Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở tỉnh tr...

Tài liệu Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở tỉnh trà vinh hiện nay (tt)

.PDF
24
19
61

Mô tả:

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, ngày càng hội nhập toàn diện và sâu sắc vào cộng đồng quốc tế. Đảng lãnh đạo sự nghiệp CNH, HĐH thông qua cương lĩnh, đường lối, phương hướng phát triển kinh tế - xã hội. Để các quyết sách của Đảng đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả cần phải có công tác tổ chức thực tiễn (TCTT) của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý. Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (khóa VIII) khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng”. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc” [30; tr.309]. “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [30; tr.313]. Cán bộ tốt là người có đủ đức và tài, phẩm chất và năng lực, trong đó năng lực tổ chức thực tiễn (NLTCTT) có vai trò rất lớn, bởi có quyết sách đúng đắn thôi chưa đủ, mà còn phải đưa quyết sách vào cuộc sống, hiện thực hóa trên thực tế. Trong điều kiện của nước ta hiện nay, các quyết sách thì nhiều song việc thực hiện chưa triệt để, nửa vời, hiệu quả thấp. Vì vậy, nâng cao NLTCTT cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. CBCCCX là những người đứng đầu tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã, có vai trò quan trọng, có sự ảnh hưởng to lớn đến toàn bộ hoạt động của hệ thống chính trị cấp xã. Vì vậy, việc nâng cao NLTCTT cho đội ngũ CBCCCX là một nhiệm vụ không thể thiếu để đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. Hơn nữa, sự nghiệp CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam nói chung và ở tỉnh Trà Vinh nói riêng đòi 1 hỏi phải có một đội ngũ CBCCCX không chỉ đủ về mặt số lượng mà còn phải bảo đảm về mặt chất lượng, thật sự có năng lực và phẩm chất, năng động và sáng tạo trong TCTT mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân đã tin tưởng giao phó. Trà Vinh là một tỉnh duyên hải ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, với nhiều lợi thế trong giao lưu về kinh tế, văn hóa, chính trị, quốc phòng, đặc biệt có tiềm năng rất lớn để phát triển ngành du lịch – dịch vụ. Đồng thời, Trà Vinh cũng là một tỉnh có nhiều dân tộc với nhiều tín ngưỡng, tôn giáo khác nhau cùng sinh sống, xuất phát điểm kinh tế và trình độ dân trí thấp. Việc TCTT, đặc biệt là ở cấp xã còn nhiều khó khăn. Vì vậy, để khai thác có hiệu quả tiềm năng và thế mạnh, để trở thành một tỉnh phát triển năng động đòi hỏi đội ngũ lãnh đạo của tỉnh Trà Vinh có tâm huyết, có năng lực và phẩm chất, có tư duy lý luận sắc bén, trong đó NLTCTT là một yếu tố quan trọng quyết định thành bại trong hoạt động thực tiễn. Xuất phát từ yêu cầu đó, việc đánh giá đúng thực trạng NLTCTT của đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh để đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao NLTCTT cho họ, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Trà Vinh đến năm 2020 và các năm tiếp theo là yêu cầu cấp thiết của cuộc sống, là vấn đề không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn. Chính vì vậy, tôi chọn “Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở tỉnh Trà Vinh hiện nay” làm đề tài luận văn cao học của mình. 2. Tình hình nghiên cứu Vấn đề TCTT, NLTCTT của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đã được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau, tiêu biểu như: Mảng tư liệu thứ nhất, những công trình nghiên cứu về TCTT và NLTCTT 2 - GS. Nguyễn Đức Bình với tác phẩm Mấy vấn đề về tổ chức thực tiễn, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1983; Phạm Văn Liên, Vấn đề tổ chức thực tiễn của cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp cơ sở ở Ninh Thuận hiện nay, Luận văn thạc sĩ triết học, 2002. Các tác giả trên đã đề cập đến vấn đề TCTT, làm rõ vai trò của TCTT đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình TCTT của họ. - Phạm Văn Hai, Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở (qua thực tế Long An), Luận văn thạc sĩ triết học, 1997. Tác giả đã đề cập đến nhiều vấn đề như tầm quan trọng của việc nâng cao NLTCTT cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở Long An, đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao NLTCTT cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở ở Long An. - TS. Nguyễn Phương Thảo với đề tài khoa học cấp Bộ: Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của đội ngũ cán bộ cấp huyện biên giới phía Bắc nước ta hiện nay, 2000. Đề tài đã khảo sát, đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân dẫn đến chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở các huyện biên giới phía Bắc và NLTCTT của họ. Là địa bàn trọng yếu và chiến lược của nước ta, biên giới phía Bắc được Đảng và Nhà nước coi là vùng có vị trí quan trọng trên các mặt chính trị, kinh tế, xã hội, nhất là an ninh quốc phòng và quan hệ đối ngoại với nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Vì thế, việc nâng cao NLTCTT cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở các tỉnh phía Bắc nước ta là hết sức quan trọng và mang tính chiến lược. - Lê Thị Thanh Phụng, Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện miền núi ở Lâm Đồng hiện nay, Luận văn thạc sĩ triết học, 2003. Trong luận văn này, tác giả đã đánh giá thực trạng, làm rõ 3 nguyên nhân và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao NLTCTT của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện miền núi ở Lâm Đồng một cách có hệ thống. - Lê Hữu Xanh với bài Văn hóa truyền thống ảnh hưởng đến sự hình thành, phát triển năng lực tổ chức thực tiễn của cán bộ chủ chốt cấp xã đồng bằng sông Hồng hiện nay, Tạp chí tâm lý học, số 4, 2005. Bài viết đã chỉ ra những điều kiện tự nhiên và kỹ thuật của văn minh nông nghiệp trồng lúa nước, hình thái văn hóa tiền tư bản chủ nghĩa và cuộc đấu tranh bền bỉ chống thiên tai, địch họa đã tác động đến sự hình thành và phát triển NLTCTT của người CBCCCX vùng đồng bằng sông Hồng với tất cả những mặt mạnh, mặt yếu của nó. - Đề tài khoa học cấp Bộ của TS. Nguyễn Thị Tuyết Mai: Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của cán bộ chủ chốt cấp xã ở một số tỉnh Đồng bằng Sông Hồng trong điều kiện hiện nay, 2005. Đề tài đã đánh giá thực trạng NLTCTT của CBCCCX ở một số tỉnh Đồng bằng Sông Hồng và nguyên nhân của nó, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao NLTCTT của CBCCCX ở một số tỉnh Đồng bằng Sông Hồng. - PGS. TS Trần Văn Phòng với đề tài khoa học cấp Bộ: Nâng cao năng lực tổng kết thực tiễn của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng, 2007. Đề tài đã chỉ ra những nhân tố ảnh hưởng tới năng lực tổng kết thực tiễn của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh ở vùng đồng bằng sông Hồng, phân tích thực trạng năng lực tổng kết thực tiễn và nguyên nhân của thực trạng đó, từ đó đề xuất một số nguyên tắc và giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực tổng kết thực tiễn cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh ở vùng đồng bằng sông Hồng. Mảng tư liệu thứ hai, những công trình nghiên cứu về đội ngũ cán bộ, công chức ở tỉnh Trà Vinh 4 - Hồng Văn Ân với đề tài khoa học cấp tỉnh: Thực trạng và giải pháp tạo nguồn cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị tỉnh Trà Vinh thời kỳ 2005 – 2015, 2008. Trên cơ sở đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp của tỉnh trong các nhiệm kỳ đã qua, thấy được điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân, từ đó tác giả đề ra một hệ thống giải pháp tạo nguồn nhằm khơi dậy tiềm năng nguồn nhân lực dồi dào với sức phát triển mạnh mẽ và sáng tạo của tỉnh để xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt 3 cấp: tỉnh, huyện, xã ở Trà Vinh thời kỳ 2006 – 2015, hướng đến năm 2020. - Nguyễn Văn Thơ, Cơ sở lý luận và thực tiễn về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã là người dân tộc Khmer ở tỉnh Trà Vinh, Luận văn thạc sĩ luật học, 2008. Tác giả đã bước đầu làm rõ những vấn đề lý luận về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã là người dân tộc Khmer, phân tích thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức và công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã người dân tộc Khmer ở tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2003 – 2007. Trên cơ sở đó, tác giả đã đề xuất các giải pháp nhằm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã là người dân tộc Khmer ở tỉnh Trà Vinh. - Châu Thị Trúc Ly, Đào tạo cán bộ, công chức cấp xã, phường người Khmer ở tỉnh Trà Vinh, Luận văn thạc sĩ kinh tế, 2013. Tác giả đã hệ thống được lý luận về đào tạo cán bộ, công chức cấp xã, phường, phân tích thực trạng đào tạo cán bộ, công chức cấp xã, phường của tỉnh Trà Vinh và đề xuất một số giải pháp để đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, phường là người Khmer. Nhìn chung, các tác giả nêu trên đã nghiên cứu vấn đề TCTT, NLTCTT, năng lực tổng kết thực tiễn của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nói chung, cán bộ chủ chốt nói riêng ở các cấp, các địa phương khác nhau, với nhiều góc độ khác nhau. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có một công trình nghiên cứu nào đề cập đến việc nâng cao NLTCTT cho đội ngũ CBCCCX ở 5 tỉnh Trà Vinh một cách có hệ thống và toàn diện dưới góc độ triết học. Những công trình nghiên cứu trước đây sẽ là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích giúp tôi hoàn thiện đề tài luận văn: “Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở tỉnh Trà Vinh hiện nay”. 3. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích thực trạng NLTCTT của đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh và nguyên nhân của nó, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao NLTCTT cho đội ngũ cán bộ này trong giai đoạn hiện nay. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu của đề tài là đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh. - Đối tượng nghiên cứu của đề tài là NLTCTT của đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh. 5. Giả thuyết khoa học Nếu không nâng cao NLTCTT cho đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh thì sẽ không khắc phục được những hạn chế, sai lầm mà họ mắc phải trong quá trình TCTT, không đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn tỉnh Trà Vinh hiện nay. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ cơ sở khoa học của việc nâng cao NLTCTT cho đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh; - Phân tích thực trạng NLTCTT của đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh và nguyên nhân của thực trạng đó; - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao NLTCTT cho đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh. 7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu của đề tài là NLTCTT của đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh từ năm 2010 đến năm 2015. 8. Phương pháp nghiên cứu 6 Tác giả sử dụng kết hợp nhiều phương pháp như: phương pháp lôgíc và lịch sử, phân tích và tổng hợp, quy nạp và diễn dịch, thống kê, so sánh và đối chiếu, điều tra xã hội học nhằm thực hiện mục đích và nhiệm vụ mà đề tài đặt ra. 9. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn bao gồm 2 chương, 4 tiết. 10. Những luận điểm cơ bản và đóng góp mới của luận văn 10.1. Những luận điểm cơ bản Từ mục đích nghiên cứu đã trình bày ở trên, luận văn tập trung vào một số luận điểm cơ bản sau: Một là, nâng cao NLTCTT cho đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh hiện nay là một yêu cầu cấp thiết. Hai là, để nâng cao NLTCTT cho đội ngũ CBCCCX ở tỉnh Trà Vinh hiện nay, chúng ta cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp chủ yếu. 10.2. Đóng góp mới của luận văn Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần giúp cho lãnh đạo tỉnh Trà Vinh đánh giá cụ thể hơn những ưu điểm và hạn chế về NLTCTT của đội ngũ CBCCCX trong thời gian qua, từ đó có kế hoạch xây dựng, phát triển đội ngũ CBCCCX đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn mới, mà trước hết là thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ X, nhiệm kỳ 2015 - 2020. 7 NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC NÂNG CAO NĂNG LỰC TỔ CHỨC THỰC TIỄN CHO ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP XÃ Ở TỈNH TRÀ VINH HIỆN NAY 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Năng lực và năng lực tổ chức thực tiễn - Năng lực Trong cuộc sống, để duy trì sự tồn tại và phát triển của mình, con người phải tác động vào giới tự nhiên thông qua hoạt động thực tiễn nhằm tạo ra các giá trị vật chất và tinh thần đáp ứng nhu cầu của cá nhân và xã hội. Muốn một hoạt động nào đó đạt hiệu quả cao thì con người cần có trình độ, kỹ năng, phẩm chất nhất định nhằm đáp ứng yêu cầu của hoạt động đó. Căn cứ vào mục đích, yêu cầu của từng loại hoạt động cũng như khả năng đáp ứng yêu cầu đó mà chúng ta xác định năng lực của một tổ chức hay một cá nhân. Nếu cá nhân, tổ chức nào đáp ứng được yêu cầu thì có năng lực, ngược lại là không có năng lực hoặc năng lực kém. Theo Từ điển triết học, năng lực – hiểu theo nghĩa rộng là những đặc tính tâm lý của cá thể điều tiết hành vi của cá thể và là điều kiện cho hoạt động sống của cá thể. Hiểu theo nghĩa đặc biệt thì năng lực là toàn bộ những đặc tính tâm lý của con người khiến cho nó thích hợp với một hình thức hoạt động nghề nghiệp nhất định đã hình thành trong lịch sử [54; tr.379]. Khi đề cập đến khái niệm năng lực, có nhiều ý kiến khác nhau. Tiến sĩ Nguyễn Thị Tuyết Mai cho rằng: 8 Năng lực là thành tố cơ bản trong cấu trúc của nhân cách, là những đặc điểm tâm lý cá nhân đảm bảo cho con người thực hiện một dạng hoạt động nhất định đạt hiệu quả cao [29; tr.20]. Giáo sư Nguyễn Lân trong “Từ điển từ và ngữ Việt Nam” cho rằng: Năng lực là khả năng làm việc tốt, nhờ có phẩm chất đạo đức và trình độ chuyên môn [17; tr.1225]. Ý kiến thứ nhất xem xét năng lực với tư cách là một trong hai bộ phận cấu thành nhân cách của con người, độc lập với bộ phận còn lại là phẩm chất. Nhân cách con người là sự thống nhất giữa phẩm chất và năng lực (đức và tài), từ đó hình thành bản lĩnh chính trị của họ. Ý kiến thứ hai cho rằng, năng lực bao hàm cả phẩm chất đạo đức và trình độ chuyên môn, nghĩa là, một người có năng lực cần phải hội tụ đủ cả đức và tài. Ở đây, tác giả tán đồng với ý kiến thứ nhất và cho rằng: Năng lực là tổng hợp những đặc tính tâm lý của con người nhằm đáp ứng yêu cầu của một hình thức hoạt động nhất định. Khác với động vật, năng lực của con người là sản phẩm của sự phát triển xã hội. Nó không phải là một đặc tính riêng lẻ nào đó mà là sự tổng hợp những đặc tính của cá nhân nhằm đáp ứng những yêu cầu nhất định của hoạt động thực tiễn. Sự tổng hợp ở đây không phải là tổng số giản đơn các đặc tính cá nhân mà là quan hệ biện chứng giữa các đặc tính đó trong một hệ thống hoàn chỉnh. - Thực tiễn Thực tiễn là một trong những phạm trù nền tảng, cơ bản của triết học Mác – Lênin. Trước khi triết học Mác ra đời, đã có nhiều quan điểm khác nhau về thực tiễn. L.Phoiơbắc cho rằng, chỉ có lý luận mới thực sự là hoạt động chân chính của con người; còn thực tiễn là hoạt động có tính chất con buôn, “bẩn 9 thỉu” giống như hoạt động của con người trong nền kinh tế thị trường. Phê phán quan niệm này, C.Mác viết: “Khuyết điểm chủ yếu của toàn bộ chủ nghĩa duy vật từ trước đến nay – kể cả chủ nghĩa duy vật của Phoiơbắc là sự vật, hiện thực, cái cảm giác được, chỉ được nhận thức dưới hình thức khách thể hay hình thức trực quan, chứ không được nhận thức là hoạt động cảm giác của con người, là thực tiễn” [27; tr.9]. Các nhà triết học duy tâm chính là những người thấy được tính năng động, sáng tạo trong hoạt động của con người nhưng họ lại tuyệt đối hóa quá trình hoạt động đó, giới hạn thực tiễn ở hoạt động tinh thần. G.V.Ph.Hêghen cho rằng, thực tiễn là hoạt động có ý chí của tư tưởng. Kế thừa những yếu tố hợp lý và khắc phục những thiếu sót trong quan điểm về thực tiễn của các nhà triết học trước đó, C.Mác và Ph.Ăngghen đã đem lại một quan điểm đúng đắn, khoa học về thực tiễn và vai trò của nó đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội. Theo C.Mác, quan hệ khởi nguyên của con người và giới tự nhiên là quan hệ thực tiễn. Ông viết: “Con người hoàn toàn không bắt đầu từ chỗ ở trong quan hệ lý luận đối với những vật của thế giới bên ngoài… mà tích cực hoạt động” [28; tr.538]. Như vậy, C.Mác đã khẳng định rằng, con người không ngừng tác động vào thế giới xung quanh, mọi hoạt động của con người, xét đến cùng đều dựa trên cơ sở trao đổi chất và trao đổi năng lượng với thế giới xung quanh. Con người với các thực thể tự nhiên có sự khác biệt căn bản là ở chỗ, con người có khả năng nhận thức và cải tạo thế giới khách quan theo nhu cầu, lợi ích của mình. Hoạt động nhận thức chỉ nảy sinh, phát triển từ thực tiễn và vì thực tiễn. Với việc đưa phạm trù thực tiễn vào lý luận, C.Mác và Ph.Ăngghen đã thực hiện một bước chuyển biến cách mạng trong lý luận nói chung và trong lý luận nhận thức nói riêng. V.I.Lênin nhận xét: “Quan điểm về đời sống, về thực tiễn, phải là quan điểm thứ nhất và cơ bản của lý luận về nhận thức” [19; tr.167]. 10 Vậy thực tiễn là gì? Theo triết học Mác, thực tiễn là toàn bộ hoạt động vật chất có mục đích, mang tính lịch sử - xã hội của con người nhằm cải biến tự nhiên và xã hội. - Tổ chức thực tiễn TCTT là một dạng hoạt động của con người nhằm thực hiện một nhiệm vụ nào đó theo mục đích nhất định. Đây là một quá trình hết sức phức tạp, bao gồm nhiều dạng hoạt động cụ thể với các mục tiêu khác nhau; là một quy trình bao gồm nhiều khâu nối tiếp nhau, liên hệ chặt chẽ với nhau: nhận thức vấn đề nảy sinh từ thực tiễn, cụ thể hóa thành nội dung thực hiện, huy động, tập hợp lực lượng thực hiện, kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện, tổng kết kinh nghiệm. Khi bàn về TCTT, có nhiều ý kiến khác nhau. Tác giả Phạm Văn Hai trong Luận văn thạc sĩ triết học của mình đã định nghĩa: Tổ chức thực tiễn là quá trình bao gồm sự liên kết, phối hợp các nhân tố khách quan và chủ quan, các yếu tố vật chất và tinh thần, tri thức và tình cảm, truyền thống và thời đại, trong nước và quốc tế… thành một hệ thống, một chỉnh thể hoạt động nhịp nhàng, cân đối có hiệu quả nhằm đạt được mục tiêu đã xác định [14; tr.6]. Hai tác giả Đình Nguyên – Hữu Xanh trong bài “Nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn” lại cho rằng: Tổ chức thực tiễn là quá trình bao gồm sự liên kết, phối hợp các nhân tố khách quan và chủ quan, các yếu tố vật chất và tinh thần; truyền thống và thời đại; con người; xã hội và tự nhiên; sức lao động, tư liệu lao động, hoàn cảnh, điều kiện trong nước và quốc tế thành một hệ thống, một chỉnh thể hoạt động nhịp nhàng, cân đối, có hiệu quả nhằm đạt được mục tiêu xác định [35; tr.64]. Các quan điểm trên đã đề cập đến những nội dung cơ bản của TCTT, đều xem TCTT như là một quá trình có sự liên kết, phối hợp của nhân tố 11 khách quan và chủ quan, vật chất và tinh thần, truyền thống và thời đại, trong nước và quốc tế… thành một chỉnh thể hoạt động nhịp nhàng, cân đối nhằm đạt được một mục tiêu nhất định. Ở đây, tác giả tán đồng với quan điểm thứ nhất. Trên cơ sở kế thừa những yếu tố hợp lý đó, tác giả cho rằng: Tổ chức thực tiễn là sự liên kết, phối hợp giữa các điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan, các yếu tố vật chất và tinh thần, truyền thống và thời đại thành một chỉnh thể thống nhất nhằm cải tạo tự nhiên và xã hội theo những mục tiêu đã xác định. TCTT là một phạm trù rất rộng, là một hệ thống khép kín bao gồm các khâu từ ra quyết định, tổ chức thực hiện quyết định đến kiểm tra việc thực hiện quyết định và tổng kết quá trình thực hiện quyết định. TCTT không chỉ đơn thuần là tổ chức một quá trình kinh tế, chính trị hay xã hội mà là cả một quá trình tổ chức thực hiện tổng thể các chương trình, kế hoạch, mục tiêu đã xác định. - Năng lực tổ chức thực tiễn Muốn TCTT đạt hiệu quả thì chủ thể phải nắm bắt được quy luật vận động của tự nhiên và xã hội, biết sử dụng, phát huy các điều kiện vật chất và tinh thần, các phương tiện, các lực lượng xã hội… Nói cách khác, chủ thể TCTT cần phải có NLTCTT. Theo tiến sĩ Nguyễn Thị Tuyết Mai thì năng lực tổ chức thực tiễn là những hiểu biết, những kỹ năng và các phẩm chất tâm – sinh lý của chủ thể quản lý đảm bảo cho việc tổ chức thực tiễn đạt hiệu quả [29; tr.23]. Theo đó, cấu trúc NLTCTT của chủ thể TCTT (chủ thể TCTT ở đây là cán bộ lãnh đạo, quản lý) gồm 3 bộ phận, đó là khả năng hiểu biết, các kỹ năng cần thiết và các phẩm chất tâm – sinh lý. Đối với con người nói chung, người cán bộ nói riêng thì khả năng hiểu biết có vai trò rất lớn, bởi vì khi có hiểu biết đầy đủ, sâu sắc về đối tượng thì 12 sự tác động cải tạo chúng mới đem lại hiệu quả cao. Trong quá tình TCTT của người cán bộ, sự hiểu biết được thể hiện ở khả năng nhận thức được chức trách, nhiệm vụ của mình, am hiểu chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, nắm vững đặc điểm, tình hình kinh tế - xã hội ở địa phương, có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp vị trí công tác. Bên cạnh khả năng hiểu biết, NLTCTT còn thể hiện ở các kỹ năng cần thiết cho quá trình TCTT đạt hiệu quả như kỹ năng cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước thành những quyết định phù hợp với thực tiễn địa phương, kỹ năng phổ biến và truyền đạt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước đến quần chúng nhân dân và kỹ năng tổ chức thực hiện để biến những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước thành hiện thực. Các kỹ năng này được thể hiện xuyên suốt quá trình TCTT của người cán bộ. Một yếu tố quan trọng góp phần làm hoàn chỉnh NLTCTT của người cán bộ là các phẩm chất tâm – sinh lý. Nghĩa là muốn có NLTCTT thì trước hết người cán bộ đó phải có sức khỏe, cơ thể phát triển bình thường, có ý thức và hành động nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Người cán bộ khi đã xác định được mục tiêu, kế hoạch hành động rồi thì cần phải có sức khỏe mới có thể biến mục tiêu đó thành hiện thực. Mặc khác, sự phát triển không phải lúc nào cũng diễn ra theo đường thẳng tắp mà luôn có những khúc quanh co, phức tạp, luôn có những vấn đề mới nảy sinh, có thể cản trở việc hiện thực hóa mục tiêu. Điều đó đòi hỏi người cán bộ phải có ý chí khắc phục khó khăn để đạt được mục tiêu đã xác định. Ở đây, tác giả tán đồng với quan điểm của tác giả Nguyễn Thị Tuyết Mai và cho rằng: NLTCTT có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình TCTT của người cán bộ lãnh đạo, quản lý, giúp họ hoàn thành tốt chức năng của mình là tổ chức, chỉ đạo thực tiễn, đưa lý luận vào thực tiễn. 13 Như vậy, NLTCTT của chủ thể được thể hiện ở trình độ hiểu biết, ở kỹ năng triển khai và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, ở khả năng lôi cuốn, tập hợp đông đảo quần chúng nhân dân thành phong trào rộng lớn nhằm đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Vì thế, để hình thành và nâng cao NLTCTT thì trước hết chủ thể phải được cung cấp những tri thức về TCTT và có được các kỹ năng cần thiết để triển khai hoạt động đó. 1.1.2. Cấp xã và cán bộ chủ chốt cấp xã - Cấp xã Cấp xã mà luận văn nghiên cứu là cấp cơ sở với tư cách là một cấp quản lý trong hệ thống quản lý hành chính Nhà nước. Cấp xã nằm trong mối quan hệ tác động hai chiều: cấp trung ương – cấp tỉnh – cấp huyện – cấp xã. Cấp cơ sở bao gồm xã, phường, thị trấn. Phường là đơn vị hành chính cơ sở ở đô thị, đặc trưng bởi quản lý đô thị. Xã và thị trấn là đơn vị hành chính cơ sở ở nông thôn. Cấp xã có vai trò rất quan trọng, là nền tảng của nền hành chính quốc gia, là nơi tổ chức các hoạt động nhằm hình thành và phát triển khả năng sáng tạo, năng lực làm chủ của nhân dân. Cấp xã là nơi mà thực tiễn diễn ra phong phú, đa dạng hàng ngày, hàng giờ, cũng là nơi kiểm tra tính đúng đắn của chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước. Vì vậy, cấp xã là cấp tổ chức thực hiện, cấp chấp hành, cấp hành động. Chủ trương, đường lối, nghị quyết, chính sách muốn đi vào cuộc sống phải thông qua cấp xã, phải đến được với xã, phải được thực hiện ở xã thành các phong trào hành động của nhân dân. Cấp xã cũng là nơi kiểm tra tính đúng đắn, sự phù hợp hoặc không phù hợp, sai lầm, cung cấp những kinh nghiệm cho sự điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, đường lối, nghị quyết, chính sách ấy. Mặc dù là cấp thấp nhất theo sự phân cấp quản lý, nhưng cấp xã có tầm quan trọng đặc biệt. Nó là bức tranh xã hội thu nhỏ, trong đó đời sống 14 hiện thực của con người được thể hiện rõ. Vai trò quan trọng của cấp xã là do yêu cầu khách quan của đời sống nhân dân, của nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội ở xã quy định. Cuộc sống của cộng đồng dân cư ở xã là một tập hợp lớn, phức tạp, đa dạng với nhiều vấn đề cần giải quyết như: lao động, việc làm, dạy nghề, trật tự an toàn xã hội, y tế, văn hóa, đạo đức… Đáp ứng nhu cầu cuộc sống của nhân dân và tạo điều kiện để mọi người dân phát triển khả năng sáng tạo, phát huy quyền làm chủ của họ là vấn đề cốt lõi tạo nên vai trò của cấp xã. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Cấp xã là gần gũi nhân dân nhất, là nền tảng của hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi công việc đều xong xuôi” [30; tr.460]. - Cán bộ chủ chốt và cán bộ chủ chốt cấp xã Để nghiên cứu NLTCTT của CBCCCX hiện nay, trước hết cần làm rõ quan niệm về cán bộ chủ chốt và CBCCCX. Trong các văn bản, nghị quyết của Đảng đề cập rất nhiều đến khái niệm cán bộ chủ chốt. Tuy nhiên, vẫn chưa có một quan niệm thống nhất và những tiêu chí cụ thể để xác định ai là cán bộ chủ chốt, ai không phải là cán bộ chủ chốt. Có người cho rằng, cán bộ chủ chốt bao gồm toàn bộ cán bộ là ủy viên thường vụ và ban chấp hành của tổ chức Đảng, thường trực của bộ máy chính quyền và ủy viên ban chấp hành các đoàn thể. Có người lại quan niệm cán bộ chủ chốt là người đứng đầu quan trọng nhất. Trong mỗi tổ chức đều có tập thể lãnh đạo, trong tập thể lãnh đạo có người đứng đầu, có vai trò chi phối toàn bộ hoạt động của tổ chức, người đó chính là cán bộ chủ chốt. Có quan điểm lại cho rằng: Cán bộ lãnh đạo chủ chốt là những cán bộ lãnh đạo, nhưng là lãnh đạo toàn diện, có trọng trách nặng nề nhất, có quyền thay mặt tập 15 thể lãnh đạo giải quyết các vấn đề và chịu trách nhiệm trước tập thể [40; tr.139]. Quan điểm này đã đề cập đến những vấn đề cơ bản nhất của người cán bộ chủ chốt nhưng chưa xác định được những tiêu chí cụ thể. Trong phạm vi đề tài nghiên cứu, khái niệm CBCCCX mà chúng tôi sử dụng là: Những người đứng đầu quan trọng nhất, có chức vụ cao nhất trong một tập thể, có quyền ra những quyết định về chủ trương, có trách nhiệm về quyền điều hành một tập thể, một đơn vị, một tổ chức để thực hiện những nhiệm vụ của tập thể hoặc tổ chức ấy, thậm chí có thể chi phối, dẫn dắt toàn bộ hoạt động của một tổ chức nhất định [53; tr.35, 36]. Đó là: - Những người giữ chức vụ cao nhất trong các tổ chức Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở cấp xã; - Những người có trách nhiệm chính trong việc đề ra các chủ trương, nghị quyết, quyết định của Đảng ủy, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở cấp xã; - Những người có nhiệm vụ quan trọng nhất trong việc điều hành và tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước trên địa bàn xã; - Những người chịu trách nhiệm chính trước tập thể, Nhân dân và cấp trên về nhiệm vụ ở cương vị công tác ở cấp xã. Như vậy, CBCCCX là bộ phận quan trọng nhất trong một tổ chức nhất định của hệ thống chính trị ở cấp xã, là người thực hiện sự lãnh đạo toàn diện, ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của tổ chức đó. 16 Từ những nội dung trên, tác giả cho rằng: Cán bộ chủ chốt cấp xã là những người đứng đầu tổ chức Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở cấp xã. Mỗi CBCCCX được xác định gắn liền với một tổ chức và một chức danh cụ thể: Bí thư Đảng ủy là cán bộ chủ chốt của Đảng; Chủ tịch Hội đồng Nhân dân (HĐND), Chủ tịch Ủy ban Nhân dân (UBND) là cán bộ chủ chốt của Chính quyền; Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc (UBMTTQ), Chủ tịch Hội Nông dân (HND), Chủ tịch Hội Cựu chiến binh (HCCB), Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ (HLHPN), Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (ĐTNCSHCM) là cán bộ chủ chốt của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Trong hệ thống chính trị ở cấp xã, cơ cấu đội ngũ cán bộ chủ chốt luôn luôn biến động cùng với sự vận động, phát triển kinh tế - xã hội. Xã hội càng phát triển thì cơ cấu cán bộ chủ chốt càng đa dạng, phức tạp. Tùy theo yêu cầu, nhiệm vụ của từng giai đoạn cách mạng mà xác định đội ngũ cán bộ nào giữ vai trò quan trọng. Muốn có đội ngũ CBCCCX tích cực, sáng tạo, đáp ứng tốt yêu cầu công việc thì cơ cấu tổ chức phải hợp lý, tinh gọn. 1.2. Những nhân tố ảnh hưởng và tầm quan trọng của nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn cho đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở tỉnh Trà Vinh 1.2.1. Những nhân tố ảnh hưởng đến năng lực tổ chức thực tiễn của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở tỉnh Trà Vinh 1.2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Trà Vinh * Lịch sử hình thành tỉnh Trà Vinh Trải qua những thăng trầm vì bị chi phối bởi những quy luật kiến tạo địa chất cùng những lần "biển tiến, biển lùi", vùng đất có tên gọi "Trà Vang" tiền thân của tỉnh Trà Vinh sau này đã được hình thành vào khoảng thế kỷ XVII. Vào thời kỳ đó, Trà Vinh vẫn còn là một vùng đất hoang vu, các loại 17 cây rừng trùm lên những giồng đất, những đầm lầy và sông rạch chằng chịt, dân cư thưa thớt. Vào thế kỷ XVII, các quốc gia phong kiến như Việt Nam, Trung Quốc, Campuchia... trong bối cảnh chung của thế giới đã không tránh khỏi sự khủng hoảng và suy yếu. Ở Việt Nam, cuộc chiến tranh Trịnh - Nguyễn (1627 - 1673) đã chia cắt đất nước thành hai xứ: Đàng trong và Đàng ngoài (lấy sông Gianh làm ranh giới). Điều này đã làm cho hàng vạn nông dân lâm vào thảm họa bị tiêu diệt, phải đi tìm cõi sống ở Phương Nam. Trước thực tế khách quan đó, vào cuối thế kỷ thứ XVII, các Chúa Nguyễn đã chủ động tổ chức di dân người Việt vào vùng đất Nam bộ, thực thi những chính sách chiêu mộ lưu dân và đưa quân đội vào Nam khai phá đất đai. Cùng với người Việt và người Khmer, người Hoa cũng được Chúa Nguyễn tạo điều kiện để cùng nhau khai phá và định cư trên vùng đất phía Nam này, trong đó có vùng đất Trà Vinh. Như vậy, vùng đất Trà Vinh, con đẻ của Biển Đông và sông Cửu Long, một vùng đất chứa đựng một hệ sinh thái đa dạng cùng với nhiều tiềm năng kinh tế khác nhau, vào thế kỷ thứ XVII đã có chủ nhân là một cộng đồng dân cư đa dân tộc (Việt, Khmer, Hoa…). Sự hình thành một cộng đồng dân cư đa dân tộc trên vùng đất này là một trong những sự kiện lịch sử có ý nghĩa cực kỳ trọng đại đối với sự hình thành và phát triển của tỉnh Trà Vinh sau này. Sự hình thành và phát triển của tỉnh Trà Vinh có thể được chia thành 2 giai đoạn sau: Giai đoạn 1: từ năm 1732 đến năm 1900 Vùng đất và tên gọi "Trà Vang", tiền thân của tỉnh Trà Vinh sau này đã có từ trước khi Chúa Nguyễn lập Châu Định Viễn, dựng Dinh Long Hồ vào năm 1732. Như vậy, lúc bấy giờ đất Trà Vinh thuộc Châu Định Viễn. 18 Năm 1802, sau khi lên ngôi, Vua Gia Long bắt tay ngay vào việc sắp xếp và phân định lại ranh giới các đơn vị hành chính trên toàn quốc. Từ đó, Gia Định Phủ được đổi thành Gia Định Trấn. Lãnh thổ Gia Định Trấn được phân chia thành 4 dinh và 1 trấn phụ, vùng đất Trà Vinh lúc này thuộc Dinh Vĩnh Trấn. Năm 1803, Vua Gia Long cho lập địa đồ các dinh thuộc Gia Định Trấn và đổi Dinh Vĩnh Trấn thành Dinh Hoằng Trấn. Vùng đất Trà Vinh lúc này thuộc Dinh Hoằng Trấn. Năm 1808, Gia Long đổi Gia Định Trấn thành Gia Định Thành, Dinh Vĩnh Trấn được đổi thành Trấn Vĩnh Thanh. Lúc bấy giờ, vùng đất Trà Vinh thuộc Trấn Vĩnh Thanh. Năm 1825, vùng đất Trà Vinh được Vua Minh Mạng lập thành Phủ Lạc Hóa trực thuộc Gia Định Thành gồm hai huyện Trà Vinh và Tuân Mỹ. Đến năm 1832, Trấn Vĩnh Thanh được đổi tên là Trấn Vĩnh Long. Sau đó, Vua Minh Mạng cho đổi các trấn thành tỉnh. Vùng đất Nam Bộ được chia thành sáu tỉnh, gọi là "Nam Kỳ lục tỉnh" gồm: Biên Hòa, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên. Lúc này, Trà Vinh là một huyện thuộc Phủ Lạc Hóa, tỉnh Vĩnh Long. Năm 1876, Thống đốc Nam Kỳ ra nghị định phân chia toàn bộ Nam Kỳ thành 4 khu vực hành chính lớn. Trên cơ sở phân chia đó, khu vực hành chính lớn Vĩnh Long gồm 4 tiểu khu: Vĩnh Long, Trà Vinh, Bến Tre, Sa Đéc. Tiểu khu Trà Vinh là tiền thân của tỉnh Trà Vinh sau này. Ngày 20/12/1899, Toàn quyền Đông Dương Doumer ký nghị định đổi tên gọi tiểu khu thành tỉnh. Từ đây Nam Kỳ lục tỉnh cũ được phân chia lại thành 10 tỉnh mới, tỉnh Vĩnh Long cũ được tách ra thành 3 tỉnh mới: Vĩnh Long, Bến Tre, Trà Vinh. Nghị định này được chính thức thi hành từ ngày 1/1/1900. Từ đây, tên tỉnh Trà Vinh được sử dụng chính thức trên các văn bản tiếng Pháp là Province de Trà Vinh. 19 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hồng Văn Ân (2008), Thực trạng và giải pháp tạo nguồn cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị tỉnh Trà Vinh thời kỳ 2005 – 2015, Đề tài khoa học cấp tỉnh, Ban tổ chức – Tỉnh ủy Trà Vinh. 2. Ban Tổ chức Trung ương (2003), Hướng dẫn số 17-HD/TCTW ngày 23/4, về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 3. Nguyễn Đức Bình (1983), Mấy vấn đề tổ chức thực tiễn, Nxb Sự thật, Hà Nội. 4. Bộ Nội vụ (2004), Quyết định số 04/2004/QĐ-BNV, ngày 16/01 về việc ban hành quy định tiêu chuẩn cụ thể đối với cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn. 5. Chính phủ (2009), Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10 về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. 6. Cục thống kê tỉnh Trà Vinh (2015), Tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Trà Vinh năm 2015. 7. Lê Duẩn (1984), Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, tập 4, Nxb Sự thật, Hà Nội. 8. Đảng Cộng sản Việt Nam (1997), Văn kiện Hội nghị lần thứ ba, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 10. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 11. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 87
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan