Tài liệu Nghiên cứu cấu trúc và mô phỏng sinh trưởng bạch đàn (eucalyptus urophylla) dòng u6 và pn2 trồng thuần loài tại tỉnh phú thọ nhằm đề xuất một số giải pháp kinh doanh có hiệu quả loài cây nay tại địa phương

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ PTNt Tr-êng ®¹i häc l©m nghiÖp ------------------------------------- Vò thµnh nam “Nghiªn cøu cÊu tróc vµ M¤ PHáNG sinh tr-ëng B¹ch ®µn (Eucalyptus urophylla) dßng U6 vµ PN2 trång thuÇn loµi t¹i tØnh phó thä nh»m ®Ò xuÊt mét sè gi¶I ph¸p kinh doanh cã hiÖu qu¶ loµi c©y nµy t¹i ®Þa ph­¬ng” Chuyªn ngµnh: L©m häc M· sè: 60.62.60 luËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp Hµ t©y – 2006 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ PTNt Tr-êng ®¹i häc l©m nghiÖp ------------------------------------- Vò thµnh nam “Nghiªn cøu cÊu tróc vµ M¤ PHáNG sinh tr-ëng B¹ch ®µn (Eucalyptus urophylla) dßng U6 vµ PN2 trång thuÇn loµi t¹i tØnh phó thä nh»m ®Ò xuÊt mét sè gi¶I ph¸p kinh doanh cã hiÖu qu¶ loµi c©y nµy t¹i ®Þa ph­¬ng” Chuyªn ngµnh: L©m häc M· sè: 60.62.60 luËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp Ng-êi h-íng dÉn khoa häc.TS Huúnh §øc Nh©n Hµ t©y – 2006 1 §Æt vÊn ®Ò ChiÕn l-îc L©m nghiÖp quèc gia giai ®o¹n 2006-2020 ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô kinh tÕ trong giai ®o¹n nµy vÒ trång rõng ph¶i ®¶m b¶o diÖn tÝch rõng trång s¶n xuÊt æn ®Þnh ë møc 2,4 – 2,6 triÖu ha rõng trång nguyªn liÖu c«ng nghiÖp, ®¸p øng c¬ b¶n nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, bét giÊy, v¸n nh©n t¹o vµ xuÊt khÈu. Tr-íc m¾t, trong giai ®o¹n 2006-2010 diÖn tÝch trång rõng míi phôc vô cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®-îc x¸c ®Þnh -u tiªn kho¶ng 1,2 triÖu ha (bao gåm c¶ rõng gç lín vµ gç nhá) nh»m ®¶m b¶o cung cÊp nguyªn liÖu cho chÕ biÕn gç vµ bét giÊy, tõng b-íc t¹o nguån gç lín cho s¶n xuÊt s¶n phÈm gç xuÊt khÈu. Tõ nh÷ng yªu cÇu thùc tÕ ®ã, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®· x©y dùng c¸c ch-¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch nh- ch-¬ng tr×nh trång rõng nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt s¶n phÈm gç xuÊt khÈu, kÕ ho¹ch vay vèn Quü Hç trî Ph¸t triÓn trång rõng nguyªn liÖu; trong ®ã ®· x¸c ®Þnh kho¶ng 20 loµi c©y trång chñ yÕu cung cÊp nguyªn liÖu. Vïng §«ng b¾c ®-îc x¸c ®Þnh lµ trung t©m trång rõng nguyªn liÖu phôc vô c«ng nghiÖp chÕ biÕn bét giÊy, v¸n nh©n t¹o vµ trång rõng gç lín phôc vô s¶n xuÊt s¶n phÈm gç xuÊt khÈu víi c¸c lo¹i c©y trång ®-îc x¸c ®Þnh lµ: Keo lai, Keo tai t-îng, B¹ch ®µn lai c¸c dßng, Th«ng m· vÜ, Th«ng nhùa, Bå ®Ò vµ chó träng c¸c loµi cã kh¶ n¨ng cung cÊp gç lín nh- B¹ch ®µn. HiÖn nay, ë c¸c tØnh vïng §«ng b¾c, ®Æc biÖt lµ c¸c tØnh vïng Trung t©m (Phó Thä, Yªn B¸i, Tuyªn Quang) ®· ®-a c¸c dßng B¹ch ®µn cã nguån gèc tõ m«, hom vµo trång rõng cung cÊp nguyªn liÖu, ban ®Çu trång thö nghiÖm tõ nh÷ng n¨m 1996, 1997 vµ ®· lùa chän ®-îc mét sè dßng ®Ó trång rõng tËp trung nh- U6, PN2, qua mét sè n¨m g©y trång cho thÊy 2 dßng nµy sinh tr-ëng vµ ph¸t triÓn tèt. Tuy nhiªn, 2 dßng B¹ch ®µn nµy ®-îc g©y trång víi sè l-îng lín t¹i Phó Thä, vµ c¸c tØnh l©n cËn nh-ng cho ®Õn nµy c¸c nghiªn cøu vÒ chóng cßn rÊt Ýt, ®Æc biÖt lµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®iÒu tra vµ s¶n l-îng 2 rõng. ViÖn nghiªn cøu c©y nguyªn liÖu GiÊy lµ c¬ quan ®i tiªn phong nh-ng chØ tËp trung vµo khÝa c¹nh gièng (quy tr×nh nu«i c©y m«, t¹o c©y con, kü thuËt trång), cßn c¸c néi dung kh¸c rÊt quan träng nh- ®iÒu tra, s¶n l-îng, lËp c¸c lo¹i b¶ng, biÓu phôc vô cho c«ng t¸c ®iÒu tra, kinh doanh rõng cßn rÊt h¹n chÕ…ch­a ®­îc nghiªn cøu, ®©y lµ c¸c yªu cÇu thiÕt yÕu khi s¶n xuÊt vµ kinh doanh bÊt cø loµi c©y trång nµo. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu thùc tÕ ®ã, viÖc “Nghiªn cøu cÊu tróc vµ m« pháng sinh tr-ëng B¹ch ®µn (Eucalyptus urophylla) dßng U6 vµ PN2 t¹i Phó Thä nh»m ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p kinh doanh cã hiÖu qu¶ loµi c©y nµy t¹i ®Þa ph-¬ng” lµ rÊt cÇn thiÕt. 3 Ch-¬ng 1 l-îc sö vÊn ®Ò nghiªn cøu 1.1 Quy luËt kÕt cÊu l©m phÇn Quy luËt kÕt cÊu l©m phÇn lµ c¬ së khoa häc chñ yÕu cho c¸c ph-¬ng ph¸p thèng kª, dù ®o¸n tr÷, s¶n l-îng vµ tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu kü thuËt trong kinh doanh, ®iÒu chÕ rõng. RÊt nhiÒu t¸c gi¶ trong vµ ngoµi n-íc ®· nghiªn cøu lÜnh vùc nµy cho c¸c ®èi t-îng, b»ng c¸c ph-¬ng ph¸p vµ nh»m c¸c môc ®Ých kh¸c nhau. V× vËy, d-íi ®©y chØ cã thÓ tãm t¾t mét sè kÕt qu¶ liªn quan tíi môc ®Ých nghiªn cøu ®· ®Ò cËp trong c«ng tr×nh nµy. 1.1.1 VÒ kÕt cÊu l©m phÇn ë tr¹ng th¸i tÜnh. C¸c t¸c gi¶ th-êng tËp trung nghiªn cøu mét sè quy luËt c¬ b¶n, ®©y lµ quy luËt ®Æc tr-ng nhÊt cña l©m phÇn. 1.1.1.1 Mét sè quy luËt ph©n bè. a. Ph©n bè sè c©y theo cì ®-êng kÝnh (N-D) Ph©n bè sè c©y theo ®-êng kÝnh ®«i khi cßn ®ùoc gäi lµ ph©n bè ®-êng kÝnh vµ th-êng ®-îc ký hiÖu lµ N- D. Khi biÓu thÞ ph©n bè sè c©y theo ®-êng kÝnh cña mét l©m phÇn nµo ®ã trªn biÓu ®å, trôc hoµnh biÓu thÞ cì kÝnh, trôc tung biÓu thÞ sè c©y hoÆc tÇn suÊt t-¬ng øng. §Æc ®iÓm ph©n bè sè c©y theo ®-êng kÝnh cña nh÷ng l©m phÇn thuÇn lo¹i ®Òu tuæi kh¸c biÖt hoµn toµn nh÷ng l©m phÇn hçn giao kh¸c tuæi. Nh÷ng l©m phÇn thuÇn loµi ®Òu tuæi, ®-êng cong ph©n bè N-D hÇu hÕt ®Òu cã d¹ng mét ®Ønh lÖch tr¸i. Tuæi l©m phÇn cµng t¨ng, ®é lÖch ph©n bè cµng gi¶m vµ cµng tiÖm cËn ®Õn ph©n bè chuÈn. §ång thêi, khi tuæi t¨ng lªn, ph¹m vi ph©n bè cµng réng vµ ®-êng cong ph©n bè cµng bÑt, cã nhiÒu ®Ønh r¨ng c-a. 4 §Ó m« t¶ ph©n bè N-D l©m phÇn thuÇn loµi ®Òu tuæi cã thÓ dïng hµm Charlier kiÓu a; ph©n bè Beta; ph©n bè Gamma; ph©n bè Weibull. Víi c¸c l©m phÇn hçn giao kh¸c tuæi, Meyer (1934) vµ Prodan (1949) m« t¶ ph©n bè N-D b»ng ph-¬ng tr×nh: Ni = K.e –α.di ( 1.1) Trong ®ã di vµ Ni lµ trÞ sè gi÷a cì vµ sè c©y cña cì kÝnh thø i, ph-¬ng tr×nh nµy cßn ®-îc gäi lµ ph-¬ng tr×nh Mayer. Weise ®· x¸c ®Þnh c©y b×nh qu©n n»m ë vÞ trÝ 57,5% tæng sè c©y rõng, nÕu s¾p xÕp tõ c©y nhá ®Õn c©y lín nhÊt ë l©m phÇn thuÇn lo¹i ®Òu tuæi. ë c¸c l©m phÇn thuÇn lo¹i kh¸c tuæi hoÆc hçn giao, theo mét sè t¸c gi¶ vÞ trÝ nµy dao ®éng tõ 52% ®Õn 72%. ë ViÖt Nam, qua nhiÒu nghiªn cøu cña Vò V¨n Nh©m (1988)[22] vµ Vò TiÕn Hinh (1990)[10] cho thÊy, cã thÓ dïng ph©n bè Weibull víi hai tham sè ®Ó biÓu thÞ ph©n bè cho nh÷ng l©m phÇn thuÇn loµi, ®Òu tuæi nh- Th«ng ®u«i ngùa (Pinus massoniana), Th«ng nhùa (Pinus merkussii), Mì (Manglietia glauca) vµ Bå ®Ò (Styrax tonkinensis). NguyÔn Ngäc Lung (1999)[21] ®· dïng hµm Charlier kiÓu A m« pháng ph©n bè N- D cho l©m phÇn Th«ng ba l¸ (Pinus kesiya) ë ViÖt Nam. Theo ®-êng kÝnh t-¬ng ®èi (Di/D), ph¹m vi biÕn ®éng ®-êng kÝnh l©m phÇn th-êng tõ 0,5 ®Õn 1,7 lÇn ®uêng kÝnh b×nh qu©n. HÖ sè biÕn ®éng ®-êng kÝnh gi¶m khi tuæi l©m phÇn t¨ng, víi l©m phÇn non kho¶ng 30- 40%, l©m phÇn trung niªn kho¶ng 25-30% vµ thµnh thôc lµ 20-30%. C©y cã ®-êng kÝnh b×nh qu©n n»m ë vÞ trÝ kho¶ng tõ 55 - 60% sè c©y kÓ tõ cì kÝnh nhá. Víi c¸c l©m phÇn tù nhiªn hçn giao kh¸c tuæi ë ViÖt Nam, tõ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña §ång Sü HiÒn (1974)[8] vµ nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c cho thÊy: ph©n bè N-D th-êng cã nhiÒu ®Ønh h×nh r¨ng c-a vµ tån t¹i phæ biÕn ë d¹ng ph©n bè 5 gi¶m vµ ®«i khi cã mét ®Ønh chÝnh ë cì kÝnh b¾t ®Çu ®o. Theo §ång Sü HiÒn (1974)[8], ph¹m vi biÕn ®éng ®-êng kÝnh trong tõng l©m phÇn tù nhiªn th-êng tõ 0,5 - 4,1 lÇn ®-êng kÝnh b×nh qu©n. Víi mçi loµi trong l©m phÇn, ph¹m vi biÕn ®éng ®-êng kÝnh hÑp h¬n. VÞ trÝ c©y cã ®-êng kÝnh b×nh qu©n n»m trong kho¶ng tõ 51- 73% sè c©y kÓ tõ cì kÝnh nhá. HÖ sè biÕn ®éng b×nh qu©n vÒ ®-êng kÝnh trong l©m phÇn kho¶ng 71%. b. Quy luËt ph©n bè sè c©y theo chiÒu cao (N-H) Ph©n bè sè c©y theo chiÒu cao th-êng ®-îc c¸c t¸c gi¶ Ýt quan t©m h¬n vµ còng ®-îc sö dông Ýt h¬n trong thùc tÕ, víi l©m phÇn thuÇn loµi ®Òu tuæi, ph©n bè sè c©y theo chiÒu cao xÐt cho toµn l©m phÇn hay trong tõng cì kÝnh ®Òu cã d¹ng ®-êng cong mét ®Ønh h¬i lÖch ph¶i. Theo nghiªn cøu cña nhiÒu t¸c gi¶, nÕu lÊy chiÒu cao b×nh qu©n lµm ®¬n vÞ, th× giíi h¹n thÊp nhÊt vÒ chiÒu cao lµ 0,69 vµ cao nhÊt lµ 1,16; hÖ sè biÕn ®éng vÒ chiÒu cao trong l©m phÇn kho¶ng 8%. NguyÔn Ngäc Lung (1999)[21] ®· dïng hµm ®· dïng hµm Charlier kiÓu A pháng ph©n bè N-H cho l©m phÇn Th«ng ba l¸ (Pinus kesiya) ë ViÖt Nam vµ víi x¸c xuÊt P0.05 cã 82 % c¸c « tiªu chuÈn phï hîp. Rõng tù nhiªn l¸ réng n-íc ta, theo §ång Sü HiÒn (1974)[8] ph©n bè chiÒu cao trong tõng loµi hay l©m phÇn th-êng cã nhiÒu ®Ønh, ph¶n ¶nh kÕt cÊu tÇng phøc t¹p cña rõng chÆt chän. Ph¹m vi biÕn ®éng chiÒu cao tõ 0,3-2,5 lÇn chiÒu cao b×nh qu©n, trong tõng loµi c©y cã hÑp h¬n. HÖ sè biÕn ®éng chiÒu cao víi l©m phÇn tù nhiªn tõ 25 - 40%, trong ph¹m vi loµi tõ 12 - 34%. c.Ph©n bè sè c©y theo thÓ tÝch (N-V) Ph©n bè sè c©y theo thÓ tÝch còng nh- ph©n bè tæng thÓ tÝch theo cì kÝnh trong l©m phÇn cã d¹ng ®-êng cong mét ®Ønh tiÖm cËn víi ph©n bè chuÈn. Trong mçi l©m phÇn, biÕn ®éng vÒ thÓ tÝch lín h¬n rÊt nhiÒu so víi biÕn ®éng cña c¸c ®¹i l-îng kh¸c, th-êng tõ 40 - 60%. d. Ph©n bè sè c©y theo mét sè chØ tiªu h×nh d¹ng 6 ChØ tiªu dÆc tr-ng cho h×nh d¹ng hay ®-îc ®Ò cËp nhÊt lµ h×nh sè tù nhiªn f0.1, h×nh sè th-êng f1.3 vµ h×nh suÊt q2. Ph©n bè sè c©y theo mçi chØ tiªu h×nh d¹ng ®Òu cã cã d¹ng tiÖm cËn víi ph©n bè chuÈn, theo §ång Sü HiÒn (1974)[8], ®èi víi rõng tù nhiªn l¸ réng n-íc ta, f0.1 biÕn ®éng vµo kho¶ng 8 9% vµ rÊt æn ®Þnh. HÖ sè biÕn ®éng cña f1.3 Ýt æn ®Þnh h¬n vµ b×nh qu©n kho¶ng 12%, nghÜa lµ lín h¬n biÕn ®éng cña f0.1 kho¶ng 1,5 lÇn. 1.1.1.2 Mét sè quy luËt t-¬ng quan a. Quy luËt t-¬ng quan gi÷a chiÒu cao víi ®-êng kÝnh th©n c©y (H/D) Khi s¾p xÕp c©y rõng cïng mét lóc theo hai ®¹i l-îng ®-êng kÝnh ngang ngùc (D) vµ chiÒu cao th©n c©y (H) sÏ ®-îc quy luËt ph©n bè hai chiÒu vµ cã thÓ ®Þnh l-îng thµnh quy luËt t-¬ng quan gi÷a chiÒu cao víi ®-êng kÝnh th©n c©y, quy luËt kÕt cÊu c¬ b¶n nµy còng ®-îc rÊt nhiÒu t¸c gi¶ nghiªn cøu. §ång SÜ HiÒn (1974)[8] ph©n tÝch vµ vËn dông khi nghiªn cøu t-¬ng quan chiÒu cao víi ®-êng kÝnh nh»m x¸c ®Þnh ph-¬ng ph¸p lËp biÓu cÊp chiÒu cao vµ biÓu thÓ tÝch theo cÊp chiÒu cao ë rõng ViÖt Nam. ë n-íc ta, §ång SÜ HiÒn(1974)[8] ®· thö nghiÖm n¨m d¹ng t-¬ng quan th-êng ®-îc nhiÒu t¸c gi¶ n-íc ngoµi sö dông lµ: h = a + bd + cd2 (1.2) h = a + bd + cd2 + ed3 (1.3) h = a + bd + c log d (1.4) h = a + b log d (1.5) log h = a + b log d (1.6) Vµ kÕt luËn ph-¬ng tr×nh (1.6) thÝch hîp cho ®èi t-îng rõng hçn giao kh¸c tuæi cã nguån gèc tù nhiªn. Ph©n tÝch kÕt qu¶ cña c¸c t¸c gi¶ ®i tr-íc cho thÊy ph-¬ng ph¸p biÓu ®å ®ßi hái nhiÒu tµi liÖu quan s¸t, ®ång thêi bÞ nh©n tè chñ quan chi phèi ®¸ng kÓ. 7 Ng-îc l¹i ph-¬ng ph¸p gi¶i tÝch to¸n häc tuy phøc t¹p h¬n nh-ng yªu cÇu tµi liÖu kh«ng nhiÒu vµ c¬ b¶n lo¹i trõ ®-îc yÕu tè chñ quan cña con ng-êi. Tuy nhiªn, d¹ng ph-¬ng tr×nh nµo thÝch hîp cho ®èi t-îng nµo cßn ch-a ®-îc xem xÐt ®Çy ®ñ, ®Æc biÖt khi cÇn t×m kiÕm mét d¹ng t-¬ng quan tèt nhÊt ®Ò lµm c¬ së x©y dùng m« h×nh ®éng th¸i vÒ quy luËt nµy. b. T-¬ng quan gi÷a ®-êng kÝnh t¸n c©y víi ®-êng kÝnh ngang ngùc (Dt/D) Tõ nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu ®éc lËp nhau, rÊt nhiÒu t¸c gi¶ ®· kh¼ng ®Þnh cã mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a ®-êng kÝnh t¸n víi ®-êng kÝnh ngang ngùc. Tïy theo loµi c©y vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau, mèi quan hÖ nµy thÓ hiÖn kh¸c nhau nh-ng phæ biÕn nhÊt lµ d¹ng ph-¬ng tr×nh ®-êng th¼ng bËc nhÊt: Dt = a + b.D (1.7) Nh×n chung c¸c nghiªn cøu võa nªu ®Òu nh»m môc tiªu chñ yÕu lµ ®o¸n ®äc ¶nh hµng kh«ng. ë ViÖt Nam, Vò §×nh Ph-¬ng(1985)[23] ®· kh¼ng ®Þnh mèi liªn hÖ mËt thiÕt gi÷a ®-êng kÝnh t¸n vµ ®-êng kÝnh ngang ngùc theo d¹ng ph-¬ng tr×nh (1.7). T¸c gi¶ ®· thiÕt lËp ph-¬ng tr×nh cho mét sè loµi c©y l¸ réng nh-: Rµng rµng, V¹ng, Lim xanh, Chß chØ, trong l©m phÇn hçn giao kh¸c tuæi ®Ó phôc vô c«ng t¸c ®iÒu chÕ rõng. 1.1.2. VÒ kÕt cÊu l©m phÇn ë tr¹ng th¸i ®éng. So víi kÕt cÊu ë tr¹ng th¸i tÜnh, nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ®éng th¸i kÕt cÊu l©m phÇn cßn ch-a nhiÒu vµ quan träng nhÊt lµ ®éng th¸i ph©n bè sè c©y theo cì ®-êng kÝnh, tËp trung vµo mét vµi quy luËt c¬ b¶n sau ®©y: HÇu hÕt c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Òu tËp trung vµo viÖc m« pháng sù biÕn ®æi cña ph©n bè ®-êng kÝnh theo tuæi. §Ó lµm viÖc nµy mét sè t¸c gi¶ ®· x¸c ®Þnh c¸c tham sè cña ph©n bè ngÉu nhiªn, trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp qua c¸c hµm t-¬ng quan víi tuæi l©m phÇn 8 Nh×n chung, ®Ó m« pháng ®éng th¸i ph©n bè sè c©y theo cì ®-êng kÝnh, c¸c t¸c gi¶ th-êng sö dông hai ph-¬ng ph¸p phæ biÕn: 1.1.2.1. Dùa vµo t¨ng tr-ëng ®-êng kÝnh cña tõng cì kÝnh ë mçi ®Þnh kú vµ hÖ sè chuyÓn cÊp ®Ó x¸c ®Þnh sè c©y chuyÓn cì kÝnh nµy sang cì kÝnh kh¸c. HÖ sè chuyÓn cÊp (f) ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc f= ZDj K (1.8) Víi K lµ cì kÝnh (2 hoÆc 4 cm), ZDJ lµ t¨ng tr-ëng ®-êng kÝnh, ZD ®-îc x¸c ®Þnh th«ng qua ®-êng kÝnh d¹ng ®-êng th¼ng ZD = a + b.D. Theo Vò TiÕn Hinh (1991), trong 2 tham sè a vµ b, tham sè b cã quan hÖ chÆt víi tuæi l©m phÇn, tuæi cµng t¨ng, b cµng gi¶m. Quy luËt nµy ®-îc minh häa b»ng kÕt qu¶ tÝnh to¸n tõ 30 c©y gi¶i tÝch thuéc l©m phÇn Th«ng ®u«i ngùa ë Yªn Dòng ( Hµ B¾c). ZD = 0,0985 + 0,2038.D ( tuæi 4-7) ZD = - 0,0727 + 0,1314.D ( tuæi 8-10) ZD = - 0,0898 + 0,0896.D ( tuæi 11-13) ZD = - 0,1154 + 0,0799.D ( tuæi 14-16) Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu loµi Fichte ë §øc vµ loµi Th«ng ®u«i ngùa ë ViÖt Nam, t¸c gi¶ nhËn xÐt: tham sè b cña ph-¬ng tr×nh ZD = a + b.D. cã quan hÖ chÆt chÏ víi tuæi l©m phÇn (A) vµ ®-îc m« t¶ thÝch hîp theo d¹ng b = a 0 + a1/A. Víi loµi Th«ng ®u«i ngùa vïng §«ng b¾c, ph-¬ng tr×nh cô thÓ x¸c ®Þnh lµ: b = - 0,0565 + 1,7056/A (1.9) 9 TrÇn V¨n Con (1991)[3] vµ B¶o Huy (1993)[14] sö dông t¨ng tr-ëng ®-êng kÝnh vµ hÖ sè chuyÓn cÊp f ®Ó dù ®o¸n ph©n bè N-D cho rõng khép vµ rõng B»ng l¨ng -u thÕ ë T©y Nguyªn. 1.1.2.2. Dùa vµo ph©n bè lý thuyÕt Khi ¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy ®Ó m« pháng ®éng th¸i ph©n bè cho l©m phÇn thuÇn loµi ®Òu tuæi, tr-íc tiªn cÇn chän ph©n bè lý thuyÕt thÝch hîp m« t¶ ph©n bè N-D, sau ®ã x¸c lËp quan hÖ gi÷a tham sè cña ph©n bè trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp víi tuæi l©m phÇn. ë ViÖt Nam ®· cã nhiÒu t¸c gi¶ sö dông ph©n bè Weibull ®Ó m« t¶ ph©n bè N-D cho c¸c l©m phÇn thuÇn loµi, ®Òu tuæi, nh- Vò Nh©m (1988)[22]; Vò TiÕn Hinh (1990)[10]; Ph¹m Ngäc Giao (1996)[6]; TrÇn V¨n Con (1991)[3]. Vò TiÕn Hinh (1990)[10] x¸c ®Þnh c¸c tham sè α vµ γ cña ph©n bè Weibull cho mét sè loµi c©y trång ë vïng Trung t©m vµ vïng §«ng b¾c n-íc ta theo c¸c ph-¬ng tr×nh d-íi ®©y: α = 0,484 + 5,0282.Z γ=( Trong ®ã: 1 )2 2 7,119  8,325X  2,135X (1.10) (1.11) Z = r/R; r = D - Dmin; R = Dmax- Dmin X = α4.R2/104 Ph¹m Ngäc Giao (1996)[6] sö dông ph©n bè Weibull m« t¶ ®éng th¸i ph©n bè N-D cho c¸c l©m phÇn Th«ng ®u«i ngùa vµ Th«ng nhùa, trong ®ã tham sè α vµ γ x¸c ®Þnh theo ph-¬ng tr×nh: α = 0,492 + 5,152.Z 1 = 0,71194 + 0,83251.X + 0,21346.X2 10.  (1.12) (1.13) §-êng kÝnh D , Dmin, Dmax ®-îc x¸c ®Þnh th«ng qua quan hÖ víi H0 vµ N 10 1.2.Nghiªn cøu sinh tr-ëng l©m phÇn. 1.2.1 Trªn thÕ giíi 1.2.1.1.LËp biÓu cÊp ®Êt CÊp ®Êt lµ mét chØ tiªu biÓu thÞ søc s¶n xuÊt hay møc ®é tèt xÊu cña ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh ®èi víi mét kiÓu rõng nhÊt ®Þnh. Nghiªn cøu lËp biÓu cÊp ®Êt ®Ó lµm c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh vµ sö dông c¸c biÓu ®iÒu tra, s¶n l-îng nãi riªng vµ thiÕt kÕ c¸c biÖn ph¸p kinh doanh rõng nãi chung. Trªn thÕ giíi, qu¸ tr×nh t×m tßi nh÷ng chØ tiªu biÓu thÞ møc tèt, xÊu cña ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh rõng ®· tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n. Tr-íc tiªn ng-êi ta ®i theo h-íng t×m nh÷ng nh©n tè cã tÝnh chÊt nguyªn nh©n, t¸c ®éng râ rÖt ®Õn qu¸ tr×nh sinh tr-ëng cña rõng nh- khÝ hËu, kh«ng khÝ, ®Êt... Nh-ng thùc ra cã rÊt nhiÒu nh©n tè lu©n chuyÓn, ¶nh h-ëng ®Õn qu¸ tr×nh sinh tr-ëng cña c©y rõng, cho dï cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc mét nh©n tè chñ ®¹o ®i ch¨ng n÷a, th× nh©n tè nµy l¹i quay l¹i t¸c ®éng mét c¸ch tæng hîp víi c¸c nh©n tè kh¸c. Do ®ã, ®i theo h-íng nµy ng-êi ta kh«ng ®¹t ®-îc kÕt qu¶ mong muèn. Sau ®ã, viÖc nghiªn cøu ®i theo h-íng dïng nh©n tè cã tÝnh chÊt hÖ qu¶ nh-: trong n«ng nghiÖp dïng kÕt cña thu h¸i ®Ó ph©n chia cÊp s¶n l-îng cña ®ång ruéng cßn ®èi víi l©m nghiÖp dùa vµo trÞ sè s¶n l-îng cña rõng ®Ó ph©n chia søc s¶n xuÊt. Tõ khi Eichhorn (1904) ph¸t hiÖn ra qui luËt “Tr÷ l­îng rõng lµ mét hµm sè cña chiÒu cao l©m phÇn” th× ph­¬ng ph¸p ph©n chia cÊp ®Êt ®-îc cñng cè víi c¬ së lý luËn v÷ng ch¾c h¬n. Theo «ng, tÊt c¶ c¸c l©m phÇn trªn c¸c ®iÒu kiÖn lËp ®Þa kh¸c nhau, cã cïng tr÷ l-îng khi chóng cã cïng chiÒu cao b×nh qu©n. Néi dung chÝnh cña ph©n chia cÊp ®Êt lµ: ph¶i t×m ®-îc mèi quan hÖ theo tuæi cña mét nh©n tè ®iÒu tra ®-îc lùa chän nµo ®ã, th«ng th-êng lµ chiÒu cao b×nh qu©n l©m phÇn, chiÒu cao b×nh qu©n tÇng tréi...Nh©n tè ®-îc lùa chän 11 nµy ph¶i lµ mét chØ tiªu cã quan hÖ chÆt chÏ víi tr÷ l-îng rõng, Ýt chÞu ¶nh h-ëng cña c¸c biÖn ph¸p kinh doanh. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña nhiÒu t¸c gi¶ ®Òu kh¼ng ®Þnh, qui luËt sinh tr-ëng chiÒu cao cña mçi loµi c©y phô thuéc c¸c vïng kh¸c nhau, cã thÓ cã sù kh¸c biÖt. Tõ ®ã øng víi mçi kiÓu sinh tr-ëng chiÒu cao, cÇn x¸c ®Þnh mét biÓu cÊp ®Êt hay gäi lµ mét hÖ thèng cÊp ®Êt. Víi mét hÖ thèng cÊp ®Êt, lËp mét ph-¬ng tr×nh sinh tr-ëng chiÒu cao b×nh qu©n chung, tõ ph-¬ng tr×nh nµy, ph©n thµnh c¸c ®-êng cong sinh tr-ëng chiÒu cao kh¸c nhau, gäi lµ ®-êng cong chØ thÞ cÊp ®Êt. Nh- vËy, viÖc ph©n chia cÊp ®Êt cho dï sö dông chØ tiªu nµo th× thùc chÊt lµ ®¸nh gi¸ vµ ph©n chia trùc tiÕp møc ®é sinh tr-ëng cña rõng. 1.2.1.2.VÒ nghiªn cøu sinh tr-ëng: §· cã rÊt nhiÒu nghiªn cøu vÒ qui luËt sinh tr-ëng cña l©m phÇn còng nh- c©y c¸ thÓ, phÇn lín ®-îc x©y dùng thµnh c¸c m« h×nh to¸n häc chÆt chÏ vµ ®· ®-îc c«ng bè trong c¸c c«ng tr×nh cña Mayer, Stevenson (1943). Schumaccher vµ Coile (1960)[5]; Alder (1980); Clutter, Jerome L...(1983). Cã thÓ coi sinh tr-ëng rõng vµ c©y rõng lµ mét hµm phô thuéc nhiÒu biÕn sè, tuæi (A), c¸c ®iÒu kiÖn sinh th¸i (STi) vµ c¸c biÖn ph¸p kinh doanh t¸c ®éng cña con ng-êi (T§s)... Y = f (A, STi, T§s...) (1.14) NÕu coi ®iÒu kiÖn sinh th¸i, biÖn ph¸p kinh doanh t¸c ®éng t-¬ng ®èi ®ång nhÊt th× ®iÒu kiÖn sinh tr-ëng sinh tr-ëng cña rõng vµ c©y rõng lµ mét hµm sè theo tuæi: Y = f (A) (1.15) Trong lÞch sö ph¸t triÓn m«n s¶n l-îng rõng, nh÷ng hµm sinh tr-ëng d¹ng (1.15) ®-îc nghiªn cøu nhiÒu, b¾t ®Çu tõ hµm Gompertz (1825) Y = meac  bx (1.16) 12 Sau ®ã mét lo¹t c¸c hµm sinh tr-ëng kh¸c ra ®êi nh-: Korsun-Assmann Frane, Schumacher, Korf .v.v. G.went (1973) ®· tæng hîp nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c¸c hµm sinh tr-ëng (Y), t¨ng tr-ëng b×nh qu©n (Y/A), hµm t¨ng tr-ëng th-êng xuyªn (hay gäi lµ hµm tèc ®é sinh tr-ëng) vµ hµm suÊt t¨ng tr-ëng (hay gäi lµ hµm tèc ®é sinh tr­ëng t­¬ng ®èi) (P = W=Y’/Y) còng nh­ mèi liªn hÖ gi÷a chóng. Wenk ®· x¸c ®Þnh c«ng thøc tæng qu¸t tÝnh tuæi thµnh thôc sè l­îng (khi Y’ = Y/A) lµ thêi ®iÓm A.W = 1 vµ tuæi mµ t¨ng tr­ëng th­êng xuyªn (Y’) lµ mét gi¸ trÞ cùc ®¹i, lµ thêi ®iÓm mµ hµm t¨ng tr-ëng t-¬ng ®èi b»ng gi¸ trÞ ©m cña ®¹o hµm logarit nepe cña chÝnh nã theo tuæi. W =  (lnW)/  t (1.17) Nãi chung c¸c hµm sinh tr-ëng ®Òu cã d¹ng phøc t¹p, v× nã diÔn biÕn mét qu¸ tr×nh vËn ®éng sinh tr-ëng phøc t¹p cña c©y rõng hay lÇm phÇn, d-íi ¶nh h-ëng cña nhiÒu nh©n tè néi t¹i vµ ngo¹i c¶nh. Song mét hµm sinh tr-ëng ph¶i ph¶n ¸nh trung thùc qu¸ tr×nh sinh tr-ëng cña c©y rõng hay l©m phÇn, dÔ dµng x¸c ®Þnh c¸c tham sè, c¸c tham sè ph¸i cã ý nghÜa vµ ®-îc gi¶i tÝch râ rµng. 1.2.2. ë ViÖt Nam Nghiªn cøu sinh tr-ëng rõng tù nhiªn vµ rõng trång míi ®-îc tiÕn hµnh ë ViÖt Nam tõ nh÷ng n¨m 1960 trë l¹i ®©y. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu sinh tr-ëng rõng, trong giai ®o¹n ®Çu míi chØ ®-a ra nh÷ng chØ sè trung b×nh theo c¸c giai ®o¹n tuæi hay giai ®o¹n ph¸t triÓn rõng vÒ chiÒu cao, ®-êng kÝnh, thÓ tÝch…chØ tõ khi cã sù tham gia cña Vò §×nh Ph­¬ng (1985)[23] víi c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu sinh tr-ëng Bå ®Ò tù nhiªn, Bå ®Ò trång, Mì trång, vµ rõng tù nhiªn th× viÖc nghiªn cøu sinh tr-ëng rõng míi thùc sù ®-îc tæ chøc khoa häc, cã quan ®iÓm ph-¬ng ph¸p luËn hîp lý. Phïng Ngäc Lan (1981-1985)[19] ®· kh¶o nghiÖm mét sè ph-¬ng ph¸p sinh tr-ëng Ch©u ©u cho nhiÒu loµi c©y rõng trång vµ rõng tù nhiªn ViÖt Nam vµ thÊy r»ng c¸c ®-êng thùc nghiÖm vµ ®-êng lý thuyÕt ®a sè c¾t nhau t¹i mét 13 ®iÓm; chøng tá sai sè ph-¬ng tr×nh tuy lµ nhá nhÊt song cã hai giai ®o¹n cã sai sè ng-îc dÊu nhau theo mét c¸ch hÖ thèng. NguyÔn Ngäc Lung (1987)[20] còng ®· cã nhËn xÐt t-¬ng tù khi ¸p dông hµm sinh tr-ëng Gompertz vµ mét sè hµm ngo¹i quèc kh¸c cho mét sè loµi c©y rõng ë ViÖt Nam. Trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu, t¸c gi¶ ®· kiÕn nghÞ dïng d¹ng ph-¬ng tr×nh Schumacher ®Ó m« t¶ quy luËt sinh tr-ëng ®-êng kÝnh, chiÒu cao vµ thÓ tÝch c©y b×nh qu©n theo ®¬n vÞ cÊp ®Êt cho c¸c l©m phÇn Th«ng ba l¸, kÕt qu¶ ë ®Çu ra lµ tÊt c¶ nh÷ng gi¸ trÞ dù b¸o cña c¸c chØ tiªu sinh tr-ëng nh-: tr÷ l-îng rõng, l-îng t¨ng tr-ëng th-êng xuyªn hµng n¨m, l-îng sinh tr-ëng b×nh qu©n, suÊt t¨ng truëng… 1.2.2.1 Nh÷ng nghiªn cøu sinh tr-ëng vµ dù ®o¸n s¶n l-îng rõng a. CÊp ®Êt Ph©n chia cÊp ®Êt hay cÊp n¨ng suÊt lµ nhiÖm vô hµng ®Çu khi nghiªn cøu sinh tr-ëng, t¨ng tr-ëng lµ c¬ së ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c n¨ng suÊt cña rõng. NguyÔn Ngäc Lung (1987)[19] dïng hµm Schumacher biÓu diÔn sinh tr-ëng chiÒu cao b×nh qu©n tÇng tréi l©m phÇn Th«ng ba l¸ ë L©m §ång, tõ ®ã ph©n chia c¸c ®-êng cong cho c¸c cÊp ®Êt. TrÞnh §øc Huy (1988)[16] ®· x©y dùng hÖ thèng cÊp ®Êt cho rõng Bå ®Ò t¹i Trung t©m Èm B¾c ViÖt Nam, chØ tiªu ®-îc chän ®Ó ph©n chia cÊp ®Êt lµ chiÒu cao b×nh qu©n céng vµ tõ sè liÖu ®o ®Õm t¹m thêi trªn c¸c « tiªu chuÈn vµ gi¶i tÝch c©y tiªu chuÈn b×nh qu©n l©m phÇn. Hµm Gompertz ®-îc chän ®Ó m« t¶ sinh tr-ëng chiÒu cao vµ b»ng ph-¬ng ph¸p Affill ph©n thµnh 5 ®-êng cong chØ thÞ cÊp ®Êt. NguyÔn Träng B×nh (1996)[2] x¸c lËp ®-êng cong cÊp ®Êt dùa vµo quan hÖ chiÒu cao cña c©y ë 2 thêi ®iÓm kh¸c nhau theo d¹ng H (A+n) = a + b.HA, sau ®ã x¸c lËp quan hÖ gi÷a tõng tham sè a, b víi tuæi. Th«ng qua tuæi x¸c ®Þnh l¹i c¸c gi¸ trÞ a, b, tõ c¸c ph-¬ng tr×nh lý thuyÕt, c¨n cø vµo chiÒu cao cho tr-íc t¹i tuæi A0, suy diÔn ®-êng sinh tr-ëng chiÒu cao cho tõng cÊp ®Êt. B»ng 14 ph-¬ng ph¸p nµy, t¸c gi¶ ®· thö nghiÖm cho 3 loµi c©y Th«ng nhùa, Th«ng ®u«i ngùa vµ Mì víi ®Þnh kú n= 2 n¨m. Vò TiÕn Hinh (2000)[14] ®· dïng hµm Gompertz m« t¶ sinh tr-ëng chiÒu cao (Hg) cña c©y b×nh qu©n c¸c l©m phÇn Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa vµ Keo l¸ trµm vµ lµm chØ tiªu ph©n chia cÊp ®Êt. Tõ kÕt qu¶ thö nghiÖm m« pháng sinh tr-ëng cho mét sè loµi c©y ë n-íc ta nh- Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Mì vµ Keo l¸ trµm cña Lª ThÞ Hµ (2003)[8] ®· cho nhËn xÐt: c¶ hµm Schumacher vµ hµm Gompertz ®Òu m« t¶ tèt sinh truëng ®-êng kÝnh, chiÒu cao, thÓ tÝch c©y b×nh qu©n theo ®¬n vÞ cÊp ®Êt, nh-ng møc ®é phï hîp cña hµm Gompertz cao h¬n so víi hµm Schumacher. Tuy nhiªn khi sö dông c¸c ph-¬ng tr×nh ®· lËp ®Ó dù ®o¸n sinh tr-ëng cho nh÷ng tuæi cao h¬n th× cã nh÷ng h¹n chÕ nh- gi¸ trÞ dù ®o¸n tõ hµm Schumacher lín h¬n so víi thùc tÕ (do tham sè m qu¸ lín), cßn c¸c gi¸ trÞ dù ®o¸n tõ hµm Gompertz l¹i nhá h¬n so víi thùc tÕ. §µo C«ng Khanh (2001)[17] ®· dïng chiÒu cao b×nh qu©n (Hg) lµm chØ tiªu ph©n chia cÊp ®Êt cho B¹ch ®µn Urophylla, Keo tai t-îng vµ dïng hµm Schumacher ®Ó m« pháng sinh tr-ëng chiÒu cao. §Ó lËp biÓu cÊp ®Êt cho B¹ch ®µn Urophylla, t¸c gi¶ ®· dïng ph-¬ng ph¸p cè ®Þnh tham sè a vµ thay ®æi tham sè b lËp ph-¬ng tr×nh sinh tr-ëng cho 4 cÊp ®Êt. Do loµi c©y nµy ®-îc th©m canh víi c-êng ®é cao ë c¸c tØnh vïng nguyªn liÖu giÊy (cµy ®Êt, bãn ph©n, t-íi n-íc) nªn tèc ®é sinh tr-ëng kh¸ cao, ®Ó kÞp thêi phôc vô s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh lËp c¸c b¶ng biÓu s¶n l-îng cña loµi c©y nµy, t¸c gi¶ ®· ngo¹i suy mét cÊp ®Êt phÝa trªn. CÊp ®Êt ngo¹i suy nµy chØ lµ t¹m thêi, viÖc bæ sung mét cÊp ®Êt tèt h¬n chØ ®-îc lµm sau nµy khi cã c¸c l©m phÇn B¹ch ®µn Urophylla n¨ng suÊt cao vµ cã tuæi ®ñ lín ®Ó ®iÒu tra ®o ®Õm. b. Nghiªn cøu sinh tr-ëng l©m phÇn Cïng víi tuæi t¨ng lªn, kÝch th-íc cña mçi c©y rõng lu«n biÕn ®æi theo (trong dã cã diÖn tÝch t¸n) dÉn ®Õn yªu cÇu vÒ diÖn tÝch dinh d-ìng cña chóng 15 cïng kh«ng ngõng t¨ng lªn theo thêi gian. ChÝnh v× thÕ, cø sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh, l©m phÇn l¹i ®-îc tØa th-a ®Ó ®iÒu tiÕt kh«ng gian dinh d-ìng cho mçi c©y rõng vµ lîi dông s¶n phÈm trung gian. Víi nh÷ng l©m phÇn nh- vËy, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña chóng bao gåm qu¸ tr×nh sinh tr-ëng vµ qu¸ tr×nh lîi dông ( hay cßn gäi l¸ qu¸ tr×nh tØa th-a). Khi nghiªn cøu sinh tr-ëng, t¨ng tr-ëng cña l©m phÇn, do kh«ng cã nh÷ng « ®Þnh vÞ theo dâi, ®o ®Õm hµng n¨m (hoÆc tõng giai ®o¹n), viÖc sö dông sè liÖu ®o ®Õm trªn nh÷ng « tiªu chuÈn t¹m thêi vµ gi¶i tÝch c©y tiªu chuÈn b×nh qu©n l©m phÇn th-êng ®-îc c¸c t¸c gi¶ lùa chän. NguyÔn thÞ B¶o L©m (1996)[18] khi nghiªn cøu loµi Th«ng ®u«i ngùa ®· lùa chän c©y b×nh qu©n theo tiÕt diÖn ngang thay cho c©y b×nh qu©n vÒ thÓ tÝch ®Ó m« pháng quy luËt sinh tr-ëng vµ lËp c¸c b¶ng biÓu s¶n l-îng cña l©m phÇn. Vò TiÕn Hinh (2000)[14] nghiªn cøu lËp biÓu s¶n l-îng cho c¸c loµi c©y Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa vµ Mì ®· nghiªn cøu sinh tr-ëng c©y b×nh qu©n theo tõng ®¬n vÞ cÊp ®Êt vµ m« pháng sinh tr-ëng b»ng hµm Gompertz. Tõ ph-¬ng tr×nh sinh tr-ëng cho c¸c ®¹i l-îng Y( D, H, V) suy ra c¸c gi¸ trÞ cùc ®¹i còng nh- thêi ®iÓm ®¹t cùc ®¹i cña ZY vµ y . §©y lµ c¬ së x¸c ®Þnh tuæi thµnh thôc sè l-îng cho c©y b×nh qu©n l©m phÇn, víi l©m phÇn kh«ng qua tØa th-a, th× tuæi thµnh thôc sè l-îng cña c©y b×nh qu©n còng lµ tuæi thµnh thôc sè l-îng cña l©m phÇn. §µo C«ng Khanh (2001)[17] ®· m« pháng sinh tr-ëng c©y b×nh qu©n l©m phÇn theo cÊp ®Êt loµi B¹ch ®µn Urophylla ®· l©p m« h×nh sinh tr-ëng ®-êng kÝnh b×nh qu©n, chiÒu cao, tæng diÖn ngang vµ tr÷ l-îng l©m phÇn lµm c¬ së lËp biÓu s¶n l-îng. 16 Ch-¬ng 2 môc tiªu, néi dung, ph-¬ng ph¸p vµ ®Æc ®iÓm ®èi t-îng nghiªn cøu 2.1. Môc tiªu nghiªn cøu * VÒ lý luËn: X©y dùng c¬ së khoa häc cho viÖc nghiªn cøu cÊu tróc vµ m« pháng sinh tr-ëng cho hai dßng B¹ch ®µn U6 vµ PN2 trång t¹i tØnh Phó Thä * VÒ thùc tiÔn: øng dông kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ cÊu tróc vµ sinh tr-ëng x¸c lËp m« h×nh sinh tr-ëng lµm c¬ së lËp biÓu s¶n l-îng phôc vô ®iÒu tra, kinh doanh cho 2 dßng B¹ch ®µn U6 vµ PN2 t¹i tØnh Phó Thä còng nh- vïng Trung t©m nguyªn liÖu giÊy. 2.2 Néi dung nghiªn cøu §Ó ®¹t c¸c môc tiªu ®Æt ra, luËn v¨n tËp trung gi¶i quyÕt mét sè néi dung chÝnh sau: 2.2.1 Nghiªn cøu cÊu tróc l©m phÇn b¹ch ®µn dßng U6 vµ PN2 2.2.2. Nghiªn cøu vµ x¸c lËp m« h×nh sinh tr-ëng vÒ ®-êng kÝnh b×nh qu©n l©m phÇn (Dg), chiÒu cao b×nh qu©n lÇm phÇn (Hg), tæng diÖn ngang (G), vµ tr÷ l-îng l©m phÇn (M) cho 2 dßng b¹ch ®µn. 2.2.3. §Ò xuÊt mét sè ph-¬ng h-íng øng dông kÕt qu¶ nghiªn cøu 2.3 Giíi h¹n cña ®Ò tµi 2.3.1. VÒ vïng nghiªn cøu Nh÷ng vïng ph©n bè tËp trung vµ ®Æc tr-ng cho ®èi t-îng nghiªn cøu ë khu vùc tØnh Phó Thä vµ l©n cËn. 2.3.2 VÒ kiÓu rõng nghiªn cøu 17 ChØ nghiªn cøu cho nh÷ng l©m phÇn B¹ch ®µn dßng PN2 vµ U6 cã nguån gèc m« vµ môc ®Ých kinh doanh gç nguyªn liÖu giÊy, v¸n nh©n t¹o. 2.3.3. Néi dung nghiªn cøu LuËn v¨n tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò vÒ cÊu tróc l©m phÇn, quy luËt sinh tr-ëng l©m phÇn vµ dù ®o¸n mét sè chØ tiªu s¶n l-îng. 2.4. Ph-¬ng ph¸p thùc hiÖn PhÇn nµy ®Ò cËp ®Õn ph-¬ng ph¸p chung nhÊt thùc hiÖn luËn v¨n, tõ b-íc thu thËp sè liÖu ®Õn xö lý sè liÖu còng nh- gi¶i quyÕt tõng néi dung cô thÓ. Nguyªn t¾c chung lµ c¸c ph-¬ng ph¸p ®-îc sö dông ph¶i nhÊt qu¸n tõ b-íc thu thËp sè liÖu, xö lý sè liÖu ®Õn x©y dùng vµ ®¸nh gi¸ m« h×nh lý thuyÕt. Sù nhÊt qu¸n vÒ mÆt ph-¬ng ph¸p cßn ®-îc thÓ hiÖn ë mÆt kÕ thõa, kÕt qu¶ ghiªn cøu ë néi dung nµy lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng néi dung tiÕp theo, mµ kh«ng gi¶i quyÕt ®éc lËp tõng vÊn ®Ò mét. 2.4.1. Thu thËp sè liÖu C¸c dßng B¹ch ®µn U6 vµ PN2 míi ®ùoc g©y trång thö nghiÖm ë n-íc ta tõ nh÷ng n¨m 1996, ban ®Çu trång ë tØnh Phó Thä (vïng Trung t©m nguyªn liÖu giÊy), sè liÖu ®-îc thu thËp trªn c¸c « ®Þnh vÞ, do ViÖn nghiªn cøu c©y nguyªn liÖu giÊy bè trÝ tõ khi trång, kÕt hîp nghiªn cøu nhiÒu chØ tiªu, ®Æc tÝnh kh¸c nhau. MËt ®é cña 2 dßng B¹ch ®µn thèng nhÊt theo quy tr×nh lµ 1666 c©y/ha; « ®Þnh vÞ ®-îc bè trÝ ë nhiÒu d¹ng lËp ®Þa kh¸c nhau, diÖn tÝch mçi « kho¶ng 225 m2, sè c©y trong mçi « cè ®Þnh lµ 36 c©y (6 hµng x 6 c©y). NÕu rõng trång b×nh th-êng cña c¸c loµi c©y kh¸c kh«ng ph¶i cã nguån gèc tõ m« th× diÖn tÝch « ®Þnh vÞ còng nh- sè l-îng c©y trong « lµ h¬i Ýt; tuy nhiªn, do c¸c dßng b¹ch ®µn trªn cã nguån gè trång tõ c©y m«, biÕn ®éng sinh tr-ëng cña c¸c c©y lµ rÊt thÊp, sinh tr-ëng rÊt ®ång ®Òu, do vËy diÖn tÝch « ®o ®Õm kh«ng cÇn lín, ®Ó gi¶m chi phÝ theo dâi, ®o ®Õm còng nh- b¶o vÖ.