................................151 D. Tài liệu tham khảo tiếng Tây Ban Nha ..............................................................151 Phụ lục: Một số hình ảnh liên quan đến đề tài vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ADF ADL BCS CSDT CSKL CSTM ĐC DT ĐVT EVB F1 G KCLĐ KLPGLĐ KLSS KP ST TCVN TGĐDL TGĐDLĐ TGPGLĐ VCK WHC Chữ viết tắt tiếng Việt Xơ không tan trong môi trƣờng axit Lignin không tan trong môi trƣờng axit Điểm thể trạng Chỉ số dài thân Chỉ số khối lƣợng Chỉ số tròn mình Đối chứng Cơ thăn Đơn vị tính Giá trị giống ƣớc tính Con lai (Dorper x Phan Rang) Gam Khoảng cách lứa đẻ Khối lƣợng phối giống lần đầu Khối lƣợng sơ sinh Khẩu phần Cơ bán nguyệt Tiêu chuẩn Việt Nam Thời gian động dục trở lại Thời gian động dục lần đầu Thời gian phối giống lần đầu Vật chất khô Độ mọng nƣớc Tiếng Anh ADG ANOVA Cm CP DM DMI EU FAO FCR FSH LH LW ME NRC Pr Average daily gain Analysis of variance Centimet Crude protein Dry matter Dry matter intake European Union Food and agriculture organization of the United Nation Feed conversion ratio Follice Sitmulating Hormone Luteing Hormone Live weight Metablism energy National Research Council Protein vii DANH MỤC BẢNG BIỂU ...............................4 Bả .............................5 Bảng 2.3: Hai gen chính qui định khả năng sinh sản cao ở cừu (Davis, 2004) .........12 Bảng 2.4: Một số yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng thịt ...........................................24 Bảng 3.1: Khối lƣợng, vòng ngực, dài thân chéo và cao vây từ sơ sinh đến 12 tháng tuổi của cừu Phan Rang tại Ba Vì và Ninh Thuận ....................................................47 3.2: Khối lƣợ (kg) ..........48 Bảng 3.3a: Sinh trƣở (g/con/ngày) ..............................................................................................................50 Bảng 3.3b: Sinh trƣở (%) .............................................................................................................................51 ại Ba Vì và Ninh Thuận ....52 Bảng 3.4:Chỉ số cấu tạo thể Bảng 4.1: Khả năng sinh sản của cừu nuôi ở Ninh Thuận và Ba Vì ........................64 Bảng 4.2a: Ảnh hƣởng của mùa vụ phối giống và mùa vụ ến một số chỉ tiêu sinh sản của cừu nuôi ở Ba Vì...................................................................................66 Bảng 4.2b. Ảnh hƣởng của mùa vụ phối giống và mùa vụ ến một số chỉ tiêu sinh sản của cừu nuôi ở Ninh Thuận .........................................................................67 Bảng 4.3a: Ảnh hƣởng của lứa đẻ đến khả năng sinh sản của cừu nuôi ở Ba Vì .....69 Bảng 4.3b: Ảnh hƣởng của lứa đẻ đến khả năng sinh sản của cừu nuôi ở Ninh Thuận.........................................................................................................................70 5.1: ) ......................................................76 ) ......................................................76 Bảng 5.3: Công thức thức ăn tinh hỗn hợp ...............................................................77 Bảng 5.4: Giá trị dinh dƣỡng củ ..................................................................77 Bảng 5.5: Thành phần dinh dƣỡng của hỗn hợp thức ăn có tỷ lệ thô: tinh khác nhau ..78 Bảng 5.5: Ảnh hƣởng của khẩu phần ăn đến khả năng tăng khối lƣợng của cừu .....82 Bảng 5.6: Ảnh hƣởng của khẩu phần đến thức ăn ăn vào và hiệu quả sử dụng thức ăn của cừu..................................................................................................................83 viii Bảng 5.7: Tỷ lệ thân thịt và một số cơ quan, bộ phận trong cơ thể của cừu lúc 6 tháng tuổi vỗ béo với các khẩu phần khác nhau (Mean ± SD) .................................83 Bảng 5.8: Ảnh hƣởng của khẩu phần ăn đến khả năng tăng khối lƣợng của cừu .....84 Bảng 5.9: Ảnh hƣởng của khẩu phần thí nghiệm đến khả năng thu nhận và hiệu quả sử dụng thức ăn của cừu ............................................................................................85 Bảng 5.10: Tỷ lệ thân thịt và một số cơ quan, bộ phận trong cơ thể của cừu lúc 9 tháng tuổi vỗ béo với các khẩu phần khác nhau (Mean ± SD) .................................86 Bảng 5.11: Kết quả phân tích chất lƣợng thịt cừ ) .....................................87 Bảng 6.1: Khối lƣợng của cừu lai (Dorper x Phan Rang) qua các tháng tuổi ........107 Bảng 6.2a: Sinh trƣở 1 (Dorper x Phan Rang) (g/con/ngày)108 Bảng 6.2b: Sinh trƣở 1(Dorper x Phan Rang) (%) ........109 Bảng 6.3: Khả năng sinh sản của cừ Rang ........................................................................................................................111 1(Dorper x Phan ..112 Bảng 6.5: Kết quả phân tích chất lƣợng thịt cừu lai F1 ..........................................113 ởng của cừu Phan Rang và cừu F1(DorperxPR)..... 108 ix CHƢƠNG I. 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI , Nam Phi, … với mục đích lấy thịt, lông, da và đã mang lại hiệu quả kinh tế rất . Nuôi cừu có thể tận dụng đƣợc lao động, tạo công ăn việc làm cho ngƣời nông dân, mặt khác quay vòng vốn nhanh. . Đây là vùng nắng nóng, nhiệt độ bình quân năm là 27 0C- 29 0C, nóng quanh năm và không có mùa lạnh, l 1300 mm. , trƣớc năm 1975 14.000-15.000 con, năm 2004 có trên 47.000 con, năm 2012 lên tới 87.743 con ( , 2012) 2004. nuôi thâm canh. ,đ Tây, đ 1998 v 63 , Ninh ng Ninh. Nhìn chung đàn c 1 đƣợc . , , 2006; Đin 1991; , 2009 thì của đàn cừu có chiều hƣớng giảm, điều này có thể do công tác sử dụng đực giống chƣa đƣợc quan tâm, vì vậy luân chuyển, làm tƣơi máu đàn cừu bằng các giống khác nhằm hạn chế tình trạng đồng huyết và nâng cao chất lƣợng con giống sẽ là giải pháp khả thi. quả thiết t . 1.2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI - Đánh giá khả năng sinh trƣởng, sinh sản và cho thịt của cừu Phan rang nuôi tại Ba Vì và Ninh Thuận - năng , chất lƣợng thịt thông qua giải pháp nuôi vỗ béo và lai cừu . 1.3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI Đề tài góp phần tƣ liệu hóa các chỉ tiêu về khả năng sinh trƣởng, sinh sản và cho thịt của cừu Phan Rang nuôi tại Ba Vì và Ninh Thuận và các kết quả về sinh trƣởng của con lai và số lƣợng, chất lƣợng thịt cừu khi vỗ béo. Các kết quả của luận án là những tài liệu khoa học để tham khảo cho công tác nghiên cứu khoa học và giảng dạy cho 2 nhà nghiên cứu, giáo viên, sinh viên đại học, thạc sỹ, tiến sỹ ngành nông nghiệp và sinh học ở các Trƣờng đại học, Viện nghiên cứu. phƣơng. Đ cho các cơ sở chăn nuôi cừu giải pháp nâng cao năng suất, chất lƣợng và hiệu quả chăn nuôi cừu thông qua vỗ béo và lai với cừu nhập nội . G , . 1.4. TÍNH MỚI, ĐỘC ĐÁO, SÁNG TẠO CỦA ĐỀ TÀI Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về cừu, nhƣng đây là lần đầu tiên khả năng sinh trƣởng, sinh sản và khả năng cho thịt của cừu Phan Rang nuôi tại Ba Vì và Ninh Thuận và kết quả về sinh trƣởng của con lai, số lƣợng, chất lƣợng thịt cừu khi vỗ béo đƣợc nghiên cứu có hệ thống và logic. 3 CHƢƠNG II TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA LUẬN ÁN 2.1. Giới thiệu chung về cừu thuộc C : Nhai – . Cừu (Ovis aries) là gia súc nhai lại loại nhỏ đƣợc nuôi ở nhiều nƣớc trên thế giới với mục đích lấy thịt, sữa, lông và da. 2.1: Năm Châu lục 2009 Châu Âu Châu Phi 2010 2011 1.076.680.844 1.078.326.625 1.043.712.633 179.951.047 185.467.364 134.760.572 160.043.952 160.545.507 164.291.922 101.279.747 99.155.068 96.788.620 450.657.635 449.860.421 463.575.597 295.797.644 304.943.682 255.481.282 105.130.300 100.655.100 104.238.100 93.430.618 92.901.198 93.101.675 : FAO, 2012. ừu trên thế giới có khoảng hơn 1 tỷ Theo thống kê của FAO, (2012) nhƣ ở ); t ); c là ); c có n). 4 Đông, còn ở Mông. ở 18 quốc gia (Bảng 2.2) Theo thống kê củ Bảng 2.2: 2009 128,56 73, 17 72,74 50,00 51,55 34,69 32,38 31,45 27,43 25,02 23,97 24,99 2010 134,02 73,99 68,08 49,50 52,08 37,42 32,56 31,08 27,76 25,97 21,79 24,50 2011 138,84 74,50 73,1 49,00 52,0 38,00 31,01 31,63 28,09 25,51 23,09 24,30 % tăng giảm 2011 so 2009 8,0 1,8 0,5 -2 0,87 9,5 -4,2 0,57 2,4 1,9 - 3,6 -2,7 19,60 19,85 19,76 0,8 19,72 18,33 17,00 16,81 19,27 1.076.680 18,55 15,51 18,02 17,38 14,48 1.078.326 TT ) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Úc I-ran Xu-đăng Ni-giê-ri-a Niu Di-lân Anh (UK) Pa-ki-xtan Ê-ti-ô-pi-a Nam Phi 13 Nga Tây Ban Nha Xy-ri Bra-xin - 14 15 16 17 18 ) ) 17,01 18,07 18,50 17,66 15,67 1.043.712 -13,7 -4,3 8,8 5,0 -18,7 -3,15 : faostat, 2012 Ở ớn là ở , Tây Ban Nha. Ở , . Ở ừ , chỉ ở một số Tây Phi, Tru .Ở ở , . ở . 5 trên 100 năm do ngƣời Chà Và (Ấn Độ) mang tới. Có vùng cho rằng cừu đƣợc . Điều chắc chắn giống cừu này là cừu thịt xuất xứ từ vùng nhiệt đới, c , nơi nhƣ Rang”. tổ tiên chúng rất thích nghi với vùng nắng nóng, sự thích Phan Rang chứng tỏ cừu nguồn gen quí giá cần đƣợc bảo tồn và phát triển. 2.2. các Tăng trƣởng ở động vật đƣợc xác định bởi sự gia tăng các tế bào cơ thể, sự phát triển và biệt hóa của các tế bào cơ thể (Bathaei và Leroy, 1996; Orr, 1982). Tăng tỷ lệ và kích thƣớc cơ thể cùng với những thay đổi trong thành phần cơ thể có tầm quan trọng kinh tế rất lớn trong chăn nuôi gia súc lấy thịt. Theo (Bathaei và Leroy, 1996) thì tăng trƣởng ở vật nuôi đƣợc thể hiện việc ợng cơ thể theo thời gian nuôi. Trong một nghiên cứu khác (Gatenby, 1986) chủ yếu đƣợc đo bằng sự tăng trƣởng ở động vật ợng sống dẫn đến những thay đổi về hình dáng cơ và thành phần cơ thể. Theo (Orr, 1982) ợng sống trong chăn nuôi là biểu hiện tổng hợp của những thay đổi trong các mô thịt, các cơ quan, nội tạng. Sự gia tăng khối lƣợng cơ thể của vật nuôi chủ yếu là sự phát triển của các mô thịt, xƣơng và chất béo. ụ thuộc vào rất nhiều yếu tố và một cách tổng quát nhất có thể chia các yếu tố này thành hai nhóm chính là: Di truyền và ngoại cảnh, đƣợc diễn tả trong công thức sau: P=G+E Trong đó: P là kiểu hình, 6 G là kiểu gen, E là ngoại cảnh. Có thể diễn đạt các thành phần của công thứ ẽ tạo nên khối lƣợng của cơ thể và khối lƣợng cơ thể là một yếu tố tạo nên kiểu hình (P), vai trò của yếu tố di truyền trong việc tạo nên kiểu hình chính là nhờ hoạt động của các gen (G) và yếu tố tƣơng tác với các gen trong việc tạo nên kiểu hình chính là ngoại cảnh (E). 2.2.1. Yếu tố di truyền và .,1975) cho rằng: Khối lƣợng sơ sinh là Theo (Gonzalez, 1972); ( một tính trạng chịu ảnh hƣởng di truyền của phẩm giống, các giống khác nhau thì có khối lƣợng sơ sinh khác nhau, khối lƣợng sơ sinh cao thƣờng thấy ở những ản. Theo (De giố , 1989) 2,5 và 2,0 kg đối với và 1989) công bố . Còn (Pradhan, là : 2,2; 2 1,6 - 2,0kg. ở 1973) và ( .,1975) của (Langlands, là . ộ tăng trƣởng của nhữ sự phát triển thƣờng , đặc biệt là trong giai đoạn đầu của ảnh hƣởng mạnh mẽ bởi giống (kiểu gen) (Bathaei và Leroy, 1996; Burfening và Kress, 1993; Gatenby, 1986; Stobart Mova ., 1986; Notter và Copenhaver, 1980; cs., 1986; ., 1978). (Devendra, 1975) thấy rằng việc chọn lọc đã cải thiện về của cừu, trong 20 năm qua (1955 -1975) khối lƣợ , năng suất của cừu tăng 4-5 kg, chất lƣợng len cũng đã tăng lên ở cừu Indonesia. Khi cho lai giữa cừ ới cừu Rideau Arcott, khối lƣợng cừu lai lúc sơ sinh, đáng kể so với cừ ( , 2004). Những quan sát đƣợc về sự khác biệt trong khối lƣợng và tăng trọng giữa các kiểu gen khác nhau trong đáp ứng với thức ăn bổ xung có thể là do sự khác biệt về 7 đáp ứng của các kiểu gen khác nhau đối với thức ăn tinh. Tƣơng tác giữa kiểu gen và mức dinh dƣỡng đã đƣợc nghiên cứu do các tác giả khác nhƣ: (Hohenboken và cs.,1976 Alderson và cs.,1982; Brown và cs., 1997). 2.2.2. Tuổi, khối lượng vào , . của ( ., 1975 ( ., 1979). Khối lƣợng lúc sơ sinh là một trong những yếu tố rất quan trọng, cừu sơ sinh nặng cân hơn thƣờng sinh trƣởng sau cai sữa cao hơn cừ ợng sơ sinh nhẹ ẽ cân, c ợ ả năng tăng trƣởng nhanh hơn (Gatenby, 1986). Cải thiện khối lƣợng sơ sinh có ảnh hƣởng tích cực lên các thông số năng suất khác. Ảnh hƣởng đáng kể củ sơ sinh đến khối lƣợng khi cai sữ ợng ợng sáu tháng, tốc độ tăng trƣởng và khối lƣợng lúc giết mổ đã đƣợc (Khan và Bhat, 1981) báo c . ối tƣơng quan giữa cân nặ (Martinez, 1983) ợng cơ thể phát triể ừ . Trong một nghiên cứu khác (Gatenby, 1986) nhận định rằng nhữ ặng hơn lúc sinh tăng trƣởng nhanh hơn ợng sơ sinh nhẹ hơn. ặng hơn khi sinh thƣờ Nhữ ớc cơ thể lớ những cừ con của ều kiện nuôi dƣỡng tốt. Theo (Laes-Fettback và Peters, 1995) , đồng thời ớc cai sữ ảnh hƣởng bở lƣợng sơ sinh. 2.2.3. Tính biệt . 1974b) những nghiên cứu t ., c 8 ,k cao . Cũng tác giả trên cho rằng , kg, đến cừu sinh đơn nặng 29,2 kg, cừu sinh đôi nặng 23,7 kg. Theo ( Katahdin trƣởng thành nặng 68-90 kg, , 1975) c ởng thành chỉ nặng 55-73 kg, c trong khi cừu nh nặng nặng 18,1 kg còn cừu sinh đôi nặng 12,9 tuổi – nặng 50–60 kg - , nặng - nặng 30-45 kg. Khối lƣợng 90 ngày tuổi của cừu con/cừu cái và khối lƣợng 90 ngày tuổi của cừu con/cừu cái/năm bị ảnh hƣởng đáng kể của giới tính của cừu con (p < 0.01) (Gbangboche và cs., 2006). (%) cao hơn so vớ Mặc dù cừu thiế ại bốn tuần tuổi đã dẫn đến giả ở , thiế ừu (Silva và cs., 1980; Gatenby, 1986). 2.2.4. Dinh dưỡng , điều kiện ăn, mùa sinh và hệ thống sản xuất (Gatenby và cs., 1997; ., ., 1972). Theo . (1 tƣơng tác giữa . , đặc biệt là trong giai đoạn đầu của sự phát triển, bị ảnh hƣởng mạnh mẽ bởi sản lƣợng sữa của cừu mẹ hay dinh dƣỡng từ mẹ, sự sẵn có của nguồn thức ăn cả về số lƣợng và chất lƣợng (Bathaei và Leroy, 1996; Burfening và Kress, 1993; Gatenby, 1986; Notter và Copenhaver, 1980). của Ras . (1 , số lƣợng thức ăn mà cừu ăn vào lúc đang chửa 9