Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh ®· ®îc ®Ò cËp kh¸ nhiÒu qua c¸c c«ng tr×nh
cña c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ. Tuy nhiªn viÖc øng dông tõ lý luËn vµo thùc tiÔn
lµ mét kho¶ng c¸ch kh¸ xa. Thùc tÕ ®· chøng minh r»ng kh«ng thÓ ®a ra mét
khu«n mÉu ph©n tÝch tµi chÝnh ¸p dông víi mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp trong
nÒn kinh tÕ. Do vËy c¸c bµi viÕt, nghiªn cøu vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh cô thÓ cho
c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, c¸c ngµnh nghÒ kinh doanh lµ rÊt cÇn thiÕt cho c¸c
doanh nghiÖp v× ®ã lµ c¬ së nÒn t¶ng ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®a ra c¸c quyÕt
®Þnh tµi chÝnh hiÖu qu¶ nhÊt.
HiÖn nay, tríc xu thÕ héi nhËp vµ c¹nh tranh khèc liÖt, c¸c doanh nghiÖp
ViÖt Nam ngµy cµng chó träng tíi c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh vµ xem nã lµ mét
trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ph©n tÝch tµi
chÝnh doanh nghiÖp cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t, c¸c cæ
®«ng, ng©n hµng, nhµ cung cÊp, c«ng nh©n viªn,… vµ nhiÒu ®èi t îng kh¸c liªn
quan ®Õn tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Riªng ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý tµi chÝnh th×
c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh lu«n ®ãng vai trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý
tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Qua thùc tÕ thùc tËp t¹i C«ng ty X©y dùng Ng©n Hµng em nhËn thÊy c«ng
t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty cha ®îc quan t©m ®óng møc vµ cßn nhiÒu h¹n
chÕ. ChÝnh v× vËy em ®· chän ®Ò tµi luËn v¨n tèt nghiÖp lµ: “ Hoµn thiÖn c«ng
t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty X©y dùng Ng©n Hµng”.
KÕt cÊu cña luËn v¨n gåm 3 ch¬ng :
Ch¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i C«ng
ty X©y dùng Ng©n Hµng.
Ch¬ng 3 : Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i
C«ng ty X©y dùng Ng©n Hµng.
§Ó hoµn thµnh ®îc bµi viÕt nµy em ®· nhËn ®îc sù híng dÉn rÊt tËn t×nh
cña c« gi¸o TrÇn ThÞ Thanh Tó vµ c« L¬ng ThÞ Tú - kÕ to¸n trëng C«ng ty X©y
dùng Ng©n Hµng. Víi lßng biÕt ¬n s©u s¾c em xin c¶m ¬n c« gi¸o TrÇn ThÞ
Thanh Tó vµ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ang lµm viÖc t¹i C«ng ty X©y dùng
Ng©n Hµng.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng 1:
Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch
tµi chÝnh doanh nghiÖp.
1.1.Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh
nghiÖp.
1.1.1.Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp
Theo luËt doanh nghiÖp sè 13/1999/QH ngµy 12 th¸ng 6 n¨m 1999 th×
doanh nghiÖp lµ mét chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, cã t c¸ch ph¸p nh©n, thùc hiÖn c¸c
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn thÞ trêng nh»m môc ®Ých lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi
s¶n cña chñ së h÷u. Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng néi
dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ho¹t déng tµi chÝnh doanh
nghiÖp nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp ®ã lµ: t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n
cña chñ së h÷u doanh nghiÖp, tèi ®a ho¸ lîi nhuËn,…
Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ tæng thÓ nh÷ng quan hÖ gi¸ trÞ gi÷a doanh
nghiÖp víi c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ. C¸c quan hÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp
chñ yÕu bao gåm:
1.Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi Nhµ níc.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2.Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi thÞ trêng tµi chÝnh.
3.Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c thÞ trêng kh¸c.
4.Quan hÖ trong néi bé doanh nghiÖp.
C¸c quan hÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn trong c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, nhµ doanh
nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò quan träng sau ®©y:
Thø nhÊt: nªn ®Çu t dµi h¹n vµo ®©u vµ bao nhiªu cho phï hîp víi lo¹i
h×nh s¶n xuÊt kinh doanh lùa chän? §©y lµ chiÕn lîc ®Çu t dµi h¹n cña doanh
nghiÖp vµ lµ c¬ së dù to¸n vèn ®Çu t.
Thø hai: nguån vèn ®Çu t mµ doanh nghiÖp cã thÓ khai th¸c vµ sö dông lµ
nguån nµo?
Thø ba: nhµ doanh nghiÖp sÏ qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh nh thÕ nµo?
Ch¼ng h¹n nh: sö dông lîi nhuËn; ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, kiÓm kª c¸c ho¹t ®éng tµi
chÝnh; ®¶m b¶o c©n b»ng qua sù thu chi phï hîp. §©y lµ c¸c quyÕt ®Þnh ng¾n
h¹n vµ chóng liªn quan chÆt chÏ tíi qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp.
MÆc dï ba vÊn ®Ò trªn kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ mäi khÝa c¹nh cña tµi chÝnh
doanh nghiÖp song ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt. Ho¹t ®éng tµi chÝnh
doanh nghiÖp chÝnh lµ gi¶i quyÕt tèt ba vÊn ®Ò trªn.
§Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu ®Ò ra doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng quyÕt
®Þnh ®óng ®¾n vÒ tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp lu«n lu«n ph¶i chñ ®éng tríc mäi diÔn
biÕn phøc t¹p cña m«i trêng xung quanh ®Ó tõ ®ã ®a ra ®îc quyÕt ®Þnh phï hîp.
Cã nh vËy th× doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §Ó cã ®îc nh÷ng
quyÕt ®Þnh phï hîp ®ã th× mét trong nh÷ng c«ng viÖc quan träng mµ doanh
nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh ®ã lµ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Nh vËy ph©n tÝch
tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp. Vµ
ngîc l¹i, ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp l¹i lµ c¬ së cho qu¸ tr×nh ph©n tÝch
tµi chÝnh. Th«ng qua ph©n tÝch tµi chÝnh nhµ doanh nghiÖp sÏ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp vµ ®óng
®¾n.
1.1.2.Kh¸i niÖm ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp:
Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ sö dông mét tËp hîp c¸c kh¸i niÖm,ph¬ng ph¸p vµ
c¸c c«ng cô cho phÐp xö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n vµ c¸c th«ng tin kh¸c vÒ qu¶n
lý nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ rñi ro, møc
®é vµ chÊt lîng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®ã.
Mèi quan t©m hµng ®Çu cña ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ ph©n tÝch
c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c chØ tiªu ®Æc trng tµi chÝnh tõ ®ã ®a ra c¸c th«ng tin
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn, kh¶ n¨ng ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng
sinh lêi cña doanh nghiÖp. ChÝnh c¸c th«ng tin ®a ra sÏ gióp cho ngêi sö dông
th«ng tin xem xÐt mét c¸ch chi tiÕt ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp trong qu¸
khø vµ hiÖn t¹i, ®Ó tõ ®ã nhËn biÕt, ph¸n ®o¸n, dù b¸o vµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi
chÝnh, quyÕt ®Þnh ®Çu t vµ tµi trî phï hîp. Tõ ®ã gãp phÇn gióp doanh nghiÖp cã
thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong thêi buæi nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh khèc liÖt
nh hiÖn nay.
1.1.3.Môc tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
Th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh
®Æc trng, c¸c th«ng tin vÒ mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a doanh nghiÖp víi ng©n s¸ch
nhµ níc, víi thÞ trêng vµ víi néi bé doanh nghiÖp, ph©n tÝch tµi chÝnh sÏ cho
thÊy nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp. Nhê ®ã nh÷ng ngêi quan t©m ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty sÏ cã
c¸c biÖn ph¸p vµ quyÕt ®Þnh phï hîp. Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý ®Òu
liªn quan trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tíi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng tèi ®a ho¸ tµi
s¶n cña chñ së h÷u doanh nghiÖp. §ång thêi viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh còng sÏ cho
thÊy ®îc kh¶ n¨ng tiÕp øng ®Çu t, tµi trî, thanh to¸n nî. Qua ®ã nhµ doanh
nghiÖp biÕt nªn ®Çu t cho doanh nghiÖp nh thÕ nµo, sö dông vµ khai th¸c nh÷ng
nguån nµo lµ hîp lý.
Ph©n tÝch tµi chÝnh cung cÊp nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cÇn thiÕt gióp
kiÓm tra ph©n tÝch tæng hîp toµn diÖn, cã hÖ thèng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh
doanh, t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Nhµ qu¶n lý
tµi chÝnh khi ph©n tÝch tµi chÝnh cÇn ph¶i c©n nh¾c tÝnh to¸n tíi møc ®é rñi ro,
kh¶ n¨ng sinh l·i cña doanh nghiÖp. Gi÷a hai yÕu tè rñi ro vµ doanh lîi cã mèi t¬ng quan nhÊt ®Þnh: rñi ro cµng lín th× doanh lîi cµng cao vµ ngîc l¹i. Mèi quan
t©m hµng ®Çu cña nh÷ng nhµ qu¶n lý tµi chÝnh lµ ®¸nh gi¸ rñi ro, ph¸ s¶n t¸c
®éng tíi doanh nghiÖp mµ biÓu hiÖn cña nã lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng
ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp. Trªn c¬
së ®ã, c¸c nhµ ph©n tÝch tiÕp tôc nghiªn cøu vµ ®a ra c¸c dù ®o¸n vÒ kÕt qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai. Ngoµi ra ph©n
tÝch tµi chÝnh cßn cung cÊp nh÷ng th«ng tin, sè liÖu ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh
h×nh h¹ch to¸n kinh doanh, t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é kinh tÕ
tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn th× viÖc ph©n tÝch
tµi chÝnh ngµy cµng trë nªn quan träng v× nã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt
®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch tµi chÝnh cho thÊy kh¶
n¨ng vµ tiÒm n¨ng kinh tÕ cña doanh nghiÖp, do ®ã sÏ góp cho c«ng t¸c dù b¸o,
lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
HiÖn nay viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc rÊt nhiÒu ®èi tîng quan t©m. Tuy
nhiªn nh÷ng ngêi ph¸t triÓn tµi chÝnh ë nh÷ng c¬ng vÞ kh¸c nhau sÏ nh»m c¸c
môc tiªu kh¸c nhau.
1.1.3.1.Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ
C¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu tµi chÝnh trong doanh nghiÖp ®îc gäi lµ ph©n
tÝch tµi chÝnh néi bé, kh¸c víi ph©n tÝch tµi chÝnh bªn ngoµi do c¸c nhµ ph©n tÝch
ngoµi doanh nghiÖp tiÕn hµnh. Do cã th«ng tin ®Çy ®ñ vµ hiÓu râ vÒ doanh
nghiÖp, c¸c nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh trong doanh nghiÖp cã nhiÒu lîi thÕ ®Ó cã thÓ
ph©n tÝch tèt nhÊt. Nhµ qu¶n trÞ ph©n tÝch tµi chÝnh nh»m nh÷ng môc tiªu sau
®©y:
- T¹o thµnh c¸c chu kú ®¸nh gi¸ ®Òu ®Æn vÒ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh qu¸
khø, tiÕn hµnh c©n ®èi tµi chÝnh, kh¶ n¨ng sinh lêi, kh¶ n¨ng thanh to¸n, tr¶ nî,
rñi ro tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
- §Þnh híng c¸c quyÕt ®Þnh cña Ban Tæng gi¸m ®èc còng nh cña gi¸m ®èc
tµi chÝnh: quyÕt ®Þnh ®Çu t, tµi trî, ph©n chia lîi tøc cæ phÇn,…
- Lµ c¬ së cho dù b¸o tµi chÝnh: kÕ ho¹ch ®Çu t, ...
- Cuèi cïng, ph©n tÝch tµi chÝnh lµ c«ng cô ®Ó kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng
qu¶n lý.
Ph©n tÝch tµi chÝnh lµm næi bËt tÇm quan träng cña dù b¸o tµi chÝnh vµ lµ
c¬ së cho c¸c nhµ qu¶n trÞ, lµm s¸ng tá kh«ng chØ chÝnh s¸ch tµi chÝnh mµ cßn
lµm râ c¸c chÝnh s¸ch chung.
1.1.3.2.Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi nhµ ®Çu t
C¸c nhµ ®Çu t lµ c¸ nh©n hoÆc doanh nghiÖp quan t©m trùc tiÕp ®Õn tÝnh
to¸n c¸c gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp v× hä ®· giao vèn cho doanh nghiÖp vµ cã thÓ
ph¶i chÞu rñi ro. Thu nhËp cña hä lµ tiÒn chia lîi tøc cæ phÇn vµ gi¸ trÞ t¨ng thªm
cña vèn ®Çu t. Hai yÕu tè nµy chÞu ¶nh hëng cña lîi nhuËn kú väng cña doanh
nghiÖp. Trong thùc tÕ, c¸c nhµ ®Çu t thêng tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi
cña doanh nghiÖp. C©u hái träng t©m lµ: lîi nhuËn b×nh qu©n cæ phiÕu cña C«ng
ty lµ bao nhiªu? Chóng ta còng sÏ thÊy r»ng hä kh«ng hµi lßng tríc lîi nhuËn
tÝnh to¸n theo sæ s¸ch kÕ to¸n vµ cho r»ng phÇn lîi nhuËn nµy cã quan hÖ rÊt xa
so víi lîi nhuËn thùc tÕ. Dù kiÕn tríc lîi nhuËn sÏ ®îc nghiªn cøu ®Çy ®ñ trong
chÝnh s¸ch ph©n chia lîi tøc cæ phÇn vµ trong nghiªn cøu rñi ro híng c¸c lùa
chän vµo nh÷ng cæ phiÕu phï hîp nhÊt.
C¸c cæ ®«ng c¸ nh©n cña c¸c C«ng ty lín nãi chung ph¶i dùa vµo c¸c nhµ
chuyªn m«n. Hä lµ nh÷ng ngêi chuyªn nghiªn cøu c¸c th«ng tin kinh tÕ tµi
chÝnh, cã nh÷ng cuéc tiÕp xóc trùc tiÕp víi ban gi¸m ®èc tµi chÝnh cña C«ng ty
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
lµm râ triÓn väng ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµ ®¸nh gi¸ c¸c cæ phiÕu trªn thÞ trêng
tµi chÝnh.
1.1.3.3.Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi ngêi cho vay
NÕu ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc ph¸t triÓn trong c¸c ng©n hµng khi ng©n hµng
muèn ®¶m b¶o vÒ kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî cña kh¸ch hµng, th× ph©n tÝch tµi chÝnh
còng ®îc c¸c doanh nghiÖp cho vay, øng tríc, b¸n chÞu sö dông.
Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi c¸c kho¶n nî dµi h¹n kh¸c víi nh÷ng kho¶n
cho vay ng¾n h¹n.
- NÕu lµ nh÷ng kho¶n cho vay ng¾n h¹n, ngêi cho vay ®Æc biÖt quan t©m
®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cña doanh nghiÖp. NghÜa lµ kh¶ n¨ng øng phã
cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c mãn nî khi ®Õn h¹n tr¶.
- NÕu lµ nh÷ng kho¶n cho vay dµi h¹n, ngêi cho vay ph¶i tin ch¾c kh¶
n¨ng hoµn tr¶ vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp mµ viÖc hoµn tr¶ vèn vµ l·i
sÏ tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng sinh lêi nµy.
Chi phÝ cho vay thay ®æi theo sè tiÒn cho vay vµ theo thêi h¹n cña kho¶n
vay, nhng dï cho nã lµ cho vay dµi h¹n hay ng¾n h¹n th× ngêi cho vay ®Òu quan
t©m ®Õn c¬ cÊu tµi chÝnh biÓu hiÖn møc ®é m¹o hiÓm cña doanh nghiÖp ®i vay.
1.1.3.4.Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi nh÷ng ngêi hëng l¬ng trong doanh
nghiÖp
Kho¶n tiÒn l¬ng nhËn ®îc tõ doanh nghiÖp lu«n lµ nguån thu nhËp lín cña
ngêi hëng l¬ng. Nh vËy lîi Ých cña hä g¾n liÒn víi t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp. Sù quan t©m cña ngêi hëng l¬ng trong doanh nghiÖp ®Õn t×nh h×nh tµi
chÝnh cña c«ng ty còng lµ mét c¸ch ph©n tÝch tµi chÝnh. Hä còng quan t©m ®Õn
nh÷ng th«ng tin vµ sè liÖu ®¸nh gi¸, xem xÐt t×nh h×nh tµi chÝnh, thùc tr¹ng ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.2.Néi dung c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
1.2.1.Tæ chøc vµ quy tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh
nghiÖp
1.2.1.1.Tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh
Qu¸ tr×nh tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc tiÕn hµnh tuú theo lo¹i
h×nh tæ chøc kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp nh»n môc ®Ých cung cÊp, ®¸p øng
nhu cÇu th«ng tin cho qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra vµ ra quyÕt ®Þnh. C«ng
t¸c tæ chøc ph©n tÝch ph¶i lµm sao tho¶ m·n cao nhÊt nhu cÇu th«ng tin cña tõng
lo¹i h×nh qu¶n trÞ kh¸c nhau. Th«ng thêng c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc tæ
chøc díi mét sè h×nh thøc sau:
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cã thÓ ®îc bè trÝ n»m ë trong mét bé phËn
riªng biÖt ®Æt díi quyÒn kiÓm so¸t trùc tiÕp cña ban gi¸m ®èc vµ lµm tham mu
cho gi¸m ®èc. Theo h×nh thøc nµy qu¸ tr×nh ph©n tÝch thÓ hiÖn ®îc toµn bé néi
dung cña ho¹t ®éng kinh doanh. Nã ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch thêng xuyªn, liªn
tôc. KÕt qu¶ ph©n tÝch sÏ cung cÊp th«ng tin thêng xuyªn cho l·nh ®¹o trong
doanh nghiÖp. Trªn c¬ së nµy c¸c th«ng tin qua ph©n tÝch ®îc truyÒn tõ trªn
xuèng theo h×nh chøc n¨ng qu¶n lý vµ qu¸ tr×nh gi¸m s¸t, kiÓm tra, kiÓm so¸t,
®iÒu chØnh, chÊn chØnh ®èi víi tõng bé phËn cña doanh nghiÖp theo c¬ cÊu tõ
ban gi¸m ®èc ®Õn c¸c phßng ban trong c«ng ty.
- C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh còng cã thÓ ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn
riªng biÖt theo c¸c chøc n¨ng qu¶n lý nh»m cung cÊp th«ng tin vµ tho¶ m·n
th«ng tin cho c¸c bé phËn cña qu¶n lý ®îc ph©n quyÒn:
+§èi víi bé phËn ®îc ph©n quyÒn kiÓm so¸t vµ ra quyÕt ®Þnh vÒ chi phÝ,
bé phËn nµy sÏ tæ chøc thùc hiÖn thu thËp th«ng tin vµ tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh
h×nh biÕn ®éng chi phÝ, gi÷a thùc tÕ so víi ®Þnh møc nh»m ph¸t hiÖn chªnh lÖch
chi phÝ ®Ó tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ ®Ò ra gi¶i ph¸p. §èi víi bé phËn nµy khi
tiÕn hµnh tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ph¶i chó ý thu thËp nguån th«ng
tin s¸t thùc tÕ ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c ph©n tÝch ®¹t hiÖu qu¶ tèi u. Bªn c¹nh
nh÷ng nguån th«ng tin tõ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Õn
nh÷ng th«ng tin bªn ngoµi nh th«ng tin vÒ gi¸ c¶ thÞ trêng, t×nh h×nh biÕn ®éng
cña nh÷ng mÆt hµng mµ c«ng ty ®ang sö dông lµm yÕu tè ®Çu vµo,…
+§èi víi bé phËn ®îc ph©n quyÒn kiÓm so¸t vµ ra quyÕt ®Þnh vÒ doanh
thu, lµ bé phËn kinh doanh riªng biÖt theo ®Þa ®iÓm hoÆc mét sè s¶n phÈm nhãm
hµng riªng biÖt, do ®ã hä cã quyÒn víi bé phËn cÊp díi lµ bé phËn chi phÝ. øng
víi víi bé phËn nµy thêng lµ trëng phßng kinh doanh hoÆc gi¸m ®èc kinh doanh
tuú theo doanh nghiÖp. Bé phËn nµy sÏ tiÕn hµnh thu thËp th«ng tin, tiÕn hµnh
ph©n tÝch b¸o c¸o thu nhËp, ®¸nh gi¸ mèi quan hÖ chi phÝ-lîi nhuËn, lËp vµ tÝnh
to¸n c¸c chØ tiªu tµi chÝnh. Nh vËy ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i bé phËn nµy lµ hÕt søc
quan träng. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i bé phËn nµy ®ßi hái
ph¶i c«ng phu tØ mØ vµ cã quy tr×nh khoa häc râ rµng bëi ®©y lµ c«ng viÖc lµm c¬
së ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng hoµn vèn trong kinh doanh, kÕt qu¶ mµ doanh nghiÖp
thu ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ
gióp nhµ qu¶n trÞ ®a ra ®îc chiÕn lîc ph¸t triÓn, ®Þnh híng kinh doanh trong thêi
gian tíi.
Cho dï c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc tæ chøc díi h×nh thøc nµo ®i
ch¨ng n÷a th× c«ng viÖc nµy ph¶i ®îc thùc hiÖn theo mét quy tr×nh nhÊt ®Þnh vµ
hîp lý. Quy tr×nh ®ã sÏ ®îc tr×nh bµy ë môc díi ®©y.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.2.1.2.Quy tr×nh thùc hiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
Trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh th× quy tr×nh thùc hiÖn ph©n tÝch lµ mét
yÕu tè rÊt quan träng. Nã quyÕt ®Þnh tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vµ
cung cÊp kÞp thêi nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc lËp chiÕn lîc, kÕ ho¹ch ph¸t
triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cho thêi gian tíi. Quy tr×nh cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi
chÝnh bao gåm c¸c bíc sau:
- Bíc 1: Thu thËp th«ng tin
Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp sö dông mäi nguån th«ng tin cã kh¶
n¨ng lý gi¶i vµ thuyÕt minh thùc tr¹ng ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp, phôc vô cho qu¸ tr×nh dù ®o¸n, ®¸nh gi¸, lËp kÕ
ho¹ch vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng ty trong t¬ng lai. C¸c th«ng tin sö dông trong
ph©n tÝch tµi chÝnh bao gåm nh÷ng th«ng tin bªn trong vµ bªn ngoµi doanh
nghiÖp. Th«ng tin bªn trong doanh nghiÖp chñ yÕu lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, cßn
c¸c th«ng tin bªn ngoµi bao gåm c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng, chÝnh s¸ch tµi chÝnh,
…V× vËy khi tiÕn hµnh thu thËp th«ng tin ph¶i quan t©m tíi c¶ th«ng tin bªn
trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp.
- Bíc 2: Xö lý th«ng tin
Giai ®o¹n tiÕp theo cña ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh xö lý
th«ng tin ®· thu thËp ®îc. Trong giai ®o¹n nµy, ngêi ta sö dông th«ng tin ë gãc
®é nghiªn cøu, øng dông kh¸c nhau phôc vô môc tiªu ph©n tÝch ®· ®Æt ra. Xö lý
th«ng tin lµ qu¸ tr×nh s¾p xÕp c¸c th«ng tin theo nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh nh»m
so s¸nh, ®¸nh gi¸, gi¶i thÝch, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n cña c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc
nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh ph©n tÝch vµ ra quyÕt ®Þnh sau nµy. Cã xö lý th«ng
tin tèt th× qu¸ tr×nh ph©n tÝch míi ®¹t ®îc hiÖu qu¶.
- Bíc 3: Ph©n tÝch vµ ra quyÕt ®Þnh
Hai giai ®o¹n thu thËp vµ xö lý th«ng tin chÝnh lµ c¬ së v« cïng quan
träng ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Sau khi xö lý
c¸c th«ng tin thu thËp ®îc, nhËn thÊy sù biÕn ®éng kh¸c biÖt cña nã ngêi ph©n
tÝch sÏ tiÕn hµnh t×m hiÓu ®Ó biÕt nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò vµ nh÷ng nh©n tè lµm
¶nh hëng tíi sù biÕn ®éng nµy. Tõ ®ã hä t×m c¸ch kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cßn
tån t¹i vµ ph¸t huy h¬n n÷a nh÷ng mÆt tèt ®· ®¹t ®îc. §©y lµ mét bíc hÕt søc
quan träng trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh, nã ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn
m«n cao, sù nh¹y c¶m trong c«ng viÖc còng nh ý thøc tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé
ph©n tÝch.
Sau khi tiÕn hµnh ph©n tÝch, mçi ®èi tîng kh¸c nhau sÏ cã c¸c quyÕt ®Þnh
kh¸c nhau. §èi v¬i c¸c chñ doanh nghiÖp, hä sÏ c¨n cø vµo c¸c kÕt qu¶ ph©n
tÝch ®Ó ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh cÇn thiÕt vµ phï hîp nh»m ®¹t ®îc c¸c môc
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tiªu ®· ®Ò ra cña doanh nghiÖp. Cßn ®èi víi chñ ®Çu t th× kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ gióp hä ®a ra quyÕt ®Þnh cã nªn ®Çu t vµo c«ng ty
n÷a hay kh«ng? NÕu cã th× ®Çu t bao nhiªu lµ hîp lý?
1.2.2.Thu thËp th«ng tin trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
1.2.2.1.Nguån th«ng tin bªn ngoµi doanh nghiÖp
§©y lµ nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn c¬ héi kinh doanh, nghÜa lµ t×nh
h×nh chung vÒ kinh tÕ t¹i mét thêi ®iÓm tríc ®ã. Sù suy tho¸i hoÆc t¨ng trëng cã
t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh. Khi cã c¬ héi thuËn lîi c¸c ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp ®îc më réng, lîi nhuËn cña c«ng ty còng t¨ng lªn. HiÖn
nay nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi vµ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®îc
c¸c tæ chøc chuyªn m«n cËp nhËt tõng ngµy vµ thêng xuyªn c«ng bè trªn c¸c
ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §©y lµ nguån th«ng tin rÊt cÇn thiÕt ®èi víi bÊt
kú mét doanh nghiÖp nµo bëi v× khi ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, ®iÒu quan
träng lµ ph¶i nhËn thÊy sù xuÊt hiÖn cña c¬ héi mang tÝnh chu kú: qua thêi kú
t¨ng trëng th× sÏ ®Õn giai ®o¹n suy tho¸i vµ ngîc l¹i.
§ång thêi, cÇn ph¶i ®Æt sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong mèi liªn hÖ
víi c¸c ho¹t ®éng chung cña ngµnh kinh tÕ bëi v× trong cïng ngµnh sÏ cã nh÷ng
tÝnh chÊt vµ ®ùc ®iÓm gièng nhau. Nh÷ng nghiªn cøu theo ngµnh sÏ chØ râ:
- TÇm quan träng cña ngµnh nghiªn cøu trong nÒn kinh tÕ
- C¸c s¶n phÈm vµ ho¹t ®éng kh¸c nhau cña ngµnh
- Quy tr×nh c«ng nghÖ
- C¬ cÊu ngµnh (møc ®é tËp trung ho¸, c¸c tËp ®oµn chñ yÕu, …) vµ ®é nh¹y cña
ngµnh tríc nh÷ng biÕn ®éng cña c¬ héi.
- §é lín cña thÞ trêng vµ triÓn väng ph¸t triÓn.
- VÞ trÝ c«ng t¸c nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn lu«n ®Æt ®iÒu kiÖn cho tawng trëng cña
ngµnh.
Ngoµi ra trong ph©n tÝch tµi chÝnh cßn ph¶i lu ý thu thËp nh÷ng th«ng tin
vÒ ph¸p lý, kinh tÕ ®èi víi doanh nghiÖp (c¸c th«ng tin mµ doanh nghiÖp ph¶i
b¸o c¸o cho c¸c c¬ quan qu¶n lý nh: t×nh h×nh qu¶n lý, kiÓm to¸n, kÕ ho¹ch sö
dông kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp,…)
1.2.2.2.Nguån th«ng tin néi bé doanh nghiÖp
§Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× nguån th«ng tin
quan träng nhÊt ®ã lµ th«ng tin kÕ to¸n trong néi bé doanh nghiÖp. Th«ng tin kÕ
to¸n ®îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ trong c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n. Ph©n tÝch tµi chÝnh ®îc
thùc hiÖn trªn c¬ së c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®îc h×nh thµnh th«ng qua viÖc sö lý
c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n ®ã lµ: b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh,
b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ vµ thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.2.2.2.1.B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ mét b¸o c¸o tµi chÝnh m« t¶ t×nh tr¹ng tµi chÝnh
cña mét doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh nµo ®ã. §©y lµ mét b¸o c¸o
tµi chÝnh cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi mäi ®èi tîng cã quan hÖ së h÷u, quan
hÖ kinh doanh víi doanh nghiÖp.
Th«ng thêng b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®îc tr×nh bµy díi d¹ng b¶ng c©n ®èi sè
d c¸c tµi kho¶n: mét bªn ph¶n ¸nh tµi s¶n vµ mét bªn ph¶n ¸nh nguån vèn cña
doanh nghiÖp.
Bªn tµi s¶n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cña toµn bé tµi s¶n
hiÖn cã ®Õn thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o thuéc quyÒn qu¶n lý cña doanh nghiÖp: ®ã lµ
tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n lu ®éng. Bªn nguån vèn ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh
c¸c lo¹i tµi s¶n mµ doanh nghiÖp cã ®Õn thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o: ®ã lµ vèn chñ së
h÷u (vèn tù cã) vµ c¸c kho¶n nî.
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ mét t liÖu quan träng bËc nhÊt gióp c¸c nhµ ph©n
tÝch ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng c©n b»ng tµi chÝnh hoÆc kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ c¬
cÊu vèn cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, nh×n vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ta cßn cã
thÓ thÊy ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ ®Çu t vµ quyÕt ®Þnh vÒ lùa chän nguån tµi trî:
quyÕt ®Þnh vÒ ®Çu t thÓ hiÖn ë bªn phÇn tµi s¶n, quyÕt ®Þnh tµi trî thÓ hiÖn bªn
phÇn nguån vèn.
C¸c kho¶n môc trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®îc s¾p xÕp theo kh¶ n¨ng
chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn gi¶m dÇn tõ trªn xuèng.
Nh×n vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, nhµ ph©n tÝch cã thÓ nhËn biÕt ®îc lo¹i
h×nh doanh nghiÖp, quy m«, møc ®é tù chñ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. B¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n lµ mét t liÖu quan träng bËc nhÊt gióp cho nhµ ph©n tÝch ®¸nh
gi¸ ®îc kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng c©n ®èi cña doanh nghiÖp.
B¶ng 1: MÉu b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
Tµi s¶n
A.Tµi s¶n lu ®éng & ®Çu t ng¾n h¹n
B.Tµi s¶n cè ®Þnh & ®Çu t dµi h¹n
M· sè
Sè ®Çu
n¨m
Sè cuèi
kú
Tæng tµi s¶n
Nguån vèn
A.Nî ph¶i tr¶
B.Nguån vèn chñ së h÷u
Tæng nguån vèn
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.2.2.2.2.B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh
B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh lµ b¸o c¸o tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong
mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nã cung cÊp nh÷ng th«ng tin tæng hîp vÒ t×nh h×nh vµ kÕt
qu¶ sö dông c¸c tiÒm n¨ng vÒ vèn, lao ®éng, kü thuËt vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
B¸o c¸o nµy cho biÕt kÕt qu¶ kinh doanh cña tiÒn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã cho phÐp dù tÝnh kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp trong t¬ng lai. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh ®ång thêi còng gióp
nhµ ph©n tÝch nhµ ph©n tÝch so s¸nh doanh thu vµ sè tiÒn thùc nhËp quü khi b¸n
hµng ho¸, dÞch vô víi tæng chi phÝ ph¸t sinh vµ sè tiÒn thùc xuÊt quü ®Ó vËn
hµnh doanh nghiÖp. Trªn c¬ së doanh thu vµ chi phÝ cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc kÕt qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh: l·i hay lç trong n¨m.
B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh gåm ba phÇn:
PhÇn 1: B¸o c¸o lç l·i
Ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp sau mét kú ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, phÇn nµy cã c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn doanh thu, chi
phÝ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng thêng, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t
®éng bÊt thêng cña doanh nghiÖp.
PhÇn 2: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc
Ph¶n ¸nh tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi Nhµ níc ë c¸c
thêi ®iÓm ®Çu kú, trong kú, sè luü kÕ tõ ®Çu kú vµ sè cßn ph¶i nép cuèi kú ®èi
víi nhµ níc. C¸c kho¶n mµ doanh nghiÖp ph¶i nép Nhµ níc bao gåm: thuÕ, b¶o
hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn, …
PhÇn 3: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ, ®îc hoµn thuÕ, ®îc miÔn gi¶m
Ph¶n ¸nh sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ, ®· khÊu trõ, cßn ®îc khÊu
trõ, sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc hoµn l¹i, ®· hoµn l¹i vµ cßn ®îc hoµn l¹i vµo cuèi
kú.
B¶ng 2: MÉu b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh
PhÇn 1: Lç, l·i
ChØ tiªu
_Tæng doanh thu
1.Doanh thu thuÇn
2.Gi¸ vèn hµng b¸n
3.Lîi nhuËn gép
4.Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
5.Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh
6.Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh
7.Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh
M· sè
Quý
tríc
Quý
nµy
LK tõ
®Çu n¨m
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
8.Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh
9.C¸c kho¶n thu nhËp bÊt thêng
10.Chi phÝ bÊt thêng
11.Lîi nhuËn bÊt thêng
12.Tæng lîi nhuËn tríc thuÕ
13.ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp
14.Lîi nhuËn sau thuÕ
PhÇn 2: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc
ChØ tiªu
Sè cßn ph¶i Sè ph¶i nép
nép kú tríc
kú nµy
Sè ®· nép
trong kú
nµy
Sè cßn ph¶i
nép ®Õn
cuèi kú nµy
I.ThuÕ
II.B¶o hiÓm, kinh phÝ C§
III.Ph¶i nép kh¸c
Tæng céng
PhÇn 3: : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ, ®îc hoµn thuÕ, ®îc miÔn gi¶m
ChØ tiªu
I.ThuÕ VAT ®îc hoµn l¹i
II.ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ
III.ThuÕ VAT ®îc miÔn gi¶m
Tæng sè
Kú tríc
Kú nµy
Luü kÕ tõ ®Çu
n¨m
1.2.2.2.3.B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ
B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ ®îc lËp ®Ó ph¶n ¸nh diÔn biÕn luång tiÒn vµo ra
trong doanh nghiÖp, t×nh h×nh tr¶ nî, ®Çu t cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú
ng¾n (thêng lµ tõng th¸ng).
B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ nh÷ng dßng tiÒn tÖ
lu chuyÓn vµ c¸c kho¶n coi nh tiÒn - nh÷ng kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n cã tÝnh lu ®éng
cao, cã thÓ nhanh chãng vµ s½n sµng chuyÓn ®æi thµnh kho¶n tiÒn biÕt tríc, Ýt
chÞu rñi ro vÒ gi¸ trÞ do nh÷ng thay ®æi vÒ l·i suÊt. Nh÷ng luång tiÒn vµo ra vµ
nh÷ng kho¶n coi nh tiÒn ®îc chia thµnh ba nhãm: lu chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh;lu chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng ®Çu t tµi chÝnh; lu chuyÓn
tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng bÊt thêng.
Nh vËy b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ ®îc c¸c nhµ ph©n tÝch sö dông ®Ó ®¸nh
gi¸ kh¶ n¨ng chi tr¶ cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã cã thÓ lËp møc ng©n quü dù phßng
tèi thiÓu cho doanh nghiÖp nh»m môc tiªu chi tr¶.
B¶ng 3: MÉu b¶ng b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ
ChØ tiªu
Th¸ng 1 Th¸ng 2 Th¸ng 3
I.Luång tiÒn vµo
II.Luång tiÒn ra
D cuèi kú
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
III.Xö lý ng©n quü
- Tæng thu
- Tæng chi
- Chªnh lÖch
- D ®Çu kú
- D cuèi kú
1.2.2.2.4.ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh
ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ®îc lËp nh»m cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ
t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cha ®îc ph¶n ¸nh trong hÖ thèng b¸o c¸o tµi
chÝnh, ®ång thêi gi¶i tr×nh bæ sung, thuyÕt minh mét sè chØ tiªu cha ®îc ph¶n
¸nh vµ tr×nh bµy ®Çy ®ñ trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c cña doanh nghiÖp nh:
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè, t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh, t×nh
h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n lu ®éng,…
Nãi tãm l¹i, nguån th«ng tin bªn ngoµi doanh nghiÖp vµ nguån th«ng tin
néi bé doanh nghiÖp (®Æc biÖt nguån th«ng tin tõ néi bé doanh nghiÖp) lµ rÊt cÇn
thiÕt ®Ó nhµ ph©n tÝch nghiªn cøu, t×m hiÓu ®Ó tõ ®ã tiÕn hµnh ph©n tÝch tµi chÝnh
doanh nghiÖp. Hai nguån th«ng tin nµy chÝnh lµ c¬ së ®Çu tiªn ®Ó tiÕn hµnh ph©n
tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp ®Ó thÊy râ nh÷ng ®iÓm m¹nh,
®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, tõ ®ã cã thÓ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ nhÊt.
1.2.3.C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh bao gåm mét hÖ thèng c¸c c«ng cô vµ
biÖn ph¸p nh»m tiÕp cËn, nghiªn cøu c¸c sù kiÖn, hiÖn tîng, c¸c mèi quan hÖ
bªn trong vµ bªn ngoµi, c¸c luång dÞch chuyÓn vµ biÕn ®æi tµi chÝnh, c¸c chØ tiªu
tµi chÝnh tæng hîp vµ chi tiÕt nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp. §Ó ®a ra ®îc quyÕt ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch tµi
chÝnh, nhÊt thiÕt doanh nghiÖp ph¶i lùa chän cho m×nh mét ph¬ng ph¸p ph©n
tÝch phï hîp. Th«ng thêng c¸c doanh nghiÖp kh«ng sö dông ®¬n lÎ mét ph¬ng
ph¸p nµo mµ sö dông kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p nh»m khai th¸c nh÷ng ®iÓm m¹nh
vµ ®iÓm yÕu cña tõng ph¬ng ph¸p ®Ó tõ ®ã ®a ra kÕt qu¶ tèt nhÊt.
Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp nhng trªn thùc tÕ
ngêi ta thêng sö dông ba ph¬ng ph¸p chÝnh lµ: ph¬ng ph¸p so s¸nh, ph¬ng ph¸p
tû lÖ, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch t¸ch ®o¹n (Dupont).
1.2.3.1.Ph¬ng ph¸p so s¸nh
NÕu cã ®îc sù thèng nhÊt vÒ kh«ng gian, thêi gian, néi dung, tÝnh chÊt vµ
®¬n vÞ tÝnh to¸n cña c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vµ theo môc ®Ých th× míi x¸c ®Þnh gèc
so s¸nh. §©y còng chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông ph¬ng ph¸p so s¸nh. Gèc so
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
s¸nh ®îc chän ph¶i lµ gèc vÒ thêi gian hoÆc kh«ng gian, kú ph©n tÝch ®îc lùa
chän lµ kú b¸o c¸o hoÆc kú kÕ ho¹ch, gi¸ trÞ so s¸nh cã thÓ ®îc lùa chän b»ng sè
tuyÖt ®èi, sè t¬ng ®èi hoÆc sè b×nh qu©n.
HiÖn nay, ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp
víi nh÷ng néi dung chÝnh sau:
- Ph©n tÝch xu thÕ: lµ viÖc xem xÐt khuynh híng biÕn ®éng qua thêi gian ®Ó ®¸nh
gi¸ tû sè trë nªn xÊu ®i hay ®ang ph¸t triÓn theo chiÒu híng tèt ®Ñp. Ph©n tÝch
nµy thùc hiÖn so s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn kú nµy víi sè thùc kú tríc ®Ó thÊy râ xu
híng thay ®æi vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ sù t¨ng trëng hay suy
gi¶m trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- So s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn víi sè kÕ ho¹ch ®Ó thÊy møc ®é phÊn ®Êu cña doanh
nghiÖp.
- So s¸nh gi÷a sè liÖu cña doanh nghiÖp víi sè liÖu trung b×nh ngµnh, cña c¸c
doanh nghiÖp kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp m×nh tèt hay
xÊu, ®îc hay cha ®îc. ViÖc so s¸nh c¸c tû sè tµi chÝnh cña doanh nghiÖp víi c¸c
doanh nghiÖp kh¸c trong ngµnh vµ víi c¸c tiªu chuÈn cña ngµnh còng cho phÐp
ngêi ph©n tÝch rót ra nh÷ng nhËn ®Þnh rÊt cã ý nghÜa vÒ vÞ thÕ cña C«ng ty trªn
thÞ trêng, søc m¹nh tµi chÝnh cña C«ng ty so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh,…Trªn
c¬ së ®ã c¸c nhµ qu¶n trÞ cã thÓ ®Ò ra nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp víi kh¶ n¨ng
cña C«ng ty.
- So s¸nh theo chiÒu däc ®Ó xem xÐt tû träng cña tõng chØ tiªu so víi tæng thÓ, so
s¸nh theo chiÒu ngang cña nhiÒu kú ®Ó thÊy ®îc sù biÕn ®æi c¶ vÒ sè lîng t¬ng
®èi vµ tuyÖt ®èi cña mét chØ tiªu nµo ®ã qua c¸c niªn ®é kÕ to¸n liªn tiÕp.
1.2.3.2.Ph¬ng ph¸p tû lÖ
Ph¬ng ph¸p tû lÖ lµ ph¬ng ph¸p truyÒn thèng ®îc ¸p dông phæ biÕn trong
ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ph¬ng ph¸p nµy cã tÝnh hiÖn thùc cao víi c¸c
®iÒu kiÖn ¸p dông ngµy cµng ®îc bæ sung vµ hoµn thiÖn. Bëi lÏ, thø nhÊt: nguån
th«ng tin kÕ to¸n vµ tµi chÝnh ®îc c¶i thiÖn vµ ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ h¬n. §ã lµ
c¬ së ®Ó h×nh thµnh nh÷ng tû lÖ tham chiÕu tin cËy cho viÖc ®¸nh gi¸ mét tû sè
cña mét doanh nghiÖp hay mét nhãm doanh nghiÖp; thø hai: viÖc ¸p dông c«ng
nghÖ tin häc cho phÐp tÝch lòy d÷ liÖu vµ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝnh to¸n
hµng lo¹t c¸c tû sè; thø ba: ph¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy gióp nhµ ph©n tÝch khai
th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng sè liÖu vµ ph©n tÝch mét c¸ch hÖ thèng hµng lo¹t c¸c tû
sè theo chuçi thêi gian liªn tôc hoÆc theo tõng giai ®o¹n.
VÒ nguyªn t¾c, víi ph¬ng ph¸p tû sè cÇn x¸c ®Þnh ®îc c¸c ngìng, c¸c tû
sè tham chiÕu. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp cÇn so
s¸nh c¸c tû sè cña doanh nghiÖp víi c¸c tû sè tham chiÕu.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Trong ph©n tÝch tµi chÝnh, c¸c tû lÖ tµi chÝnh chñ yÕu thêng ®îc ph©n tÝch
bao gåm bèn nhãm chÝnh sau:
- Nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n
- Nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng
- Nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn hoÆc c¬ cÊu vèn
- Nhãm tû lÖ vÒ kh¨ n¨ng sinh l·i
Mçi nhãm tû lÖ l¹i bao gåm nhiÒu tû lÖ vµ trong tõng trêng hîp c¸c tû lÖ
®îc lùa chän sÏ phô thuéc vµo b¶n chÊt, quy m« cña ho¹t ®éng ph©n tÝch. Tuú
theo tõng ho¹t ®éng ph©n tÝch, ngêi ta sÏ lùa chän c¸c nhãm chØ tiªu kh¸c nhau
®Ó phôc vô môc tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp.
1.2.3.3.Ph¬ng ph¸p Dupont
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch Dupont lµ mét ph¬ng ph¸p sö dông c¸c mèi quan
hÖ t¬ng hç gi÷a c¸c tû lÖ tµi chÝnh chñ yÕu ®Ó ph©n tÝch c¸c tû sè tµi chÝnh. C«ng
ty Dupont lµ c«ng ty ®Çu tiªn ë Mü sö dông ph¬ng ph¸p nµy ®Ó ph©n tÝch tµi
chÝnh cña C«ng ty, v× vËy ph¬ng ph¸p ®îc gäi lµ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch Dupont.
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch Dupont xem xÐt mèi quan hÖ t¬ng t¸c gi÷a hÖ sè
sinh lêi doanh thu víi hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n, tû lÖ sinh l·i vèn chñ së h÷u.
Ph¬ng ph¸p nµy thiÕt lËp ra c¸c hµm sè gi÷a c¸c tû lÖ tµi chÝnh ®Ó xem xÐt ¶nh
hëng cña c¸c yÕu tè kh¸c ®Õn mét chØ tiªu tæng hîp nh thÕ nµo? §ã lµ mèi quan
hÖ hµm sè gi÷a doanh lîi vèn, vßng quay toµn bé vèn vµ doanh lîi tiªu thô. Ph©n
tÝch c¸c hµm nµy sÏ thÊy ®îc sù t¸c ®éng gi÷a c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®Ó tõ ®ã ®a
ra gi¶i ph¸p nh»m t¨ng doanh thu, tiÕt kiÖm chi phÝ hay x¸c ®Þnh tû lÖ nî hîp lý.
1.2.4.Néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
1.2.4.1.Ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ vèn
Tæng sè vèn cña doanh nghiÖp bao gåm 2 lo¹i: vèn ®Çu t vµo tµi s¶n cè
®Þnh, vèn ®Çu t vµo tµi s¶n lu ®éng. Vèn nhiÒu hay Ýt, t¨ng hay gi¶m, ph©n bæ
cho tõng kh©u, tõng giai ®o¹n hîp lý hay kh«ng sÏ ¶nh hëng lín ®Õn kÕt qu¶
kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ
t×nh h×nh ph©n bæ vèn lµ ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh t¨ng hay gi¶m vèn, t×nh h×nh
ph©n bæ vèn nh thÕ nµo tõ ®ã ®¸nh gi¸ viÖc sö dông vèn cña doanh nghiÖp cã
hîp lý hay kh«ng. §Ó ph©n tÝch ngêi ta tiÕn hµnh nh÷ng néi dung sau:
Thø nhÊt: xem xÐt sù biÕn ®éng cña tæng tµi s¶n còng nh tõng lo¹i tµi s¶n
th«ng qua viÖc so s¸nh gi÷a cuèi kú víi ®Çu n¨m c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn sè t¬ng
®èi cña tæng tµi s¶n còng nh chi tiÕt ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n. Qua ®ã thÊy ®îc sù
biÕn ®éng vÒ quy m« kinh doanh, n¨ng lùc kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Thø hai: xem xÐt c¬ cÊu vèn cã hîp lý hay kh«ng? C¬ cÊu vèn ®ã t¸c
®éng nh thÕ nµo ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh? Th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh tû
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
träng cña tõng lo¹i tµi s¶n trong tæng tµi s¶n ®ång thêi so s¸nh tû träng tõng lo¹i
gi÷a cuèi kú víi ®Çu n¨m ®Ó thÊy sù biÕn ®éng cña c¬ cÊu vèn. §iÒu nµy chØ
thùc sù ph¸t huy t¸c dông khi ®Ó ý ®Õn tÝnh chÊt vµ ngµnh nghÒ kinh doanh cña
doanh nghiÖp, xem xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i tµi s¶n ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh
vµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®¹t ®îc trong kú. Cã nh vËy míi ®a ®îc quyÕt ®Þnh hîp
lý vÒ viÖc ph©n bá vèn cho tõng giai ®o¹n, tõng lo¹i tµi s¶n cña doanh nghiÖp.
Thùc hiÖn hai néi dung trªn ta lËp b¶ng ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ t×nh
h×nh ph©n bæ vèn theo mÉu sau:
B¶ng 4: Ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ t×nh h×nh ph©n bæ vèn
§Çu kú
Cuèi kú
So s¸nh (t¨ng, gi¶m)
Tû
träng
Tû
träng
Tû lÖ
Tû träng
ChØ tiªu Sè tiÒn
Sè tiÒn
Sè tiÒn
(%)
(%)
(%)
(%)
1.2.4.2.Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng nguån vèn
Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña nguån vèn ®Ó kh¸i qu¸t ®¸nh gi¸
kh¨ n¨ng tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh møc ®é ®éc lËp tù
chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc nh÷ng khã kh¨n mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i
trong viÖc khai th¸c nguån vèn.
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch lµ so s¸nh tõng lo¹i nguån vèn gi÷a cuèi kú víi ®Çu
n¨m c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn t¬ng ®èi, x¸c ®Þnh vµ so s¸nh gi÷a cuèi kú víi ®Çu
n¨m vÒ tû träng tõng lo¹i nguån vèn trong tæng sè ®Ó x¸c ®Þnh chªnh lÖch c¶ vÒ
sè tiÒn, tû lÖ vµ tû träng.
NÕu nguån vèn cña chñ së h÷u chiÕm tû träng cao vµ cã xu híng t¨ng th×
®iÒu ®ã cho thÊy kh¶ n¨ng tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ cao,
møc ®é phô thuéc vÒ mÆt tµi chÝnh ®èi víi c¸c chñ nî thÊp vµ ngîc l¹i.
Tuy nhiªn, khi xem xÐt cÇn ®Ó ý ®Õn chÝnh s¸ch tµi trî cña doanh nghiÖp
vµ hiÖu qu¶ kinh doanh mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n
trong t¬ng lai viÖc kinh doanh cã thÓ gÆp ph¶i.
§Ó ph©n tÝch ngêi ta còng lËp b¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña
nguån vèn theo mÉu nh sau:
B¶ng 5: Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng nguån vèn
ChØ tiªu
§Çu n¨m
Cuèi kú
So s¸nh (t¨ng, gi¶m)
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Sè tiÒn
Tû träng
(%)
Sè tiÒn
Tû träng
(%)
Sè tiÒn
Tû lÖ
(%)
Tû träng
(%)
1.2.4.3.Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vèn trong n¨m
§Ó xem xÐt trong n¨m doanh nghiÖp ®· cã nh÷ng kho¶n ®Çu t nµo? Lµm
c¸ch nµo doanh nghiÖp mua s¾m ®îc tµi s¶n? Doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n
hay ®ang ph¸t triÓn? Ngêi ta tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh khai th¸c vµ sö dông
nguån tµi trî trong n¨m.
§Ó ph©n tÝch, tríc hÕt cÇn liÖt kª sù thay ®æi c¸c chØ tiªu trªn b¶ng c©n ®èi
gi÷a n¨m nay víi n¨m kÕ tríc, cã thÓ theo mÉu sau:
B¶ng 6: LiÖt kª sù biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ nguån vèn
T¨ng
Gi¶m
Tµi s¶n
1…
Nguån vèn
1…
Sau ®ã lËp b¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông nguån tµi trî trong n¨m
(b¶ng nµy ®îc kÕt cÊu thµnh 2 phÇn: phÇn “nguån tµi trî” vµ phÇn “sö dông
vèn”, mçi phÇn ®îc chia thµnh 2 cét: “sè tiÒn” vµ “tû träng”) theo tiªu thøc:
- NÕu t¨ng phÇn tµi s¶n, gi¶m phÇn nguån vèn ghi vµo phÇn sö dông vèn
- NÕu t¨ng phÇn nguån vèn, gi¶m phÇn tµi s¶n th× ghi vµo phÇn nguån tµi trî, cô
thÓ:
B¶ng 7: Ph©n tÝch nguån tµi trî
Nguån tµi trî
Sè tiÒn
Tû träng (%)
- C¸c lo¹i nguån vèn t¨ng
- C¸c lo¹i tµi s¶n gi¶m
Sö dông vèn
- C¸c lo¹i tµi s¶n t¨ng
- C¸c lo¹i nguån vèn gi¶m
Sè tiÒn
Tû träng (%)
1.2.4.4.Ph©n tÝch c¸c nhãm tû sè tµi chÝnh c¬ b¶n
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.2.4.4.1.Nhãm tû sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n
Ph©n tÝch t×nh h×nh c«ng nî vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp
ph¶n ¸nh chÊt lîng cña c«ng t¸c tµi chÝnh. Khi nguån bï ®¾p cho tµi s¶n dù tr÷
thiÕu, doanh nghiÖp ®i chiÕm dông vèn vµ ngîc l¹i. Tuy nhiªn trong trêng hîp
nguån vèn c©n b»ng víi tµi s¶n dù tr÷ vÉn cã thÓ s¶y ra hiÖn tîng ®i chiÕm dông
vµ bÞ chiÕm dông cã thÓ ph¸t sinh tõ viÖc mua b¸n chÞu hµng ho¸, c¸c kho¶n
thuÕ, lÖ phÝ, c¸c kho¶n l¬ng, thëng, kinh phÝ hoÆc t¹m øng,…Tuy nhiªn sù thiÕu
hôt cña doanh nghiÖp vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cã thÓ ®a doanh nghiÖp tíi chç
kh«ng thÓ hoµn thµnh nghÜa vô tr¶ nî ®óng h¹n vµ cã thÓ ph¶i ngõng ho¹t ®éng.
a.HÖ sè thanh to¸n hiÖn hµnh
Tµi s¶n lu ®éng
HÖ sè thanh to¸n hiÖn hµnh =
Nî ng¾n h¹n
HÖ sè thanh to¸n hiÖn hµnh cßn gäi lµ hÖ thèng thanh to¸n ng¾n h¹n, tû sè
thanh to¸n chung hay tû sè lu©n chuyÓn tµi s¶n lu ®éng, ®o lêng kh¶ n¨ng c¸c tµi
s¶n lu ®éng cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn ®Ó hoµn tr¶ nî ng¾n h¹n. NÕu tû sè nµy
>=1 nghÜa lµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng bï ®¾p cho sù gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n lu
®éng, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn ë tiÒm n¨ng thanh to¸n so víi nghÜa vô tr¶ nî ng¾n h¹n
cña doanh nghiÖp. Th«ng thêng tû lÖ nµy b»ng 2 ®îc coi lµ hîp lý, ®îc ®a sè c¸c
chñ nî chÊp nhËn.
b.HÖ sè thanh to¸n nhanh
HÖ sè thanh to¸n nhanh =
Tµi s¶n lu ®éng-hµng tån kho
Nî ng¾n h¹n
§©y lµ mét tiªu chuÈn kh¾t khe h¬n vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî
ng¾n h¹n so víi hÖ sè thanh to¸n hiÖn hµnh. ChØ tiªu nµy cßn ®îc gäi lµ chØ sè
thanh to¸n t¬ng ®èi, thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp trong ng¾n h¹n,
kh«ng phô thuéc vµo viÖc b¸n hµng ho¸ dù tr÷, tån kho. HÖ sè thanh to¸n nhanh
cho biÕt kh¶ n¨ng hoµn tr¶ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n kh«ng phô thuéc vµo tiÒn b¸n
tµi s¶n tån kho. NÕu hÖ sè nµy >=1 th× t×nh h×nh thanh to¸n cña doanh nghiÖp tong ®èi kh¶ quan, cßn nÕu hÖ sè nµy <1 th× doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n
trong vÊn ®Ò thanh to¸n.
c.HÖ sè thanh to¸n tøc thêi
HÖ sè thanh to¸n tøc thêi =
TiÒn
Nî ng¾n h¹n
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
HÖ sè thanh to¸n tøc thêi thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thanh to¸n tÊt c¶ c¸c kho¶n
nî cña doanh nghiÖp ngay lËp tøc. Tïy thuéc vµo tõng ngµnh nghÒ, lÜnh vùc
kinh doanh nhng thùc tÕ cho thÊy nÕu hÖ sè nµy >=0,5 th× kh¶ n¨ng thanh to¸n t¬ng ®èi kh¶ quan, cßn <0,5 th× doanh nghiÖp cã thÓ gÆp khã kh¨n trong viÖc
thanh to¸n c«ng nî. Tuy nhiªn nÕu hÖ sè nµy qu¸ cao l¹i ph¶n ¸nh mét t×nh h×nh
kh«ng tèt v× vèn b»ng tiÒn qu¸ nhiÒu, vßng quay tiÒn chËm, lµm gi¶m hiÖu qu¶
sö dông vèn, g©y c¶n trë cho sù ph¸t triÓn doanh nghiÖp.
1.2.4.4.2.Nhãm tû sè vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng
C¸c tû sè nµy dïng ®Ó ®o lêng hiÖu qu¶ sö dông vèn, tµi s¶n cña mét
doanh nghiÖp b»ng c¸ch so s¸nh doanh thu víi viÖc bá vèn vµo kinh doanh díi
c¸c tµi s¶n kh¸c nhau. C¸c chØ tiªu nµy ®îc thiÕt lËp dùa trªn doanh thu vµ nh»m
môc ®Ých x¸c ®Þnh tèc ®é quay vßng cña mét sè ®¹i lîng cÇn thiÕt cho qu¶n lý
tµi chÝnh ng¾n h¹n. C¸c tû lÖ nµy cho ta thÊy nh÷ng th«ng tin h÷u Ých ®Ó ®¸nh
gi¸ møc ®é c©n b»ng tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña doanh nghiÖp.
a.Vßng quay hµng tån kho
Vßng quay hµng tån kho =
Doanh thu thuÇn
Hµng tån kho
§©y lµ chØ sè ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý, dù tr÷ cña doanh nghiÖp. Nã thÓ
hiÖn mèi quan hÖ gi÷a hµng ho¸ ®· b¸n vµ vËt t hµng ho¸ cña doanh nghiÖp.
Vßng quay hµng tån kho phô thuéc vµo tõng ngµnh kh¸c nhau thËm chÝ tõng bé
phËn trong doanh nghiÖp còng cã thÓ rÊt kh¸c nhau. Th«ng thêng chØ sè nµy cã
gi¸ trÞ cao sÏ cñng cè lßng tin cña kh¸ch hµng vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n cña
doanh nghiÖp.
b.Kú thu tiÒn b×nh qu©n
Kú thu tiÒn b×nh qu©n =
C¸c kho¶n ph¶i thu *360
Doanh thu thuÇn
Kú thu tiÒn b×nh qu©n cho biÕt nh÷ng th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng thu håi vèn
trong thanh to¸n ®Æc biÖt lµ thu håi vèn tõ b¸n chÞu hµng ho¸, nã chÞu t¸c ®éng
cña nhiÒu yÕu tè. ChØ tiªu nµy cã gi¸ trÞ cao ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp
®· bÞ chiÕm dông vèn, g©y ø däng vèn trong kh©u thanh to¸n, kh¶ n¨ng thu håi
vèn trong thanh to¸n chËm. Tuy nhiªn trong t×nh h×nh c¹nh tranh nh hiÖn nay cã
thÓ ®©y lµ mét chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp nh»m phôc vô cho nh÷ng môc tiªu
chiÕn lîc nh chÝnh s¸ch më réng, th©m nhËp thÞ trêng.
c.HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n lu ®éng
Doanh thu thuÇn
Tµi s¶n lu ®éng
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Vßng quay tµi s¶n lu ®éng =
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång tµi s¶n lu ®éng lµm ra ®îc mÊy ®ång
doanh thu thuÇn hay l·i gép trong kú, tµi s¶n lu ®éng quay ®îc bao nhiªu vßng
trong kú. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tµi s¶n lu ®éng vËn ®éng kh«ng
ngõng, thêng xuyªn qua c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Èy nhanh tèc ®é
lu©n chuyÓn cña tµi s¶n lu ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ vèn cña
doanh nghiÖp, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n. HÖ sè nµy thÊp cã
thÓ do tiªu thô hµng ho¸ chËm hoÆc do vËt t hµng ho¸ tån kho nhiÒu, tiÒn mÆt sö
dông kh«ng hiÖu qu¶, tån quü nhiÒu hoÆc doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông vèn lín.
d.HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh
Vßng quay tµi s¶n cè ®Þnh =
Doanh thu thuÇn
Tµi s¶n cè ®Þnh
HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cho chóng ta biÕt mét ®ång tµi s¶n cè
®Þnh t¹o ra mÊy ®ång doanh thu trong mét n¨m, chØ sè nµy cµng cao chøng tá
hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cµng tèt.
e.HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n
HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n =
Doanh thu thuÇn
Tæng tµi s¶n
ChØ tiªu nµy ®o lêng hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n trong kú, nã cho biÕt mét ®ång tµi
s¶n ®îc huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh mang l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu.
Nã còng thÓ hiÖn sè vßng quay trung b×nh toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp
trong thêi kú b¸o c¸o. HÖ sè nµy ®· lµm râ kh¶ n¨ng tËn dông tµi s¶n triÖt ®Ó vµo
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc t¨ng chØ sè nµy sÏ gãp
phÇn quan träng trong viÖc t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp tõ ®ã sÏ t¨ng kh¶
n¨ng c¹nh tranh còng nh uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng.
1.2.4.4.3.Nhãm tû sè vÒ c¬ cÊu vèn
Nhãm tû sè nµy ph¶n ¸nh møc ®é æn ®Þnh vµ tù chñ tµi chÝnh còng nh kh¶
n¨ng sö dông vay nî cña doanh nghiÖp. Chóng ®îc dïng ®Ó ®o lêng phÇn vèn
gãp cña c¸c chñ së h÷u doanh nghiÖp so víi phÇn tµi trî cña c¸c chñ nî ®èi víi
doanh nghiÖp vµ cã ý nghÜa quan träng trong ph©n tÝch tµi chÝnh. Bëi lÏ c¸c chñ
nî nh×n vµo sè vèn cña c¸c chñ së h÷u C«ng ty ®Ó thÓ hiÖn møc ®é tin tëng vµo
sù ®¶m b¶o an toµn trong c¸c mãn nî.
a.HÖ sè nî
Tæng nî
Tæng tµi s¶n
20