Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
lêi më ®Çu
Víi bÊt cø mét quèc gia nµo,víi bÊt kú mét nÒn kinh tÕ nµo th× vèn lu«n
lµ yÕu tè hµng ®Çu quyÕt ®Þnh sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Nhng bao
giê nã còng lµ nguån lùc khan hiÕm.V× vËy, viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ nguån
vèn lu«nlµ môc tiªu cña bÊt kú nhµ qu¶n lý nµo dï ë tÇm vÜ m« hay vi
m«.Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay,tÝn dông lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc
sö dông vèn cã hiÖu qu¶ nhÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ víi c¸c
doanh nghiÖp nhµ níc(DNNN) nãi riªng.
Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m qua , vÊn ®Ò tÝn dông ®èi víi DNNN gÆp ph¶i
nhiÒu khã kh¨n nh sù an toµn, chÊt lîng , hiÖu qu¶...§©ylµ mèi quan t©m
hµng ®Çu ®èi víi c¸c Ng©n hµng nãi chung vµ víi Së Giao DÞch Ng©n hµng
n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam(NHNo) nãi riªng. Lµm thÕ
nµo ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông lu«n lµ vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay, v× hiÖu qu¶
tÝn dông cã liªn quan ®Õn hÇu hÕt c¸c qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng . V×
lý do ®ã vµ qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Së Giao DÞch NHNo, em ®· chän ®Ò
tµi: ‘Gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi DNNN t¹i
Së Giao DÞch NHNo’’. Víi mong b»ng lý luËn ®· ®îc häc ë trêng ®a ra
nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n cã c¨n cø khoa häc vµ thùc tiÔn gãp phÇn gi¶i quyÕt
vÊn ®Ò trªn.
Chuyªn ®Ò nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ ph©n tÝch thùc tr¹ng ,
gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng(TDNH) ®èi víi DNNN
xuÊt ph¸t tõ nh÷ng sè liÖu thùc tÕ t¹i Së. Tõ ®ã rót ra nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i ,
nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng tån t¹i ®ã nh»m ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p kiÕn
nghÞ thÝch hîp.
Chuyªn ®Ò nghiªn cøu theo ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp vµ tæng kÕt
tiÔn rót ra nh÷ng gi¶i ph¸p cho ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. Tuy nhiªn ,do
kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc cßn nhiÒu h¹n chÕ, em mong nhËn ®îc nhiÒu ý kiÕn
gãp ý ®Ó chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§Ò tµi nµy hoµn thµnh díi sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o: TS : Lª
§øc L÷ cïng c¸c c« chó trong Phßng kinh doanh-Së Giao DÞch NHNo.
Chuyªn ®Ò ®îc kÕt cÊu thµnh 3 phÇn sau:
Ch¬ng1: DNNN vµ hiÖu qu¶ cña tÝn dông ng©n hµng
Ch¬ng2: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng ®èi víi DNNN t¹i Së
Giao DÞch NHNo
Ch¬ng3: Mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông Ng©n
hµng ®èi víi DNNN t¹i Së Giao DÞch NHNo
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
N«Þ dung:
Ch¬ng1: Doanh nghiÖp nhµ níc vµ hiÖu qu¶ cña tÝn
dông Ng©n hµng.
I. Doanh nghiÖp nhµ níc trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam:
§Ó ®¸p øng tèt cã hiÖu qu¶ nhãm kh¸ch hµng môc tiªu mét doanh
nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ nhãm kh¸ch hµng cu¶
m×nh. Tríc thùc tÕ ®ã, c¸c Ng©n hµng cÇn ph¶i cã nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ®Æc
®iÓm cña c¸c DNNN , cã nh vËy Ng©n hµng míi cã thÓ cã nh÷ng biÖn ph¸p
®óng ®¾n thiÕt thùc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ TDNH ®èi víi c¸c DNNN.
§©y còng lµ néi dung, nhiÖm vô chÝnh cu¶ phÇn nµy.
1. Kh¸i niÖm DNNN:
ThuËt ng÷ DNNN ®îc sö dông chÝnh thøc trong NghÞ ®Þnh
388/H§BT ngµy 2/11/1991,ban hµnh vÒ quy chÕ thµnh lËp vµ gi¶i thÓ
DNNN .§iÒu 1 trong N§ nµy ®· ®Þnh nghÜa: “DNNN lµ tæ chøc kinh doanh
do Nhµ níc thµnh lËp, ®Çu t vèn vµ qu¶n lý”.
§Þnh nghÜa trªn cha ph¶n ¸nh hÕt nh÷ng néi dung thuéc vÒ b¶n chÊt
cña mét doanh nghiÖp nh t c¸ch ph¸p nh©n, quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù khi
tham gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p lý, kh¶ n¨ng tù chñ vÒ vèn vµ c¸c ho¹t ®éng
kh¸c.
ChÝnh v× vËy, hiÖn nay kh¸i niÖn DNNN ®· ®îc nªu trong §iÒu1 luËt
DNNN ban hµnh 20/9/1995 nh sau: “DNNN lµ mét tæ chøc kinh tÕ do Nhµ
níc ®Çu t vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý,ho¹t ®éng kinh doanh hay ho¹t
®éng c«ng Ých, nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi do Nhµ níc
giao”.Trong luËt ®· chØ ra :’’DNNN cã t c¸ch ph¸p nh©n, cã quyÒn vµ nghÜa
vô d©n sù tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh trong ph¹m
vi sè vèn do doanh nghiÖp qu¶n lý”.
Trong §iÒu 3 quy ®Þnh vÒ vèn cña Nhµ níc trong doanh nghiÖp lµ:
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
“Vèn ng©n s¸ch cÊp , vèn cã nguån gèc ng©n s¸ch vµ vèn cña doanh ngiÖp
tù tÝch luü”.
DNNN lµ doanh ngiÖp do Nhµ níc lµm chñ së h÷u vµ ho¹t ®éng theo
luËt DNNN . Néi dung chñ së h÷u ®îc thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau:
*0
cã quyÒn quyÕt ®Þnh thµnh lËp , chia t¸ch , s¸t nhËp vµ gi¶i thÓ
doanh nghiÖp.
*1
Cã quyÒn x¸c ®Þnh ph¬ng híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
*2
Cã quyÒn ph©n bæ vèn vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.
2. Ph©n lo¹i DNNN:
Cã nhiÒu c¸c ph©n lo¹i DNNN theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau, tuú vµo
môc ®Ých nghiªn cøu mµ ngêi ta sö dông mét trong c¸c c¸ch ph©n lo¹i sau:
Dùa vµo môc ®Ých ho¹t ®éng cña chóng th× DNNN ®îc chia lµm 2 lo¹i: DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých lµ DNNN ho¹t ®éng s¶n xuÊt cung øng dÞch
vô c«ng céng theo c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ níc ho¹c trùc tiÕp thùc hiÖn
nhiÖm vô quèc phßng ,an ninh.
- DNNN ho¹t ®éng kinh doanh lµ DNNN ho¹t ®éng chñ yÕu
nh»m môc tiªu kinh doanh cã lîi nhuËn.
Trªn c¬ së ph©n lo¹i theo môc tiªu kinh doanh ®îc chia lµm 3 lo¹i c¨n
cø vµo tÝnh chÊt quan träng cña doanh nghiÖp, lÜnh vùc ho¹t ®éng:-lo¹i
DNNN chØ cã mét chñ së h÷u duy nhÊt lµ Nhµ níc(100% vèn cña Nhµ
níc) . §©y lµ nh÷ng doanh nghiÖp phôc vô quèc phßng, an ninh, mét sè
nghµnh c«ng céng quan träng vµ mét sè lÜnh vùc kinh tÕ do nhµ níc
quy ®Þnh
- Lo¹i DNNN cã nhiÒu chñ së h÷u vèn trong ®ã cæ phÇn Nhµ níc
chiÕm trªn 50% trong tæng sè cæ phÇn cña doanh nghiÖp (ho¹c díi nhng
ph¶i gi÷ tû lÖ khèng chÕ). Doanh nghiÖp lo¹i nµy lµ nh÷ng doanh nghiÖp
cã vÝ trÝ quan träng träng c¸c nghµnh kinh tÕ ho¹c cã kh¶ n¨ng ®ãng gãp
lín cho nÒn kinh tÕ.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Nh÷ng doanh nghiÖp cßn l¹i sÏ tiÕn hµnh chuyÓn ®èi së h÷u theo
h×nh thøc: Cæ phÇn ho¸ 100% ho¹c50%gi¸ trÞ doanh nghiÖp, cæ phÇn ho¸
mét sè bé phËn cña doanh nghiÖp; B¸n toµn bé ho¹c 1 phÇn doanh nghiÖp;
Cho thuª doanh nghiÖp (trong níc ho¹c níc ngoµi); Gäi vèn ®Çu t cña c¸c
DNNN kh¸c, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó h×nh thµn c«ng ty tr¸ch nhiÖm
h÷u h¹n hay gäi vèn ®Çu t níc ngoµi ®Ó thµnh lËp c«ng ty liªn doanh.
NÕu dùa vµo quy m« vµ h×nh thøc tæ chøc th× DNNN chia thµnh:
- DNNN ®éc lËp: lµ doanh nghiÖp kh«ng n»m trong c¬ cÊu tæ chøc
cña doanh nghiÖp kh¸c.
- DNNN thµnh viªn: lµ doanh nghiÖp l»m trong c¬ cÊu tæ chøc cña
doanh nghiÖp kh¸c lín h¬n.
- Tæng c«ng ty Nhµ níc: lµ DNNN cã quy m« lín, ®îc thµnh lËp vµ
ho¹t ®éng trªn c¬ së liªn kÕt nhiÒu ®¬n vÞ thµnh viªn cã mèi quan hÖ g¾n
bã víi nhau vÒ lîi Ých kinh tÕ , c«ng nghÖ, cung øng, tiªu thô, dÞch vô ,
th«ng tin, ®µo t¹o , nghiªn cøu , tiÕp thÞ, ho¹t ®éng trong mét sè chuyªn
nghµnh kinh tÕ - kü thuËt chÝnh nh»m t¨ng cêng kh¶ n¨ng kinh doanh cña
c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña chiÕn lîc ph¸t triÓn
kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú.
NÕu dùa vµo h×nh thøc qu¶n lý néi bé doanh nghiÖp th× DNNN ®îc chia
lµm 2 lo¹i:
-
DNNN cã Héi §ång Qu¶n TrÞ (H§QT) th× H§QT thùc hiÖn
chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
-
DNNN kh«ng cã H§QT th× Gi¸m ®èc lµ ngêi ®¹i diÖn ph¸p
nh©n cña doanh nghiÖp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng
cña doanh nghiÖp.
ViÖc ph©n chia theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau cã ý nghÜa rÊt quan
träng ®èi víi c«ng t¸c tÝn dông cña Ng©n hµng v× ®èi víi mçi lo¹i h×nh
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
doanh nghiÖp kh¸c nhau th× Ng©n hµng sÏ cã nh÷ng yªu cÇu kh¸c nhau vÒ
hå s¬ ph¸p lý còng nh hå s¬ kinh tÕ, hå s¬ tµi chÝnh khi xÐt duyÖt cho vay.
Tõ ®ã Ng©n hµng cã nh÷ng c¸ch thøc cho vay, l·i suÊt, còng nh thêi h¹n
cho vay thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ tÝn dông vÒ phÝa Ng©n hµng còng
nh vÒ phÝa doanh nghiÖp.
3. §Æc ®iÓm cña DNNN:
Tõ kh¸i niÖm DNNN nªu trªn ta thÊy , DNNN cã mét sè ®Æc ®iÓm c¬
b¶n sau:
DNNN lµ doanh nghiÖp do Nhµ níc lµm chñ së h÷u vµ ho¹t ®éng theo
luËt DNNN. §óng vËy, Nhµ níc cã quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc thµnh lËp,
chia t¸ch, s¸t nhËp vµ gi¶i thÓ doanh nghiÖp nÕu cÇn. Nhµ níc cã
quyÒn x¸c ®Þnh ph¬ng híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp , cã quyÒn
ph©n bæ vèn vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, DNNN lµ mét
doanh nghiÖp do Nhµ níc ®Çu t vèn nªn tµi s¶n trong doanh nghiÖp lµ
mét bé phËn cña Nhµ níc. Sau khi thµnh lËp nã lµ mét chñ thÓ kinh
doanh nhng kh«ng cã quyÒn së h÷u mµ chØ cã quyÒn qu¶n lý tµi s¶n
®ã. §©y lµ ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a DNNN vµ c¸c doanh nghiÖp thuéc
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.
Trong DNNN th× phÇn lín mäi quyÕt ®Þnh vÒ tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu do Nhµ níc n¾m gi÷. V× phÇn lín sè vèn lµ do
Nhµ níc cÊp do ®ã Nhµ níc cã quyÒn buéc doanh nghiÖp ph¶i thùc
hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch cña Nhµ níc ho¹c trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c nhiÖm
vô quan träng chiÕn lîc nh quèc phßng, an ninh, kinh tÕ c«ng céng,
c¸c nghµnh kinh tÕ cã vÞ trÝ quan träng häac cã kh¶ n¨ng ®ãng gãp lín
cho nÒn kinh tÕ. Cµng c¸c nghµnh gi÷ vÞ trÝ chiÕn lîc, quan träng th×
cµng n»m díi sù chØ ®¹o cña Nhµ níc.
DNNN cã m¹ng líi ho¹t ®éng réng lín ë mäi n¬i, mäi lÜnh vùc, nghµnh
nghÒ. Nh ®· tr×nh bÇy ë trªn, céng thªm, DNNN v× do Nhµ níc së
h÷u ,®Çu t vènvµ tæ chøc ho¹t ®éng nªn theo ®Þnh híng ph¸t triÓn cña
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
x· héi, ph¸t triÓn ®ång ®Òu c¸c nghµnh , c¸c lÜnh vùc trõ mét sè
nghµnh, lÜnh vùc then chèt,cho nªn DNNN cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c nghµnh
nghÒ, lÜnh vùc vµ c¸c vïng trªn ®Êt níc.
DNNN cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ®îc ®µo t¹o c¬ b¶n vµ ®ång
®Òu. §óng vËy, ngoµi ®îc ®µo t¹o ®ång bé vÒ tr×nh ®é lµm viÖc th× c¸n
bé c«ng nh©n viªn chøc Nhµ níc cßn ®îc ®µo t¹o thÊm nhuÇn chñ
nghÜa Mac-Lªnin vµ t tëng Hå-ChÝ-Minh sÏ ®¶m b¶o nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam kh«ng ®i chÖch híng con ®êng CNXH mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®·
lùa chän.
DNNN lu«n l¾m gi÷ c¸c nghµnh ,c¸c lÜnh vôc cã vÞ trÝ quan träng.
Kh«ng cã nh÷ng nghµnh , lÜnh vùc nµy th× c¸c nghµnh kh¸c kh«ng thÓ
ph¸t triÓn tèt ®îc. C¸c nghµnh mµ DNNN l¾m gi÷ ®ã lµ: C¸c nghµnh
trong lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng (giao th«ng vËn t¶i, thuû lîi, ®iÖn níc,
th«ng tin liªn l¹c...),x· héi (gi¸o dôc, y tÕ...),quèc phßng, an ninh.
4. Vai trß cña kinh tÕ nhµ níc trong nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam:
DNNN lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh thuéc thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc.
Kinh tÕ nhµ níc kh«ng ph¶i lµ thµnh phÇn riªng cã cña CNXH mµ nã cã ë
hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi hiÖn nay vµ tû träng cña chóng kh¸c nhau tuú
thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng níc.
Kinh tÕ nhµ níc vµ DNNN lµ nh÷ng ph¹m trï kinh tÕ cïng b¶n chÊt
tuy kh¸c nhau vÒ cÊp ®é , do ®ã vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc vµ
DNNN cã nh÷ng néi dung c¬ b¶n nhau, nhng còng cã nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c
nhau.
Nãi ®Õn vai trß ®ßn bÈy, híng dÉn , t¹o ®éng lùc...lµ nãi ®Õn vai trß
cña hÖ thèng kinh tÕ nhµ níc. Cßn DNNN chØ lµ ph¬ng tiÖn, c«ng cô, lµm
lùc lîng ®i ®Çu më ®êng cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ë níc ta, sù h×nh thµnh thµnh phÇn kinh tÕ nµy lµ do chÝnh s¸ch quèc h÷u
ho¸ vµ ®îc u tiªn ph¸t triÓn trong 40 n¨m qua ë MiÒn B¾c vµ 20 n¨m trong
c¶ níc. Trong nh÷ng n¨m qua, ®Õn nay, DNNN ®· cã mÆt ë hÇu hÕt c¸c
nghµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ vµ gi÷ vai trß quan träng nhÊt lµ
trong nÒn kinh tÕ trêng cã sù qñan lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng CNXH.
Vai trß cña DNNN thÓ hiÖn ë mét sè khÝa c¹nh c¬ b¶n sau:
DNNN cã vai trß thóc ®Èy nhanh sù nghiÖp CNH, H§H ®Êt níc, më ®êng hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶,
thóc ®©y nhanh sù t¨ng trëng nhanh vµ l©u bÒn cña toµn bé nÒn kinh tÕ.
§óng vËy, hiÖn nay trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn,DNNN lµ
thµnh phÇn kinh tÕ chiÕm tû träng chñ yÕu n¾m gi÷ c¸c nghµnh then
chèt vµ nh÷ng nghµnh ®éc quyÒn. §Æc biÖt trong c«ng cuéc CNH,
H§H ®Êt níc th× nã cµng cã quan träng, thÓ hiÖn: DNNN cã m¹ng líi
ho¹t ®éng réng lín vµ cã quy m« lín l¹i ®îc trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, c¬
héi øng dông khoa häc kü thuËt vµ lµ n¬i thö nghiÖm ®Ó s¶n xuÊt
nh÷ng s¶n phÈm míi chÊt lîng cao , cung cÊp cho thÞ trêng mét khèi lîng lín hµng ho¸ ra thÞ trêng,... râ rµng ®· ®Èy nhanh sù nghiÖp CNH,
H§H ®Êt níc.
DNNN lµ c«ng cô cã søc m¹nh vËt chÊt ®Ó Nhµ níc ®iÒu tiÕt vµ híng
dÉn nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng XHCN,gãp phÇn quan träng
kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt tËt cña nªn kinh tÕ thÞ trêng, thùc hiÖn mét sè
chÝnh s¸ch x· héi. HiÖn nay, chóng ta ®ang x©y dông vµ ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng cña nhµ níc, c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, b×nh ®¼ng víi
nhau trong ho¹t ®éng kinh doanhvµ tríc ph¸p luËt.Sù b×nh ®¼ng nµy
kh«ng cã nghÜa lµ chóng cã vÞ trÝ nhau trong nÒn kinh tÕ. Trong nÒn
kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, ph¹m vi ho¹t ®éng cña thµnh phÇn
kinh tÕ quèc doanh sÏ bÞ thu hÑp l¹i nhng vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o bëi
nã vÉn ®îc tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë nh÷ng nghµnh , nh÷ng lÜnh vùc then
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
chèt cña nÕn kinh tÕ. C¸c DNNN gióp Nhµ níc ®ñ søc thùc hiÖn chøc
n¨ng ®iÒu tiÕt vÜ m« can thiÖp vµo thÞ trêng vµ kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt
®iÓm cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng .DNNN gióp Nhµ níc thùc hiÖn môc
tiªu x· héi, ®i ®Çu trong viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, chÕ ®é.
MÆt kh¸c DNNN víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ®îc ®µo t¹o thÊm
nhuÇn chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t tëng Hå-ChÝ-Minh sÏ ®¶m b¶o nÒn
kinh tÕ ViÖt Nam kh«ng ®i chÖch híng mµ theo con ®êng CNXH ®· ®îc lùa chän.
DNNN b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ x· h«Þ: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng,
môc tiªu cña c¸c doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn, chÝnh v× vËy, cã nh÷ng
nghµnh , nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh mang l¹i Ýt lîi nhuËn ho¹c kh«ng
cã lîi nhuËn mµ chØ mang l¹i lîi Ých vÒ mÆt x· héi th× c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c kh«ng ®Çu t vµo . Lóc nµy, DNNN víi t c¸ch lµ c«ng cô
®iÒu tiÕt cña Nhµ níc sÏ ®Çu t vµo ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu chung cña nÒn
kinh tÕ, b¶o ®¶m lîi Ých c«ng céng. DNNN cßn gãp phÇn ®¶m b¶o hiÖu
qu¶ kinh tÕ x· héi th«ng qua viÖc híng c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc,DNNN
lu«n lµ ngêi ®i ®Çu trong lÜnh vùc nµy, lµ tÊm g¬ng ®Ó c¸c doanh
nghiÖp kh¸c noi theo.
DNNN cã nhiÖm vô cung øng nh÷ng hµng ho¸ dÞch vô c«ng céng. Thùc
tÕ cho ta thÊy , nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ ph¸t triÓn nÕu thiÕu sù hiÖn diÖn
cña mét sè nghµnh ®ãng vai trß nh nh÷ng yÕu tè ®¶m b¶o hay t¸c nh©n
kÝch thÝch nghµnh kinh tÕ kh¸c, ®ã lµ c¸c nghµnh trong lÜnh vùc kÕt
cÊu h¹ tÇng,x· héi, quèc phßng ,an ninh,...
Tõ nh÷ng ph©n tÝch ë trªn ta thÊy DNNN ®ãng vµ trß quan träng
trong sù nghiÖp x©y dông vµ ph¸t triÓn ®Êt níc trong giai ®o¹n hiÖn nay.
II. TÝn dông ng©n hµng ®èi víi DNNN:
1. TÝn dông ng©n hµng (TDNH):
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
TÝn dông lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ kinh tÕ trong
®ã c¸ nh©n hay tæ chøc nhêng quyÒn sö dông mét khèi lîng gi¸ trÞ hay
hiÖn vËt cho mét c¸c nh©n hay tæ chøc kh¸c víi nh÷ng rµng buéc nhÊt
®Þnh nh: thêi gian hoµn tr¶, l·i suÊt, c¸ch thøc vay mîn vµ thu håi,...TÝn
dông ng©n hµng lµ mét h×nh thøc tÝn dông ph¶n ¸nh gi÷a c¸c ng©n hµng vµ
c¸c doanh nghiÖp c¸ nh©n kh¸c. H×nh thøc nµy thÓ hiÖn râ tÝnh u viÖt so
víi c¸c h×nh thøc kh¸c trong lÞch sö ë chç nã cã quy m« tÝn dông lín h¬n
v× nã cã nguån vèn cho vay lµ nguån vèn mµ ng©n hµng cã thÓ tËp trung
vµ huy ®éng ®îc trong nÒn kinh tÕ. MÆt kh¸c, ®©y lµ h×nh thøc rÊt linh
ho¹t v× ®èi tîng vay mîn lµ tiÒn tÖ.TÝn dông ng©n hµng lµ h×nh thøc tÝn
dông chñ yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nã ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cña
nÒn kinh tÕ mét c¸ch linh ho¹t, kÞp thêi, nã kh«ng chØ ®¸p øng vÒ vèn
ng¾n h¹n mµ cßn lµ nguån vèn ®Çu t cho dµi h¹n cña c¸c doanh nghiÖp.
ngoµi ra TDNH cßn phôc vô cho nhu cÇu c¸ nh©n.
2. C¸c h×nh thøc TÝn dông ng©n hµng:
Cã nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó ph©n chia TDNH. Díi ®©y lµ mét sè
c¸ch chia phæ biÕn mµ Ng©n hµng thêng sö dông khi ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸:
NÕu ph©n theo thêi h¹n tÝn dông ta cã:
- TÝn dông ng¾n h¹n: lµ kho¶n tÝn dông díi 1 n¨m vµ ®îc sö dông
®Ó bæ sung sù thiÕu hôt t¹m thêi vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp, nã cßn cã
thÓ ®îc vay cho nh÷ng sinh ho¹t c¸ nh©n.
- TÝn dông trung h¹n: lµ kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n tõ 1-3 n¨m.
Lo¹i tÝn dông nµy ®îc dïng ®Ó cung cÊp, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn
vµ ®æi míi kü thuËt, më réng vµ x©y dông c«ng tr×nh nhá cã thêi h¹n thu
håi vèn nhanh.
- TÝn dông dµi h¹n: lµ kho¶n tÝn dông cã trªn 3 n¨m.Lo¹i tÝn dông
nµy ®îc dïng ®Ó cÊp vèn cho x©y dông c¬ b¶n nh ®Çu t x©y dùng c¸c xÝ
nghiÖp míi ,c¸c c«ng tr×nh thuéc c¬ së h¹ tÇng, c¶i tiÕn vµ më réng s¶n
xuÊt.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
TÝn dông trung vµ dµi h¹n ®îc ®Çu t ®Ó h×nh thµnh vèn cè ®Þnh vµ
mét phÇn vèn lu ®éng.
Theo môc ®Ých sö dông vèn:
Theo tiªu thøc nµy th× TDNH ®îc ph©n chia rÊt ®a d¹ng vµ phong phó:
- Cho vay bÊt ®éng s¶n
- Cho vay th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp
- Cho vay c¸ nh©n
- Cho vay thuª mua
- Cho vay kh¸c
Trong ®ã c¸c kho¶n cho vay thuª mua vµ cho vay kh¸c chñ yÕu bao
gåm nh÷ng kho¶n cho vay ®èi víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, cho vay ng©n
s¸ch vµ chuyÓn nhîng c¸c chøng kho¸n.
Ph©n theo ®èi tîng tÝn dông: theo tiªu thøc nµy, tÝn dông ®îc chia lµm 2
lo¹i:
- TÝn dông lu ®éng: Lo¹i nµy ®îc cÊp ph¸t ®Ó h×nh thµnh vèn lu
®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ nh cho vay ®Ó : dù tr÷ hµnh ho¸ ®èi víi xÝ
nghiÖp th¬ng nghiÖp; bï ®¾p vèn lu ®éng thiÕu hôt t¹m thêi. Lo¹i nµy ®îc
chia lµm 2 lo¹i: cho vay ®Ó dù trù hµnh ho¸, cho vay chi phÝ s¶n xuÊt vµ
cho vay ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî díi h×nh thøc chiÕt khÊu kú phiªó.
Thêi h¹n cho vay lµ ng¾n h¹n.
- TÝn dông vèn cè ®Þnh: Lµ lo¹i tÝn dông ®îc cÊp ph¸t ®Ó h×nh
thµnh tµi s¶n cè ®Þnh. Lo¹i nµy thêng ®îc ®Çu t ®Ó mua s¾m tµi s¶n cè
®Þnh, c¶i tiÕn vµ ®æi míi kü thuËt, më réng s¶n xuÊt, x©y dông c¸c c«ng
tr×nh míi. Thêi h¹n cho vay ®«Ý víi lo¹i nµy lµ trung vµ dµi h¹n.
Ph©n lo¹i theo ®ång tiÒn: Theo tiªu thøc nµy th× TDNH ®îc chia lµm
2 lo¹i:
- TÝn dông theo VN§: H×nh thøc nµy thêng ®îc dïng trong c¸c
ho¹t ®éng ®Çu t, kinh doanh vµ giao dÞch víi c¸c b¹n hµng trong níc.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- TÝn dông theo ngo¹i tÖ (thêng quy ®æi ra $ ho¹c VN§): Thêng
®îc sö dông ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸, tr¶ nî b¹n hµng níc ngoµi , nhËp
khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ...(C¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i), kinh doanh
ngo¹i tÖ. H×nh thøc tÝn dông nµy chÞu ¶nh hëng cña sù biÕn ®éng tû gi¸
còng nh chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i cña chÝnh phñ.
Ph©n lo¹i tÝn dông theo thµnh phÇn kinh tÕ:
- TÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh
- TÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh
3. Vai trß cña TDNH ®èi víi DNNN:
TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vèn ®Ó tËp
trung s¶n xuÊt, më réng s¶n xuÊt kinh doanh, gãp phÇn tÝch cùc vµo
qu¸ tr×nh vËn ®éng liªn tôc cña nguån vèn trong c¸c doanh
nghiÖp.Trong nÒn kinh tÕ nhÊt lµ trong c¬ chÕ thÞ trêng, hiÕm cã
doanh nghiÖp nµo chØ sö dông vèn tù cã ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc
nµy kh«ng chØ h¹n chÕ kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp mµ cßn lµm t¨ng gi¸ vèn cña doanh nghiÖp ®ã. Trong
c¬ cÊu vèn cña c¸c DNNN th× vèn tÝn dông ng©n hµng chiÕm ®Õn
trªn 50%.
TÝn dông ng©n hµng gióp c¸c doanh nghiÖp hiÖn ®¹i trang thiÕt bÞ,
øng dông nhanh c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt, ®¶m b¶o ®îc vai trß
chñ ®¹o cña m×nh trong nÒn kinh tÕ . T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DNNN
lín m¹nh cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó dÉn ®Çu vµ d×u d¾t c¸c doanh nghiÖp
kh¸c cïng ph¸t triÓn.
TÝn dông ng©n hµng gióp c¸c DNNN tæ chøc qu¶n lý kinh doanh cã
hiÖu qu¶. §Æc trng cña TDNH kh«ng ph¶i lµ cÊp ph¸t vèn mµ hoµn tr¶
gèc vµ l·i ®óng thêi h¹n quy ®Þnh.Do ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i
t×m nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó sö dông vèn cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm , t¨ng cêng
tèc ®é quay vßng vèn, ®¶m b¶o tû suÊt lîi nhuËn lín h¬n l·i suÊt
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ng©n hµng th× doanh nghiÖp míi cã thÓ tr¶ ®îc nî vµ kinh doanh cã
l·i. HiÖn nay,ng©n hµng chØ cÊp tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp cã ph¬ng ¸n kinh doang cã hiÖu qu¶. Nh vËy, ®Ó cã ®îc vèn cña ng©n hµng
th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù lµm ¨n cã hiÖu qu¶ tù kh¼ng ®Þnh
m×nh.H¬n thÕ n÷a, TDNH víi quy tr×nh kiÓm so¸t tríc trong vµ sau
khi cho vay , gi¸m s¸t ch¾t chÏ tiÕn ®é vµ môc ®Ých sö dông vèn cña
doanh nghiÖp ®i ®óng híng ®· chän nh»m ®¹t ®îc môc tiªu lîi nhuËn
cao nhÊt .TDNH còng gãp phÇn buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i lµm ¨n
®óng ®¾n qua viÖc kiÓm tra ®Þnh kú c¸c bµo c¸o ta× chÝnh cña doanh
nghiÖp thóc ®Èy h¹ch to¸n kinh doanh trong doanh nghiÖp. Còng nh
Ng©n hµng lu«n s½n sµng cïng kh¸ch hµng t×m ra c¸c biÖn ph¸p hiÖu
qu¶ ®Ó th¸o gì khã kh¨n trong ph¹m vi cho phÐp, t vÊn cho c¸c doanh
nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n.
TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô tµi trî cho c¸c nghµnh kinh tÕ cÇn
khuyÕn khÝch , u tiªn ph¸t triÓn còng nh h¹n chÕ mét sè nghµnh kh¸c
nÕn cÇn thiÕt theo ®Þnh híng cña c¬ quan qu¶n lý. Trong giai ®o¹n
hiÖn, nÒn kinh tÕ níc ta ®ang trong bíc ®êng thùc hiÖn CNH,H§H .
Muèn ph¸t triÓn c¸c nghµnh kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt
®Þnh vµ tÝn dông ®· vµ ®ang cè g¾ng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cÊp b¸ch
nµy. Tríc m¾t, Nhµ níc ph¶i ®Çu t vµo ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®Ó gi¶i
quyÕt nh÷ng nhu cÇu tèi thiÓu cña x· héi vµ ®Ó chiÕn lÜnh thÞ trêng vÒ
s¶n phÈm n«ng nghiÖp bëi níc ta cã tiÒm n¨ng trong s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã Nhµ níc cÇn ph¶i tËp trung tÝn dông ®Ó tµi trî
cho c¸c nghµnh kinh tÕ mòi nhän, c¸c nghµnh nµy ph¸t triÓn sÏ t¹o c¬
së ®Ó ph¸t triÓn nghµnh kinh tÕ kh¸c.
TDNH gãp phÇn thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN hiÖn
nay .Trong nÒn kinh tÕ thi trêng , nhu cÇu tËp trung vèn ®· ®a ®Õn sù
h×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn . Víi chñ tr¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng XHCN cña Nhµ níc th× sù
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ra ®êi vµ ph¸t triÓn c¸c c«ng ty cæ phÇn lµ mét xu híng tÊt yÕu. H¬n
n÷a , sù h×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn ®· thu hót m¹nh mÏ c¸c
nguån vèn ®Çu t lµ mét yÕu tè gióp cho doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu
qu¶ h¬n, gióp nÒn kinh ViÖt Nam hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc
vµ trªn thÕ giíi. HiÖn nay, §¶ng vµ nhµ níc ta ®ang tiÕn hµnh cæ phÇn
ho¸ c¸c DNNN nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp nµy.
§èi tîng cæ phÇn ho¸ tríc m¾t lµ c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu
qu¶. Mét trong c¸c biÖn ph¸p ®Ó tiÕn hµnh nhiÖm vô nµy lµ ph¸t hµnh
cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ë c¸c doanh nghiÖp nãi trªn. §©y lµ viÖc lµm míi
mÎ nhng mang tÝnh cÊp b¸ch, do vËy, cÇn cã sù gióp ®ì cña c¸c
NHTM tõ kh©u tÝnh to¸n sè lîng, ph¸t hµnh ®Õn thu håi vèn cho c¸c
c«ng ty nµy NHTM cã thÓ gióp c¸c doanh nghiÖp b¸n c¸c cæ phiÕu,
tr¸i phiÕu trªn thÞ trêng cÊp hai vµ trong trêng hîp cÇn thiÕt thÊy ®ñ
an toµn vµ ®¶m b¶o lîi nhuËn th× Ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp
vay vèn cã gi¸ trÞ b»ng víi gi¸ trÞ cña c¸c cæ phiÕu ph¸t hµnh coi nh
cæ phiÕu lµ vËt b¶o ®¶m. Sau ®ã Ng©n hµng b¸n chóng l¹i trªn thÞ trêng thu håi vèn vÒ. H×nh thøc tÝn dông nµy cña Ng©n hµng lµm cho
doanh nghiÖp cã thÓ yªn t©m h¬n trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ do ®ã
sÏ ®Èy nhanh qóa tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN hiÖn nay. Kh«ng
nh÷ng vËy , Ng©n hµnh cßn cho vay c¸c doanh nghiÖp nµy ®Ó më
réng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. KÕt qu¶ lµ c¸c
doanh nghiÖp ®ã lµm ¨n cã hiÖu qu¶ sÏ lµ tÊm g¬ng ®Ó c¸c doanh
nghiÖp kh¸c noi theo, yªn t©m v÷ng tin vµo con ®êng cæ phÇn ho¸ mµ
Nhµ níc ®ang tiÕn hµnh
III. HiÖu qu¶ tÝn dông Ng©n hµng
1. HiÖu qu¶ tÝn dông Ng©n hµng
TÝn dông lµ mét ho¹t ®éng quan träng hµng ®Çu ®èi víi mçi Ng©n
hµng vµ víi nÒn kinh tÕ nãi chung. TDNH võa ®îc xem lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
vÜ m« cña nhµ níc ®i theo ®Þnh híng XHCN vøa ®îc sö dông nh mét ®ßn
bÈy ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, kh«ng ngõng n©ng cao
hiÖu qu¶ kinh tÕ. §èi víi Ng©n hµng, tÝn dông lµ ho¹t ®éng mang l¹i phÇn
lín thu nhËp cho Ng©n hµng. Do ®ã, viÖc ®¸nh gi¸ ®óng hiÖu qu¶ tÝn dông
sÏ gióp Ng©n hµng vµ c¸c nghµnh liªn quan ®a ra c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp
®Ó thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ x· héi ®· ®Ò ra vµ môc tiªu lîi nhuËn cho b¶n
th©n Ng©n hµng.
HiÖu qu¶ TDNH ®îc thÓ hiÖn trªn hai gi¸c ®é:
XÐt ë gãc ®é vÜ m«, hiÖu qu¶ TDNH thÓ hiÖn ë sù ph¸t triÓn ®i lªn
cña nÒn kinh tÕ, ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi
nãi chung cña mét quèc gia.TDNH chØ thùc sù mang l¹i hiÖu qu¶ cho
nÒn kinh tÕ nÕu nã lµm t¨ng tæng s¶n phÈm quèc d©n, t¹o c«ng ¨n
viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gãp phÇn thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ...Víi
ph¹m vi cña bµi viÕt nµy chØ xin ®i s©u vµo hiÖu qu¶ TDNH xÐt ë gãc
®é vi m«.
XÐt ë gãc ®é vi m«, hiÖu qu¶ TDNH thÓ hiÖn trªn c¸c ph¬ng diÖn sau:
- Doanh nghiÖp vay vèn Ng©n hµng cã hiÖu qu¶ thÓ hiÖn ë chç:
®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh
vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ã ph¶i ®¶m b¶o bï ®¾p ®îc chi phÝ
s¶n xuÊt, tr¶ ®îc nî Ng©n hµng vµ cã l·i. Do vËy, mét kho¶n tÝn dông
ng©n hµng ®îc coi lµ hiÖu qu¶ ®øng trªn gãp ®é doanh nghiÖp lµ ph¶i
tho¶ m·n nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp, nghÜa lµ tÝn dông ph¸t ra ph¶i
phï hîp víi môc ®Ých sö dông cña kh¸ch hµng víi l·i suÊt vµ kú h¹n hîp
lý, víi thñ tôc ®¬n gi¶n võa ®ì g©y phiÒn hµ cho doanh nghiÖp nhng vÉn
®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝn dông. HiÖu qu¶ TDNH cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ th«ng
qua hiÖu qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ hay b»ng viÖc tiÕn hµng ph©n tÝch
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
- Ng©n hµng cho vay cã hiÖu qu¶ thÓ hiÖn ë chç ph¶i bï ®¾p ®îc
c¸c chi phÝ tr¶ l·i cña viÖc huy ®éng vµ c¸c chi phÝ liªn quan kh¸c, cßn
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
l¹i ph¶i cã lîi nhuËn cho Ng©n hµng.V× vËy, ®èi víi Ng©n hµng, hiÖu qu¶
TDNH thÓ hiÖn cô thÓ nhÊt ®ã lµ lîi nhuËn cña Ng©n hµng tõ ho¹t ®éng
tÝn dông. Mét Ng©n hµng ®îc coi lµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nÕu nã thu ®îc mét møc lîi nhuËt n¨m sau cao h¬n n¨m tríc.Tuy nhiªn, Ng©n hµng
kh«ng ph¶i lµ doanh nghiÖp kinh doanh thuÇn tuý, nã lµ mét lo¹i h×nh
doanh nghiÖp ®Æc biÖt.Trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay,Ng©n hµng lµ ®¬n vÞ
h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp nªn viÖc ®¶m b¶o an toµn tÝn dông lµ rÊt
quan träng. HiÖu qu¶ kinh doanh cña mçi Ng©n hµng kh«ng chØ phô
thuéc vµo møc l·i Ng©n hµng thu ®îc mµ cßn phô thuéc vµo kh¶ n¨ng
thu håi an toµn cña mçi ®ång vèn bá ra theo ®óng kú h¹n ®· ghi trong
hîp ®ång tÝn dông.§Ó h¹n chÕ c¸c rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông, c¸c
Ng©n hµng ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh, quy chÕ vÒ an toµn tÝn
dông do Nhµ níc ban hµnh, thÈm ®Þnh cÈn thËn tríc khi cho vay, thêng
xuyªn kiÓm tra viÖc sö dông vèn cña ngêi vay.
Nh vËy, ®èi víi mét Ng©n hµng,mét kho¶n tÝn dông ®îc coi lµ cã
hiÖu qu¶ nÕu nh ph¹m vi , møc ®é giíi h¹n cña kho¶n vay ®ã phï hîp víi
thùc lùc b¶n th©n Ng©n hµng, ®¶m b¶o nguyªn t¾c hoµn tr¶ ®óng h¹n vµ cã
l·i, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ c¹nh
tranh ®îc trªn th¬ng trêng, mang l¹i lîi nhuËn , ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh
to¸n cho Ng©n hµng.
2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ TDNH:
a. Ho¹t ®éng tÝn dông xÐt ë gãc ®é ho¹t ®éng cña Ng©n hµng:
Nh trªn chóng ta ®· tr×nh bÇy,th× ®èi víi Ng©n hµng, ho¹t ®éng tÝn
dông chØ thùc sù cã hiÖu qu¶ khi hiÖu suÊt sö dông vèn cao,an toµn vµ
mang l¹i cho Ng©n hµng mét møc lîi nhuËn nµo ®ã. Sau ®©y lµ mét sè chØ
tiªu quan träng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ TDNH ®èi víi Ng©n hµng:
C¸c chØ tiªu vÒ an toµn tÝn dông vµ møc ®é rñi ro.
- Tû lÖ nî qu¸ h¹n:
D nî qu¸ h¹n
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tû lÖ nî qu¸ h¹n =
Tæng d nî
Nî qu¸ h¹n lµ phÇn cßn l¹i mµ ®Õn h¹n ho¹c cã thªm thêi gian gia h¹n
vÉn cha thu håi ®îc.
- Tæng d nî qu¸ h¹n trong kú vµ tæng d nî qu¸ tÝch luü
- C¬ cÊu nî qu¸ h¹n “theo tuæi” : Ph©n nhãm nî qu¸ h¹n theo
thêi gian qu¸ h¹n vµ theo kh¸ch hµng, íc tÝnh tû lÖ nî qu¸ h¹n chuyÓn
sang nî khã ®ßi. Chi tiÕt nî qu¸ h¹n theo tuæi sau:
. Tªn kh¸ch hµng
. Tæng d nî
. Qu¸ h¹n díi 3 th¸ng
. Qu¸ h¹n díi 3-6 th¸ng
. Qu¸ h¹n tõ 6 th¸ng ®Õn 1 n¨m
. Qóa h¹n trªn 1 n¨m
- Tû lÖ phÇn tr¨m nî qu¸ h¹n theo tuæi
- Tû lÖ thu håi nî qu¸ h¹n trong kú: Cïng víi tû lÖ nî qu¸ h¹n,
tû lÖ thu håi nî qu¸ h¹n cho ta biÕt møc ®é qu¶n lý néi bé ®èi víi nî qu¸
h¹n. NÕu tû lÖ thu håi nî qu¸ h¹n qu¸ nhá th× thùc tÕ Ng©n hµng cã thÓ
®ang ®øng tríc mét rñi ro mÊt mét lîng vèn lín cho vay. Tû lÖ nµy cã
thÓ x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
Doanh sè thu nî qu¸ h¹n trong kú
Tû lÖ nî qu¸ h¹n =
D nî qu¸ h¹n
+ D nî qu¸ h¹n
®Çu kú
trong kú
Mét tû lÖ nî qu¸ h¹n ®îc coi lµ chÊp nhËn ®îc lµ díi 3%.
C¸c chØ tiªu vÒ sö dông vèn:
- Lîng d nî tÝch luü ®Õn thêi ®iÓm hÕt kú vµ c¬ cÊu d nî
(ng¾n,trung vµ dµi h¹n)
- Tû lÖ cho vay trªn tæng vèn huy ®éng
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tæng lîng d nî ®Õn hÕt kú
Tû lÖ cho vay =
Tæng lîng vèn huy ®éng tÝch luü
Tû lÖ nµy cho biÕt kh¶ n¨ng Ng©n hµng tËn dông nguån vèn huy ®éng
trong ho¹t ®éng tÝn dông
- C¬ cÊu cho vay theo møc l·i suÊt vµ l·i suÊt cho vay b×nh
qu©n. ChØ tiªu nµy cho thÊy ®îc møc l·i suÊt cho vay b×nh qu©n cña
Ng©n hµng. Nãi chung, l·i suÊt cho vay b×nh qu©n ph¶i lín h¬n l·i suÊt
huy ®éng b×nh qu©n th× Ng©n hµng míi ®¶m b¶o ho¹t ®éng vµ cã l·i
- Vßng quay vèn tÝn dông trong n¨m
D nî trong n¨m
Vßng quay vèn tÝn dông =
trong n¨m
D nî b×nh qu©n n¨m
ChØ tiªu nµy cho ta biÕt mét ®ång vèn cña Ng©n hµng ®îc cho vay
bao nhiªu lÇn trong n¨m. ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt, nã chøng tá
Ng©n hµng thu ®îc nhiÒu nî vµ chøng tá r»ng nguån vèn mµ Ng©n hµng
®· ®Çu t vµo ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶
C¸c chØ tiªu vÒ doanh lîi
- Tæng doanh thu cña Ng©n hµng tõ ho¹t ®éng tÝn dông
-
C¬ c©ó thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng vµ
tõ trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c
- Lîi nhuËn tríc thuÕ vµ lîi nhuËn sau thuÕ cña Ng©n hµng
b. HiÖu qu¶ TDNH díi gãc ®é ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
Doanh nghiÖp lµ ngêi trùc tiÕp qu¶n lý vµ sö dông vèn nªn ®èi víi
hä,chØ tiªe ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ TDNH lµ doanh thu tõ kho¶n vay ng©n
hµng,lîi nhuËn t¨ng lªn nhê viÖc sö dông vèn vay ng©n hµng... Ngoµi ra nã
cßn thÓ hiÖn ë chç nhê cã sè tiÒn vay Ng©n hµng mµ doanh nghiÖp cã thÓ
®æi míi c«ng nghÖ , n©ng cao chÊt lîng, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, n©ng cao
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tÝnh c¹nh tranh, cñng cè vÞ thÕ doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, t¹o c«ng ¨n viÖc
lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng c«ng nh©n
Nh vËy, hiÖu qu¶ TDNH lµ sù ®¸p øng yªe cÇu cña kh¸ch hµng( lµ c¸c
doanh nghiÖp) phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®¶m b¶o sù tån t¹i
vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng. HiÖu qu¶ TDNH lµ mét chØ tiªe kinh tÕ tæng
hîp, nã thÓ hiÖn th«ng qua c¸c chØ tiªe ®Þnh lîng nh kÕt qu¶ kinh doanh, tû
lÖ nî qu¸ h¹n... ho¹c thÓ hiÖn qua chØ tiªe ®Þnh tÝnh nh kh¶ n¨ng ®ãng gãp
vµo viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi
3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ TDNH
§Ó cã thÓ n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ TDNH ®èi víi doanh nghiÖp( c¶ vÒ
Ng©n hµng vµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh) ta ph¶i hiÓu râ c¸c nh©n
tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ TDNH ®Ó tõ ®ã ph¸t huy nh÷ng ¶nh hëng tÝch cùc
còng nh h¹n chÕ nh÷ng ¶nh hëng tiªe cùc.M¨t kh¸c, c¶ Ng©n hµng vµ
doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng linh ho¹t ®Ó phï hîp víi quy ®Þnh cña nhµ níc
trong ho¹t ®éng tÝn dông. Cã nh thÕ th× c¶ Ng©n hµng vµ doanh nghiÖp míi
®Ò ra c¸c biÖn ph¸p ®óng ®¾n , cô thÓ ,linh ho¹t ®Ó ®¹t ®îc môc tiªe ho¹t
®éng cña m×nh mét c¸ch tèt nhÊt. Sau ®©y, chóng ta sÏ lÇn lît nghiªn cøu
c¸c nh©n tè ¶nh hëng hiÖu qu¶ TDNH thuéc vÒ Ng©n hµng vµ doanh
nghiÖp
C¸c nh©n tè thuéc vÒ Ng©n hµng
- ChÝnh s¸ch tÝn dông: ®©y lµ kim chØ nam cho ho¹t ®éng tÝn
dông cña Ng©n hµng, nã cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt
b¹i cña Ng©n hµng. ChÝnh s¸ch tÝn dông ph¶i phï hîp víi ®êng nèi ph¸t
triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ níc, ®ång thêi kÕt hîp hµi hoµ gi÷a quyÒn
lîi cña ngêi göi tiÒn, cña Ng©n hµng vµ ngêi sö dông vèn vay . Muèn
vËy, chÝnh s¸ch tÝn dông ph¶i ®îc x©y dùng trªn c¬ së khoa häc vµ thùc
tiÔn.
- Th«ng tin tÝn dông: Nhê cã th«ng tin tÝn dông mµ ngêi qu¶n lý
cã thÓ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cÇn thiÕt cã liªn quan ®Õn viÖc cho
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
vay,qu¶n lý ®¶m b¶o tiÒn vay, gi¶m thiÓu rñi ro tÝn dông, n©ng cao hiÖu
qu¶ tÝn dông.Th«ng tin tÝn dông cã thÓ thu thËp ®îc tõ nguån th«ng tin
s½n cã cña Ng©n hµng tõ th«ng tin tÝn dông(CIC),tõ kh¸ch hµng, tõ ®èi
thñ c¹nh tranh ho¹c nãi c¸ch kh¸c tõ nguån trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp, tõ c¸c
nguån th«ng tin cña c¬ quan ph¸p luËt...
- C«ng t¸c tæ chøc Ng©n hµng: Nh©n tè nµy kh«ng chØ t¸c ®éng
®Õn hiÖu qu¶ tÝn dông Ng©n hµng mµ t¸c ®éng tíi mäi ho¹t ®éng cña
Ng©n hµng. Mét Ng©n hµnh cã c¬ cÊu tæ chøc ®îc x¾p xÕp mét c¸c khoa
häc, sù ph©n c«ng c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh mét c¸c cô thÓ, cã sù liªn kÕt
gi÷a c¸c bé ph©n th× viÖc ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng sÏ ®îc
thùc kÞp thêi, kh«ng bá lì c¬ héi kinh doanh, Qu¶n lý cã hiÖu qu¶ vµ an
toµn c¸c kho¶n tÝn dông.
- ChÊt lîng nh©n sù: Con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh
b¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung, cßn nãi ®Õn ho¹t ®éng Ng©n
hµng th× nã l¹i cµng quan träng. V× c¸n bé c«ng nh©n viªn cña Ng©n
hµng lµ bé mÆt , h×nh ¶nh cña Ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng. H¬n n÷a ,
nghiÖp vô Ng©n hµng cµng ph¸t triÓn ®ßi hái chÊt lîng nh©n sù ngµy
cµng cao. ViÖc tuyÓn dông nh©n viªn cã ®¹o ®øc tèt, giái chuyªn m«n
nghiÖp vô sÏ gióp Ng©n hµng ngõa tèi ®a nh÷ng sai ph¹m cã thÓ x¶y ra
®Ó ®em l¹i mét kho¶n tÝn dông cã hiÖu qu¶
- C«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé: §©y lµ c«ng t¸c mµ Ng©n
hµng nµo còng cÇn tiÕn hµnh thêng xuyªn, liªn tôc nh»m duy tr× cã hiÖu
qu¶ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch, ®¸p
øng yªu cÇu, môc tiªu ®· ®Ò ra. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy, Ng©n hµng cÊn
s¾p xÕp mét ®éi ngò c¸c bé giái chuyªn m«n, nghiÖp vô, trung thùc lµm
nhiÖm vô nµy vµ cã chÕ ®é thëng ph¹t nghiªm minh. Cã nh thÕ, c«ng t¸c
tÝn dông míi ®îc thùc hiÖn ®óng quy tr×nh nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn
dông
C¸c nh©n tè thuéc vÒ doanh nghiÖp
20