Tài liệu Nặng gánh cang thường

ng gánh cang th ng 1 NG GÁNH CANG TH www.hobieuchanh.com NG Bi u Chánh I Vua Thánh Tôn lâm tri u phong T ng qu c Ông Lê Nhi m ón c a ánh thông gia Trung Hoa có s r i còn có truy n n a, Vi t Nam c ng có s , há l i không có truy n hay sao? y v y vi t m t b truy n An Nam ví d u không giúp vui cho c gi c i n a, thì c ng biên chép cm t n s tích c a n c mình, làm nh th t ng có l không ph i là m t vi c vô ích. truy n n y thu c v nhà Lê, nh m tri u vua Thánh Tôn, trong kho ng hai ba n m tr c khi vua th ng hà. Vua Thánh Tôn là con th c a Thái Tôn. Ngài tên là T Thành. Ngài có hai ng i anh: m t Nghi Dân, hai Bang C . Vì bà Hoàng h u là m c a Nghi Dân b t i nên vua Thái Tôn l p Bang C lên làm Thái t t i phong Nghi Dân làm L ng S n V ng, và Thành làm Bình Nguyên V ng. Khi vua Thái Tôn b ng, tri u ình tôn Thái t Bang C lên n i ngôi ng 17 n m, r i b anh là L ng S n V ng gi t mà giành ngôi. Ð n n m Canh Thìn (1460) các quan i th n th y L ng S n V ng tàn b o, m i hi p nhau mà gi t i, r i tôn Bình Nguyên V ng, t c là vua Thánh Tôn. Vua Thánh Tôn là m t ng hi n l ng minh tri t. Khi ngài m i lên ngôi, thì ngài t niên hi u là Quan Thu n. Ð n n m Canh D n (1470) ngài m i i niên hi u l i là H ng Ð c. Ngài làm vua trong 36 n m u, thì ngài h ng lo k chí vua Thái T , vua Thái Tôn và vua Nh n Tôn mà gi gìn biên gi i, khai hóa th n dân, b i v y ngoài i thì lân qu c k nh c kiêng oai, trong n c thì s th an c l c nghi p. N c Vi t Nam h i i y c ng áng g i là i th nh tr . m H ng Ð c th 26 (1495), mùa xuân, vua Thánh Tôn lâm tri u, cho bá quan v n võ vào ch u. Nh ng i th n bên v n cân ai r r thì có: b Th ng th , Thân Nh n Trung t Thanh Tuy n. i b Th ng th , Ð Nhu n. Hình b Th ng th , Tr nh Công L . b Th ng th , Lê Nh n Hi u. Còn bên võ oai ph ng l m l m thì có: Thái úy, Lê Ni m t Nh Lôi. Binh b Th ng th , Lê Th V c. Công b Th ng th , Lê Ðình Ng n. ng quân, Lê L ng. Vua nh l p Hoàng t T ng lên làm Thái t và nh gia phong L b Th ng th Thân Nh n Trung lên ch c T ng qu c1, lãnh d y Thái t h c v n ch ng l phép. Bá quan th y u kh u u khâm ph c v ng m ng, duy có m t mình Thái úy Lê Ni m nghe nh Phán tuy không dám cãi, song tr n m t d ng râu, xem s c di n d ng nh không v a ý. quan Thái úy Lê Ni m là Phò mã, ch ng c a Công chúa Ng c Hoa t c là em r c a vua Thánh Tôn. Bà Công chúa Ng c Hoa m t h i n m H ng Ð c th 20, có l i cho ngài t ng i con gái tên là L Bích, n m n y ã c 16 t i. Nàng L Bích là m t gái dung 1 t ng, th t ng ng gánh cang th ng 2 www.hobieuchanh.com nhan tuy t th , c t cách phi phàm, mà l i thêm v n võ g m tài, tánh tình kh ái. N m tr c Công t Thanh Tòng là con c a quan L b Th ng th Thân Nh n Trung, i ch i g p nàng trên n bà Trung N V ng, r i l i c th y 8 câu thi nàng trên vách, thì m tài gái s c nên v nhà xin v i cha m nói mà c i nàng cho chàng. Quan Thái úy nghe Thanh Tòng n c ti ng th n ng, v n tao võ c ng, ông r t ng lòng, nên ông h a l i ch u g , hai bên ã có trao a tin cho nhau r i, nh ng còn i ít n m cho ôi tr l n khôn r i s cho làm l c i. y v y quan Thái úy Lê Ni m v i quan L b Th ng th Thân Nh n Trung ã là b n ng liêu, mà trong l i có t thông gia n a. Khi vua phán gi a tri u, nh l p Hoàng t Trung làm Thái t và nh phong Thân Nh n Trung làm T T ng qu c, bá quan dòm th y Lê Ni m khí s c b t bình, nh ng không ai hi u ông b t bình v s l p Thái t hay là b t bình v s phong T ng qu c. Ch ng bãi ch u, vua ph n giá h i cung, Hình b Th ng th Tr nh Công L b c ra nói nh v i Lê Ni m ít ti ng r i hai ng i d t nhau i ra tr c. Bá quan l n l t k tr c ng i sau, ti p nhau mà i theo. Quan L i b Th ng th Ð Nhu n, v n là b n tao àn c a ông Thân Nh n Trung, th y ông Thân Nh n Trung c gia phong quy n t c thì m ng r trong lòng nên ón ông mà cung h . Bá quan v n võ th y v y m i b t ch c áp l i k x ng ng tài c, ng i m ng c cao th ng. Ông Thân Nh n Trung dùng l i khiêm nh ng mà n m i ng i r i ông k vai v i ông Ð Nhu n hu n b c lui ra, và i và àm o. Ra t i ng môn, thì th y quan Thái úy Lê Ni m, tay ch ng n nh, tay vu t râu, ng ng ch n ng n gi a c a, l i có quan Hình b Th ng th Tr nh Công L ng g n ó n a. Ông Thân Nh n Trung l t t chào ông Lê Ni m. Ông Lê Ni m ã không áp l , mà i còn h i x n xàng r ng: ''Quan T T ng qu c, tôi h i ông v y ch ông có công cán gì mà ông c th ng tr t ph m ông nói cho tôi nghe th ?'' Ông Thân Nh n Trung ng ch ng ng. Ông Tr nh Công L nheo m t mà ngó, ch n mi ng mà c i l i ng lóng tai mà nghe. Ông Thân Nh n Trung nghe l i ông Lê Ni m h i và th y s c ông Lê Ni m gi n thì bi t ông t bình v s vua phong mình ch c T ng qu c nh ng vì ông ngh ngh a ng liêu, ông v tình thông gia, ông không mu n tranh h n th a, nên ông tr l i nh nh r ng: - Tôi âu dám khoe công cán v i ông. Tôi v n bi t tôi b t tài, còn ch c T ng qu c là t ch c tr ng y u c a tri u ình. Ng t vì l nh B h ã phán, tôi không dám t th i, nên tôi ph i lãnh ó mà thôi ch . - Ông là b n rung ùi ngâm thi, gãi v v nh phú, h nghe có gi c thì xui râu rút c ; ông tài ng gì mà làm T ng qu c? Ông ph i vào tâu v i l nh B h mà nh ng ch c T ng qu c l i cho tôi. Ông ph i i bây gi , n u ông không nghe l i tôi thì tôi nguy n không cho ông ra kh i ng môn. Ông Thân Nh n Trung, tuy ôn hòa nho nhã nh ng mà ông nghe m y l i l mãng nh y ông c ng t c gi n, nên ông h i r ng: - Ví nh tôi không nh ng ch c cho ông r i ông gi t tôi hay sao? Tôi khuyên ông ng có nóng n y. Ông là m t v i th n, ông ch ng nên nói nh ng l i phi l phi ngh a nh y, các quan h ty ng i ta dòm th y ng i ta c i. Tôi v i ông là thông gia, tôi c gia quan t n t c, l thì ông m ng giùm cho tôi m i ph i, ch sao ông l i tr lòng ganh ghét. Tôi c ng v y mà ông c ng v y, làm ch c nào c ng ph i t n tâm báo qu c, n l c n v ng ch ph i T ng qu c m i sang, còn làm ch c khác thì hèn hay sao? V y thì ông v i tôi ph i hi p nhau, k em v n tài, ng i l y võ l c mà khuôn phò xã t c, b i p giang san, làm làm sao cho Hoàng tri u b n v ng muôn n m, làm sao cho Nam Vi t i danh b n bi n m i là quí, ch tranh công tranh ch c v i nhau mà hay gì. ng gánh cang th ng 3 www.hobieuchanh.com - Tình thông gia là tình riêng, còn quy n t c c a tri u ình là vi c chung. Ông ã già c mà l i không tài cán gì; n u tôi cho ông làm T ng qu c thì c nghi p nhà Lê ch c là ph i suy b i. Ông ph i giao ch c ó l i cho tôi m i c. Ông ch u giao hay không thì ông nói ph t i? - Ch c T ng qu c là ch c c a B h phong, tôi làm sao mà giao cho ông c. Ông có mu n thì ông vào cung mà tâu v i B h ; ch ng nào có l nh B h d y thì tôi nh ng l i cho ông. - Lão già h nho n y thi t thách ta hay sao? - Không ph i là thách. - Ta nói cho ng ng a. i bi t, n u ng i thách ta thì ta cho ng - Ông có gi i thì ông gi t tôi i r i ông làm T i m t cây gi n n y ng i tán ng qu c. Ông Lê Ni m là quan võ quen tánh cang c ng, ông nghe m y l i x c ý ông d n không c, nên ông nh y t i á m t á, ông Thân Nh n Trung té l n cù. Ông Ð Nhu n l t t nh y vô can, ông ôm ông Lê Ni m và ông kêu ông Tr nh Công L mà c y ông Thân Nh n Trung d y. Ông kéo ri t ông Lê Ni m ra, ông an i r i d t ông Lê Ni m v dinh. Còn ông Tr nh Công L ông Thân Nh n Trung ng d y, thì th y ông Thân Nh n Trung gãy t m t cái r ng. Ông Thân Nh n Trung ã b nh c m r i còn b ánh p n a, b i v y ông y làm t c gi n, ông mu n tr vào chánh n r i xin phép nh p cung mà tâu v i vua. Ông Tr nh Công L can r ng: ''Vi c qu n th n gây g v i nhau, ông ch ng nên vào cung mà làm cho B h kinh kh ng. Vi c âu còn ó, b a i tri u r i ông s tâu, ngh ch ng mu n gì. Có tôi v i quan Th ng B L i làm ch ng cho, không sao âu mà s . Thôi tôi a ông v dinh mà ngh ''. Ông Thân Nh n Trung nghe l i can h u lý, nên ông l n b Công L i theo, và i và nói r ng: c tr v dinh. ông Tr nh - Quan Thái úy ng là em r c a B h r i ng ngang quá! Ông ông ph i n thua v i ng m t l n cho ng t n. - Tôi nh n ã h t s c r i, có th nào mà nh n n a - ng nh n. Chuy n n y c. ng thi t là l mãng. Ông nói ph i h t s c mà ng không bi t nghe, võ ngh cao ng r i nh y ánh i ng i ta. May là có tôi v i quan Th ng B L i can k p, ch không thì ng ánh ch t ông còn gì. - T c tôi l m! ng không ngh t i tôi, ng mu n làm nh c tôi tr c m t bá quan, vi c n y tôi ph i báo thù m i c. Tôi v i ng ph i m t ch t m t s ng tôi m i nghe. Ông ngh nh v y ph i l m ch . Ông b nh c mà ông không r a, thì qu n th n ai còn coi ông ra gì, ông làm T ng qu c ông nói ai nghe. Ông Tr nh Công L a ông Thân Nh n Trung t i c a dinh, r i t mà v , và i và chúm chúm c i m t mình. Ông Ð Nhu n a ông Lê Ni m v dinh r i ông l t t sang qua B mà th m ông Thân Nh n Trung. Ông ki m l i khuyên gi i ông n , xin th ng th ng mà tâu v i vua ch ng nóng n y. ông Thân Nh n Trung b nh c r i b ông Tr nh Công L c vô n a, nên l a gi n ph ng ph ng trong lòng, ông c nói vi c báo thù hoài. Ông Ð Nhu n li u th khuyên không c, ông bèn t mà v , th m tính b a sau ông n b t gi n i s tr qua mà can gián n a. ng gánh cang th ng 4 www.hobieuchanh.com II. nh c, cha mong báo oán ng tình, con ng i tranh hùng. Ông Thân Nh n Trung gi i y cân r i vào th phòng óng c a l i, d n quân h u h có khách nào n thì c th a r ng ông i kh i. Ông l c c trong th phòng cho n chi u mà ng không ch u ra n c m. Thân phu nh n không hay vi c chi h t, t ng ông có b nh nên m c a vào th m. Bà th y ông ng ng i ch ng tay trên gh châu mày m t, thì bà h i ông có vi c chi mà bu n lo nh v y. Ông bèn thu t u uôi m i vi c l i cho bà nghe, sau r t ông l i nói r ng: ''Tôi ti c th ng Thanh Tòng nó m c i du h c, ch n u có nó nhà thì ai mà dám nh c tôi. Ð nó ây r i s coi''. Bà v a nghe nói nh v y thì bà gi t mình nên bà h i r ng: - Ông i th ng Thanh Tòng v mà chi? Quan Thái úy l mãng ánh ông, thì ông c vào tâu v i Thánh th ng, xin Thánh th ng làm t i ng. Mình có ch ng c ng ch i sao c. - Tâu Thánh th ng mà làm gì? Ví d u Thánh th ng có làm t i Lê Ni m i n a, cái nh c a tôi l i r a c hay sao? Hu ng chi ng i là em r c a vua, ng i làm quan t i ch c Thái úy, b t quá Thánh th ng qu trách lôi thôi r i can gián hai bên hòa v i nhau, ch không l Thánh th ng chém gi t gì. Tâu v i Thánh th ng thì tôi tâu, mà tôi c ng i th ng Thanh Tòng v ây tôi bi u nó ánh Lê Ni m mà tr thù cho c tôi m i nghe. - Ông không nên tính nh v y. Ðã bi t Thanh Tòng v i L Bích ch a ph i hi p v i nhau, nh ng mà hai tr ã h a hôn, ông ã cho phép con mình kêu quan Thái úy b ng cha r i, có l nào bây gi ông l i xúi nó ánh l n v i cha v nó. - É! còn cha con gì n a mà k . Cha ch ! Cha v l i b ng cha ru t hay sao? N u th ng Thanh Tòng là con th o, thì nó ph i lo r a nh c cho cha nó, nó ph i tr ng cha nó h n thiên h h t th y. Thân phu nh n ng i tr m ngâm m t h i r i bà áp r ng: - Tôi bi t con tôi l m: thà là nó d t tình phu thê, ch nó không ành l i ni m ph t , thà là nó ch t, ch ch ng bao gi nó ch u ai nh c tông môn nó. N u ch ng nó v ây mà ông bi u, thì ch c nó i báo thù cho ông li n. Cha ch ! Mà con mình còn nh d i quá, tôi s l m ông! - Bà s n i gì? S nó ánh không l i lão Lê Ni m ph i hôn? H ! Khéo lo d ! Nh nó ánh không l i thì nó ch t cho tròn danh ti t. Ch s ch t r i nh n thua ng i ta, s ng mà ch u nh c thì s ng làm gì? - Tôi nghe quan Thái úy võ ngh cao c ng l m ông. - V y ch con mình nó d l m hay sao? - D u nó có gi i i n a, nó c ng là con nít nó sánh v i quan Thái úy sao mu n cho nó tranh u. - Bà không hi u, bà c, mà ông ng có cãi... Ông Thân Nh n Trung nói ch a d t l i, b ng có m t tên quân h u b c vào b m r ng Công t Thanh Tòng du h c ã v , nên xin vào bái ki n cha m . Ông i bu n làm vui, h i ng gánh cang th ng 5 www.hobieuchanh.com quân ra òi Công t vào. Bà ngó ông và nói r ng: ''Vi c nhà th ng th ng r i s tính, xin ông ng có v i l m''. Ông g c u áp r ng: ''Bà ng lo. Ð m c tôi li u l ng''. Thanh Tòng b c vô, sau l ng l i có tên gia th n là Tô H v i hai ng i l m t, t ng o ng ng, oai phong l m l m, i theo n a. B n ng i bái ki n ông bà. Ông Thân Nh n Trung th y hai ng i l , không bi t là ai, nên h i con. Thanh Tòng vòng tay th a r ng: ''Th a cha m , hai ng i n y là anh em ru t v i nhau, ng i l n tên Ðinh Long, ng i nh tên Ðinh H . Cha m khu t s m, anh em d t nhau r o b c giang h , tìm th y ch n b n mà luy n t p nghi p võ nghe v n, ch c h i ra phò vua giúp n c. Khi con vào t i Hoành S n con g p anh em h Ðinh, con th y ng i có khi u anh hùng, có tài hào ki t, con k t làm b ng u. Nay con tr v , con d t v bái ki n cha m . Xin cha m vui lòng cho anh em h Ðinh trong dinh v i con, ng ba anh em con ôn nhu n kinh s , rèn t p ki m cung, ch l nh trên h i c u hi n, con s l p công danh mà n n n c''. Ông Thân Nh n Trung nghe nói nh v y thì ông l y làm m ng. Ông h i th m c n nguyên quê quán, m i hay anh em h Ðinh g c Thu n Hóa; Ðinh Long ã c 25 t i, còn Ðinh H m i có 22 tu i. Bà Thân phu nh n m ng con, nh ng bà s ch ng t vi c thù oán cho con nghe, nên bà l t t h i con d t anh em h Ðinh ra nhà khách coi bi u gia inh quét phòng d n ch cho anh em h Ðinh ngh . Bà l i d n dò Tô H hãy coi c n n c mà ãi khách cho t t . Ðinh Long v i Ðinh H t n ông bà r i theo Thanh Tòng và Tô H mà i ra khách ng, Thanh Tòng th y cha m vui lòng cho anh em h Ðinh tá ng , thì chàng m ng r , nên bi u gia inh a lo d n phòng, a lo d n c m l ng x ng. n t i Thanh Tòng ng ng i àm lu n v i khách b ng có m t tên gia inh ra m i Công t vào h u ng cho ông d y vi c. Thanh Tòng l t t ki u khách r i theo tên gia inh mà vào trong. Khi chàng b c vào thì th y cha ng i t i gh gi a khí s c nghiêm trang, còn m ng i bên t nhìn chàng trân trân, mà coi bu n b c l m. Chàng khoanh tay ng tr c m t cha mà ch l nh. Ông Thân Nh n Trung ngó con h i r ng: - Cha cho con i du h c g n m t n m nay, con i âu tài h c c a con bây gi ra th nào, âu con th a cho cha nghe th coi. - Th a cha, con nh n cha m r ng l ng cho phép con r o kh p giang h ng tìm th y t b n mà h c thêm cho qu ng ki n a v n, trót m y tháng nay ch ng có giây phút nào mà con dám lãng chí xao lòng, ngày con luy n võ, êm con t p v n, con quy t khoa s i ây th nào con c ng danh b ng h . Con d o non sông g n kh p h t, con k t b ng u c ng nhi u. Vô t i Hoành S n may con l i g p ông Tr n Kim, ông d y thao l c binh th rành r . Không l con dám khoe v i cha m , ch thi t con t ng ngh v n nghi p võ c a con bây gi t trong tri u ra kh p châu qu n ít ai mà h n con n i. - Cha m sanh có m t mình con, mà con h c c nh v y thì cha m m ng cho con ó. y con, mà làm con ng i i ch ng ph i t p v n hay luy n s c m nh ó là . ng làm trai trong võ tr con ph i bi t trung, bi t hi u, bi t l , bi t ngh a n a m i c. Cha còn lo s u ó l m; n u con v n hay võ gi i, mà con b t trung b t hi u, thì cái tài c a con ó c ng không ích gì. - Th a cha, m y l i cha nói ó con c m ph c l m. Làm ng i mà không bi t tr ng hi u, trung n u có tài cao s c m nh, thì càng h i cho n c nhà, càng nh c cho t tông ch có ích gì. Tuy con còn nh d i, song con c ng hi u trong s h c ph i l y hi u, trung, nh n, ngh a làm g c; con h c là h c ng phò vua giúp n c, h c ng tr n m ngh a cha, c ng l y chút công danh mà làm cho hi n vinh tông t . ng gánh cang th ng 6 www.hobieuchanh.com - Con l p chí nh v y thì ph i l m. Ð o làm trai ph i ph i gan tr i m t mà phò vua giúp c, ph i kh c t2 ghi tâm mà tr th o n n. Mà cha th y th th ng ng i ta g i ng hi u là do nuôi d ng cha m , cung kính cha m , th ng yêu cha m , ch ng dám cha m phi n não, ch ng dám làm cha m mang nh c. Cha ngh cái hi u nh v y ó ch a a con. - D , th a cha, n sanh thành d ng d c minh mông nh tr i nh bi n, ch t ng t nh núi nh non, ph n làm con ph i lo n áp, làm c u nào thì m ng u n y, ch có bi t sao mà dám g i là c. - con nói nh v y thì hi p ý cha l m. Nh ng mà cha h i th con u n y: làm con mu n cho tr n th o cùng cha m thì ch ng nên làm u chi nh c nhã n cha m . Còn nh cha m làm u chi mà b s nh c, thì ph n làm con ph i li u làm sao h con? - Th a cha, sách thánh hi n d y r ng: ví nh cha m làm u ch ng ph i. mà b s nh c, thì o làm con ph i theo mà can gián. Nh can mà cha m không nghe thì ph i khóc lóc theo mà can hoài ch ng nên m i chí, can cho n ch ng nào cha m ng lòng, tránh ng qu y tr vào n o ph i, ch ng y m i thôi. Con là a có h c, t nhiên con ph i noi theo o thánh hi n, ch có l nào con dám sai sót. - Con nói ó là nói khi nào cha m làm qu y nên b nh c. Còn nh cha m làm ph i, mà a ti u nh n nó ghen hi n ghét ngõ3, nó ki m chuy n mà làm nh c cha m , d ng y ph n làm con ph i li u làm sao kia ch . Thân phu nh n nghe ch ng h i t i ó thì bà lo s , nên bà x ng v ng xéo véo ng i không yên, bà ng d y mà th a r ng: ''Th a ông, con nó i ng xa m i v , nó m t m i ch a ngh ng i c, mà ông theo h i d n lân hoài, nh c trí nó t i nghi p l m ông''. Ông tr n t áp r ng: ''Bà có m t thì vào trong mà ngh , cho tôi nói chuy n v i con, sao bà l i c n tôi?'' Bà s nên bà l ng thinh ng i xu ng, không dám nói n a. Thanh Tòng bèn th a v i cha r ng: - Th a cha, i n u con làm x u, thì t nhiên m cha c ng x u; còn cha mang nh thì con cái u nh . Danh giá trong nhà là danh giá chung, m i ng i u ph i lo gi gìn cho toàn v n. N u ng i nào ghen hi n ghét ngõ, h làm nh c cha mà cha không th tr thù c ph n làm con thì con ph i thay th cho cha mà l y máu r a h n, d u con có ch t con c ng cam lòng, ch s ng mà nh c danh giá cha m , thì s ng làm sao c. - Ph i. Con nói ph i l m. Ð c nh v y m i ph i trang hi u t , m i áng m t anh hùng. u c n mà bi t tr ng danh giá thì cái nh c c a cha m i có th r a c. Thanh Tòng nghe cha nói câu sau ó, thì chàng ch ng h ng, ng ngó cha trân trân, ý mu n h i coi có vi c chi mà cha nói nh v y. Ông Thân Nh n Trung ng i nh m con m t h i i ông m i nói r ng: n y con, cha phân cho con rõ. S là h i s m m i n y, có i tri u, nh Thánh th ng xét cha công dày tu i l n, nên gia phong cha làm ch c T T ng qu c, l i giao cho cha ph i lãnh d y d Ðông cung Thái t . Trong b n ng liêu có ng i th y cha c Thánh th ng yêu dùng thì sanh lòng ganh ghét; lúc bãi ch u, ón cha t i ng môn mà nh c cha, r i còn ánh cha gãy h t m t cái r ng n a...''. Thanh Tòng v a m i nghe cha nói b y nhiêu ó thì l a gi n ph ng ph ng, nên hét l n lên r ng: ''Cha ch ? Th ng nào mà to gan d v y? Xin cha nói tên nó cho con bi t, con s i báo thù cho cha li n bây gi ây''. Bà Thân phu nh n ng i bi n s c. Ông g c 2 3 c, th c khôn ngoan u r i ch m rãi áp r ng: ng gánh cang th ng 7 www.hobieuchanh.com - Nói tên ng i ó, không ph i là khó chi l m. Nh ng vì cha s e h cha nói r i, cái lòng báo oán, cái khí anh hùng c a con nó gi m b t i ch ng, nên cha không mu n nói ch . - Th a cha, cha phân nh v y thì t i nghi p cho con l m. Ch ph thù b t c ng ái thiên, thà là con ch t, ch con nh n ng i ta sao c mà cha nghi ng i. Xin cha nói tên ng i ó cho con bi t. - n u con mu n bi t thì cha nói cho con bi t. Ng i nh c cha h i s m m i ó là Thái úy Lê Ni m là cha v c a con, ch không ph i ai âu l . Thanh Tòng nghe rõ r i thì ch t ng trong lòng nên r ng r ng n c m t mà nói ng: ''Té ra cha v c a con!... Cha v con ánh cha gãy r ng...''. Chàng s ng s t m t chút r i chàng châu mày tr n m t mà th a r ng: ''Th a cha, xin cha hãy an ngh cho kh e. Vi c thù oán n y m c con li u cho. Con nói thi t, thà là con ch t, ch con không th cho cha mang nh c c''. Ông Thân Nh n Trung nói r ng: ''Vì c n duyên c a con nên h i s m m i cha nh n nh c h t s c; mà quan Thái úy ng i không ngh , ã m ng cha r i còn ánh cha n a. V y con hãy li u ánh4 l y; bên thì hi u, bên thì tình, con ph i cân phân cho k ''. Thanh Tòng áp r ng: ''Xin cha an ngh , cha m c con lo cho''. Ông bèn ng d y i vào phòng mà n m. Bà th y Thanh Tòng ng tr tr , bà m i b c l i v vai con mà nói ng: - N y con, vi c n y ph i th ng th ng mà tính, con ng có h t t c, nghe hôn con. Cha con gi n, ng nói nh v y, ch con c ng ph i nh quan Thái úy là cha v c a con, a nghé. - Th a m , xin m an lòng, không có sao âu mà s . - Quan Thái úy không ph i là ng i t m th ng; ng có tánh nóng ng, ho c là t i cha con nói x c ý ng sao ó, nên m i sanh s nh n bây gi m c khuyên cha con hãy d n lòng i n ngày i l nh Thiên T . V y con ph i ch m ch m mà ch l nh Thiên T n y, ch c là có ai xúi v y. T h i tr a cho i tri u làm s mà tâu phân x thì hay h n. - M d y nh v y thì ph i l m. Ng t vì d u Thánh th ng có làm t i quan Thái úy, cái ng c a cha con c ng không th ng c, s nh c c a cha con, con c ng nh hoài. - Ph i, m c ng bi t thù cha là tr ng, nh ng mà m t câu nh n b ng chín câu lành, v y con ph i d n lòng, ch ng nên h t t c r i sau con t h i. Thôi, con m i v m t m i, con ra tr c mà ngh , mai r i m s nói n a. Thân phu nh n i vào phòng. Thanh Tòng nhà ngoài. ng ng n ng m t h i r i chàng l n i ra Trong êm y Thanh Tòng l y c m t mà khuyên anh em h Ðinh ph i ngh , r i chàng vào th phòng ch p tay sau ít i qua i l i mà suy ngh hoài. Cha ch là khó li u! Ph n làm con thì ph i báo thù cho cha. Cha mình sanh mình ra, nuôi mình cho nên vai nên vóc, l i còn cho mình n h c cho thông ngh v n, gi i nghi p võ, d y mình êm ngày cho mình bi t luân lý cang th ng. Nay cha mình b ng i ta làm nh c, mà vì niên cao k tr ng l ng m i g i dùn, không có s c r a h n ng. Mình là o làm con, không l mình m nhiên t a th ; mình là ng anh hùng, không l mình nh n thua i cha mình làm s mà ki n v i Thánh Hoàng. Th nào mình c ng ph i báo thù, tr c tr th o cho cha, sau gi danh giá cho tông t . Làm nh v y m i áng m t tr ng phu, làm nh v y m i tr n ni m hi u t ... Mà báo thù làm sao cho c! Ng i thù là cha v c a mình. N u mình vì thù cha, vì danh giá, mà i ch cùng cha v mình, ví nh mình d mình ch t, thì là tr n th o cùng cha, r ng danh nam t , d u 4 nh ng gánh cang th ng 8 www.hobieuchanh.com có ch t mình c ng cam lòng. Còn nh r i mình th ng cha v mình, thì còn gì là ngh a châu tr n, còn gì là ni m phu ph . Thanh Tòng ngh t i ó chàng a n c m t. M t bên thì là hi u, t bên thì là tình, tình ã thâm, mà hi u c ng tr ng. N u c tình thì m t hi u, n u c hi u thì m t tình. Bi t làm sao cho tình hi u v n toàn, bi t làm sao cho hai bên hòa thu n? Ni m ch ng v tuy ch a chung ch n g i, nh ng mà t ngày ã h a hôn r i thì lòng d n lòng sanh t gi ng. Duyên n gì mà ch a hi p l i mu n tan, ai xui khi n n i t b ng sóng d y. Chàng t l su t êm, khi thì gi n cái nh c c a cha, quy t i báo c u, không thèm k ai h t; khi thì r u n i tóc t b i r i, s l tay r i ph i n n n, b i v y chàng i ra i vô hoài, m ng i không c. n sáng, y n sáng m t tr i d i vào c a s , ti ng chim quyên kêu inh i trên nhành. Thanh Tòng ng ch ng tay d a c a mà ngó ra v n, chàng ngh r ng: ph thù là chí tr ng, danh d là chí tôn, t i sao mà mình d d . Mình ph i báo ph thù mình ph i báo danh d ch . Nàng L Bích dung nhan thi t là p, v n ch ng thi t là hay, mà trong tri u ngoài qu n không có gái nào s c p b ng, v n hay b ng hay sao, mà ta i mê nàng, n n i quên ph thù, b danh d . Hu ng chi mình m i h a hôn mà thôi, ch ch a chung ch n g i, thì có ngh a chi âu mà mình s ph m, có tình chi âu mà mình s b c. Thà là mình ch t vì cha, ch s ng vì v , s ng càng thêm nh c s ng mà làm chi? D u th nào mình c ng ph i giáp m t k thù a cha mình; n u mình d d thì mình mang l i v i cha mình l m. Thanh Tòng li n kêu m t tên gia inh mà bi u b c ng a th ng yên r i d t ra tr c c a mà ch . Chàng r a m t, thay áo, bu c dây ai, mang c ki m, r i lén cha m ra c a thót lên ng ng a, nh m dinh quan Thái úy Lê Ni m mà th ng t i. ng gánh cang th ng 9 www.hobieuchanh.com III Tánh táo b o, Lê Ni m th ng Tình th ng yêu, L N ng qu ng ki m Dinh c a quan Thái úy Lê Ni m ngoài thành ch ng m t d m. Dinh tuy không nguy nga cho l m, nh ng mà chung quanh có l p m t c nh lâm viên p vô song. Phía tr c ông tr ng cây ngay hàng, nhành sum sê, lá r m r p. D i g c cây ông tr ng nh ng k hoa d th o, tr i b n mùa u th y m bông. Phía sau, ông c ng tr ng cây, nh ng mà ông còn d n m t ao h nuôi cá tr ng sen, ng lúc bu n ông ra ó ng i xem ch i mà u ng u. G n cái ao h y, ông l i có d n m t ch võ tr ng m i bu i s m mai ông ra ó tháo luy n ngh cung ki m. S m mai n y quan Thái úy th c d y, ông th y tr i thanh b ch, chim trên nhành kêu l nh lót, hoa tr c ngõ tr t t t i, ông m i xách cây gi n i ra võ tr ng mà tháo luy n. Ông d t c vài ng gi n, trong mình có h i m t, ông m i b c l i cái th ch bàn d a ao H mà ng i. D i h v n v cá l i, trên b ph ng ph t mùi hoa, ông nh m nh c m tình, nên kêu tên quân h u bi u em r u cho ông u ng gi i mu n. Ông ng i u ng r n, ông nh t i vi c vua phong cho ông Thân Nh n Trung làm T ng qu c thì ông còn m c trong lòng, ông h n vua phong th ng b t công, ông gi n ông Thân th ch c không bi t h . Vì ông quen tánh khí ngang tàng c ng b o, ông t ng d u ông ng ai, ông ánh ai thì c ng ph i ôm u mà ch u, không c phép ch ng c v i ông, b i y s ông làm nh c cho thông gia hôm qua ông không thèm k t i. Ông v a u ng c vài chung r n, thì có m t tên quân ch y v th a t ng có Công t Thanh Tòng n xin ra m t ông. Ông g c u bi u cho Công t vào. Tên quân i tr ra, thì ông ng i suy ngh r ng: Thanh Tòng i du h c g n m t n m nay nó v bao gi mà qua ây th m mình? Mà mình m i ánh cha nó hôm qua, b a nay nó n ây nói chuy n gì? Ch c là nó s mình gi n cha nó r i mình gi n luôn t i nó, nên nó l t t qua ây n n n mà t t i ch . gì? Ông ngh nh v y r i ông g c u mà c i. Thanh Tòng b c vô khoanh tay cúi u làm l r i khép nép th a r ng: ''Th a nh c ph , con i du h c m i v , nên con l t t qua ây kính d ng cho nh c ph b n ch : „kh ng ninh ph c th ''. Ông ng i nh m t - Công t ng Thanh Tòng r i ông h i r ng: i tìm th y mà t p v n luy n võ thì ph i l m, sao l i v ? V bao gi ó v y? - Th a nh c ph , con m i v h i chi u hôm qua. Vì cha m con già y u, con i lâu ngày không bi t nhà m nh gi i th nào, con x n xang trong lòng, nên con tr v mà th m nh cha m con cho phép thì con m i dám i n a. - , Công t nh v y thì ph i l m. Ð o làm con tr c ph i lo cho cha m r i sau s lo cu c công danh, ch ham công danh mà b cha m thì ai g i là có hi u. Công t qua th m lão mà thôi, hay là còn mu n th a vi c chi n a? - Th a nh c ph , con v i nh c ph n a. ây tr c là th m nh c ph , sau con có m t vi c riêng mu n th a - Công t mu n th a vi c chi? - D th a, con v n nhà, con nghe nói hôm qua i tri u, l nh B h xét công r i gia phong quy n t c cho nghiêm ng con. Lúc bãi ch u nh c ph ã không khánh h nh hàng bá quan, mà nh c ph l i còn ón ng m ng nhi c ánh p nghiêm ng con n a. D , th a nh c ph , con ngh nh c ph v i nghiêm ng c a con có tình thông gia, n u nghiêm ng c a con may mà c Thánh th ng gia phong quy n t c, thì ng gánh cang th ng 10 www.hobieuchanh.com nh c ph m ng giùm l m, ch có l nào l i ganh ghét. Hu ng chi nh c ph là nhà cung ki m, còn nghiêm ng c a con là ng v n th n, có l nào nh c ph l i dùng võ l c mà l n l t. Con s e ng i ta mu n hai h chia lìa, ng i ta thêu d t nh v y, nên con qua ây mà h i th m l i cho ch c. ông Quan Thái úy nghe h i thì ông và c áp r ng: i và bi u quân rót r u. Ông u ng m t chung r i - Nh ng l i ng i ta h c l i v i công t ó thì trúng h t ch có thêu d t thêm chút nào âu. Nh ng mà gây s ra c ng b i có duyên c , ch nào ph i lão s c m nh mà ánh quan l n B L âu. - D , b i con m i v con nghe th p th , con không rõ nguyên nh n làm sao: con ngh nh c ph không l s c m nh mà hi p m t nhà nho y u i, b i v y con m i l t t ch y qua ây mà h i th m l i cho t . - công t , n u công t mu n bi t nguyên nh n làm sao, thì lão phân cho công t nghe. T x a n nay, i nào c ng v y, qu n th n ai có công lao nhi u thì m i c gia phong tr t ph m. Trong n c ta, ng bu i n y ây, n u k công lao thì có ông quan nào mà h n lão c. Công t còn th u, công t không hi u, v y lão nói cho nhà nghe: H i n m... h i n m Canh D n, lúc y T ng qu c Lê L ng tr n th L ng n, ng i d ng s v tri u mà tâu r ng nhà Minh sai i t ng th ng lãnh th p v n hùng binh kéo qua quy t phá i Nam Quan ng tóm thâu t Vi t. L nh B h cs li n ng ra C n Chánh n, h i bá quan v n võ m t r i l nh B h h i hàng v n ban có ông mô bi t k chi th i gi c c thì tâu cho l nh B h nghe. Ha h ! Nói t i ây lão t t c c i. Hàng v n ban ông nào râu c ng dài, vóc c ng t t, áo c ng p, m o c ng cao, mà nghe l nh B h phán nh v y thì co u rút c g c m t xu ng t, không có ai tâu m t l i h t. Lúc y c ng có lão Thân Nh n Trung, mà lão c ng nín khe, không bi t chi mà d ng lên. L nh B h th y v y bèn day qua h i hàng võ t ng có ai dám c m binh ra i ch v i t ng nhà Minh gi i c u Nam Quan i hay không? Lão có ý ch coi có ai dám ph ng m ng hay không, té ra ch t ng ai nghe gi c nhà Minh c ng u s , nên không ai dám xin i h t. Lão l y làm h th n giùm cho nh ng k râu mày ngôi cao l c tr ng, lão m i qùy tr c b r ng mà xin c p cho lão 5 muôn binh ng lão ra Nam Quan mà di t tr Minh t ng. B h khen lão r i h chi u c p cho lão 5 muôn binh. Lão d n binh ra t i Nam Quan, th y binh gi c ng vây quan i r t ng t. Lão xông vào tr n, ánh phá binh gi c v tan, lão l i gi t c t ng soái nhà Minh a. Lão gi i vây cho Nam Quan i r i m i kéo binh v tri u ph c l nh. T y n nay ng Trung Qu c h t dám ló qua mà xâm l n biên c ng n a. Công t xét coi tài c a lão cao, công c a lão l n là d ng nào. - D , th a nh c ph , tuy c n th u, song con c ng có nghe tài c a nh c ph cao, công a nh c ph l n, ch có l nào con l i không bi t. Quan Thái úy rót thêm m t chén r n n a mà u ng r i ông m i nói ti p r ng: - Công c a lão có ph i bao nhiêu ó mà thôi âu, n u lão ng i lão k t i ngày, s e c ng ch a h t c. Thôi, lão nói s m t vi c n y n a cho công t nghe: Gi c B c d p a xong, k phía Nam, chúa Chiêm Thành là Trà Toàn kh i binh ánh phá t Hóa Châu. L nh B h h i bá quan ai bi t k chi mà chiêu ph c Chiêm Thành B n v n th n, ông thì xin sai s em l v t ngh c c u hòa, ông l i tâu r ng quân Chiêm Thành ói khát nên c p gi t b y b v y thôi không th l c bao nhiêu mà n n i B h lo s . Ngh ó mà coi, Vi t Nam là n c v n hi n, còn Chiêm Thành là quân còn thói dã man, sao l i khi n h mình mà c u hòa v i nó? Còn nói Chiêm Thành th l c không , nó ã l y h t x Thu n Hóa, kéo binh ra t i Ngh An r i, sao mà g i r ng không có th l c. Lão th y bá quan vô tài vô trí lão n i gi n, lão m i xin l nh B h c p binh cho ng gánh cang th ng 11 www.hobieuchanh.com lão i b t chúa Chiêm Thành, l nh B h bèn ng giá thân chinh, c lão làm tiên phuông i t ng quân, kéo 20 v n binh vào Thu n Hóa quét s ch quân Chiêm Thành, m t l n cho tuy t h u ho n. Trà Toàn li u th ch ng c không n i v i binh ta, m i rút v n c mà gi . L nh B h n binh t i Thu n Hóa, sai lão em 2 v n quân i ánh. Lão ánh y c a Th N i. Trà Toàn kinh kh ng rút quân v gi kinh thành Ð Bàn. Lão kéo binh i theo vây ánh, lão phá c thành Ð Bàn mà l i b t c Trà Toàn n a. D p yên gi c Chiêm Thành r i, qua n m K H i, C m Công là Tù tr ng x B n Man l i làm ph n. C ng m t mình lão c m binh ánh gi t C m Công, r i thâu p c x B n Man. Xét ó mà coi ngày nay l ng dân an l c, B c t nh Nam thanh, có ph i là nh s c lão hay không h ? - Th a nh c ph , thi t là nh s c nh c ph l m ch . Mà nh c ph có công l n thì Thánh th ng ã phong cho nh c ph n ch c Thái úy con ngh c ng v a r i, không l nh c ph còn trách Thánh th ng c. - H ! Công cán nh v y mà ph m t c nh v y. V a n i gì mà g i r ng v a. Mà m y m nay B h im lìm, ch ng nói làm chi. Nay l nh B h xét công phong th ng, l thì n v n th n ph i bi t h mình vô d ng mà t ch i, ph i nh công ng i cao dày mà khiêm nh ng ch có âu lo n ly thì rút c co u, r i khi phong th ng l i giành quy n giành t c. - Th a nh c ph , nh c ph gi n nên nh c ph nói cho ã n gi n ó mà thôi, ch con ngh c mà c Nam B c thái bình, trong ngoài yên n, tuy nh s c võ t ng nh ng mà ng có công v n th n n a ch . - B n v n th n làm vi c gì mà g i r ng có công? H ! Ð ng có nói công c a v n th n, nói n lão càng thêm gi n n a. Nh th ng cha già Thân Nh n Trung thu nay nó gi i có cái tài rung ùi ngâm thi, ch gi i gì? - Th a nh c ph nh nh m t chút, k o t i nghi p con! - É, nh n ng mà làm gì? Th ng cha già ó có tài gì mà dám lãnh ch c T T ng qu c? Ðã không bi t h mà l i còn nói h i c u cao. Lão cho m t á hôm qua ó là d y cho nó bi t khôn, ng nó h t ánh phách n a. Thanh Tòng nghe m y l i y thì m t ph ng ph ng, l i hai hàng n c m t tuôn có gi t. Quan Thái úy li c th y ông t ng chàng lo s v n i t duyên r i rã, ch ông không dè chàng t c gi n b i v y ông h i r ng: - Công t th y lão gi n, công t s lão không g con cho công t ph i hay không? - Th a nh c ph , vi c ã gây ra a. n th n y thì còn gì mà con dám mong m i t duyên - Không. Lão gi n là gi n cha c a công t không bi t u ch công t có sao âu mà s . Công t ng có bu n n u công t mà bi t gi cho tr n o r con, thì có l nào lão l i quên l i h n c hay sao mà con s . - Th a nh c ph , nh c ph th ng con, nh c ph nói nh v y, ch con ngh n u nh c ph i nghiêm ng c a con mà không hòa, thì hai tr có th nào hi p c. Xin nh c ph xét l i giùm cho con. - Lão ã nói g con thì lão g , còn bi u lão xét vi c gì n a? - Th a nh c ph , n u nh c ph thi t có lòng th ng con mu n cho T n T n hòa hi p, thì con xin nh c ph ph i làm sao cho b trên ng có h n gi n nhau n a kìa, ch hai cha thù nhau thì hai con có th nào mà hi p nhau c. ng gánh cang th ng 12 - Lão gi n cha c a công t vô công mà lão có thù oán chi âu. c th www.hobieuchanh.com ng, nên lão nói nh v y ó mà thôi, ch - Th a nh c ph , d u nh c ph không k t thù k t oán nh ng mà nghiêm ng c a con b nh c, thì có th nào mà phui pha cho c. Con xin nh c ph , nh mu n gi i hòa, thì nh c ph ch u phi n qua dinh nghiêm ng c a con mà dã lã cáo l i ít l i, cho nghiêm ng c a con h t gi n, c nh v y thì con i n nh c ph l m! Quan Thái úy v a nghe t i ó thì ông n i gi n, nên ông tr n m t, v bàn mà n t r ng: ''B Thanh Tòng, mi bi u lão nh mu n g con cho mi, thì ph i qua mà xin l i cha mi hay sao? Cha. ch , sao mi dám khi lão n th v y h ? Th mi v mi bi u th ng cha mi qua ây mà l y lão coi lão có h t gi n hay ch a mà, sao mi l i dám thêu òi nh v y?“. Thanh Tòng l c u áp r ng: - Th a nh c ph , con phân nh v y, là con mu n cho T n T n m t nhà, ch nào ph i con dám khinh khi nh c ph . Nh c ph ã không kh ng thu n hòa, mà nh c ph còn nh c nghiêm ng con thêm n a,th thì... con xin l i cùng nh c ph ... con d n n a sao cho c? - Mi không d n c r i mi làm sao ta? - Th a nh c ph , nh c ph c ng bi t th o thân là o tr ng có l nào con bít l tai mà cho ng i ta ánh ch i nghiêm ng con hay sao? Nghiêm ng con b nh c, thì t nhiên con ph i lo báo thù. Thà là con ch t, ch s ng mà th t hi u v i cha, s ng làm sao c? - Chà chà! Mi tính báo thù cho cha mi! Mi mu n tranh h n thua v i lão ph i không? H ! t i th ng cha mi, lão còn ánh gãy r ng; mi là con nít, tài cán gì mà nói phách? - Con ng i có ph i h l n tu i là hay âu. V y ch nh c ph quên câu t c ng ''Khôn t thu nên ba, d i già i c ng d i'' hay sao? Quan thái úy nghe m y l i th t k nh y thì ông gi n run. Ông vùng ng y ch p l y cây gi n r i nh m ngay u Thanh Tòng mà p. Thanh Tòng v a rút cây c ki m mà a nh y tránh m t bên. Vì quan Thái úy p m nh quá, mà Thanh Tòng c ng c ng, nên cây gi n b t m t bên r i xàng xu ng trúng th ch bàn, gãy làm hai n. Quan Thái úy buông cán gi n, nh y l i mu n n m c Thanh Tòng. Thanh Tòng g t tay ông, r i hai ng i ánh quy n v i nhau, k qua ng i l i nh r ng bay ph ng múa, già ánh tr , nh l ng h giao Phong. Hai ng i ánh v i nhau m t h i, quan Thái úy th y Thanh Tòng càng ánh s c càng tráng ki n, ông khó h n c, b i v y ông v a gi n v a quy t gi t cho c chàng, nên ông th a d p chàng xoàn qua g n g c cây i th , ông m i nh y t i á chàng. N u chàng d , thì ch c cái ch n c a ông s a chàng vào cây i th mà ch t. May chàng lanh l , chàng th y ch hi m nghèo y, nên chàng tr kh i, r i chàng b t ch n c a ông, chàng y ra m t cái, ông té ng a, p u vào th ch bàn, chàng v a th y ông té thì l t t ch y l i ông, ch ng dè ông ng th ch bàn b u ch t ng t. Chàng kinh hãi, bèn ôm ông mà n m ngay trên th ch bàn. Bu i s m mai y, nàng L Bích x n b n trong Phòng. Nàng ng d a c a s ngó ra hoa viên, th y tr m hoa ua n d ng nh chào khách thuy n quyên, r i l i th y c p se s chéo chét trên nhành, d ng nh t bày tâm s , nàng sanh c m h ng trong lòng, nên l y vi t c tính làm m t bài phú, tr c t tình ch i, sau th ng c nh luôn th . Nàng v a m i ng i i s a so n mà vi t thì con th n , tên Xuân Lan, h h i ch y vào báo r ng: ''B m công ng ch ng bi t có vi c chi b t bình, mà c l n v i Thân công t ánh nhau sau lâm viên''. Nàng L Bích nghe m y l i thì bi n s c, qu ng vi t ng d y r i ch y theo Xuân Lan mà ra lâm viên. V a ra t i võ tr ng, nàng th y cha n m trên th ch bàn thì s hãi, l t t ch y ng gánh cang th ng 13 ri t l i ôm cha. Ch ng nàng bi t cha ã ch t r i, thì nàng au t th m thi t. Thanh Tòng ng nép d a vào g c cây, tay còn c m cây i chàng n n n quá nên hai hàng n c m t ch y ròng ròng. www.hobieuchanh.com n quá, nên ng khóc nghe c ki m, nh ng mà vì l tay Bích ôm cha mà khóc m t h i, r i nàng t c gi n ng d y kêu quân h u mà h i ng: ''Công t Thanh Tòng n ây mà gi t cha ta ph i không? Sao bây không b t nó cho ta, bây l i th cho nó ch y i? Thanh Tòng b c ra quì tr c m t L Bích, hai tay n m cây ki m mà ng: ''T i tôi áng ch t. Xin nàng l y cây ki m n y mà báo thù cho cha''. a lên và nói Bích th y Thanh Tòng thì gi n run, quy t gi t k thù mà r a h n, nên nàng gi t cây ki m r i a lên mu n chém u Thanh Tòng. Mà a cây ki m lên r i, nàng th y Thanh Tòng qu tr tr ch u ch t, nàng l i b t nh n, không ành h th , nàng ng ngó chàng trân trân, hai ng i nhìn nhau, c hai u r i l y, song không nói c m t ti ng chi h t. Nàng ngó chàng m t h i r i xui x , qu ng cây ki m và kêu quân mà bi u i Thanh Tòng ra kh i a cho mau. Thanh Tòng và khóc và l m cây ki m mà i ra. Bích hi p v i th n mà em thây cha vào dinh. ng gánh cang th ng 14 www.hobieuchanh.com IV Ti c dõng l c, Nh n Trung xin th t Nh n tình, L Bích b t kinh tâm Bà Thân phu nh n có m t chút con trai, mà con trai c a bà l i ích áng, b i v y bà ng h n vàng h n ng c. Con i du h c g n m t n m, bà nhà m i lòng trông i. Nay con tr v , bà m ng h t s c, ng t vì bà v a m ng, thì ông l i khi n con ph i toan li u mà tr thù cho ông; mà coi b con c ng hâm h v s r a h n, nó ã nói thà nó ch t ch nó không th cho ng i ta nh c tông môn nó c, nó làm cho bà lo s êm y không ng an gi c. Ðã bi t bà c ng tr ng danh d c a ch ng, nghe ng i ta nh c ch ng bà c ng nh c m. Ðã bi t bà c ng nghe con bà võ ngh siêu qu n, d u có tranh u v i ai bà c ng không y gì s . Ng t vì ng i thù là quan Thái úy Lê Ni m, là cha c a nàng L Bích, mà l i là m t ng ng danh t ng t i tri u. Ví nh con c a bà tranh u mà th ng c ng i thì vi c oán thù càng thêm l n n a, tình thông gia ch c ph i t, duyên con tr ch c là ph i rã i. Mà th ng làm sao cho n i! Con c a bà d u có tài cao s c gi i cho m y i n a nó c ng là con nít, ng th ng m i ki m sánh sao cho l i b c i t ng c a tri u inh. Ví nh nó có sa c b gi t i r i, thì cái h a càng to, bao nhiêu s vui v c a bà thu nay, trong giây phút hóa ra s u th m h t th y. Bà n m tr n tr c lo s nh v y nên bà ng không c. Ð n sáng bà có ý i Thanh Tòng vào h u ng bái ki n ng bà ki m l i mà khuyên gi i n a. Bà ng i i n tr a mà ng không th y chàng vào. Bà bèn d y m t a th tì ra òi công t vào nghe bà d y vi c. Cách m t h i th tì tr vào b m r ng công t c i ng a i ch i t h i s m mai, nên không có ngoài ti n ng. Thân phu nh n nghe nói, bà s ng s t. Bà h i: - Con ta i v i ai, hay là i m t mình. - B m bà, chú Tô H nói công t i có m t mình. - Úy! Còn hai anh em h Ðinh âu? - B m bà, hai ng i khách ng i ngoài tr c. Bà ch c l i l c u, ng d y i vào phòng kêu quan T T ng mà nói r ng: „Con mình nó qua dinh Thái úy r i ông à. Ông th y ch a? T i ông xúi nó, nên m i sanh chuy n nh v y ó! Làm sao bây gi ?“ Quan T ng qu c b té gãy r ng nên mi ng ông au, song ông nghe bà kêu mà nói nh v y thì ông v i vã ng i d y mà b c ra ngoài. Ông th y b bà kinh kh ng khóc lóc thì ông nói r ng: ''Bà r n ràng quá! Con nó i thì i ch sao. Nó ch t r i hay sao mà bà khóc?'' Thân phu nh n ã lo s h t s c mà bà còn nghe l i qu n a, b i v y bà l y làm phi n lòng. Bà không thèm áp v i ông; bà ng i ra gh r i h i th tì ra òi Tô H vào cho và d y vi c. Tô H b c vào bà li n h i r ng: - C u c a con i âu? - B m bà, c u con i ch i, mà không có nói i âu. - Con ph i mau mau b t ng a c i qua dinh Thái úy mà ki m c u con. H g p thì th a v i u con ph i l p t c tr v cho bà bi u. Ði cho mau i con. Tô H v a m i xá mà lui ra, thì công t Thanh Tòng b c vô, l ng còn ai cây c ki m. Thân phu nh n ngó th y con thì bà m ng quýnh, nên bà la lên m t ti ng r i l t t ch y ng gánh cang th ng 15 www.hobieuchanh.com i n m tay con. Thanh Tòng th y cha m thì chàng nói r ng: ''Th a cha con ã báo thù... cho cha r i!'' Ti ng nói r t nh , mà gi ng l i bu n th m l m. Quan T ng qu c ng c m t nhìn con r i ông g t u nói r ng: ''Con nh v y m i ph i là con nhà t ng''. Còn Thân phu nh n nghe con nói m y l i thì bà s ng s t, bà ngó con trân trân mà h i nh nh r ng: ''Té ra con ã gi t quan Thái úy r i hay sao?'' Thanh Tòng cu i u l ng l , hai hàng n c m t nh u gi t. Quan T ng qu c bi t con vì tr ng ch hi u mà ph i kh n i tình, b i v y ông không dám h i cho con c n k vi c u tranh, ông li n khuyên con ra ti n ng mà h u chuy n v i khách. Thanh Tòng bái cha m mà lui ra r i, thì Thân phu nh n bèn h i quan T ng: ''Nó tr thù nhà c r i, bây gi c n duyên nó m i li u làm sao ây?'' ng qu c Ông ng i l ng thinh không tr l i. Bà h i ti p r ng: ''Quan Thái úy là m t v tr qu c công th n. Con mình nó gi t i, thì làm sao mà kh i t i?'' Quan T ng qu c nghe phu nh n i t i câu ó thì ông ã không áp mà ông l i ng d y b i vào phòng mà n m. Chi u có chi u vua òi ngày mai các quan v n võ ph i vào ch u vua tr c An Thái n. Quan T ng qu c bi t vua òi ch u ây ch ng có vi c chi khác h n là vi c quan Thái úy Lê Ni m. Nh ng mà ông không lo s chi h t, ông c t nh d ng tinh th n, ngh an thân th ng d u vua có b t t i, thì ông s k h t m i vi c cho vua nghe. Sáng b a sau, tr i m i v a m m t thì quan T ng qu c m c tri u ph c mà i ch u vua. Ð n tr c An Thái n thì th y bá quan v n võ ã t t u m t, ai c ng chào ông, nh ng mà không ai dám h i th m vi c c a ông v i Lê Ni m. t tr i ló m c, h ng ông m t vùng lòm. Vua Thánh Tôn trong cung ch m rãi c ra, leo lên ngai vàng, bá quan th y u quì tr c n mà tung hô v n tu . Vua bèn phán r ng: 'Tr m nghe hôm qua quan T t ng Qu c Thân Nh n Trung xúi con là Thanh Tòng lén vào hoa viên mà thích t quan Thái úy Lê Ni m. Vi c ó qu thi t nh y hay không? Quan Hình b Th ng th hãy t u cho tr m nghe t ng t t th coi''. Quan Hình b Th ng th Tr nh Công l. li n tâu r ng: ''Muôn tâu B h , s là hôm a t i tri u B h gia phong cho ông Thân Nh n Trung làm T T ng qu c. Khi bãi ch u, bá quan lui ra t i Ng Môn, ông Lê Ni m cung h ông Thân Nh n Trung, song ông có nói ch i t hai ti ng mà gh o nhau, ch ông không có ý kiêu ng o hay là ganh ghét chi. Ông Thân Nh n Trung nh t nh t nên ông áp l i có n ng l i m t chút, r i hai ông gây v i nhau. K h th n v i quan Th ng th B L i xúm l i can gián, r i chúng tôi chia nhau mà a hai ông v dinh. Quan Thái úy ã êm r i, không h n gi n chi h t. Quan T ng qu c l i c oán, ông v nhà xui công t , là Thanh Tòng, xách g m qua dinh Thái úy lén chun vào hoa viên mà núp, i quan Thai úy th a nhàn i xem hoa, Thanh Tòng trong b i bèn nh y ra thình lình mà thích quan Thái úy'' Vua Thánh Tôn nghe tâu nh v y thì châu mày, li n hô h v quân ph i i b t Thanh Tòng d n em tr c b r ng ng v n t i. M y m i h v quân ng d m t ti ng r i r n n kéo nhau i ra. Quan T T ng qu c thung dung quì ngay tr c n mà tâu r ng: ''Muôn tâu B h , cái t i gi t quan i th n, thì lão phu cam ch u d u B h d y ch t cách nào thì lão phu c ng ng h t th y. Nh ng mà tr c khi ch t, lão phu mong n Thánh th ng cho phép lão phu tâu h t m i vi c cho Thánh th ng t ng, ch l y l i c a quan Hình B m i tâu ó thì không thi t chút nào h t. V lão phu v i quan Thái úy có tình thông gia, có l nào khi không mà lão phu l i xúi con gi t cha v nó. V l i con c a lão phu tuy niên thi u, nh ng mà nó c ng là con nhà t ng, có l nào nó l i rình mò mà gi t ng i. ng gánh cang th ng 16 www.hobieuchanh.com “S là quan Thái úy có tánh l mãng mà l i háo th ng n a. Ng i th y lão phu c Thánh th ng gia phong quy n t c thì ng i ganh, nên khi bãi ch u, ng i ón lão phu n i Ng Môn mà nh c m lão phu, có tr c m t quan L i B và Hình B u nghe th y. Lão phu nh n nh c h t s c mà ng i c ng không ngh tình, c m ng nhi c hoài, r i s c m nh l i ánh p lão phu té gãy h t m t cái r ng. Tang còn ây, ch ng có ó, xin Thánh th ng th m xét l i cho lão phu nh . i ai c ng có danh d n y. Lão phu là v n th n mà l i già y u, lão phu b nh c mà không th r a nh c c. Con c a lão phu t nhiên nó ph i thay th cho lão phu mà báo c u ng gi danh d cho tông môn nó. Nó n ra m t quan Thái úy, cha v chàng r phân ph i trái v i nhau minh b ch; t i quan Thái úy không bi t l i nên t nhiên con a lão phu nó ph i tranh u. S ánh nhau, ai gi i thì s ng, ai d thì thác. T i quan Thái úy nên ch t thì ch u. N u con c a lão phu nó d nó ch t thì nó c ng ch u. Theo lu t n c h gi t quan i th n thì có t i, v y lão phu xin ch u cái t i y, b i vì Thanh Tòng nó là con nít, nó không thông phép lu t tri u ình. Lão Phu là cha, lão phu ã không bi t d y con, mà l i còn xúi con ph m lu t n c, y v y lão phu ch t th cho con thì là ph i. Mong Thánh th ng th m xét l i cho tr th nh '“ Quan T ng qu c tâu v a d t l i, k có hai con th n d t nàng L Bích vào tr c sân ch u, L Bích n tr c n n m l n mà khóc và xin vua l y lu t n c mà tr t i quan T ng qu c, là ng i không bi t d y con và xúi con lo n luân tranh u v i nh c ph . Vua d y L Bích ng i d y, l y l i chánh áng mà an i r i khuyên nàng hãy v dinh mà lo báo hi u. L Bích vung l nh vua, nàng v a ng d y mà tr ra, thì h v quân d t Thanh Tòng v t i. Nàng th y Thanh Tòng thì châu mày r i d n dà ng l i, có ý lóng tai nghe th coi vua phân oán nào. Quân d t Thanh Tòng n qùy tr c n. Vua phát n , qu trách Thanh Tòng sao c gan dám gi t m t v tr qu c công th n, không k m ng vua, không tuân phép n c. Vua khoát n t m t h i r i truy n l nh cho h v quân d n Thanh Tòng ra ngoài thành mà chém. v quân rút ao áp l i b t Thanh Tòng mà d n i. L Bích dòm th y thì bi n s c; ch ng quân d n Thanh Tòng i ngang qua tr c m t, thì nàng té x u, hai th n ph nàng i ng i d a c a cho nàng ngh . Quan Binh b Th ng th Lê Th V c ch y theo kêu h v quân mà nói r ng: ''Quân bây ng có tháo th . Thánh th ng nóng gi n ngài phán nh v y ó thôi. Bây em ra c a thành r i ch ta tâu i tâu l i m t ôi l i ã ch ùng có h sát. N u bây b t tuân l nh ta thì ta chém u h t th y''. Binh b Th ng th d n nh v y r i, ông bèn tr vô qùy mà tâu v i vua ng: ''Muôn tâu b h , lu t c a tri u ình l p ra thì mà ch tr muôn dân. Ai ph m lu t thì ph i th t i theo lu t. Thanh Tòng gi t quan i th n, theo lu t thì ph i chém u mà n t i. Nh ng mà k h th n xem trong bu i n y ng i Trung Qu c ng ch ng g m mà ngó, m h m mu n nu t n c ta; dân Chiêm Thành ch a ch u qui hàng, nghe tin ã xâm l ng b cõi. Thanh Tòng tuy nh tu i nh ng thi t là nh t anh hùng. Cái tài n y là tài h u d ng c a c nhà; n u Thánh th ng gia hình, thì u ng m t m t trang hào ki t. Ng a mong Thánh th ng vì giang san xã t c mà r ng suy xét l i, d u cho Thánh th ng có chém Thanh Tòng i a, thì quan Thái úy c ng ã m t r i''. Vua nghe tâu thì châu mày, còn ng bàng hoàng thì quan T T ng qu c qu mà tâu r ng: ''Muôn tâu Thánh th ng l i tâu c a quan Binh b thi t r t ph i. Quan Thái úy là t ng i anh hùng trong n c, Thanh Tòng nó th ng c, thì tài c a nó là tài h u d ng có ngày. Ng i ta th ng nói gà già nuôi t n thóc, ph ng con quí nh lông. Lão phu ây là t con gà già, còn Thanh Tòng ó là m t con ph ng nh . V y lão phu xin th t i th cho con, ng l u cái tài h u d ng mà b i p xã t c giang san. Ng a mong Thánh th ng nh n in u c nh v y thì lão phu nh th m5, mà n c nhà c ng h nh th m''. 5 r t có ph c ng gánh cang th ng 17 www.hobieuchanh.com Thánh Tôn còn d d , b ng có ng i d ng bi u c a quan Ðô T ng binh o Thu n Hóa tâu r ng: ''Trà Phi v i Trà Na là con c a vua Chiêm Thành Trà Toàn, d n h n hai v n binh ròng ánh phá o Thu n Hóa. Vì binh ít, quan Ðô T ng binh Thu n Hóa ch ng c không n i, nên ph i rút ch y v Ngh An, và xin tri u ình ch n t ng phát binh xu ng Ngh An cho g p mà bình gi c. Vua xem bi u xong r i, li n trao cho quan Binh b Th bây gi ph i sai t ng nào i bình gi c Chiêm Thành. ng th Lê Th V c mà h i Ông Lê Th V c tâu r ng: ''Quan Thái úy Lê Ni m khi còn sanh ti n thì tài ã cao mà danh l i l n, b i v y khi ông c m binh i n âu thì gi c khi p oai b giáo qui hàng. Nay ông ã m t l c r i, trong tri u coi ch ng còn ai tài c m binh d p lo n c. V Thanh Tòng tuy nh tu i và có t i song ng i y v n có l c thao g m , v n võ toàn tài. V y xin Thánh th ng r ng l ng l y ngh a làm oai, mi n t cho chàng và sai chàng c m binh d p gi c mà ái công th c t i''. Vua Thánh Tôn khen ph i, li n h l nh òi Thanh Tòng tr vào ch u vua. Khi Thanh Tòng vào quì tr c n r i, vua m i phán r ng: ''Thanh Tòng, t i c a ng i là t i tr ng, l thì tr m ph i chém bêu u, mà r n chúng. Ngh vì quan Binh b Th ng th ki t l c can gián, l i trong lúc có gi c n u chém t ng thì b t l i, nên tr m th tha cho ng i m t phen. y ng i ph i th ng lãnh hai v n quân vào Thu n Hóa mà d p gi c Chiêm Thành. N u ng i th ng tr n tr v thì tr m s xá t i và cho phép ng i k t duyên cùng L Bích. Còn n u ng i th t b i, thì tr m s chi u lu t thi hành, không dung th n a. Ng i ph i thân ý tr m''. Thanh Tòng kh u u l y t và nguy n s b t Trà Phi và Trà Na em v chu c t i. Vua phát n l nh r i bãi ch u. Bá quan l t t lui ra ai c ng vui m ng, duy có quan Hình b Tr nh Công L m t mình i ng sau, lòng b t bình l ra ngoài s c m t. Bá quan v h t r i mà nàng L Bích hãy còn ng i trân trân d a c a. Hai con th n a nàng là Xuân Lan và Thu Cúc bèn nàng ng d y và m i nàng v , L Bích ng ngó dáo dác r i h i Xuân Lan r ng: - Bãi ch u r i hay sao con? - Th a, ã bãi ch u r i. - B h d y chém Thân công t v y mà ã chém r i ch a? - Th a công n ng, có chém gi t chi âu mà công n ng h i. L nh B h công t r i, v y ch công n ng ng i ây mà công n ng không th y sao? ã tha Thân - H ? B h tha công t r i. Ðã d y chém mà sao l i tha i? Té ra b h tha Thân công t mà chém quan T ng qu c ph i hôn con? - Th a, không có chém ai h t. Quan T - ng qu c nài xin th m ng mà B h không ch u. a? V y ch gi t ng i ta r i bây gi cha con u kh i t i h t sao. Cha ch là c n y! Cái thù c a cha tôi, tôi bi t làm sao mà tr ng... Bích nói t i ó r i ng i xu ng ôm m t mà khóc. Thu Cúc l t t cho nàng, kh kh m nói r ng: t l y kh n lau n - Hôm qua sao công n ng không chém ph t Thân công t cho r i, ai bi u công n tha làm chi. Ng i thù mà v tình n i gì. c ng - N y con, Thân công t ành lòng thích t ph thân ta, ng i nh v y thì còn tình gì mà . Hôm qua ta mu n gi t ph t cho r i, ng t vì lúc a g m lên ta th y ng i ã bi t i nên quì mà ch u ch t, trong lòng ta b t nh n, nên ta không n h th ch ph i ta v tình v ngh a chi âu. ng gánh cang th ng 18 www.hobieuchanh.com - N u công n ng không v t sao công n ng n ây không xin v i B h chém Thân công t mà l i nài xin làm t i quan T ng qu c, r i ch ng B h truy n chém công t , thì công n ng l i b t t nh nh n s té x u trong mình con? - Không ph i ta v tình. Ta n ây, ta không mu n bu c t i Thân công t y là t i ý ta mu n cho Thánh th ng th y cái lý mà phân oán. Thân công t v i ph thân ta có thù oán chi nhau âu. T i quan T ng qu c xúi con nên m i sanh s . Vì v y nên ta m i xin Thánh th ng làm t i T ng qu c ch . Còn s ta nghe x t Thân công t mà ta kinh tâm ó, là t i ta có lòng nh n t ta th y quân rút ao áp b t m t ng i thì ta ng lòng ó mà thôi. Con nói B h tha Thân công t , thi t nh v y hay không con? - Th a công n ng, tha mà ch a tha thi t. - Sao v y? - S là khi b h d y chém Thân công t , thì có quân ngoài i em bi ng: ChiêmThành c i i hùng binh ánh l y châu qu n nhi u l Th ng th tâu sao ó không bi t, mà l nh B h b t Thân công t truy n cho công t ph i em binh i d p gi c, n u th ng thì B h s duyên t tóc v i công n ng, còn nh thua thì B h s tr m quy t th n và t i c m binh th t b i. u v d ng lên nói m. Quan Binh b tr l i, r i B h xá t i và cho k t v cái t i gi t i Bích v a nghe nói nàng v a ng d y, r i v n vai hai th n l n b c v dinh. Nàng và i và nói r ng: ''Gi c Chiêm Thành là gi c d , Thân công t còn nh tu i quá không bi t có tài mà d p n i hay không''? Xuân Lan bèn áp r ng: - Thân công t là ng mà làm chi? i b c tình b i ngh a, i ánh gi c có ch t c ng áng, công n ng lo - Ðã bi t Thân công t bây gi là ng i thù c a ta. Nh ng mà không l ta vì cái thù riêng mà trù cho ng i b h i. Hu ng chi cái thù c a ph thân ta, ta ch a tr ng n u ng i ra tr n mà ch t thì còn âu ta báo thù... - Công n ng có lòng nh n, công n ng không n c m g gi t giùm cho công n ng thì là may, ch có h i gì? m mà gi t. Ví nh gi c nó - Con ng có nói d i nh v y. Thân công t là ng i thù riêng c a ta, còn quân Chiêm Thành là b n ngh ch v i tri u ình. Thà ta gi t công t , ch l nào ta l i c mong quân y gi t th cho ta. Hai th n không còn l i mà cãi n a. Ra t i ng môn bèn L Bích lên ki u mà v . ng gánh cang th ng 19 www.hobieuchanh.com V Dùng Phi ki m m t tr n thành công i b c th , hai hàng sái l u Quan T T ng qu c i ch u vua, phu nh n nhà lo s h t s c. Ð n ch ng h v quân áp t i b t Thanh Tòng mà d n i, thì bà ngã l n mà khóc, h t trông th y m t con n a! Ðinh Long và Ðinh H không hi u vi c chi h t, thình lình th y quân b t ng i b ng u c a mình thì nóng lòng, nên bi u Tô H d t ng ng i theo coi lành d th nào. Ði i ng môn, quân không cho hai anh em h Ðinh v i Tô H vào, nên ba ng i ph i ng ngoài mà ngóng: Ðinh H tánh nóng n y, b quân c n chàng l y làm t c gi n, nên ng không yên ch , c i t i i lui, mà c p m t coi l n l n. Cách m t h i quân d n Thanh Tòng tr ra. Anh em h Ðinh nghi vi c ch ng lành, nên t nhau i theo, còn Tô H thì ch y ri t v dinh mà báo tin cho Thân phu nh n hay. Ra kh i c a thành, thiên h ch y theo coi ông n c. Quân h v Thanh Tòng ng gi a, còn chúng nó bao chung quanh, a nào c ng c m dao tr n sáng d i. Ðinh Long và Ðinh H chen v i nh ng ng i i coi mà ng vô vòng trong, m t ngó quân h v l m m, coi b h quân mà ng n Thanh Tòng thì t ch ng kh i hai ng i làm d . Té ra quân không chém mà m t h i lâu r i l i có ng i em l nh ra d t Thanh Tòng tr vô. Anh em Ðinh c ng i theo vô tr c ng môn ng lóng ngóng ch n a. Ðinh H b c l i h i nh Ðinh Long r ng: ''Nó em vô trong nó chém, mình ngoài y làm sao mà hay ng. Ði nh u6 vô trong coi nào''. Ðinh Long khoát tay l c u, Ðinh H châu mày tr n m t coi b h m h m mu n móc h ng m y tên quân gi c a. Cách m t h i lâu, các c quan trong rùng rùng kéo nhau i ra. Anh em h Ðinh ngó lom lom, ch ng th y d ng Thanh Tòng thì trong lòng h n h , b i v y Thanh Tòng v a ra kh i ng môn thì Ðinh H ch y l i n m tay mà nói om sòm r ng: ''Ch ph i h i nãy mà m y th ng quân ó nó ng n công t thì chúng nó ch t h t''. Thanh Tòng tr n m t n t r ng: ''Hai anh ng có nói qu y''. Ki u c a T ng qu c ra t i, ba anh em ng nép l i bên ng mà thi l , r i d t nhau i theo ki u mà i v . Ðinh H c theo h i duyên c làm sao mà quân b t r i l i d n ra d n vô nh v y. Thanh Tòng ph i thu t h t m i vi c cho anh em h Ðinh hi u. Ðinh H nghe nói Thanh Tòng lãnh c m binh i d p gi c Chiêm Thành chàng m ng quá, nên theo h i ch ng nào i, vua c p bao nhiêu binh, có cho t ng nào theo giúp s c hay không? Thanh Tòng m c trò chuy n v i anh em h Ðinh nên v t i dinh mà không hay. Thân phu nh n ch y ra m ng ch ng m ng con, mà n c m t n c m i chàm ngoàm. Quan T ng qu c vào dinh thu t s l nh c a vua l i cho phu nh n nghe, r i d y con ph i lo s p t mà xu t binh cho chóng. Anh em h Ðinh nh n d p y m i xin lãnh ti n o tiên phong. Thanh Tòng nh n l i và khuyên hai chàng ph i t n tâm, tr c giúp anh em sau giúp n c. Quan T ng qu c c n d n m i vi c r i l i cho Tô H tùng chinh n a. Thanh Tòng làm l t c r i hi p v i anh em h Ðinh mà tháo luy n quân s . Trong ba ngày i ng s p t an bài. Thanh Tòng d t Ðinh Long và Ðinh H tr v ph mà t bi t cha ng xu t binh. Quan T ng qu c d n r ng: ''N y con, Thánh hoàng d y con c m binh xu t tr n ây, song k trung thì c ng là m t d p cho con v c n c c u dân. Sanh m ng c a 2 n quân trong tay con, mà h nh ph c c a nhân dân trong m y châu h ng nam c ng 6 ib ng, i ng gánh cang th ng 20 www.hobieuchanh.com trong tay con. Cái trách nhi m c a con trong bu i n y th t n ng n to tát. V y xu t binh con ph i th n tr ng, con ph i làm sao cho kh i u ng công n h c b y lâu nay, cho r ràng danh d a ki n h Thân, cho quan Binh b Th ng th kh i ph i b t i v s ti n d n con gi a tri u ình. Con xu t binh, cha m nhà trông tin l m. Con ph i g ng l y.'' Thanh Tòng v ng l i nghiêm hu n r i bái bi t cha m mà lên ng a i n võ ài, u t m t cái kh n màu l c, mình m c m t cái áo võ bào màu hu nh, l ng th t m t s i dây ai c, tay c m m t cây hoa kích, c i ng a tía, mang giày lông, m t sáng nh sao, m t tr ng nh ph n, coi ã có t ng anh hùng mà l i có v thanh nhã. Hai anh em h Ðinh m i ng i c i t con ng a kim i theo sau, ng i c m búa, ng i c m siêu, oai nghi l m li t. Ra n võ tr ng, Thanh Tòng b c lên ài mà truy n l nh. Quân m y i u ph t c gióng tr ng. B ng nghe trên võ ài n ba ti ng pháo, r i quân m y i s p hàng kéo ra i, hai o i tr c có hai cây c ch : ''Ðinh tiên phong'' còn i i i sau thì c “Bình Nam Thân T ng quân''. Quân i trót 10 ngày vào t i mi n trong kéo ra. Thân T i m i nh h Thiên L ch. T i Long ph i i kh a gi i o Thu n Hóa, thì g p binh Chiêm Thành ng quân bèn truy n l nh d ng binh, hi p v i Ðinh Long i xem a gi i th tr i d a mé núi K S n, i v i binh Chiêm Thành ng óng t i tràng l i Thân T ng quân sai Ðinh H i do thám th l c c a gi c và d n Ðinh p các tr i mà tu n phòng. a b c u canh ba, Ðinh H tr v Trung quân báo tin r ng t ng Chiêm Thành n binh không có th t không trúng binh pháp. Ðã v y mà th gi c coi h l m, d ng nh chúng nó không dè ã có binh tri u n r i; n u nh n chúng nó không phòng b mà sai t o binh qua c p tr i, thì ch c là toàn th ng. Thanh Tòng l c u áp r ng: ''Không nên. Theo binh pháp không nên làm vi c c u may. S h mà Ðinh huynh xem th y ó, không bi t ch ng là cái k c a gi c. Hu ng chi binh c a ta i trót m i b a rày, ng i ng a u m t i. V y nên cho binh ngh m t êm nay cho kh e, r i mai chúng ta s li u k mà phá gi c. Tôi khuyên Nh huynh ph i gia tâm quan phòng thì h n. Ðinh H nghe nói nh v y, coi chàng không v a ý nên chàng áp r ng: - Chiêm Thành là quân dã man, chúng nó có tài trí gì mà s trúng k . Ngu ch c n u Nguyên soái cho ngu d n b n b binh qua c p tr i, thì ngu s phá gi c n i êm nay. - Ðinh huynh ch ng nên nóng n y. Chúng ta ch a rõ binh gi c bao nhiêu, phân làm m y o. N u chúng ta c p tr i, r i có o binh nào khác úng ti p r i n ng v thì chúng ta làm sao? Xin h n sáng mai chúng ta giáp chi n mà th tài l c r i s hay. Ðinh H lui v tr i mà trong lòng mu n xu t tr n quá, nên ng không c. H ng ông m t tr ng ã ló m c, d i cây c vàng vàng. Gió b c phát th i lao rao, lay ng n c lúc c. Ðinh H ng i trên l ng ng a th ng th ng i tu n các tr i tr c. Chàng i m i qua kh i hai tr i, x y g p Thanh Tòng d t Tô H c ng i tu n. Hai àng chào nhau r i hi p nhau i l n qua tr ng Thiên L ch ng th a tr ng t mà ngó xem tr i gi c coi tình hình th nào. Tr ng trung quân v a t canh n m, b ng th y bên tr i Chiêm Thành quân mã lao xao, mà bên h ng tây l i có m t o binh ng kéo t i n a. Thanh Tòng th y gi c ng binh, l t t h i Ðinh H v i Tô H tr v tr i, òi Ðinh Long n h i di n, r i phân phát binh mà phòng b . Tr i v a m i h ng sáng thì qu th y Trà Na v i Trà Phi d n hai tr i mà khiêu chi n. o binh n tr c