Tài liệu Nghiên cứu phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh bình định

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN PHẠM ĐÌNH SỬU NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC DU LỊCH TỈNH BÌNH ĐỊNH Chuyên ngành: Du lịch (Chương trình đào tạo thí điểm) LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ NAM HàNội, 2015 MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... - 7 1. Lý do chọn đề tài ..............................................................................................- 7 2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn. .........................................................................- 7 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ....................................................- 8 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................- 8 5. Lịch sử nghiên cứu của đề tài ...........................................................................- 9 6. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................- 9 7. Kết cấu của đề tài ...........................................................................................- 10 CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỀN VỀ PHÁT TRIỀN NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH DU LỊCH ........................... Error! Bookmark not defined. 1.1. Khái niệm nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lựcError! Bookmark not defined. 1.1.1. Khái niệm nguồn nhân lực ...................... Error! Bookmark not defined. 1.1.2. Phát triển nguồn nhân lực ...................... Error! Bookmark not defined. 1.2. Phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch .... Error! Bookmark not defined. 1.2.1. Nguồn nhân lực ngành du lịch ................ Error! Bookmark not defined. 1.2.2. Vai trò của nguồn nhân lực đối với phát triển du lịchError! Bookmark not defined. 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nguồn nhân lực ngành du lịchError! Bookmark not defined. 1.2.4. Vai trò, nhu cầu phát triển NNL ngành du lịch Việt Nam đến năm 2020 ........................................................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.5. Nội dung cơ bản của phát triển nguồn nhân lựctrong du lịch ........ Error! Bookmark not defined. 1.3. Kinh nghiệm phát triển NNL DL của một số địa phƣơng trong nƣớc và bài học kinh nghiệm chophát triển nguồn nhân lực du lịch Bình Định. ........ Error! Bookmark not defined. -1- 1.3.1. Kinh nghiệm phát triển NNL DL của mộtsố địa phương trong nước.Error! Bookmark not defined. 1.3.2. Kinh nghiệm phát triển NNL DL củamột số quốc gia trên thế giới. Error! Bookmark not defined. 1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho phát triển nguồn nhân lực du lịch Bình Định ........................................................................... Error! Bookmark not defined. Tiểu kết chương 1 ............................................. Error! Bookmark not defined. Chƣơng 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC DU LỊCH TỈNH BÌNH ĐỊNH ............................................................. Error! Bookmark not defined. 2.1. Khái quát chung về du lịch Bình Định ........ Error! Bookmark not defined. 2.1.1. Về vị trí địa lý[18] ................................... Error! Bookmark not defined. 2.1.2. Khái quát chung về du lịch Bình Định.... Error! Bookmark not defined. 2.1.3. Nhận xét về tình hình phát triển của ngành du lịch Bình Định ....... Error! Bookmark not defined. 2.2. Thực trạng phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bình Định. ........ Error! Bookmark not defined. 2.2.1. Quy mô và cơ cấu nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bình Định ............. Error! Bookmark not defined. 2.2.2. Thực trạng nguồn nhân lực khối hành chính sự nghiệpError! Bookmark not defined. 2.2.3. Thực trạng nguồn nhân lực khối sản xuất kinh doanh du lịch ........ Error! Bookmark not defined. 2.2.4. Thực trạng công tác đào tạo nguồn nhân lực du lịchError! Bookmark not defined. 2.3. Đánh giá chung về phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bình ĐịnhError! Bookmark not defined. 2.3.1. Kết quả đạt được. .................................... Error! Bookmark not defined. 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân. ............. Error! Bookmark not defined. -2- 2.3.3. Đánh giá tổng quan về điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức (SWOT) đối với phát triển nhân lực ngành du lịch tỉnh Bình ĐịnhError! Bookmark not defined. Tiểu kết chương 2 ................................................... Error! Bookmark not defined. Chƣơng 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC DU LỊCH TỈNH BÌNH ĐỊNH ............................................................. Error! Bookmark not defined. 3.1. Những căn cứ để đề xuất các giải pháp phát triển nguồn nhân lực du lịch Bình Định. ............................................................. Error! Bookmark not defined. 3.1.1. Quan điểm phát triển .............................. Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Mục tiêu phát triển .................................. Error! Bookmark not defined. 3.2. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bình Định ............ Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Nhóm giải pháp Tăng cường quản lý nhà nước về phát triển NNL DL đối với lao động khối hành chính sự nghiệp. .......... Error! Bookmark not defined. 3.2.2.Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo NNL DL tỉnh Bình Định ........................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.2.3. Nhóm giải pháp phát triển NNL DL đối với khối sản xuất kinh doanh. ........................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.2.4. Các giải phát hỗ trợ phát triển NNL DL Bình Định.Error! Bookmark not defined. 3.3. Một số kiến nghị ............................................ Error! Bookmark not defined. 3.3.1. Đối với các cơ quan quản lý nhà nước. .. Error! Bookmark not defined. 3.3.2. Chính quyền địa phương ......................... Error! Bookmark not defined. Tiểu kết chương 3 ................................................... Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN .............................................................. Error! Bookmark not defined. TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. - 11 PHỤ LỤC -3- DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Dự báo nhu cầ u nhân lực trực tiế p du lich ̣ đế n năm 2020Error! Bookmark not defined. Bảng 2.1: Cơ sở kinh doanh lưu trú DL và dịch vụ ăn uống phục vụ khách DL trên địa bàn tỉnh Bình Định từ năm 2008 – năm 2013 ........... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.2: Thống kê khách du lịch Bình Đinh giai đoạn 2008 – 2013Error! Bookmark not defined. Bảng 2.3: Doanh thu và tốc độ tăng doanh thu ngành du lịch giai đoạn 2008 -2013 ... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.4: Thống kê số LĐ trong ngành DLBình Định qua các năm 2008 – 2013Error! Bookmark not defined. Bảng 2.5: Nhân lực khối hành chính sự nghiệp ngành du lịch Bình Định giai đoạn 2008-2013.................................................................. Error! Bookmark not defined. Bảng 2.6: Cơ cấu LĐ theo giới tính trong các cơ sở kinh doanh DL Bình ĐịnhError! Bookmark not defined. Bảng 2.7: Cơ cấu LĐ theo độ tuổi trong các cơ sở kinh doanh DL ở Bình ĐịnhError! Bookmark not defined. Bảng 2.8: Cơ cấu lao động theo các nhóm ngành nghềError! Bookmark not defined. Bảng 2.9: Cơ cấu lao động theo hợp đồng lao động . Error! Bookmark not defined. Bảng 2.10: Cơ cấulao động theo trình độ đào tạo ..... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.11: Cơ cấu trình độ ngoại ngữ của lao động ngành du lịchError! Bookmark not defined. Bảng 2.12: Lý do doanh nghiệp chưa cử nhân viên tham gia các khoá đào tạoError! Bookmark not defined. Bảng 2.13: Lý do doanh nghiệp cử nhân viên tham gia các khoá đào tạo ........ Error! Bookmark not defined. Bảng 2.14: Chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ doanh nghiệp có nhu cầu cử nhân viên tham gia ..................................................................... Error! Bookmark not defined. -4- Bảng 2.15: Hệ thống đào tạo nhân lực ngành du lịch tỉnh Bình ĐịnhError! Bookmark not defined. Bảng 2.16: Thống kê các nhóm ngành đào tạo và cơ sở đào tạo du lịch .......... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.17: Trình độ của đội ngũ giảng dạy du lịch .. Error! Bookmark not defined. Bảng 2.18: Đánh giá của doanh nghiệp về mức độ phù hợp của chương trình đào tạo với yêu cầu thực tế của doanh nghiệp ....................... Error! Bookmark not defined. chương trình đào tạo với yêu cầu thực tế của doanh nghiệp... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.19: Đánh giá của các cơ sở đào tạo và chuyên gia du lịch về mức độ phù hợp của ............................................................................................................................63 Bảng 2.20: Kết quả đào tạo nhân lực ngành du lịch tại các cơ sở đào tạo trên địa bàn tỉnh Bình Định, giai đoạn 2008-2013........................ Error! Bookmark not defined. Bảng 2.21: Đánh giá của doanh nghiệp về chất lượng đào tạo Error! Bookmark not defined. Bảng 2.22: Đánh giá của các cơ sở đào tạo về chất lượng đào tạo Error! Bookmark not defined. DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biều đồ 2.1: Cơ cấu lao động DL theo nhóm ngành nghề .......................................42 Biểu 2.2: Cơ cấu trình độ lao động nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bình Định ...........43 Biểu đồ 2.3: Đánh giá mức độ đáp ứng về số lượng lao động của DN ...................47 Biểu đồ 2.4: Đánh giá về kiến thức chuyên môn của lao động ................................52 Biểu đồ 2.5. Đánh giá trình độ ngoại ngữ của lao động ..........................................54 Biểu đồ 2.6: Đánh giá kỹ năng làm việc nhóm của lao động ...................................55 Biểu đồ 2.7: Đánh giá kỹ năng giao tiếp của người lao động ..................................56 Biểu đồ 2.8: Đánh giá thái độ của người lao động ...................................................57 Biểu đồ 2.9: Đánh giá tình trạng sức khỏe của người lao động ...............................58 -5- Biểu đồ 2.10: Đánh giá mức độ hài lòng của doanh nghiệp đối với người lao động ......59 -6- DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT NDL: Ngành Du lịch NLĐ: Người lao động DN: Doanh nghiệp DNDL: Doanh nghiệp du lịch NNL: Nguồn nhân lực NNLDL: Nguồn nhân lực du lịch VH-TT&DL: Văn hóa, Thể thao và Du lịch GD&ĐT: Giáo dục và Đào tạo KT- XH: Kinh tế - Xã hội CĐ: Cao đẳng ĐH: Đại học LĐQL: Lao động quản lý LĐNV: Lao động nghiệp vụ LĐ-TB&XH: Lao động và thương binh xã hội UBND: Ủy Ban Nhân Dân -7- PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Vai trò quan trọng của nguồn nhân lực trong sự phát triển KT - XH đã được xác định trong các văn kiện của Đảng và Nhà Nước, chính vì thế việc xây dựng và phát triển NNL nói chung và NNL DL nói riêng không chỉ là vấn đề cấp thiết của cả nước mà còn là vấn đề hết sức khẩn trương của các địa phương trong đó có cả Bình Định. Với chủ trương phát triển kinh tế du lịch trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh nhà trong thời gian sắp đến. Các cấp lãnh đạo tỉnh Bình Định đã xác định việc xây dựng và phát triển NNL DL là mấu chốt cho việc đưa du lịch tỉnh nhà trở thành một trong những địa phương có NDL phát triển hàng đầu trong cả nước dựa trên những lợi thế cạnh tranh nhất định của các tài nguyên du lịch trên địa bàn tỉnh.Tuy nhiên trong quá trình phát triển NDL tỉnh Bình Định thì đội ngũ cán bộ lao động trong NDLchưa khai thác hết lợi thế về các nguồn lực du lịch cho việc phát triển du lịch. Chính vì thế cần phải xây dựng, hoàn thiện đội ngũ cán bộ nhân viên trong NDL của tỉnh nhằm khai thác hiệu quả các giá trị tài nguyên du lịchvới mong muốn đưa Bình Định trở thành một trung tâm du lịch hàng đầu cả nước và ngang tầm với các trung tâm du lịch của các nước trong khu vực và thế giới. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Nghiên cứu phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bình Định” để thực hiện luận văn cao học chuyên ngành du lịch học với mong muốn đưa ra những giải pháp để phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bình Định nhằm góp phần phát triển ngành du lịch Bình Định. 2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn. Đề tài nghiên cứu góp phần hệ thống và xây dựng cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu phát triển NNL Bình Định, đồng thời ứng dụng vào thực tiển NNL DL Bình Định để đưa ra các giải pháp phát triển. -8- 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu và đánh giá thực trạng NNL trong lĩnh vực du lịch trên địa bàn tỉnh Bình Định từ đó đưa ra các giải pháp phát triển NNL DL nhằm phát triển ngành du lịch của địa phương 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn về NNL và phát triển NNL ngành du lịch làm cơ sở cho việc phân tích đánh giá nhân lực du lịch trong các DNDL trên địa bàntỉnh Bình Định. Đánh giá thực trạng phát triển nguồn nhân lực nhằm tìm ra những vấn đề bất cập còn tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại, phân tích những điểm mạnh và điểm yếu, cơ hội và thách thức từNNL DLtỉnh Bình Địnhtừ đó đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm tổ chức, xây dựng và phát triển NNL DL cho Bình Định. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu phát triển nguồn nhân lực du lịch Bình Định. Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu NNLlao động trực tiếp trong ngành du lịch trên địa bàn tỉnh Bình Định. 4.2.Phạm vi nghiên cứu 4.2.1. Về nội dung Đề tài nghiên cứu cơ sở lý luận, thực trạng NNL DL tỉnh Bình Định và đưa ra các giải pháp, các kiến nghị nhằm phát triển NNL DL tỉnh Bình Định. 4.2.2. Về thời gian Đề tàiđược tiến hành nghiên cứu từ tháng 12 năm 2013 và dự định hoàn thành vào tháng 12 năm 2014. Các thông tin và số liệu được thu thập xử lý nằm trong khoảng thời gian từ năm 2008 đến năm 2013. -9- 4.2.3. Về không gian Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các vấn liên quanđến nguồn nhân lực du lịch trên địa bàn tỉnh Bình Định. 5. Lịch sử nghiên cứu của đề tài Trong thời gian gần đây, việc nghiên cứu về NNL nói chung và NNL DL nói riêng đã có rất nhiều đề tài cũng như công trình nghiên cứu đề cập vấn đề này. Tuy nhiên qua nghiên cứu các tư liệu phục vụ cho luận văn, tác giả nhận thấy các công trình, đề tài nghiên cứu chỉ tập trung nghiên cứu NNL trong các lĩnh vực khác như: Phát triển nguồn nhân lực ở Thành phố Hồ Chí Minh trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa hoặc đề tài phát triển nguồn nhân lực tại công ty cổ phần tƣ vấn thiết kế giao thông Bình Định. Phần lớn các công trình nghiên cứu này sử dụng phương pháp thu thập thông tin và phương pháp tiếp cận thống kê để thực hiện đề tài. Hơn nữa các công trình nghiên cứu này chưa nêu bậc được cơ sở lý luận cũng như chưa nghiên cứu sâu về thực trạng nguồn nhân lực đồng thời có những giải pháp còn chưa phù hợp với vấn đề nghiên cứu. Trên địa bàn tỉnh Bình Định từ trước đến nay chưa có đề tài nghiên cứu chính thức về NNL DL của tỉnhvì vậy đề tài Nghiên cứu phát triền nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bình Định là một đề tài nghiên cứumới về vấn đề NNL DL tại Bình Định với mong muốn xây dựng và phát triển NNL DLcó tâm và có tầm để đáp ứng được nhu cầu phát triển của du lịch Bình Định trong thời gian sắp đến. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn là một đề tài có tính khoa học cao, do đó trong quá trình nghiên cứu tác giả sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: 6.1. Phương pháp thu thập thông tin Các thông tin được thu thập từ các giáo trình, sách chuyên khảo, báo, các tạp chí du lịch và các công trình nghiên cứu khoa học trước cũng như các thông tin được thu thập trên các kênh truyền thông như website … nhằm hổ trợ việc nghiên cứu đề tài. - 10 - 6.2. Phương pháp tiếp cận thống kê Các số liệu thứ cấp và sơ cấp được thu thập trực tiếp từ các cơ quản lý nhà nước về du lịch tại Bình Định và lãnh đạo các đơn vị có liên quan đến du lịch. Số liệu điều tra được mã hóa và xử lý bằng các phần mền chuyên dụng nhằmtạo cơ sở cho việc đưa ra các nhận xét đánh giá thông qua các số liệu đã được xử lý. Ngoài ra luận văn còn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp chuyên gia - Phương pháp so sánh 7. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung chính của đề tài có kết cấu gồm 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển nguồn nhân lực du lịch Chương 2: Thực trạng phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch tỉnh Bình Định Chương 3: Giải pháp phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch tỉnh Bình Định - 11 - TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Trần Xuân Cầu & Mai Quốc Chánh (2008), Giáo trình kinh tế nguồn nhân lực, NXB Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội. 2. PGS.TS Trầ n Kim Dung (2010), Quản trị nguồn nhân lực, Nxb Tổng hợp TP.HCM 3. Nguyễn Thị Anh Đào (2011), Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao – sức hút từ Đà Nẳng. 4. Nguyễn Văn Điềm & Nguyễn Ngọc Quân (2004), Giáo trình Quản trị nhân lực, NXB Lao động Xã hội. 5. PGS.TS Phạm Văn Đức (2013), Vai trò của nguồn nhân lực trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa ở Việt Nam hiện nay. 6. Phạm Minh Hạc, (1996), Vấn đề con người trong sự nghiệp CNH- HĐH, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 7. Cảnh Chí Hoàng – Trần Vĩnh Hoàng (2013), Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ở một số nước và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. 8. Trần Sơn Hải (2011), Luận án tiến sĩ, Phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch vùng Nam Trung bộ Và Tây Nguyên. 9. PGS.TS. Nguyễn Lộc (2010), Những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân lực ở Việt Nam 10. Lê Thị Mỹ Linh (2009), Luận án tiến sĩ, Phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế. 11. Nguyễn Minh Ngọc, (2009), Kinh nghiệm phát triển du lịch quốc tế của Thái Lan và những gợi ý cho Việt Nam 12. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa (2012), Chương trình hành động ngành du lịch Khánh Hòa giai đoạn 2012-2015 và định hướng đến năm 2020. 13. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định (2010), Hội nghị Tổng kết hoạt động du lịch năm 2013 và triển khai nhiệm vụ 2014. - 12 - 14. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh (2014), Định vị thương hiệu du lịch Quảng Ninh. 15. Viên nghiên cứu và phát triển du lịch (2011), Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” 16. Bùi Thị Thanh (2005), Luận án tiến sĩ, Phát triển nguồn nhân lực cho vùng đồng bằng Sông Cửu Long đến năm 2020. 17. PGS. TS Nguyễn Tiệp (2005), Giáo trình nguồn nhân lực, NXB Lao Động Xã hội Các trang web: 18. http://www.dostbinhdinh.org.vn/DiaChiBD/TNDCHC/P1_chuong_1.htm 19. http://binhdinh.gov.vn/inetcloud/portal/main/page/travel/tiemnangdulich.ivt?intl=vi 20.http://svhttdl.binhdinh.gov.vn/index.php?Itemid=199&catid=78:dulich&id=553:binh-nhchu-trng-cong-tac-quy-hoch-u-t-phat-trin-dulch&option=com_content&view=article 21. http://vovworld.vn/vi-vn/Kinh-te/Quang-ba-xuc-tien-phat-trien-du-lich-cho-BinhDinh/184873.vov 22.http://www.binhdinh.gov.vn/inetcloud/portal/main/page/gov/chitietdanhmuc.ivt?intl =vi&id=5108ce434bd626cecdf7824e 23. http://binhdinh.gov.vn/inetcloud/portal/main/page/intro/kinhtexahoi.ivt?intl=vi - 13 - VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ ! VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ ! VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ ! VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ ! VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ ! VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ !