Tài liệu Nghiên cứu các giải pháp phát triển sxkd của doanh nghiệp tỉnh kon tum vùng tây nguyên sau khi việt nam gia nhập wto

! BO G IA O DUC VA DAO TA TR U O N G D A . I H O C K IN . O H TE TP .H C M DE T A l N G H IE N CUU K H O A H O. C C A P BO . N G H IE N c u u c A c G rA I PHAP P H A T T R IE N SXKD CU A D O A N H N G H IE P T iN H K O N T U M VUNG T A Y NGUYEN. SAU K H I V IE T N A M G IA N H A • • P WTO MA SO : B 2005-22-78 . . CH U NH IE M DE T A I PG S. TS .D AO DUY HU AN . BQ GIAO o~c aAo ~~0 TRUONG f)~l HQC KINH TE TP. HCM TP.HCM-2005 TIIUVI~N A ~I il6G r-::r , CAC THANH VIEN THAM GIA DE TAl TT HQ va ten 1 2 Bao Duy Huan Ph~m N gQc Minh 3 Nguy~n Hfru Th~ch 4 Nguy~n Van Hao " " 1 ' Chll'c danh Noi cong hie KH, hoc vi PGS.TS BHKT Th.s SO' KH-C N Kon Tum Th.s SO' cong nghi~p KonT um Th.s SO' KH-f>T Kon Tum Cong vi~c d~ tai Chii nhiem T. vien T.Vien T.Vien 48 ·········.................................................. 49 ····· ti~u ......................;···.··············· 3.2.2. Mvc ............................................. n ........................................ 3.2 .3. Cac chiCn lucre ph3.t triC ................... 49 ....................................................... ..... ..... ..... ..... ..... ..... S0 c h;ca i€n .... 53 3.2 .3.l .Ch ....................................................... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ..... S0 3.2.3.2.Chi~n h.rcrc ...................... 55 ....................................................... ..... ..... ..... ..... ..... SO c h.ra ~n Chi ..... 60 3.2.3.3. ....................................................... ..... ..... ..... ..... ..... ..... ST hgp k~t c 3.2.3.4. Ch i€n h_ra ...................... 62 SX KD CU A DN ......................... IEN TR AT PH AP PH AI GI C 3.3 .CA .......................... 63 C1;lnh tranh ......................... h.rc g nan cao g nan v€ p pha i 3.3.1. Nh 6m gia ..................................... 76 n thi tnr ang .............................. tri~ t pha p pha i gia 6m Nh .2. ................ 81 3.3 ....................................................... ..... DN l1;1i true d.u p pha i gia 3.3.3. Nh 6m ............................ 90 sinh tll' WT 0 ................................... nay h9i ca so t m9 lg dW . 96 T~n .4. 3.3 ............................................................ ..... tu d~u v6n g d9n huy p pha i gia 3.3.5. Nh 6m ~ ······················~~········99 ······················································· ............................. 103 ..... KE T LU AN VA KIEN NGHI ..... .................... ..... ..... AO KH AM TH ¢U LI: l DA NH MV C TA PH VL VC X - ' DANH MUC . CAC BANG BlEU / BANG 2.1 TEN BANG BIEU so CO' ciu kinh t~ cac tinh Tay Nguyen dlf bao d~n nam 2020 TRANG 22 -· 2.2 Dl}' bao ml}c tieu tang truO'Ilg GDP d~n nam 2020 22 2.3 2.4 Dl}' bao ml}c tieu tang truO'Ilg GDP nong nghi~p den nam 2020 Ml}c tieu tang truO'Ilg GDP cong nghi~p den nam 2020 22 22 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 Ml}C tieu tang truO'Ilg GDP djch Vl} d~n nam 2020 Tong hQl> von SXKD ciia cac DN tlnh Kon tum Mrrc dq sir dl}ng may moe, cong ngh~ m6i ciia DN Kha nang rrng dl}ng may moe, cong ngh~ moi cua DN Tong hQl> doanh thu ciia cac doanh nghi~p Kho bai phl}c Vl} SXKD ciia DN tinh Kon tum Kha nang nam bat thong tin ve gia khi ban himg Nguon von phl}C Vl} kinh doanh Cac hinh thrrc tieu thl} san pham ciia D~ Banh gia ve dieu ki~n ket du h~ tang phl}C Vl} cho phat trien SXKD ciia DN Nhfrng nguyen nhan lam can trO' phat trien SXKD ciia DN Ma tr~n nhfrng cO' hqi - nguy cO' , nhfrng diem m~nh - h~n che (SWOT Cac nha may thuy di~n nho, vira dang vase XD den 2010 Tong hO'p y kien ve phat trien DN sau khi Vi~t nam gia nh~p WTO tinh Kon tum 23 33 36 37 38 38 39 39 40 41 2.15 3.1 3.2 3.2 3.3 Cac giai phap can U'U tien thl}'c WTO tinh kon tum hi~n sau khi Vi~t nam gia nh~p 41 45 53 62 63 NHUNG CHUVIET TAT CNH,HBH DN HTX NSLD GSP GATT GNP GDP DVT NQBCHTW EU &APEC MFN WTO AFTA FDI&ODA CEPT ICOR KTQD Khu vvc I ( NN ) Khu vvc II ( CN-XD) Khu V\fC III ( DV) GO VAT TRIPs Cong nghi~p hoa , hi~n d~i hoa Doanh nghi~p Hqp tac xa Nang suftt lao d9ng H~ th6ng uu dai thu~ quan ph6 c~p Hi~p dinh chung v~ thu~ quan va thuong m~i T9ng gia tri thu nh~p , Tong gia tri sfm pham quoc n9i Don vi tinh Nghi quy~t Ban Chfip hanh Trung uong C9ng dGng kinh t€ Chau au & Chau a - Thai binh duong (Quy ch~) T6i hu~ qu6c · T6 chuc thuong m~i th~ gi6i Khu m~u djch t\l' do hi~p h9i cac nu6c DongNam A Dciu tu tn,rc ti€p va gian ti~p Thu~ quan uu dai c6 hi~u llJc chung H~ s6 hi~u qua dciu tu Kinh t~ qu6c dan Linh vlJc Nong- lam- Thuy hai san linh vlJc Cong nghi~p -Xay d\l'llg linh VlJC Dich V\1 gia tri San xuftt gia tri gia tang Hi~p d}nh v~ quy~n sa hliu tri tu~ lien quan d~n thuong m~I TRIMs KTPT CPH TNHH Cac bi~n phap dciu tu lien quan d~n thuang m~i Kinh t~ phat tri~n c6 phcin hoa Trach nhi~m hliu h~n ·• PHANMODAU 1. Tinh cAn thi~t cua d~ tai: Kontum la m()t tinh mi€n nui, vung cao, bien gi6i cua Tay nguyen, duqc thanh l?p l~;ti vao thang 10/1991. T6ng di~n tich tv nhien la 961.450 ha, trong d6 dftt nong nghi~p la 99.052 ha; dftt lam nghi~p c6 rimg la 621.270 ha; dftt b~ng chua su d1,mg la 8.524 ha; dftt d6i nui chua Slr dl,Ing la 203.135 ha (thea kif qua th6ng di?n tfch adt aai nam 2002). Dan s6 trung binh nam 2005 la 374.560 nguOi, dan t9c it nguoi chi~m 53,7%; s6 ngum trong d9 tu6i lao d()ng c6 kha nang lao d()ng chi~m 48,6% dan s6. Toan tinh hi~n c6 7 huy~n va 1 thi xa (thi xa Kontum), v6i 92 xa, phuang, thi trfin, trong d6 60 xa d?c bi~t kh6 khan, (c6 62 xa ngheo). Tinh Kontum c6 10 xa bien gi6'i giap Lao va Campuchia v6i chi€u dai bien gi6i la 260km; 16 phuang, thi trfrn thu()c khu VlJC I; 43 xa thu()c khu V\l'C II; 33 xa thu()c khu V\l'C III. Trong 5 nam qua, tinh da tiSn hanh xay d\l'Dg m9t s6 dv an trQng di~m nh~m khai thac ti~m nang lqi thS cua tinh v~ vi tri, dftt dai, rimg, thuy di~n, khoang san nhu: Xay d\l'Dg xi nghi~p lien doanh san xuftt be tong ly tam, nha may sfm xufit tinh b9t s~n Bak To, day chuy~n thu hai cua nha may g~;tch Tuynel, cong trinh thuy di~n PleiKrong, Se San 3A, BakRoSa ... Cac khu, Cl,lm cong nghi~p da duqc quy ho~;tch chi tiSt va dang tiSn himh dftu tu CO' sa h~;t tftng thi~t ySu; d?c bi~t la vi~c hoan thanh va dua vao Slr dl,lng duang H6 Chi Minh, Qu6c 19 24, Qu6c 19 40, cac tuySn duang ra bien gi6'i, duang vao trung tam cac xa ... Cua khfru Ba Y dang duqc xay dlJng va nang cftp thanh cua khfru Qu6c tS; nang dp, chinh trang do thi, thi xa Kontum. Ngoai ra, s~p xSp l~;ti m~;tng lu6'i khai thac va ch~ bi~n khoang, v?t li~u xay d\l'llg; d6i m6i lam truang qu6c doanh g~n v6'i phuang an khai thac, chS biSn, tieu th1,1 g6; giao dftt giao rimg g~n huang lqi tf\l'c ti~p san phfrm tu rung ... nh~m khai thac di~u ki~n sinh thai, lqi thS trong san xufit, g6p phcln 6n djnh va dftn nang cao muc sfJng d6ng bao cac dan tQC. Ben c~;tnh d6, tinh vfin con dan s6 t?p trung a nong thon va ~ lvc luqng lao d()ng lam vi~c trong nong nghi~p. Trong 10 nam qua CO' du kinh t~ Nong lam thuy sfm mi,ic du t)' trQng giam co du kinh tS chung, song gia tri tuy~t d6i con 16'n, nam 1114 vfin chi~m GDP. c6 tang nhung con thftp, chiSm i nam Doanh nghi~p cua cac khu V\l'C kinh tS tuy luqng kha (tren 300DN) song do qui mo nho be, trang thi~t bi cong ngh~ l~;tc h?u, san xuftt san phfrm nang llJC qnh tranh thftp, thiSu linh ho~;tt trong SXKD, nhi~u DN dang a tinh tr~;tng cho giai th€, pha san, hoi,ic chuyen sang cong ty TNHH 1 thanh vien. vi v?y khong thich trng v6i qua trinh h9i nh?p kinh tS qu6c tS, nh~t la sau khi Vi~t Nam gia nh?p WTO. Nhfrng hi~n tr~;tng tren la m()t kh6 khan 16'n, m()t ganh n?ng cho qua trinh h9i nhqp kinh ti qu6c ti cua tinh. Qua trinh h()i nh?p kinh t~ cua tinh se kh6 thanh cong n~u nhu khong c6 ,chi~n luge t6i uu cho vi~c t~;to S\1' chuy~n biSn co ban cho cac Doanh nghi~p trong ho~;tt d()ng SXKD. Be chufrn bi cho qua trinh h()i nh?p kinh tS qu6c t~, sau khi Vi~t Nam gia nh?p WTO, cac doanh nghi~p tinh Kon Tum dn c6 cac giai phap m~;tnh me, thiSt thlJc, hi~u qua nh~m nang cao ch~t lvang sfm phfrm,tai du true l~;ti b() may de nang cao nang lvc QI4JI 2 ec;mh tranh , rna r<)ng thj trubng, thi m&i c6 co h<)i t6n t~i va phat tri€n SXKD. D€ gop phfin nh6 cua min h cho Sl,l' phat tri~n cua vung dfrt Cao nguyen, chun g toi chQn d~ tai va t~p trun g nghi en Clru II Cac giili pha p aJ phat triJn SXKD czia Doanh nghi?p tinh Kon Tum, vimg Tay Ngu yen sau khi Viet Nam gia nhtjp WTO". 2. M1}C tieu, ph~m vi va phu ong pha p nghi en 2.1.M1.1c tieu ctia d~ tai: Clfu DJ tai hua ng ain giai quyi i cac m¥C lieu sau: sa 1. Lam r5 co ly lu~n va th\l'C ti~n v~ nhilng thu~n lqi kh6 khan cua cac DN tinh Kon Tum sau khi Vi~t Nam gia nh~p WTO. 2. Dan h gia m<)t each khach quan thvc tr~ng SXK D cua cac lo~i hinh Doa nh nghi ep tinh Kon Tum tren 2 phua ng di~n phu hqp va chua phu hqp v&i qua trinh h<)i nh~p kinh tS quae tS, sau khi Vi~t Nam gia nh~p WTO . 3. Ngh ien ctru d~ xufrt cac giai phap d~ phat tri~n SXKD cua Doa nh nghi~p tinh Kon Tum sau khi Vi~t Nam gia nh~p WTO. 2.2. Ph~m vi ngh ien clfu: C£1c DN cong nghi~p, thua ng m~i & djch V\1 va cac doan h nghi~p trong nong nghi~p cua tinh kon tum da chuAn gi cho vi~c phat tri~n SXK D sau khi Viet nam gia nh~pWTO Phu ong pha p nghi en clfu 1. Ngh ien c(ru dai chiSu (Cross methodology) la phua ng phap chu y~u d~ thgc hi~n d~ tai. 2. Di~u tra, khao sat th\l'c t~, xu ly than g ke trong nghien c(ru la phua ng phap duqc dl,mg cho cac phfin con l~i d€ d€ xufrt chinh sach . 3. Phu ong phap sfr d1,1ng chuyen gia khi vi~t cac chuyen d~ cho d€ Uti 4. Phan tich- t6ng hqp sfr d1,1ng khi xir ly s6 li~u cua cac DN 5. Lich Slr- logi ch sfr dl,lng khi xem xet cac giai do~n phat tri~n VJ cac/t tfurc tft{l'C lzifn CtlC nghien su cua DN Cll'U.' D€ tai duqc t6 chuc khao·sat, thue cac chuyen vien cua cac Tum viSt cac chuy en d~ sau: sa c6 lien quan cua tinh Kon Chuyen aJ 1: Nghien c(ru t6ng quat v€ Viet Nam gia nh~p WTO va sg tac d9ng cua n6 d~n SXK D DN Kon Tum. Chuyen aJ 2: Phan tich moi trub ng Kinh doan h cua Vi~t Nam sau khi gia nh~p WTO tac d<)ng t~o ra cac co h9i - nguy co cho phat tri~n SXK D cua cac DN tinh Kom Tum Chuyfm aJ 3: Phan tich hi~n tr~ng SXK D cua DN tinh Kom tum da dap tmg muc d9 nao (di~m m~nh- h~n ch~) sau khi Viet Nam gia nh?p WTO. Chuyen aJ ':/: M<)t sa giai phap d~ phat tri~n SXK D cua DN Kon Tum sau khi gia nh~p WTO 3 PHANl TAC BONG SAU KHI GIA NHAP WTO CUA VIETNAM BEN PHAT TRIEN SXKD CUA cAc DOANH NGHIEP TiNH KON TUM VUNG TAY NGUYEN " A A. e l.l.TONG QUAT TIEN TRiNH GIA ~p WTO CUA VI:E;T NAM 1.1.1. Khai quat v~ sl}' hinh thanh WTO T6 chuc thuong ml;li th~ gi6i (WTO) thfmh l~p ngay 1.1.1995, ban d~u c6 130 nu6c thanh vien, d~n nay, t6ng s6 thanh vien WTO da len 148, trong d6 c6 hai phgn ba la cac nu6c dang va kern phat tri8n. Ngoai cac thanh vien chinh thuc, hi~n nay con 25 nu6c dang trong qua trinh dam phan gia nh~p WTO nhu Nga, Ukraine, Lao, Vi~t Nam, v.v ... Day la t6 chuc thuong ml;li 16n nhfit toan cdu, chi~m hon 90% thuong ml;li th~ gi6i. Hol;lt d<)ng cua t6 chuc nay duqc di€u ti~t bai 16 hi~p dinh chfnh. D6 la Hi~p dinh chung v~ thuong ml;li va thu~ quan (GATT 1947), Hi~p dinh nong nghi~p, Hi~p 'dinh v€ thuong ml;li hang d~t - may, Hi~p dinh tht,rc thi Di€u VII v€ tri gia tinh thu~ hai quan, Hi~p dinh v€ quy t~c xufit xu, Hi~p dinh thgc thi Di~u VI v€ ch6ng ban pha gia va thu~ d6i khang, Hi~p djnh v~ trq dp va cac bi~n phap d6i khang va Di€u XVI cua GATT, Hi¢p dinh v€ cac bi~n phap tg v~ va Di€u XIX cua GATT, Hi~p dinh v~ cac bi~n phap d~u tu lien quan thuong ml;li (TRIMS), Hi~p dinh v€ ap d1,1ng cac bi~n phap ki€m dich d<)ng, thgc v~t, Hi~p djnh v~ hang rao ky thu~t trong thuong ml;li, Hi~p dinh v€ giam dinh hfmg h6a tru6c khi x~p hang, Hi~p dinh v€ dp phep nh~p kh~u va Di€u VIII cua GATT, Hi~p dinh v€ mua s~m cua chinh phu, Hi~p dinh chung v€ thuong ml;li djch Vl,l (GATS), Hi~p dinh v€ cac khia Cl;lnh cua quyen sa hfru tri tu~ lien quan thuong ml;li (TRIPS). Thang 11.2001, H<)i nghi b9 truang kinh t~ - thuong ml;li cua WTO tl;li Doha Qatar da phat d<)ng duqc vong dam phan m6i sau thfit bl;li tl;li H<)i nghi a Seattle. Thm gian cac nu.6c dua ra yeu du dam phan vao d~u nam 2002 vase k~t thuc dam phan vao 1.1.206'5. Cac CUQC thuong luqng di~n ra cang th~ng va phuc t?p, k~t qua c6 dl;lt duqc hay khong tuy thu<)c thai d9 cua cac nu6c phat tri8n thgc hi~n cac cam k~t danh cho nu6c dang phat tri8n va kem phat tri~n va thi~n chi cua tfit ca cac nu6c nhan nhuo ng nhau, d~c bi~t, trong cac linh VIJC nh~y cam Ia trq dp nong nghi~p, rna cira thi trubn g djch Vl,l va nhun g vein dS m&i duqc dua vao dam phan nhu moi trubng, lao d()ng, h6 trq tai chinh cho cac nu6c ngheo, v.v ... 1.1.2.Qua trinh gia nh~p WTO ctia Vi~t Nam Nh~n r5 duqc dn thi~t tham gia t6 ch(rc WTO, f)~i h9i Dang toan qudc I§n th(r IX da kh~ng djnh l~i " ... Tiip tZ:tc ma r9ng quan h? kinh fi a6i ngar.;zi thea huan g tla phuo ng h6a, tla dr.;zng h6a, chit tl9ng h9i nhtjp kinh ti qu6c ti thea 19 trinh phu h9P vai aiJu ki¢n czia Vi?t Nam va baa dam th'f!'c hi?n nhtm g cam kit trang quan h? song phuo ng va aa phuo ng... tdn t&i gia nht;ip WTO... ". Thl,l'c SIJ hi~n chu truong neu tren, nam 1995 Vi~t Nam da n()p don xin gia nh~p WTO. Than g 8.1996, Vi~t Nam cung clip cho WTO Bi vong h,1c vS ch~ d9 ngo~i thuong cua Vi~t Nam. Thang 7.1998, Vi~t Nam ti~n hanh phien hQp da phuong d§u tien v&i Ban cong tac vS minh b~ch h6a cac chinh sach kinh t~ thuong m~i. Thang 12.1998 hQp da phuo ng I§n thu hai, thang 7.1999 hQp da phuo ng IAn thu ba va thang 11.2000 hQp phi en da phuong IAn thu bdn. Bdn phh~ n nay t~p trung vao tra Icri cac diu hoi cua cac than h vien Ban cong tac vS minh b~ch h6a chinh sach kinh t~ thuong m~i. Doan dam phan cua Chinh phu Vi~t Nam da phai tra Icri I. 700 diu hoi. K~t thuc phi en hQp, Ban cong tac cua WTO da cong nh~n Vi~t N am co ban kSt thuc qua trinh minh b~ch h6a chin h sach va chuy~n sang giai do~n dam phan rna cira thj truang. Sau khi cung dp ban chao dAu tien ve hang h6a va djch V\1, Vi~t Nam da tiSn hanh phien da phua ng thu nam (4.2002), Ut phien dAu tien dam phan rna cira thi truang. Vi~t N am phai cung dp cho Ban thu ky WTO m()t lo~t cac tai Ii~u nhu ban tom t~t hi~n tr~ng ve chinh sach kinh tS thuong m~i (F/S); thong bao v~ chinh sach h6 trq trong nu&c va trq dp xucit khfiu nong nghi~p (ACC 4 ); thong bao v~ chinh sach h6 trq cong nghi~p; thong bao ve ho~t d()ng cua cac doan h nghi~p nha nu&c, bay chtrong trinh hanh d()ng thl,l'c hi~n Hi~p djnh vS sa hfi'u tri tu~ lien quan thuo ng m~i (TRIMS), thl,l'c hi~n Hi~p djnh vS xac djnh tri gia hili quan (CVA ), thl,l'c hi~n Hi~p djnh vS ki~m dich dc)ng thljc v~t (SPS), thl,l'c hi~n Hi~p djnh vS hang rao ky thu~t lien quan thuong m~i (TBT), thl,l'c hi~n Hi~p djnh vS thu t1,1c dp giciy phep nh~p khfru (IL), thl,l'c hi~n 5 chfnh sach gia (lo trinh bai b6 chfnh sach hai gia- dual prices); Chuong trinh xay dl,l11g phap lu~t; lo trinh dt giam hang rao phi thu~ quan. ru nam 1989 d~n nay, Vi~t Nam da dl;lt duqc Tra thanh thanh vien cua AFTA ru d~u_nam Nhfrng bi~n phap cai each m(;lnh me nhfrng thanh t1,ru phat tri~n quan trQng. 1996; d~ xu~t xin gia nh~p WTO nam.1995; ky Hi~p dinh Thuong m(;li Vi~t- My nam 2000 la nhfrng bu6c ti~n quan trQng cua Vi~t Nam trong qua trinh hoi nh~p kinh t~ qu6c t€. Ma cira thi trubng trong nu6c, tranh thu v6n va cong ngh~ ru nu6c ngoai, rna rong thi trubng xu~t khAu la nhfrng y€u t6 chfnh sach quy~t dinh giup Vi~t Nam thu hut them cac ngu6n h,rc cho tang truang kinh t6. Tang truang GDP trung binh dl;lt hon 7% trong di~u ki~n 6n dinh kinh t~ vi mo. L(;lm phat va tham hl,lt ngan sach d~u dugc ki~m ch6 va duy tri amuc th~p. Xu~t khAu tang truang nhanh amuc hai con s6. Do rna cua n~n kinh t6 u6c tinh theo gia tri xu~t nh~p khAu tren t6ng GDP dl;lt hon 100% nam 2004 v6i gia tri xu~t khAu binh quan d~u ngum dl;lt tren ngu5ng binh quan cua mot nu&c c6 n~n thuong m(;li phat tri~n. Khu VlJC c6 v6n d~u tu nu6c ngoai trvc ti~p tang truang nhanh va la mot dong lvc tang truang san phAm cong nghi~p (chi€m hon 40% t6ng gia tri san xu~t cong nghi~p, va gcln 30% t6ng gia tri xu~t khAu). Tang truang kinh t~ nhanh la diSu ki~n d~ dl;lt duqc nhfrng k€t qua ~n tuqng trong x6a d6i, giam ngheo. Ty I~ ho ngheo tit gAn 58% nam 1993 giam xu6ng con x~p xi 28% nam 2002. D~c bi~t, cac bi~n phap cai each rna cira da mang ll;li sue s6ng m6i cho khu vvc kinh t€ ho gia dinh, la khu vvc dang t(;lo ra hon 80% s6 cong an vi~c lam cho Ivc luqng lao dong. Tang gia d6i v&i cac san phAm nong nghi~p xu~t khAu, tang cAu cho ch6 bi~n nong san phl,lC Vl,l thi tru6ng trong nu6c va xu~t khAu g6p ph~n t(;lo vi~c lam, nang cao muc s6ng cua g~n 70% dan s6 Vi~t Nam dang s6ng tl;li cac vung nong thon. Tflng k~t kinh nghi~m cai each cua Vi~t Nam cho th~y tich ClJC hoi nh~p kinh t~ khu VlJC va th~ gi6i theo mot lo trinh rung bu6c la y6u t6 quy~t dinh thanh tich cua Vi~t Nam trong 6n dinh kinh t~ vi mo, thuc dAy tang truang va giam ngheo. Ti~p tl,lc duy tri dinh hu&ng phat tri~n kinh t~ k€t hqp giua cai each h~ th6ng th8 ch€, chinh sach trong nu&c, tich eve t~n dl,lng cac ccr hoi va ngu6n lvc do toan du h6a mang l?i thong qua m9t Io trinh hoi ~P th~n trQng Ia chia kh6a gifr vfrng t6c do tang truang, ti~p t1,1c dAy m(;lnh giam ngheo trong thai gian t6i. Ban c6ng tac vS vi~c gia nh?p cua Vi~t Nam dugc thanh I?p tu dfru nam 1995 sau khi Vi~t ~am giri dan xin gia nh?p t6 ch(rc nay. v6i sv tham gia ctm nhi~u nu6c 6 thfmh vien WTO. Cho d~n nay, Ban Cong tac da c6 chin phien lam vi~c v6i m1,1c tieu lam ro ch~ d9 thuong m~i cua Vi~t Nam va di~u chinh ch~ d9 d6 cho phu hqp cac quy dinh cua WTO. Thang 12-2004, phien lam vi~c thu 9 cua Ban Cong tac, dva tren nhfrng ti~n b9 d~t dugc trong qua trinh dam phan da dua ra ban Dv thao Bao cao Ban cong tac, danh dftu ti~n trinh dam phan da phuang dang di vao giai do~n k~t thuc. Song song v6i dam phan da phuang, Vi~t Nam dang tich CtJC k~t thuc cac CUQC dam phan song phuang. La m<)t qu6c gia han 80 tri~u dan n~m trong khu vvc kinh t~ nang d<)ng va tang tru6ng nhanh, va la m9t nuoc xufrt khAu nang san quan tr9ng, cho d€n thai di€m hi~n nay (8/2006), Vi~t Nam, da dam phan xong 19 qu6c gia,lanh th6 quan trQng. Qua dam phan cho thfty, Vi~t Nam khong c6 nhi~u co h9i sti d1,1ng vi tri cua m9t nu6c dang phat tri€n de d~ xuftt nhfrng uu dai trong dam phan. Tren g6c d9 dam phan da phuang, v~ nguyen t~c WTO danh nhilng uu dai nhftt dinh d€ h6 trg cho cac nu6c dang phat tri€n chuAn bi sgn sang han cho vi~c thvc hi~n d~y du cac cam k~t gia nh?p. Tuy nhien, ngay ca khi Vi~t Nam c6 the d~t dugc nhfrng uu dai trong dam phan da phuang thi v~n c6 kha nang nhilng uu dai nay c6 the bi x6a b6 boi k~t qua dam phan song phuang v6i cac qu6c gia thanh vien. Xu hu6ng chung trong dam phan song phuang la cac d6i tac dam phan thubng doi hoi Vi~t Nam cam k~t nhi~u han nhfrng gi rna WTO quy dinh. M9t khi Vi~t Nam d~t dugc th6a thu?n trong khuon kh6 m9t hi~p dinh song phu~g thi Vi~t N am cling se phai da phuang h6a nhfrng nhugng b9 d6 cho cac thanh vien khac theo quy t~c T6i hu~ qu6c. K~t qua la g6i gia nh?p cu6i cling tru6c khi Vi~t Nam c6 th~ tra thanh thanh vien chinh thuc cua WTO se ch~t che han, chua d\l'llg nhi~u nhugng b9 han d.t ca nhilng gi quy dinh trong khuon kh6 cac hi~p dinh da phuang cua WTO. Day chinh lay nghia cua ."WTO c<)ng" rna Vi~t Nam se phai ch~p nh?n cam k~t khi tr6 thanh thanh vien chinh thuc ctia t6 chuc nay. Trong nam 2005, Vi~t Nam da ddy m~nh t6c d9 dam phan gia nh?p WTO va da d~t dugc nhi~u ti~n b9 dang khich 1~. Trong nhfrng thang qua, cling v6i vi~c t~o bu6c ti~n m6i quan trQng trong dam phan v6i My va Canada , Vi¢t Nam cling da k~t thuc dam phan v&i Nh?t Ban va Han Qu6c va k~t thuc v~ m~t ky thu?t qua trinh dam phan v&i m<)t s6 d6i tac t~i Geneve (Th1,1y SY) . Vi~t nam da k~t thuc phien dam phan song phuong v~ gia nh?p \\TO v&i Trung Qu6c . Theo B9 Ngo~i giao Vi~t Nam, phien dam phan vira qua hai ben da d~t dugc 7 nhfrng k~t qua r~t thvc chAt, va hai ben da thu h~p dugc khoimg each d~ di d~n k~t thuc. Khoan g each trong dam phan song phmmg v6i d1;1i b9 ph?n cac d6i tac con l1;1i cfing da dugc thu h~p dang k~, t1;1o ti~n d~ d~ Vi~t Nam thuc d~y qua trinh dam ph<'m gia nh?p WTO va k~t thuc trong nam 2005. 1.2. NHUN G LOI . iCH VA THACH THUC KHI VIETN AM GIA NHAP WTO . . 1.2.1. Nhfrng IQi ich D<)ng h,rc chinh cua cac nu6c dang phat tri~n nhu Vi~t Nam tim ki~m kha nang gia nh?p WTO la kha nang ti~p c?n thi truemg, thu hut dftu tu dS thuc d~y tang tru6ng kinh t~. Tang kha nang ti~p c?n thi trubng c6 thS d1;1t dugc thong qua d6i xir T6i hu~ qu6c. M~c du T6i hu~ qu6c la m9t nguyen t&c can ban nh~t cua WTO nhung vftn c6 kha nang Vi~t Nam c6 thS khong dugc trao hoan toan cac lgi ich cua quy ch~ nay. Tra thanh thanh vien cua WTO la m9t dfru hi~u quan trQng cua m9t moi trubng dfru tu h~p dftn, tuan thu theo nhfrng guy dinh phfl bien cua "san choi" qu6c t~. Vi v?y, mvc tieu gia nh?p WTO thuemg vftn dugc bi~n minh bm kha nang thu hut dftu tu t[\l'C ti~p nu6c ngoai cho tang tru6ng kinh t~. Thanh cong cua nhi~u n~n kinh t~ Dong A va m9t s6 nu6c cong nghi~p h6a m6i Dong NamA trong khoang ba th?p ky qua nh~n m1;1nh vai tro cua thu hut dftu a tl.r trvc ti~p nu6c ngmli trong thuc dfry tang tru6ng kinh t~ dl,l'a vao xufrt khfru. Tuy nhien, xac d}nh anh huang trl,l'c ti~p cua gia nh?p WTO d6i v6i thu hut dfru tu nuac ngoai, la tuang d6i kh6 khan. Xet tren khia Cl;lnh thu hut dfru tu nu6c ngoai, vi~c gia nh?p WTO c6 thS dugc hi~u la thS ch~ h6a nhfrng n6 Ivc tv do h6a da thvc hi~n du6i d1;1ng cam k~t qu6c t~. V~ nguyen t&c, vi~c thvc thi cac cam k~t t1,l' do h6a thuong m1;1i va dfru tu, bao h9 ma cira th} truemg d}ch Vl,l, sa hfru tri tu~ la nhfrng bao dam chinh sach c6 tac dl,mg cai thi~n moi trubng dfru tu. Nhung nhfrng lgi ich nay khong nh~t thi~t la k~t qua cua gia nh?p WTO. M9t trong nhfrng thi~t ch~ quan trQng cua WTO la Dinh u6c Giai quy~t tranh ch~p: Dinh u6c nay la guy trinh va thu ti,IC dugc th~ ch~ h6a trong khuon khfl cua WTO d~ giai quy~t cac tranh ch~p thuang m1;1i gifra cac qu6c gia thfmh vien. Quy trinh va thu tl,lC giai quy~t tranh ch~p nay bao dam tinh binh d~ng 8 v~ nguyen t~c cho cac mr&c ngheo trong giai quy~t tranh chip thuong m'.li v&i cac nu&c l&n. Tuy nhien, h:;m ch~ v~ nang h,rc ky thu~t va nhfrng phi t6n trong qua trinh giai quy~t tranh chip h'.ln ch~ kha nang ti~p c~n cua nhfrng nu&c ngheo d6i v&i thu tvc giai quy~t tranh chfip thuong m'.li. Trong s6 305 trui thtt trong n(mc mil ca cac d6i thu m~nh a ngoai mr6"c.Cac 16